თომაშვილი დომენტი
თომაშვილი დომენტი – (1876 – 1952), ქართველი პოეტი. ნამდვილი გვარი – ოყრეშიძე.
დაიბადა სოფელ ჭოლევში (წყალტუბო). დაამთავრა ქუთაისის სასულიერო სასწავლებელი და ხონის სამასწავლებლო სემინარია. პირველი წერილი 1896 წელს გამოაქვეყნა ჟურნალ „კვალში”, პირველი ლექსი კი – იმავე წელს ჟურნალ „ჯეჯილში”. 1898 წლიდან სახალხო მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოსა და ქვემო იმერეთში წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების სკოლებში, ხოლო 1911 წლიდან ენისა და ლიტერატურის მასწავლებლად ქართულ გიმნაზიაში. 1912 წლიდან ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა ქუთაისში. მეფის მოხელეების დევნის მიუხედავად ქართული გიმნაზიის მასწავლებელი დაუღალავად იღვწოდა, მოსწავლე ახალგაზრდობაში ღრმად დაენერგათ ეპოქის მოწინავე იდეები, მშობლიური ენისა და კულტურისადმი სიყვარული. თანამშრომლობდა გაზეთებში: „ივერია”, „ახალი დროება”, „სახალხო გაზეთი”, „ისარი”, „ამირანი” და სხვა. მისი პოეტურ ნაწარმოებთა ერთტომეული პირველად 1939 წელს გამოვიდა, მეორედ – 1955 წელს. ლექსების თემაა: სამშობლოს სიყვარული, პიროვნული და ეროვნული ჩაგვრის წინააღმდეგ ბრძოლა, ადამიანური ფასეულობების შემეცნება და სხვა. იოსებ ოცხელთან და სამსონ ყიფიანთან ერთად თანაავტორია ანბანის შემდეგ სახმარებელი წიგნისა „მნათობი“ (1918, ქუთაისი). მისი რამდენიმე ლექსი ს. გორგაძემ შეიტანა 1906 წელს გამოცემულ ქართული ლიტერატურის ქრესტომათიაში, როგორც სკოლაში შესასწავლი მასალა. დომენტი ოყრეშიძე-თომაშვილი დაკრძალულია ქუთაისში, მწვანეყვავილას პანთეონში.
- საახალწლო სურათი
- კერაში ცეცხლი გუზგუზებს,
- ციმცირებს ალი ალზედა;
- გარშემო სხედან ბავშვები,
- ძილი არ მოსდით თვალზედა.
- დედა პურსა ზელს, ბებიას
- მოაქვს ხაჭო და ყველია;
- ქოთნით რძე შესადედებლად,
- შავ ძროხის მონაწველია.
- მამა საფუტკრეს ყოფილა,
- მას თაფლი მოაქვს გობითა,
- ვით ქარვა, ისე ბრწყინავენ
- ფიჭები გარეგნობითა.
- კალათში რაღა აწყვია? -
- ვაშლები, ბროწეულია,
- ჩურჩხელა, ტკბილი კვერები
- და მსხალი მოწეულია.
- კერიის ახლო მჯდომარე
- ჩიჩილაკებს თლის ბაბუა;
- ტკბილად უმზერენ ბავშვები
- სუყველა კისერ-ღაბუა.
- ამ კუდაბზეკილ კატუნას
- ნეტავი რაღა სწადია?
- ესეც გრძნობს ალბათ, რომ ხვალე
- ახალი წელიწადია...
- დედა შვილთ ემუდარება -
- დაწექით, გენაცვალეთო,
- ამდენ ხანს ჯდომა-მზერითა
- განა არ დაიღალეთო?!
- პირჯვარი გადაიწერეთ,
- დალაგდით, დაიძინეთო,
- დილაზე ადრე ადექით
- და ტკბილად მოილხინეთო.
