წიგნი ასახავს ტრენერთა გუნდის მიერ მთელი წლის მანძილზე ჩატარებული სამუშაოს შედეგებს. ნორვეგიის ლტოლვილთა საბჭომ შეკრიბა ფსიქოლოგებისა და პედაგოგებისაგან შემდგარი ჯგუფი, რომელსაც დაევალა ტრენინგ-პროგრამის შედგენა. პროგრამა ორი ასაკობრივი ჯგუფისათვის, 5-8 და 8-11 წლის ბავშვებისათვის, დაიწერა. პროგრამაში გათვალისწინებულ იქნა ბავშვთა ასაკობრივი თავისებურებები, ინტერესები საჭიროებები. ამ ტრენინგების მიზანი გახლავთ ბავშვებისათვის ემოციური, ფსიქიკური ინერპერსონალური სირთულეების დაძლევაში დახმარების გაწევა; ფანტაზიის, ინტელექტის და სხვა ფსიქიკური პროცესების განვითარების ხელშეწყობა, თანამშრომლობის სწავლება. ნაშრომში მოცემულია პირველი ასაკობრივი ჯგუფის ბავშვებისათვის 30 შეხვედრის სავარჯიშოები და მეორე ასაკობრივი ჯგუფის ბავშვებისათვის - 32. უნდა აღინიშნოს, რომ ასეთი ასაკობრივი დაყოფა არ ემთხვევა ყოფილ საბჭოთა კავშირისა და ქართული ტრადიციული ფსიქოლოგიის მიერ ასაკობრივ განსაზღვრას. უზნაძის მიხედვით, 12 წლამდე ბავშვობა იყოფა სკოლამდელ და უმცროს სასკოლო ასაკად. ამ სახელმძღვანელოში გამოყენებული ასაკობრივი დაყოფა ეფუძნება ერიკსონის სოციოგენეტიკურ მიდგომაზე აგებულ მოსაზრებასა და კრაიგის საშუალო ასაკის განსაზღვრებას.

2003-2004 სასწავლო წელს ეს პროგრამა ავჭალის დასახლების იძულებით გადაადგილებულ ბავშვებთან იქნა აპრობირებული. შეხვედრების დაწყებამდე, ნორვეგიის ლტოლვილთა საბჭოს ხელშეწყობით და დახმარებით, გარემონტდა ოთახი, შეძენილ იქნა ტრენინგისათვის ყველა საჭირო ნივთი, საკანცელარიო მასალა და ლიტერატურა. მუშაობის პროცესში მოხდა მთელი პროგრამის ადაპტირება, სავარჯიშოების შესწორება და კორექტირება.

ავტორების მიერ შერჩეულ იქნა ორი ქვეჯგუფი, რადგან სასკოლო ასაკის პირველი ჯგუფის და უფროსი ბავშვების ფსიქიკური თავისებურებები და ინტერესები განსხვავებულია. 1 ჯგუფში (5-8 წლის) შედიოდა 12 ბავშვი, 2-ში (8-11 წლის) - 13 ბავშვი. პროგრამა ეფუძნება ინტერაქტიულ სავარჯიშოებსა და თამაშებს, იწყება ბავშვების გაცნობით და ჯგუფის შეკვრით, შემდეგ თანდათანობით რთულდება. ინსტრუქციაში მოცემულია, თუ რომელი სავარჯიშო რა მიზანს ისახავს, რა ფსიქიკურ ფუნქციებს ავითარებს.

რა პრინციპითაა აგებული პროგრამა?

პროგრამა დაყოფილია 15 ან 16 შეხვედრად (შუალედში 1-1.5 თვე შესვენება). თითოეული შეხვედრა 1 საათსა და 30 წუთს გრძელდება. ის აწყობილია ისე, რომ ბავშვები არ დაიღალონ, ყოველ ინტელექტუალურ სავარჯიშოს მოჰყვება სახალისო, აქტიური თამაში.

ყოველი სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ბავშვები აანალიზებენ თავიანთ ქცევას და იმ აზრებს და ემოციებს, რომელიც მათ გაუჩნდათ, სწავლობენ აქტიურ მოსმენას, საკუთარი პიროვნებისა და სხვა ადამიანების პატივისცემას. აგრეთვე, ყოველი შეხვედრის ბოლოს ტრენერი ჯგუფის ყოველ მონაწილეს შეფასების საშუალებას აძლევს.

შეხვედრების დროს ტრენერი ყურადღებას აქცევს, რომ ყველა ბავშვი იყოს აქტიური და, რაც მთავარია, ყოველმა მათგანმა, შეძლებისდაგვარად, მიიღოს მონაწილეობა სავარჯიშოების შესრულებაში.

ტრენინგ-ოთახი მყუდრო, იზოლირებული, მოსახერხებელი და ,,ხალისიანი“ უნდა იყოს.

რჩევები ტრენერებს:

- პირველ შეხვედრაზე, ტრენერმა ბავშვებთან ერთად უნდა შექმნას ,,ქცევის კოდექსი“ ანუ ,,წესები“, რომელიც ხელს შეუწყობს დისციპლინის დაცვას. ამავე დროს, არ უნდა დაავიწყდეთ, რომ ერთად მიღებული წესების დაცვა ტრენერებსაც ევალებათ;

- სავარჯიშოებში მონაწილეობის მიღება ნებაყოფლობითია;

- აუცილებელია თითოეული ბავშვის, განსაკუთრებით პასიური მონაწილეების, ამოქმედება, მაგრამ ეს არ უნდა მოხდეს ძალდატანებით. შეიძლება, დავუსვათ შეკითხვები და მათი საშუალებით გამოკითხვის აზრის გამოთქმაში დავეხმაროთ ბავშვებს, რომლებიც განსაკუთრებით პასიურნი არიან;

- როდესაც ჯგუფის წევრები დაკავებულნი არიან ხატვით ან წერით, სასარგებლოა დაბალ ხმაზე სასაიმოვნო კლასიკური მუსიკა მოვასმენინოთ;

- საინფორმაციო, ინტელექტუალური გამოკითხვების, შეჯიბრების დროს, შეიძლება ჯგუფის წახალისება დაჯილდოებით: ფერადი ვარსკვლავები, მცირე სუვენირები, ან კანფეტები;

- თითოეული ბავშვის იდეა უნდა იყოს მოსმენილი;

- ტრენერი ობიექტურად და სამართლიანად უნდა აფასებდეს ყველა ბავშვს და მათ მიმართ თანაბარი დამოკიდებულება უნდა ჰქონდეს;

- ტრენერი მუდამ უნდა ამხნევებდეს ბავშვებს, ისეთ რეპლიკებს აძლევდეს, რომელიც დაეხმარება მათ წარმატების მიღწევაში, თვითშეფასების ამაღლებაში;

- ტრენერი უნდა ეცადოს, სიტუაციის მიხედვით, ყველა ბავშვი შეძლებისდაგვარად შეაქოს, რაც ხელს შეუწყობს მათი თვითშეფასების ამაღლებასა და საკუთარ ძალებში დარწმუნებას;

- ბავშვების გარკვეული სიძნელეების დაძლევაში დახმარების დროს ტრენერს შეუძლია პირადი მაგალითები მოიყვანოს და ასე გაამხნეოს ისინი;

- შენიშვნების მიცემის დროს ტრენერმა აქცენტი უნდა გააკეთოს ბავშვის ქცევაზე და არა პიროვნებაზე (მაგ.: ,,შენ მოუსვენარი, ცელქი ხარ“ - პიროვნების უარყოფითი შეფასებაა, ხოლო - ,,შენ გამუდმებით მოუსვენრად იქცევი, უმისამართოდ მოძრაობ, რის გამოც დანარჩენ ბავშვებს ხელს უშლი“ - ქცევის აღეწაა);

- თუ სავარჯიშო საშუალებას მისცემთ, ტრენერებმაც უნდა მიიღონ მონაწილეობა სავარჯიშოს შესრულებაში ბავშვებთან ერთად.

- წიგნში აღწერილ ყველა ტრენინგ-შეხვედრაზე ბავშვები სიხარულით უნდა მოდიოდნენ.

ამ წიგნში, სავარჯიშოებთან ერთად, ტრენერებს განემარტებათ მათი მიზნები; გამოსაყენებელი მასალები, ინსრუქციები, შეფასების-უკუკავშირის შეკითხვები და ა.შ.

ჩვენი მიზანია, ამ შეხვედრების მეშვეობით, დავეხმაროთ ბავშვებს, რომ იყვნენ ლაღები, ოპტიმისტები, დამოუკიდებლები, შესძლონ სრულფასოვანი კომუნიკაცია; პატივი სცენ როგორც სხვა ადამიანებს, ასევე საკუთარ თავს. ჩვენი მთავარი სურვილია, გავუღვივოთ მათ სიყვარულის გრძნობა, სიკეთის ქმნის სურვილი; დავეხმაროთ, რომ შეძლონ სიძნელეების გადალახვა და დასახული მიზნების მიღწევა.

I შეხვედრა

1. სავარჯიშო ,,მისალმება“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების გაცნობა და დაახლოება.

მასალა: ბურთი.

ბურთი:

ტრენერი თავდაპირველად აცნობს ჯგუფის წევრებს შეხვედრის მიზანს. შემდეგ ის ბავშვებს წრეში აყენებს, ჯგუფის ერთ-ერთ მონაწილეს გადაუგდებს ბურთს. ბავშვი იჭერს ბურთს და წარმოთქვამს თავის სახელს და ამბობს, თუ რისი გაკეთება უყვარს ყველაზე მეტად. შემდეგ ის ესვრის ბურთს ჯგუფის სხვა წევრს, რომელიც აგრეთვე დაასახელებს საკუთარ სახელსა და საყვარელ საქმიანობას. ტრენერებიც თამაშის მონაწილენი უნდა იყვნენ და ყურადღება უნდა მიაქციონ იმას, რომ არც ერთი ბავშვი არ დარჩეს თამაშ გარეთ.

2. სავარჯიშო: ,,ნიანგი და ბაყაყები“

მიზანი:

- ბავშვების გახალისება;

- წონასწორობის დაცვის სწავლება;

- თანამშრომლობის სწავლება.

მასალა: 8 თაბახის ფურცელი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი იატაკზე დებს თაბახის ფურცლებს. ერთი ბავშვი (მსურველი) ასრულებს ,,ნიანგის“ როლს, დანარჩენები კი - ,,ბაყაყების“. წამყვანი აძლევს ბავშვებს შემდეგ ინსტრუქციას: ,,ბაყაყებს“ შეგიძლიათ თავისუფლად იმოძრაოთ ნიანგის გამოჩენამდე. მისი გამოჩენისთანავე კუნძულებზე (თაბახის ფურცლებზე) უნდა დახტეთ. ვინც ვერ მოასწრებს და ნიანგის მსხვერპლი გახდება, თამაშიდან გადის. ნიანგის ყოველი შემოტევის შემდეგ, ერთი კუნძული ქრება. ბოლოს რჩება მხოლოდ ერთი კუნძული და მასზე დატეული გადარჩენილი ,,ბაყაყები“.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

3. სავარჯიშო: ,,ხელის ანაბეჭდი“

მიზანი:

- ჯგუფის შეკვრა და დაახლოება.

მასალა:

ფორმატი, ფლომასტერები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ფორმატის ფურცელს და ფერად ფანქრებს ან ფლომასტერებს დებს ოთახის შუაში და ფორმატზე ხატავს თავისი ხელის ანაბეჭდს, ქვემოთ კი აწერს საკუთარ სახელს. შემდეგ ბავშვებს სთხოვს, რიგრიგობით დახატონ საკუთარი ხელის ანაბეჭდი ფორმატზე და დააწერონ თავიანთი სახელები.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

4. სავარჯიშო: ,,საით ქრის ქარი“

მიზანი:

- ბავშვების გახალისება;

- ყურადღების კონცენტრაციის სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სვამს წრეში, სადაც ერთი სკამი აკლია და თავად დგება წრის შუაგულში და ბავშვების შეკითხვაზე - ,,საით ქრის ქარი?“ - აცხადებს: ,,ქარი ქრის მათკენ, ვისაც ტანსაცმელში წითელი ფერი ურევია!“ (ვისაც შავი თმები აქვს, ყავისფერი ფეხსაცმელი აცვია, თაფლისფერი თვალები აქვს და ა.შ.). ჯგუფის წევრი, ვისაც ნათქვამი შეესაბამება, უნდა წამოხტეს და სხვისი სკამი დაიკავოს. საკუთარ სკამზე დაჯდომა არ შეიძლება. ტრენერიც თამაშის მონაწილეა და თავისუფალ სკამს იკავებს. სკამის გარეშე დარჩენილი ბავშვი წამყვანი ხდება. შეიძლება დროდადრო ,,ქარიშხალის“ გამოცხადება, რომლის დროსაც ყველა მოთამაშე უნდა წამოიშალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არმოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

5. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ზღაპარი ,,ლომი და თაგვი“.

„ლომს ტყეში ეძინა. თაგვმა ტანზე გადაურბინა. ლომმა გამოიღვიძა და დაიჭირა თაგვი. თაგვმა უთხრა: - გამიშვი და გაჭირვებაში დაგეხმარებიო. ლომმა გულიანად გაიცინა და გაუშვა თაგვი.

გვიდა ხანი, მონადირეებმა ლომი დაიჭირეს და თოკით ხეზე მიაბეს; უნდოდათ მერე მისულიყვნენ და ცოცხალი წაეყვანათ. მონადირეები რომ წავიდნენ, ლომმა საშინელი ღრიალი მორთო. თაგვმა გაიგონა ლომის ხმა, მიცუნცულდა, გადაღრღნა თოკი, გაათავისუფლა ლომი და უთხრა: - გახსოვს, რომ დამცინე? ახლა ხომ ხედავ, რომ პატარა თაგვსაც შესძლებია დახმარება დიდი და ძლიერი ლომისაო“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, მონაწილეობა მიიღოს სავარჯიშოს შესრულებაში. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

6. სავარჯიშო: ,,სარკე“

მიზანი:

- დაკვირვების გავარჯიშება;

- სხვა ადამიანის მიმიკის უკეთ შეცნობა.

ინსტრუქცია:

,,დაიყავით წყვილებად. თითოეულ წყვილში ერთი შეასრულებს წამყვანის როლს, მეორე კი - მისი ანარეკლისას (სარკის). დადქით ერთმანეთის პირისპირ და თავლებში შეხედეთ ერთმანეთს. წამყვანი იწყებს ხელებით, ფეხებით, ტორსით (ტანით), თავით ნელ მოძრაობებს. მისი მეწყვილე, სარკის ანარეკლის მსაგავსად, იმეორებს ყველა მოძრაობას, მიმიკას (2-3 წუთი). ჯერ ერთია წამყვანი, შემდეგ კი - მეორე“.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- როგორ გრძნობდით თავს სავარჯიშოს პირველი და მეორე ნაწილის შესრულების დროს?

- რა გაგიჭირდათ ამ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

7. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

მიზანი:

- ერთმანეთის მოსმენის სწავლება;

- რიგ-რიგობით საუბარი ეხმარება მათ, იგრძნონ თავი ყურადღების ცენტრში.

მასალა: ნებისმიერი მიკროფონი (სათამაშო, ძველი ან თვითნაკეთი).

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, დასხდნენ წრეში, აწვდის რიგ-რიგობით ჯგუფის ყველა წევრს ,,ჯადოსნურ მიკროფონს“და სვამს შეკითხვებს:

- რა მოგეწონათ დღევანდელ შეხვედრაზე?

- რა არ მოგწონათ?

- რომელი სავარჯიშო მოგეწონათ და გსურთ, რომ გავიმეოროთ შემდეგ შეხვედრებზე?

- თქვენი აზრით, რომელი სავარჯიშოს ჩატარება შეიძლება თქვენს თანატოლებთან ერთად ეზოში, სკოლაში, სახლში?

მიკროფონი შეიძლება გამოვიყენოთ სხავადსხვა სიტუაციაში: როდესაც ბავშვი აძლევს ინსტრუქციას ჯგუფს, მღერის, ყვება რომელიმე სასაცილო ან საინტერესო ამბავს. აგრეთვე, მას შეუძლია თქვას რა უხარია დღეს, როგორ ხასიათზეა, როგორი იყო დღევანდელი დილა სახლში და ა.შ.

II შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,ინტერვიუ (რა მიყვარს ყველა მეტად)“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების გაცნობა და დაახლოოება;

- ერთმანეთის მოსმენის სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ყოფს ჯგუფს წყვილებად (1-2- ზე გათვლით) და აძლევს დავალებას: ,,თითოეულმა თქვენგანმა უნდა გააცნოს მეწყვილეს საკუთარი თავი, მოიფიქროს და გაუზიაროს: რა უყვარს ყველაზე მეტად, რა სძულს მას. ამისათვის თქვენ გეძლევათ ხუთი წუთი, შემდეგ, თითოეულმა თქვენგანმა წრეზე, მიყოლებით, უნდა წარადგინოს თავისი პარტინიორი და მიაწოდოს ჯგუფს მისგან მიღებული ინფორმაცია“.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- როგორ გრძნობდით თავს სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რა გაგიჭირდათ ამ სავარჯიშოს შესრულებისას: ინტერვიუს ჩამორთმევა, თუ მოყოლა?

2. სავარჯიშო: ,,ჩემი ოჯახი“ (ხატვა)

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების გაცნობა და დაახლოება;

- ერთმანეთის მოსმენის სწავლება.

მასალა: ფანქრები, ფურცლები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი წევრებს სთხოვს, დახატონ საკუთარი ოჯახი: ,,დახატეთ თქვენი ოჯახის სურათი, სადაც ნაჩვევები იქნება, თუ ვინ რას აკეთებს, ვის რა მოვალეობა აკისრია“. 5-10 წუთის შემდეგ ეწყობა პრეზენტაციები. ბავშვებმა სათითაოდ უნდა აღწერონ თუ რა არის სურათზე დახატული, რამდენი სულისაგან შედგება მათი ოჯახი, ვინ რა ფუნქციას ასრულებს და ა.შ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაიგეთ ახალი მეგობრების შესახებ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

3. სავარჯიშო: ,,ქარიშხალი“

მიზანი:

- ბავშვების ამოქმედება, გამხიარულება, დაახლოება;

- სწრაფი რეაქციის და ყურადღების განვითარება.

ინსტრუქცია:

ბავშვებმა უნდა გაითვალონ 1-2-3-ზე. პირველი ორი ბავშვი ასახიერებს ,,სახლს“: ისინი დგებიან პირისპირ, ატყუპებენ ხელებს და წევენ ზევით. მესამე დგება მათ შორის და ასახიერებს ,,ადამიანს“. თუ ტრენერი ამბობს ,,სახლი“, ის ბავშვები, რომლებიც ,,სახლები“ არიან, სწრაფად ცვლიან მეწყვილეს და ახალ ,,სახლს“ უშენებენ ,,ადამიანებს“, რომელბიც დგანან გაუნძრევლად.

თუ ტრენერი ამბობს - ,,ადამიანი“, ამ შემთხვევაში, ,,ადამიანები“ იცვლიან ,,სახლებს“. ხოლო, თუ ტრენერი ამბობს - ,,ქარიშხალი“, ყველა ირევა და იცვლის ადგილს.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

4. სავარჯიშო: ,,ხანძარი“

მიზანი:

- ბავშვებისათვის მოძრაობის, აქტიურობის საშუალების მიცემა;

- ბავშვების გახალისება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს წრეში სვამს. წრეში, სადაც ერთი სკამი აკლია, მსურველი ხდება წამყვანი, რომელიც წრეში დადის და ჯგუფი წევრებს ცეცხლს სთხოვს. (,,ცოტა ცეცხლი მომეცი, რა!“). მაგრამ ცეცხლი არავინ არ უნდა მისცეს. წამყვანის ზურგს უკან ბავშვებს ადგილების შეცვლა შეუძლიათ, მაგრამ ფრთხილად უნდა იყვნენ, რადგან ცარიელი სკამის დაკავება წამყვანსაც შეუძლია. როდესაც ცეცხლის მთხოვნელი იყვირებს: ,,ხანძარი!“, ყველა უნდა წამოხტეს და გაცვალოს ადგილები, რადგანაც წრეში ერთი სკამით ნაკლებია, ერთი ბავშვი კვლავ ადგილის გარეშე რჩება და თამაში თავიდან იწყება.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

5. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ზღაპარი ,,ირემი და ვენახი“.

,,ირემი მონადირეებს ზვრებში დაემალა. მონადირეებმა ნადირი დაკარგეს. ირემს გაუხარდა, შიში გაუქრა და კორტნა დაუწყო ვაზის ფოთლებს. ფოთლები შეირხა. მონადირეებმა შენიშნეს ეს და თქვეს: ნადირი უთუოდ იქ დაგვემალაო, ესროლეს თოფი და დაჭრეს ირემი. კვდებოდა ირემი და თან ამბობდა: ახია ჩემზე, ფოთლებმა მე დამმალეს, სიკეთე მიყვეს, მე კი იმათ კორტნა დავუწყეო“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყოველ მსურველს უნდა მისცეს შესაძლებლობა, მონაწილეობა მიიღოს სავარჯიშოში. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ტრენერმა უნდა შეცვალოს ის.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

6. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მოკროფონი“

(იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია)

III შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,ვირუსი“

მიზანი:

- ჯგუფის შეკვრა და დაახლოება;

- აქტიური დასვენება.

ინსტრუქცია:

მთელი ჯგუფი დგას წრეში, ერთ-ერთი ბავშვი არის ,,ვირუსი“. ის გაშლილი ხელებით მიემართება რომელიმე ბავშვისაკენ, ჯგუფმა უნდა მოასწროს იმ ბავშვის სახელის თქმა. თუ ვერ მოასწრებს, ,,ვირუსი“ ,,შეეყრება“ მას და ახლა ის ხდება ,,ვირუსი“. ,,ვირუსს“ შეუძლია ერთი ბავშვისკენ წავიდეს და უცბათ სხვა ,,მსხვერპლი“ აირჩიოს.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

2. სავარჯიშო: ,,მანქანები“

მიზანი:

- თანამშრომლობის, ნდობისა და პასუხისმგებლობის სწავლება.

მასალა: ბარათები, რომელზეც ერთი ფერის გასაღებები და მანქანებია დახატული /წყვილად/.

ინსტრუქცია:

ტრენერი არიგებს პატარა ფურცლებს, რომლებზეც ხატია მანქანები ან გასაღებები. ტრენერი ერთი ფერის ნახატების საშუალებით აწყვილებს ბავშვებს და აძლევს შემდეგინსტრუქციას: ,,ვისაც გასაღები შეხვდა მძღოლი იქნება, რომელმაც თვალდახუჭული ,,მანქანა“ უნდა მართოს. ,,მანქანამ“ თვალები უნდა დახუჭოს და ,,მძღოლს“ მიენდოს. როდესაც ,,მძღოლი“ ,,მანქანას“ მარჯვენა მხარეზე ხელს დააჭერს, ,,მანქანამ“ მარჯვნივ უნდა მოუხვიოს, მარცხენა მხარეზე - მარცხნივ. ხოლო როდესაც ხელს აუშვებს - გაჩერდეს“. 2 წუთის შემდეგ, ტრენერი ბავშვებს როლებს უცვლის.

თუ ერთი ბავშვი მეწყვილეს გარეშე დარჩა, ის შეიძლება საგზაო ინსპექტორი იყოს და მოძრაობის დარეგულირება დაევალოს.

შეკითხვები:

- რა უფრო მოგეწონათ: ,,მანქანის“ როლში ყოფნა, თუ - ,,მძღოლის“? რატომ?

- რა გაიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- ითამაშებთ ამ თამაშს თქვენს მეგობრებთან ერთად?

3. სავარჯიშო: ,,შეადგინე ფიგურა“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება;

- სწარფი, ლოგიკური აზროვნების სწავლება.

მასალა: დასაშლელი ფიგურები (სამკუთხედი, ოთკუთხედი, წრე...)

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს ყოფს სამ გუნდად და აძლევს თითოეულ გუნდს დაშლილ ფიგურას. მათ, რაც შეიძლება სწრაფად, უნდა ააწყოს ეს ფიგურა. ის გუნდი, რომელიც პირველი ააწყობს - მოგებულია. სავარჯიშოს ბოლოს, ბავშვებს შეუძლიათ, იმოძრაონ ოთახში და ყველას ნამუშევარი დაათვალიერონ.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

- ვინ ან რა დაგეხმარათ?

4. სავარჯიშო: ,,ენის გასატეხი“

მიზანი:

- მეტყველების გავარჯიშება;

- მეხსიერების განვითარება.

მასალა: ენის გასატეხი: ,,მჭადი ჭრელ გოჭს აჭამა, უმჭადოდ ჭამს შეჭამანდს“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სვამს წრეში და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე თქვენ წაგიკითხავთ ემის გასატეხს. ყურადღებით მოისმინეთ და წრეში თანმიმდევრობით, სწრაფად წარმოთქვით წაკითხული“.

ტრენერი ბავშვებს ენის გასატეხს ორჯერ უკითხავს.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

5. სავარჯიშო: ,,კუდის დაჭერა“

მიზანი:

- თანამშრომლობისა და მიზანსწარფვის სწავლება:

- აქტიური დასვენება.

მასალა: თავშალი ან 1 მეტრი ნაჭერი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს ყოფს ორ გუნდად, აყენებს მწკრივში და ბოლოში მდგომ ბავშვებს ნაჭრით ან თავშალით ,,კუდს“ უმაგრებს. ის ბავშვებს აძლევს შემდეგ ინსტრუქციას: ,,პირველმა ბავშვმა მწკრივში უნდა დაიჭიროს თავის მწკრივის ,,კუდი“. დაჭერის შემდეგ ბავშვები იცვლიან ადგილებს და ,,კუდი“ თავად ხდება ,,დამჭერი“.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

6.სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ,,კოჭლი და ბრმა“

,,კოჭლი და ბრმა მიდიოდნენ. მიადგნენ ერთ მდინარეს. გასვლა ვერ მოახერხეს და დაღონებულნი წყლის ნაპირას დასხდნენ. წაადგა თავზე მესამე მგზავრი. რას დაძმარებულხართო? - ჰკითხა. უთხრეს: როგორ არ დავღონდეთ, ერთს უფეხობა უშლის გასვლას, მეორეს - უთვალობაო.

მგზავრმა უთხრა: ერთმა მეორისგან ფეხები ითხოვოს, სამაგიეროდ, მეორემ თვალები ათხოვოს და ორივე იქით ნაპირს გახვალთო. მართლაც, ბრმამ კოჭლი ზურგზე შეისვა, კოჭლმა გზა უჩვენა და მშვიდობით გავიდნენ იქითა ნაპირს“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, რომ ჩაერთოს სავარჯიშოში. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს. ტრენერი უნდა ეცადოს, რომ ზღაპრები სხვადასხვა ბავშვებმა მოყვნენ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

7. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მოკროფონი“ (იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია)

IV შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,მისალმება“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების გაცნობა და დაახლოება;

- ერთმანეთის მიმართ დადებითი დამოკიდებულების გამოხატვის სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს წრეში აყენებს და აძლევს შემდეგ ინსტრუქციას: ,,თქვენ სათითაოდ წრეში უნდა გამოხვიდეთ, ყველა ბავშვს ხელი ჩამოართვათ და უსურვოთ რაიმე სასიამოვნო. უნდა ეცადოთ, თითოეულ ჯგუფის წევრს განსხვავებული სურვილი მოუფიქროთ“. ტრენერები თავად უნდა იყვნენ თამაშის მონაწილენი და მიაქციოს ყურადღება, რომ არც ერთი ბავშვი არ დარჩეს სასიამოვნო სურვილის გარეშე.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რა უფრო მოგეწონათ, სურვილების გაცემა თუ მიღება?

2. სავარჯიშო: ,,ცივა, ცხელა“

მიზანი:

- ბავშვების გახალისება;

- ყურადღების გავარჯიშება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ერთ ბავშვს (მსურველს) სთხოვს, გარეთ გასვლას, დანარჩენებმა რაიმე ნივთი უნდა გადამალონ. შემოსულმა დამალული ნივთი უნდა მოძებნოს. დანარჩენები ეხმარებიან მას: თუ ის უახლოვდება საგანს - ,,ცხელას“ იძახიან და, თუ შორდება, შესაბამისად, ამბობენ - ,,ცივა“. სავარჯიშო გრძელდება მანამ, სანამ დამალულ ნივთს არ იპოვნიან.

შემდეგ, რომელიმე სხვა მსურველი გადის გარეთ და ა.შ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

3. სავარჯიშო: ,,ავტოპორტრეტი“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების გაცნობა და დაახლოება;

- ერთმანეთის მოსმენის სწავლება;

- ფანტაზიის განვითარება;

- ჯგუფის შეკვრა და დაახლოება;

- თვითგამოხატვის საშუალების შეთავაზება.

მასალა: ფურცლები, ფერადი ფანქრები ან ფლომასტერები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს უხსნის ავტოპორტრეტის მნიშვნელობას და სთხოვს, დახატონ ავტოპორტრეტები. ის აგროვებს ნახატებს და იმ დროის განმავლობაში, სანამ ბავშვები შემდეგ სავარჯიშოს ასრულებენ, ამოჭრის სურათებს, დააკრავს ფორმატის ფურცელზე. მომდევნო სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ტრენერი ფორმატს კედელზე აკრავს და სთხოვს ბავშვებს, სათითაოდ მივიდნენ მასთან, იპოვონ საკუთარი ნახატი და დააწერონ თავიანთი სახელი, გვარი, ასაკი.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაიგეთ ახალი მეგობრების შესახებ?

- რას გრძნობდით ხატვის, შემდეგ საკუთარი პორტრეტის პოვნის და სახელის მიწერის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

4. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება.

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ,,ჩიტის ბუდე“.

,,ნიკომ და ელომ ბუჩქებში ჩიტის ბუდე იპოვეს. ბუდეში ოთხი პატარა, სულ ტიტველა ბარტყი იჯდა. გახარებულმა ბავშვებმა ბარტყები ამოსხეს და შინ წაიყვანეს. ჩაუდეს კოლოფში ბამბა და შიგ ჩასხეს; მოუტანეს რძეში დასველებული პური, ჭიები, შაქარი, მაგრამ ბარტყები არ ჭამდნენ საჭმელს და ჭყიოდნენ. ნიკომ და ელომ არ იცოდნენ, როგორ დაემშვიდებინათ ჩიტები, არ შორდებოდნენ, ეფერებოდნენ. ამ დროს ორი პატარა ჩიტუნა მოფრინდა; შორიახლო დაიწყეს ფრენა და ჭყივილი. მამაც მოვიდა სამსახურიდან. ბავშვებმა ბარტყები მაშინვე აჩვენეს და უთხრეს: მამილო, რა ვაჭამოთ ბარტყებს, არაფერს არ ჭამენ, ცოდოები არიან. მამა შეხედა ჩიტებს და უპასუხა: - თუ მართლა გეცოდებათ ბარტყები და არ გინდათ რომ დაიხოცონ, ახლავე ჩასხით იმ ბუდეში, საიდანაც ამოიყვანეთ. იქ კი დედ-მამამ იცის, რა აჭამოს: აი, ხომ ხედავთ, როგორ ტირიან მათი მშობლები.

ნიკოს და ელოს მართლაც შეეცოდათ ჩიტუნები, თუმცა ძალიან ენანებოდათ, მაგრამ წაიყვანეს და ჩასხეს ბუდეში. შემდეგ ჩაიმალენ ბუჩქებში და უყურებდნენ, როგორ მოუტანეს საჭმელი დედამ და მამამ, როგორ აღებდნენ ბარტყები ყვითელ ნისკარტებს და ყლაპავდნენ საჭმელს“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს. მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, რომ მონაწილეობა მიიღოს სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ტრენერმა ის უნდა შეცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღპარი?

- რა განცდები გეუფლებოდათ სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

5. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“ (იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია)

V შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,რომელ ცხოველს ვგავარ?“ (ახსენით, რატომ აირჩიეთ ეს ცხოველი).

მიზანი:

- საკუთარი თავის უკეთ შეცნობა;

- ჯგუფის წევრების გაცნობა.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს სვამს წრეში და სთხოვს: ,,დაფიქრდით 1-2 წუთი და დაასახელეთ (ან დახატეთ) ცხოველი, რომელსაც საკუთარ თავს ამსგავსებთ: ხასიათით, გარეგნობით, რომელიმე თვისებებით და ახსენით რატომ“.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

2. სავარჯიშო: ,,სკულპტურა-მექანიზმი“

მიზანი:

- თანამშრომლობის სწავლება;

- ერთმანეთის უკეთ შეცნობისა და სინქრონული მოძრაობის სწავლება.

ინსტრუქცია:

,,გთხოვთ გაითვალოთ თანმიმდევრობით. პირველი იწყებს მოძრაობას და რომელიმე მანქანას, მექანიზმს ასახიერებს. შემდეგ მეორე ეწყობა პირველის მოძრაობას და ცდილობს პირველი მონაწილის მექანიზმის ნაწილის გასახიერებას. მერე მესამე, მეოთხე და ა.შ. ეცადეთ, ერთი დიდი მანქანა გამოგივიდეთ“ (მაგალითად თვითმფრინავი).

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

3. სავარჯიშო: ,,კოშკი“

მიზანი:

- თანამშრომლობის სწავლა;

- ფანტაზიის და აზროვნების განვითარება;

- შეთანხმებულად მოქმედების დაუფლება.

მასალა: სხავადასხვა ზომისა და ფორმის კუბები. თითო ბავშვს - 2-3 კუბი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს ყოფს 2-3 გუნდად და აძლევს შემდეგ ინსტრუქციას: ,,თითო ბავშმა აიღოს 2 (ან 3) კუბი. თითოეულმა გუნდმა ერთად, შეთანხმებულად, უნდა ააგოს, რაც შეიძლება მაღალი კოშკი. თუ კოშკი აშენებისას დაინგრა, მაშინ თქვენ თავიდან უნდა ააშენოთ ის (ერთი კუბის გამოვარდნის შემთხვევაშიც კი)“.

ტრენერმა დროდადრო უნდა გაზომოს კოშკი. მან, პირველ რიგში, უნდა გაამხნევოს ბავშვები და დაეხმაროს მათ, რომ ითანამშრომლონ და ერთად, შეთანხმებულად იმოქმედონ. მოგებულია ის გუნდი, რომელიც უფრო მაღალ კოშკს ააშენებს.

შეკითხვები:

- მოგეწონათ თამაში?

- რა გაგიჭირდათ?

- ხომ არ გაწყენინეთ ვინმემ, თავს დაჩაგრულად ხომ არ გრძნობდით?

4. სავარჯიშო: ,,ემოციების ხატვა“

მიზანი:

- ემოციების შეცნობის და გამოხატვის სწავლება.

მასალა: ფურცლები, ფერადი ფანქრები ან ფლომასტერები.

ინსტუქცია:

ტრენერი ბავშვებს აძლევს შემდეგ ინსტრუქციას: ,,გაიხსენეთ, როდის იყავით ძალიან ბედნიერი, გახარებული, კმაყოფილი. გაიხსენეთ, რას გრძნობდით, რა ემოციები გქონდათ, რა აზრები გიტრიალებდათ თავში. ეცადეთ, ყველაფერი ეს დახატოთ, გადმოიტანოთ ფურცელზე“ (10 წუთი).

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები ერთმანეთს უჩვენებენ სურათებს და უზიარებენ შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რას გრძნობდით თითოეულ ემოციაზე დაფიქრების დროს?

- რომელი ემოციის დახატვა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობთ ახლა, სავარჯიშოს შესრულების შემდეგ?

5. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“ (იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია)

VI შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,სურვილები“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრები გაცნობა და დაახლოება;

- ერთმანეთის მიმართ დადებითი დამოკიდებულების, კეთილგანწყობის დამოხატვის სწავლება.

მასალა: ბურთი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს წრეში აყენებს და აძლევს ინსტრუქციას: ,,თქვენ სათითაოდ უნდა ესროლოთ ბურთი ჯგუფის სხვა მონაწილეს და უსურვოთ რაიმე სასიამოვნო. დამჭერმა ბურთი და კეთილგანწყობა სხვა ბავშვს უნდა გაუგზავნოს“. ტრენერებიც უნდა იყვნენ თამაშის მონაწილენი და მიაქციონ ყურადღება, რომ არც ერთი ბავშვი არ დარჩეს თამაშს გარეთ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არმოგეწონათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რა უფრო მოგეწონათ სურვილების გაცემა თუ მიღება?

2. სავარჯიშო: ,,გამოცანები“

მიზანი:

- აზროვნების გავარჯიშება;

- ყურადღების განვითარება;

- ბავშვის გახალისება.

მასალა: გამოცანების წიგნი

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სვამს წრეში და აძლევს ინსტრქციას: „მე თქვენ წაგიკითხავთ გამოცანებს. ყურადღებით მოისმინეთ და ვინც მიხვდება პასუხს, ხელი აიწიოს. ვინც პირველი აწევს ხელს, მას ექნება პირველი პასუხის უფლება“. ტრენერმა უნდა არეგულიროს, რომ არც ერთი ჯგუფის წევრი არ დარჩეს დაჩაგრული და პასიური მონაწილეები უფრო მეტად ჩართოს სავარჯიშოში.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

3. სავარჯიშო: კოლაჟი - „ჩვენი ეზო“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება;

- ერთმანეთის მოსმენის სწავლება;

- თანამშრომლობის სწავლება.

მასალა: ფლიპჩარტები, ფერადი ფანქრები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სთხოვს, დახატონ საერთო სურათი: ,,დახატეთ ერთად სურათი, სადაც ნაჩვენები იქნება, თუ როგორი გინდათ რომ იყოს თქვენი ეზო; სად რას განალაგებდით, რას დადგამდით და ა.შ. მთავარია, ფლიპჩარტთან სათითაოდ მიხვიდეთ, რათა ერთმანეთს ხელი არ შეუშალოთ“. შემდეგ ეწყობა პრეზენტაცია. ბავშვებმა სათითაოდ უნდა აღწერონ, თუ რა დახატეს და რატომ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რას გრძნობდით, როდესაც თქვენს ნახატს სხვა ასწორებდა?

- რა გაგიჭირდათ?

- მოგეწონათ საერთო სურათი?

4. სავარჯიშო: ,,ენის გასატეხი“

მიზანი:

- მეტყველების გავარჯიშება;

- მეხსიერების განვითარება.

მასალა: ენის გასატეხი:

,,ჩიტი, ჩიტი ჩიკორტელა, ჩიტი მყავდა ჩელტის ხელა“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სვამს წრეში და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე თქვენ წაგიკითხავთ ენის გასატეხს. ყურადღებით მოისმინეთ და წრეში თანმიმდევრობით, სწრაფად წარმოთქვით წაკითხული“.

ტრენერი ბავშვებს ენის დასატეხს ორჯერ უკითხავს.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

5. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ზღაპარი

,,ეს მოხდა დიდი ხნის წინ. მაშინ, როცა ხეებს შეეძლოთ სიარული. ისინი ადვილად გადაადგილდებონდენ თავიანთი დიდი ფესვებით, ნოყიერი მიწის და წყლის მოსაძებნად. ხეები მეგობრობდნენ ადამიანებთან, იცავდნენ მათ სიცივისა და ავდრისაგან, აძლევდნენ საკვებს.

ადამიანებმა ვერ დააფასეს ხეების ამაგი - ისინი ჭრიდნენ მათ, აცლიდნენ ფოთლებს, ურტყამდნენ ფეხებს და ამცირებდნენ.

განაწყენდნენ ხეები ადამიანებზე და გადაწყვიტეს გაცლოდნენ მათ. წავიდნენ ხეები - მათთან ერთად კი გაქრნენ ფრინველები და ცხოველები, დაჭკნა ბალახი და ყვავილები. დაიწყო მდინარეების და ნაკადულების დაშრობა. დაუბერა ცხელმა ქარმა, რომელმაც მოიტანა ქვიშა და მტვერი.

შეეშინდათ ადამიანებს, გაეკიდნენ ხეებს და დაუწყეს თხოვნა, რომ დბრუნებულიყვნენ. მათ იგრძნეს თავიანთი დანაშაული და შეპირდნენ, რომ აღარასოდეს აწყენინებდნენ“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, მიიღოს მონაწილეობა სავარჯიშოში. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

6. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“ (იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია)

VII შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,ბუშტი“

მიზანი:

- თანამშრომლობით, გაერთიანებული ძალებით საერთო მიზნის მიღწევა.

მასალა: გასაბერი ბუშტები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ყოფს ბავშვებს 3-4 კაციან გუნდებად და აძლევს შემდეგ ინსტრუქციას: ,,თითოეულმა გუნდმა ხელის შეხების გარეშე, ერთად სულის შებერვით, ბუშტი დანიშნულ ადგილამდე უნდა მიიტანოს. მოგებული იქნება ის გუნდი, რომელიც მოცემულ დავალებას ყველაზე სწრაფად შესარულებს“.

შეკითხვები:

- რამ შეგიშალათ ხელი?

- რა მოგეწონათ?

- რას გრძნობდით დავალების შესრულების დროს?

2. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური ბალიში“

მიზანი:

- ბავშვებს ეძლევათ შესაძლებლობა, გამოთქვან საკუთარი სურვილები;

- აქტიური მოსმენის სწავლება;

- მიცეთ ბავშვებს შესაძლებლობა, გამოხატონ და იგრძნონ თანადგომა და თანაგრძნობა.

მასალა: პატარა ბალიში, რომელზეც ბავშვი შეძლებს დაჯდომას.

ინსტრუქცია:

,,დასხედით წრეში. შუაში დევს ,,ჯადოსნური ბალიში“, რომელზეც შეგიძლიათ დასხდეთ და გვიამბოთ საკუთარი სურვილების ან თქვენთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი რამის შესახებ. ის, ვინც იჯდება შუაში, ბალიშზე, მოყოლას იწყებს სიტყვებით: ,,მე მინდა, რომ...“ ყველა დანარჩენი ყურადღებით უსმენს. მთხრობელი თავისი ისტორიის დასრულების შემდეგ, ირჩევს მომდევნო მონაწილეს და გადასცემს მას ბალიშს. სავარჯიშოს დასრულება მას შემდეგ, როცა ჯგუფის ყველა წევრი მიიღებს მონაწილეობას მთხრობელის როლში“.

შეკითხვები:

- ყველა მონაწილეს უსმენდით?

- როდესაც თქვენ სხვას უსმენდით, ახალი სურვილი ხომ არ გაგჩენიათ?

- რას გრძნობდით, როდესაც ,,ჯადოსნურ ბალიშზე“ იჯექით და ყვებოდით თქვენს ისტორიას?

- გაქვთ ისეთი სურვილი, რომლის შესრულებაც აქ მყოფ ბავშვებს ან ტრენერებს შეუძლიათ?

3. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ზღაპარი ,,სპილო“

,,ერთ ინდოელს სპილო ჰყავდა. ეს კაცი თავის სპილოს ცოტას აჭმევდა და ბევრს ამუშავებდა. ერთხელ სპილო გაბრაზდა და თავის პატრონს ფეხი დაადგა. ინდოელი მოკვდა.

ატირდა ინდოელის ცოლი, გამოიყვანა თავისი შვილები, სპილოს ფეხქვეშ დაუყარა და უთხრა: - სპილოვ, შენ ამათ მამა მოუკალი, ბარემ ესენიც დახოცე!

სპილომ ბავშვებს დახედა. უფროსი ბავშვი ხორთუმით ფრთხილად აიყვანა და კისერზე შეისვა. ამის შემდეგ სპილო ბავშვს ყველაფერს უგონებდა და ემსახურებოდა.“

ინსტრუქცია:

ტრენერის ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, მიიღოს მონაწილეობა სავარჯიშოში. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

4. სავარჯიშო: ,,პორტრეტი“

მიზანი:

- ერთმანეთის მოსმენის სწავლება;

- ფანტაზიის განვითარება.

მასალა: ფურცლები, ფერადი ფანქრები ან ფლომასტერები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ახსენებს პორტრეტის მნიშვნელობას და სთხოვს, საყვარელი, ყველაზე ახლობელი ადამიანის დახატვას. პორტრეტი უნდა გამოხატავდეს ავტორის ამ ადამიანისადმი დამოკიდებულებას; მოქმედებას, რომელიც მისთვის დმახასიათებელია.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაიგეთ ახალი მეგობრების შესახებ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

5. სავარჯიშო: ,,წაკითხულის შინაარსი“

მიზანი:

- ყურადღების და მეხსიერების განვითარება.

- აქტიური მოსმენისა და აზრის გადმოცემის სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს უკითხავს პატარა მოთხრობას და სთხოვს, წაკითხულის გადმოცემას. თავდაპირველად ყვება მსურველი, დანარჩენები ეხმარებიან. შემდეგ, უფრო გამართულად, სხვა ბავშვი ყვება.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ მოთხრობა?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

6. სავარჯიშო: ,,ლოტო“

მიზანი:

- ყურადღების განვითარება;

- მეხსიერების განვითარება;

- ბავშვების გახალისება.

მასალა: საბავშვო სათამაშო ლოტო.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს ურიგებს ლოტოს ფურცლებს, რომელიც სხვადასხვა პატარა სურათებისაგან შედგება და აძლევს შემდეგ ინსტრუქციას: ,,მე ტომრიდან ამოვიღებ პატარა სურათებს. იყავით ყურადღებით! ვისაც აქვს ფურცელზე იგივე სურათი, სწრაფად უნდა დაასახელოს, რა არის გამოსახული სურათზე და დაიდოს თავის ფურცელზე. ვინს პირველი შეავსებს, მოგებულია“. ტრენერმა უნდა მიაქციოს ყურადღება, რომ ჯგუფის წევრებმა სწორად, გამართული ქართულით დაასახელონ საგანი. ბავშვებს შეუძლიათ ერთმანეთის დახმარება.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაიგეთ ახალი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

7. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

(იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია)

VIII შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,კარგი საქმე, რომელიც დამამახსოვრდა“

მიზანი:

- სხვა ადამიანების მიღწევების და წარმატებების დანახვის სწავლება;

- თავდაჯერებულობის გამომუშავება;

- აქტიური მოსმენის სწავლება.

მასალა: ფურცლები და ფანქრები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს ესაუბრება იმ საქმეების, ქცევების შესახებ, რომელიც სიამოვნებას, კმაყოფილებას გვანიჭებს. ,,გაიხსენეთ ყველაფერი კარგი, რაც გააკეთეთ ამ ერთი კვირის განმავლობაში, მაგალითად: შეასრულეთ საშინაო დავალება, დაიზეპირეთ გრძელი ლექსი, დაეხმარეთ რომელიმე ოჯახის წევრს და ა.შ. ამოირჩიეთ ერთი მათგანი და დაწერეთ მის შესახებ ან დახატეთ“. პრეზენტაციების დროს, ჯგუფის სხვა წევრებმა და ტრენერებმა უნდა შეაქონ პრეზენტატორი, გამამხნევებელი, სასიამოვნო სიტყვები უთხრან, თუნდაც ერთი წინადადებით (მაგ., ნიკა, შენ ეს ნამდვოლად კარგად გამოგივიდა).

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით, როდესაც მთელი ჯგუფი გაქებდათ?

2. სავარჯიშო: ,,მოვიფიქროთ სიტყვები“

მიზანი:

- მეხსიერების და ყურადღების გავარჯიშება;

- ბავშვების გახალისება;

- სიტყვის მარაგის გაფართოება.

მასალა: ბურთი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს წრეში აყენებს და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე ბურთს გადმოგიგდებთ და დავასახელებ ასოს, თქვენ კი სწრაფად უნდა მოიფიქროთ და დაასახელოთ არსებითი სახელი, რომელიც ამ ასოზე იწყება და უკანვე დამიბრუნოთ ბურთი. ვინც სიტყვას ვერ მოიფიქრებს წრიდან გადის“. ტრენერმა უნდა მიაქციოს ყურადღება, რომ არც ერთი ბავშვი არ დარჩეს უყურადღებოდ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

3. სავარჯიშო: ,,ემოცია“ (მიმიკა)

მიზანი: პატარა ფურცლები, რომელზეც ჩამოწერილია ემოციების დასახელება და სხეულის ნაწილები, რომელთა მეშვეობითაც ბავშვებმა უნდა გამოხატონ ემოციები.

წარწერები ბარათზე

სიხარული - პირი

სევდა - ხელები

შიში- ფეხები

დარდი - მხრები

სიძულვილი - თვალები

ბედნიერება - სახე

აღშფოთება - სახე

გაბრაზება - ხელები

გაკვირვება - თვალები

სიამაყე - ზურგი

სიყვარული - სახე

კმაყოფილება - ზურგი

სიხარული - ხელები

სიმპათია - თვალები

კმაყოფილება - მთელი სხეული

ინსტრუქცია:

ტრენერი არიგებს პატარა ფურცლებს, რომლებზეც ჩამოწერილია ემოციების დასახელება და სხეულის ნაწილები, რომელთა მეშვეობითაც უნდა გამოხატოს ესა თუ ის ემოცია და სთხოვს თითოეულ ბავშვს, ბარათზე აღნიშნული ემოცია დასახელებული სხეულის ნაწილით გამოხატოს. ბავშვები რიგრიგობით გამოხატავენ ემოციებს, დანარჩენები კი ცდილობენ მის გამოცნობას.

შეკითხვები:

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რა მოგეწონათ?

- რა უფრო გაგიჭირდათ: ემოციის გამოხატვა,თუ გამოცნობა?

4. სავარჯიშო: ,,ენის გასატეხი“

მიზანი:

- მეტყველების გავარჯიშება;

- მეხსიერების განვითრება.

მასალა: ენის გასატეხი -

,,აბლაბუდა, მაბლაბუდა, შიგ ობობა გაბლანდულა“.

ინსრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სვამს წრეში და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე თქვენ წაგიკითხავთ ენის გასატეხს. ყურადღებით მოისმინეთ და წრეში თანმიმდევრობით სწარფად წარმოთქვით წაკითხული“.

ტრენერი ბავშვებს ენის გასატეხს ორჯერ უკითხავს.

შეკითხვები:

- მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

5. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ზღაპარი ,,როგორ დაპატარავდა ყვავი“

,,იყო და არა იყო რა, იყო ერთი მეფე, მბრძანებელი ყველა ხალხისა და ყოველი სულდგმულისა დედამიწაზე. ეს სამართლიანი და მოწყალე ხელმწიფე, ზოგიერთი ბოროტის გარდა, ყველას უყვარდა, ყველა ემორჩილებოდა. მეფე თან ძალიან ღონიერიც იყო. მარტო მისი მუშტის დანახვითაც გული გადაუტრიალდებოდა კაცს. მიუხედავად ამისა, ერთხელ ყვავი მაინც აუჯანყდა.

იმ დროს ყვავი ყველაზე დიდი და ღონიერი ფრინველი იყო და მაშინაც ყველაზე ეშმაკად ითვლებოდა. ფრინველთა დედოფალი უნდა გავხდეო - გადაწყვიტა ერთხელ ყვავმა და ფრინველები ზოგი მოფერებით, ზოგი ძალით დაიმორჩილა. ყვავმა ესეც არ იკმარა, მან ადამიანების დამორჩილებაც მოინდომა და ერთ მშვენიერ დღეს ფრინველების მთელი ჯარი მეფის სატახტო ქალაქს შეუსია.

- ყვავო, მე არც შენი მოკვლა მინდა, არც იმათი, ვინც შენ გამოგყოლია. ყველაფერს გაპატიებ, თუ ბოდიშს მომიხდი და შენს ჯარსაც დაითხოვო - უთხრა მეფემ.

- სჯობს გამოტყდე, რომ ჩემი ძლევამოსილების გეშინიაო - უპასუხა თავხედმა ყვავმა.

მაშინ დიდებულმა მეფემ ყვავს თავისი უზარმაზარი მუშტი უჩვენა.

- ხა-ხა-ხა-ხა! - დაცინვით გადაიხარხარა ყვავმა, - სულ ეგ არის? ეს შენი მუშტი ჩემთან, უზარმაზარ და ღონიერ ფრინველთან შედარებით, ქინძისთავად მოჩანსო.

ასეთმა შეურაცხყოფამ კი გამოიყვანა მეფე მოთმიდებიდან და ყვავს უთხრა:

- ყვავო, მე შენი სიკვდილი არ მინდა, მაგრამ ამ თავხედობისთვის საკადრისად დაგსჯი: რადგან თავი მოგაქვს შენი სიდიდით და ჩემს დაცინვასაც ბედავ, დამიწყევლიხარ: ჩემი მუშტისხელა გამხდარიყავიო.

ყვავმა, ის იყო ნისკარტი დააღო მეფისათვის ახალი თავხედური პასუხის მისაცემად, რომ ერთბაშად იგრძნო, პატარავდებოდა. ყვავი, მართლაც, მეფის მუშტისოდენა გახდა. მაშინ ყველა დანარჩენმა ფრინველმა მეფეს ბოდიში მოუხადა და პატიება სთხოვა. შეშინებული და შერცხვენილი ყვავი კი წავიდა და გადაიკარგა“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, მონაწილეობა მიიღოს სავარჯიშოში. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რაც გვასწავლის ეს ზღპარი?

6. სავარჯიშო: ,,გეომეტრიული ფიგურების ხატვა“

მიზანი:

- გადაწერისა და გადახატვის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ფურცლები და ფანქრები, გეომეტრიული ფიგურები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სვამს წრეში, ურიგებს ფურცლებს, ფანქრებს და უჩვენებს წიგნიდან გარკვეულ ფიგურებს, ჯგუფის წევრებმა კი უნდა გადახატონ ეს ფიგურა.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

7. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“ (იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია)

IX შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,მოძრაობების კოორდინაცია“

მიზანი:

- მოძრაობების კოორდინაციის გავარჯიშება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს წრეში აყენებს და სთხოვს, ყველაფერი, რასაც იგი გააკეთებს, გაიმეორონ. ტრენერმა უნდა გააკეთოს შემდეგი მოძრაობები: ჯერ მარჯვენა ხელის იდაყვი შეახოს მარცხენა ფეხის მუხლს, შემდეგ მარცხენა იდაყვი - მარჯვენა მუხლს; მარჯვენა ხელით შეეხოს მარცხენა ყურს და, ამავე დროს, მარცხენა ხელით - ცხვირს; შემდეგ, მარცხენა ხელით - მარჯვენა ყურს და მარჯვენათი - ცხვირს; მარცხენა ხელით შეეხოს მარჯვენა ქუსლს, მარჯვენათი - მარცხენას და ა.შ. ტრენერმა და ბავშვებმა მოძრაობები სწრაფად უნდა აკეთონ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთამენთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ, ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალა ხელი?

2. სავარჯიშო: ,,ბუნების ნაწილი“

მიზანი:

- გარე სამყაროს შეცნობა;

- საკუთარი თავის შეცნობა.

ინსტრუქცია:

დასხედით წრეში მოხერხებულად... ჩაისუნთქეთ სამჯერ ღრმად... წარმოიდგინეთ, რომ თქვენ ხართ სადღაც ბუნებაში. კარგად დააკვირდით თქვენს ირგვლივ არსებულ ბუნებას, როგორია იგი. ბუნების რომელ ნაწილად ისურვებდით ყოფნას? რატომ?

დაფიქრდით, კარგად დააკვირდით თქვენს არჩევანს და ჩაიბეჭდეთ მეხსიერებაში. დაიმახსოვრეთ, რატომ აირჩიეთ მაინც და მაინც ეს.

ახლა დაბრუნდით უკან, რეალობაში. გაიზმორეთ, ჯერ დაჭიმეთ, შემდეგ კი მოადუნეთ კუნთები...

შეკითხვები:

- ბუნების რომელი ნაწილი იყავით?

- როგორ გრძნობდით თავს?

- არ მოგეწონათ?

- იყო ისეთი რამ ამ სავარჯიშოში, რაც არ მოგეწონათ?

- რატომ აირჩიეთ ბუნების ეს ნაწილი?

3. სავარჯიშო: ინტერვიუ - ,,ჩემი დღე“

მიზანი:

- მეხსიერების და ყურადღების გავარჯიშება;

- ყურადღებით მოსმენის სწავლება.

ინსტრუქცია

ტრენერი ბავშებს აწყვილებს და აძლევს ინსტრუქციას: ,,სათითაოდ მოუყევით ერთმანეთს გასული კვირის განმავლობაში ერთი ყველაზე საინტერესო დღის შესახებ. ყურადღებით მოუსმინეთ ერთმანეთს, რადგან შემდეგ თქვენ თქვენი მეწყვილის მონაყოლი უნდა გააცნოთ დანარჩენ ჯგუფის წევრებს“.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთამენთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა უფრო მოგეწონათ: მოყოლა თუ მეწყვილის ნაამბობის გადმოცემა?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

4. სავარჯიშო: ,,მოვიფიქროთ სიტყვები“

მიზანი:

- მეხსიერების და ყურადღების გავარჯიშება;

- ბავშვების გახალისება;

- სიტყვის მარაგის გაფართოება.

მასალა: ბურთი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს წრეში აყენებს და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე დავასახელებ რომელიმე კრებით სიტყვას (მაგ., ავეჯი, ჭურჭელი, ხილი, ბოსტნეული), თქვენ კი, როდესც ბურთს გესვრიან, სწრაფად უნდა დაიჭიროთ და წამოიძახოთ შესაბამისი არსებითი სახელი (მაგ., ხილი - ვაშლი, ატამი..., ავეჯი - სკამი, მაგიდა...), რომელიც ჯერ არავის უთქვამს და სხვას გადაუგდოთ ბურთი. ვინც სიტყვას ვერ მოიფიქრებს, წრიდან გადის“. ტრენერმა უნდა მიაქციოს ყურადღება, რომ არც ერთი ბავშვი არ დარჩეს თამაშს გარეთ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგჰეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

5. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ზღაპარი: ,,სასაცილო ჩხუბი“.

,,ერთი მოხუცი ქართველი გარდაიცვალა. მან თავის ორ ვაჟიშვილს დაუტოვა ,,ვეფხისტყაოსანი“. გაყრის დროს ძმებს დიდი ჩხუბი მოუვიდათ, ორივეს უნდოდა ,,ვეფხისტყაოსნის“ დასაკუთრება. შუაკაცმა უთხრა - თქვენ ორივემ უთუოდ კარგად იცით კითხვა, რომ წიგნზე ეგრე ჩხუბობთო.

- წიგნის ჩვენ არც ერთს არაფერი გაგვეგებაო, - უპასუხეს ძმებმა.

- მაშ, თქვენ იმ ორ სასაცილო ქაჩალსა ჰგვანებიხართ, ერთმანეთს რომ სავარცხლის გულისათვის თავ-პირს ამტვრევდნენ და დასავარცხნი თმა კი არც ერთს არ ესხაო - უპასუხა შუაკაცმა“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, ჩაერთოს სავარჯიშოში. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

6. სავარჯიშო: ,,იპოვე დასახელებული ფიგურა“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ფურცლები და ფანქრები, გეომეტრიული ფიგურები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი იატაკზე მიმოფანტავს სხვადასხვა ფერის და ზომის გეომეტრიულ ფიგურებს (სამკუთხედი, ოთხკუთხედი, წრე და ა.შ.) ჯგუფის წევრებმა კი უნდა მოძებნონ დასახელებული ფიგურა (მაგ., მოძებნეთ წითელი პატარა წრე, ყვითელი დიდი სამკუთხედი და ა.შ.). ვინც პირველი მოძებნის და დაასახელებს ფიგურას, გამარჯვებულია.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

7. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“ (იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია).

X შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,ყველაზე მეტად მე მინა, რომ...“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება;

- ბავშვების ინტერესების დადგენა.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს წრეში აყენებს და სთხოვს, დახუჭონ თვალები ერთი წუთით და დაფიქრდნენ, რა უნდათ ყველაზე მეტად, რას ისურვებდნენ, რაზე ოცნებობენ. ერთი წუთის შემდეგ ბავშვები ახელენ თვალებს და რიგრიგობით უზიარებენ ერთმანეთს, თუ რა უნდათ ყველაზე მეტად. მოყოლას იწყებენ ფრაზით: ,,ყველაზე მეტად მე მინდა, რომ...“

შეკითხვები:

- მოგეწონათ სავარჯიშო თუ არა? რატომ?

- როგორ გრძნობდით თავს სავარჯიშოს შესრულების დროს?

2. სავარჯიშო: ,,გაფუჭებული ტელეფონი“

მიზანი:

- დაკვირვების, ყურადღების გავარჯიშება;

- აზროვნების უნარის განვითარება.

