ქა - შემოკლებული ქალო! (მიმართვის დროს ქალების საუბარში).

ქაა - იგივეა, რაც ქა.

ქააბა - მუსლიმანთა წმინდა ტაძარი მექაში.

ქაბაბი (არაბ.>სპარს. BACn „შემწვარი ხორცი, მწვადი“) - დაკეპილი ხორცი მოგრძო გუნდებად შემწვარი, ხახვითა და სანელებლით შეკაზმული.

ქაბარჯინა - მთა ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში, ხევის კავკასიონზე (3141 მეტრი).

ქაბერტიოზი - ცხვრის, თხისა და სხვა მცოხნავთა ჰელმინთოზი.

ქაბ იბნ ზუჰაირი - არაბი პოეტი (გარდაიცვალა 662 წელს).

ქაბირი - ინდოელი პოეტი და მოაზროვნე (დაახლოებით 1440-1518 წწ).

ქაბული - ავღანეთის დედაქალაქი, ამავე სახელწოდების პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი; პირველად მოიხსენიება II საუკუნეში. XVI საუკუნეში იყო დიდ მოგოლთა სახელმწიფოს დედაქალაქი (1,4 მილიონი).

ქაგანი - ქალაქი უზბეკეთის ბუხარის ოლქში.

ქადა - ნამცხვარი, რომელსაც გულად აქვს ცხიმში ასვრილი მოხალული ფქვილი.

ქადაგება

1) რელიგიურ-დამრიგებლობითი ხასიათის შინაარსის სიტყვა, ეკლესიაში წარმოთქმული.

2) გავრცელება (რაიმე მოძღვრებისა, იდეისა).

ქადაგი - ხატის მსახური, რომელსაც ვითომ შეუძლია ხატთან ურთიერთობის დამყარება.

ქადილი

1) მუქარა.

2) თავის ქება, კვეხნა, ტრაბახი.

ქადისკვერი - კვერის მოყვანილობის ქადა.

ქაედი - ქალაქი მავრიტანიაში, მეოთხე ოლქის ადმინისტრაციული ცენტრი.

ქავა - ციხის გალავანი.

ქავანა (პრურიგო) - ბავშვთა ასაკის კანის ქრონიკული ალერგიული დაავადება.

ალ-ქავაქიბი აბდ-ალ-რაჰმან - არაბი მწერალი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე (1849-1902 წწ).

ქავთარაძე გიორგი გრიგოლის ძე - მწერალი (1908-1988 წწ).

ქავთარაძე გიორგი (გოგი) გიორგის ძე - მსახიობი, რეჟისორი, საქართველოს სახალხო არტისტი (დაიბადა 1940 წელს).

ქავთარაძე გულნარა - პიანისტი, საქართველოს სახალხო არტისტი (1921-2000 წწ).

ქავთარ ბარამის ძე - ჰერეთის დიდებული XI-XII საუკუნეებში.

ქავთარ ივანეს ძე - XII საუკუნის II ნახევრის ქართველი დიდებული, მეფე გიორგი III-ის მეჯინიბეთუხუცესი.

ქავილი - კანის გაღიზიანების სპეციფიკური შეგრძნება, რაც იწვევს გაღიზიანებული ადგილის ფხანის მოთხოვნილებას.

ქავჟარაძე იროდიონ - მწერალი, მთარგმნელი (1893-1985 წწ).

ქავჟარაძე ლიკა - მსახიობი (დაიბადა 1959 წელს).

ქავ-ციხე - ციხე-გალავანი.

ქაზდალი - ქოჯაქთრანის ქედის მაღალი წერტილი (თურქეთში).

ქაზემი მორთეზა მოშფეყ - ირანელი მწერალი (1887-1980 წწ).

ქაზერუნი - ქალაქი ირანის ფარსის ოსტანში.

ქაზმოგამია

1) დამტვერვა ყვავილისა, რომლის ყვავილსაფარი გაშლილია.

2) შეგუება ჯვარედინა დამტვერვისადმი.

ქათამი - მომცრო შინაური ფრინველი.

ქათები იასინ - ალჟირელი მწერალი (დაიბადა 1929 წელს).

ქათიბი - ქალის ზედა ტანსაცმელი, ბეწვმოვლებული.

ქათინაური - პირფერული ქება; კომპლიმენტი.

ქათიფ ჩელები მუსტაფა იბნ აბდულაჰ - თურქი ისტორიკოსი (1609-1657 წწ).

ქათმისკუჭა (Geranium columbimum) - ერთწლოვანი ბალახოვანი მცენარე ნემსიწვერასებრთა ოჯახისა. ხმარობენ მხლად; გიორგელა.

ქათმის სიბრმავე - მხედველობის უნარის დაქვეითება ბინდის ან ღამის განათების დროს.

ქათქათა - რაც ქათქათებს, ძალიან თეთრი.

ქათქათი - თეთრად ელვარება, ბრწყინვა, კრიალი.

ქათქათისწყალი - მდინარე ბორჯომის მუნიციპალიტეტში, ნეძვისწყლის სათავე.

ქაიხოსრო - ქართლის მეფე 1709-11 წლებში.

ქაიხოსრო I

1) გურიელი - გურიის მთავარი 1640-59 წლებში.

2) ჯაყელი - სამცხის ათაბაგი 1498-1500 წლებში.

ქაიხოსრო II

1) გურიელი - გურიის მთავარი 1659-89 წლებში.

2) ჯაყელი - სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი, ყვარყვარე III-ს ძე (1522-1573 წწ).

ქაიხოსრო III გურიელი - გურიის მთავარი 1717 წელს, მამია III გურიელის ვაჟი.

ქაიხოსრო ბატონიშვილი - გიორგი V გურიელის ვაჟი, გურიის სამთავროს რეგენტი (გარდაიცვალა 1829 წელს).

ქალა (სპარს. „თავი“) - იგივეა, რაც თავის ქალა.

ქალაბიჭა - ვაჟური ხასიათის ქცევის ქალი, გოგო.

ქალამანა (პარამეციუმი) - უმარტივესი გვარი ინფუზორიების კლასისა; ცხოვრობენ მტკნარ წყალში.

ქალამანი - ხამი ტყავის მარტივი, შინ ნაკეთი ფეხსაცმელი, ასეთივე ტყავის თასმით (კოპით) ამოსხმული.

ქალამი

1) სალამ-ქალამი -ურთიერთმისალმება.

2) დოგმატიკური ღვთისმეტყველება, თეოლოგია, მუსლიმანური ორთოდოქსალური სქოლასტიკა.

ქალანთარი (სპარს.) - ქალაქის გავლენიანი მოხელე სეფიანთა სამეფოში, რომელიც სამოქალაქო საქმეებს განაგებდა.

ქალაფა - ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი, სამონასტრო კომპლექსი მარნეულის მუნიციპალიტეტში, სოფელ წერაქვის მახლობლად.

ქალაქგარეთ - ქალაქის ახლო-მახლო ადგილებში.

ქალაქელი

1) ქალაქის მცხოვრები.

2) საკუთრივ ქალაქ თბილისის მცხოვრები.

ქალაქი

1) დიდი დასახლებული პუნქტი, ჩვეულებრივ ადმინისტრაციული, სამრეწველო, სავაჭრო და კულტურული ცენტრი.

2) საკუთრივ ქალაქი თბილისი.

3) ჯგუფი საცხოვრებელი ან სასამსახურო შენობებისა, რომლებიც გაერთიანებულია თავისი დანიშნულებით.

ქალაქი ადრე იღვიძებს - ქართული მხატვრული ფილმი. ეკრანებზე გამოვიდა 1967 წელს. დამდგმელი რეჟისორი - სიკო დოლიძე. სცენარის ავტორები - სიკო დოლიძე, რეზო ებრალიძე. დამდგმელი ოპერატორი - დუდარ მარგიევი. კომპოზიტორი - ბიძინა კვერნაძე. მთავარ როლებში: შალვა ხერხეულიძე, სესილია თაყაიშვილი, მეგი წულიკიძე, ოთარ კობერიძე, ლია ელიავა, იპოლიტე ხვიჩია, იაკობ ტრიპოლსკი, ბაადურ წულაძე, გიგოლა თალაკვაძე.

ქალაქი ანარა - ქართული მხატვრული ფილმი. ეკრანებზე გამოვიდა 1976 წელს. დამდგმელი რეჟისორი და სცენარის ავტორი - ირაკლი კვირიკაძე. დამდგმელი ოპერატორი - იური კიკაბიძე. კომპოზიტორი - თეიმურაზ ბაკურაძე. მთავარ როლებში: რეზო ესაძე, სესილია თაყაიშვილი, რამაზ ჩხიკვაძე, ჰენრიეტა ლეჟავა, ბუხუტი ზაქარიაძე, დოდო აბაშიძე, ეროსი მანჯგალაძე, ზურაბ ქაფიანიძე, კახი კავსაძე, შალვა ხერხეულიძე, მაკა მახარაძე, ლია კაპანაძე, ჟანრი ლოლაშვილი.

ქალაქობანა (ქალაქობია) - ბავშვის (ბურთით) თამაში ერთგვარი.

ქალაქური - ქალაქისა და ქალაქელების დამახასიათებელი; ქალაქში წარმოშობილი.

ქალაქ-ქალაქ - სხვადასხვა ქალაქში, ქალაქიდან ქალაქში.

ქალაღაია (სპარს.) - თხელი აბრეშუმის თავზე მოსახვევი ქალისა.

ქალაღალი - სოფელი წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში.

ქალაშავა

1) საწყალი, საბრალო, უბედური ქალი.

2) (მოფერებით) ქალი.

ქალაჩუნა - მხდალი, ლაჩარი (მამაკაცი).

ქალაძა - თესლკვირტის ბაზალური ნაწილი, რომელიც თესლის ყუნწში გადადის და თესლკვირტს პლაცენტასთან აერთებს.

ქალბატონი

1) ბატონყმობის დროს -ბატონის მეუღლე.

2) პრივილეგირებული წრის წარმომადგენელი ქალი (მსახურის, მოახლის მიმართ).

3) თავაზიანი მიმართვა ან ხსენება ქალისა.

4) ხუმრობით ან დაცინვით იტყვიან ქალზე (ხშირად საკუთარ ცოლზე).

ქალბატონობა - ქალბატონად ყოფნა; ქალბატონის მსგავსი ქცევა.

ქალბიჭა - იხილე ქალაბიჭა.

ქალდი - უზენაესი ღვთაება ურარტუს პანთეონში; გამოსახავდნენ როგორც ლომზე ამხედრებულ მეომარს.

ქალეთი - სოფელი ზნაურის მუნიციპალიტეტში.

ქალვაჟიანი - ქართული ხალხური გაბაასების ჟანრის თხზულება.

ქალთამზე - ლამაზი ქალის ეპითეტია.

ქალი

1) მდედრობითი სქესის სრულწლოვანი ადამიანი.

2) შვილი მდედრობითი სქესისა.

3) (საუბრისას) იგივეა, რაც ცოლი.

ქალიან-კაციანად - ქალი და კაცი ერთად.

ქალილო - სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (მაღაროსკარის თემის საკრებულო), მდინარე ფშავის არაგვის ხეობაში. ზღვის დონიდან -1000 მეტრი, დუშეთიდან -40 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 53კაცი.

ქალის ტვირთი - ქართული მხატვრული ფილმი. ეკრანებზე გამოვიდა 1957 წელს. დამდგმელი რეჟისორი და სცენარის ავტორი - ნიკოლოზ სანიშვილი. დამდგმელი ოპერატორი - დიმიტრი ფელდმანი. კომპოზიტორი - სულხან ცინცაძე. მთავარ როლებში: ლია ელიავა (ქეთევან ახატნელი), იაკობ ტრიპოლსკი (ზურაბ გურგენიძე), გიორგი შავგულიძე (კლიმიაშვილი), თამარ წულიკიძე, ალექსანდრე ომიაძე, გიორგი გეგეჭკორი, ვალერიან დოლიძე, ოთარ კობერიძე, მარინე თბილელი.

ქალიშვილი

1) ადამიანის შვილი მდედრობითი სქესისა; ასული.

2) ახალგაზრდა გაუთხოვარი ქალი; ქალწული.

ქალიშვილობა

1) ქალიშვილად ყოფნა, ქალიშვილის მდგომარეობა.

2) ქალიშვილები.

ქალკედონი (კალქედიონი) - ძველი ქალაქი ბითინიაში, პროპონტიდის (მარმარილოს ზღვის) სამხრეთ სანაპიროზე.

ქალკედონის ნახევარკუნძული (ქალკიდიკე) - მდებარეობს ეგეოსის ზღვაში (საბერძნეთი).

ქალკიდა - ძველბერძნული ქალაქი კუნძულ ევბეაზე.

ქალკიდის სრუტე - იხილე ევრიპოსი.

ქალკიოპე - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, აიეტის ქალიშვილი მედეას და, ფრიქსოსის მეუღლე.

ქალკოზინი (ბერძნ.) - სპილენძის კრიალა, სპილენძის ნაერთი გოგირდთან, სპილენძის მისაღები მასალაა.

ქალკოლთი (ბერძნ.) - სპილენძის ქვის ხანა.

ქალკომედუზა - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ლაერტეს დედა.

ქალკოპირიტი (ბერძნ.) - მინერალი, სპილენის ალმადანი, სპილენძის ნაერთი რკინასა და გოგირდთან; სპილენძის მისაღები მადანია.

ქალობა

1) ქალის თვისება; ქალად ყოფნა.

2) (კრებითი) ქალები.

ქალ-სიძე - გათხოვილი ქალი და მისი ქმარი (ქალის მშობლებისათვის).

ქალტაციაობა - ქალთა უძველესი საფერხულო წყობა, ანტიფონური ხასიათის სიმღერით, თამაშითა და ცეკვით.

ქალუნდაური მამუკა - ქართული ფოლკლორის პერსონაჟი, ხევსური სახალხო გმირი გოგოჭურების გვარისა.

ქალური - ქალის დამახასიათებელი, ქალის შესაფერი.

ქალქვა-ნამესრალი - სოფელი ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტში.

ქალღმერთი - ქალი ღმერთი.

ქალცედონი (ბერძნ.) - მინერალი, კვარცის ნაირსახეობა.

ქალწული

1) გაუთხოვარი, უბიწო ქალი.

2) ზოდიაქოს ერთ-ერთი თანავარსკვლავედი, მისი ყველაზე ბრწყინვალე ვარსკვლავია სპიკა; ჰოროსკოპის მიხედვით შეესაბამება დრო 23.08-დან 21.09-მდე.

ქალწულობა - ქალწულის თვისება; ქალწულად ყოფნა, სიქალწულე.

ქალხუ (ქალაქი, ახლანდელი „ნიმრუდი“ ერაყში) - ძველი ქალაქი ასურეთში, მდინარე ტიგროსის მარცხენა სანაპიროზე.

ქამა - იგივეა, რაც ქამასოკო.

ქამალ ალ-მულქი - ირანელი ფერმწერი (XIX სა უკუნის დასასრული - 1941 წ).

ქამალ ხოჯენდი (ქამალ-ალ-დინ მასუდ) - სპარსულ-ტაჯიკური პოეზიის წარმომადგენელი (XIV საუკუნის დასაწყისი - დაახლოებით 1400 წ).

ქამანდარი

1) იგივეა, რაც მექამანდე.

2) კარგი მსროლელი.

ქამანი (სპარს.)

1) მჭედლისა და დურგლის იარაღი, ბურღის დასატრიალებელი მშვილდი.

2) იგივეა, რაც ხემი.

ქამანჩა (სპარს.) - აღმოსავლური სამსიმიანი საკრავი, რომელსაც უკრავენ ქამანით (ხემით).

ქამარი (სპარს.) - ტყავის ან ქსოვილის ვიწრო და გრძელი ნაჭერი წელზე შემოსარტყმელად; სარტყელი.

ქამასოკო (Psallicta campsetnis) - საჭმელი სოკო; იზრდება ნაკელიან ადგილზე, საბალახოებზე, ბზეზე, ფარეხების მახლობლად.... ხელოვნურადაც მოჰყავთ ბნელ სარდაფებში, სათბურებში.

ქამედაფნე (კასანდრა) - მცენარეთა გვარი მანანისებრთა ოჯახისა; მარადმწვანე ბუჩქებია.

ქამელეონი (ბერძნ.)

1) ხვლიკის მსგავსი ცხოველი, რომელიც ფერს იცვლის გარემოს, პირობებისა შეცვლის შედეგად.

2) იტყვიან უპრინციპო ადამიანზე, რომელიც გარემოებისდა მიხედვით ადვილად იცვლის პოზიციას, შეხედულებას.

3) ერთ-ერთი თანავარსკვლავედის სახელი.

ქამეროფსი - მცენარეთა გვარი პალმების ოჯახისა, დაბალტანიანი, მრავალღეროიანი პალმა.

ქამი - ბიბლიური ტრადიციით, ნოეს ერთ-ერთი ვაჟი იმ სამიდან (ქამი, სემი, იაფეტი), რომელთაგანაც გამრავლდა ხალხი მსოფლიო წარღვნის შემდეგ.

ქამილი მუსტაფა - ეგვიპტის ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის მოღვაწე, პუბლიცისტი და ორატორი (1874-1908 წწ).

ქამიტური ენები - აფრიკაში გავრცელებული ერთი ჯგუფის ენები: ბერბერული, ძველი ეგვიპტური, კოპტური და სხვა, რომლებიც ენათესავებიან სემიტურ ენებს (ბიბლიური ნოეს მეორე შვილის - ქამის - სახელის მიხედვით).

ქამრიანი - ვისაც ქამარი არტყია. || რაზედაც ქამარი არტყიათ.

ქამსა - იხილე ქაფშია.

ქამხა (სპარს.) - აბრეშუმის ფერადი ქსოვილი.

ქანაანელები - უძველესი სემიტური მოსახლეობა სირია-პალესტინისა და ფინიკიის ტერიტორიაზე.

ქანაანი - ძველი პალესტინის, სირიისა და ფინიკიის აღმნიშვნელი ზოგადი სახელი.

ქანდა

1) ოქროს ვარაყი.

2) სოფლების პატარა ქანდისა და ძველი ქანდის გავრცელებული სახელწოდება (მცხეთის მუნიციპალიტეტი).

ქანდაკი (სპარს.) - იგივეა რაც ქანდაკება.

ქანდაკება - ხელოვნების ნაწარმოები -თიხისაგან ან სხვა მასალისგან გამოძერწილი, ქვისაგან, ხისგან... გამოთლილი ან ლითონისგან ჩამოსხმული ფიგურა; სკულპტურა

ქანდარა (არაბ.)

1) ქათმის საჯდომი ხარიხა (საქათმეში).

2) თეატრში -ბალკონის ზედა იარუსი იაფფასიანი ადგილებით.

ქანდაქარი (სპარს.) - იგივეა, რაც მოქანდაკე.

ქანესი (ქანიში) - წინახეთური და ხეთური ხანის ქალაქი მცირე აზიაში.

ქანთარია მელიტონ - საბჭოთა კავშირის გმირი; 1945 წლის 30 აპრილს 22 საათზე მ. ეგოროვთან ერთად რაიხსტაგზე აღმართა გამარჯვების დროშა (დაიბადა 1920 წელს).

ქანობი - დაღმართი, დაქანებული ადგილი.

ქანი

1) ქართული ანბანის ოცდამეორე ასოს ქ-ს სახელწოდება.

2) დედამიწის ქერქის წიაღისეული, მინერალური შრე.

ქანიბადამი - ქალაქი ტაჯიკეთის ხოჯენდის ოლქში.

ქანობი

1) ქანის ნაშალი.

2) დახრილი გვირაბი, რომელსაც არა აქვს უშუალო გამოსასვლელი დედამიწის ზედაპირეზე.

ქანოლკარი ვასანტ რამჯი - ინდოელი პათოლოგი (1895-1985 წწ).

ქანქანა (სპარს.) - ხვრელი, გვირაბი.

ქანქარა

1) ღერო, რომელიც დაკიდულია უძრავ წერტილზე და ქანაობს აქეთ-იქით.

2) საათის ბორბალი, რომელიც თავის ღერძზე აქეთ-იქით თანაბარი მოძრაობით აწესრიგებს საათის სვლას.

ქანქარი - რხევა, რწევა, ქანაობა.

ქანჩახი - ბუჩქებით ან ტყით დაფარული კლდიანი, ძნელად სავალი ადგილი.

ქანჩი (თურქ.) - ხრახნიანი ღრუს მქონე მრავალწახნაგოვანი ლითონის ნაჭერი ჭანჭიკის მოსაჭერად.

ქანცი - ძალ-ღონე, არაქათი.

ქაოსი (ბერძნ.)

1) უსასრულო ცარიელი სივრცე, ბნელეთით მოცული, რომელიც, ძველი ბერძნების წარმოდგენით, სამყაროს შექმნამდე არსებობდა. სამყაროს მატერიალური ელემენტების უწესრიგო გროვა, რომლისგანაც წარმოიშვა ყველაფერი არსებული. ქაოსისგან წარმოიშვნენ გეა, ერებოსი, ეროსი, ტარტაროსი, ნიქტი და სხვა.

2) სრული უწესრიგობა, არეულ-დარეულობა, უსისტემობა.

ქაოსური - ქაოსის ხასიათისა, უწესრიგო, არეულ-დარეული.

ქარაგმა - შემოკლებული სიტყვის თავზე დასმული ნიშანი; თვით შემოკლებულად დაწერილი სიტყვა.

ქარაგმული - ორაზროვანი, გადაკრული სიტყვა (ლაპარაკი).

ქარაგოზი (სპარს.-თურქ.) - ფოთლოვანი მღიერი, იცის კლდეებსა და ხეებზე; ქვის ხავსი.

ქარაგპური - ქალაქი ინდოეთის დასავლეთ ბენგალის შტატში.

ქარავანი (სპარს.)

1) საპალნიანი საკიდარი ცხოველები, უპირატესად აქლემები, რომელთაც გადააქვთ ტვირთი და გადაჰყავთ ადამიანები (აღმოსავლეთის ქვეყნების უდაბნოებსა და ველებში).

2) (გადატანით) ადამიანები, ცხოველები, საზიდრები და ა.შ., რომლებიც გამწკრივებულნი მიდიან.

ქარავნისგზა - უღელტეხილი საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში, გარეჯის სერზე.

ქარამე რაშიდ აბდულჰამიდ - ლიბანის პრემიერ-მინისტრი 1975 წლიდან (1921-1987 წწ).

ქარაოცი - ადამიანი, რომელიც უბრალო რამეს გაიოცებს; აჩქარებული მოქმედების მქონე.

ქარასხა - ფშავში -სტვირის მთავარი ნაწილი რქისა.

ქარაულები - სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (ჭონქაძის თემის საკრებულო), ალევის ქედის აღმოსავლეთ კალთაზე, მდინარე ფოტისხევის (არაგვის მარჯვენა შენაკადი) სათავეში. ზღვის დონიდან -1000 მეტრი, დუშეთიდან -6 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 18 კაცი.

ქარაფი - დიდი, ფრიალო კლდე.

ქარაფშუტა - არასერიოზული, ზერელე ადამიანი; თავქარიანი, ცერცეტი.

ქარაქსი - რომაული სამხედრო ბანაკი -სიმაგრე აიტოდორის კონცხზე.

ქარაქტერეოლოგია (ბერძნ.) - ფსიქოლოგიაში -მოძღვრება ხასიათის შესახებ.

ქარაქუცა - იგივეა, რაც ქარაფშუტა.

ქარაშოტი - უცებ ამოვარდნილი ძლიერი ქარი.

ქარაძენძი - დაბალი ბალახეული მცენარე ტუჩოსანთა ოჯახისა; აქვს მონაცრისფრო-მწვანე ფოთლები; იკეთებს ლურჯ ან ცისფერ ყვავილებს.

ქარახსი (ქარახსა) - დიდი ყანწი; ჯიხვი.

ქარაჯი - ქალაქი ირანის თეირანის ოსტანში.

ქარბალა - ქალაქი ერაყში, მდინარე ევფრატის ნაპირზე, სადაც მდებარეობს მუჰამედის შვილიშვილის ჰუსეინის საფლავი და ითვლება ისლამის წმინდა ქალაქად; ამავე სახელწოდების მუჰაფაზისად მინისტრაციული ცენტრი (185 ათასი).

ქარბორბალა - ძლიერი მბრუნავი ქარი.

ქარბორია - იგივეა, რაც ბორიო.

ქარბუქი - თოვლიანი ქარი.

ქარგა (სპარს.)

1) მოწყობილობა მოსაქარგავი ქსოვილის გადასაჭიმად.

2) (გადატანით) ჩონჩხი, ამბავი (მხატვრული ნაწარმოებისა).

ქარგალი (სპარს.) - ხელოსანი, რომელმაც შეგირდობა დაამთავარა, მაგრამ ჯერ ოსტატად არ არის დალოცვილი და დაქირავებულ შრომას ეწევა.

ქარგამძლე - რასაც ქარი ვერ აზიანებს.

ქარგილი - ფიცრებით გაკეთებული რკალი, რომლის მიხედვითაც კეთდება ქვის (ან ბეტონის) თაღი.

ქარგული - იგივეა, რაც მოქარგული.

ქარელთკარი - სოფელი ახალგორის მუნიციპალიტეტში.

ქარელი - ქალაქი საქართველოს ცენტრალურ ნაწილში, ქართლში, ქარელის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრი.

ქარელის მუნიციპალიტეტი - ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული ქართლში; 1917 წლამდე შედიოდა თბილისის გუბერნიის გორის მაზრაში, 1921 წლიდან ისევ გორის მაზრაში, 1939 წლიდან დამოუკიდებელი რაიონია. ფართობი - 687,9 კვ.კმ. 1 ქალაქი, 1 დაბა და 82 სოფელი.

ქარელიშვილი (ასტვაცატუროვი) ერემია - მწერალი, კრიტიკოსი (1908-1988 წწ).

ქარვა (სპარს.) - მაგარი, გამჭვირვალე ფისოვანი ნივთიერება ყვითელი ფერისა.

ქარვასლა (სპარს.)

1) ქარავნის, ვაჭრების გასაჩერებელი, ღამის გასათევი ადგილი.

2) სავაჭრო სახლი, სადაც გამართული იყო საქონლის საწყობები და მაღაზიები.

ქარვასლისხევი - მდინარე წალკის მუნიციპალიტეტში, მუხიანის მარჯვენა შენაკადი.

ქარვისფერი - რაც ფერით ქარვას მოგვაგონებს.

ქარზამეთი - XIII საუკუნის ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი; მდებარეობს ასპინძის მუნიციპალიტეტში.

ქარზამეთისწყალი - მდინარე ასპინძის მუნიციპალიტეტში, მტკვრის მარცხენა შენაკადი (სიგრძე -20 კილომეტრი).

ქარზმანი - იხილე ქარძმანი.

ქარზურგა კუნძულები (სამხრეთ ანტილის კუნძულები) - მცირე ანტილის კუნძულების სამხრეთი ჯგუფი კარიბის ზღვაში.

ქართა - მთა თრიალეთის ქედის ჩრდილო-დასავლეთ განშტოებაზე (სიმაღლე 2315 მეტრი).

ქართაბუდე - ქისტებით დასახლებული ტერიტორია ახმეტის მუნიციპალიტეტში.

ქართამი - ლეონტი მროველის მიხედვით, ქართლის მეთერთმეტე მეფე ძვ.წ.აღ. II საუკუნეში.

ქართები - ისტორიული ქართლის მოსახლეობის, ქართველი ტომების აღმოსავლური შტოს სახელწოდება.

ქართვანი - სოფელი მესტიის მუნიციპალიტეტში.

ქართველები - ერი, საქართველოს ძირითადი მოსახლეობა. ცხოვრობენ აგრეთვე ჩრდილო-აღმოსავლეთ თურქეთსა და ირანის ზოგიერთ პროვინციაში (გილანი, მაზანდარანი, ფერეიდანი). საერთო რაოდენობა მთელ მსოფლიოში დაახლოებით 4,5 მილიონს აღწევს.

ქართველთა ხეობა - სოფელი გაგრის შემოგარენში.

ქართველთმეტყველება - იგივეა, რაც ქართველთმცოდნეობა.

ქართველთმცოდნეობა - ქართული ენისა და კულტურის (ლიტერატურის, ისტორიის, ეთნოგრაფიის) შემსწავლელ მეცნიერებათა ერთობლიობა.

ქართველიშვილი გიორგი - მხატვარი, კერამიკოსი, საქართველოს დამსახურებული მხატვარი (1919-1982 წწ).

ქართველობა

1) ქართველად ყოფნა; ქართველის თვისება.

2) (კრებითი) ქართველები.

ქართველოლოგია - იგივეა, რაც ქართველთმცოდნეობა.

ქართველური - ქართველის დამახასიათებელი.

ქართველური ენები - ახლომონათესავე ენათა ჯგუფი, რომელიც შედის იბერიულ-კავკასიურ ენათა ოჯახში; ქართველური ენებია: ქართული, ზანური, (მეგრულ-ჭანური ანუ კოლხური) და სვანური.

ქართი - თბილისის სინონიმი ტერმინი V-VI საუკუნეებში.

ქართისწყალი - მდინარე ბორჯომის მუნიციპალიტეტში, ნეძვისწყლის მარჯვენა შენაკადი.

ქართლელები - ქართლის მკვიდრი ქართველები.

ქართლი - მხარე აღმოსავლეთ საქართველოში.

ქართლ-იმერეთის ქედი - იხილე ლიხის ქედი.

ქართლის სამეფო - პირველი ქართული სახელმწიფო აღმოსავლეთ საქართველოს ტერიტორიაზე; ჩამოყალიბდა ძვ.წ.აღ. IV საუკუნის დასასრულს

ქართლის ფრისი - სოფელ ზემო ფრისის ძველი სახელწოდება.

ქართლის ქედი

1) ქედი დუშეთის, თიანეთისა და მცხეთის მუნიციპალიტეტებში, კავკასიონის სამხრეთი განშტოება. მდებარეობს ფშავის არაგვსა და იორს შორის. სიგრძე -100 კილომეტრი, სიმაღლე -3000 მეტრამდე (ჩრდილოეთში). ძირითადად აგებულია ქვიშაქვის, მერგელის და ფიქალისაგან. ფერდობებზე წიფლის და მუხის ტყეებია, თხემზე - მთის მდელოები.

2) ქედი კასპის და თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტების საზღვარზე, თრიალეთის ქედის განშტოება.

ქართლის ცხოვრება - ძველი ქართული საისტორიო თხზულებათა კრებული; შეიცავს ქვეყნის ისტორიის გაბმულ თხრობას უძველესი ხანიდან.

ქართლ-კახეთის სამეფო - ქართლისა და კახეთის გაერთიანების შედეგად შექმნილი ფეოდალური სახელმწიფო 1762-1801 წლებში.

ქართლოსი - ლეონტი მროველის მიხედვით, ქართველი ხალხის ერთ-ერთი ეთნარქი.

ქართლური - ქართლისათვის, ქართლელებისათვის დამახასიათებელი, ქართლიდან მომდინარე.

ქართული

1) საქართველოს და ქართველების კუთვნილი.

2) ქართული ენა.

3) ქართველების ეროვნული (წყვილთა) ცეკვა.

ქართული დამწერლობა - წერის დამოუკიდებელი ორიგინალური სისტემა, რომელიც მოიცავს განვითარების 3 საფეხურს: V-XI საუკუნეები (მრგვლოვანი ანუ ასომთავრული), IX-XI საუკუნეები (ნუსხური ანუ ნუსხა-ხუცური), XI საუკუნიდან დღემდე (მხედრული ანუ საერო).

ქართული ენა - საქართველოს და ქართველობის ეროვნული ენა. განეკუთვნება იბერიულ-კავკასიურ ენათა ოჯახის ქართველურ (იბერიულ) ჯგუფს. არსებობდა ბევრად უფრო ადრე, ვიდრე ერთიანი ტერიტორია, ეკონომიკა და ფსიქოლოგიური წყობა ქართველი ერისა.

ქართული თეთრი - რუსულ-ქართული ვერცხლის ფული, იჭრებოდა 1804-34 წლებში თბილისის ზარაფხანაში.

ქართული ფილმი (კინოსტუდია „ქართული ფილმი“) - დაარსდა თბილისში 1921 წელს.

ქარი

1) ჰაერის მოძრაობა, მიმდინარეობა ჰორიზონტალური მიმართულებით.

2) ქარები -იგივეა, რაც რევმატიზმი.

ქარი აბდულა - ავღანელი განამანათლებელი, ფილოლოგი, პოეტი (1871-1943 წწ).

ქარიანი

1) რასაც ქარი ახლავს, როდესაც ქარია.

2) სოფელი დმანისის მუნიციპალიტეტში.

ქარიატა - სოფლების გაღმა ქარიატისა და გამოღმა ქარიატის გავრცელებული სახელწოდება (ხობის მუნიციპალიტეტი).

ქარიაქი - სოფელი წალკის მუნიციპალიტეტში.

ქარიბდა - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ურჩხული ანუ მესინიის სრუტეში მდებარე საშიში გასასვლელი, რომელსაც რაღაც ურჩხულად წარმოიდგენდნენ სკილასთნ (სცილასთან) ერთად.

ქარიზმა (ბერძნ. „წყალობა“, „ღვთიური ნიჭი“)

1) განსაკუთრებული ნიჭიერება (უნარიანობა).

2) სიბრძნის, რაინდობის, „წმინდანობის“ განსაკუთრებულ თვისებათა ქონა.

ქარიზმატული (ლიდერი) - ადამიანი, რომელიც მის მიმდევართათვის ავტორიტეტითაა აღჭურვილი.

ქარიკლო - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად:

1) აპოლონის ან ოკეანოსის ქალიშვილი, კენტავრქირონის ცოლი.

2) ფერია, წინასწარმეტყველ ტირესიას დედა.

ქარიტები - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ზევსისა და ევრონომეს (ან ჰერას) ქალიშვილები, რომლებიც თავიდან ნაყოფიერების, შემდეგ კი სილამაზის, მხიარულებისა და ქალის მიმზიდველობის ღმერთქალებად აღიარეს.

ქარიტონ აფროდისიელი - ძველბერძენი მწერალი (ვარაუდით, I ან II საუკუნე).

ქარიყლაპია - მტაცებელი თევზი; აქვს ბრტყელი თავი და გაგრძელებული ტანი; ბუდობს მტკნარი წყლების ქვემო დინებაში.

ქარიშხალა (Puffinus puffinus) - ზღვის ფრინველი.

ქარიშხალი - ძლიერი ქარი წვიმითურთ.

ქარიშხლიანი

1) რასაც ქარიშხალი ახლავს; როდესაც ქარიშხალია.

2) (გადატანით) მღელვარე, მშფოთვარე, ბობოქარი.

ქარიშხლის კონცხი - იხილე კეთილი იმედის კონცხი.

ქარკაპი - ციხეზე ან კოშკზე მიშენებული სამკუთხა პრიზმის სახის ნაგებობა ქარისაგან დასაცავად და მეციხოვნე ჯარის საფარად ბრძოლის დროს.

ქარმალი ბაბრაქ - ავღანეთის სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე (დაიბადა 1929 წელს).

ქარონი - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ერებოსისა და ნიქტის ვაჟი, რომელიც ცხოვრობდა მიწისქვეშეთში და მდინარეზე გადაჰყავდა მიცვალებულთა სულები.

ქაროხიძეები - მამა-შვილი - ივანე და სარელი - იმერეთის მეფის ალექსანდრე II-ის სასახლის კარის სახიობის მეჩანგე-მომღერლები.

ქარპირა კუნძულები (კარიბის კუნძულები) - კუნძულების ჯგუფი მცირე ანტილის კუნძულების აღმოსავლეთ ნაწილში კარიბის ზღვაში.

ქარსაზომი - ქარის ძალის გასაზომი ხელსაწყო.

ქარსალა (ქარსალი) - ზღვის წვრილი თევზი ქაშაყების ოჯახისა.

ქარსაფარი - ქარისაგან დასაფარავი, ქარისაგან დამცველი.

ქარსელაძე ვახტანგ - მოჭადრაკე, მწვრთნელი. ქართული ქალთა საჭადრაკო სკოლის ფუძემდებელი. საქართველოსა და საბჭოთა კავშირის დამსახურებული მწვრთნელი. ნონა გაფრინდაშვილისა და ნანა ალექსანდრიას პირველი მწვრთნელი (1915-1966 წწ).

ქარსი (არაბ.-დან) - უფერო ან გამჭვირვალე მინერალი რთული შემადგენლობისა; ჩვეულებრივ შედგება თხელი ფენებისგან.

ქარსიანი

1) ქარსისაგან გაკეთებული.

2) ქარსის შემცველი.

ქარტა - იხილე რუკა.

ქარტეხილი - ძლიერი ქარი.

ქარტია (ბერძნ.)

1) ძველ საბერძნეთსა და რომში პაპირუსის ან პერგამენტის გრაგნილი.

2) სახელმწიფოებრივ-პოლიტიკური მნიშვნელობის მქონე ზოგი დოკუმენტის სახელწოდება.

ქარუნი - მდინარე ირანში, მდინარე შატ-ელ-არაბის მარცხენა შენაკადი.

ქარქარა - ძლიერ თეთრი; ქათქათა.

ქარქაში - ხმლის, ხანჯლის, დანის.... ბუდე.

ქარქაშიანი - ქარქაშის მქონე, ქარქაშში მოთავსებული.

ქარქვეტა - მცენარე ქოლგოსანთა ოჯახისა; აქვს კამის მსგავსი ფოთლები; იკეთებს ყვითელ ყვავილს; იზრდება მშრალ და კლდოვან ადგილებში; მის ღეროს მწნილად დებენ.

ქარქვეტი - ხმელი კაჭაჭი (საბა).

ქარქუშაანი -სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (გრემისხევის თემის საკრებულო), მდინარე ნარეკვავის (არაგვის მარჯვენა შენაკადი) მარჯვენა მხარეს. ზღვის დონიდან -970 მეტრი, დუშეთიდან -20 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 78 კაცი.

ქარშიკი - ღაზლის ან სხვა მომსხო ძაფისაგან მოქსოვილი ბრტყელი სარტყელი საქონლის ზურგზე ჩულის დასამაგრებლად.

ქარშოშინი - მშრალი ცხელი ქარი; ხორშაკი.

ქარჩი - ერთი (ბრტყელი) პირის მქონე წერაქვი.

ქარჩითი - სოფელი ცხინვალის მუნიციპალიტეტში.

ქარჩოხი

1) ხეობა ახალგორის მუნიციპალიტეტში, ქსნის ხეობის მონაკვეთი.

2) სოფელი ახალგორის მუნიციპალიტეტში.

ქარჩხაძე ჯემალ - მწერალი (1936-1998 წწ).

ქარცახი - იგივეა, რაც გელა.

ქარცები - სოფელი ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში.

ქარცემული - ქარისაგან გამხმარი (მცენარე).

ქარცეცხლი - დიდი ორომტრიალი, შეხლა-შემოხლა, გასაჭირი.

ქარცხვი (Campanula tridentata და C.Aucheri) - ბალახოვანი მცენარე მაჩიტასებრთა ოჯახისა; გავრცელებულია მაღალ მთებში; ცხვრის კარგი საკვებია.

ქარძმანი - სოფლების ზემო ქარზმანისა და ქვემო ქარზმანის გავრცელებული სახელწოდება (საჩხერის მუნიციპალიტეტი).

ქარწბი - კვარცი, მთის ბროლი.

ქარხანა [(სპარს. „ქარ“ (საქმე) + „ხანა“ (სახლი)] - სამრეწველო საწარმო, სადაც ხდება ნედლეულის მექანიკური დამუშავება.

ქარხანე (სპარს.) - XIII საუკუნეში მონღოლების მიერ ირანსა და აზერბაიჯანის ქალაქებში შექმნილი დიდი სახელოსნოები, რომლებიც სახელმწიფოს ან ხანების საკუთრებას შეადგენდნენ.

ქარხე - მდინარე ირანსა და ერაყში, იკარგება ელ-ჰავიზის ჭაობებში (სიგრძე -870 კილომეტრი).

ქარხემიში - ქალაქ-სახელმწიფო ჩრდილოეთ სირიაში, ძვ. წ.აღ. XIX-XVIII საუკუნეებიდან, ხეთების გააქტიურების პერიოდში.

ქარხნული - ქარხანასთან დაკავშირებული, ქარხნისთვის განკუთვნილი.

ქასაგინი - სოფელი ჯავის მუნიციპალიტეტში.

ქასალა - ქალაქი სუდანში, ამავე სახელწოდების პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი.

ქასაღი (აპარანჩაი) - მდინარე სომხეთში, მდინარე სევჯურის მარცხენა შენაკადი.

ქასრა - სარეველა ბალახი მარცვლოვანთა ოჯახისა; აქვს გრძელი ფესურები. გავრცელებულია უმთავრესად დასავლეთ საქართველოს რეგიონებში.

ქასრაშვილი მაყვალა - ოპერის ქართველი მომღერალი (სოპრანო), საბჭოთა კავშირის სახალხო არტისტი, მოღვაწეობს მოსკოვის დიდ თეატრში (დაიბადა 1942 წელს).

ქასტინგი - იხილე კასტინგი.

ქასური წმინდა გიორგის ეკლესია - VI საუკუნის ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლის - სამეკლესიიანი ბაზილიკის შემორჩენილი ნანგრევები მცხეთის მუნიციპალიტეტში, საგურამოდან ზედაზნისკენ მიმავალ გზაზე.

ქასქანჯიელი - იგივეა, რაც ეშმაკი.

ქასქასი - იგივეა, რაც ქაქანი.

ქასქები (ქაშქები) - ძველი ხალხები; ცხოვრობდნენ პონტოს მთებში შავი ზღვის სამხრეთ სანაპირომდე, ხეთების სამეფოს ჩრდილოეთ ნაწილში (იხსენიებიან ძვ.წ.აღ. XVI-XIII საუკუნეების ხეთურ ტექსტებში).

ქატმი (ფოხვერა) - მცენარეთა გვარი ბალბისებრთა ოჯახისა, ერთ ან მრავალწლოვანი ბალახები.

ქატო (სპარს.) - დაფქული მარცვლის გარსის ნარჩენი, გაცრისას საცერში რჩება.

ქაუქაბი გურჯი ყობად-ბეგ - ირანელი პოეტი, წარმოშობით ქართველი (გარდაიცვალა 1623 წელს).

ქაფანახჩი - სოფელი მარნეულის მუნიციპალიტეტში.

ქაფარი (არაბ.) - აშარი, დამთხვეული.

ქაფრ-ელ-ზაიათი - ქალაქი ეგვიპტეში.

ქაფი

1) წვრილი ბუშტების თეთრი გაუმჭვირვალი მასა, წარმოქმნილი სითხისაგან.

2) თეთრ ბუშტებად ქცეული ოფლი.

3) დუჟი, დორბლი.

ქაფიანიძე ზურაბ - მსახიობი, საზოგადო მოღვაწე, საქართველოს სახალხო არტისტი (1937-2011 წწ).

ქაფუნა (Herniaria) - მიწაზე გართხმული მონაცრისფრო ბალახი მიხაკისებრთა ოჯახისა. იზრდება მშრალსა და ხრიოკ ადგილებში; წყალში სრესით ქაფდება.

ქაფურა (Filipendula) - მცენარეთა გვარი ვარდისებრთა ოჯახისა, მრავალწლოვანი მაღალი ბალახები.

ქაფური (არაბ.) - ძლიერი სპეციფიკური სუნის მქონე უფერული გამჭვირვალე ნივთიერება.

ქაფქაფა - მდუღარე.

ქაფქაფი - ძლიერი დუღილი.

ქაფქირი (სპარს.) - დაჩვრეტილი დიდი კოვზი ქაფის მოსახდელად და წვნიანიდან რისამე ამოსაღებად.

ქაფშია (ქამსა, ლათ. Engraulis encrasicholus) - ზღვის წვრილი თევზი ქაფშიასებრთა ოჯახისა. სხეულის სიგრძე -15სმ-მდე, მასა - 15 გრამს აღწევს. გავრცელებულია ატლანტის ოკეანეში, ხმელთაშუა, შავ და აზოვის ზღვებში. სარეწაო მნიშვნელობისაა.

ქაფჩა (არაბ.-სპარს.) - საკალატოზო ბრტყელი იარაღი რკინისა; იხმარება ბათქაშის კედელზე გასასწორებლად, გასალესად.

ქაქანი

1) აჩქარებულად, ხმაურით პირღია სუნთქვა (დაღლილობისგან, სიცხისგან...).

2) გაუთავებელი გაბმული ხმამაღალი ლაპარაკი.

ქაქუთი - სოფლები ოზურგეთის და ქობულეთის მუნიციპალიტეტებში.

ქაღალდი (არაბ.-სპარს. „ქაღაზ“)

1) სპეციალური მასალა საწერად, სახატავად, საბეჭდავად და სხვა მიზნებისთვის. მზადდება ხის ბოჭკოს ან ჩვრების მასისაგან.

2) ოფიციალური ხასიათის წერილობითი საბუთი.

3) იგივეა, რაც ბანქო.

ქაშა ვაშლი - ზოგი ჯიშის ვაშლი, რომელიც მოკრეფიდან რამდენიმე დღეში ფაშარი ხდება.

ქაშაკაშვილი ვალერიან - ოპერის მომღერალი (ბარიტონი), საქართველოს ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე (1898-1954 წწ)

ქაშანთხევი - მდინარე ახმეტის მუნიციპალიტეტში, ილტოს მარჯვენა შენაკადი.

ქაშანი

1) შამბში ან თოვლზე გაქელილი გზა.

2) ქალაქი ირანის თეირანის ოსტანში.

ქაშანური - თიხის ჭურჭელი მოჭიქული და მოხატული (სპარსეთის ქალაქ ქაშან-ის სახელის მიხედვით).

ქაშაპი (სპარს.) (Seuciscus cephalus orientalis) - მტკნარი წყლის თევზი კობრისებრთა ოჯახისა.

ქაშაყი - ზღვის პატარა თევზი, ჭამენ, ჩვეულებრივ, დამარილებულს.

ქაშენვაკისწყალი - მდინარე ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში, ასკისწყლის მარჯვენა შენაკადი.

ქაშვეთი

1) სოფლები ხაშურის და მესტიის მუნიციპალიტეტში.

2) ხუროთმოძღვრების ძეგლი თბილისში, აგებულია 1904-10 წლებში ძველი ეკლესიის ადგილზე, მდებარეობს რუსთაველის პროსპექტზე.

ქაშვეთის გორა - მთა გარდაბნის მუნიციპალიტეტში, ივრის ზეგანზე.

ქაში (სპარს.) - ბურღულეულის ფაფა, რძეში (ან წყალში) მოხარშული.

ქაში ჯემშიდ იბნ მასუდ - მათემატიკოსი და ასტრონომი, მოღვაწეობდა სამარყანდში, ულუღბეგის ობსერვატორიაში (გარდაიცვალა დაახლოებით 1436/37 წელს).

ქაშმირი - ისტორიული ოლქი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, ჰიმალაისა და ტიბეტის საზღვარზე.

ქაშმირის ხეობა - მდებარეობს ჰიმალაისა და პირ-პანჯალის ქედებს შორის (ინდოეთი).

ქაჩალი (სპარს.)

1) კაცი, რომელსაც თავზე თმა არ ამოსდის.

2) იგივეა, რაც მელოტი.

ქაჩალმთა - მთა საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში, ივრის ზეგანზე.

ქაჩალტბა - ტბა საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში, ივრის ზეგნის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში.

ქაჩაჩი - ცხენის, ვირის და მისთანების ჩლიქი.

ქაჩიბაიძე ბარათა - „დიდ ბარათად“ წოდებული, კახეთის მეფის ალექსანდრე I-ის მოლარე, ბარათაშვილების საგვარეულოს მამამთავარი.

ქაჩუ

1) მთა ახმეტის მუნიციპალიტეტში, პირიქითის ქედზე.

2) უღელტეხილი ახმეტის მუნიციპალიტეტში, პირიქითის ქედზე.

ქაცვი

1) (Hippophaea rhamnoides) ეკლიანი ბუჩქი ფშატი სებრთა ოჯახისა; ისხამს წვრილ, კურკიან, ყვითელ ნაყოფს; ხმარობენ ცოცხალღობედ.

2) ამ ბუჩქის ნაყოფი; იჭმება და სიროფების წარმოებაში იხმარება.

3) ხის ეკალი (საბა).

ქაჯან! - მოფერებითი მიმართვა, ჩვეულებრივ, ბავშვისადმი, ახალგაზრდისადმი.

ქაჯანა - ქართული მხატვრული ფილმი, გადაღებულია ნიკო ლომოურის ამავე სახელწოდების მოთხრობის მიხედვით. ეკრანებზე გამოვიდა 1941 წელს. დამდგმელი რეჟისორი - კონსტანტინე პიპინაშვილი. სცენარის ავტორები - კარლო გოგოძე, კონსტანტინე პიპინაშვილი. დამდგმელი ოპერატორი - ფელიქს ვისოცკი. კომპოზიტორი - ალექსი მაჭავარიანი. მთავარ როლებში: თენგიზ ამირანაშვილი (ქაჯანა), ლეილა აბაშიძე (კატო), ნატო ვაჩნაძე, ალექსანდრე ალაზნისპირელი, სპარტაკ ბაღაშვილი, ვერიკო ანჯაფარიძე, სანდრო კანდელაკი.

ქაჯარანი - ქალაქი სომხეთის ღაფანის რაიონში.

ქაჯი (სპარს.)

1) ავი სული, ეშმაკი.

2) (გადატანით) თავზეხელაღებული, დამთხვეული ადამიანი.

ქაჯიანი - მდინარე ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში, ლუხუნის მარჯვენა შენაკადი.

ქაჯისცოცხი - ხის გვერდითი ტოტები, მეტისმეტად უხვად, ცოცხივით გამოყრილი (ბალზე, ალუბალზე, რცხილაზე, არყსა და სხვებზე). მეტწილად პარაზიტი სოკოების მოქმედებითაა გამოწვეული.

ქაჯური

1) ქაჯების დამახასიათებელი; ჯადოსნური, ეშმაკური.

2) (გადატანით) უკუღმართი, გაუგებარი, ძნელად მისახვედრი.

ქბილარი - სოფელი ჭიათურის მუნიციპალიტეტში (მანდაეთის თემის საკრებულო). მდებარეობს ჭიათურის პლატოზე, მდინარეების დუმალისა და მეჩხეთურას (ძირულის მარჯვენა შენაკადები) შუამდინარეთში. ზღვის დონიდან -850 მეტრი, ჭიათურიდან -25 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 77 კაცი.

ქე - მტკიცების გამომხატველი ნაწილაკი; დაისმის ზმნის წინ; კი.

ქება

1) ხოტბა.

2) სახოტბო ლექსი; ოდა.

ქებაანი - სოფელი კასპის მუნიციპალიტეტში.

ქებული - ვინც, რაც აქეს; ნაქები, სანაქებო.

ქედა - დაბა დასავლეთ საქართველოში, აჭარაში, მდინარე აჭარისწყლის ნაპირებზე; ქედის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრი. ბათუმიდან - 42 კმ, თბილისიდან - 392 კმ.

ქედანი

1) (Columba palumbus) - გარეული მტრედის ერთ-ერთი სახეობა, მასზე მოზრდილი.

2) სოფელი მესტიის მუნიციპალიტეტში.

ქედდახრილი - თავდახრილი, თავჩაქინდრული. || (გადატანით) დამორჩილებული, დამონებული.

ქედელები - სოფელი ხულოს მუნიციპალიტეტში.

ქედელი - სოფელი სიღნაღის მუნიციპალიტეტში.

ქედელობა - სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (გრემისხევის თემის საკრებულო), ალევის ქედის სამხრეთ დაბოლოებაზე, მდინარე ნარეკვავის (არაგვის მარჯვენა შენაკადი) მარჯვენა ნაპირას. ზღვის დონიდან -950 მეტრი, დუშეთიდან -25 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 97 კაცი.

ქედი

1) მუშა საქონლის (ხარის, კამეჩის) კისერი, უღლის დასადები ადგილი.

2) ადამიანის კისერი.

3) წაგრძელებული მთა, სერი, მთაგრეხილი.

4) სოფლების ზემო ქედისა და ქვემო ქედის გავრცელებული სახელწოდება.

ქედიგორა - სოფელი ახალგორის მუნიციპალიტეტში.

ქედის მუნიციპალიტეტი - ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული დასავლეთ საქართველოში, აჭარაში. 1917 წლამდე შედიოდა ქუთაისის გუბერნიის ბათუმის მაზრაში, შემდეგ - ბათუმის ოკრუგში, 1930 წლიდან დამოუკიდებელი რაიონია. ფართობი - 452 კვ.კმ. 1 დაბა, 60 სოფელი.

ქედისუბანი - სოფელი ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში.

ქედლები - იხილე ქედელები.

ქედმაღალი

1) ამპარტავანი, მედიდური, ყოყოჩი.

2) ამაყი, შეუპოვარი, გაუტეხელი.

ქედმოდრეკილი - იგივეა, რაც ქედმოხრილი.

ქედმოუხრილი - ვინც ქედს არ იხრის; გაუტეხელი, დაუმორჩილებელი.

ქედმოხრილი

1) თავდახრილი, წელში მოხრილი.

2) დამორჩილებული, დამონებული.

ქედუხრელი - იგივეა, რაც ქედმოუხრელი.

ქედქედი - სოფელი ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტში.

ქედქედისწყალი - მდინარე ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტში, მაჭახლისწყლის მარცხენა შენაკადი.

ქედფიცხელი

1) ისეთი (ცხენი), რომელიც ლაგამს არ ემორჩილება.

2) (გადატანით) ცხარე, ფიცხი, კერპი (ადამიანი).

ქედძაღლი - ხარის, კამეჩის სალანძღავი სიტყვა.

ქედწახრილი - იგივეა, რაც ქედმოხრილი.

ქედხუდა (სპარს.) - იგივეა, რაც მამასახლისი.

ქევანი - ვირის ზურგზე, კურტნის ქვეშ დასადები საფენი.

ქევსელთა - მდინარე ჯავის მუნიციპალიტეტში, ჯეჯორის მარცხენა შენაკადი.

ქევქევი

1) კოხტად ტარება (ცხენისა).

2) (გადატანით) ითქმის ადამიანის წყნარ, კოხტა სიარულზედაც.

ქევხა (ქემხა) - იგივეა, რაც მამასახლისი.

ქევხიანი - სოფელი ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტში.

ქევხიშვილი თემურ - მომღერალი და ლოტბარი, საქართველოს სახალხო არტისტი (დაიბადა 1940 წელს).

ქეთევან ბაგრატიონი (ბატონიშვილი) - პოეტი, ერეკლე II-ის ასული (1764-1840 წწ).

ქეთევან დედოფალი - კახეთის მეფის, დავით I-ის მეუღლე, თეიმურაზ I-ის დედა; შაჰ-აბასის ბრძანებით, მუსლიმანობის მიღებაზე უარის თქმის გამო, 1724 წელს შირაზში წამებით მოკლეს.

ქეთვანარვა (ქეთუან-რვია) - მდინარე ოჩამჩირის მუნიციპალიტეტში, დღამიშის მარცხენა შენაკადი.

ქეთლი (სპარს.) - ჩაიდანი (წყლის ასადუღებელი).

ქეთმენი - ქედი ჩინეთში.

ქეთო და კოტე - ქართული მხატვრული ფილმი, მუსიკალური კომედია. დამდგმელი რეჟისორები - ვახტანგ ტაბლიაშვილი, შალვა გედევანიშვილი. სცენარის ავტორი - სიკო ფაშალიშვილი. დამდგმელი ოპერატორი - ალექსანდრე დიღმელოვი. კო მპოზიტორები - ვიქტორ დოლიძე, არჩილ კერესელიძე. მთავრ როლებში: მედეა ჯაფარიძე (ქეთო), ბათუ კრავეიშვილი (კოტე), პეტრე ამირანაშვილი (თავადი ლევანი), შალვა ღამბაშიძე (მაკარი), თამარ ჭავჭავაძე (ხანუმა), მერი დავითაშვილი (ქაბატო), ვასო გოძიაშვილი (სიკო), გიორგი შავგულიძე ნიკო), ელისაბედ ჩერქეზიშვილი, თამარ ციციშვილი, ალექსანდრე ჟორჟოლიანი, აკაკი კვანტალიანი, გიორგი გელოვანი.

ქეთხუდა

1) იხილე ქედხუდა.

2) ხნიერი, პატივსაცემი, დარბაისელი ადამიანი.

ქეიბური - პირდიდი და ფრთამაღალი ისარი.

ქეიფი (არაბ.)

1) პურის ჭამა და ღვინის სმა ბევრისა ერთად, რასაც თან ახლავს მხიარულება; დროს ტარება, ნადიმი, ღრეობა.

2) გუნება-განწყობილება, მხიარულ, კარგ გუნებაზე ყოფნა.

ქელეხი (ხარჯი, რიგი) - მიცვალებულის მოსახსენიებლად გამართული პურისჭამა დამარხვის დღეს.

ქელეხსაანი - სოფელი ცხინვალის მუნიციპალიტეტში.

ქელქითი - მდინარე თურქეთში, მდინარე იეშილირმაქის მარჯვენა შენაკადი.

ქემალ-ბეი (ქემალი) ისმაილ - ალაბანეთის პოლიტიკური და სახელმწიფო მოღვაწე (1844-1918 წწ).

ქემალ-თაჰირი - თურქი მწერალი (1910-1995 წწ).

ქემერტელიძე იორამ - პოეტი (დაიბადა 1936 წელს).

ქემერტი - სოფელი ცხინვალის მუნიციპალიტეტში.

ქემი... ქემო... - რთული სიტყვების პირველი შემადგენელი ნაწილი, აღნიშნავს დამოკიდებულებას ქიმიასთან.

ქემინე (ნამდვილი სახელი მამედველი) - თურქმენი პოეტი (დაახლოებით 1770-1840 წწ).

ქემფერი - სოფელი ხაშურის მუნიციპალიტეტში.

ქენაზა - ქვანახშირის საბადოს ცენტრი ალჟირის საურის ვილაიეთში.

ქენდირი (თურქ.) - მრავალწლოვანი მცენარე; აქვს მაღალი ღირსების ბოჭკო, რომლისგანაც ამზადებენ თოკებს, სათევზაო ბადეებს და სხვა.

ქენთერი ილდიზ - თურქი მსახიობი ქალი, რეჟისორი, პედაგოგი და თეატრალური მოღვაწე (დაიბადა 1928 წელს).

ქენქაანი - სოფელი ახალგორის მუნიციპალიტეტში.

ქერა - ღია ყვითელი, თაფლისფერი, ჩალისფერი (თმა). || ასეთი თმის პატრონი.

ქერანა - სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (ჭონქაძის თემის საკრებულო), ალევის ქედის აღმოსავლეთ კალთაზე. ზღვის დონიდან -920 მეტრი, დუშეთიდან -3 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 30 კაცი.

ქერბაბაევი ბერდი - თურქმენეთის სახალხო მწერალი (1894-1974 წწ).

ქერბალა - იხილე ქარბალა.

ქერე

1) სოფელი გორის მუნიციპალიტეტში.

2) სოფელ ზემო ქერეს გავრცელებული სახელწოდება (ცხინვალის მუნიციპალიტეტი).

ქერელი - სელის, კანაფის და მისთანების ქერქი; სართავი ხრალი.

ქერეჭი

1) მწერთა ფრთა (სბა).

2) იგივეა, რაც ქერცლი.

3) იგივეა, რაც ქერქი.

ქერეჭო - იგივეა, რაც ოფიჭო.

ქერზენი - მდინარე ბორჯომის მუნიციპალიტეტში, გუჯარეთისწყლის მარჯვენა შენაკადი.

ქერი (Hordeum sativum) - თავთავიანი პურეული მცენარე; აქვს ფხიანი თავთუნები, კილგადაკრული მარცვალი. || ამ მცენარის მარცვალი; იხმარება ცხოველების (ზოგჯერ ადამიანის) საკვებად, საბურღულედ, სალუდედ.

ქერიანთკარი - სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (ლაფანაანთკარის თემის საკრებულო), ქართლის ქედის დასავლეთ კალთაზე. მდინარე აბანოსხევის (არაგვის მარცხენა შენაკადი) მარჯვენა მხარეს. ზღვის დონიდან -920 მეტრი, დუშეთიდან -21 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 23 კაცი.

ქერიმ-ხანი მოჰამედ - ზენდების დინასტიის დამაარსებელი ირანში, ქვეყენას განაგებდა 1760-79 წლებში (1704 ან 1705 - 1779 წწ).

ქერიფქლა (Verbascum) - ორ ან მრავალწლოვანი მსხვილი ბალახი შავწამალასებრთა ოჯახისა; აქვს შებუსვილი ღერო-ფოთოლი; იკეთებს ყვითელ ყვავილებს.

ქერიღო - უღელტეხილი ახმეტის მუნიციპალიტეტში, პირიქითის ქედზე.

ქერნაჭამი - რასაც ქერი აქვს ნაჭამი; ქერით გასუქებული (ცხენი და სხვა).

ქერონა - ბეღურის მსგავსი ფრინველი ლეგა ფერისა.

ქერონეა - ქალაქი ძველ საბერძნეთში, ბეოტიაში.

ქერსვილა

1) ქერნარევი ჭვავის ნათესი.

2) ქერ ნარევი ჭვავის პური.

ქერსონესი (ტავრიკესი; შუა საუკუნეებში - ქერსონი, კორსუნი) - ძველი ქალაქი ყირიმში, ახლანდელი სევასტოპოლის ფარგლებში. ძვ.წ.აღ. 422-421 წელს დააარსეს ბერძნებმა. იარსება XV საუკუნემდე.

ქერტლი - კანის რქოვანი უჯრედებისა და კანის ცხიმის წვრილი ნაწილაკები, რომლებიც გროვდება თავზე თმის ძირებთან და იქერცლება.

ქერქენი - სოფელი ოჩამჩირის მუნიციპალიტეტში.

ქერქი

1) გარეთა, ადვილად ასაცლელი ფენა ხისა (მცენარისა).

2) ზედა (გარეთა) გამაგრებული ფენა რისამე.

3) ქალაქი თურქმენეთის ჩარჯოუს ოლქში.

ქერქეტი (ქერქეტა) - იგივეა, რაც ჩერჩეტი.

ქერქეჭანა (ქერქეჭინა)

1) ფიჭვის ქერქი.

2) ქერცლით დაფარული.

ქერქეჭელა - იგივეა, რაც ქერცლი.

ქერქიჭამია - ტყის მავნებელი პატარა ხოჭო; ცხოვრობს ხის ქერქსა და მერქანში.

ქერშავეთი - მდინარე ბაღდათის მუნიციპალიტეტში, ხანისწყლის მარცხენა შენაკადი. სათავე აქვს მესხეთის ქედის ჩრდილოეთ კალთაზე, ზღვის დონიდან 2245 მეტრზე. სიგრძე -20 კილომეტრი, აუზის ფართობი -107 კვ.კმ. საზრდოობს წვიმის, თოვლის და მიწისქვეშა წყლით. წყლის საშუალო წლიური ხარჯი - 3,1 კუბ.მ/წმ.

ქერჩი - ქალაქი უკრაინის ყირიმის ნახევარკუნძულზე; IX-XI საუკუნეებში ბოსფორის სახელმწიფოს დედაქალაქი (175 ათასი).

ქერცვლა - ქერცლის ან გამხმარი კანის წვრილ-წვრილ ნაწილაკებად ძრობა.

ქერცლი - პატარ-პატარა რქოვანი ან ძვლოვანი ფირფიტები თევზების, ქვეწარმავალთა სხეულზე, ზოგი ფრინველის ფეხებზე და ზოგი ძუძუმწოვრის კუდზე.

ქერცლიანი (ქერცლოვანი) - ქერცლის მქონე, ქერცლით დაფარული.

ქერჭელა - იგივეა, რაც ქერჭრელი.

ქერჭრელი - ერთმანეთში არეული ქერი და ხორბალი.

ქესალო

1) სოფელი გარდაბნის მუნიციპალიტეტში.

2) სოფლების პირველი ქესალოს და მეორე ქესალოს გავრცელებული სახელწოდება (მარნეულის მუნიციპალიტეტში).

ქესატი (არაბ.) - უფულო ადამიანი.

ქესატობა - ქესატად ყოფნა.

ქესია - მდინარე ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში, თერგის მარცხენა შენაკადი.

ქესრავი თებრიზი აჰმედ - ირანელი ისტორიკოსი და პუბლიცისტი (1890-1946 წწ).

ქესრანიდები - შირვანშაჰების მმართველი დინასტია შირვანის ფეოდალურ სახელმწიფოში (აზერბაიჯანი) 1027-1382 წლებში.

ქექილოვი ამან - თურქმენი პოეტი, აკადემიკოსი (1912-1990 წწ).

ქეშალო

1) სოფელი საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში, (იორმუღანლოს საკრებულო). მდებარეობს ივრის ზეგანზე. მდინარე ივრის მარჯვენა ნაპირას. ზღვის დონიდან -470 მეტრი, საგარეჯოდან -37 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 2983 კაცი.

2) სოფელი მარნეულის მუნიციპალიტეტში

ქეშელა - ტიკივით გაბერილი (იტყვიან ადამიანზე ან მის მუცელზე).

ქეშელთა

1) უღელტეხილი ჯავის მუნიციპალიტეტში, ოსეთის კავკასიონზე.

2) მდინარე ჯავის მუნიციპალიტეტში, ფაწის მარცხენა შენაკადი (სიგრძე -19 კილომეტრი).

3) სოფელი ჯავის მუნიციპალიტეტში.

ქეშელი

1) მოუკუპრავი ტიკი.

2) საღვინე ტიკი.

ქეში - ირიბი.

ქეშიკი - წარჩინებული პირი, (მეფის...) მცველი.

ქეშიშდაღი - იხილე ულუდაღი.

ქეჩა - მატყლისაგან მოთელილი ან ქსოვილების ჩამონაჭრებისაგან დაწნული საფენი; იგივე ნაბადი.

ქეჩეჩო - იგივეა, რაც ქოჩორი.

ქეჩი - იგივეა, რაც ბოტი.

ქეჩო - ზოგი ცხოველის კისრის ზედა ნაწილი. || აგდებით იტყვიან ადამიანის კისერზე.

ქეჩურა - ნაბდის ჩექმა; ბაგვი.

ქეჩხო

1) თხის ან ცხვრის მოქნილი ბეწვიანი ტყავი.

2) იგივეა, რაც გუდა.

ქეცბაია თემურ - ფეხბურთელი, ნახევარმცველი, თამაშობდა სოხუმის „დინამოში“ (1986), თბილისის „დინამოში“ (1987-91), „ანორთოსისში“ (კვიპროსი, 1991-94, 2002-იდან), აეკ-ში (საბერძნეთი, 1995-97), „ნიუკასლ იუნაიტედში“ (ინგლისი, 1997-2000), „ვულვერჰემპტონ უონდერერსსა“ (ინგლისი, 2000-01) და „დანდიში“ (შოტლანდია, 2001-02). 2004 წლიდან „ანორთოსისის“ მოთამაშე-მწვრთნელია. სსრკ ჩემპიონატის უმაღლეს ლიგაში ჩაატარა 54 მატჩი (8 გოლი), საქართველოს ჩემპიონატის უმაღლეს ლიგაში - 50 (15 გოლი). საქართველოს ორგზის (1990, 91) და კვიპროსის (2005) ჩემპიონი, საბერძნეთის ორგზის (1996, 97) და კვიპროსის (2003) თასების მფლობელი. საქართველოს ორგზის (1990, 97) და საბერძნეთის (1996) წლის საუკეთესო ფეხბურთელი. საქართველოს ნაკრებში ითამაშა 52 მატჩი (17 გოლი). საქართველოს ფეხბურთელთა ნაკრების მწვრთნეკუ 2010 წლიდან (დაიბადა 1968 წელს).

ქეცი - კანის გადამდები დაავადება; იწვევს კანის აქერცვლას და თმის, ბალნის ცვენას.

ქეციანი

1) რასაც, ვისაც ქეცი სჭირს.

2) (გადატანით) უხეირო, უვარგისი.

ქეძაფი - იხილე თეზაფი.

ქვა

1) მაგარი ქანი, მთლიანი ან ნატეხის სახით.

2) მარილების მაგარი წარმონაქმნი შინაგან ორგანოებში.

3) იგივეა, რაც კოჭი.

ქვაბები - მთა საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში, ივრის ზეგანზე.

ქვაბთკარა - მდინარე ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში, რიონის მარცხენა შენაკადი.

ქვაბი

1) ლითონის ჭურჭელი (ჩვეულებრივ ცილინდრული ფორმისა) საჭმლის მოსახარშად ან წყლის გასაცხელებლად.

2) ის რაოდენობა რისამე (საჭმლისა...), რაც ამ ჭურჭელში ჩაეტევა.

3) დახურული ჭურჭელი წყლის ორთქლად გადასაქცევად.

4) იგივეა, რაც გამოქვაბული; მღვიმე.

ქვაბისხევი

1) მდინარე ბორჯომის მუნიციპალიტეტში, მტკვრის მარცხენა შენაკადი (სიგრძე -11 კილომეტრი).

2) სოფელი ბორჯომის მუნიციპალიტეტში.

ქვაბლიანი

1) მდინარე ხულოს და ადიგენის მუნიციპალიტეტებში, ფოცხოვისწყლის მარცხენა შენაკადი (სიგრძე -41 კილომეტრი).

2) ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული, ხეობა შუა საუკუნეების საქართველოში (ახლანდელი ადიგენის მუნიციპალიტეტი).

ქვაბრუთა (ქვაბრვითა) - სოფელი გუდაუთის მუნიციპალიტეტში.

ქვაბული - ჩავარდნილი ადგილი მთებს შორის.

ქვაბქოთანი - თიხის ქვაბი.

ქვაბღა - სოფელი ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტში.

ქვაბჩარა - სოფელი გულრიფშის მუნიციპალიტეტში.

ქვაბჩარის მღვიმე - მღვიმე გულრიფშის მუნიციპალიტეტში, წებელდის მასივზე.

ქვადაურა - მდინარე ხარაგაულის მუნიციპალიტეტში, ძირულის მარცხენა შენაკადი.

ქვავნარის საყინულე - საყინულე ასპინძის მუნიციპალიტეტში, სოფელ ხიზაბავრასთან.

ქვაზვინეთი - მთა ხარაგაულის მუნიციპალიტეტში, მესხეთის ქედის ჩრდილოეთ კალთაზე, მდინარე გურგონელას სათავეში (სიმაღლე -2025 მეტრი).

ქვაზი - უმართებულოა, იხილე კვაზი.

ქვათალისღელე - მდინარე ტყიბულის მუნიციპალიტეტში, ჭალის (ყვირილის აუზი) მარჯვენა შენაკადი.

ქვათანა - მთა თელავის მუნიციპალიტეტში, კახეთის კავკასიონის სამხრეთ კალთაზე.

ქვათახევი - ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი კასპის მუნიციპალიტეტში, მდინარე კავთურის სათავესთან; თარიღდება XII-XIII საუკუნეების მიჯნით.

ქვათახევისთავი - მთა კახეთის კავკასიონის სამხრეთ კალთაზე, თელავის და ყვარლის მუნიციპალიტეტებში, გირგლის ქედზე, მდინარეების ლოპოტისა და ინწობის წყალგამყოფ საჯიხვის ქედზე; აგებულია ქვედაიურული ასპიდური ფიქლებით, თიხაფიქლებით და ქვიშაქვებით, შემოსილია ფოთლოვანი ტყით (სიმაღლე -1966 მეტრი).

ქვათეთრი

1) სოფელი ქარელის მუნიციპალიტეტში.

2) მთა თრიალეთის ქედის ჩრდილოეთ განშტოებაზე, ღორისნამკალის ქედზე (2213 მეტრი).

ქვათესლა - სარეველა ბალახი ლაშქარასებრთა ოჯახისა; მეტწილად პურეულის ნათესებში იცის.

ქვაითი (ყოფილი ხუნწი) - სოფელი მარტვილის მუნიციპალიტეტში.

ქვაკალო - მთა გარდაბნის მუნიციპალიტეტში, იალნოს ქედის სამხრეთ კალთაზე.

ქვაკიბე - მთა ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტში, მაჭახლისწყლის და სკურდიდის წყალგამყოფზე.

ქვაკირი - დაუშლელი კირი.

ქვაკუთხედი

1) შენობის საძირკველში სიმაგრისათვის ჩატანებული კუთხის ქვა.

2) (გადატანით) ძირითადი იდეა, დედააზრი, საფუძველი რისამე.

ქვალოდი - დიდი ქვა, ლოდი.

ქვალონი

1) სოფელი ოჩამჩირის მუნიციპალიტეტში.

2) რკინიგზის ბაქანი სენაკი-ხობის გადასარბენზე.

ქვამარილი - გაქვავებული მარილი, რომელსაც მიწიდან იღებენ.

ქვამუხა (Quereus ilex) - მარადმწვანე ხე წიფლისებრთა ოჯახისა.

ქვანახშირი - ორგანული წარმოშობის მაგარი საწვავი წიაღისეული, ჩვეულებრივ შავი ფერისა.

ქვაპურა - ერთწლოვანი მცენარე ქოლგოსანთა ოჯახისა; უმთავრესად პურეულის ნათესებში იცის.

ქვარეხი - მდინარე ახმეტის მუნიციპალიტეტში, ილტოს მარჯვენა შენაკადი.

ქვარიანი დათუნა - XVII საუკუნის ქართველი პოეტი.

ქვარიანი სიმონ - მწერალი, ისტორიკოსი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე (1868-1946 წწ).

ქვასათალი - სოფელი ცხინვალის მუნიციპალიტეტში.

ქვასალესი - სალესი ქვა.

ქვასანაყი - მრგვალი გრძელი ქვა, რომლითაც ნაყავენ რასმე როდინში (ფილში).

ქვასვეტი - იგივეა, რაც სტელა.

ქვატეხია - ბალახოვან მცენარეთა გვარი ფხიჯასებრთა ოჯახისა.

ქვაფენილი - ქვით მოფენილი მოკირწყლული ნაწილი ქუჩისა (ტრანსპორტის სავალად).

ქვაყორე - ქვისა და ლოდის გროვა.

ქვაყრილი

1) ქვით მოფენილი ადგილი.

2) ქვითა და ღორღით შექმნილი ხელოვნური მაღლობი.

3) ქვის, ღორღის ნაგებობა.

ქვაყუდე - სოფელი სამტრედიის მუნიციპალიტეტში (გორმაღალის თემის საკრებულო), მდებარეობს იმერეთის სამხრეთ მთისწინეთში, მდინარე ხევისწყლის მარჯვენა ნაპირზე. ზღვის დონიდან -180 მეტრი, სამტრედიიდან -17 კილომეტრი. 2002 წლის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 475 ადამიანი.

ქვაყუთი - ქვის კუბო; იცოდნენ უძველეს დროში.

ქვაშავა (ქვაშავისწვერი) - მთა თელავის მუნიციპალიტეტში, კახეთის კავკასიონის სამხრეთ კალთაზე.

ქვაჩადალა - მდინარე ახმეტის მუნიციპალიტეტში, ალაზნის მარჯვენა შენაკადი.

ქვაჩახია ვენორი - ფილოსოფოსი და სოციოლოგი, ფილოსოფიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი (1924-1982 წწ).

ქვაცერისწყალი - მდინარე ყვარლის მუნიციპალიტეტში, ავანისხევის მარცხენა შენაკადი.

ქვაციხე

1) სოფელი ჭიათურის მუნიციპალიტეტში, მდინარე ბუჯის (ყვირილის აუზი) ნაპირებზე. თემის საკრებულოს ცენტრი). ზღვის დონიდან -560 მეტრი, ჭიათურიდან -18 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 805 კაცი.

2) მთა ჭიათურის მუნიციპალიტეტში, რაჭის ქედის სამხრეთ განშტოებაზე.

ქვაცხუნთა - უღელტეხილი წყალტუბოს მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე, რაჭის ქედის დასავლეთ ნაწილში.

ქვაწვია (ქვახარშია) - ძალიან ხელმოჭერილი, ძუნწი.

ქვაჭარა - არქეოლოგიური ძეგლი, კარსტული წარმოშობის მღვიმე სოფელ ყადის მიდამოებში (გულრიფშის მუნიციპალიტეტი).

ქვახვრელი

1) ხვრელი, გამოქვაბული კლდეში.

2) სოფელი გორის მუნიციპალიტეტში.

ქვახიდისწყალი - მდინარე ახმეტის მუნიციპალიტეტში, პირიქით ის ალაზნის მდგენელი (სიგრძე -19 კილომეტრი).

ქვაჯვარი

1) მთა ბორჯომის მუნიციპალიტეტში, თრიალეთის ქედზე (2290 მეტრი).

2) მთა გარდაბნის და მცხეთის მუნიციპალიტეტების საზღვარზე, საგურამო-იალნოს ქედის მთისწინეთში (980 მეტრი).

ქვაჯის მღვიმე - მღვიმე ოჩამჩირის მუნიციპალიტეტში.

ქვე

1) (შემოკლებული) ქვევით.

2) მტკიცებითი ნაწილაკი: კი, ჰო, დიახ.

3) იგივეა, რაც აბა.

4) პირველი შემადგენელი ნაწილი რთული ფუძეებისა: ნიშნავს რაიმე ძირითადის ნაწილს, მასზე დაქვემდებარებულს.

ქვები - სოფელი ხარაგაულის მუნიციპალიტეტში (მოლითის თემის საკ რებულო). მდებარეობს მდინარე ჩხერიმელის მარცხენა მხარეს. ზღვის დონიდან -580 მეტრი. ხარაგაულიდან -12 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 405 კაცი.

ქვებუდანი - ჩუმი ვერაგი (საბა); ქვეშქვეშა, გაიძვერა.

ქვეგამხედვარი - გაიძვერა, მუხანათი, ვერაგი.

ქვეგანაყოფი - სამხედრო ერთეული, რომელიც შედის უფრო მსხვილი სამხედრო ნაწილის შემადგენლობაში.

ქვეგანყოფილება - განყოფილების ნაწილი.

ქვედა - რამესთან შედარებით ქვევით არსებული, მოთავსებული.

ქვედა აბაყვა - მდინარე გულრიფშის მუნიციპალიტეტში, ჩხალთის მარჯვენა შენაკადი.

ქვედა აგარა - სოფელი ქედის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ალისუბანი - სოფელი თერჯოლის მუნიციპალიტეტში. მდინარე ყვირილის მარცხენა მხარეს. თემის საკრებულოს ცენტრი (მოიცავს 5 სოფელს: ზარნაძეები, ზედა ალისუბანი, თხილთაწყარო, მაჩიტაური, ქვედა ალისუბანი). ზღვის დონიდან -250 მეტრი, თერჯოლიდან -15 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 2829 ადამიანი. სოფლის მახლობლად უნაგირას მთაზე შემონახულია შუა საუკუნეების დარბაზული ეკლესია.

ქვედა ალმე (ოქტომბერი) - სოფელი ხულოს მუნიციპალიტეტში.

ქვედა აღვი - სოფელი ცაგერის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა აჭყვა - სოფელი ქობულეთის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ბაში - სოფელი სამტრედიის მუნიციპალიტეტში (ბაშის თემის საკრებულო), მდებარეობს იმერეთის დაბლობზე, მდინარე რიონის მარჯვენა მხარეს. ზღვის დონიდან -25 მეტრი, სამტრედიიდან -15 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 417 კაცი.

ქვედა ბახვი - სოფელი ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ბერეთისა - სოფელი ჭიათურის მუნიციპალიტეტში (ნიგოზეთის თემის საკრებულო). მდებარეობს ჭიათურის პლატოზე, მდინარე დუმალის ნაპირას. ზღვის დონიდან -840 მეტრი, ჭიათურიდან -17 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 807 კაცი.

ქვედა ბზვანი - სოფელი ვანის მუნიციპალიტეტში, მდებარეობს მდინარე სულორის (რიონის მარცხენა შენაკადი) მარჯვენა ნაპირზე. ბზვანის თემის საკრებულოს ცენტრი. ზღვის დონიდან -160 მეტრი. ვანიდან -9 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1529 ადამიანი.

ქვედა ბზებზუ - სოფელი ქედის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა გეზრული - სოფელი ჭიათურის მუნიციპალიტეტში (გეზრულის თემის საკრებულო). მდებარეობს ჭიათურის პლატოზე, მდინარე ყვირილის მარცხენა მხარეს. ზღვის დონიდან - 480 მეტრი, ჭიათურიდან -30 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 274 კაცი.

ქვედა გორა - სოფელი ვანის მუნიციპალიტეტში, მდებარეობს მდინარე კვინისწყლის (რიონის მარცხენა შენაკადი) მარჯვენა მხარეს. გორის თემის საკრებულოს ცენტრი. ზღვის დონიდან -160 მეტრი, ვანიდან -18 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1554 ადამიანი.

ქვედა გორდი - სოფელი ხონის მუნიციპალიტეტში (გორდის თემის საკრებულო). 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 522 კაცი.

ქვედა დაგვა - სოფელი ქობულეთის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ეწერი - სოფელი სამტრედიის მუნიციპალიტეტში (გომის თემის საკრებულო), მდებარეობს იმერეთის სამხრეთ მთისწინეთში. ზღვის დონიდან -130 მეტრი, სამტრედიიდან -14 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 237 კაცი.

ქვედა ვედი - სოფელი მესტიის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ზეგანი - სოფელი ბაღდათის მუნიციპალიტეტში (ზეგნის თემის საკრებულო). მდებარეობს მდინარე საკრაულის (ხანისწყლის მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. ზღვის დონიდან -310 მეტრი, ბაღდათიდან -7 კილომეტრი. 2002 წლის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 584 კაცი.

ქვედა თლუღი - სოფელი ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ილემი - სოფელი ზესტაფონის მუნიციპალიტეტში, მდებარეობს მდინარე ძირულის ხეობაში. ილემის თემის საკრებულოს ცენტრი. ზღვის დონიდან -300 მეტრი, ზესტაფონიდან -10 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1047 ადამიანი.

ქვედა იფარი - სოფელი მესტიის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა კვალითი - სოფელი ზესტაფონის მუნიციპალიტეტში (კვალითის თემის საკრებულო). მდებარეობს მდინარე ყვირილის მარცხენა მხარეს. ზღვის დონიდან -240 მეტრი, ზესტაფონიდან -4 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1590 ადამიანი.

ქვედა კინჩხა - სოფელი ხონის მუნიციპალიტეტში (კინჩხის თემის საკრებულო), მდებარეობს მდინარე ოკაცეს მარცხენა ნაპირზე. ზღვის დონიდან -680 მეტრი, ხონიდან -27 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 143 ადამიანი.

ქვედა კლდეეთი - სოფელი ზესტაფონის მუნიციპალიტეტში (კლდეეთის თემის საკრებულო). მდებარეობს მდინარე აჯამურის (ყვირილის მარცხენა შენაკადი) ხეობაში. ზღვის დონიდან -320 მეტრი, ზესტაფონიდან -4 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 806 ადამიანი.

ქვედა კონდიდი - სოფელი ქობულეთის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ლუხვანო - სოფელი ცაგერის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ლუჰა - სოფელი მესტიის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა მამათი - სოფელი ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა მარღი - სოფელი მესტიის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა მახუნცეთი - სოფელი ქედის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა მესხეთი - სოფელი წყალტუბოს მუნიციპალიტეტში (მუხიანის თემის საკრებულო), მდებარეობს იმერეთის დაბლობზე, მდინარე რიონის მარჯვენა მხარეს. ზღვის დონიდან -100 მეტრი, წყალტუბოდან -35 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1082 კაცი.

ქვედა მუქედი - სოფელი ვანის მუნიციპალიტეტში, მდებარეობს იმერეთის სამხრეთ მთისწინეთზე, მდინარე ყუმურის (რიონის მარცხენა შენაკადი) ხეობაში. მუქედის თემის საკრებულოს ცენტრი. ზღვის დონიდან -240 მეტრი. ვანიდან -9 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 491 ადამიანი.

ქვედა ნასაკირალი - დაბა ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ონჭეიში - სოფელი წყალტუბოს მუნიციპალიტეტში (მექვენის თემის საკრებულო), მდებარეობს ჩრდილოეთ იმერეთის მთისწინეთში, მდინარე ლეხიდრის მარჯვენა მხარეს. ზღვის დონიდან -400 მეტრი, წყალტუბოდან -50 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 27 კაცი.

ქვედა ორღული - სოფელი საჩხერის მუნიციპალიტეტში (ჩიხის თემის საკრებულო). მდებარეობს მდინარე ყვირილის მარჯვენა მხარეს. ზღვის დონიდან -500 მეტრი, საჩხერიდან -7 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 848 კაცი.

ქვედა საზანო - სოფელი ზესტაფონის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს მდინარე ძუსის (ყვირილის აუზი) ხეობაში. თემის საკრებულოს ცენტრი. ზღვის დონიდან -280 მეტრი, ზესტაფონიდან -15 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 2834 ადამიანი.

ქვედა საირმე - სოფელი ცაგერის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა სალიბაური - სოფელი ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა სამება - სოფლები ქობულეთის და ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტებში.

ქვედა საქარა - სოფელი ზესტაფონის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს მდინარე ყვირილისა და ჩოლაბურის შუამდინარეთში. თემის საკრებულოს ცენტრი. ზღვის დონიდან -170 მეტრი, ზესტაფონიდან -4 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 2941 ადამიანი.

ქვედა საწუმბო - ზესტაფონის მუნიციპალიტეტის სოფელ საწუმბოს ძველი სახელი.

ქვედა სიმონეთი - სოფელი თერჯოლის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს მდინარე ყვირილის მარცხენა მხარეს. სოფლის საკრებულოს ცენტრი. ზღვის დონიდან -250 მეტრი, თერჯოლიდან -15 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 2829 ადამიანი. სოფლის მახლობლად უნაგირას მთაზე შემონახულია შუა საუკუნეების დარბაზული ეკლესია.

ქვედა სორტა - სოფელი სენაკის მუნიციპალიტეტში.

ქვედატანი

1) წელს ქვემოთა ნაწილი ადამიანისტანისა.

2) ქალის კაბა, წელს ქვემოთ ჩასაცმელი.

ქვედა ულიანოვკა - სოფელი ქობულეთის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ღვარდია - სოფელი ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ღვირიში - სოფელი ცაგერის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ყოშრა - მდინარე მესტიის მუნიციპალიტეტში, ენგურის მარცხენა შენაკადი.

ქვედა შავრა - სოფელი ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ჩხოროწყუ - სოფელი ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ჩხუტუნეთი - სოფელი ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ცაგერი - სოფელი ცაგერის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა ციხესულორი - სოფელი ვანის მუნიციპალიტეტში, მდებარეობს იმერეთის დაბლობზე, მდინარე რიონის მარცხენა მხარეს. ციხესულორის თემის საკრებულოს ცენტრი. ზღვის დონიდან -70 მეტრი. ვანიდან -3 კილო მეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 874 ადამიანი.

ქვედა ძიმითი - სოფელი ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა წევა - სოფელი ზესტაფონის მუნიციპალიტეტში (ძირულის თემის საკრებულო). მდებარეობს მდინარე ძირულის მარჯვენა მხარეს. ზღვის დონიდან -540 მეტრი, ზესტაფონიდან -12 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 234 ადამიანი.

ქვედაწელი - იგივეა, რაც ქვედატანი.

ქვედა წირმინდი - სოფელი მესტიის მუნიციპალიტეტში.

ქვედა წიფლავაკე - სოფელი ზესტაფონის მუნიციპალიტეტში (სანახშირის თემის საკრებულო). მდებარეობს მდინარე ძირულის ხეობაში. ზღვის დონიდან -400 მეტრი, ზესტაფონიდან -6 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 460 ადამიანი.

ქვედა ჭალოვანი - სოფელი ჭიათურის მუნიციპალიტეტში (წირქვალის საკრებულო). მდებარეობს ჭიათურის პლატოზე. ზღვის დონიდან 840 მეტრი, ჭიათურიდან 13 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 853 კაცი.

ქვედა ჭყეპი - სოფელი ტყიბულის მუნიციპალიტეტში (ორპირის თემის საკრებულო), მდებარეობს მდინარე წყალწითელას მარჯვენა ნაპირას. ზღვის დონიდან -290 მეტრი, ტყიბულიდან -16 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 227 კაცი.

ქვედა ჭყვიში - სოფელი ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში.

ქვედი - სოფელი ონის მუნიციპალიტეტში.

ქვედის ტბა - ტბა ჯავის მუნიციპალიტეტში, რაჭა-ლეჩხუმის კავკასიონის სამხრეთ კალთაზე, ქვედრულის ხეობაში (სიღრმე 14,5 მეტრი).

ქვედრულა - მდინარე ონის და ჯავის მუნიციპალიტეტებში, ჯეჯორის მარჯვენა შენაკადი.

ქვევიდან - ქვემოთა ადგილიდან ზევითკენ.

ქვევით

1) ქვედა ნაწილში, დაბლა.

2) რისამე შემდეგ.

ქვევითა - ქვევით მყოფი, ქვევით არსებული, ქვედა, ქვემოთა.

ქვევითკენ - ზევიდან ქვევით, ქვევითა მიმართულებით.

ქვევრი

1) ღვინის შესანახი თიხის დიდი ჭურჭელი, კვერცხის მოყვანილობისა; ინახავენ მიწაში ყელ ამდე ჩამარხულს.

2) ქართული მოკლემეტრაჟიანი სატელევ იზიო მხატვრული ფილმი. ეკრანებზე გამოვიდა 1970 წელს. დამდგმელი რეჟისორი - ირაკლი კვირიკაძე. სცენარის ავტოორი - რევაზ გაბრიაძე. დამდგმელი ოპერატორი - ლომერ ახვლედიანი. კომპოზიტორი - გია ყანჩელი. მთავარ როლებში: ბუხუტი ზაქარიაძე, ვახტანგ სულაქველიძე, ჰენრიეტა ლეჟავა, ეროსი მანჯგალაძე, ოთარ ზაუტაშვილი.

ქვეითი

1) ფეხით მავალი.

2) ქვეითი ჯარის მებრძოლი.

ქველდაბა (ქცელდაბა) - ადრინდელი შუა საუკუნეების ხანის კახეთის ერთ-ერთი ადმინისტრაციული ცენტრი.

ქველეთუბანი - სოფელი ზესტაფონის მუნიციპალიტეტში (დილიკაურის თემის საკრებულო). მდებარეობს მდინარე ბუჯის ხეობაში. ზღვის დონ იდან -400 მეტრი, ზესტაფონიდან -13 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 204 ადამიანი.

ქველი

1) მოწყალე, კეთილი.

2) მხნე, გულადი.

3) ქართველი ხუროთმოძღვარი, რომელსაც X საუკუნის II ნახევარში აუგია შეპიაკის ეკლესია თრიალეთში (ახლა მოქცეულია ხრამჰესის ხელოვნური ტბის ფსკერზე).

ქველიაშვილი შოთა - სპორტსმენი (ტყვიის სროლა). 1964 წლის ტოკიოს ოლიმპიური თამაშების მეორე პრიზიორი პირად პირველობაში და 1968 წლის მეხიკოს ოლიმპიადის მონაწილე (IV ადგილი), ევროპის სამგზის ჩემპიონი (1959 - გუნდურში, 1969 - პირადსა და გუნდურში), მსოფლიოს ჩემპიონი ახალგაზრდებს შორის (1958), სსრკ სამგზის ჩემპიონი (1961, 64, 68), სამგზის მეორე (1961, 63, 68) და სამგზის მესამე (1959, 63, 67) პრიზიორი (1938-2004 წწ).

ქველიძე ლამარა - მოქანდაკე, საქართველოს დამსახურებული მხატვარი (დაიბადა 1937 წელს).

ქველმოქმედება - კერძო პირების მიერ მატერიალური დახმარების გაწევა უქონელთათვის, ღარიბებისთვის; მოწყალება.

ქველმოქმედი - ვინც ქველმოქმედებას სჩადის.

ქველობა - ქველის თვისება.

ქველური - ქველის დამახასიათებელი.

ქვემდგომი - ადმინისტრაციულად, ორგანიზაციულად დაქვემდებარებული.

ქვემდებარე - გრამატიკაში -წინადადების მთავარიწევრი, რომელიც მოქმედებს ან რომელსაც წინადადების აზრის მიხედვით მოქმედება მიეწერება.

ქვემეხი - საერთო სახელი საარტილერიო იარაღისა (ზარბაზნისა, ჰაუბიცისა და მისთანების).

ქვემო - იგივეა, რაც ქვევითა.

ქვემო აბაშა - სოფელი სამტრედიის მუნიციპალი ტეტში (გამოჩინებულის თემის საკრებულო), მდებარეობს იმერეთის სამხრეთ მთისწინეთში. ზღვის დონიდან -240 მეტრი, სამტრედიიდან -17 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 198 კაცი.

ქვემო ავსტრია - მხარე ავსტრიაში; ადმინისტრაციული ცენტრი - ვენა.

ქვემო ავჭალა - ავჭალის ადგილობრივი სახელწოდება (ზემო ავჭალის საპირისპიროდ).

ქვემო აკეთი - სოფელი ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო ალევი - სოფელი ახალგორის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო ალვანი - სოფელი ახმეტის მუნიციპალიტეტში, ალაზნის ვაკეზე, მდინარე ალაზნის მარცხენა მხარეს. თემის საკრებულოს ცენტრი (მოიცავს 2 სოფელს: ბაბანეური, ქვემო ალვანი). ზღვის დონიდან -460 მეტრი, ახმეტიდან -15 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 3407 ადამიანი.

ქვემო ამბრეთი - სოფელი ზნაურის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო აჟარა - სოფელი გულრიფშის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო არანისი - სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (ჟინვალის სადაბო საკრებულო). 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 284 კაცი.

ქვემო არტანი - სოფელი თიანეთის მუნიციპალიტეტში (არტნის თემის საკრებულო), მდინარე ივრის მარჯვენა მხარეს. ზღვის დონიდან -1170 მეტრი, თიანეთიდან -13 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 64 კაცი.

ქვემო არცევი - სოფელი გორის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო აფიანჩა - სოფელი გულრიფშის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო აში - სოფელი დუშეთის მუნიციპალიტეტში (ჭონქაძის თემის საკრებულო), ალევის ქედის აღმოსავლეთ კალთაზე, მდინარე ფოტისხევის (არაგვის მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. ზღვის დონიდან -900 მეტრი, დუშეთიდან -3 კილომეტრი. 2002 წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 51 კაცი.

ქვემო აჩაბეთი - სოფელი ცხინვალის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო აძვისი - სოფელი ხაშურის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო ახალსოფელი - სოფელი გორის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო ახალშენი - სოფელი თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტში.

ქვემო ახკალაფა - სოფელი თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტში.

ქვემო ბაგები - სოფელი ახალგორის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო ბარი - სოფელი ონის მუნიციპალიტეტში.

ქვემო ბარღები - სოფელი გალის მუნიციპალიტეტში.