კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი
საარქივო ფონდი, ასლი № 1052, გვ. 223-358; გაზ. „ივერია“, 1886, 21
აგვისტო, № 181, გვ. 1, 2; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ცხრა ტომად (პ. ინგოროყვასა
და ალ. აბაშელის რედ.), ტ. VIII, 1928, გვ 368; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად,
ტ. 8, 2007, გვ. 294. გაზ. „დროება“, 1869, № 34, გვ. 1-2. გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ი.
ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17 553; ი. ჭავჭავაძე,
წერილები (ი. ბოცვაძის რედ.), სოხუმი, 1949, გვ. 44; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ
ტომად, X, 1961, გვ. 52; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 47,
385-386. პირთა ანოტაციები: ნიკოლაძე ნიკო (ნიკოლოზ) იაკობის ძე (1843- 1928) ცნობილი პუბლიცისტი, კრიტიკოსი და საზოგადო მოღვაწე. მაჩაბელი ვასილ გიორგის ძე (1845-1918) თავადი, ვექილი, საზოგადო მოღვაწე, ივანე მაჩაბლის ძმა. ღოღობერიძე ბესარიონ ლევანის ძე (1832-1879) პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე, 1876-1879 წლებში ქუთაისის
სათავადაზნაურო ბანკის გამგეობის თავმჯდომარე. გაზ. “დროება“, 1880, 21 აგვისტო, № 176, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც
ტომად, ტ. 15, 2007, გვ. 156. ატრიბუცია: სტატია დაიბეჭდა „სავარაუდო“ თხზულებათა ტომში. ატრიბუციის
არგუმენტირება მოცემულია იქვე; იხ. ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 15,
2007, გვ. 621, 657 კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი
საარქივო ფონდი, ასლი № 1052, გვ. 223-358; გაზ. „ივერია“, 1886, 21
აგვისტო, № 181, გვ. 1, 2; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ცხრა ტომად (პ. ინგოროყვასა
და ალ. აბაშელის რედ.), ტ. VIII, 1928, გვ 368; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად,
ტ. 8, 2007, გვ. 294. „Иверия“ о Кутайском земельном банке“, «Новое обозрение», № 2293. გაზ. „ივერია“, 1890, 21 აგვისტო, № 179, გვ. 1 (ცენზურის ნებართვა
1890, 21/ VIII); ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 5, თბ., 1991, გვ. 489.
ატრიბუცია: ლ. ჭრელაშვილი, ჟურნ. „საქართველოს მოამბეში“ და გაზეთ „ივერიაში“
სფირიდონ ჩიტორელიძის ფსევდონიმით გამოქვეყნებული ნაწერების ატრიბუციის
საკითხები, კრებ. „ქართული ჟურნალისტიკა“, 1981. პირთა ანოტაციები: ბებურიშვილი ეტლია გურგენის ძე ვექილი და საზოგადო მოღვაწე, ცხოვრობდა გურიაში. არტურ ლაისტი, უკანასკნელი დღეები ი. ჭავჭავაძისა, მნათობი, 1937, № 5,
გვ. 23-24. პირთა ანოტაციები: ლაისტი არტურ (1852-1927) გერმანელი მწერალი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი. შეისწავლა ქართული ენა, და
აქვეყნებდა საქართველოსთან დაკავშირებულ სტატიებს. თბილისში დააარსა
გერმანული გაზეთი “Kaukazishe post”.
1886
21 აგვისტო
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად განაგრძობს ვრცელი ნარკვევის
გამოქვეყნებას თარიღით „ტფილისი, 20 აგვისტო“ („ჩვენ ჩვენის შეძლებისამებრ
გამოვიძიეთ მიზეზი...“). მწერლის თხზულებათა კრებულებში იბეჭდება სათაურით
„ხიზნების საქმე“. გაზეთის იმავე ნომრის „დამაკვირდის“ რუბრიკაში „ლარიძის“
ფსევდონიმით აქვეყნებს ლექსს „არა, არ ვუქებ ვაჟკაცსა...“
წყარო:
1869
21 აგვისტო
გაზეთ „დროებაში“ იბეჭდება ინფორმაცია პეტერბურგში „კაცია – ადამიანის?!
დაბეჭდვის შესახებ“.
წყარო:
1873
21 აგვისტო
მოსკოვიდან პეტერბურგში წერილს უგზავნს ვასილ მაჩაბელს, უზიარებს სიხარულს
იმასთან დაკავშირებით, რომ რუსულ ბანკებთან ურთიერთობის მოგვარების იმედი
გაჩნდა და სთხოვს „დროების“ იმ ნომრის გაგზავნას, რომელშიც დაიბეჭდა ნიკო
ნიკოლაძის სტატია „ქუთაისის სათავადაზნაურო ბანკი და ბ. ღოღობერიძე“.
აპირებს, ჩაერთოს ნიკოლაძისა და ბესარიონ ღოღობერიძის პოლემიკაში.
წყარო:
1880
21 აგვისტო
გაზეთ „დროების“ სარედაქციო გვერდზე ხელმოუწერლად აქვეყნებს სტატიას „დაბრუნებული
აფხაზები“. ტექსტი ილია ჭავჭავაძის სახელით პირველად დაიბეჭდა მწერლის
თხზულებათა ოცტომეულში.
წყარო:
1886
21 აგვისტო
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად განაგრძობს ვრცელი ნარკვევის
გამოქვეყნებას თარიღით „ტფილისი, 20 აგვისტო“ („ჩვენ ჩვენის შეძლებისამებრ
გამოვიძიეთ მიზეზი...“). მწერლის თხზულებათა კრებულებში იბეჭდება სათაურით
„ხიზნების საქმე“. გაზეთის იმავე ნომრის „დამაკვირდის“ რუბრიკაში „ლარიძის“
ფსევდონიმით აქვეყნებს ლექსს „არა, არ ვუქებ ვაჟკაცსა...“
წყარო:
1890
21 აგვისტო
გაზეთ „ივერიაში“ სფირიდონ ჩიტორელიძის ხელმოწერით აქვეყნებს სტატიას
სათაურით „წერილი მეგობართან“ („28 თიბათვეს შევესწარი რატილის ხოროს
გალობას...“).
წყარო:
21 აგვისტო
გაზეთი „ნოვოე ობოზრენიე“ აქვეყნებს მისი წერილის „ქუთაისის ბანკის საქმე“
რუსული თარგმანის დასასრულს რედაქციის შენიშვნებით.
წყარო:
1907
21 აგვისტო
საგურამოში მასთან სტუმრად ადის არტურ ლაისტი.
წყარო: