საგურამო

საგურამო - სოფელი აღმოსავლეთ საქართველოში, მცხეთის მუნიციპალიტეტში, მდინარე არაგვის მარცხენა მხარეს, მცხეთიდან 10 კმ დაშორებით.

ვახუშტი ბაგრატიონი საგურამოს შესახებ გადმოგვცემს: „ავჭალის ბოლოს არს ხევძმარი, ჩამოვარდების მშრალი ხევი ქვიტკირის-ლილოდამ მტკურამდე. და ეს არს საზღვარი აწინდელი ქართლ-კახეთისა. აქამდე უწოდებენ საგურამოს ხერკითურთ გურამიანთ გამო. გარნა არს ესე საგურამო ნაყოფიერი ხილით, ვენახით, მარცვლით“

საგურამო შედიოდა ისტორიულ ხერკში, რომლის ნაწილი გუარამ ზევდგინიძესა და მის ძმებს ეკუთვნოდა. ამიტომ ეწოდა მას საგურამო. XV საუკუნეში ხერკი კახეთის სამეფოს შემადგენლობაშია. XIV-XVII საუკუნეებში საგურამო მცხეთის საეკლესიო მამულს წარმოადგენდა. 1719 წელს საგურამოში დავით II-ს (იმამ-ყულიხანს) (1703-1722) შეხვდა ვახტანგ VI (1716-1724), ლეკთა თარეშის წინააღმდეგ ერთობლივი მოქმედების თაობაზე. 1744 წელს ერეკლე II (1744-1798) საგურამოში შეებრძოლა ოსმალებს. 1745 წელს სომხეთიდან წამოსულ ლეკებს თეიმურაზ II-მ (1744-1762) საგურამოსთან ნადავლი დააყრევინა. 1749 წელს ლეკებისაგან შეწუხებული ქართლისა და კახეთის მეფეები საგურამოში შეხვდნენ ერთმანეთს და ლეკებისგან თავდასაცავად გადაწყვიტეს ციხეების აგება. 1789 წელს საგურამოში ათასამდე ლეკი შემოვიდა და პირუტყვი წაასხა. დავით ბატონიშვილი 100-მდე ახმეტელით მდინარე ილტოსთან დახვდა ლეკებს და ამოწყვიტა. XVIII საუკუნის პირველ მეოთხედში საგურამო და ხერკი რუსთავის სადროშოში შედიოდა. არაგვის ხეობიდან თიანეთისაკენ მიმავალი ერთ-ერთი გზა საგურამოდან გადიოდა.

წყარო

ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი