კა

კა-8 - ნ. ი. კამოვის მიერ კონსტრუირებული მარკა საბჭოური წარმოების ვერტმფრენისა.

კაალი ანუ - ესტონელი მომღერალი ქალი (ლირიკო-კოლორატურული სოპრანო) საბჭოთა კავშირის სახალხო არტისტი (დაიბადა 1940 წელს).

კაანი ჯეიმზ - ამერიკელი კინომსახიობი და რეჟისორი (დაიბადა 1939 წელს).

კაანი ჰაბიბოლა - იხილე. ყაანი.

კაასი პატრისია - ფრანგული ესტრადის მომღერალი ქალი (დაიბადა 1966 წელს).

კაატინგა (პორტუგ.) - ტროპიკული მეჩხერი ტყე ბრაზილიის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში.

კაატრა კესი - ფინელი მწერალი (1882-1928 წწ).

კაა-ხემი - დაბა რუსეთის ტუვის რესპუბლიკაში.

კაახკა - დაბა თურქმენეთის აშხაბადის ოლქში.

კაბა (სპარს.)

კაბადოკია (ლათ. Cappadocia, თურქ. Kapadokya) - აღმოსავლეთ მცირე აზიაში, თანამედროვე თურქეთის ტერიტორიაზე მდებარე ისტორიული ოლქი.

კაბადონი

კაბაევა ალინა - უზბეკი სპორტსმენი ქალი, მსოფლიოს მრავალგზის ჩემპიონი მხატვრულ ტანვარჯიშში (დაიბადა 1983 წელს).

კაბაკოვი ილია - რუსი მხატვარი და ხელოვნების თეორიტიკოსი (დაიბადა 1933 წელს).

კაბაკოვი მარკ - რუსი მწერალი (დაიბადა 1924 წელს).

კაბაკოვსკი - რუსეთის სვერდლოვსკის (ეკატერინბურგის) ოლქის ქალაქ სეროვის სახელი 1934-37 წლებში.

კაბაკუბა - კაბები, ქალის ტანსაცმელი საერთოდ.

კაბალა

კაბალევსკი დიმიტრი - რუსი კომპოზიტორი, პედაგოგი, საბჭოთა კავშირის სახალხო არტისტი (1904 - 1987 წწ).

კაბალეტა (იტალ.) - იგივეა, რაც კავატინა.

კაბალი

კაბალიე მონსერატ - ესპანელი ოპერის მომღერალი ქალი, სოპრანო (დაიბადა 1933 წელს).

კაბალიერო

კაბალიერო-კალდერონი ედუარდო - კოლუმბიელი მწერალი და ჟურნალისტი (1910-1995 წწ).

კაბალიეროსი - რაინდობა შუა საუკუეების ესპანეთში, რეკონკისტის ადრინდელ ხანაში.

კაბალისტიკა (ძვ.ებრ.)

კაბალური - მონურის მსგავსი.

კაბანატუანი - ქალაქი ფილიპინებში, კუნძულ ლუსონზე (175 ათასი).

კაბანისი პიერ ჟან-ჟორჟ - ფრანგი ფილოსოფოსი, ექიმი (1757-1808 წწ).

კაბარდინკა - კურორტი რუსეთის კრასნოდარის მხარეში.

კაბარე

კაბაშური - ბავშვის საბანი.

კაბაჭრელა (ძაღლისკბილა, Erythronium) - ბოლქვიანი ბალახოვანი მცენარეების გვარი შროშანისებრთა ოჯახისა.

კაბდო - ხელნებიანი ფიცარი, რომელზედაც ფარცხი გამოებმება.

კაბე ეტიენ - ფრანგი პუბლიცისტი, უტოპიური კომუნიზმის იდეოლოგი (1788-1856 წწ).

კაბელი (ჰოლანდ. kabel)

კაბელტოვი

კაბენი

კაბერი - X-XI საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი, ამავე სახელწოდების ნასოფლარში, კასპის მუნიციპალიტეტში.

კაბერნე (ფრანგ.)

კაბესტანი (ფრანგ. cabestan)

კაბესტანი გილიემ დე (Guillem de Cabestany) - კატალონიელი რაინდი და პოეტი, ტრუბადურთა პროვანსალური პოეზიის თვალსაჩინო წარმომადგენელი (1160 - დაახლოებით 1220 წწ).

კაბვე (ინგლ. Kabwe 1965 წლამდე ბროუკენ-ჰილი) - ქალაქი ზამბიაში, ცენტრალური პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი (200 ათასი).

კაბილა ლორან დეზირე (Laurent-Desire Kabila) - კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მესამე პრეზიდენტი 1997-2001 წლებში (1922-2001 წწ).

კაბილა ჟოზეფ კაბანგე (Joseph Kabila Kabange) - კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მეოთხე პრეზიდენტი 2001 წლიდან (დაიბადა 1971 წელს).

კაბილდო (ესპან. Cabildo) - ქალაქი ჩილეში, ვალპარაისოს ოლქში (20 ათასი - 2002 წ).

კაბილები - ჩრდილოეთ ალჟირის მთიან რაიონში მცხოვრები ბერბერული ტომის ხალხი.

კაბიმასი (ესპან. Cabimas) - ქალაქი ვენესუელის სულიის შტატში (225 ათასი - 2001 წ).

კაბინა (ფრანგ.) - პატარა სათავსო სპეციალური დანიშნულებისა.

კაბინდა (ყოფილი „პორტუგალიის კონგო“) - ანგოლის ერთ-ერთი პროვინცია.

კაბინეტი (ფრანგ.)

კაბირვაშკვარა - მდინარე ოჩამჩირის მუნიციპალიტეტში, მრამბის სათავე.

კაბირები - დაბალი რანგის ღვთაებები ძველ საბერძნეთში, რომლებიც განაგებდნენ ნაყოფიერებას, მიწისქვეშეთის ცეცხლს და სხვა.

კაბირია (იტალ. Cabiria)

კაბიშხა - მთა სოხუმის მუნიციპალიტეტში, აფხაზეთის კავკასიონის სამხრეთ კალთაზე.

კაბიწი - მარცვლეულის საწყაო ახლო და შუა აღმოსავლეთის ქვეყნებში. საქართველოში უდრიდა 10 კგ-ს (XIII-XV საუკუნეებში) და 17,8 კგ-ს (XV-XVI საუკუნეებში).

კაბლოგრამა (ფრანგ.) - წყალქვეშა კაბელით გადაცემული ტელეგრამა.

კაბო - ებრაული გვარი, რომელიც წარმოდგება სიტყვა „გაბაის“ (გაბო - „სინაგოგას მმართველი“) აშკენაზთა ძველებრაული ფორმიდან.

კაბო ლუბოვ - რუსი მწერალი ქალი (1917-2007 წწ).

კაბო-ვერდე (რესპუბლიკა კაბო-ვერდე, port. Republica de Cabo Verde, ასევე - „მწვანე კონცხის კუნძულები“).

კაბოვერდიანუ ან კაბუვერდიანუ (cabuverdianu) - პორტუგალიურის საფუძველზე წარმოქმნილი კრეოლური ენა, კაბო-ვერდეს მოსახლეობის მშობლიური ენა.

კაბოკლო (პორტ. caboclo - „ტყიდან მოსულები“) - ბრაზილიაში, ამაზონის ტყეებში მცხოვრები ეთნიკური ჯგუფი, პორტუგალიელ-ინდიელი მეტისები.

კაბომბა (ლათ. Cabomba) - წყალმცენარეთა სახეობა, გამოიყენება აკვარიუმების გასაფორმებლად.

კაბოტაჟი (ფრანგ. cabotage)

კაბოტი (მამა-შვილი)

კაბოტი სებასტიან - იტალიელი ზღვაოსანი, ამერიკის კონტინენტის ერთ-ერთი პირველაღმომჩენი-მკვლევარი (1479-1557 წწ).

კაბოტი ჯოვანი - იტალიელი ზღვაოსანი, მსახურობდა ინგლისელთა ფლოტში, ამერიკის ჩრდილოეთ ნაწილის პირველაღმომჩენი-მკვლევარი (1443-1498 წწ).

კაბოტის სრუტე - სრუტე კუნძულ ნიუფაუნდლენდსა და კუნძულ კეიპ-ბრეტონს შორის (ატლანტის ოკეანე).

კაბოში ილონა - უნგრელ-ბრიტანელი პიანისტი ქალი (1898-1973 წწ).

კაბოშიენები - 1413 წლის პარიზის აჯანყების მონაწილენი. სახელი ეწოდათ მათი ბელადის კაბოშის სახელის მიხედვით.

კაბოშონი (ფრანგ. caboche-დან - „თავი“) - ძვირფასი ან ნახევრადძვირფასი ქვების დამუშავების ხერხი: მრგვლად გახეხილი ძვირფასი ქვა.

კაბრალი ამილკარ (ფსევდონიმი - ჯასი) - გვინეის აფრიკის დამოუკიდებლობის პარტიის ერთ-ერთი დამაარსებელი და გენერალური მდივანი 1956 წლიდან, ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ლიდერი (1924-1973 წწ).

კაბრალი პედრუ ალვარიშ (Pedro Alvares Cabral) - პორტუგალიელი ზღვაოსანი, ბრაზილიის ნაპირების პირველაღმომჩენი (1460-1526 წწ).

კაბრაში - ატლანტის ოკეანის გვინეის ყურეში მდებარე მცირე კუნძული.

კაბრერა-ინფანტე გილერმო - კუბელი მწერალი (დაიბადა 1929 წელს).

კაბრიოლეტი (ფრანგ. cabriolet)

კაბუ-ბრანკუ - კონცხი ბრაზილიის აღმოსავლეთ ნაწილში, სამხრეთ ამერიკის უკიდურესი აღმოსავლეთი წერტილი.

კაბუზთა - სოფელი ჯავის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს მდინარე დიდი ლიახვის ხეობაში, ზღვის დონიდან 2160 მეტრზე, ჯავიდან - 52 კილომეტრი.

კაბუკი - კლასიკური იაპონური თეატრის ერთ-ერთი სახეობა. ჩამოყალიბდა XVII საუკუნეში.

კაბური - სოფელი წალკის მუნიციპალიტეტში.

კაგავა - პრეფექტურა იაპონიაში, კუნძულ სიკოკუს ჩრდილოეთ ნაწილში. მთავარი ქალაქი - ტაკამაცუ.

კაგაიან-დე-ორო - ქალაქი-პორტი ფილიპინების აღმოსავლეთ მისამის პროვინციაში.

კაგალნიკი - მდინარე რუსეთის როსტოვის ოლქში, დონის მარჯვენა შენაკადი.

კაგამიგაჰარა - პრეფექტურა იაპონიაში.

კაგანოვიჩი ლაზარ - საბჭოთა ეპოქის მაღალჩინოსანი სახელმწიფო მოღვაწე, 30-50-იანი წლების მასობრივი რეპრესიების ერთ-ერთი ორგანიზატორი (1893-1991 წწ).

კაგანოვიჩი მიხაილ - საბჭოთა ეპოქის სახელმწიფო და სამეურნეო მუშაკი, საავიაციო მრეწველობის სახალხო კომისარი ლაზარ კაგანოვიჩის ძმა (1888-1941 წწ).

კაგარლიკი - ქალაქი უკრაინის კიევის ოლქში.

კაგერა - მდინარე აფრიკის აღმოსვლეთ ნაწილში, ერთვის ვიქტორიის ტბას.

კაგორი (კაჰორი) - სადესერტო წითელი ღვინო. სახელი ეწოდა საფრანგეთის ქალაქ კაორის მიხედვით.

კაგოსიმა

კაგუანი (Cynocephalus volans) - ძუძუმწოვარა ცხოველი ფრთამატყლიანთა რიგისა; სხეულის სიგრძე 60 სმ. კისრიდან კუდამდე გადაჭიმული აქვს საფრენი აპკი და 70 მეტრამდე მანძილის გადაფრენა შეუძლია. გავრცელებულია ზონდის, მოლუკის, ფილიპინის კუნძულებსა და მალაკის ნახევარკუნძულზე.

კაგუასი - ქალაქი პუერტო-რიკოში (135 ათასი).

კაგულარები (ფრანგ.) - საფრანგეთის ფაშისტურ-ტერორისტული ორგანიზაციის წევრები XX საუკუნის 30-იან წლებში.

კაგული

კაგუცუტი - იაპონურ მითოლოგიაში - ცეცხლისა და ვულკანების ღვთაება.

კადა - მდინარე რუსეთის ირკუტსკის ოლქში, ერთვის ბრატსკის წყალსაცავს.

კადადა - მდინარე რუსეთის პენზის ოლქში, მდინარე სურის მარცხენა შენაკადი.

კადაია - დაბა რუსეთის ჩიტის ოლქში.

კადალსო-ი-ვასკესი ხოსე დე - ესპანელი მწერალი (1741-1782 წწ).

კადანსი - იხილე კადენცია.

კადარე ისმაილ - ალბანელი მწერალი (დაიბადა 1936 წელს).

კადარი

კადარი იანოშ - უნგრეთის სახელმწიფო მოღვაწე, 1956-88 წლებში უნგრეთის კომპარტიის გენერალური მდივანი (1912-1989 წწ).

კადასტრი (ფრანგ.) - სისტემატიზირებული ინფორმაცია, რაც შექმნილია ამა თუ იმ ობიექტზე პერიოდული ან გამუდმებული დაკვირვების შედეგად.

კადაფი მუამარ - ლიბიის სახელმწიფო მოღვაწე, ლიბიის რევოლუციის ლიდერი 1969 წლიდან, ლიბიის საერთო-სახალხო კონგრესის გენერალური მდივანი, პოლკოვნიკი (დაიბადა 1940 წელს).

კადებუ - ესპანური წარმოშობის ძაღლის ჯიში, გამოიყენება სპეციალური სამსახურების ორგანოებში, ახასიათებს დიდი აგრესიულობა.

კადენ-ბანდროვსკი იულიუშ - პოლონელი მწერალი (1885-1944 წწ).

კადენცია (იტალ.) (კადანსი)

კადეტი (ფრანგ.)

კადეში (ქადეში) - ქალაქი-სახელმწიფო ძველ სირიაში, მდინარე ორონტესის ნაპირზე. წერილობით წყაროებში მოიხსენიება II ათასწლეულის შუა ხანებიდან.

კადი

კადიაკი (კოდიაკი) - კუნძული ალასკის სანაპიროსთან, ეკუთვნის აშშ-ს.

კადიარი - კუნძული ჩრდილოეთ ამერიკის დასავლეთ სანაპიროსთან, აშშ-ს ალასკის შტატის შემადგენლობაში.

კადიევკა - უკრაინის ქალაქ სტახანოვის სახელი 1937 წლამდე.

კადილაკი - მსუბუქი ავტომობილების მწარმოებელი განყოფილება კონცერნ „ჯენერალ მოტორსისა“. დაარსებულია 1902 წელს. შტაბ-ბინა მდებარეობს აშშ-ს ქალაქ დეტროიტში.

კადიმა („წინსვლა“) - პოლიტიკური პარტია ისრაელში. შექიმნა 2005 წლის ნოემბერში.

კადიროვი აჰმად - ჩეჩნეთის დროებითი ადმინისტრაციის მეთაური 2000 წლიდან. მოკლულ იქნა ტერორისტული აქტის შედეგად (1951-2004 წწ).

კადისი

კადისის უბე - უბე ატლანტის ოკეანის ესპანეთის სანაპიროსთან.

კადიქჩანი - დაბა რუსეთის მაგადანის ოლქში.

კადლუბეკი ვინცენტი - პოლონელი მემატიანე (დაახლოებით 1150 - 1223 წწ).

კადმიუმი (Cd)

კადმოსი (kadme) - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ბეოტიური მითების გმირი, თებეს მითიური დამააარსებელი, ფინიკიის მეფის - აგენორის ვაჟი.

კადნერი ოტაკარ - ჩეხი პედაგოგი-დემოკრატი, სახელმწიფო პედაგოგიური აკადემიის დირექტორი (1870-1936 წწ).

კადნიერი - მეტისმეტად თამამი, გამბედავი, მოურიდებელი, თავხედი.

კადნიკოვი - ქალაქი რუსეთის ვოლოგდის ოლქში.

კადოეთი - სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (ანანურის თემის საკრებულო), ალევის ქედის აღმოსავლეთ კალთაზე, მდინარე ჯახის (არაგვის მარჯვენა შენაკადი).

ნაპირებზე. ზღვის დონიდან - 1320 მეტრი, დუშეთიდან - 33 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 3 კაცი.

კადომა - ქალაქი იაპონიაში, ოსაკის პრეფექტურაში, კუნძულ ჰონსიუზე (150 ათასი).

კადომი - ქალაქი რუსეთის რიაზანის ოლქში.

კადონი - ესე არს ძელით ფრიალო გვერდი ბაქან-ბაქანად მოასწოროს დასათესველად, გინა ცხენებთა შორის ლატანი გაუბან, ერთმანეთს არა ავნონ (საბა).

კადოშკინო - ქალაქი რუსეთის მორდოვეთის რესპუბლიკაში.

კადოჩნიკოვი პაველ - რუსი კინომსახიობი და რეჟისორი, საბჭოთა კავშირის სახალხო არტისტი (1915-1988 წწ).

კადრი (ფრანგ.)

კადრილი (ფრანგ.) - ფრანგული ხალხური და სამეჯლისო წყვილთა ცეკვა, მუსიკალური ზომა ჩვეულებრივ 2/4.

კადუდალი ჟორჟ - შუანების (კონტრრევოლუციონერების) ერთ-ერთი ხელმძღვანელი საფრანგეთში, ნაპოლეონის წინააღმდეგ განხორციელებული თავდასხმის ორგანიზატორი. სიკვდილით იქნა დასჯილი (1771-1804 წწ).

კადუი - დაბა რუსეთის ვოლოგდის ოლქში.

კადუნა - ქალაქი ნიგერიის ჩრდილოეთ ნაწილში, ამავე სახელწოდების შტატის ადმინისტრაციული ცენტრი (300 ათასი).

კადუცეუსი - ძველი ბერძნული მითოლოგიიის თანახმად ორგველშემოვლებული კვერთხი, ჰერმეს-მერკურის ატრიბუტი. ამჟამად ვაჭრობის ემბლემაა.

კაენი

კაენის ციხე

კაერი - სოფელი მესტიის მუნიციპალიტეტში.

კაესი - ქალაქი მალის დასავლეთ ნაწილში, პორტი მდინარე სენეგალზე.

კაეტანი ლეონე - იტალიელი ისლამმცოდნე (1869-1935 წწ).

კაეტი - დასის თავი (საბა).

კაეშანი - დარდი, სევდა, ნაღველი.

კაეშნიანი - დარდიანი, სევდიანი, ნაღვლიანი.

კავა

კავაბატა იასუნარი - იაპონელი მწერალი, 1968 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი (1899-1972 წწ).

კავაგოე - ქალაქი იაპონიაში, საიტამის პრეფექტურაში, კუნძულ ჰონსიუზე (300 ათასი).

კავაგუტი - ქალაქი-პორტი იაპონიაში, საიტამის პრეფექტურაში, კუნძულ ჰონსიუზე (450 ათასი).

კავად I - ირანის შაჰი სასანიათა დინასტიისა (გარდაიცვალა 531 წელს).

კავაია - ქალაქი ალბანეთში.

კავაკიბი აბდ-არ-რაჰმან - სირიელი არაბი მწერალი (1849-1903 წწ).

კავალა - ქალაქი-პორტი საბერძნეთში, ამავე სახელწოდების ნომის ადმინისტრაციული ცენტრი.

კავალეკი ლიუბომირ - ჩეხი მოჭადრაკე, საერთაშორისო დიდოსტატი (დაიბადა 1943 წელს).

კავალერგარდები - რუსეთის გვარდიის საცხენოსნო ნაწილი XVIII საუკუნიდან XX საუკუნის დასაწყისამდე.

კავალერი (ფრანგ.)

კავალერია (ფრანგ.) - სახმელეთო ჯარების საცხენოსნო ქვეგანაყოფი. არსებობა შეწყვიტა XX საუკუნის 50-იანი წლებიდან.

კავალერისტი - ცხენოსანი მეომარი.

კავალერიძე ივანე - ქართული წარმოშობის უკრაინელი მოქანდაკე და კინორეჟისორი (1887-1980 წწ).

კავალეროვიჩი იეჟი - პოლონელი კინორეჟისორი (დაიბადა 1922 წელს).

კავალეროვო - ქალაქი რუსეთის პრიმორიეს მხარეში.

კავალი

კავალიერი ბონავენტურა - იტალიელი მათემატიკოსი (1598-1647 წწ).

კავალიერი ემილიო - იტალიელი კომპოზიტორი და დიპლომატი (დაახლოებით 1550-1602 წწ).

კავალიერი (ფრანგ.) - მიწაყრილი გზის გაყოლებაზე, კეთდება ამოღებული გრუნტით ნამქერისა და ჩამდინარი წყლებისაგან დასაცავად.

კავალინი პიეტრო (დეი ჩერონი) - იტალიელი ფერმწერი, პროტორენესანსის წარმომადგენელი (1240-სა და 1250 შორის - 1330 წწ).

კავალკადა (ფრანგ.) - ერთად მოსიარულე ცხენოსანთა ჯგუფი.

კავალკანტი ალბერტუ - ბრაზილიელი კინორეჟისორი (1897-1982 წწ).

კავალკანტი გვიდო - იტალიელი პოეტი (დაახლოებით 1255-1300 წწ).

კავანდი ჯენეტ ლინი - ამერიკელი ასტრონავტი; განახორციელა სამი კოსმოსური ფრენა 1994-2001 წლებში (დაიბადა 1959 წელს).

კავანი ლილიანა - იტალიელი რეჟისორი და კინოსცენარისტი ქალი (დაიბადა 1933 წელს).

კავარატი - ქალაქი ინდოეთში, კუნძულ კავარატიზე, ლაქშადვიპის მოკავშირე ტერიტორის ადმინისტრაციული ცენტრი.

კავარსკასი (1917 წლამდე კოვარსკი) - ქალაქი ლიტვაში.

კავასაკი

კავატინა (იტალ.) - მცირე ზომის ლირიული ხასიათის სოლო ვოკალური პიესა ოპერაში ან ორატორიაში.

კავაფისი კონსტანტინოს - ბერძენი პოეტი, ცხოვრობდა ეგვიპტის ქალაქ ალექსანდრიაში (1863-1933 წწ).

კავაქლუქი - გუდაუთის მუნიციპალიტეტის სოფელ აგარაკის ძველი სახელი.

კავაჩა - მდინარე რუსეთის კამჩატკის ოლქში, ერთვის ბერინგის ზღვას.

კავდინიის ხეობა - მდებარეობს იტალიაში.

კავენდიში ჰენრი - ინგლისელი ფიზიკოსი და ქიმიკოსი (1731-1810 წწ).

კავენიაკი გოდფრუა ელეონორ ლუი ეჟენ - ფრანგი გენერალი, 1848 წლის მუშათა აჯანყების ჩაქრობის ხელმძღვანელი (1802-1857 წწ).

კავერი - მდინარე ინდოეთის სამხრეთ ნაწილში, ერთვის ბენგალის ყურეს (სიგრძე - 800 კილომეტრი).

კავერინი ვენიამინ (ნამდვილი გვარი ზოლბერი) - რუსი მწერალი (1902-1989 წწ).

კავერნა (ლათ.)

კავესა დე ვაკა ალვარო ნუნიეს - ესპანელი კონკისტადორი, სამხრეთ ამერიკის ერთ-ერთი პირველაღმომჩენი (1490-1564 წწ).

კავეული (კავეულობა) - რკინისაგან დამზადებული სხვადასხვა წვრილი ნაკეთობა.

კავთისხევი - სოფელი კასპის მუნიციპალიტეტში.

კავთურა - მდინარე კასპის მუნიციპალიტეტში, მტკვრის მარჯვენა შენაკადი (სიგრძე - 26 კილომეტრი, აუზის ფართობი 129 კვ.კმ).

კავი

კავიანი - რასაც კავი აქვს.

კავისებრი - კავის მსგავსი

კავიტაცია (ლათ.) - აირით სავსე ბუშტების წარმოქმნა მოძრავ სითხეში.

კავიტე - ქალაქი-პორტი ფილიპინებში.

კავკავი

კავკასევსი - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, აპოლონის ზედმეტი სახელი კავკასიაში.

კავკასია - ტერიტორია შავი, აზოვის და კასპიის ზღვებს შორის (440 ათასი კვ.კმ.). იყოფა ჩრდილოეთ კავკასიად და ამიერკავკასიად.

კავკასიონი

კავკასიძე მელქისედეკ - XVIII საუკუნის მწიგნობარი, ვახტანგ მექვსის კარის მდივანი.

კავკასიური - კავკასიის დამახასიათებელი.

კავ-კომბალი - კომბალი, რომელსაც ერთ მხარეზე კავი (კაუჭი) აქვს.

კავლი - ჭირხლის, ბოლოკის და მისთანების ღერო.

კავნოსი - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, მცირე აზიის სამხრეთ-დასავლეთ სანაპიროზე მდებარე ქალაქის - კავნოსის - მითიური დამაარსებელი და მისი ეპონიმი.

კავოსი კატერინო - იტალიური წარმოშობის რუსი კომპოზიტორი, დირიჟორი (1776-1840 წწ).

კავსაძე ალექსანდრე (სანდრო) - ხალხური სიმღერების შემსრულებელი (ტენორი) და ლოტბარი (1874-1939 წწ).

კავსაძე ანზორ - საგუნდო დირიჟორი, საქართველოს სახალხო არტისტი (დაიბადა 1930 წელს).

კავსაძე ვლადიმერ - მომღერალი (ლირიკული ტენორი), საქართველოს სახალხო არტისტი (1886 1953 წწ).

კავსაძე იმერ - მომღერალი (ტენორი), საქართველოს სახალხო არტისტი (დაიბადა 1937 წელს).

კავსაძე კახი - ქართული კინოსა და თეატრის მსახიობი. დაიბადა თბილისში. 1959 წელს დაამთავრა შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრალური ინსტიტუ-ტის სამსახიობო ფაკულტეტი და გახდა რუსთავ-ელის სახელობის აკადემიური თეატრის მსახიობი. კინოში მისი დებიუტი შედგა 50-იანი წლებიდან, არის საქართველოს სახალხო არტისტი (1981). აღსანიშნავი როლებია: ადამი („ღვთაებრივი კომედია”), თავადი კოწია („გუშინდელნი”), დევდარიანი („საბრალდებო დასკვნა”), ილიკო („მე, ბებია, ილიკო და ილარიონო”), სიმონ ჩაჩავა („კავკასიური ცარცის წრე”), ლორდ ჰასტინგსი („რიჩარდ III”), კენტი („მეფე ლირი”), რასპუტინი („კვაჭი კვაჭანტირაძე”), ბატონი დევი („მერე რა რომ სველია სველი იასამანი”) (დაიბადა 1935 წლის 5 ივნისს).

კავსაძე მიხეილ - ლოტბარი (1880-1961 წწ).

კავური - ქართული ჭიდაობის ერთ-ერთი ხერხი.

კავური კამილო ბენსო - გრაფი, რისორჯიმენტოს ეპოქის იტალიის სახელმწიფო მოღვაწე, იტალიის გაერთიანებისათვის მებრძოლი პოლიტიკოსი (1810-1861 წწ).

კავშა - თეთრფეხა (ცხენი).

კავშირგაბმულობა - იმ დაწესებულებათა ერთობლიობა, რომლებიც ტექნიკის საშუალებით ემსახურებიან მანძილზე ურთიერთობის დამყარებას (ფოსტა, ტელეგრაფი, ტელეფონი და სხვა).

კავშირი

კაზადეზიუსი - ფრანგი მუსიკოსების ოჯახი: ანრი (1879-1947 წწ) და მისი ძმისშვილი რობერი (1899-1972 წწ).

კაზაკები

კაზაკევიჩი ემანუილ - რუსი მწერალი (1913-1962წწ).

კაზაკი ჰერმან - გერმანელი მწერალი (1890 - 1966 წწ).

კაზაკინი - მამაკაცის ზედა სამოსი, გავრცელებულია უკრაინასა და რუსეთში.

კაზაკოვა რიმა - რუსი პოეტი ქალი (დაიბადა 1932 წელს).

კაზაკოვი ვლადიმერ - რუსი მწერალი (1938-1988 წწ).

კაზაკოვი იური - რუსი მწერალი (1927-1982 წწ).

კაზაკოვი მატვეი - რუსი არქიტექტორი, რუსული კლასიციზმის ერთ-ერთი ფუძემდებელი (1738-1812 წწ).

კაზალა - ნაჭერი ყველი (საბა).

კაზალიკაშვილი იაგორ - ქართული ალპინიზმის ერთ-ერთი ფუძემდებელი (1882-1935 წწ).

კაზალინსკი - ქალაქი ყაზახეთის ყიზილ-ორდის ოლქში.

კაზანე - ხეობა რუმინეთის და იუგოსლავიის საზღვარზე.

კაზანი ელია (ნამდვილი გვარი კაზანჯოგლუ) - ბერძნული წარმოშობის ამერიკელი კინორეჟისორი (დაიბადა 1909 წელს).

კაზანკა

კაზანლიკი - ქალაქი ბულგარეთში, სტარა-ზაგორას ოკრუგში (60 ათასი).

კაზანოვა დანიელა - საფრანგეთის ანტიფაშიტური მოძრაობის მოღვაწე ქალი, კომუნისტური ახალგაზრდობის ერთ-ერთი ლიდერი; დაიღუპა საკონცენტრაციო ბანაკში (1909 - 1943 წწ).

კაზანოვა ჯოვანი ჯაკომო - იტალიელი მწერალი, ავანტიურისტი (1725-1798 წწ).

კაზანოვკა - ქალაქი რუსეთის ტულის ოლქში.

კაზანსკოე - ქალაქი რუსეთის ტიუმენის ოლქში.

კაზანცევი ალექსანდრე - რუსი მწერალი (1906-2002 წწ).

კაზანცევი ალექსეი - რუსი დრამატურგი (დაიბადა 1945 წელს).

კაზანცევი ვასილი - რუსი პოეტი (დაიბადა 1935 წელს).

კაზანძაკი გალატეა - ბერძენი მწერალი ქალი (1888-1963 წწ).

კაზანძაკისი ნიკოს - ბერძენი მწერალი (1883-1957 წწ).

კაზარესი მარია (ნამდვილი გვარი კასარეს კიროგა) - ესპანური წარმოშობის ფრანგი მსახიობი ქალი (1922-1996 წწ).

კაზარი - მდინარე ესტონეთში, ერთვის მატსალუს ყურეს.

კაზარმა - იხილე ყაზარმა.

კაზატინი - ქალაქი უკრაინის ვინიცის ოლქში (30 ათასი).

კაზაჩია-ლოპანი - ქალაქი უკრაინის ხარკოვის ოლქში.

კაზაჩოკი - აღმოსავლეთის სლავებს შორის გავრცელებული ცეკვა. მუსიკალური ზომა 2/4.

კაზაცკოე - ქალაქი უკრაინის ხერსონის ოლქში.

კაზდანი ლოურენს - ამერიკელი კინოსცენარისტი და რეჟისორი (დაიბადა 1949 წელს).

კაზეინი (ლათ.) - ცილოვანი ნივთიერება, რძის შემადგენელი ნაწილი, რომელიც გამოიყოფა მოხაჭოების დროს.

კაზელა ალფრედო - იტალიელი კომპოზიტორი, პიანისტი, დირიჟორი (1883-1947 წწ).

კაზემატი (ფრანგ.)

კაზენზი ჯეიმზ გულდი - ამერიკელი მწერალი (1903-1978 წწ).

კაზერტა - ქალაქი იტალიაში.

ალ-კაზვინი ზაქარია იბნ მუჰამად - არაბი სწავლული და ლიტერატორი (1203-1283 წწ).

კაზი - ქალაქი რუსეთის კემეროვოს ოლქში.

კაზიმეჟ-დოლნი - ქალაქი-მუზეუმი პოლონეთში, ლუბლინის სავოევოდოში, მდინარე ვისლაზე.

კაზიმი - მდინარე დასავლეთ ციმბირის ჩრდილოეთ ნაწილში, მდინარე ობის მარჯვენა შენაკადი (სიგრძე - 659 კილომეტრი).

კაზიმიეჟ I (აღმდგენელი) - პოლონეთის მთავარი პიასტების დინასტიიდან (1016-1058 წწ).

კაზიმიეჟ II (სამართლიანი) - პოლონეთის მთავარი (1138-1194 წწ).

კაზიმიეჟ III (დიდი) - პოლონეთის უკანასკნელი მეფე პიასტების დინასტიიდან, ვლადისლავ I-ის ძე (1310-1370 წწ).

კაზიმიეჟ IV (იაგელონჩიკი) - ლიტვის დიდი მთავარი 1440 წლიდან (1427-1492 წწ).

კაზინი ვასილი - რუსი პოეტი (1898-1981 წწ).

კაზინკა - ქალაქი რუსეთის ლიპეცკის ოლქში.

კაზინო (ფრანგ.)

კაზინცბარციკა - ქალაქი უნგრეთის ბორშოდ-აბაუი-ზემპლენის მედიეში.

კაზინცი ფერენც - უნგრელი მწერალი და საზოგადო მოღვაწე (1759-1831 წწ).

კაზიონი-ტორეცი - უკრაინის დონეცკის ოლქში, მდინარე სევერსკი-დონეცკის მარჯვენა შენაკადი.

კაზირანგა - ინდოეთის ასამის შტატში მდებარე ეროვნული პარკი-ნაკრძალი.

კაზირი (ბოლო) - მდინარე სამხრეთ ციმბირის მთებში, მდინარე ტუბის ერთ-ერთი მდგენელი (ენისეის აუზი).

კაზლარი - სოფელი საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში, (თულარის საკრებულო). მდებარეობს ივრის ზეგანზე. მდინარე ივრის მარჯვენა ნაპირას. ზღვის დონიდან - 440 მეტრი, საგარეჯოდან - 40 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1134 კაცი.

კაზლუ-რუდა - ქალაქი ლიტვაში.

კაზმი - მადნის, ნახშირის და სხვა ნარევი, რომლისგანაც ლითონს ადნობენ.

კაზმინი პეტრე - რუსი ფოლკლორისტი, საბჭოთა კავშირის სახალხო არტისტი (1892-1964 წწ).

კაზმული - მოკაზმული, ნატიფი, მოხდენილი.

კაზმულსიტყვაობა - მწერლობა, მხატვრული ლიტერატურა.

კაზნაჩეევსკი - ქალაქი რუსეთის ტულის ოლქში.

კაზობონი ისააკ - ფრანგი ჰუმანისტი და პროტესტანტი თეოლოგი, კლასიკური ფილოლოგიის ერთ-ერთი დამაარსებელი (1559-1614 წწ).

კაზოტი ჟაკ - ფრანგი მწერალი (1719-1792 წწ).

კაზრეთი - დაბა ბოლნისის მუნიციპალიტეტში.

კაზუალური (ლათ.) - რის განზოგადებაც არ ხერხდება: შემთხვევითი.

კაზუარი (ფრანგ.) - დიდი ზომის მორბენალი ფრინველი, ცხოვრობს ჩრდილოეთ ავსტრალიასა და ახალ გვინეაზე.

კაზუისტი

კაზუისტიკა (ლათ.)

კაზუს ბელი (ლათ.) - ფორმალური მიზეზი ომის გამოცხადებისათვის.

კაზუსი (ლათ.)

კაზუსური - ძნელი, დახლართული.

კაზუს ფედერისი - გარემოება, ფაქტი, რომელიც სახელმწიფოს ავალდებულებს, სამოკავშირეო ხელშეკრულების თანახმად, ომში ჩაებას მოკავშირე სახელმწიფოს მხარეზე ან ომი დაიწყოს მის დასაცავად.

კათაკმეველი - მოუნათლავი, ქრისტიანული წესით მოსანათლავად გამზადებული.

კათალიკოსატი - კათალიკოსის მმართველობა.

კათალიკოსი (ბერძნ.) - პატრიარქი, უმაღლესი მღვდელმთავარი ქართულ და სომხურ ეკლესიაში.

კათარები - ერეტიკოსთა სექტა, იხილე ალბიგოლები.

კათარსისი (ბერძნ.)

კათედრა (ბერძნ.)

კათედრალი - იგივეა, რაც კათედრალური ეკლესია.

კათედრალური ეკლესია - ეკლესია, რომელშიც ღვთისმსახურებას ეპისკოპოსი ასრულებს.

კათერი უილა სიბერტ - ამერიკელი მწერალი ქალი (1876 - 1947 წწ).

კათეტერი (ბერძნ.) - სამედიცინო ხელსაწყო, მილი რომელიც შეყავთ სხეულის არხებსა და ღრუებში მათს გამოსარეცხად ან დასაცლელად.

კათეტერიზაცია - კათეტერის შეყვანა ადამიანის სხეულში.

კათეტი (ბერძნ.) - სწორკუთხა სამკუთხედის ერთ-ერთი გვერდი, რომელიც მეორესთან ქმნის სწორ კუთხეს.

კათეტომეტრი (ბერძნ.) - ორ წერტილს შორის ვერტიკალური მანძილის ზუსტად გასაზომი ხელსაწყო.

კათიავარი - ნახევარკუნძული ინდოეთის არაბეთის ზღვის სანაპიროზე.

კათინთაუ - მწვერვალი კავკასიონის მთავარ წყალგამყოფ ქედზე, მესტიის მუნიციპალიტეტში (4970 მ).

კათნატუ - სოფელი ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში.

კათოდი (ბერძნ.) - უარყოფითად დამუხტული ელექტროდი.

კათოლიკე

კათოლიკოსი - იხილე კათალიკოსი.

კათოლიციზმი - ქრისტიანული ეკლესიის ერთ-ერთი მთავარი მიმდინარეობა, შტო, რომელიც მართლმადიდებლობას სრულად გაეთიშა 1054 წელს. კათოლიციზმში იშვა ქრისტიანული ეკლესიის მესამე ძირითადი მიმართულება - პროტესტანტიზმი (XVI საუკუნე). ძირითადად გავრცელებულია დასავლეთ ევროპაში და სამხრეთ ამერიკაში, აგრეთვე ბალტიისპირეთის ქვეყნებში.

კათოსიოსი - მეფეთა შეცოდება (საბა).

კათუნი - მდინარე რუსეთში, ალტაიში, ობის მარცხენა მდგენელი (სიგრძე - 688 კილომეტრი).

კათხა - ხის მოზრდილი სასმისი.

კაი

კაია

კაია სეიძი - იაპონელი ფიზიკოსი (1898-1988 წწ).

კაიაკენტი - ბალნეოლოგიური კურორტი დაღესტნის კასპიისპირა რეგიონში, ქალაქი დერბენდის მახლობლად.

კაიაკი - ჩრდილოეთის ხალხს შორის გავრცელებული ძირითადად ერთნიჩბიანი ერთადგილიანი ნავი.

კაიერკანი - ქალაქი რუსეთის კრასნოიარსკის მხარეში.

კაიაპო-გრანდი - მდინარე არაგუაიის ზემო დინების სახელწოდება.

კაიატი ანდრე - ფრანგი კინორეჟისორი (1909-1989 წწ).

კაიბიჭობა - სიმარჯვე, ვაჟკაცობა.

კაიდანოვი გრიგორი - რუსი მოჭადრაკე, საერთაშორისო დიდოსტატი (დაიბადა 1959 წელს).

კაიდანოვსკი ალექსანდრე - რუსი მსახიობი და კინორეჟისორი (1946-1995 წწ).

კაიენა - ქალაქი-პორტი გვინეაში (45 ათასი).

კაიერკანი - ქალაქი რუსეთის კრასნოიარსკის მხარეში (30 ათასი).

კაიეტური - ჩანჩქერი გაიანაში, მდინარე პოტაროზე.

კაიზერი - „რომის საღვთო იმპერიის“ იმპერატორთა ტიტული 962-1806 წლებში, გერმანიის იმპერატორებისა 1871-1918 წლებში.

კაიზერი გეორგ - გერმანელი დრამატურგი-ექსპრესიონისტი (1878-1945 წწ).

კაიზერლინგი ჰერმან - გერმანელი მწერალი, ფილოსოფოსი-ირაციონალისტი (1880 - 1946 წწ).

კაიზერსლაუტერნი - ქალაქი გერმანიის რაინლანდ-პფალცის მხარეში (100 ათასი).

კაიიბანდა გრეგუარ - რუანდის პოლიტიკური და სახელმწიფო მოღვაწე (დაიბადა 1924 წელს).

კაი-კაი - კარგი, ჩინებული რამოდენიმე საგანი ან ცნება (კაი-კაი სიმღერები).

კაიკაციშვილი გულო (ნამდვილი გვარი ქათამაძე) - საზოგადო მოღვაწე, იღწვოდა თურქეთის მფლობელობაში მოქცეული ქართული მიწების დასაბრუნებლად (1840-1923 წწ).

კაიკაცობა - კარგი კაცობა, ადამიანობა.

კაიკო ტაკესი - იაპონელი მწერალი (1930-1989 წწ).

კაილალი - ქალაქი ნეპალში.

კაილასა - ინდუისტურ მითოლოგიაში - მთა, სადაც შივა ბინადრობს.

კაილასი - ქედი ტიბეტის მთიანეთში (ჩინეთი).

კაილუ-შენი - ჩინურ მითოლოგიაში - ღვთაება, რომელიც საფლავებს უწმინდური ძალისაგან იცავს.

კაიმა - იხილე კემა.

კაიმანი (ესპან.) - ალიგატორების ოჯახის ქვეწარმავალი. სიგრძე 6 მეტრამდე. გავრცელებულია ცენტრალურ და სამხრეთ ამერიკის წყლებში.

კაიმანის კუნძულები - კუნძულების ჯგუფი კარიბის ზღვაში, დიდი ბრიტანეთის სამფლობელო.

კაიმინშოუ - ჩინურ მითოლოგიაში - უზარმაზარი ათთავიანი მხეცი, რომელიც ამომავალ მზეს ჭიშკარს უხსნის.

კაინანი - ქალაქი იაპონიის ვაკაიამას პრეფექტურაში.

კაინარი იოსეფ - ჩეხი პოეტი (1917-1971 წწ).

კაინგანგი - ჟე-ს ჯგუფის ინდიელი ხალხი, ცხოვრობენ ბრაზილიასა და პარაგვაიში.

კაინგუა - ტუპი-გუარანის ჯგუფის ინდიელი ხალხი, ცხოვრობენ ბრაზილიასა და არგეტინაში.

კაინიტი (ბერძნ.) - მოყვითალო ან ღია ცისფერი მინერალი.

კაინოზოური ერა - უახლესი ერა დედამიწის გეოლოგიურ ისტორიაში; მოსდევს მეზოზოურ ერას. იყოფა მესამეულ და მეოთხეულ პერიოდებად. (ამ უკანასკნელს მიეკუთვნება თანამედროვე ეპოქა).

კაინსკი - რუსეთის ნოვოსიბირსკის ოლქის ქალაქ კუიბიშევის სახელი 1935 წლამდე.

კაინცი იოზეფ - ავსტრიელი მსახიობი, მოღვაწეობდა გერმანიის წამყვან თეატრებში (1858-1910 წწ).

კაიო ჟოზეფ - საფრანგეთის პოლიტიკური და სახელმწიფო მოღვაწე (1863-1944 წწ).

კაირა - ფრინველთა გვარი მეჭვავიასნაირთა რიგისა. პოლარულ და ზომიერ ზღვებში გავრცელებული დიდტანიანი ფრინველი.

კაირახი - ყოფილი სოფელი ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში.

კაირო - ეგვიპტის დედაქალაქი, გაშენებულია მდინარე ნილოსის ნაპირებზე. ცნობილია რომაულ-ბიზანტიური ეპოქიდან ფუსტატის სახელით. X-XIV საუკუნეებში იყო ფატიმიდების სახელმწიფოს დედაქალაქი, XVI საუკუნემდე - მამლუქთა სასულთნოს დედაქალაქი, XIX საუკუნემდე შედიოდა ოსმალთა იმპერიაში, 1882 წელს ოკუპირებულ იქნა ინგლისის ჯარის მიერ; 1922 წლიდან ეგვიპტის დედაქალაქია (6,7 მილიონი).

კაიროლი ბენედეტო - იტალიური რისორჯიმენტოს მონაწილე, გაერთიანებული იტალიური სამეფოს პრემიერ-მინისტრი 1878-81 წლებში (1825-1889 წწ).

კაირუანი - ქალაქი ტუნისის აღმოსავლეთ ნაწილში (70 ათასი).

კაისა - ჭადრაკის მფარველად მიჩნეული ქალღმერთი, რომელიც 1763 წელს შექმნილ უ.ჯონსის პოემაში იქნა პირველად მოხსენიებული და არანაირი საფუძველი არ აქვს ბერძნულ მითოლოგიაში.

კაისერი - ქალაქი თურქეთში, ცენტრალურ ანატოლიაში, ამავე სახელწოდების ვილაიეთის ადმინისტრაციული ცენტრი (420 ათასი).

კაიტელი ვილჰელმ - გერმანელი მხედართმთავარი, გენერალ-ფელდმარშალი, 1938-45 წლებში უმაღლესი მთავარსარდლობის შტაბის უფროსი, სამხედრო დამნაშავე, ნიურნბერგის პროცესზე მიესაჯა სიკვდილით დასჯა (1882-1946 წწ).

კაიტენი - ტორპედო, რომელსაც სასიკვდილოდ განწირული მეომარი მართავდა. გამოიყენებოდა იაპონელების მიერ მეორე მსოფლიო ომში.

კაიუა როჟე - ფრანგი მწერალი და მოაზროვნე, სიურრეალიზმან დაახლოებული (1913-1978 წწ).

კაიუმოვი მალიქ - უზბეკი ოპერატორი და რეჟისორი-კინოდოკუმენტალისტი, საბჭოთა კავშირის სახალხო არტისტი (დაიბადა 1912 წელს).

კაიური (რუს.) - უკიდურეს ჩრდილოეთში მარხილში შებმული ძაღლების ან ირმების გამრეკი.

კაიუტა (შვედ.) - ოთახისმავარი სადგომი გემზე ეკიპაჟისა თუ მგზავრებისათვის.

კაიუტ-კომპანია - ხომალდის მეთაურთა შემადგენლობის საერთო ოთახი, რომელიც სასადილოდ და დასასვენებლად გამოიყენება.

კაიფი (არაბ.) - ჟარგონული სიტყვა, რომელიც სულ უფრო მეტად მკვიდრდება ქართულ ენაში სიამოვნების განცდის მნიშვნელობით.

კაიფინი - ქალაქი აღმოსავლეთ ჩინეთში, ხენანის პროვინციაში (500 ათასი).

კაიფუ ტოფიკუ - იაპონიის სახელმწიფო მოღვაწე, 1889-91 წლებში ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი (დაიბადა 1932 წელს).

კაიშაურნი - სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (ქვეშეთის თემის საკრებულო), მთიულეთის არაგვის მარცხენა მხარეს, დიდველის ზეგანზე. ზღვის დონიდან - 1790 მეტრი, დუშეთიდან - 75 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 22 კაცი.

კაიშიადორისი (1917 წლამდე კოშედარი) - ქალაქი ლიტვაში.

კაკა - ხილი, ტკბილეული ბავშვის ენაზე.

კაკა (ნამდვილი სახელი - რიკარდო იზექსონ დოშ სანტოშ ლეიტე რუოლუ) - ბრაზილიელელი ფეხბურთელი, 2007 წლის ევროპის საუკეთესო ფეხბურთელი, თამაშობს იტალიის „მილანში” (დაიბადა 1982 წელს).

კაკაბაური - სოფელი თერჯოლის მუნიციპალიტეტში (თუზის თემის საკრებულო). მდებარეობს მთა წიფორის სამხრეთ კალთაზე. ზღვის დონიდან - 540 მეტრი, თერჯოლიდან - 24 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 387 ადამიანი.

კაკაბაძე ალდე - მხატვარ-კერამიკოსი, საქართველოს სახალხო მხატვარი (დაიბადა 1932 წელს).

კაკაბაძე დავით - ფერმწერი, გრაფიკოსი, თეატრისა და კინოს მხატვარი (1889-1952 წწ).

კაკაბაძე ეთერ - მოქანდაკე (დაიბადა 1926 წელს).

კაკაბაძე მიხეილ - ჟურნალისტი, გაზეთ „ლელოს“ რედაქტორი ხანგრძლივი დროის განმავლობაში (1921-1983 წწ).

კაკაბაძე ნოდარ - ლიტერატურათმცოდნე, ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი (დაიბადა 1924 წელს).

კაკაბაძე პოლიკარპე - დრამატურგი (1893-1972 წწ).

კაკაბაძე სარგის - ისტორიკოსი და ფილოლოგი, პროფესორი (1886-1967 წწ).

კაკაბაძე სილოვან - მოქანდაკე, საქართველოს სახალხო მხატვარი (1895-1993 წწ).

კაკაბეთი - სოფელი საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში, მდებარეობს გომბორის ქედის სამხრეთ-დასავლეთ კალთაზე. საკრებულოს ცენტრი (სოფელი - ვერხვიანი). ზღვის დონიდან - 700 მეტრი, საგარეჯოდან - 23 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 3487 კაცი.

კაკაბი (Alectoris graeca) - ვარიის ტოლა გარეული ფრინველი ქათმისებრთა ოჯახისა.

კაკადუ (გერმ.) - თუთიყუშის სახესხვაობა. ბინადრობენ ავსტრალიის და ახალი გვინეის ტყეებში. გამოირჩევიან ჭრელი შეფერილობით.

კაკაველა - კაკაოს თესლის დაქუცმაცებული ჩენჩო.

კაკაკუკი - იგივეა, რაც კაკუნი.

კაკალა - პატარა მრგვალი პური გამტკიცული ფქვილისა.

კაკალი (Juglans regia)

კაკანა - აკვანი ბავშვის ენაზე.

კაკანათი - ჩიტების საჭერი მახე.

კაკანება - მოტირლის ქვითინი (საბა).

კაკანი

კაკაო (ესპან.)

კაკაპო - ბუსებრი თუთიყუში.

კაკასხიდი - სოფელი ბაღდათის მუნიციპალიტეტში (ხანის თემის საკრებულო). მდებარეობს მდინარე ხანისწყლის (რიონის მარცხენა შენაკადი) ხეობაში. ზღვის დონიდან - 850 მეტრი, ბაღდათიდან - 18 კილომეტრი. 2002 წლის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 32 კაცი.

კაკაურიძე აკაკი - სპორტსმენი, მოკრივე, მსოფლიოს ჩემპიონატების მეორე (1993) და მესამე (1999) პრიზიორი, ევროპის ჩემპიონატის მესამე (1993) პრიზიორი (1972-2001 წწ).

კაკაჩა (Buteo buteo) - მტაცებელი ფრინველი შავარდნების რიგისა.

კაკაჩი - ღამე მთოვარით ნათელი (საბა).

კაკდი - თოვლზე საცურაო ფიცარი, რომელზედაც დამაგრებულია დიდი რკალები ხელის მოსაკიდად.

კაკეტა (ბრაზილიაში - ჟაპურა) - მდინარე კოლუმბიასა და ბრაზილიაში, ამაზონის მარცხენა შენაკადი.

კაკვი - თავმოკაუჭებული ლითონის (ან ხის) ღერი, კაუჭი.

კაკი (კახი) - საქართველოს ისტორიული პროვინციის, ჰერეთის, მნიშვნელოვანი პუნქტი და მხარე (ამჟამად აზერბაიჯანის ფარგლებშია).

კაკილა - მძივების ასხმულა.

კაკილაშვილი ნუგზარ (ნუკრი) - ფეხბურთელი, ნახევარმცველი. თამაშობდა თბილისის „დინამოში” (1977-87), ლანჩხუთის „გურიაში” (1988), ბათუმის „დინამოსა” (1989) და თბილისის „შევარდენი 1906”-ში (1990). ევროპის თასების მფლობელთა თასის გათამაშებაში გამარჯვებული (1981). სსრკ უმაღლეს ლიგაში ჩაატარა 198 მატჩი (21 გოლი), საქართველოს უმაღლეს ლიგაში - 12. სსრკ ჩემპიონატის მესამე პრიზიორი (1981). სსრკ თასის მფლობელი (1979) და ფინალისტი (1980) (დაიბადა 1960 წელს).

კაკინადა - ქალაქი-პორტი ინდოეთის ანდჰრა-პრადეშის შტატში (280 ათასი).

კაკლიანი - სოფელი დმანისის მუნიციპალიტეტში.

კაკლნარი - კაკლის ტყე.

კაკლუჭა - ერთთესლიანი უხსნელი ნაყოფი, რომელიც შედის აპოკარპული ნაყოფის - ნაყოფედის შემადგენლობაში.

კაკმეთი - თიანეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ მამადაანების ძველი სახელი.

კაკნატელა - იგივეა, რაც ხრტილი.

კაკოგავა - ქალაქი-პორტი იაპონიაში, ჰიოგოს პრეფექტურაში, კუნძულ ჰობსიუზე (250 ათასი).

კაკოფონია (ბერძნ.) - ქაოტური, არაჰარმონიული მუსიკალური ბგერების ერთიანობა.

კაკრა - რომელთა ხილი არა იჭ(ა)მების კაცთაგან და ფრინველნი ჭამენ (საბა).

კაკულია თეიმურაზ - ჩოგბურთელი, ევროპის ოთხგზის ჩემპიონი (ერთეულებში - 1976), სსრკ ექვსგზის ჩემპიონი (1969, შერეულ წყვილებში, 1972-76, წყვილებში ალექსანდრე მეტრეველთან ერთად). სსრკ თასის სამგზის მფლობელი (1972, 75, 76). სსრკ სპორტის დამსახურებული ოსტატი. საქართველოს დამსახურებული მწვრთნელი (1947-2006 წწ).

კაკუნი - ხმა, რომელსაც გამოსცემს მაგარ სხეულზე მაგარი, უფრო პატარა სხეულის ხშირი ცემა.

კაკუმინალური (ცერებრალური) თანხმოვნები - წინაენისმიერი თანხმოვნები (რუსული ш,ж,р).

კაკუსი - ძველი ბერძნული მითოლოგიიის თანახმად, ავენტინუსის ბორცვზე, გამოქვაბულში მცხოვრები ცეცხლის მფრქვეველი ბუმბერაზი, რომელიც ჰერაკლემ მოკლა.

კაკუტი - მარცვლეულის საფშვნელი (საცეხვი) ხელკავი (იციან იმერეთში).

კალა

კალა-ბენი-ჰამადი - შუასაუკუნეების (დაარსებულია 1007 წელს) ქალაქი ალჟირის ჩრდილოეთ ნაწილში.

კალაბრია - ადმინისტრაციული ოლქი და ნახევარკუნძული იტალიის სამხრეთ ნაწილში. მთავარი ქალაქი - კატანძარო.

კალაგენი ჯეიმზ - დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი 1976-79 წლებში (დაიბადა 1912 წელს).

კალაგონი - სოფელი ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტში.

კალათბურთი - გუნდური სპორტული თამაში, სადაც ბურთს ხელით აგდებენ ჩამოკიდებულ ბადეში (“კალათში”). პირველი წესები დაამუშავა ჯეიმზ ნეისმითმა (აშშ) 1891 წელს.

კალათი (კალათა) - წნელის, ტკეჩისა და მისთანათაგან დაწნული სახელურიანი სათავსი.

კალაისი - არგონავტთა ლაშქრობის ერთ-ერთი მონაწილე, ერთ-ერთი ბორეადი.

კალაკანი (კალაგანი) - მდინარე რუსეთის ჩიტის ოლქში, მდინარე ვიტიმის მარჯვენა შენაკადი.

კალამაზუ - ქალაქი აშშ-ს ჩრდილოეთ ნაწილში, მიჩიგანის შტატში (220 ათასი).

კალამატა - ქალაქი საბერძნეთში, მესინიის ნომის ადმინისტრაციული ცენტრი.

კალამბო - ჩანჩქერი ტანზანიისა და ზამბიის საზღვარზე, მდინარე კალამბოზე.

კალამბური (ფრანგ.) - სიტყვათა თამაში, რაც ემყარება ერთნაირი ბგერითი შედგენილობის სხვადასხვა სიტყვის გამოყენებას.

კალამე - იხილე კალამატა.

კალამი

კალამი ალექსანდრ - შვეიცარიელი ფერმწერი (1810-1864 წწ).

კალამიანი - კუნძულების ჯგუფი ფილიპინების არქიპელაგში.

კალამინი (ლათ.) - მინერალი თუთიის წყლიანი სილიკატების ჯგუფისა; წარმოადგენს მადანს, საიდანაც თუთიას იღებენ.

კალამიტის ყურე - მდებარეობს შავი ზღვის ყირიმის სანაპიროსთან.

კალანგუი - ქალაქი რუსეთის ჩიტის ოლქში.

კალანდა - ასე უწოდებენ ახალ წელს გურიაში.

კალანდარიშვილი ნესტორ - რუსეთის სამოქალაქო ომის დროს პარტიზანული მოძრაობის ერთ-ერთი ხელმძღვანელი აღმოსავლეთ ციმბირში (1876-1922 წწ).

კალანდაძე ანა - პოეტი (დაიბადა 1924 წელს).

კალანდაძე გიორგი - პოეტი (1912-1979 წწ).

კალანდაძე ედმუნდ - მხატვარი (დაიბადა 1923 წელს).

კალანდაძე ველიმირ - საჭადრაკო კომპოზიტორი, საერთაშორისო ოსტატი (დაიბადა 1935 წელს).

კალანდაძე ლავროსი - კრიტიკოსი (1903-1985 წწ).

კალანდაძე ნესტორ (ფსევდონიმი ეშმაკი) - პუბლიცისტი, მწერალი, მხატვარ-კარიკატურისტი (1874-1942 წწ).

კალანდია ზაურ - პოეტი, საზოგადო მოღვაწე (დაიბადა 1949 წელს).

კალანდობა - ახალი წელიწადი (საბა).

კალანდრი (ფრანგ.) - წნეხი, რომლის ლილვებს შორისაც ატარებენ ქსოვილს, ქაღალდს, რეზინს და სხვა - სიგლუვის მისაცემად, გასაპრიალებლად ან მოსახატავად.

კალანემი - ინდუისტური მითოლოგიის პერსონაჟი, გამოყვანილია მოქმედ პირად „რამაიანასა“ და „მაჰაბჰარატაში”.

კალანჩაკი - ქალაქი უკრაინის ხერსონის ოლქში.

კალანჩხა - პატარა კალათი.

კალაპოტი

კალარი - მდინარე იმიერბაიკალეთში, ვიტიმის მარჯვენა შენაკადი (სიგრძე - 511 კილომეტრი).

კალარაში - ქალაქი მოლდავეთში.

კალასი - მუხის ხე წყალში დებით რკინასავით გამაგრებული (საბა).

კალასი მარია (ნამდვილი სახელი და გვარი ანა სოფია ცეცილია კალოგეროპულოსი) - ბერძენი მომღერალი ქალი, ლირიკულ-დრამატული სოპრანო, ბელკანტოს გამოჩენილი ოსტატი (1923-1977 წწ).

კალასო რობერტო - იტალიელი მწერალი (დაიბადა 1941 წელს).

კალასტე - ქალაქი ესტონეთში, ჩუდის ტბის პირას.

კალატოზი - ხელოსანი, რომელიც აშენებს ქვის, აგურის და მისთანა შენობებს.

კალატოზოვი (კალატოზიშვილი) მიხეილ - კინორეჟისორი, საბჭოთა კავშირის სახალხო არტისტი (1903-1973 წწ).

კალატრავა - შუა საუკუნეების ესპანეთში არსებული სასულიერო-სარაინდო ორდენი; შეიქმნა დაახლოებით 1158 წელს ციხე-სიმაგრე კალატრავას დასაცავად. 1164 წელს მიეცა ოფიციალური სტატუსი. გაუქმდა 1873 წელს.

კალაური

კალაურია - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ინდოსის მეუღლე.

კალაუსი - მდინარე რუსეთის სტავროპოლის მხარეში, მდინარე აღმოსავლეთ მანიჩის მარჯვენა შენაკადი (სიგრძე - 436 კილომეტრი).

კალაშა - მდინარე ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტში, გუბაზეულის მარცხენა შენაკადი.

კალაში - სოფელი მესტიის მუნიციპალიტეტში.

კალაშნიკოვი მიხაილ - ცეცხლსასროლი იარაღის რუსი კონსტრუქტორი, გენერალ-მაიორი (დაიბადა 1919 წელს).

კალაჩაკრა - ბუდისტურ მითოლოგიასა და ფილოსოფიაში მოძღვრება დროის ციკლურობის შესახებ.

კალაჩი - ქალაქი რუსეთის ვორონეჟის ოლქში.

კალაჩინსკი - ქალაქი რუსეთის ომსკის ოლქში.

კალაჩინსკი მიხას - ბელორუსი პოეტი (დაიბადა 1916 წელს).

კალაძე კარლო - პოეტი (1907-1988 წწ).

კალაძე გულდა - მოქანდაკე და გრაფიკოსი (1932-1974 წწ).

კალაძე კახა - ფეხბურთელი, მცველი, თამაშობდა „სამტრედიაში” (1993), თბილისის „დინამოში” (1994-97), კიევის „დინამოსა” (უკრაინა, 1998-2000) და „მილანში” (იტალია, 2001-იდან). საქართველოს ჩემპიონატის უმაღლეს ლიგაში ჩაატარა 75 მატჩი (1 გოლი). ერთადერთი ქართველი ფეხბურთელი - ევროპის ჩემპიონთა თასის მფლობელი (2003). საქართველოს სამგზის (1996, 97, 98), უკრაინის სამგზის (1998, 99, 2000) და იტალიის (2004) ჩემპიონი (დაიბადა 1978 წელს).

კალახი (კალხუ) - ქალაქი ძველ ასურეთში ძვ. წ.აღ. XIII-VII საუკუნეებში, ტიგროსის მარჯვენა სანაპიროზე.

კალაჰანი ჯეიმზ - დიდი ბრიტანეთის სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე (დაიბადა 1912 წელს).

კალაჰარი - ბუნებრივი რეგიონი, ღრმული სამხრეთ აფრიკის ცენტრალურ ნაწილში.

კალაჰარი-გემსბოკი - ეროვნული პარკი სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკაში.

კალბაიოგი - ქალაქი-პორტი ფილიპინებში.

კალბე - ქალაქი აღმოსავლეთ გერმანიაში.

კალგანი - იხილე ჯანძიაკოუ.

კალგარი - ქალაქი კანადის დასავლეთ ნაწილში, ალბერტის პროვინციაში, ზამთრის XV ოლიმპიური თამაშების დედაქალაქი 1988 წელს.

კალგარი ფლეიმზ („კალგარის ცეცხლი”) - კანადის ქალაქი კალგარის ჰოკეისტთა კლუბი, ერთ-ერთი უძლიერესი ჰოკეის ეროვნულ ლიგაში (НХЛ).

კალგურლი - ქალაქი ავსტრალიის დასავლეთ ნაწილში.

კალდახვარა - სოფელი გუდაუთის მუნიციპალიტეტში.

კალდერა (ესპან.) - ვულკანური წარმოშობის ოვალური ან მრგვალი ტაფობი 10-20 კმ განივკვეთისა და რამდენიმე ასეული მეტრი სიღრმისა.

კალდერა როდრიგესი რაფაელ ანტონიო - ვენესუელის პრეზიდენტი 1969-74 და 1994-98 წლებში (დაიბადა 1916 წელს).

კალდერონ გუარდია რაფაელ ანხელი - კოსტა-რიკის პრეზიდენტი 1940-44 წლებში (1900-1970 წწ).

კალდერონ დე ლა ბარკა პედრო - ესპანელი დრამატურგი, რომლის სახელსაც ესპანეთის „ოქროს ხანის” თეატრის განვითარების მეორე ეტაპი უკავშირდება (1600-1681 წწ).

კალდორი ნიკოლას - უნგრული წარმოშობის ინგლისელი ეკონომისტი (1908-1986 წწ).

კალე - ქალაქი საფრანგეთში, პორტი პა-დე-კალეს სრუტის სანაპიროზე (80 ათასი).

კალებასი - კალებასის ხისგან ან გოგრისგან დამზადებული ჭურჭელი, გავრცელებულია აფრიკის ტომთა შორის.

კალედონია - დიდი ბრიტანეთის კუნძულის ჩრდილოეთი ნაწილის უძველესი სახელი, ხშირად შოტლანდიასთანაა გაიგივებული.

კალედონიის არხი - აერთებს ჩრდილოეთის ზღვას ატლანტის ოკეანესთან დიდ ბრიტანეთში.

კალევალა

კალევიპოეგი - ესტონური ეროვნული ეპოსი, შედგენილი და გამოქვეყნებულია 1857-61 წლებში.

კალეიდოსკოპი (ბერძნ.) - მილი, რომლის კედლები სარკის ფირფიტებისგანაა მოჭიქული, ძირში კი ფერადი მინის ნატეხები ყრია; ქმნის სიმეტრიული, სწრაფადცვლადი გამოსახულების ეფექტს. გამოიგონა დ.ბრიუსტერმა 1817 წელს.

კალემიე - იხილე კალიმა.

კალენდარი (ლათ.)

კალენდები (ლათ.) - ძველ რომში: ყოველი თვის პირველი დღის სახელწოდება.

კალეცკი მიხალ - პოლონელი ეკონომისტი, სტატისტიკოსი (1899-1970 წწ).

კალვადოსი

კალვათა - სოფელი საჩხერის მუნიციპალიტეტში (საირხის თემის საკრებულო), მდებარეობს მდინარე ყვირილის მარცხენა მხარეს. ზღვის დონიდან - 500 მეტრი, საჩხერიდან - 2 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 508 კაცი. 1938 წელს სოფლის ტერიტორიაზე იპოვეს ძვ. წ. X-VIII საუკუნეების განძი - 6 ბრინჯაოს თოხი, 2 კოლხური ცული და ბრინჯაოს ზოდები, რომლებიც განეკუთვნება კოლხურ კულტურას. დაცულია საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმში.

კალვარია - ქალაქი ლიტვაში.

კალვილი (ფრანგ.) - ფრანგული ჯიშის ვაშლის ხე, ისხამს მსხვილ მოწითალო-ყვითელ ნაყოფს.

კალვინი ჟან - ფრანგი ღვთისმეტყველი, რეფორმაციის ერთ-ერთი ლიდერი, კალვინიზმის ფუძემდებელი (1509-1564 წწ).

კალვინი მელვინ - ამერიკელი ბიოქიმიკოსი, 1961 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი (1911-1997 წწ).

კალვინიზმი - პროტესტანტიზმის ერთ-ერთი მიმართულება, დაფუძნებულია „ჟენევის პაპის” ჟან კალვინის მიერ XVI საუკუნეში. ცნობს მხოლოდ წმინდა წერილს, უარყოფს ბევრ საეკლესიო რიტუალს.

კალვინო იტალო - იტალიელი მწერალი-ნეორეალისტი (1923-1985 წწ).

კალვისი (კალეისი) - ბალტისპირელთა მითოლოგიაში ღვთიური მჭედელი.

კალვო კარლოს - არგენტინელი ისტორიკოსი და დიპლომატი (1824-1906 წწ).

კალთა

კალი

კალია (Acrididea) - მოზრდილი მავნებელი მწერი (9 სმ-მდე), ანადგურებს ნათესებს.

კალიაგინი ალექსანდრე - თეატრისა და კინოს რუსი მსახიობი; მოღვაწეობს მოსკოვის სამხატვრო თეატრში (დაიბადა 1942 წელს).

კალიაზინი - ქალაქი რუსეთის ტვერის ოლქში.

კალიაკრია - კონცხი ბულგარეთის შავი ზღვის სანაპიროზე.

კალიაო - ქალაქი პერუში, ლიმას აგლომერაციაში (600 ათასი).

კალიარი - ქალაქი იტალიაში, კუნძულ სარდინიის მთავარი ქალაქი, კალიარის პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი (215 ათასი).

კალიბეკი - გაუდინარი მლაშე ტბა ყაზახეთში.

კალიბრი (ფრანგ.)

კალიბრომეტრი - ხელსაწყო, რომლითაც ზომავენ მავთულის, ფურცლოვანი რკინის და მისთანების სისქეს; კალიბრსაზომი.

კალიგრაფი - კალიგრაფიის ოსტატი. ადამიანი, რომელიც ლამაზად და გარკვევით წერს.

კალიგრაფია (ბერძნ.) - ლამაზად და გარკვევით წერის ხელოვნება.

კალიგულა გაიუს იულიუს ცეზარ - რომის იმპერატორი ახ.წ.აღ. 37 წლიდან, იულიუს-კლავდიუსების დინასტიიდან (12 - 41 წწ).

კალიდასა - ინდოელი პოეტი და დრამატურგი, წერდა სანსკრიტზე (დაახლოებით V საუკუნე).

კალიდონი - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ეტოლოსის ვაჟი, კალიდონის მხარის ეპონიმი.

კალიესი პლუტარკო ელიასი - მექსიკის სახელმწიფო მოღვაწე, ქვეყნის პრეზიდენტი 1924-28 წლებში (1877-1945 წწ).

კალიიუგა - ვედურ და ინდუისტურ მითოლოგიაში - კაცობრიობის განვითარების მეოთხე ერა, „ბნელი”, „ცოდვილი” საუკუნე.

კალიკატი - იხილე კოჟიკოდე.

კალიკრატე - ძველბერძენი არქიტექტორი (ძვ.წ .აღ. V საუკუნე).

კალიკუტი - იხილე კოჟიკოდე.

კალიმა - (კალემიე, 1968 წლამდე ალბერვილი) - ქალაქი კონგოში, შაბის ოლქში, პორტი ტანგანიკის ტბაზე (60 ათასი).

კალიმანტანი (ბორნეო) - მალაის არქიპელაგის ყველაზე დიდი კუნძული (734 ათასი კვ.კმ. მოსახლეობა 10 მილიონამდე). დიდი ნაწილი ეკუთვნის ინდონეზიას, ჩრდილო და ჩრდილო-დასავლეთი ნაწილები მალაიზიას და ბრუნეის.

კალიმაქე - ძველბერძენი პოეტი და მეცნიერი (დაახლოებით ძვ.წ.აღ. 315 - 240 წწ).

კალიმაქე და ქრისოროე - XIII-XIV საუკუნეების ბერძნული პოეტური თხზულება სატრფიალო-სათავგადასავლო შინაარსისა.

კალინგა - უძველესი სახელმწიფო, რომელიც თანამედროვე ინდოეთის ტერიტორიაზე არსებობდა.

კალინე ეფესელი - ძველბერძენი პოეტი (ძვ.წ.აღ. VII საუკუნე).

კალინინგრადი

კალინინი - რუსეთის ქალაქ ტვერის სახელი 1931-1990 წლებში.

კალინინი ანატოლი - რუსი მწერალი (დაიბადა 1916 წელს).

კალინინი ვიაჩესლავ - რუსი მხატვარი (დაიბადა 1939 წელს).

კალინინი კონსტანტინე - რუსი ავიაკონსტრუქტორი (1889-1938 წწ).

კალინინი მიხაილ - საბჭოთა ეპოქის მაღალჩინოსანი სახელმწიფო მოღვაწე, 1938 წლიდან სსრკ-ს უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის თავმჯდომარე (1865-1946 წწ).

კალინინკოვი ვასილი - რუსი კომპოზიტორი (1866-1900 წწ).

კალინინო - სომხეთის ქალაქ ტაშირის სახელი 1990 წლამდე.

კალინინსკი (1962 წლამდე ბალანდა) - ქალაქი რუსეთის სარატოვის ოლქში (20 ათასი).

კალინკოვიჩი - ქალაქი ბელორუსიის გომელის ოლქში (40 ათასი).

კალინოვკა - ქალაქი უკრაინის ვინიცის ოლქში.

კალინოვსკაია ვალენტინა - უკრაინელი ბალეტის მსახიობი, საბჭოთა კავშირის სახალხო არტისტი (დაიბადა 1938 წელს).

კალინჩაკი იან - სლოვაკი მწერალი (1822-1871 წწ).

კალიო კიუესტი - ფინელი სახელმწიფო მოღვაწე, ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი 1922-40 წლებში დროგამოშვებით (1873-1940 წწ).

კალიოპე - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ცხრა მუზათაგან მეცხრე, მუზების მეთაური. კლასიკურ პერიოდში ეპიკური პოეზიის მუზად აღიარეს. ზოგი თქმულების მიხედვით მიჩნეულია ორფევსის, აგრეთვე ჰომეროსის დედად.

კალიოსტრო ალექსანდრ (ნამდვილი სახელი და გვარი ჯუზეპე ბალზამო) - გრაფი, იტალიური წარმოშობის ავანტიურისტი, ილუზიონისტი. 1789 წელს გაასამართლეს მასონობისა და ჯადოქრობისთვის (1743-1795 წწ).

კალიპტროგენი - წარმომქმნელი ქსოვილი, რომელიც ფესვის ზრდის კონუსის წვერზეა და რომლისგანაც ვითარდება ფესვის შალითა.

კალიროე - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, მდინარის ფერია.

კალისტო

კალისტრატე (ცინცაძე) - საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქი 1932-52 წლებში (1866-1952 წწ).

კალიტა - იხილე ივანე I (რუსეთის მეფე).

კალიტა - ქალაქი უკრაინის კიევის ოლქში.

კალიტვა (თეთრი კალიტვა, დიდი კალიტვა) - მდინარე რუსეთის როსტოვის ოლქში, მდინარე სევერსკი-დონეცკის მარცხენა შენაკადი.

კალიუმი (K) - ქიმიური ელემენტი, რბილი, თეთრი, მოვერცხლისფრო ლითონი. ატომური ნომერი 19, ატომური მასა 39,0983. თავისუფალ მდგომარეობაში პირველმა გამოყო ინგლისელმა გ. დევიმ 1807 წელს.

კალიფორნია

კალიფორნიუმი (Cf) - რადიაქტიური ხელოვნურად მიღებული ქიმიური ელემენტი, ატომური ნომერი 98. პირველად მიიღეს 1950 წელს ამერიკელი მეცნიერების ჯგუფმა კალიფორნიის შტატში.

კალიფსო

კალიქს-ელვი - მდინარე შვედეთში, ერთვის ბალტიის ზღვის ბოტნიის ყურეს.

კალიქსტუს I - რომის პაპი დაახლოებით 217 წლიდან (გარდაიცვალა 222 წელს).

კალიქსტუს II (გრაფი გი ბურგუნდიელი) - რომის პაპი 1119 წლიდან (გარდაიცვალა 1124 წელს).

კალიქსტუს III (ერისკაცობაში ალფონსო ბორჯა) - რომის პაპი 1455 წლიდან (1378-1458 წწ).

კალიში - ქალაქი პოლონეთის ცენტრალურ ნაწილში, ამავე სახელწოდების სავოევოდოს ადმინისტრაციული ცენტრი (110 ათასი).

კალკა (ამჟამად კალჩიკი) - მდინარე უკრაინის დონეცკის ოლქში, კალმიუსის მარჯვენა შენაკადი. ამ მდინარესთან 1223 წლის 31 მაისს გაიმართა პირველი ბრძოლა რუსეთის ჯარსა და მონღოლებს შორის.

კალკი (ნამდვილი სახელი და გვარი რამასამი კირუშნამურტი) - ინდოელი მწერალი (1899-1954 წწ).

კალკი (ფრანგ.)

კალკულატორი

კალკულაცია (ლათ) და კალკულირება - საქონლის თვითღირებულების ყველა ელემენტისა და გასაყიდი ფასის გაანგარიშება.

კალკუტა - ქალაქი ინდოეთში, დასავლეთ ბენგალიის შტატის ადმინისტრაციული ცენტრი (4,4 მილიონი).

კალმანი იმრე - უნგრელი კომპოზიტორი, ე.წ. „ვენის ახალი ოპერეტის“ გამოჩენილი წარმომადგენელი (1882-1953 წწ).

კალმარი

კალმასი - სომხურია, კალოზე პურის მოშოება, ქართულად მუჩირობა ჰქვიან (საბა).

კალმასობა - პურის (სურსათ-სანოვაგის) მოგროვება კალოებზე ჩამოთხოვნით ეკლესია-მონასტრების სასარგებლოდ.

კალმახა - ხის სოკოა ერთგვარი.

კალმახი

კალმეტი ალბერ შარლ - ფრანგი მიკრობიოლოგი და ჰიგიენისტი (1863-1933 წწ).

კალმიდი - ჴრმალია ერთ(ი)რიგი (საბა).

კალმისტარი - საწერი ხელსაწყო, ღერო, რომლის ბოლოშიც მაგრდება კალამი.

კალმიუსი - მდინარე უკრაინის აღმოსავლეთ ნაწილში, ერთვის აზოვის ზღვას (სიგრძე - 209 კილომეტრი).

კალმოსანი - წერის ოსტატი, მწერალი (ზოგჯერ ირონიული ელფერით).

კალმუხი - ცხვრის ტყავის ქუდი.

კალნაბი - ყვავილოვანი კომბოსტო.

კალნბერზინი (კალნბერზინში) იან - ლატვიის პოლიტიკური მოღვაწე, 1940-59 წლებში ლატვიის კომპარტიის პირველი მდივანი (1893-1986 წწ).

კალნინში ალფრედს - ლატვიელი კომპოზიტორი, ორღანისტი (1879-1951 წწ).

კალნინში ედუარდს - ლატვიელი ფერმწერი, საბჭოთა კავშირის სახლხო მხატვარი (1904-1988 წწ).

კალნინში ივარ - კინოსა და თეატრის ლატვიელი მსახიობი (დაიბადა 1948 წელს).

კალნინში იმანტს - ლატვიელი კომპოზიტორი (დაიბადა 1941 წელს).

კალნოკი გუსტავ - ავსტრია-უნგრეთის სახელმწიფო მოღვაწე და დიპლომატი (1832-1898 წწ).

კალნროზე ვალდის (ნამდვილი გვარი როზენბერგი) - ლატვიელი ფერმწერი (1894-1993 წწ).

კალნციემსი - ქალაქი ლატვიაში.

კალო

კალო ჟაკ - ფრანგი გრაფიკოსი (1592-1635 წწ).

კალოევი ზაურ - ფეხბურთელი, თავდამსხმელი, თამაშობდა თბილისის „სპარტაკსა” (1950-51) და „დინამოში” (1952-56, 1959-64), მოსკოვის „ლოკომოტივში” (1957-58). სსრკ უმაღლეს ლიგაში ჩაატარა 249 მატჩი (116 გოლი). სსრკ ჩემპიონატის მეორე (1953) და ორგზის მესამე (1959, 62) პრიზიორი, თასის მფლობელი (1957) და ფინალისტი (1960), სსრკ ჩემპიონატების ორგზის საუკეთესო ბომბარდირი (1959, 1960) (1931-1997 წწ).

კალოვა - მდინარე ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში, ბჟუჟის მარჯვენა შენაკადი.

კალოზა - წყალში უხსნადი პოლისაქარიდი. შედგება გლუკოზის მოლეკულის ნაშთებისაგან, რომლებიც ქმნიან სპირალურ ჯაჭვს.

კალოთა - სოფელი და მდინარე (სხალთის მარცხენა შენაკადი) ხულოს მუნიციპალიტეტში.

კალოთანი (კალოთანისღელე) - უღელტეხილი დუშეთის მუნიციპალიტეტში, თუშეთ-ხევსურეთის კავკასიონზე.

კალოთანისწყალი - მდინარე დუშეთის მუნიციპალიტეტში, მდინარე არხოტისწყლის (ასის) მარჯვენა შენაკადი.

კალოთხევი - მდინარე საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში, ივრის მარცხენა შენაკადი.

კალოიანი (ივან ასენ I, ივანე კეთილი, ივანიცა) - ბულგარეთის მეორე სამეფოს ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მმართველი, რომელმაც დაასრულა განმათავისუფლებელი ბრძოლა ბიზანტიის წინააღმდეგ (გარდაიცვალა 1207 წელს).

კალოკაგატია (ბერძნ.) - ძველბერძნულ ფილოსოფიაში ჰარმონიული შერწყმა გარეგანი და შინაგანი ღირსებებისა, ადამიანის აღზრდის იდეალური შემთხვევა.

კალომელი (ბერძნ.) - ქლოროვანი ვერცხლისწყალი, იყენებენ მედიცინაში სასაქმებელ და სადეზინფექციო საშუალებად.

კალომირისი მანოლის - ბერძენი კომპოზიტორი, ეროვნული საკომპოზიტორო სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი (1883-1962 წწ).

კალოობა - კალოს გამართვის დრო, პურეულის ლეწვა.

კალოოკანი - ქალაქი ფილიპინებში, კუნძულ ლუსონზე (750 ათასი).

კალორია (ლათ.) - სითბოს რაოდენობის საზომი ერთეული.

კალორიზაცია (ლათ.) - ფოლადის ან თუჯის ზედაპირის გაჯერება ალუმინით მხურვალმედეგობის მისაცემად.

კალორიმეტრი - ხელსაწყო, რომლითაც ზომავენ რაიმე სხეულის მიერ გამოყოფილი ან შთანთქმული სითბოს რაოდენობას.

კალორიმეტრია - ფიზიკის დარგი, რომელიც ახდენს სხვადასხხვა სხეულის თბოტევადობის გაზომვას.

კალორიფერი (ფრანგ.) - ჰაერის გასახურებელი მოწყობილობა. იყენებენ ცენტრალური გათბობისათვის, ვენტილაციისათვის, რისამე გასაშრობად.

კალოსმთა (ჰარმანთაფა) - მთა ასპინძის მუნიციპალიტეტში, ერუშეთის მთიანეთში.

კალოსპირული - ერთგვარი სიმღერა კალოობის დროს, ოროველას სახეობა.

კალოუბანი (კალობანი) - თბილისის ისტორიული გარეუბნის ერთ-ერთი მიკროუბანი (დღევანდელი კინოთეატრის „რუსთაველის” მიმდებარე ტერიტორია).

კალოუბნობა - ქართული ხალხური რელიგიური დღეობა. იმართებოდა კალოუბნად წოდებულ საკულტო ცენტრში აღდგომის მე-5 კვირას. დღესაც იმართება ზემო ხანდაკში (ქართლი).

კალოური - ქართული ფოლკლორული ლექს-სიმღერა, მიწათმოქმედებასთან დაკავშირებული.

კალოში (ფრანგ.) - რეზინის დაბალი ფეხსაცმელი, ავდარში ფეხსაცმელზე ჩასაცმელი.

კალპა - ინდუისტურ მითოლოგიაში ბრაჰმას კოსმიური “დღეღამე”, რაც 8640 მილიონ წელს უდრის.

კალპურნიუსი ტიტუს - რომაელი პოეტი (I საუკუნე).

კალტანი - ქალაქი რუსეთის კემეროვოს ოლქში (25 ათასი).

კალტანისეტა - ქალაქი იტალიაში, კალტანისეტას პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი.

კალტენბრუნერი ერნსტ - ფაშისტური გერმანიის ერთ-ერთი დიდი მოღვაწე, უშიშროების მთავარი საიმპერატორო სამმართველოს შეფი, სამხედრო დამნაშავე. ნიურნბერგის პროცესზე სიკვდილით დასჯა მიესაჯა (1903-1945 წწ).

კალტი - ხაჭო, ჩვეულებრივ გუნდებად გამხმარი.

კალუგა - ქალაქი რუსეთში, საოლქო ცენტრი (340 ათასი).

კალუსი (ლათ.)

კალუში - ქალაქი უკრაინის ივანო-ფრანკოვსკის ოლქში (70 ათასი).

კალფი ვილემ - ნიდერლანდელი ფერმწერი (1619-1693 წწ).

კალქასი (კალქანტი) - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ლეგენდარული წინასწარმეტყველი, ტროის ომის მონაწილე.

კალჩევი კამენ - ბულგარელი მწერალი (1914-1988 წწ).

კალჩიკი (ძველად - კალკა) - მდინარე უკრაინის დონეცკის ოლქში, კალმიუსის მარჯვენა შენაკადი.

კალცაბიჯი რანიერი დე - იტალიელი ლიბრეტისტი, თანამშრომლობდა კ.გლუკთან (1714-1795 წწ).

კალცეფილები და კალცეფიტები - მცენარეები, რომლებიც ხარობენ უპირატესად კალციუმით, კირით მდიდარ ნიადაგში.

კალცეფობები (ლათ.) - მცენარეები, რომლებიც კარგად ხარობენ მჟავე ან ნეიტრალური რეაქციის ნიადაგებზე, ხოლო ცუდად - კირით მდიდარ ნიადაგზე.

კალცექსი (ლათ.) - ქლოროვანი კალციუმისა და უროტროპინის მარილი; იყენებენ როგორც სამკურნალო და პროფილაქტიკურ საშუალებას გრიპის წინააღმდეგ.

კალცინა (ლათ.) - კალის შენადნობი ტყვიასთან; გამოიყენება ჭიქურის დასამზადებლად.

კალცინაცია და კალცინირება - ნივთიერებათა გავარვარება ან გამოწვა მათი დაჟანგვის ან დაშლის მიზნით.

კალციტი - ერთ-ერთი ყველაზე უფრო გავრცელებული მინერალი; მარმარილოს, კირქვისა და სხვების შემადგენელი ნაწილი; კირშპატი.

კალციუმი (Ca) - ქიმიური ელემენტი, მოვერცხლისფრო-თეთრი ლითონი. ატომური ნომერი 20, ატომური მასა 40,08. პირველად თავისუფალი სახით მიიღო ინგლისელმა მეცნიერმა ჰ.დეივიმ 1808 წელს.