ინსტრუქცია:

ბავშვები სხედან წრეში. ტრენერი ეუბნება პირველ ბავშვს ყურში წინადადებას, მაგ., ,,ვარდისფერი დათუნიას დაბადების დღეზე მოვიდა სამი ცისფერი სპილო და ერთი მწვანე მაიმუნი“, ან ,,ეზოში იჯდა 5 პატარა ბაყაყი და ჭორაობდა ამინდზე“. ბავშვებმა რიგრიგობით ყურში ჩურჩულით უნდა გადასცენ წინადადება თავის მეზობელს. ბოლო მოთამაშე ხმამაღლა ამბობს გაგონილ წინადადებას. ტრენერი უკუსვლით ამეორებინებს ბავშვებს იმ წინადადებებს, რომელიც მათ გაიგონეს. და ბოლოს, ტრენერი ეუბნება ჯგუფს იმ წინადადებას, რომელიც მან პირველ ბავშვს უთხრა.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

3. სავარჯიშო: ,,თამაში - ,,წელიწადის დროები“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება;

- აზრის გადმოცემის სწავლება.

მასალა: პატარა ყუთი და სხავადსხვა ფერის პატარა ფურცლები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ნახევარწრეში სვამს და სთხოვს მსურველს, პატარა კოლოფთან მისვლას. მან უნდა ამოიღოს ერთი ქაღალდი. ამ კოლოფში ჩადებული უნდა იყოს სხვადასხვა ფერის ქაღალდები. სწორედ ამ ქაღალდების ფერები პირობითად აღნიშნავს წელიწადის დროებს (მაგ., ყვითელი ფერი, სავარაუდოდ, შესაძლოა იყოს შემოდგომა). ბავშვმა, რომელიც ამოიღებს ქაღალდს, უნდა ილაპარაკოს წელიწადის იმ დროის შესახებ, რომელსაც ეს ფერი აგონებს (შემოდგომის შესახებ). ჯგუფის დანარჩენ წევრებს შეუძლიათ დახმარება, შეკითხვების დასმა (ამინდის, ტანსაცმლის, ხილის, ბოსტნეულის ირგვლვ). წელიწადის თითო დროს, თითო თამაში უნდა მიეძღვნას.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- გაგიჭირდათ მოყოლა?

4. სავარჯიშო: ,,ბილიკები“

მიზანი:

- ბავშვების გახალისება;

- წონასწორობის დაცვის გავარჯიშება.

მასალა: ფერადი თოკები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს ყოფს ორ გუნდად. ოთახის მთელ სიგრძეზე, ჩახლართულად, ფერადი თოკები იდება, თითო გუნდისთვის ერთი თოკია გამოყოფილი. ტრენერი შეჯიბრებას აწყობს და ერთდროულად ორი გუნდიდან თითო ბავშვს უშვებს, რომელმაც სწრაფად უნდა გაირბინოს ,,ლაბირინთი“, უკან დაბრუნდეს და შემდეგს ხელი შეახოს. მოგებულია ის გუნდი, რომელიც უფრო სწარფი იქნება.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რა ან ვინ გიშლიდათ ხელს?

5. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ზღაპარი: ,,მუხა“.

,,ეს მუხა ტყის პირას დგას - ბებერი, ჯმუხი, ტანდაკოჟრილი, ფოთლებშეთხელებული. აღარც ჩრდილს იფენს, აღარც რკოს ისხამს. იშვიათად თუ ეწვევა ვინმე - ადამიანი, ცხოველი თუ ფრინველი. საუკუნეებით დაღლილს, გაწამებულს ხანდახან ქორი თუ მოებმება ხმელ კენწეროზე, ისიც უძრავად, მრისხანედ მიშტერებული ველისკენ; ხანდახან კოდალა თუ მოინახულებს; სწრაფად, უგულოდ შემოურბენს ირგვლივ, თითქოს ვალდებულების მოსახდელად, ორიოდეჯერ დაჰკრავს ნისკარტს, - კივ-კივო! - ანუგეშებს და გაფრინდება სხვა ხეებისკენ. ციყვებმაც კი მიატოვეს და წავიდნენ.

ამ რამდენიმე წლის წინათ მუხის მეზობლად, ლამაზი თელის ძირში, მონადირეებმა შეისვენეს. დაანთეს ცეცხლი, გაშალეს სუფრა, დაიწყეს პურობა და სმა. ცოტა რომ შეზარხოშდნენ, აყაყანდნენ: არა მე გჯობივართ სროლაში, არა მეო. ერთი მონადირე წამოდგა და თქვა: - აი, ბურთი, და აი, მოედანი! - მუხის დიდ კოჟრზე ასანთის კოლოფი დასდო - ვესროლოთო. ზოგი ფეხმორთხმული ისროდა, ზოგი - წამოწოლილი. სიცილით გაშვებული ტყვიები წივილით ესობოდნენ მუხას, სიმწრის ნაფლეთები გულხეთქებით ცვიოდა აქეთ-იქით. მონადირეები რომ წავიდნენ, ქარი ამოვარდა, მუხის სველი ჭრილობა მიწით ამოივსო.

გამოხდა ხანი - თვეები, წლები. და აი, წლეულს, გაზაფხულზე, ის მონადირე, ასანთის კოლოფი რომ დასდო მუხაზე, უკვე ჭარმაგი, პატარა შვილიშვილთან ხელჩაკიდებული, ისევ მოხვდა ამ ადგილებში.

მუხის ნაჭრილობევში მთელი ბღუჯა ია ამოსულიყო და ჟრიამულით ყვაოდა. მონადირის შვილიშვილმა, ლამაზმა, ყურებსიფრიფანა გოგონამ აღტაცებულმა ჩაიმუხლა, მუხას ხელები მოხვია და მიეხუტა.

მონადირემ უყურა, უყურა, მერე ქუდი მოიხადა და თავდახრილი გაჩერდა“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, მონაწილეობა მიიღოს სავარჯიშოში, სხვა ბავშვებსაც გააგრძელებინოს მოთხრობის მოყოლა. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

6. სავარჯიშო: ,,ენის გასატეხი“

მიზანი:

- მეტყველების გავარჯიშება;

- მეხსიერების განვითარება.

მასალა: ენის გასატეხი - ,,ერთი ხეა ხერხოვანი, რა ხნისაა? შენ ხნოვანი“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სვამს წრეში და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე თქვენ წაგიკითხვათ ენის გასატეხს. ყურადღებით მოისმინეთ და წრეში თანმიმდევრობით, სწრაფად წარმოთქვით წაკითხული“.

ტრენერი ბავშვებს ენის გასატეხს ორჯერ უკითხავს.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

7. სავარჯიშო: ,,ხატვა“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება.

მასალა: ფურცლები, ფუნჯები და აკვარელის საღებავები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ურიგებს ფურცლებს, ფუნჯებს და აკვარელის საღებავებს და სთხოვს, დახატონ სურათები იმ თემაზე, რომელსაც ჯგუფი ან თითოეული ბავშვი ცალ-ცალკე აარჩევს.

ბოლოს ეწყობა პრეზენტაციები. ბავშვები გამოფენენ სურათებს და აღწერენ თუ რა დახატეს და რატომ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

8. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

(იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია).

XI შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,ხილის სალათი“

მიზანი:

- ყურადღების განვითარება;

- ბავშვების გახალისება.

ინსტრუქცია:

წრეში, რომელსაც აკლია ერთი სკამი, სხედან ბავშვები. ტრენერი ჩამოათვლევინებს ბავშვებს: მანგო, ბანანი, ანანასი, კივი, თითოეულმა ბავშმა უნდა დაიმახსოვროს ის ხილი, რომელიც ხვდა წილად. შემდეგ, ტრენერი ასახელებს რომელიმე ხილს, მაგალითად, კივი. ის ბავშვები, რომლებსაც შეხვდათ ,,კივი“, უნდა ადგნენ და სწრაფად გაცვალონ ადგილები. ტრენერი ცხდილობს დაიკავოს თავისუფალი ადგილი და ფეხზე დარჩენილი ბავშვი ხდება წამყვანი. თუ წამყვანი დაიძახებს - ,,ხილის სალათი“, ყველანი უნდა წამოდგნენ და გაცვალონ ადგილები.

2. სავარჯიშო: ,,თამაში წელიწადის დროებზე“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება;

- აზრის გადმოცემის სწავლება.

მასალა: პატარა ყუთი და სხვადასხვა ფერის პატარა ფურცლები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ნახევარწრეში სვამს და სთხოვს მსურველს, პატარა კოლოფთან მისვლას (წინა შეხვედრის შემდეგ მასში ერთი წელიწადის დროის აღმნიშვნელი ფურცელით ნაკლებია). მან უნდა ამოიღოს ერთი ქაღალდი. ამ კოლოფში ჩადებული უნდა იყოს სხვადასხვა ფერის სამი ქაღალდი. სწორედ ამ ქაღალდების ფერები პირობითად აღნიშნავს წელიწადის დროებს. (მაგ., ყვითელი ფერი, სავარაუდოდ, შესაძლოა იყოს შემოდგომა). ბავშმა, რომელიც ამოიღებს ქაღალდს, უნდა ილაპარაკოს წელიწადის იმ დროის შესახებ, რომელსაც ეს ფერი აგონებს (შემოდგომა). ჯგუფის დანარჩენ წევრებს შეუძლიათ დახმარება, შეკითხვების დასმა (ამინდის, ტანსაცმლის, ხილის, ბოსტნეულის ირგვლივ). წელიწადის თითო დროს უნდა მიეძღვნას თითო თამაში. ტრენერმა ყურადღება უნდა მიაქციოს, რომ ყველა ბავშვი არ უნდა აქტიურობდეს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- გაგიჭირდათ მოყოლა?

3. სავარჯიშო: ,,პალმა - სპილო“

მიზანი:

- ყურადღების განვითარება;

- ბავშვების გახალისება.

ინსტრუქცია:

ბავშვები დგებიან წრეში და ითვლიან 1-2-3-ზე. როდესაც ტრენერი ამობს - ,,პალმა“, ყველა მე-2 ხდება პალმა და ხელებს ზევით წევს, ხოლო პირველი და მეორე ტოტები ხდებიან (პირველი - ზევით და მარცხნივ წევს ხელებს, მესამე - ზევით და მარჯვნივ). როდესაც ტრენერი ამბობს ,,სპილო“, მეორეები თავს ხრიან წინ და ხელით ხორთუმს ასახიერებენ, პირველი და მესამე კი სპილოს ყურებს უკეთებენ (პირველი - მარცხენა, მესამე - მარჯვენა).

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

4. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ზღაპარი: ,,ია და ჭიანჭველა“.

,,გაზაფხულდა. აყვავდნენ გაზაფხულის მახარობლები: ენძელა, ჩიტითავა და ია. გია ერთი ბუჩქის ძირას დახრილიყო და რაღაცას ჩასცქეროდა.

- რას უყურებ, გია? - ჰკითხა მამამ.

- იის ბუდიდან ჭიანჭველების ბუდემდე პატარა ბილიკია. ჭიანჭველები ამ ბილიკზე მიდიან და მოდიან. ვერაფერი გავიგე, რას დარბიან?

- აბა, აიყვანე ბუდისაკენ მიმავალი ერთი ჭიანჭველა , ხელისგულზე დაისვი. გიამ მამის ნათქვამი შეასრულა. ჭიანჭველა აქეთ-იქით ეცა და ხელის გულზე პაწაწინა მარცვალი დატოვა.

- ეს რაღაა?

- ეს იის თესლია. ჭიანჭველებს ბუდეში მიაქვთ, საზრდოდ ინახავენ. ზოგს ჭამენ, ზოგი მიწაში რჩება, ზოგი გზაში ეკარგებათ.

- მაშ, ჭიანჭველები იის გავრცელებას ხელს უწყობენ! - წამოიძახა გიამ“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ. მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, მიიღოს მონაწილეობა სავარჯიშოში. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია, თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

5. სავარჯიშო: ,,ლოტო“

(იხილეთ VII შეხვედრის ინსტრუქცია)

6. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

(იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია).

XII შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,მისალმება“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების დაახლოება;

- ერთმანეთის მიმართ დადებითი დამოკიდებულების გამოხატვის სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს სთხოვს, გაიხსენოს, თუ რა მოხდა გასული კვირის განმავლობაში. ბავშვებმა წრეში სათითაოდ უნდა ილაპარაკონ იმაზე, თუ რა სირთულეები, წარმატებები ჰქონდათ მათ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

2. სავარჯიშო: ,,კუდის დაჭერა“

მიზანი:

- თანამშრომლობისა და მიზანსწრაფვის სწავლება;

- აქტიური დასვენება.

მასალა: თავშალი ან 1 მეტრი ნაჭერი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს ყოფს ორ გუნდად და აყენებს მწკრივში, ხოლო ბოლოში მდგომ ბავშვებს უმაგრებს ,,კუდს“ (თავშალს ან ნაჭერს). ის ბავშვებს აძლევს შემდეგ ინსტრუქციას: ,,პირველმა უნდა დაიჭიროს მეორე გუნდის ,,კუდი“. რომელი გუნდიც დაიჭერს, მოგებულია“. სავარჯიშო შეიძლება რამდენჯერმე განმეორდეს. ტრენერმა ,,კუდები“ უნდა შეცვალოს.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

3. სავარჯიშო: ,,თამაში - წელიწადის დროები“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება;

- აზრის გადმოცემის სწავლება.

მასალა: პატარა ყუთი და სხვადასხვა ფერის პატარა ფურცლები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ნახევარწრეში სვამს და სთხოვს მსურველს, პატარა კოლოფთან მისვლას. მან უნდა ამოიღოს ერთი ქაღალდი. ამ კოლოფში ჩადებული უნდა იყოს სხვადასხვა ფერის 2 დარჩენილი ქაღალდი. სწორედ ამ ქაღალდების ფერები პირობითად აღნიშნავს წელიწადის დროებს. ბავშმა, რომელიც ამოიღებს ქაღალდს, უნდა ილაპარაკოს წელიწადის იმ დროის შესახებ, რომელსაც ეს ფერი აგონებს. ჯგუფის დანარჩენ წევრებს შეუძლიათ დახმარება, შეკითხვების დასმა. წელიწადის თითო დროს, თითო თამაში უნდა მიეძღვნას. ტრენერმა ყურადღება უნდა მიაქციოს, რომ წინა შეხვედრებზე აღწერილი წელიწადის დრო არ განმეორდეს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- გაგიჭირდათ მოყოლა?

4. სავარჯიშო: ,,მესამე ზედმეტია“

მიზანი:

- ბავშვების გახალისება;

- სერიოზული სავარჯიშოს შემდეგ, ჯდომისაგან დაღლილი ბავშვების აქტიური დასვენება.

ინსტრუქცია:

,,დაწყვილდით. მეწყვილეებმა ერთმანეთს ხელკავი გაუკეთეთ მარჯვენა მხრიდან. დადექით ისე, რომ საპირისპირო მიმართულებით იყურებოდეთ. 2 მონაწილე განმარტოებით დადგეს; თქვენგან ერთი უნდა გაიქცეს, მეორემ კი - მისი დაჭერა სცადოს (,,იჭერს“). თქვენ წყვილებს შორის უნდა ირბინოთ. როდესაც გაქცეული დაჭერის საშიშროებას იგრძნობს, შეუძლია რომელიმე წყვილს შეუერთდეს, გაუკეთოს ხელკავი. მაშინ მესამე განაპირა ზედმეტი იქნება, ის უნდა გამოეხსნას დაწყვილებულებს და გაიქცეს. დაჭერის შემთხვევაში, როლები შეიცვლება“.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

5. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ნაწყვეტი: ,,ილიას გულკეთილობა“.

