ბავშვებს აქვთ უფლებები. გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ბავშვის უფლებათა კონვენცია აღიარებს, რომ ბავშვებს ბევრი არსებითი უფლება აქვთ. ევროპაში ბავშვების ძირითადი უფლებები დამატებით დაცულია ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციითა და ევროპის სოციალური ქარტიით. ამ უფლებათა მაგალითებია: სიცოცხლის უფლება, უფლება, მათ მიმართ არ იქნეს გამოყენებული არაადამიანური ან დამამცირებელი მოპყრობა ან დასჯა, იძულებითი შრომის ან მონობისაგან დაცვის უფლება, პირადი და ოჯახური ცხოვრების პატივისცემის უფლება, საფრთხისგან დაცვის უფლება და განათლების უფლება.

ბავშვები მრავალგვარი ძალადობის მსხვერპლნი ხდებიან. ბავშვებს იყენებენ მონებად, ჯარისკაცებად, მოსამსახურეებად. ხშირია ბავშვების უგულებელყოფა, შეურაცხყოფა, დასახიჩრება, მკვლელობა. ეს ხდება ქუჩაში, სკოლებში, საავადმყოფოებში, ინტერნეტში, დაკავების ცენტრებში, მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში, ოჯახში და იმ ადგილებში, სადაც იგულისხმება, რომ ბავშვები უსაფრთხო პირობებში უნდა იყვნენ. ბავშვები დაუცველები არიან და უმეტესად უფროსებზე დამოკიდებულნი. მათ არ შეუძლიათ საკუთარი თავის დაცვა და მათი ხმაც ძნელად თუ სწვდება საზოგადოებას. აუცილებელია ბავშვების დაუცველობის წინააღმდეგ საგანგებო ზომების მიღება.

ევროპის ბევრ ქვეყანაში საზოგადოება უშვებს და იწონებს კიდეც ბავშვების წინააღმდეგ პერიოდულ ძალადობას, კერძოდ, ოჯახებში მიღებულ ძალადობის ფორმებს. მაგრამ არავითარ ტრადიციას, რელიგიას, რწმენას, ეკონომიკურ სიტუაციას თუ „სწავლების“ მეთოდს არ შეუძლია გაამართლოს ბავშვის ცემა, შეურაცხყოფა, დამახინჯება, დამცირება თუ სხვა მსგავსი ქმედება, რომელიც ხელყოფს ბავშვის ღირსებას. ევროპა უნდა გახდეს კონტინენტი, სადაც აღარ იარსებებს ისეთი რამ, როგორიც ფიზიკური დასჯაა (სახლში იქნება ეს, სკოლაში თუ სპეციალურ დაწესებულებაში).

ბავშვების მიმართ ძალადობის შემთხვევათა უმეტესობა საზოგადოებისთვის დაფარულია. ეს იმიტომ ხდება, რომ ბავშვებს ეშინიათ ლაპარაკის (მოყოლის იმის შესახებ, თუ რა მოხდა) და, თუკი მაინც იტყვიან, უფროსები ყოველთვის ისე არ იქცევიან მათ მონათხრობთან დაკავშირებით, როგორც საჭიროა. მონაცემებისა და კვლევის ნაკლებობა ართულებს მთავრობებისთვის ქმედითი პრევენციული პოლიტიკის ჩამოყალიბებას.

განსახილველი საკითხების კომპლექსურობა და მნიშვნელობა, აგრეთვე, ამ საკითხებთან დაკავშირებით მოქმედ პირთა რაოდენობა სტრატეგიული მიდგომის არსებობას საჭიროებს. ქვეყნებმა უნდა დასახონ მოკლევადიანი და გრძელვადიანი ამოცანები, გადასინჯონ თავ-თავიანთი საკანონმდებლო და ინსტიტუციური ბაზები და წამოიწყონ მონაწილეობაზე დაფუძნებული პროცესები, რომლებშიც ყველა დაინტერესებული მხარე მიიღებს მონაწილეობას და მოხდება ყველა მისაწვდომი რესურსის მობილიზება.

ხელისუფლების ყველა ორგანომ და დაწესებულებამ გადაწყვეტილებების მიღებისას უნდა გაითვალისწინოს ბავშვთა უფლებები. ყველა პროფესიონალმა, განსაკუთრებით მათ, ვინც ყოველდღიურ კონტაქტშია ბავშვებთან (მათ შორის ჯანდაცვისა და სოციალურმა მუშაკებმა, მასწავლებლებმა, იურისტებმა, მოსამართლეებმა, ჟურნალისტებმა და პოლიციელებმა), კერძო პირებმა (სახელდობრ, მშობლებმა) და ბიზნესის სექტორმა უნდა გაიზიარონ პასუხისმგებლობა ბავშვების კეთილდღეობაზე. აღიარებული უნდა იყოს დამოუკიდებელი დაწესებულებებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების როლი ამ საქმეში და ამ როლის შესრულებას ხელი უნდა შეეწყოს. ბავშვების უფლებები უპირველეს ყოვლისა და ყველაზე მეტად თავად ბავშვებს ეხებათ. მაგრამ ცოტა ბავშვმა თუ იცის, საერთოდ რა უფლებები აქვთ მათ და კიდევ ნაკლები - თუ როგორ გამოიყენონ ეს უფლებები. ბავშვებს ხელი უნდა მიუწვდებოდეთ ინფორმაციაზე საკუთარი უფლებების შესახებ და მათ უნდა მიეცეთ შესაძლებლობა და ხელი უნდა შეეწყოთ, რომ მონაწილეობა მიიღონ ისეთ გადაწყვეტილებათა მიღებაში, რომლებიც მათ ცხოვრებაზე ახდენს ზემოქმედებას.

საერთაშორისო თანამშრომლობის წყალობით ბავშვების მდგომარეობა საგრძნობლად გაუმჯობესდა. საერთაშორისო თანამშრომლობას არსებითი როლი ენიჭება ისეთი პრობლემების გადაწყვეტისას, რომლებიც მთელი ევროპის მასშტაბით ბევრ ქვეყანას შეეხება, დიდი როლი აკისრია, აგრეთვე, ტრანსსასაზღვრო დანაშაულთან ბრძოლაში და მის მსხვერპლთა დაცვაში. საერთაშორისო თანამშრომლობის ნაკლებობით ყველაზე მეტად კიბერ-დამნაშავეები და ადამიანებით მოვაჭრეები სარგებლობენ.

ევროპის საბჭო 1949 წელს დაარსდა, რათა აეშენებინა ახალი ევროპა სამ ძირითად ბურჯზე დაფუძნებით. ეს არის ადამიანის უფლებები, დემოკრატია და კანონის უზენაესობა. ეს მანდატი გულისხმობს, რომ ევროპის საბჭოს წევრმა ყველა სახელმწიფომ (ამჟამად მათი რაოდენობა 46-ია) უნდა ითანამშრომლოს და იკისროს ისეთი ევროპის მშენებლობის ვალდებულება, სადაც ბავშვები თავს უსაფრთხოდ, ბედნიერად და საკუთარ სახლში იგრძნობენ.

„ევროპის მშენებლობა ბავშვებისთვის და ბავშვებთან ერთად“: მუშაობის მიმდინარეობა

ევროპის ყველა მთავრობათაშორისი ორგანიზაციიდან ევროპის საბჭოს საუკეთესო პოზიცია უკავია იმისათვის, რომ ეფექტიანად მოაგვაროს ბავშვთა უფლებებთან დაკავშირებული საკითხები. მას შესწევს უნარი:

1. გააერთიანოს უაღრესად ქმედითი ინსტრუმენტები: სტანდარტების დასახვა - მონიტორინგი - პოლიტიკის შემუშავება - თანამშრომლობისა და დახმარების პროგრამები - ურთიერთობა (განათლება, მომზადება და კომუნიკაცია);

2. ადვილად მოახდინოს ოთხი ძირითადი მოქმედი პირის (ოთხი ბურჯის) მობილიზება. ეს მოქმედი პირები არიან: მთავრობები, პარლამენტარები, ხელისუფლების ადგილობრივი ორგანოები და არასამთავრობო ორგანიზაციები.

ევროპის საბჭოს ყველა უწყება, დაწესებულება და ძირითადი ადმინისტრაციული ორგანო იზიარებს ამ პროგრამის სულისკვეთებას და უკვე შეაქვს საკუთარი წვლილი პროგრამის მიზნების მიღწევაში. ორგანიზაციის დონეზე ამ „გუნდური მუშაობის“ სულისჩამდგმელები არიან სამუშაო ჯგუფი (რომელშიც ევროპის საბჭოს ყველა შესაბამისი სამდივნოა წარმოდგენილი) და პროგრამის საკოორდინაციო დანაყოფი (რომელიც სოციალური ერთობის გენერალური დირექტორატის სამდივნოში შედის).

ქვემოთ ჩამოთვლილია ევროპის საბჭოს მიმდინარე საქმიანობის მაგალითები:

I. სტანდარტების დასახვა

ევროპის საბჭოს ყველაზე ფასეული თვისება ალბათ სტანდარტების დასახვის უნარია. მუშაობაში მისი უწყებებისა და დაწესებულებების განსაკუთრებით დინამიკურ მონაწილეობას ორგანიზაცია ამ თვისებას უნდა უმადლოდეს. ამჟამად მზადდება სხვადასხვა სამართლებრივი დოკუმენტი, რომლებიც ბავშვებს ეხება. მათ შორის არის:

ბავშვთა უფლებებთან დაკავშირებულ რეკომენდაციებს, რეზოლუციებსა და დასკვნებს ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეაც ღებულობს. ქვემოთ ჩამოთვლილია ანგარიშები, რომლებიც მზადდება საპარლამენტო ასამბლეის კომიტეტებში და რომელთა შედეგად შესაძლებელია მნიშვნელოვანი დოკუმენტების მიღება:

II. მონიტორინგი

ძალზე მნიშვნელოვანია წევრ სახელმწიფოთა მიერ ადამიანის უფლებათა სტანდარტების დაცვის მონიტორინგი. ევროპის საბჭოს ძირითადმა დაწესებულებებმა (საპარლამენტო ასამბლეამ და მინისტრთა კომიტეტმა) ჩამოაყალიბეს მონიტორინგის რამდენიმე სისტემა (ქვეყნებზე დაფუძნებული, თემატური ან ხელშეკრულებაზე დაფუძნებული). ამ სფეროში შესანიშნავ მაგალითებს წარმოადგენს ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტული სამართალი და სოციალურ უფლებათა ევროპული კომიტეტის მიერ მიღებული გადაწყვეტილებები და დასკვნები.

ევროპის საბჭოს ადამიანის უფლებათა კომისარს, რომელიც დამოუკიდებელი ინსტიტუტია, დიდი წვლილი შეაქვს სიტუაციის შეფასებაში ცალკეულ ქვეყნებში ვიზიტების მეშვეობით. კომისრის ანგარიშებმა და საქმიანობამ ბევრ შემთხვევაში წარმოაჩინეს ბავშვთა უფლებების საკითხები.

მონიტორინგის მწარმოებელ უწყებებს ეთხოვებათ, საგანგებო ყურადღება მიაპყრონ ბავშვების მიმართ ძალადობის საკითხს. პროგრამის „ევროპის მშენებლობა ბავშვებისთვის და ბავშვებთან ერთად“ ფარგლებში დაინერგება ბავშვთა უფლებებთან დაკავშირებული გადაწყვეტილებების, ანგარიშებისა და რეკომენდაციების სისტემატური გადასინჯვა.

III. პოლიტიკის შემუშავება

ევროპის საბჭოს შთამბეჭდავი გამოცდილება აქვს პოლიტიკის შემუშავების სფეროში. ამ სამუშაოს უდიდეს ნაწილს ასრულებენ სამუშაო კომიტეტები, რომლებიც შედგებიან მთავრობათა წარმომადგენლებისა და დამკვირვებლებისაგან არასამთავრობო (ორგანიზაციის „მეოთხე ბურჯი“) და სხვა მთავრობათაშორისი ორგანიზაციებიდან. ისინი ევროპის საბჭოს სექტორული პოლიტიკის შემოქმედები არიან. სამართლებრივი თანამშრომლობის, ადამიანის უფლებების, სოციალური ერთობის, კულტურის, განათლებისა და ახალგაზრდობის სფეროებში სამუშაო კომიტეტებს თავიანთ დღის წესრიგში აქვთ შეტანილი ბავშვთა უფლებების საკითხები, მათ შორის:

IV. თანამშრომლობა და დახმარება

თხოვნის შემთხვევაში ევროპის საბჭო ითანამშრომლებს ცალკეულ ქვეყნებთან და დაეხმარება მათ სამართლებრივი რეფორმის გატარებაში, პოლიტიკისა და ინსტიტუციური ბაზის შემუშავებაში, აგრეთვე, პროფესიონალთა მომზადებაში.

V. მოქმედების არეალი - განათლება, მომზადება და კომუნიკაცია

სტანდარტებსა და პოლიტიკას თან უნდა ახლდეს კომუნიკაციის, განათლებისა და მომზადების სტრატეგიები. ამჟამად მიმდინარეობს შემდეგი საქმიანობა:

პროგრამის „ევროპის მშენებლობა ბავშვებისთვის და ბავშვებთან ერთად“ გრაფიკულ გამოსახულებას საფუძვლად დაედო ტანგრამი. ტანგრამი ჩინური თავსატეხი თამაშია, იგი „ფაზლს“ ჰგავს. მიზანს წარმოადგენს სურათის აწყობა შვიდი ჩვეულებრივი ფიგურისგან: ეს არის ხუთი სამკუთხედი - ორი მოზრდილი, ერთი საშუალო ზომის და ორიც პატარა, ერთი კვადრატი და ერთი პარალელოგრამი. ერთი შეხედვით ფიგურების შედგენა იოლი ჩანს, მაგრამ რამდენიმე მცდელობის შემდეგ მიხვდებით, რომ საქმე არც ასე მარტივად არის! თუ ეს თამაში უწინ არასოდეს გითამაშიათ, სცადეთ ამ ბროშურის ილუსტრაციების გამრავლება საპირისპირო გვერდზე მოცემული ამოსაჭრელი ნიმუშების მეშვეობით. თუ ამას ვერ გააკეთებთ, დახმარება ბავშვს სთხოვეთ ან იხილეთ პასუხები 33-ე და 34-ე გვერდებზე.