კამა

კამაგუეი - ქალაქი კუბაში, ამავე სახელწოდების პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი (290 ათასი).

კამადოგამი - იაპონურ მითოლოგიაში - სახლისა და ოჯახის კეთილდღეობის მფარველი ღვთაება.

კამათელი - ძვლის პატარა კუბი, რომლის გვერდებზედაც დაჩნეულია წერტილები ერთიდან ექვსამდე; ნარდის სათამაშო ინვენტარი.

კამათი - განსხვავებული აზრების გამოთქმა შეპირისპირება, აზრთა გაცვლა-გამოცვლა.

კამაისი - ქალაქი-პორტი იაპონიის ივატეს პრეფექტურაში.

კამაკურა - ქალაქი იაპონიაში, კანაგავას პრეფექტურაში, კუნძულ ჰონსიუზე (170 ათასი).

კამალაშილა (სანსკრ. „ქველმოქმედი”) - VIII საუკუნის ინდოელი ბუდისტი მოაზროვნე, რელიგიური-ფილოსოფიური ნაშრომების ავტორი.

კამამბერი (ფრანგ.) - ფრანგული ყველი.

კამანი - სოფელი სოხუმის მუნიციპალიტეტში.

კამანინი ნიკოლაი - საბჭოთა ეპოქის მხედართმთავარი, ავიაციის გენერალ-პოლკოვნიკი, საბჭოთა კავშირის გმირი, „ჩელიუსკინელთა“ გადაფრენის მონაწილე (1908-1982 წწ).

კამანოსი - ნაკრძალი ლიტვაში, დაარსებულია 1979 წელს.

კამარა

კამარახევის სამაროვანი - ძვ.წ.აღ. V-III საუკუნეების სამაროვანი სოფელ წიწამურის მახლობლად, არაგვის მარცხენა ნაპირზე.

კამარგი - ბუნებრივი რეზერვატი საფრანგეთში, მდინარე რონას დელტაში.

კამარგო მარი ანა (ნამდვილი სახელი და გვარი კიუპის დე კამარგო) - ფრანგი მოცეკვავე, სასცენო ცეკვისა და თეატრალური კოსტუმების რეფორმატორი (1710-1770 წწ).

კამარილია (ესპან.) - მეფის კარზე არსებული დაჯგუფება, რომელიც ანგარების მიზნით წარმართავს სახელმწიფო საქმეებს.

კამარლო - სოფელი დმანისის მუნიციპალიტეტში.

კამარჰატი - ქალაქი ინდოეთის დასავლეთ ბენგალის შტატში.

კამასი - ბალნისაგან სხვილი ძაფი (საბა).

კამასუტრა - III-IV საუკუნეებში ინდოეთში შექმნილი ტრაქტატი, რომელიც ეძღვნება სიყვარულს და მის რაობას; ავტორად ითვლება ვატსიაიანა.

კამაუ (კამო) - ნახევარკუნძული ინდოჩინეთის სამხრეთ ნაწილში, ვიეტნამის ტერიტორიაზე.

კამბა - კენიაში მცხოვრები ხალხი; საერთო რაოდენობა 3,3 მილიონი.

კამბალა (რუს.) - ზღვის ბრტყელი თევზი, რომელსაც ორივე თვალი ერთ მხარეზე აქვს.

კამბალდა - ნიკელის მოპოვების საბადო ავსტრალიის დასავლეთ ნაწილში.

კამბანი გუდმუნდურ იოუნსონ - ისლანდიელი მწერალი (1888-1945 წწ).

კამბარ-ბატირი - ერთ-ერთი უძველესი ყაზახური საგმირო ეპოსი; ჩაწერილია XIX საუკუნეში.

კამბარკა - ქალაქი რუსეთის უდმურტეთის რესპუბლიკაში.

კამბასერესი ჟან ჟაკ - ფრანგი იურისტი, შეიმუშავა „ნაპოლეონის კოდექსი”, ნაპოლეონის მთავრობის იუსტიციის მინისტრი (1753-1824 წწ).

კამბეი - ქალაქი ინდოეთის გუჯარათის შტატში (60 ათასი).

კამბეის ყურე - ყურე არაბეთის ზღვაში, ინდოეთის სანაპიროსთან.

კამბერლენდი - მდინარე აშშ-ში, მდინარე ოჰაიოს მარცხენა შენაკადი (სიგრძე - 1109 კილომეტრი).

კამბეჩოვანი (კამბეჩანი, კამბეჩიანი) - ისტორიული მხარე შუა საუკუნეების საქართველოში, კახეთში (XV საუკუნის ბოლოდან ქიზიყი). ცენტრი - ხორნაბუჯი.

კამბისე (ძვ.სპარსულად კამბუჯია) - ძველი სპარსეთის მეფე აქემენიდთა დინასტიისა (გარდაიცვალა ძვ.წ.აღ. 522 წელს).

კამბიუმი (ლათ.) - მცენარის ლაფანსა და მერქანს შორის მოქცეული უჯრედების ფენა, რომელიც ხელს უწყობს მცენარის ზრდას სისქეში.

კამბიფორმი - მცენარის ფლოემის წაგრძელებული ცოცხალი, თხელგარსიანი უჯრედები.

კამბოჯა (კამბოჯის სამეფო, 1976-89 წლებში ეწოდებოდა კამპუჩია)

კამბრე - ქალაქი საფრანგეთის ჩრდილოეთ ნაწილში, ნორის დეპარტამენტში (35 ათასი).

კამბრიული სისტემა (პერიოდი) - პალეოზური ჯგუფის პირველი სისტემა. დაიწყო 570 მილიონი წლის წინ და გრძელდებოდა 70 მილიონ წელიწადს.

კამბუზი (ჰოლანდ.) - სამზარეულო გემზე.

კამბუროვა ელენა - რუსული ესტრადის მომღერალი, წარმოშობით ბერძენი (დაიბადა 1941 წელს).

კამბუჯადეშა - ქხმერთა სახელმწიფო თანამედროვე კამბოჯის ტერიტორიაზე IX-XIII საუკუნეებში.

კამდენი - ქალაქი-პორტი აშშ-ს ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, ფილადელფიის ქალაქი-თანამგზავრი (85 ათასი).

კამეა (იტალ.) - ქვა ან ნიჟარა, რომელზედაც რელიეფურად ამოკვეთილია ჩუქურთმა (სვამენ ბეჭედში, ბროშში).

კა-მეზონები (კაონები) - იმ ელემენტარული ნაწილაკების ძირითადი მეზონური ჯგუფი, რომელთაც აქვთ უცნაურობის კვანტური რიცხვი (მუხტი).

კამელია (ფრანგ.) - მარადმწვანე დეკორატიული მცენარე, აქვს ტყავისებრი პრიალა ფოთლები და დიდი, წითელი ან თეთრი უსუნო ყვავილები.

კამელიკი - მდინარე რუსეთის სარატოვის ოლქში, მდინარე დიდი ირგიზის მარცხენა შენაკადი.

კამელინა ზეფირინ - საფრანგეთის მუშათა მოძრაობის მოღვაწე (1840-1932 წწ).

კამელოტი - მეფე არტურის ლეგენდარული დედაქალაქი და ციხე-სიმაგრე. ვარაუდობენ, რომ უელსის ტერიტორიაზე მდებარეობდა.

კამენა - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ფერია, რომელსაც გააჩნდა წინასწარმეტყველების ნიჭი; მოგვიანებით აღიარეს ხელოვნების მფარველ ღვთაებად და მუზასთან გააიგივეს.

კამენევი ლევ (ნამდვილი გვარი როზენფელდი) - საბჭოთა ეპოქის პოლიტიკური მოღვაწე, რევოლუციონერი, ქვეყნის ერთ-ერთი ხელმძღვანელი; შეეწირა რეპრესიებს (1883-1936 წწ).

კამენევი ლევ - რუსი ფერმწერი, პერედვიჟნიკი (1833-1886 წწ).

კამენეცი - ქალაქი ბელორუსიის ბრესტის ოლქში.

კამენეც-პოდოლსკი - ქალაქი უკრაინის ხმელნიცკის ოლქში (105 ათასი).

კამეწი - მთა რუსეთის კრასნოიარსკის მხარის ევენკთა ავტონომიურ ოკრუგში, პუტორანის პლატოზე.

კამენიკი - მთა რუსეთის ვალდაის მაღლობის ცენტრალურ ნაწილში.

კამენკა

კამენკა-ბუგსკაია - ქალაქი უკრაინის ლვოვის ოლქში.

კამენკა-დნეპროვსკაია - ქალაქი უკრაინის ზაპოროჟიეს ოლქში.

კამენ-კაშირსკი - ქალაქი უკრაინის ვოლინის ოლქში.

კამენოგორსკი (1948 ანტრეა) - ქალაქი რუსეთის ლენინგრადის (სანკტ-პეტერბურგის) ოლქში.

კამენსკაია მარია - რუსი მწერალი ქალი (1817-1898 წწ).

კამენსკი ანატოლი - რუსი მწერალი, დრამატურგი (1876-1941 წწ).

კამენსკი ვალერი - რუსი ხუროთმოძღვარი, საბჭოთა კავშირის სახალხო არქიტექტორი (1907-1975 წწ).

კამენსკი ვასილი - რუსი პოეტი, ერთ-ერთი პირველი რუსი პილოტი (1884-1961 წწ).

კამენსკი მიხაილ - რუსი მხედართმთავარი, გენერალ-ფელდმარშალი (1738-1809 წწ).

კამენსკი მაცეი - იხილე კამიენსკი მ.

კამენსკოე - უკრაინის ქალაქ დნეპროძერჟინსკის სახელი 1936 წლამდე.

კამენსკ-ურალსკი - ქალაქი რუსეთის სვერდლოვსკის (ეკატერინბურგის) ოლქში (75 ათასი).

კამენსკ-შახტინსკი - ქალაქი რუსეთის როსტოვის ოლქში (75 ათასი).

კამეო (ინგლ.) - რომელიმე ცნობილი მსახიობის მიერ შესრულებული ეპიზოდური როლი.

კამერა (ლათ.)

კამერალისტიკა (გერმ.) - XVII-XVIII საუკუნეების გერმანულ ეკონომიკურ ლიტერატურაში ადმინისტრაციული და სამეურნეო ცოდნის მთლიანობა კამერალური (სამეფო კარის და ფართო გაგებით სახელმწიფოს) მეურნეობის შესახებ.

კამერარიუსი რუდოლფ იაკობ - გერმანელი ბოტანიკოსი (1665-1721 წწ).

კამერდინერი (გერმ.) - ბატონის პირადი მსახური.

კამერისტი (ფრანგ.)

კამერლინგ-ონესი ჰეიკე - ნიდერლანდელი ფიზიკოსი, დაბალი ტემპერატურის სხეულთა ფიზიკის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, 1913 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი (1853-1926 წწ).

კამერონი დევიდ უილიამ დონალდ (David William Donald Cameron) - ბრიტანელი პოლიტიკისი, კონსერვატული პარტიის ლიდერი, დიდი ბრიტანეთის 75-ე პრემიერ-მინისტრი 2010 წლის მაისიდან (დაიბადა 1966 წელს).

კამერონი ვერნი ლავიტ - ინგლისელი მოგზაური, ცენტრალური აფრიკის მკვლევარი (1844-1894 წწ).

კამერონი ჩარლზ - შოტლანდიური წარმოშობის რუსი ხუროთმოძღვარი, კლასიციზმის წარმომადგენელი (1730-1812 წწ).

კამერონი ჯეიმზ - ამერიკელი კინორეჟისორი და სცენარისტი (დაიბადა 1954 წელს).

კამერონი ჯულია მარგარიტ - ინგლისელი ფოტოხელოვანი ქალი (1815-1879 წწ).

კამერტონი (გერმ.) - ფოლადის ორთითა ხელსაწყო (ჩანგლის მსგავსი), რომელიც მაგარ სხეულზე დარტყმისას გამოსცემს გარკვეული სიმაღლის ბგერას; იყენებენ მუსიკალური საკრავის აწყობისთვის.

კამერული

კამერუნი - ვულკანური მასივი აფრიკაში, გვინეის ყურის ნაპირებთან. უმაღლესი მწვერვალი - მოქმედი ვულკანი კამერუნი (4070 მ).

კამერუნი - (კამერუნის რესპუბლიკა, ფრანგ. Republique du Cameroun, ingl. Republic of Cameroon).

კამერჰერი (გერმ.KKammerherr) - დიდგვაროვანთა ერთ-ერთი წოდებულება სამეფო კარზე.

კამეშკოვო - ქალაქი რუსეთის ვლადიმირის ოლქში.

კამეჩი (სპარს.) - ხარზე დიდი რქოსანი ცხოველი, ჩვეულებრივ შავი.

კამვოლი (გერმ.) - დაჩეჩილი მატყლი წმინდა შალის ქსოვილების დასამზადებლად.

კამზოლი (ფრანგ.) - მამაკაცის ზედა სამოსი, მუხლამდე სიგრძის. გავრცელებული იყო ევროპის ქვეყნებში XVII-XVIII საუკუნეებში.

კამი - ტიბეტის მთების სამხრეთ-აღმოსავლეთი დაბოლოება ჩინეთში.

კამიენსკი მაცეი - პოლონელი კომპოზიტორი, წარმოშობით სლოვაკი (1734-1821 წწ).

კამიენსკი ჰენრიკ (ფსევდონიმი ფილარეტ პრავდოვსკი) - პოლონელი რევოლუციონერი, ფილოსოფოსი, ეკონომისტი, პოლონეთის 1830-31 წლების აჯანყების მონაწილე (1813-1866 წწ).

კამიზარები (ფრანგ.) - 1702-1705 წლებში გლეხურ-პლებეური აჯანყების მონაწილენი საფრანგეთის სამხრეთ პროვინციებში. სახელი ეწოდათ “კამიზო”-ს, თეთრი პერანგის მიხედვით, რაც მათ ემოსათ.

კამიზიაკი - ქალაქი რუსეთის ასტრახანის ოლქში.

კამიკაძე (იაპონ. „ღმერთების ქარი“) - იაპონელი მფრინავი თვითმკვლელი.

კამილი - ფლეიტის მსგავსი ადიღეური მუსიკალური ინსტრუმენტი.

კამილუსი მარკუს ფურიუს - რომაელი მხედართმთავარი და პოლიტიკური მოღვაწე (დაახლოებით ძვ.წ.აღ. 447-365 წწ).