,,ათი წლის იყო ილია ჭავჭავაძე, როდესაც დედა გარდაეცვალა. მამამ თავის დას - მაკრინეს სთხოვა: ჩვენთან გადმოდი და ბავშვების გაზრდაში დამეხმარეო.

ილიას ძალიან უყვარდა მამიდა მაკრინე.

ერთხელ მამიდამ უთხრა ილიას - ილია, გაიქეცი და მუშებს უთხარი, აქ მოვიდნენო.

გაცუნცულდა პატარა ილია და ცოტა ხნის შემდეგ მარტო დაბრუნდა.

- ბიჭო, მუშები რატომ არ მოიყვანე? - ჰკითხა მამიდამ.

- მამიდა, მუშებს ისე ტკბილად სძინავთ კაკლის ქვეშ, რომ ვერ გავაღვიძე, შემეცოდნენ - უპასუხა პატარა ილიამ“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ წაკითხულ ამბავს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოჰყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელიარ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, მიიღოს მონაწილეობა სავარჯიშოში. ამავე დროს,მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავრჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ წაკითხული ამბავი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს პატარა ფრაგმენტი?

6. სავარჯიშო: ,,ენის გასატეხი:

მიზანი:

- მეტყველების გავარჯიშება;

- მეხსიერების განვითარება.

მასალა: ენის გასატეხი - ,,ბაყაყი მყაყე ჭაობში ბაყბაყდევივით ბაყბაყებს“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სვავს წრეში და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე თქვენ წაგიკითხავთ ენის გასატეხს. ყურადღებით მოისმინეთ და წრეში თანმიმდევრობით, სწრაფად წარმოთქვით წაკითხული“.

ტრენერი ბავშვებს ენის გასატეხს ორჯერ უკითხავს.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

7. სავარჯიშო: ,,ხატვა“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება.

მასალა: ფურცლები, ფუნჯები და აკვარელის საღებავები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ურიგებს ფურცლებს, ფუნჯებს და აკვარელის საღებავებს და სთხოვს, დახატონ სურათები იმ თემაზე, რომელსაც ჯგუფი ან რომელიმე წევრი აარჩევს.

ბოლოს ეწყობა პრეზენტაციები. ბავშვები გამოფენენ სურათებს და ხსნიან თუ რა დახატეს და რატომ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

8. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

(იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია).

XIII შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,მისალმება“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების დაახლოება;

- ერთმანეთის მიმართ დადებითი დამოკიდებულების გამოხატვის სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს სთხოვს, გაიხსენოს, თუ რა მოხდა გასული კვირის განმავლობაში. ბავშვებმა წრეში სათითაოდ უნდა ილაპარაკონ იმაზე, თუ რა სირთულეები, წარმატებები ჰქონდათ მათ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

2. სავარჯიშო: ,,მოიფიქრეთ სიტყვები“

მიზანი:

- მეხსიერების და ყურადღების გავარჯიშება;

- ბავშვების გახალისება;

- სიტყვის მარაგის გაფართოება.

მასალა: ბურთი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს წრეში აყენებს და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე დავასახელებ რომელიმე კრებით სიტყვას (მაგ., ავეჯი, ჭურჭელი, ხილი ბოსტნეული), თქვენ კი, როდესაც ბურთს გესვრიან, სწრაფად უნდა დაიჭიროთ და წამოიძახოთ შესაბამისი არსებითი სახელი (მაგ., ხილი-ვაშლი, ატამი..., ავეჯი-სკამი, მაგიდა...), რომელიც ჯერ არავის უთქვამს და სხვას გადაუგდოთ ბურთი. ვინც სიტყვას ვერ მოიფიქრებს, წრიდან გადის“.

ტრენერმა უნდა მიაქციოს ყურადღება, რომ არც ერთი ბავშვი არ დარჩეს თამაშს გარეთ. მან უნდა აარჩიოს IX შეხვედრაში (4 სავარჯიშო) გამოყენებული კრებითი სიტყვისაგან განსხვავებული სიტყვა.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

3. სავარჯიშო: ,,ანეგდოტები და სასაცილო ისტორიები“

მიზანი:

- ბავშვების გახალისება, ფანტაზიის და მეხსიერების განვითარება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი სთხოვს ბავშვებს, გაიხსენონ სასაცილო ანეგდოტები, რომლებიც ან გაუგიათ, ან თვითონ გადახდომიათ თავს (2 წუთი). შემდეგ, ჯგუფის წევრები რიგრიგობით ყვებიან. მონაწილეობს ყველა.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

4. სავარჯიშო: ,,თამაში - წელიწადის დროები“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება;

- აზრის გადმოცემის სწავლება.

მასალა: პატარა ყუთი და სხვადასხვა ფერის პატარა ფურცლები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ნახევარწრეში სვამს და სთხოვს მსურველს, პატარა კოლოფთან მისვლას. მან უნდა ამოიღოს ერთი ქაღალდი. ამ კოლოფში ჩადებული უნდა იყოს სხვადასხვა ფერის ქაღალდები. სწორედ ამ ქაღალდების ფერები, პირობითად აღნიშნავს წელიწადის დროებს. ბავშმა, რომელიც ამოიღებს დარჩენილ ბოლო ქაღალდს, უნდა ილაპარაკოს წელიწადის იმ დროის შესახებ, რომელსაც ეს ფერი აგონებს. ჯგუფის დანარჩენ წევრებს შეუძლიათ დახმარება, შეკითხვების დასმა (ამინდის, ტანსაცმლის, ხილის, ბოსტნეულის ირგვლივ).

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- გაგიჭირდათ მოყოლა?

5. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ზღაპარი ,,ვირის ჭკუა“

,,მარილით დატვირთული ვირი მდინარეში გადადიოდა, წაიფორხილა და წყალში ჩაწვა. მარილი დადნა, საპალნე ბევრად შეუმსუბუქდა და ვირი ადვილად ადგა. ეს კარგია, შენმა მზემ - იფიქრა ვირმა, - წყალმა კიდეც გამაგრილა და საპალნეც შემიმსუბუქა! შემდეგისათვის ამას კარგად დავიმახსოვრებო.

რამდენიმე დღის შემდეგ, ამ ვირს ღრუბელი აჰკიდეს და იმავე გზაზე წაიყვანეს. შუა წყალში რომ შევიდა, ვირი განზრახ წაიქცა. ეგონა, ტვირთი ახლაც შემიმსუბუქდებაო, მაგრამ ღრუბელი წყლით გაიჟღინთა, ტვირთი საშინლად დამძიმდა, უგნური ვირი ვეღარ წამოდგა და დაიხრჩო“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ მოთხრობას. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელი არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, მიიღოს მონაწილეობა სავარჯიშოში. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

6. სავარჯიშო: ,,ჩემი მშობლიური კუთხე“

მიზანი:

- ინფორმაციის მოწოდება

- წინაპრების, წარსულის მნიშვნელობის გააზრება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს ესაუბრება საქართველოს კუთხეების შესახებ და უსვამს შეკითხვებს:

- რომელი კუთხიდან არიან თქვენი მშობლები?

- რა იცით თქვენი მშობლიური კუთხის შესახებ?

- რატომ არ ცხოვრობთ ამჟამად იქ?

- არ გსურთ, რომ დაუბრუნდეთ მშობლიურ კუთხეს?

- თქვენი მშობლები რას გიამბობენ მის შესახებ?

ტრენინგი, რომლის დროსაც მოხდა ამ პროგრამის აპრობირება, ჩატარდა აფხაზეთიდან დევნილ ბავშვებთან. ამის გამო ტრენერებმა ჯგუფის წევრებს დამატებითი შეკითხვები დაუსვეს:

- თქვენი მშობლები რას გიამბობენ მშობლიური კუთხის შესახებ?

- რატომ გეძახიან დევნილებს?

- თქვენი აზრით, როგორ ადამიანს ჰქვია დევნილი?

- რა იცით აფხაზეთის შესახებ?

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

7. სავარჯიშო: ,,სურათის აღწერა“

მიზანი:

- ფანტაზიის გამოვლენა და განვითარება;

- აზროვნების განვითარება.

მასალა: ფოტოსურათი ან ნახატი, რომელზეც ადამიანის ემოციები იქნება ასახული.

ინსტრუქცია:

ტრენერი უჩვენებს /ჩამოუკიდებს/ სურათს, დაფაზე წერს შეკითხვებს და აძლევს შემდეგ ინსტრუქციას: ,,დააკვირდით სურათს, მოიფიქრეთ სურათის მიხედვით რაიმე ამბავი, მოთხრობა და დახატეთ. დაფაზე ჩამოწერილია ის შეკითხვები, რომელიც დაგეხმარებათ:

- რა ხატია ამ ნახატზე?

- რა პრობლემას ხედავთ?

- რა ხდება სურათზე?

- რა მოხდება? რა იქნება?

- რა გრძნობებს, რა ემოციებს გამოხატავენ სურათზე გამოსახული ადამიანები?“

ტრენერმა ხმამაღლა უნდა წაუკითხოს ჯგუფის წევრებს შეკითხვები. მას შემდეგ, რაც ბავშვები მორჩებიან ხატვას, ეწყობა სურათების პრეზენტაციები. ბავშვი, რომელიც წარადგენს საკუთარ სურათს, აღწერს მას და პასუხობს იმ შეკითხვებზე, რომელიც ტრენერმა ჩამოწერა.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით, როდესაც ფიქრობდით სურათზე აღბეჭდილ ადამიანზე?

- რომელი ბავშვის ნახატი მოგეწონათ ყველაზე მეტად? რატომ?

8. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

/იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია/.

XIV შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,საყვარელი სავარჯიშო“

მიზანი:

- მეხსიერებისა და ყურადღების გავარჯიშება;

- ბავშვების გახალისება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს უსვამს შეკითხვას: ,,რომელი სავარჯიშო მოგეწონათ ყველაზე მეტად და რომელი გინდათ, რომ გავიმეოროთ?“

ბავშვები იხსენებენ იმ სავარჯიშოებს, რომლებშიც წინა შეხვედრის დროს მიიღეს მონაწილეობა. კენჭისყრის შემდეგ, ტრენერი ჩაატარებს იმ სავარჯიშოს, რომელსაც უმრავლესობა აირჩევს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

2. სავარჯიშო: ,,ხატვა“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება.

მასალა: ფურცლები, ფუნჯები ან აკვარელის საღებავები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ურიგებს ფურცლებს, ფუნჯებს და აკვარელის საღებავებს და სთხოვს, დახატონ სურათები იმ თემაზე, რომელსაც ჯგუფი ან რომელიმე წევრი აარჩევს.

ბოლოს ეწყობა პრეზენტაცია. ბავშვები გამოფენენ სურათებს და აღწერენ თუ რა დახატეს და რატომ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

3. სავარჯიშო: ,,მოვიფიქროთ სიტყვები“

მიზანი:

- მეხსიერებისა და ყურადღების გავარჯიშება;

- ბავშვების გახალისება;

- სიტყვის მარაგის გაფართოება.

მასალა: ბურთი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს წრეში აყენებს და აძლევს ინსსტრუქციას: ,,მე დავასახელებ რომელიმე კრებით სიტყვას (მაგ., ავეჯი, ჭურჭელი, ხილი, ბოსტნეული), თქვენ კი, როდესაც ბურთს გესვრიან, სწრაფად უნდა დაიჭიროთ და წამოიძახოთ შესაბამისი არსებითი სახელი (მაგ., ხილი - ვაშლი, ატამი..., ავეჯი - სკამი, მაგიდა...), რომელიც ჯერ არავის უთქვამს და სხვას გადაუგდოთ ბურთი. ვინც სიტყვას ვერ მოიფიქრებს, წრიდან გადის.“.

ტრენერმა უნდა მიაქციოს ყურადღება, რომ არც ერთი ბავშვი არ დარჩეს თამაშს გარეთ და წინა შეხვედრებში გამოყენებული კრებითი სიტყვები არ გაიმეოროს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რაც გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

4. სავარჯიშო: ,,ენის გასატეხი“

მიზანი:

- მეტყველების გავარჯიშება;

- მეხსიერების განვითარება.

მასალა: ენის გასატეხი: ,,ჭინჭარი ჭირის ჭირია“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სვამს წრეში და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე თქვენ წაგიკითხვათ ენის გასატეხს. ყურადღებით მოისმინეთ და წრეში თანმიმდევრობით, სწრაფად წარმოთქვით წაკითხული“.

ტრენერი ბავშვებს ენის გასატეხს ორჯერ უკითხავს.

შეკითხვა:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

5. სავარჯიშო: ,,გასათვლელი“

მიზანი:

- მეტყველების გავარჯიშება;

- მეხსიერების განვითარება.

მასალა: გასათვლელი:

,,წრიპ-წრიპ-წრიპანა,

წრიპამ შემოგითვალა:

წამო, წამო ჩემთანა,

მოვიაროთ ქვეყანა“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სვამს წრეში და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე თქვენ წაგიკითხავთ გასათვლელს. ყურადღებით მოისმინეთ და წრეში თანმიმდევრობით სწრაფად წარმოთქვით წაკითხული“.

ტრენერი ბავშვებს გასათვლელს რამდენჯერმე უკითხავს და ხმამაღლა, ჯგუფთან ერთად გაითვალოს. ბოლოს დარჩენილი ბავშვი მოგებულია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

- გამოიყენებ ამ გასათვლელს შენს მეგობრებთან თამაშის დროს?

6. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

/იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია/.

XV შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,როლების გათამაშება“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება;

- აზრის, შეხედულებების, პოზიციის გამოხატვის სწავლება;

- ეკოლოგიის პრობლემებზე დაფიქრება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ორი სიტყვით უხსნის ეკოლოგიის რაობას, პრობლემებს, მნიშვნელობას და ა.შ.

შემდეგ ტრენერი ჯგუფს აძლევს ინსტრუქციას: ,,თქვენ უნდა გაითამაშოთ მოკლე სპექტაკლი, რომელშიც ყურადღება უნდა მიაქციოთ გარემოს დაბინძურების პრობლემას“. ის უკითხვას ბავშვებს სიტუაციას: ,,წარმოიდგინეთ, რომ თქვენს ეზოში, სადაც მეგობრებთან ერთად ხშირად თამაშობთ, მოდის სტუმრად ქალი თავის შვილთან ერთად და ეს ბავშვი მიირთმევს ნაყინს. პარკი, რაშიც ნაყინი იყო შეხვეული, ბავშმა მიწაზე დააგდო. დედამ არაფერი უთხრა, რადგან თვითონაც ყოველთვის ასე იქცევა. წარმოიდგინეთ, რომ ასეთი ადამიანები ხშირად სტუმრობენ თქვენს მეზობლებს და, მიუხედავად იმისა, რომ ეზოში ნაგვის ურნა დგას, ყველაფერს მიწაზე ყრიან“. ტრენერი ანაწილებს როლებს, ბავშვებს ეხმარება სხვადასხვა რეკვიზიტის ამორჩევასა და გამოყენებაში.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- შეხვედრიხართ ასეთ სიტუაციას რეალურ ცხოვრებაში?

