* * * (ჩემო კარგო ქვეეყანავ)
ჩემო კარგო ქვეყანავ, რაზედ მოგიწყენია!.. აწმყო თუ არა გვწყალობს, მომავალი ჩვენია, თუმცა ძველნი დაგშორდნენ, ახალნი ხომ შენია... მათ ახალთ აღგიდგინონ შენ დიდიების დღენია, - ჩემო თვალის სინათლევ, რაზედ მოგიწყენია? წვრილშვილნი წამოგესწრნენ ნაზარდნი, გულმტკიცები, მათის ზრუნვის საგანი შენ ხარ და შენ იქნები, არ გიმტყუნებენ შენა, თუკი მათ მიენდები. მათის ღვაწლით შეგექმნეს სახე ბედით მთენია, - ჩემო თვალის სინათლევ, რაზედ მოგიწყენია? მათი გული შენისა ტრფობის ფართო ბუდეა, მათი გულთა ფიცარი შენი მტკიცე ზღუდეა... ვერ წაბილწავს მათს გრძნობას სიმუხთლე, სიმრუდეა! მათ თვის მკერდით შეჰმუსრონ მტერთა სიმაგრენია, - ჩემო კარგო ქვეყანავ, მაშ, რად მოგიწყენია? 15 სეკტემბერი,1872წ |
ხელნაწერი: U: ავტოგრაფი, № 108, გვ. 170 (B). ნაბეჭდი: ჟურნ. “ივერია”, 1880, № 2, გვ. 149 (C); სალამური ანუ ლექსთა კრება, № 1, გამოცემული ზ. ჭიჭინაძისაგან, ტფილისი, 1882, გვ. 18 (D); თხზულებანი ი. ჭავჭავაძისა, I, ტფილისი, 1892, გვ. 187 (A); ჩანგი, შედგენილი ვ. აბაშიძისა, გამოცემა მე-2, ტფილისი, 1892, გვ. 377 (E); სალხინო საზანდარი ანუ უქმ-დროების შემაქცევარი სიმღერების კრება ძველთა და ახალთ მწერლების, შედგენილი და შეთხზული გ.ი. სკანდარნოვისაგან, გამ, მე-4, ტფილისი, 1895, გვ. 159 (F); ჩანგი, შედგენილი ვ. აბაშიძისა. გამოცემა მე-4, ბათომი, 1900, გვ. 312 (G); ლექსები ილია ჭავჭავაძისა, მაღ. “ცოდნის” გამოცემა, ტფილისი, 1904, გვ. 3 (H); ჩანგური ანუ სახალხო მეჯლისი, გამოცემული დ. ლაზარევის მიერ, ტფილისი, 1905, გვ. 36 (I); ჩვენი მწერლობა, I, მგოსნები, შედგენილ-გამოცემული ს. გორგაძის მიერ, თბილისი, 1907, გვ. 46 (J); რჩეული ლექსები ილია ჭავჭავაძის ა, წ. კ. გ. საზ-ის გამოცემა, № 80, ტფილისი, 1907, გვ. 18; იგივე გამოცემა № 81, გვ. 15 (K). სათაური: ჩემო კარგო ქვეყანავ FGIJK. თარიღი: 1880 (სარჩევში - 1878) A; 1878 J; 15 სექტემბერი, 1872 წ. B. ხელმოწერა: *** C; ი. ჭავჭავაძე D; ი. ჭავჭავაძე (სარჩევში) EG; ილია ჭავჭავაძე I. A ტექსტის სტრიქონს “ჩემო თვალის სინათლევ” - B-ში ყველგან ენაცვლება “ორთავ თვალის სინათლევ”. 2 გვწყალობს] გწყალობს CG. 3 დაგშორდნენ] დაგვშორდნენ CD. 4 ახალთ] ახლათ D. 7 იქნები] იქმნები BC. 8 მიენდები] მიენდობი H. 11 შენისა ტრფობის] ტრფობისა შენის B. 14 შეჰმუსრონ] შემუსრონ D. 15 მაშ რად] რაზედ B. საინტერესოა ამ ლექსზე ვახტანგ ორბელიანის (1812 - 1890 წწ.) მიერ ლექსითვე გამოხმაურება (“სამშობლო ქვეყნის პასუხი”, გაზ. “დროება”, 1883 წ. № 5): მკითხე, ჩემო პოეტო, რაზედ მომიწყენია? და ა.შ. ლექსს ვათარღებთ B ავტოგრაფის მიხედვით. |