კამიმუსუბი - იაპონურ მითოლოგიაში - ერთ-ერთი შემოქმედი ღმერთი, რომელიც ცისა და მიწის გაყოფისას იყენებდა თავის ხელოვნებას.

კამინგზი ედუარდ ესტლინ - ამერიკელი პოეტი, ლირიკოსი-ურბანისტი, ფუტურიზმთან დაახლოებული (1894-1962 წწ).

კამინსკი კაზიმიეჟ - პოლონელი მსახიობი და რეჟისორი (1865-1928 წწ).

კამისლებასი - მლაშე ტბა ყაზახეთის სამხრეთ ნაწილში.

კამიუ ალბერ - ფრანგი მწერალი და მოაზროვნე-ეგზისტენციალისტი (1913-1960 წწ).

კამიშინი - ქალაქი რუსეთის ვოლგოგრადის ოლქში.

კამიშლი - ქალაქი სირიის ჩრდილოეთ ნაწილში (130 ათასი).

კამიშლო - სოფელი დმანისის მუნიციპალიტეტში.

კამიშლოვი - ქალაქი რუსეთის სვერდლოვსკის (ეკატერინბურგის) ოლქში (35 ათასი).

კამკამა - რაც კამკამებს, ელვარე, მოციმციმე; ანკარა, სუფთა.

კამკამი - სინათლის გამოკრთომა, წმინდა შუქის გამოცემა, არაძლიერი ელვარება.

კამლეა - ირმის ტყავისგან შეკერილი მამაკაცის ზედა სამოსი ციმბირის ჩრდილოეთის ხალხებში.

კამლოტი (ფრანგ.) - შავი ან ყავისფერი სქელი უხეში ქსოვილი, რითაც ევროპაში დაბალი ფენების სამოსს კერავდნენ.

კამნო - ხელოსნობით ცნობილი VIII-X საუკუნეების პატარა ისტორიული ქალაქი რუსეთში, ფსკოვთან.

კამო ტიომეი - იაპონელი მწერალი (1151-1216 წწ).

კამო (ნამდვილი სახელი და გვარი სიმონ ტერ-პეტროსიანი) - რევოლუციური მოძრაობის მოღვაწე კავკასიაში, ტერორისტული აქტების ორგანიზატორი (1882-1922 წწ).

კამო (1959 წლამდე ნორ-ბაიაზეთი) - ქალაქი სომხეთში, სევანის ტბის სიახლოვეს (30 ათასი).

კამოენსი (კამოინში) ლუიშ დე - პორტუგალიელი პოეტი, გვიანდელი აღორძინების უდიდესი წარმომადგენელი (1524 ან 1525 - 1580 წწ).

კამოზინი პავლე - რუსი მფრინავი, კაპიტანი, საბჭოთა კავშირის ორგზის გმირი, მეორე მსოფლიო ომის მონაწილე (1917-1983 წწ).

კამოინში ლუიშ დი - იხილე კამოენსი ლ. დ.

კამონი - იხილე სიმონოსეკის სრუტე.

კამორა (იტალ.) - საიდუმლო ბანდიტური დაჯგუფება XVIII-XIX საუკუნეების ნეაპოლის სამეფოში. მაფიის წინაპარი.

კამოტესი - კუნძულთაშორისი ზღვა ფილიპინების არქიპელაგში.

კამპა - არავაკების ჯგუფის ინდიელი ხალხი პერუში (50 ათასამდე).

კამპალა - უგანდის დედაქალაქი, მდებარეობს ვიქტორიის ტბის ჩრდილოეთი სანაპიროს მახლობლად, ცენტრალური პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი (775 ათასი).

კამპანა დინო - იტალიელი პოეტი, ყოფით ცხოვრებაში ცნობილი იყო, როგორც მაწანწალა და მარგინალი (1885-1932 წწ).

კამპანელა - მუსიკალური პიესა, რომელიც ზანზალაკების ჟღარუნს ჰგავს.

კამპანელა ტომაზო - იტალიელი ჰუმანისტი, ფილოსოფოსი, ღვთისმეტყველი, პოეტი, პოლიტიკური მოღვაწე (1568-1639 წწ).

კამპანია

კამპანილე (იტალ.) - შუა საუკუნეების და აღორძინების ხანის იტალიურ არქიტექტურაში ეკლესიისაგან მოშორებით აგებული სამრეკლო.

კამპარი - ქალაქი მალაიზიის პერაკის შტატში.

კამპე - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ურჩხული ლიბიაში, რომელიც დიონისემ მოკლა.

კამპენი იაკობ ვან - ნიდერლანდელი არქიტექტორი, კლასიციზმის წარმომადგენელი (1595-1657 წწ).

კამპენი რობერ - ნიდერლანდელი ფერმწერი (დაახლოებით 1378-1444 წწ).

კამპერტი იან რემკო ტეოდორ - ნიდერლანდელი მწერალი, ანტიფაშისტური მოძრაობის მონაწილე (1902-1943 წწ).

კამპეშის ხე - ხე, რომლის სამშობლოც ტროპიკული ამერიკაა; მისგან ამზადებენ ძვირფას ავეჯს და პარკეტს.

კამპეჩე - ქალაქი მექსიკაში, ამავე სახელწოდების შტატის ადმინისტრაციული ცენტრი (50 ათასი).

კამპი - კბენა, საკბენად მომართვა ყბებისა.

კამპი პიტერ ვან დე - ამერიკელი ასტრონომი (1901-1999 წწ).

კამპინა-გრანდი - ქალაქი ბრაზილიის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში (280 ათასი).

კამპინასი - ქალაქი ბრაზილიის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, სან-პაულუს შტატში (750 ათასი).

კამპო ესტანისლაო დელ - არგენტინელი პოეტი (1834-1880 წწ).

კამპომანესი პედრო - გრაფი, ესპანეთის სახელმწიფო მოღვაწე, ეკონომისტი, ისტორიკოსი (1723-1803 წწ).

კამპომანესი ფლორენსიო - ფილიპინელი მოჭადრაკე და საჭადრაკო მოღვაწე, ფიდე-ს პრეზიდენტი 1982-1995 წლებში (დაიბადა 1927 წელს).

კამპონგსაომი (სიანუკვილი) - ქალაქი-პორტი კამბოჯაში.

კამპონგტიამი - ქალაქი-პორტი კამბოჯაში, მდინარე მეკონგზე; ამავე სახელწოდების პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი (30 ათასი).

კამპორა დანიელ უგო - არგენტინელი მოჭადრაკე, საერთაშორისო დიდოსტატი (დაიბადა 1957 წელს).

კამპოსი და კამპუსი (პორტუგ.) - სავანის ტიპის მცენარეულობა ბრაზილიაში.

კამპოტი - ქალაქი-პორტი კამბოჯაში.

კამპტონიტი - მაგმური წარმოშობის ძარღვული ქანი, რომელიც შედგება პლაგიოკლაზისა და მურა ამფიბოლისაგან.

კამპუ-გრანდი - ქალაქი ბრაზილიაში, მატუ-გროსუ-დუ-სულის შტატის ადმინისტრაციული ცენტრი (520 ათასი).

კამპუსი

კამპუჩია - კამბოჯის სახელი 1976-89 წლებში.

კამპჰაუზენი რუდოლფ - გერმანელი ბანკირი, 1848-49 წლებში პრუსიის მინისტრი-პრეზიდენტი (1803-1890 წწ).

კამპჰეიზენი დირკ რაფაელს - ნიდერლანდელი პოეტი და თეოლოგი (1586-1627 წწ).

კამრანი - ქალაქი-პორტი ვიეტნამის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში (115 ათასი).

კამსკი გატა - რუსეთში დაბადებული ამერიკელი მოჭადრაკე, საერთაშორისო დიდოსტატი, მსოფლიო ჩემპიონობის პრეტენდენტი (დაიბადა 1974 წელს).

კამური თეთრი - ქართული ვაზის ჯიში. მიეკუთვნება გურიის ვაზთა ჯიშების ჯგუფს.

კამუფლაჟი (ფრანგ.) - შენიღბვის ერთ-ერთი სახე.

კამუფლეტი (ფრანგ.)

კამფა - ქალაქი და მთავარი საქვანახშირო პორტი ვიეტნამის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში (100 ათასი).

კამჩადლები - XVIII საუკუნეში კამჩატკის აბორიგენი მოსახლეობის (იტელმენების) სახელი.

კამჩატკა

კამჩია - მდინარე ბულგარეთში, ერთვის შავ ზღვას.

კანა

კანა იონ - მოლდაველი მწერალი (1902-1985 წწ).

კანაგავა - პრეფექტურა იაპონიაში, კუნძულ ჰონსიუს სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში. ცენტრი - იოკოჰამა.

კანადა (ინგლ. Canada).

1) სახელმწიფო ჩრდილოეთ ამერიკაში. შედის ბრიტანეთის ერთა თანამეგობრობაში. სამხრეთით და ჩრდილო-დასავლეთით ესაზღვრება აშშ, სამი მხრიდან აკრავს ატლანტის, ჩრდილოეთის ყინულოვანი და წყნარი ოკეანეები.

2) ძვ.წ.აღ. III საუკუნის ლეგენდარული ძველინდოელი მოაზროვნე, ვაიშეშიკას ფილოსოფიური სისტემის დამაარსებელი.

3) (კანარა) - დრავიდული ენების ჯგუფის ენა, ინდოეთის კარნატაკას შტატის ოფიციალური ენა.

კანავალია - ხვიარა მცენარე პარკოსანთა ოჯახისა; ველურად იზრდება ტროპიკებსა და სუბტროპიკებში.

კანავერალი (1964-73 წლებში კენედის კონცხი) - აშშ-ს ფლორიდის ნახევარკუნძულის კონცხი, კოსმოსური კვლევის ცენტრი.

კანაკები - მელანეზიაში მცხოვრები ხალხი. ახალი კალედონიის ძირითადი მოსახლეობა (სულ 60 ათასი).

კანალეტო (ნამდვილი გვარი კანალი) ჯოვანი ანტონიო - იტალიელი ფერმწერი, ვენეციური ვედუტას უდიდესი ოსტატი (1697-1768 წწ).

კანალი ესტებან - პერუელი მოჭადრაკე, საერთაშორისო დიდოსტატი (1896-1981 წწ).

კანალიზაცია (ფრანგ.) - მილების, მიწისქვეშა არხების და სხვა სანიტარულ-ტექნიკურ ნაგებობათა სისტემა, რომლის საშუალებითაც ქალაქიდან გაედინება თხევადი სიბინძურე და გამდინარი წყლები.

კანამხალი - იგივეა, რაც ლახანა.

კანანაძე ალექსანდრე - I რანგის კაპიტანი, საბჭოთა კავშირის გმირი, მეორე მსოფლიო ომის მონაწილე (1916-1944 წწ).

კანანგა (ყოფილი ლულუაბურგი) - ქალაქი კონგოში, დასავლეთ კასაის პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი (300 ათასი).

კანანეა - სპილენძის საბადო მექსიკაში (სონორის შტატში). ექსპლუატაციაშია 1899 წლიდან.

კანანური - ქალაქი ინდოეთის კერალას შტატში (160 ათასი).

კანაპე (ფრანგ.) - პატარა დივანი, რომელსაც ერთი მხარე ცოტათი აწეული აქვს.

კანარისი კონსტანტინოს - საბერძნეთის პრემიერ-მინისტრი 1864-65, 1877 წლებში (1790-1877 წწ).

კანარისი ფრიდრიხ ვილჰელმ - ფაშისტური გერმანიის “აბვერის” ხელმძღვანელი, ადმირალი. სიკვდილით იქნა დასჯილი როგორც ჰიტლერის მოღალატე (1887-1845 წწ).

კანარის კუნძულები - ესპანეთის შემადგენლობაში მყოფი კუნძულები, მდებარეობს ატლანტის ოკეანეში, აფრიკის სანაპიროსთან. ადმინისტრაციული ცენტრი - ლას-პალმასი.

კანარის ჩიტი (კანარელი) - მომცრო ტანის ფრინველი ბეღურასნაირთა რიგისა. გავრცელებულია კანარის და აზორის კუნძულებზე.

კანასტა - ბანქოს თამაშის სახესხვაობა.

კანატია - სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (მაღაროსკარის თემის საკრებულო), გუდამაყრის ქედის აღმოსავლეთ კალთაზე, მდინარე ფშავის არაგვის ხეობაში. ზღვის დონიდან - 1400 მეტრი, დუშეთიდან - 32 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 25 კაცი.

კანაფი (Cannabis sativa)

კანაში (1920 წლამდე შიხრანი) - ქალაქი რუსეთის ჩუვაშეთის რესპუბლიკაში (55 ათასი).

კანაძავა - ქალაქი იაპონიაში, კუნძულ ჰონსიუზე, ისიკავას პრეფექტურის ადმინისტრაციული ცენტრი (450 ათასი).

კანბერა - ავსტრალიის დედაქალაქი. დამოუკიდებელი ადმინისტრაციული ერთეული. მისი მშენებლობა 1913 წელს დაიწყო, პარლამენტის და მთავრობის რეზიდენციად 1927 წელს გამოცხადდა (310 ათასი).

კანგა არგუელიესი ხოსე - გრაფი, ესპანეთის რევოლუციების მონაწილე XIX საუკუნის დასაწყისში, ეკონომისტი (1770-1843 წწ).

კანგარი - ისტორიული ქვემო ქართლის (გოგარენეს) უკიდურესი სამხრეთი მხარე.

კანგე - ქალაქი კორეის სახალხო-დემოკრატიულ რესპუბლიკაში, ჩაგანდოს პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი (210 ათასი).

კანგრა - ინდური ჩაის ჯიში-პოპულაცია.

კანდავა (ყოფილი კანდაუ) - ქალაქი ლატვიაში.

კანდავლე - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ომფალოსისა და ჰერაკლეს უკანასკნელი შთამომავალი, ლიდიის პირველი, ნახევრადლეგენდარული მეფე.

კანდალაქშა - ქალაქი რუსეთის მურმანსკის ოლქში (50 ათასი).

კანდელა ფელიქს - მექსიკელი არქიტექორი და ინჟინერი (1910-1997 წწ).

კანდელა (ლათ.) - სინათლის ძალის ერთეული.

კანდელაბრი (ფრანგ.) - დიდი ტოტებიანი შანდალი რამდენიმე სანთლის ჩასამაგრებლად.

კანდელაკი - მნათე (საბა).

კანდელაკი ალექსანდრე (სანდრო) - ლეგენდარული ფალავანი (1893-1959 წწ)