- როგორ იქცეოდა დედა-შვილი?

- თქვენ როგორ მოიქცეოდით მათ ადგილას?

- თქვენ რომ შეგეძლოთ, რას იზამდით მათ დასასჯელად?

2. სავარჯიშო: ,,საახალწლო პიესის რეპეტიცია“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, გაიხსენონ ის ზღაპრები ან მოთხრობები, რომელიც მოსწონთ, უყვართ და რომლის მიხედვით შესაძლებელი იქნება მეთექვსმეტე შეხვედრაზე (ახალი წლისთვის) სპექტაკლის დადგმა.

თუ ბავშვებმა ვერ მოიფიქრეს სცენარი, მაშინ ტრენერი თვითონ აწვდის სავარაუდო სცენარებს და ჯგუფის წევრები ირჩევენ ერთ-ერთს. ყოველ ბავშვს უნდა ჰქონდეს შერჩეული როლი და მონაწილეობდეს სპექტაკლში. უკეთესი იქნება, თუ პასიურ, ჩაკეტილ ბავშვებს გაააქტიურებთ.

XVI შეხვედრა

1. საახალწლო სპექტაკლი

2. საახალწლო ზეიმი.

II ეტაპი

I შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,მისალმება“

მიზანი:

- წინა შეხვედრებისა და განვლილი სავარჯიშოების გახსენება;

- როგორ გაატარეთ არდადეგები?

- ამ დროის მანძილზე, თქვენს ცხოვრებაში რა მოხდა მნიშვნელოვანი?

ამის შემდეგ, ტრენერი სთხოვს ჯგუფს, განვლილი შეხვედრების გახსენებას.

- რა დაგამახსოვრდათ წინა შეხვედრებიდან?

- რა მოგეწონათ წინა შეხვედრებზე?

- რისი გამეორება ან დამატება გსურთ?

- რა გაიგეთ ჩვენს შეხვედრებზე ისეთი, რაც მანამდე არ იცოდით?

- რას მოელით ჩვენი ახალი შეხვედრებისაგან?

2. სავარჯიშო: ,,ხმაური“

მიზანი:

- ყურაღების კონცენტრაცია;

- ბავშვების გააქტიურება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბევშვებს ყოფს წყვილებად და აძლევს ინსტრუქციას: თითოეული წყვილი აირჩევს რომელიმე ცხოველის ხმას (მაგ., ძაღლის, კატისა და ა.შ.), შემდეგ დაშორდებით ერთმანეთს, დახუჭავთ თვალებს და დაიწყებთ სიარულს. ყველამ უნდა გამოსცეს ,,თავისი“ ხმა, რომელიც ამოარჩია მეწყვილესთან ერთად. მიზანია, რომ წყვილებმა იპოვონ ერთმანეთი. ერთმანეთს რომ იპოვით, გაჩერდით და გაახილეთ თვალები. შენიშვნა: არ შეიძლება ბავშვებმა, თვალის ახელის შემდეგ, დარჩენილ მონაწილეებს უკარნახონ.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

3. სავარჯიშო: ,,როლების გათამაშება“

მიზანი:

- ყურადღების კონცენტრაცია;

- ბავშვების გააქტიურება;

- საზოგადოებაში ქცევის წესების სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სთავაზობს სცენარის გათამაშებას, სადაც საზოგადოებაში მიღებული ქცევის ნორმებია დარღვეული. ბავშვებმა, მათი თვალსაზრისის თანახმად, უნდა შეიტანონ ცვლილებები და გაითამაშონ საკუთარი ვერსია.

,,სპექტაკლის“ შემდეგ კი იმართება დისკუსია იმის თაობაზე, თუ რა იყო სწორი, რა - არა, რატომ?

სცენარების ვარიანტები:

1. ბავშვები თამაშობენ ეზოში, სურსათ-სანოვაგით დატვირთული მოხუცი ქალი სახლში მოდის. მას ძლივს მოაქვს მძიმე პარკები, ის დაღლილია. მოთამაშე ბავშვები მშვიდად შეხედავენ მოხუცს და განაგრძობენ თამაშს“.

2. ,,ავტობუსში სხედან ბავშვები, გაჩერებაზე ამოვიდა მოხუცი, რომელიც მოაჯირს დაეყრდნო. მანქანა დაიძრა, მოხუცი ძლივს იმაგრებს თავს, ბავშვები კი მშვიდად სხედან და ყურადღებას არ აქცევენ მოხუცს და განაგრძობენ საუბარს“.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- ასეთი სიტუაციების დროს თქვენ როგორ იქცევით?

- ხშირად ხვდებით ასეთ შემთხვევებს?

4. სავარჯიშო: ,,ენის გასატეხი“

მიზანი:

- მეტყველების გავარჯიშება;

- მეხსიერების განვითარება.

მასალა: ენის გასატეხი:

,,თეთრი თათარი თეთრ თათარას თეთრ თეფშზე დებდა“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სვამს წრეში და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე თქვენ წაგიკითხვათ ენის გასატეხს. ყურადღებით და წრეში თანმიმდევრობით, სწრაფად წარმოთქვით წაკითხული“.

ტრენერი ბავშვებს ენის გასატეხს ორჯერ უკითხავს.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

5. სავარჯიშო: ,,იპოვე განსხვავება“

მიზანი:

- მეხსიერების განვითარება;

- ყურადღების კონცენტრაცია;

- ბავშვების გახალისება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ყოფს ჯგუფს 2 გუნდად და აყენებს ორ მწკრივად ერთმანეთის პირდაპირ. ერთმა გუნდმა უნდა დახუჭოს თვალები, დახუჭვის წინ კი კარგად დააკვირდეს მის წინ მდგომს. მეორე გუნდის წევრები სწრაფად და ჩუმად იცვლიან ვარცხნილობას, ტანსაცმელს და სხვ. მოწინააღმდეგე გუნდმა, თვალის გახელის შემდეგ, ეს განსხვავება უნდა შეამჩნიოს. ამის შემდეგ გუნდები ცვლიან როლებს (განსხვავება შეიძლება იყოს ტანსაცმელში, ვარცხნილობაში და ა.შ.).

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

- რა უფრო მოგეწონათ: როცა გაკვირდებოდნენ თუ, როცა თქვენ აკვირდებოდით?

6. სავარჯიშო: ზღაპარი“

მიზანი:

- მეხსიერების გავარჯიშება;

- მოსმენილი ინფორმაციის გადმოცემის სწავლება;

- ყურადღების კონცენტრირების სწავლება.

მასალა: ტრენერის მიერ შერჩეული ნებისმიერი ზღაპარი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, ყურადღებით მოუსმინონ ზღაპარს. წაკითხვის შემდეგ, მსურველს შეუძლია მოყვეს ის. ჯგუფის სხვა წევრებს აქვთ შესაძლებლობა, საჭიროების შემთხვევაში, დაეხმარონ ერთმანეთს, მაგრამ ისე, რომ ხელის არ შეუშალონ. ტრენერმა ყველა მსურველს უნდა მისცეს საშუალება, მიიღოს მონაწილეობა სავარჯიშოში და პასიური, მორცხვი ბავშვები გაააქტიუროს. ამავე დროს, მას არ უნდა დაავიწყდეს, რომ სავარჯიშოში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. თუ ბავშვებს ზღაპარი არ მოეწონათ, ის უნდა შეიცვალოს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- მოგეწონათ ზღაპარი?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გვასწავლის ეს ზღაპარი?

7. სავარჯიშო: ,,ხატვა“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება.

მასალა: ფურცლები, ფუნჯები და აკვარელის საღებავები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ურიგებს ფურცლებს, ფუნჯებს და აკვარელის საღებავებს და სთხოვს, დახატონ სურათები იმ თემაზე, რომელსაც ჯგუფი ან რომელიმე წევრი აირჩევს.

ბოლოს ეწყობა პრეზენტაციები. ბავშვები გამოფენენ სურათებს და აღწერენ, თუ რა დახატეს და რატომ. აგრეთვე, შეიძლება ტრენერმა ჯგუფის წევრებს დაურიგონ გასაფერადებლები და საკუთარი სურვილისამებრ გაფერადება სთხოვონ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

8. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

/ იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია/

II შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,მისალმება“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების დაახლოება;

- ბავშვების გახალისება.

მასალა: ბურთი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს წრეში აყენებს და აძლევს ინსტრუქციას: ,,ჯგუფის ერთ-ერთი მონაწილეს მე გადავუგდებ ბურთს, ის დაიჭერს მას და ასახელებს თავის სახელთან ერთად, იმ თვისებას, რომელიც ყველაზე უფრო მოსწონს საკუთარ თავში (მაგ., ნინო-თამამი; დათო-ბეჯითი, გიო-მამაცი...). შემდეგ ბურთი ჯგუფის სხვა მოანწილეს გადაეცემა, რომელიც აგრეთვე დაასახელებს საკუთარ სახელსა და საყვარელ თვისებას“. ტრენერები თავად უნდა იყვნენ თამაშის მონაწილენი და მოაქციონ ყურადღება, რომ არც ერთი ბავშვი არ დარჩეს პასუხის გარეშე.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რამოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

2. სავარჯიშო: ,,კურდღელი და მონადირე“

მიზანი:

- ბავშვების გახალისება;

- თვითშეფასების ამაღლება.

მასალა: 2 თვალის ასახვევი ნაჭერი.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ორ მონაწილეს, რომელთაგან ერთი კურდღელია, მეორე კი მონადირე, თვალებს უხვევს. ჯგუფის ყველა წევრი ოთახში თავისუფლად მოძრაობს, მაგრამ ისინი თვალახვეულ ბავშვებს ხელს არ უშლიან. მონადირემ კურდღლის დაჭერა უნდა სცადოს. შემდეგ, სხვა წყვილი გახდება მონადირე და კურდღელი. ტრენერი უნდა იყოს ყურადღებით, რომ არც ერთი მსურველი არ დარჩეს თამაშის გარეშე.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რაც გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

- მოგეწონათ მონადირის /კურდღლის/ როლში ყოფნა?

3. სავარჯიშო: ,,ოთახის აღწერა“

მიზანი:

- ყურადღების კონცენტრაცია;

- აქტიური დამახსოვრების სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს სთხოვს, წრეში დასხდნენ და ოთახის მოწყობილობას ყურადღებით დააკვირდნენ და აძლევს ინსტრუქციას: ,,გთხოვთ, თავი იგრძნოთ მოხერხებულად, დახუჭეთ თვალები და გაიხსენეთ, თუ როგორია ოთახი, რომელშიც ვიმყოფებით, სად რა დგას ოთახში, რა არის ჩვენს მარჯვნივ, მარცხნივ. შემდეგ, სცადეთ დახატოთ ჩვენი ოთახი ან დაწეროთ მისი აღწერა“.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

4. სავარჯიშო: ,,გამოცანები“

მიზანი:

- ბავშვების გახალისება;

- აზროვნების განვითარება;

- აქტიური დამახსოვრების სწავლება.

მასალა: გამოცანები.

,,ხან სუფთაა, წყნარი, მშვიდი, ხან მღვრიე და მოსარიდი, დღით და ღამით მიდის დაბლა, მან არ იცის ძილი, დაღლა“.

(მდინარე)

,,კბილები მაქვს, პირი არა, მაგრამ ჩემთვის ესეც კმარა, როცა მოდის ჩემი ჯერი კიდეც ვჭამ და კიდეც ვმღერი“.

(ხერხი)

,,ხის ტოტებზე დარბის, დახტის, გაჩერებულს ვინ ნახავს? თხილს და კაკალს აგროვებს და ზამთრისათვის ინახავს“.

(ციყვი)

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს ხმამაღლა უკითხავს გამოცანებს. ბავშვი, რომელიც პირველი გასცემს სწორ პასუხს, გამარჯვებულია. წამოძახება აკრძალულია, პასუხის უფლება ბავშვებს მხოლოდ ხელის აწევის შემდეგ აქვთ.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

5. სავარჯიშო: ,,ხატვა“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება.

მასალა: ფურცლები, ფუნჯები და აკვარელის საღებავები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ურიგებს ფურცლებს, ფუნჯებს და აკვარელის საღებავებს და სთხოვს, დახატონ სურათები იმ თემაზე, რომელსაც ჯგუფი ან რომელიმე წევრი აირჩევს.

ბოლოს ეწყობა პრეზენტაციები. ბავშვები გამოფენენ სურათებს და აღწერენ თუ რა დახატეს და რატომ. აგრეთვე, შეიძლება ტრენერებმა ჯგუფის წევრებს დაურიგონ გასაფერადებლები და საკუთარი სულვირისამებრ გაფერადება სთხოვონ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

6. სავარჯიშო: ,,როლების გათამაშება“

მიზანი:

- ყურადღების კონცენტრაცია;

- ბავშვების გააქტიურება;

- საზოგადოებაში ქცევის წესების წავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერები ჯგუფის წევრებს სთავაზობენ სცენარის გათამაშებას, რომელშიც საზოგადოებაში მიღებული ქცევის ნორმებია დარღვეული. ბავშვებმა, მათი თვალსაზრისის შესაბამისად, უნდა შეიტანონ ცვლილებები და გაითამაშონ საკუთარი ვერსია.

,,სპექტაკლის“ შემდეგ, კი იმართება დისკუსია იმის თაობაზე, თუ რა იყო სწორი, რა - არა, რატომ?

სცენარის ვარიანტი:

,,დედა დაკავებულია საოჯახო საქმეებით, შვილები კი, მხარ-თეძოზე წამოწოლილები გორაობენ და ტელევიზორს უყურებენ.

დედამ სთხოვა მათ დახმარება, პასუხად კი უარი მიიღო“.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- ასეთი სიტუაციების დროს თქვენ როგორ იქცევით?

- ხშირად ხვდებით ასეთ შემთხვევებს?

7. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

/იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია“/

III შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,მისალმება - ჩემი განწყობილები“

მიაზნი:

- ჯგუფის წევრების დაახლოება;

- საკუთარი და სხვისი ემოციური მდგომარეობის გაგება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სთხოვს, დასხდნენ წრეში და ერთი წუთის განმავლობაში საკუთარ განწყობილებაზე იფიქრონ. ამის შემდეგ, თითოეული ბავშვი წრეში თანმიმდევრობით ლაპარაკობს თავის განწყობილებაზე.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

2. სავარჯიშო: ,,წარმოგვიდგინე შენი ოჯახი“

მიზანი:

- ბავშვებისთვის ერთმანეთის უკეთ გაცნობის შესაძლებლობის მიცემა;

- მათთვის იმის საშუალების მიცემა, რომ ილაპარაკონ ახლობელ, საყვარელ ადამიანზე; უფრო გაიხსნან.

მასალა: ფურცლები, ფერადი ფანქრები ან ფლომასტერები.

ინსტრუქცია:

,,დღეს ჩვენ ვისაუბრეთ ჩვენი ოჯახების შესახებ. დახატეთ თქვენი ოჯახები, ოჯახის წევრები. (10 წუთის შემდეგ) სათითაოდ მიაკარით თქვენი ნახატები ისე, რომ მათ შორის ადგილი დარჩეს“.

ამის შემდეგ, ტრენერი სთხოვს თითოეულ ბავშვს, აჩვენოს თავისი ნახატი და ილაპარაკოს საკუთარი ოჯახის შესახებ. ბავშვებს მოყოლა რომ გაუადვილდეთ, შეიძლება შემდეგი შეკითხვებით მივეხმაროთ:

- დედისერთა ხარ?

- გყავს ბებია - ბაბუა? შენთან ერთად ცხოვრობენ?

- ვინ ცხოვრობს ერთ მშობელთან?

- ვის ჰყავს გაცილებული მშობლები?

- ვის ჰყავს და-ძმა?

ამის შემდეგ ტრენერი საუბრობს ოჯახის ყოველი წევრის მნიშვნელობაზე, ოჯახზე, ცდილობს აგრძნობინოს ბავშვებს, რომ ის მნიშვნელოვანია მისი ოჯახისათვის.

შეკითხვები:

- რატომ არის შენთვის შენს ოჯახში მნიშვნელოვანი?

- როგორ იცხოვრებდი, ოჯახი რომ არ გყოლოდა?

- სად ცხოვრობენ ბავშვები, რომლებსაც ოჯახები არა ჰყავთ?

- ყოფილა შემთხვევა, რომ ძალიან მოგნატრებია შენი ოჯახი?

- ოდესმე გდომებია, რომ გყოლოდა უფრო მეტი და-ძმა?

- რა არის ოჯახში ისეთი, რითაც შენ ამაყობ?

- რა აქვს შენს ოჯახს განსაკუთრებული?

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

3. სავარჯიშო: ,,ლოგიკური სავარჯიშოები“

მიზანი:

- უშუალო მეხსიერების განვითარება;

- ლოგიკური აზროვნების განვითარება.

მასალა: წინასწარ მომზადებული ფურცლები, რომელზეც სხვადასხვა ფიგურებია გამოსახული.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ნახატებს ურიგებს, აძლევს ინსტრუქციას:

ა) ,,თქვენ დაგირიგდათ სურათები, რომლებშიც ერთი განსხვავებულია. მოძებნებთ განსხვავება! (მაგ., მოცემულია სხვადასხვა ზომის წრეები, მათ შორის არის სამკუთხედი)“. ტრენერი სვამს კითხვას - რომელი ფიგურაა ამ ნახატზე ზედმეტი?

ბ) ,,დარიგებულ ფურცელზე თქვენ უნდა დაითვალოთ, სულ რამდენი ერთნაირი,მაგრამ განსხვავებული ზომის, ფიგურაა. (მაგ., მოცემულია ერთი დიდი სამკუთხედი, რომელშიც ჩახატულია რამდენიმე პატარა სამკუთხედი)“. ბავშვებს ევალებათ დაითვალონ, თუ რამდენი სამკუთხედია სულ.

გ) ტრენერი ჯგუფის წევრებს 20-ჯერ ნელა უკითხავს წინასწარ მონიშნულ ციფრებს, შემდეგ ბავშვებმა სათითაოდ უნდა ჩამოწერონ დამახსოვრებული ციფრები ფურცლებზე (მნიშვნელობა არ აქვს როგორც სიზუსტეს, ასევე თანმიმდევრობას).

ტრენერმა ბავშვებს უნდა აუხსნას, რომ რამოდენიმე შეცდომას თითქმის ყველა ადამიანი უშვებს.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

4. სავარჯიშო: ,,ენის გასატეხი“

მიზანი:

- მეტყველების გავარჯიშება;

- მეხსიერების განვითარება.

მასალა: ენის გასატეხი - ,,თეთრი თრითინა თეთრ თრთვილზე თრთოდა“.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სვამს წრეში და აძლევს ინსტრუქციას: ,,მე თქვენ წაგიკითხვათ ენის გასატეხს. ყურადღებით მოისმინეთ და წრეში თანმიმდევრობით, სწრაფად წარმოთქვით წაკითხული“.

ტრენერი ბავშვებს ენის გასატეხს ორჯერ უკითხვას.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ სავარჯიშოს შესრულების დროს?

- რამ შეგიშალათ ხელი?

5. სავარჯიშო: ,,ცეკვა“

მიზანი:

- ბავშვების გახალისება;

- ყურადღების გავარჯიშება.

მასალა: მაგნიტოფონი, მუსიკალური ჩანაწერები.

ინსტრუქცია:

ბავშვები დგებიან მიმოფანტულად. პირველ ეტაპზე ტრენერი აჩვენებს მათ გარკვეულ მოძრაობებს, რომლებსაც ბავშვები იმეორებენ მუსიკის თანხლებით (მაგ., ფეხის გადადგმა მხოლოდ მარჯვნივ, მერე - მხოლოდ მარცხნივ; ან ქუსლი - წვერი-ტოპ-ტოპ-ტოპ...). 5 წუთის შემდეგ, ტრენერი ჯგუფს აძლევს საშუალებას, თვითონ აირჩიონ მოძრაობები და თავისუფლად იცეკვონ.

6. სავარჯიშო: ,,სიცილი აკრძალულია“

მიზანი:

- ემოციურად აგზნებული ბავშვების დამშვიდება;

- ყურადღების კონცენტრაციის ხელშეწყობა.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს წრეში სვამს. მსურველი ( ერთ-ერთი ბავშვი) დგება წრის შუაგულში და ხდება წამყვანი. ის ირჩევს ერთ ბავშვს და ცდილობს მის გაცინებას. მიზნის მსაღწევად მას შეუძლია ყველა ხერხს მიმართოს, მაგრამ ეკრძალება ხმის ამოღება და შეხება.

თითოეული წამყვანი ერთი წუთის განმავლობაში ცდილობს ამორჩეული თანაჯგუფელის გაცინებას. თუ მან მიზანს ვერ მიაღწია,მის ადგილს სხვა ბავშვი იკავებს.

იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვს გაეცინება, მაშინ წამყვანს უცვლის ადგილს (ფუნქციას).

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- სავარჯიშოს შესრულების დროს რამ შეგიშალათ ხელი?

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

7. სავარჯიშო: ,,როლების გათამაშება“

მიზანი:

- ყურადღების კონცენტრაცია;

- ბავშვების გააქტიურება;

- საზოგადოებაში ქცევის წესების სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სთავაზობს სცენარის გათამაშებას, რომელშიც საზოგადოებაში მიღებული ქცევის ნორმებია დარღვეული. ბავშვებმა, მათი თვალსაზრისის შესაბამისად, უნდა შეიტანონ ცვლილებები და გაითამაშონ საკუთარი ვერსია.

,,სპექტაკლის“ შემდეგ კი, იმართება დისკუსია იმის თაობაზე, თუ რა იყო სწორი, რა - არა, რატომ?

სცენარის ვარიანტი:

,,ქუჩაში მიდის ქალი პატარა ბავშვით. დედა-შვილი ტკბილეულსა და ხილეულს შეექცევა. ნაჭუჭსა და კანს კი პირდაპირ ქუჩაში ყრის“.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- ასეთი სიტუაციების დროს თქვენ როგორ იქცევით?

- ხშირად ხვდებით ასეთ შემთხვევბს?

8. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

/იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია“/

IV შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,მისალმება - ჩემი საუკეთესო ნაწილი“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების დაახლოება;

- საკუთარი და სხვისი ემოციური მდგომარეობის გაგება;

- თვითშეფასების ამაღლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სთხოვს, დასხდნენ წრეში და ერთი წუთის განმავლობაში იფიქრონ, თუ თითოეულ მათგანში რა არის საუკეთესო, რა მოსწონთ საკუთარ თავში და რა არ მოსწონთ. ამის შემდეგ, თითოეული ბავშვი წრეში თანმიმდევრობით ყვება საკუთარი თავის შესახებ, პასუხობს დასმულ კითხვებს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

2. სავარჯიშო: ,,ბზრიალა“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების გახალისება;

- ბავშვების გააქტიურება და დასვენება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს წრეში სვამს (წრეში ერთი სკამით ნაკლები უნდა იდგეს) და აძლევს ინსტრუქციას: ,,თქვენ გაითვლით და საკუთარ ნომერს დაიმახსოვრებთ. შემდეგ ერთი ბავშვი, წამყვანი გამოვა და დაასახელებს ორ ციფრს. ამ ცოფრების შესაბამისი ნომრის მქონე ბავშვები უნდა ადგნენ, ჩამოართვან ხელი ერთმანეთს და სწრაფად დაბრუნდნენ წრეში. ამასობაში კი დანარჩენმა ბავშვებმა, რომლებიც სხედან, მარჯვნიდან მარცხნივ უნდა შეიცვალონ ადგილები, სანამ ყველა სკამი არ შეივსება. ის ერთი, რომელიც დარჩება სკამის გარეშე, აგრძელებს თამაშს და ასახელებს ციფრებს“.

3. სავარჯიშო: ,,ზღაპარი“

(იხ.II ეტაპის I ინსტრუქცია)

4. სავარჯო: ,,ხატვა /თევზი/“

მიზანი:

- ფანტზიის განვითარება.

მასალა: ფურცლები, ფუნჯები და აკვარელის საღებავები.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ბავშვებს ურიგებს ფურცლებს, ფუნჯებს და აკვარელის საღებავებს, ფერად ფანქრებს და სთხოვს, დახატონ ,,თევზი“, რომლიც დახატვაშიც თვითონ ტრენერი უნდა დაეხმაროს მათ.

ბოლოს ეწყობა პრეზენტაციები. ბავშვები გამოფენენ სურათებს. შემდეგ ტრენერი ეკითხება ჯგუფის წევრებს, თუ რა იციან მათ თევზების შესახებ.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

5. სავარჯიშო: ,,ვეძებ მშვიდობას“

მიზანი:

- მიზანსწრაფვისა და ნდობის სწავლება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფს წრეში აყენებს და სთხოვს, დახუჭონ თვალები. ტრენერი უსიტყვოდ, ხელის შეხებით, აგრძნობინებს ერთ-ერთ მათგანს, რომ ის ,,მშვოდობაა“. შემდეგ ყველა ბავშვი იწყებს თვალდახუჭული სიარულს. ბავშვები დადიან და ეძებენ ,,მშვიდობას“. ხელის შეხების შემთხვევაში, კითხულობენ: ,,მშვიდობა“ ხარ? თუ ,,მშვიდობა“ არ არის, მაშინ უნდა უპასუხოს: ,,არა“, ხოლო თუ ,,მშვიდობაა“ - უნდა გაჩუმდეს. ბავშვს შეუძლია გაახილოს თვალები, მხოლოდ მაშინ, როდესაც ,,მშვიდობას“ მიაგნებს, მაშინ ისიც მშვიდობა ხდება.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

6. სავარჯიშო: ,,გამოცანები“

მიზანი:

- ბავშვების გახალისება;

- აზროვნების განვითარება;

- აქტიური დამახსოვრების სწავლება.

მასალა: გამოცანები:

,,ხმას არ იღებს, ლაპარაკობს,

წინ გვიყენებს ცოცხალ-მკვდრებსა,

არ იცინის და არ ტირის,

ჩვენ კი გვაცინ-გვატირებსა“.

(წიგნი)

,,ხან ძველია, ხან ახალი, ხან ბურთია, ხან ნამგალი“.

(მთვარე)

,,ხან მრისხანეა და ხანაც მშვიდი, არ გაიდება იმაზე ხიდი“.

(ზღვა)

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს ხმამაღლა უკითხავს გამოცანებს. ბავშვი, რომელიც პირველი გასცემს სწორ პასუხს, გამარჯვებულია. წამოძახება აკრძალულია, ბავშვებს პასუხის უფლება მხოლოდ ხელის აწევის შემდეგ აქვთ.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რაც გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- რა გაგიჭირდათ?

7. სავარჯიშო: ,,ეკოლოგია“

მიზანი:

- გარესამყაროს შეცნობა;

- საკუთარ საქციელზე პასუხისმგებლობის აღება;

- დადებითი და უარყოფითი საქციელის შეფასება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს ესაუბრება ეკოლოგიის შესახებ; აღნიშნავს, რომ თითოეული ადამიანი ვალდებულია რაღაც სასიკეთო გააკეთოს ბუნებისათვის.

შემდეგ ტრენერი ჯგუფის წევრებს სთავაზობს სცენარის გათამაშებას, რომელშიც ბუნების დაბინძურებაზეა საუბარი. ბავშვებმა, მათი თვალსაზრისის შესაბამისად, უნდა შეიტანონ ცვლილებები და გაითამაშონ საკუთარი ვერსია.

სცენარის ვარიანტი:

,,თქვენს ეზოში, სადაც მეგობრებთან ერთად სხედხართ, ხან კი თამაშობთ, მოვიდა პატარა ბავშვიანი ქალი სტუმრად. ბავშმა გზის შესამოკლებლად თქვენს მოვლილ ყვავილებს გადაუარა და გადათელა. დედამ მას არაფერი უთხრა (თავადაც ხომ ასე იქცევა სულ?!), ხელი ჩაჰკიდა შვილს და გზა განაგრძო“.

წარმოიდგინეთ, რომ, მიუხედავად იმისა, რომ თქვენ სულ ალაგებთ და უვლით ეზოს, ასეთი ადამიანები ხშირად მოდიოდნენ თქვენს ეზოში.

სპექტაკლის შემდეგ კი, იმართება დისკუსია იმის თაობაზე, თუ რა იყო სწორი, რა - არა, რატომ?

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

- ასეთი სიტუაციების დროს თქვენ როგორ იქცევით?

- ხშირად ხვდებით ასეთ შემთხვევებს?

8. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური მიკროფონი“

/იხილეთ I შეხვედრის ინსტრუქცია/.

V შეხვედრა

1. სავარჯიშო: ,,მისალმება - მე მსურს...“

მიზანი:

- ჯგუფის წევრების დაახლოება;

- საკუთარი და სხვისი ემოციური მდგომარეობის გაგება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს სთხოვს, დასხდნენ წრეში და ერთი წუთის განმავლობაში იფიქრონ საკუთარ სურვილებზე, ოცნებებზე. ამის შემდეგ, თითოეული ბავშვი, თანმიმდევრობით, ამბობს, თუ რა სურს მას.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭიდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

2. სავარჯიშო: ,,აბა გამოიცანი“

მიზანი:

- ყურადღების განვითარება;

- სწრაფი აზროვნების გამომუშავება.

ინსტრუქცია:

ტრენერი ჯგუფის წევრებს უჩვენებს 2 თითქმის იდენტურ სურათს, რომელშიც სპეციალურად დაშვებულია ძალზე შეუმჩნეველი შეცდომები. ბავშვებმა ეს შეცდომები უნდა იპოვონ.

ტრენერმა უნდა იაქციოს ყურადღება, რომ ოთახში ქაოსი და ხმაური არ იყოს და არც ერთი ბავშვი არ დაიჩაგროს.

სავარჯიშოს დასრულების შემდეგ, ჯგუფის წევრები უზიარებენ ერთმანეთს შთაბეჭდილებებს, მოსაზრებებს, განცდებს, ემოციებს. მიმდინარეობს დისკუსია.

შეკითხვები:

- რა მოგეწონათ ან რა არ მოგეწონათ?

- რა გაგიჭირდათ?

- რას გრძნობდით სავარჯიშოს მიმდინარეობის დროს?

3. სავარჯიშო: ,,ჯადოსნური ჯოხი“

მიზანი:

- ფანტაზიის განვითარება;

- ბავშვების სურვილების, ინტერესების დადგენა.

ინსტრუქცია: