მათემატიკური ქანქარა
მ (მომხმარებელმა Echelidze გვერდი „ქანქარა მათემატიკური“ გადაიტანა გვერდზე „[[მათემატიკური ქანქარა]...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''მათემატიკური ქანქარა''' – ერთი თავისუფლების ხარისხის მქონე ნივთიერი წერტილი, რომელიც დაკიდებულია იდეალურად დრეკად, უწონად და უჭიმად ძაფზე და რომელსაც შეუძლია პერიოდული მოძრაობა ვერტიკალურ | + | '''მათემატიკური ქანქარა''' – ერთი თავისუფლების [[ხარისხი (მათემატიკა)|ხარისხის]] მქონე [[ნივთიერი (მატერიალური) წერტილი|ნივთიერი წერტილი]], რომელიც დაკიდებულია იდეალურად [[დრეკადობა|დრეკად]], [[უწონადობა|უწონად]] და უჭიმად ძაფზე და რომელსაც შეუძლია [[პერიოდული მოძრაობა]] [[ვერტიკალური|ვერტიკალურ]] [[სიბრტყე (გეომეტრია)|სიბრტყე]]ში. [[მათემატიკა|მათემატიკური]] [[ქანქარა (საქანი)|ქანქარის]] მცირე [[რხევა (რხევითი მოძრაობა)|რხევის]] [[დიფერენციალური განტოლება|დიფერენციალურ განტოლებას]] აქვს სახე: d<sup>2</sup>φ/dt<sup>2</sup>+ g/ℓ∙φ=0; თვით რხევის [[განტოლება]] კი ასეთია: φ=φ<sub>o</sub>sin([[ფაილი:Matematik009.png]] φ+α), სადაც φ – ვერტიკალიდან ქანქარის გადახრის [[კუთხე (გეომეტრია)|კუთხეა]], φ<sub>o</sub> – საწყისი გადახრა, ℓ – ქანქარის [[სიგრძე (მათემატიკა)|სიგრძე]], α – საწყისი [[ფაზა]]. |
| − | მათემატიკური ქანქარის გადახრის φ კუთხე ეწოდება კუთხეს ქანქარის აღებული მდებარეობასა და ვერტიკალს შორის. მათემატიკური ქანქარას კუთხური ამპლიტუდა ეწოდება ვერტიკალიდან ქანქარის უდიდესი გადახრის (φ<sub>o</sub>) კუთხეს. მათემატიკური ქანქარის სიგრძე ეწოდება ℓ მანძილს ნივთიერი წერტილიდან ქანქარის დაკიდების წერტილამდე. მათემატიკური ქანქარის რხევის პერიოდი ეწოდება ერთი სრული რხევისათვის საჭირო | + | მათემატიკური ქანქარის გადახრის φ კუთხე ეწოდება კუთხეს ქანქარის აღებული მდებარეობასა და ვერტიკალს შორის. მათემატიკური ქანქარას კუთხური [[ამპლიტუდა |ამპლიტუდა]] ეწოდება ვერტიკალიდან ქანქარის უდიდესი გადახრის (φ<sub>o</sub>) კუთხეს. მათემატიკური ქანქარის სიგრძე ეწოდება ℓ [[მანძილი (გეომეტრია)|მანძილს]] ნივთიერი წერტილიდან ქანქარის დაკიდების წერტილამდე. მათემატიკური ქანქარის [[რხევის პერიოდი]] ეწოდება ერთი სრული რხევისათვის საჭირო [[დრო]]ის T [[შუალედი (მათემატიკური)|შუალედს]]. |
==წყარო== | ==წყარო== | ||
მიმდინარე ცვლილება 13:37, 26 მარტი 2024 მდგომარეობით
მათემატიკური ქანქარა – ერთი თავისუფლების ხარისხის მქონე ნივთიერი წერტილი, რომელიც დაკიდებულია იდეალურად დრეკად, უწონად და უჭიმად ძაფზე და რომელსაც შეუძლია პერიოდული მოძრაობა ვერტიკალურ სიბრტყეში. მათემატიკური ქანქარის მცირე რხევის დიფერენციალურ განტოლებას აქვს სახე: d2φ/dt2+ g/ℓ∙φ=0; თვით რხევის განტოლება კი ასეთია: φ=φosin(
φ+α), სადაც φ – ვერტიკალიდან ქანქარის გადახრის კუთხეა, φo – საწყისი გადახრა, ℓ – ქანქარის სიგრძე, α – საწყისი ფაზა.
მათემატიკური ქანქარის გადახრის φ კუთხე ეწოდება კუთხეს ქანქარის აღებული მდებარეობასა და ვერტიკალს შორის. მათემატიკური ქანქარას კუთხური ამპლიტუდა ეწოდება ვერტიკალიდან ქანქარის უდიდესი გადახრის (φo) კუთხეს. მათემატიკური ქანქარის სიგრძე ეწოდება ℓ მანძილს ნივთიერი წერტილიდან ქანქარის დაკიდების წერტილამდე. მათემატიკური ქანქარის რხევის პერიოდი ეწოდება ერთი სრული რხევისათვის საჭირო დროის T შუალედს.
