ურუზმაგი
(ახალი გვერდი: ურუზმაგ-ი || ურიზმაგ-ი (ოს. Урузмæг || Уырызмæг) — ნართული ეპოსის პოპუ...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | ურუზმაგ-ი || ურიზმაგ-ი (ოს. Урузмæг || Уырызмæг) — ნართული ეპოსის პოპულარული პერსონაჟი, [[ნართა|ნართების]] საზოგადოების მეორე თაობის წარმომადგენელი, [[ახსართაგი]]სა და [[ძერასა]]ს ვაჟი, [[სათანა]]ს ნახევარძმა და ქმარი (ინცესტის შესახებ „სათანა“); გამოირჩევა გულუხვობითა და სტუმარ-მასპინძლობით; არის თავშეკავებული, გონიერი და მოხერხებული, რისი წყალობითაც ხშირად შველის ნართებს გაჭირვების ჟამს. იგი ტრაგიკული გმირია: შვილები მისი ხელით კვდებიან. ერთი დიგორული ვარიანტით, მას 16 შვილი შემოაკვდა, მე-17 სათანამ წყალქვეშა სამეფოში [[დონბეთირი|დონბეთირებთან]] გაგზავნა აღსაზრდელად ისე, რომ მამას საერთოდ არ უნახავს. დონბეთირებთან მისული ურიზმაგი შემთხვევით მასაც კლავს. შესაძლოა, ასეთი ტრაგიზმის გამო ზის ან წევს ურიზმაგი თავდავიწყების ლურჯ ქვაზე [[ნიხასი|ნიხასში]]. | + | [[ფაილი:Urizmagi.jpg|thumb|'''ურიზმაგი'''. მ. თუღანოვი]] |
| + | '''ურუზმაგ-ი || ურიზმაგ-ი''' ''(ოს. Урузмæг || Уырызмæг)'' — ნართული ეპოსის პოპულარული პერსონაჟი, [[ნართა|ნართების]] საზოგადოების მეორე თაობის წარმომადგენელი, [[ახსართაგი]]სა და [[ძერასა]]ს ვაჟი, [[სათანა]]ს ნახევარძმა და ქმარი (ინცესტის შესახებ „სათანა“); გამოირჩევა გულუხვობითა და სტუმარ-მასპინძლობით; არის თავშეკავებული, გონიერი და მოხერხებული, რისი წყალობითაც ხშირად შველის ნართებს გაჭირვების ჟამს. იგი ტრაგიკული გმირია: შვილები მისი ხელით კვდებიან. ერთი დიგორული ვარიანტით, მას 16 შვილი შემოაკვდა, მე-17 სათანამ წყალქვეშა სამეფოში [[დონბეთირი|დონბეთირებთან]] გაგზავნა აღსაზრდელად ისე, რომ მამას საერთოდ არ უნახავს. დონბეთირებთან მისული ურიზმაგი შემთხვევით მასაც კლავს. შესაძლოა, ასეთი ტრაგიზმის გამო ზის ან წევს ურიზმაგი თავდავიწყების ლურჯ ქვაზე [[ნიხასი|ნიხასში]]. | ||
სახელი Уырызмæг ირანული წარმომავლობისაა და „ტახის“ აღმნიშვნელ varāza - სიტყვას უკავშირდება. | სახელი Уырызмæг ირანული წარმომავლობისაა და „ტახის“ აღმნიშვნელ varāza - სიტყვას უკავშირდება. | ||
| + | |||
| ხაზი 8: | ხაზი 10: | ||
*Абаев В. И. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. IV. Л., 1989; | *Абаев В. И. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. IV. Л., 1989; | ||
*Чибиров Л. Скифский мир и нартовский эпос // Дарьял. № 1. 2012. | *Чибиров Л. Скифский мир и нартовский эпос // Дарьял. № 1. 2012. | ||
| + | |||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
15:37, 6 ივლისი 2018-ის ვერსია
ურუზმაგ-ი || ურიზმაგ-ი (ოს. Урузмæг || Уырызмæг) — ნართული ეპოსის პოპულარული პერსონაჟი, ნართების საზოგადოების მეორე თაობის წარმომადგენელი, ახსართაგისა და ძერასას ვაჟი, სათანას ნახევარძმა და ქმარი (ინცესტის შესახებ „სათანა“); გამოირჩევა გულუხვობითა და სტუმარ-მასპინძლობით; არის თავშეკავებული, გონიერი და მოხერხებული, რისი წყალობითაც ხშირად შველის ნართებს გაჭირვების ჟამს. იგი ტრაგიკული გმირია: შვილები მისი ხელით კვდებიან. ერთი დიგორული ვარიანტით, მას 16 შვილი შემოაკვდა, მე-17 სათანამ წყალქვეშა სამეფოში დონბეთირებთან გაგზავნა აღსაზრდელად ისე, რომ მამას საერთოდ არ უნახავს. დონბეთირებთან მისული ურიზმაგი შემთხვევით მასაც კლავს. შესაძლოა, ასეთი ტრაგიზმის გამო ზის ან წევს ურიზმაგი თავდავიწყების ლურჯ ქვაზე ნიხასში.
სახელი Уырызмæг ირანული წარმომავლობისაა და „ტახის“ აღმნიშვნელ varāza - სიტყვას უკავშირდება.
ლიტერატურა
- Осетинские нартские сказания. Дзау-джикау, 1948;
- Абаев В. И. Историко-этимологический словарь осетинского языка. Т. IV. Л., 1989;
- Чибиров Л. Скифский мир и нартовский эпос // Дарьял. № 1. 2012.
