ხვარბეთი
ხვარბეთი – სოფელი საქართველოში, გურიის მხარის ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში, მდ. ნატანების მარჯვენა მხარეს; ზღვის დონიდან 80 მ. ოზურგეთიდან 9 კმ. მერიის თემში (სოფლები: მერია, ნაღობილევი, ჭახვათა, ხვარბეთი). ზღვის დონიდან 80 მ. ოზურგეთიდან 9 კმ.
ტრადიციული ხალხური გადმოცემით სოფელს ხვარბეთი იმიტომ შერქმევია, რომ იგი მთელ ოზურგეთში ხორბლის (ხვარბლის) ბეღლად ყოფილა ცნობილი (რუბენ გიორგის ძე ლოდია, ქ. თბილისი), სხვა გადმოცემის მიხედვით აქაურ მეურნეთაგან ხორბლის უხვი მოსავლის მოყვანით სახელი გაუთქვამს ზემო რაჭიდან აქ საცხოვრებლად გადმოსულ ორ ძმას, გვარად ბერიძეს. რომლებისთვისაც ხალხს მეორე გვარად ხორბალაძე მიუცია. დროთა განმავლობაში ბერიძეთა შთამომავლები სამცხეში გადასახლებულან, ოზურგეთში დარჩენილთ კი გვარად ხორბალაძე დარჩენიათ. მალე ხორბალაძეები ისე გამრავლებულან, რომ მათი სოფლისათვის მეზობლად მცხოვრებ გურულებს ხვარბალაძეთი შეურქმევიათ. ბოლოს და ბოლოს ხალხს ეს სახელწოდება შეუმოკლებია და „ხვარბალაძენის“ ნაცვლად ხვარბეთი დაუკანონებია“.
ამ ხალხურ ცნობას ალბათ ანგარიში უნდა გაეწიოს, რადგან გურიაში ცოტა როდია ადამიანთა გვარისაგან მომდინარე სოფლების სახელწოდებები, რომლებიც -ეთ და -ურ სუფიქსებით არიან გაფორმებულნი: ბოხვაურ-ი (შდრ. გვარი ბოხუა), ჩანჩ-ეთ-ი (ჩანჩიბაძე) იანეთ-ი (-ივანეთი), და მისთ. ჩვენი ფიქრით, ამგვარივე წარმომავლობის ტოპონიმად უნდა ვცნოთ ხვარბეთი-ც, რომელიც, როგორც ვთქვით, შეიძლება ხვარბალაძეთა სოფლად გავიაზროთ.
