1859
|
|
|
|
|
1859 5 იანვრის შემდეგ ჟურნალ „ცისკარში“ აქვეყნებს იაკობ პოლონსკის ლექსის – „ბედა მქადაგებელი“
თარგმნას. |
|
წყარო:
ჟურნ. „ცისკარი“, № 1, გვ. 1-3. დათარიღება: ვათარიღებთ
ჟურნალის ნომერზე აღნიშნული ცენზურის ნებართვის დროის მიხედვით. პირთა
ანოტაციები: პოლონსკი იაკობ პეტრეს ძე (1819-1898)
რუსი პოეტი. ხუთი წელი
ცხოვრობდათბილისში, კარგად იცნობდა ქართულ კულტურას და წერდა მასზე |
|
|
|
|
|
1859 11 იანვარი
პეტერბურგში წერს ლექსს „გულის ხმა“, რომელიც ავტორის სიცოცხლეში
არ გამოქვეყნებულა. |
|
წყარო: გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი,
კრებ. №17501, გვ. 4; კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის
პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 6. |
|
|
|
|
|
1859 18 იანვარი
პეტერბურგში წერს ლექსს „მითხარ, მიყვარხარ...“,
რომელიც ხელნაწერში> ჯვარედინადაა გადახაზული და ავტორის სიცოცხლეში არ
გამოქვეყნებულა. |
|
წყარო: გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო
მუზეუმი, კრებ. №17501, გვ. 11. |
|
|
|
|
|
1859
18 იანვარი პეტერბურგში თარგმნის ფრიდრიხ რიუკერტის
ლექსს „მგზავრის მწუხრისეული> სიმღერა“ სათაურით „ჩრდილნი მაღალ მთებისა“. |
|
წყარო: გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი,
კრებ. №17501, გვ. 22. პირთა ანოტაციები: რიუკერტი ფრიდრიხ (ფრაიმუნდ რაიმარი)
(1788-1866)
გერმანელი პოეტი. |
|
|
|
|
|
1859 19
იანვარი პეტერბურგში წერს ლექსს „გავსწორდეთ, ბედო!“. |
|
წყარო:
გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, კრებ. №17501, გვ. 20;
კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო
ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 50. |
|
|
|
|
|
1859
19 იანვარი
ჰაინრიხ ჰაინეს მიბაძვით პეტერბურგში წერს ლექსს „მეცა
მქონია კარგი> მამული“. |
|
წყარო: კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი.
ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, ფ. 29. პირთა
ანოტაციები: რიუკერტი ფრიდრიხ (ფრაიმუნდ რაიმარი) (1788-1866)
გერმანელი პოეტი. |
|
|
|
|
|
1859 19 იანვარი მუშაობს ფრიდრიხ რიუკერტის ლექსის „ჩრდილნი მაღალ მთებისა“ თარგმანის> ახალ
ვარიანტზე. |
|
წყარო: კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი.
ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 107. პირთა
ანოტაციები: რიუკერტი ფრიდრიხ (ფრაიმუნდ რაიმარი) (1788-1866)
გერმანელი პოეტი. |
|
|
|
|
|
1859 26 იანვარი ასრულებს პოემა „აჩრდილის“ პირველი ვარიანტის წერას. |
|
წყარო: კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი
საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 107 |
|
|
|
|
|
1859 18 თებერვლამდე პეტერბურგში ეცნობა გენერალ
ილია ჩაიკოვსკის ოჯახს და განსაკუთრებული> გრძნობით იმსჭვალება შემდგომში
ცნობილი კომპოზიტორის – პეტრე ჩაიკოვსკის> დის, ალექსანდრა (საშენკა)
ჩაიკოვსკაიასადმი. |
|
წყარო: ლექსის „ს...ს“ ავტოგრაფი, გ.
ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 3; წერილი ნინო
ჭავჭავაძე-აფხაზისადმი, ავტოგრაფი,გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო
მუზეუმი № 17522; ი. ჭავჭავაძე,თსკ ოც ტომად, ტ. 17, თბ., 2012, გვ. 21; კოხტა
აფხაზი, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“,წ. 1, 1935, გვ. 565; მოდესტ ჩაიკოვსკი,
ცხოვრება პეტრე ილიას ძე ჩაიკოვსკისა, ტ. 1-3,მოსკოვი-ლაიფციგი, 1903; გურამ
შარაძე, ილია ჭავჭავაძე (ცხოვრება, მოღვაწეობა, შემოქმედება – ფოტომატიანე), ტ. 1,
თბ., 1987, გვ. 127-131. დათარიღება: 18 თებერვალს თავის დას
სწერს ამ ქალისა და მისი ოჯახის შესახებ,ივლისში კი ლექსებს უძღვნის.პირთა
იდენტიფიკაცია: არსებობს განსხვავებული მოსაზრებაც, რომლის მიხედვით ილიას სატრფო
იყო არა ალექსანდრა ჩაიკოვსკაია, არამედ მისი ბიძაშვილი – სოფიო პეტრეს ასული
ჩაიკოვსკაია. იხ. შალვა ალხაზიშვილი, ილია ჭავჭავაძის სამი ლექსისადრესატის
დაზუსტებისათვის, „სახალხო განათლება“, 1978, 8. XII, № 88; ჯიმშერ
მუჯირი,შროშანების ფიანდაზი, გაზ. „თბილისი“, 1982 წ.,10 IX. პირთა
ანოტაციები: ჩაიკოვსკი ილია პეტრეს ძე (1795-1880)
რუსი კომპოზიტორის
პეტრე ჩაიკოვსკის მამა, გენერალი, პროფესიით სამთო ინჟინერი, გარკვეული პერიოდის განმავლობაში მუშაობდა პეტერბურგის ტექნოლოგიური
ინსტიტუტის დირექტორად. ჩაიკოვსკი პეტრე ილიას ძე (1840-1893)
ცნობილი რუსი
კომპოზიტორი. ჩაიკოვსკაია ალექსანდრა ილიას ასული (1842-1891) გენერალ ილია
ჩაიკოვსკისქალიშვილი, რუსი კომპოზიტორის პეტრე ჩაიკოვსკის და. 1860 წელს
ცოლად გაჰყვა ლევ ვასილის ძე დავიდოვს. |
|
|
|
|
|
1859 18
თებერვალი წერილს სწერს თავის უფროს დას – ნინო ჭავჭავაძე-აფხაზისას, ჩივის უფულობას>
და მუდმივ ვალებს. სთხოვს, რომ ქალისთვის, რომლის ოჯახშიც შვილივით არის>
მიღებული, ვერცხლის ქამარ-ხანჯალი გაუგზავნოს. ამ მანდილოსანში, რომლის>
სახელიც ნახსენები არ არის, სავარაუდოდ, იგულისხმება მისი სატრფო
ალექსანდრა> ჩაიკოვსკაია. |
|
წყარო: გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი,
ი. ჭავჭავაძისპირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17522; ი. ჭავჭავაძე, წერილები
(რედ.ი. ბოცვაძე, სოხუმი, 1949, გვ. 19-20; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961,
გვ. 8-9; ი.ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 20-22, 368. პირთა
იდენტიფიკაცია:
კოხტა აფხაზი, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ.565;
შალვა ალხაზიშვილი, ილია ჭავჭავაძის სამი ლექსის ადრესატის
დაზუსტებისათვის, „სახალხო განათლება“, 1978, 8.XII, № 88; ჯიმშერ მუჯირი,
შროშანების ფიანდაზი, გაზ.„თბილისი“, 1982 წ.,10 IX; მოდესტ ჩაიკოვსკი, ცხოვრება
პეტრე ილიას ძე ჩაიკოვსკისა, ტ.1-3, მოსკოვი-ლაიფციგი, 1903; გურამ შარაძე, ილია
ჭავჭავაძე (ცხოვრება, მოღვაწეობა,შემოქმედება – ფოტომატიანე), ტ. 1, თბ., 1987, გვ.
127-131. პირთა ანოტაციები: ჭავჭავაძე-აფხაზისა ნინო, გრიგოლის
ასული (1834-1883)
ილია ჭავჭავაძის უფროსიდა. სწავლობდა თბილისის წმ. ნინოს
სასწავლებელში. ჩაიკოვსკაია ალექსანდრა ილიას ასული (1842-1891) გენერალ ილია
ჩაიკოვსკისქალიშვილი, რუსი კომპოზიტორის პეტრე ჩაიკოვსკის და. 1860 წელს
ცოლად გაჰყვა ლევ ვასილის ძე დავიდოვს. |
|
|
|
|
|
1859 19
თებერვალი პეტერბურგში წერს პირველ რედაქციას ლექსისა „ვაი, მას ვისაც ვაძლევდი>
მსხვერპლად...“, რომელიც იწყება სიტყვებით: „ერთხელ მეც, ძმანო, მეც>
მყვარებია“. |
|
წყარო:
გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ.21; კ.
კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი,
ავტოგრაფი № 108, გვ. 62. |
|
|
|
|
|
1859 20 თებერვალი პეტერბურგში წერს ლექსის „ტუჩთა მიკონვა...“ ორ ვარიანტს, მაგრამ საბოლოოდ>
ორივეს იწუნებს და გადახაზავს. |
|
წყარო:
გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ი. ჭავჭავაძისპირადი
საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17501, გვ. 20; კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთაეროვნული
ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 63. |
|
|
|
|
|
1859 თებერვალი ჟურნალ „ცისკარში“ აქვეყნებს ფრიდრიხ შილერის ლექსის „ცრემლთა შინა
ნუგეში“> თარგმანს. |
|
წყარო:
„ცისკარი“, 1859, № 2, თებ., გვ. 93-95. |
|
|
|
|
|
1859 3 მარტი ჰაინრიხ ჰაინეს „ლამენტაციების“ (კერძოდ, „ბედნიერების“) გავლენით
პეტერბურგში> წერს ლექსს „სიხარული“. |
|
წყარო: გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი,
№ 17501 გვ.21; ი. კენჭოშვილი, ჰაინე და ილია ჭავჭავაძე, „ლიტერატურული გაზეთი“,
1962№ 182; დ. ლაშქარაძე, გერმანული კლასიკური ლიტერატურა ილია ჭავჭავაძის
შემოქმედებაში,თბ., 1981. გვ. 105-106. პირთა ანოტაციები: ჰაინე ჰაინრიხ (1797-1856)
გერმანელი პოეტი, პუბლიცისტი, კრიტიკოსი. |
|
|
|
|
|
1859 16 მარტი პეტერბურგში ამთავრებს მიხეილ ლერმონტოვის პოემა „ჰაჯი-აბრეკის“ პირველი>
ვარიანტის თარგმნას |
|
წყარო:
კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო
ფონდი, ავტოგრაფი № 108, 4993, გვ. 67-95.
პირთა ანოტაციები:
ლერმონტოვი მიხეილ იურის
ძე (1814-1841)
რუსი კლასიკოსი. |
|
|
|
|
|
1859 18 მარტი აღმოაჩენს, რომ 18 თებერვალს თავისი დის – ნინოსთვის მიწერილი ბარათი არ>
გაუგზავნია, აკეთებს მასზე მინაწერებს და უგზავნის. |
|
წყარო:
ავტოგრაფი, გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი№ 17522.
პირთა
ანოტაციები:
ჭავჭავაძე-აფხაზისა ნინო, გრიგოლის ასული (1834-1883)
ილია ჭავჭავაძის
უფროსიდა. სწავლობდა თბილისის წმ. ნინოს სასწავლებელში. |
|
|
|
|
|
1859 27 მარტი პეტერბურგში წერს ლექსს „ციურნი
ხმები“. |
|
წყარო:
გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501გვ. 22-23; კ.
კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი,
ავტოგრაფი № 108, გვ. 37. |
|
|
|
|
|
1859 მარტი ჟურნალ
„ცისკარში“ აქვეყნებს ლექსს „მეც შავ თვალებს“. |
|
წყარო:
ჟურნ. „ცისკარი“, 1859, № 3, გვ. 157. |
|
|
|
|
|
1859 6 აპრილი წერს ლექს
„ნანას“ პირველ ვარიანტს სათაურით „ნანა ქართვლისა“. |
|
წყარო: გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი,
კრებ. №17501, გვ. 26. |
|
|
|
|
|
1859 6-13 აპრილი წერს
ლექსს „ალაზანს“. |
|
დათარიღება: ი. ჭავჭავაძე, თსკ (ათ ტომად)“, ტ. I,
1951, გვ. 413. |
|
|
|
|
|
1859 13 აპრილამდე წერს
ლექსის „ნანა“ მეორე ვარიანტს სათაურით „ქართვლის ნანა ქართვლის>
აკვანზე“. |
|
წყარო:
გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ.26-28. დათარიღება: ეს ვარიანტი 13 აპრილისაზე ადრეულია. |
|
|
|
|
|
1859 13 აპრილი წერს
ლექს „ნანას“ საბოლოო რედაქციას. |
|
წყარო:
გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 32-35. კ.
კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი,
ავტოგრაფი № 108, გვ. 28; ქუთაისის ნ. ბერძენიშვილის სახ. სახელმწიფო
ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი, № 1036. |
|
|
|
|
|
1859 13 აპრილის შემდეგ განაგრძობს მუშაობას პოემა „აჩრდილზე |
|
წყარო:
გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ი.
ჭავჭავაძისპირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17501, გვ. 40.
დათარიღება: „აჩრდილის“ ეს ესკიზები რვეულში მოთავსებულია 1859
წლის 13 აპრილით დათარიღებული ლექსის შემდეგ. |
|
|
|
|
|
1859 28 მაისამდე ავად
არის ჭლექის ნიშნებით, აქვს სისხლღებინება. მკურნალობს იმხანად პენსიაზე>
მყოფ ცნობილ ექიმ ნიკოლოზ არენდტთან. მკურნალობის შედეგად უკეთ ხდება,>
მაგრამ საბოლოო გამოჯანმრთელებისთვის ექიმი საჭიროდ მიიჩნევს სამხრეთულ>
მშრალ კლიმატს. |
|
წყარო: „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 561.
დათარიღება: 28 მაისს ავადმყოფობის გამო ვერ დაესწრო გამოცდას. პირთა
ანოტაციები: არენდტი ნიკოლოზ თევდორეს ძე
კოლეგიის ასესორი, ილია
ჭავჭავაძის მკურნალი ექიმი პეტერბურგში. |
|
|
|
|
|
1859 28 მაისი
ავადმყოფობის გამო ვერ ესწრება გამოცდას სოფლის
მეურნეობაში. |
|
წყარო: პეტერბურგის სახელმწიფო ცენტრალური არქივი, საქმე № 9,
გვ. 94; ი. ჭავჭავაძის თხოვნა უნივერსიტეტის ინსპექტორის სახელზე, „ლიტერატურული
მემკვიდრეობა“, წ. 1,1935, გვ. 560-561. |
|
|
|
|
|
1859 4 ივნისი პეტერბურგში წერს ლექსს „ელეგია“. |
|
წყარო:
გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ.35; კ.
კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი,
ავტოგრაფი № 108, გვ. 33. |
|
|
|
|
|
1859 10 ივნისი მკურნალ
ექიმ ნიკოლოზ არენდტისგან იღებს ავადმყოფობის ცნობას. |
|
წყარო:
„ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 561.
პირთა ანოტაციები: არენდტი ნიკოლოზ თევდორეს ძე
კოლეგიის ასესორი, ილია
ჭავჭავაძის მკურნალი ექიმი პეტერბურგში. |
|
|
|
|
|
1859 22 ივნისი თხოვნით მიმართავს პეტერბურგის უნივერსიტეტის სტუდენტთა ინსპექტორ
ფიცტუმფონ ეკშტეტს, საპატიოდ ჩაუთვალოს 28 მაისს ავადმყოფობის გამო
გაცდენილი> გამოცდა და განცხადებას თან ურთავს სამედიცინო ცნობას. |
|
წყარო:
პეტერბურგის სახელმწიფო ცენტრალური არქივი, საქმე № 9, გვ. 94; ი.ჭავჭავაძის თხოვნა
უნივერსიტეტის ინსპექტორის სახელზე, მასალები ილია ჭავჭავაძისბიოგრაფიისათვის,
„ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, ტფილისი, 1935, გვ. 560-561(გ. ლეონიძის
პუბლიკაცია); ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 22-23, 360.
პირთა
ანოტაციები:
რიუკერტი ფრიდრიხ (ფრაიმუნდ რაიმარი) (1788-1866)
რუსი
პოლკოვნიკი, 1839-1861 წლებში პეტერბურგის უნივერსიტეტის სტუდენტთა ინსპექტორი. |
|
|
|
|
|
1859 22 ივნისის შემდეგ უნივერსიტეტის კამერალური განყოფილება ნებას რთავს, ზოგიერთი გამოცდა>
მოგვიანებით ჩააბაროს. |
|
წყარო:
პეტერბურგის სახელმწიფო ცენტრალური არქივი, საქმე № 9, გვ. 94; ი.ჭავჭავაძის თხოვნა
უნივერსიტეტის ინსპექტორის სახელზე, მასალები ილია ჭავჭავაძისბიოგრაფიისათვის,
„ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, ტფილისი, 1935, გვ. 560-561. |
|
|
|
|
|
1859 ივნისის ბოლო პეტერბურგიდან მოემგზავრება საქართველოში. |
|
წყარო: ი.
ჭავჭავაძის თხოვნა უნივერსიტეტის ინსპექტორის სახელზე, მასალები ილიაჭავჭავაძის
ბიოგრაფიისათვის, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, ტფილისი, 1935,გვ. 560-561;
კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო
ფონდი, ასლი № 217. დათარიღება: გამოცდების გადავადებაზე ნებართვა
მიიღო 22 ივნისს და, ბუნებრივია,პეტერბურგში დიდხანს არ დააყოვნებდა. 26 ივლისს
დაწერილ ლექსს უკვე აწერიათბილისი. |
|
|
|
|
|
1859 26 ივლისი თბილისშია და თარგმნის ფრიდრიხ რიუკერტის ლექსს „კართა თანა“. |
|
წყარო:
ცისკარი, 1859, № 12, გვ. 279-280; კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნულიცენტრი,
ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ასლი № 217.
პირთა ანოტაციები:
რიუკერტი ფრიდრიხ (ფრაიმუნდ რაიმარი) (1788-1866)
გერმანელი პოეტი |
|
|
|
|
|
1859 ზაფხული თბილისის
გიმნაზიის დარბაზში დგამს ცოცხალ სურათებს „ძველი აღთქმიდან“ და> „მეფე
ლირიდან“. მონაწილეობენ: მისი და ელისაბედი, ნათესავი ნიკო ჭავჭავაძე,>
ელენე ანდრონიკაშვილი-ჩოლოყაშვილისა, გიორგი XII-ის შვილიშვილი – ვერა>
ბაგრატიონ-გრუზინსკაია-სვიატოპოლკ-მირსკისა, ალექსანდრე ჭავჭავაძის>
ქალიშვილი სოფიო და ვაჟი დავითი, გრიგოლ ორბელიანის ბიძაშვილის – ბარბარე>
იაკობის ასულ ორბელიან-ოპოჩინინის ქალიშვილები, გაბრიელ სულხანიშვილი> და
სხვები. მეფე ლირის როლს თვითონ კითხულობს. წარმოდგენის შემდეგ იღებენ>
ერთობლივ ფოტოს.
 |
|
წყარო:
პეტრე უმიკაშვილი, „ჩვენის თეატრის თავგადასავალი“, ივერია, 1899, №210,
გვ.2; შატაკიშვილი რეზო, ერთი კეთილი საქმის შესაწევრად. ილია, აკაკი, ვაჟა ქართულ
თეატრშიდა ქართული თეატრისთვის, „ქართული უნივერსიტეტი“, 2009. 17-23 სექტემბერი, №
31, გვ.12; გ. ლეონიძის სახელობის ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, №
107-i.
პირთა ანოტაციები:
ჭავჭავაძე (ჭავჭავაძე-ჯამბაკურ-ორბელიანისა, ჭავჭავაძე-საგინაშვილისა) ელისაბედ
(ლიზა) გრიგოლის ასული (1840-1925)
ილია ჭავჭავაძის უმცროსი და.
ჭავჭავაძე ნიკოლოზ დიმიტრის ძე (1830-1903)
თბილისის მაზრის სასამართლო პალატის
სამოქალაქო დეპარტამენტის თავმჯდომარე. ილია ჭავჭავაძის ნათესავი და
მეჯვარე.
ანდრონიკაშვილი-ჩოლოყაშვილისა ელენე ივანეს ასული (დაბ. 1832) ცნობილი გენერლის
– ივანე მალხაზის ძე ანდრონიკაშვილის ქალიშვილი და ილია ზაალის ძე
ჩოლოყაშვილის მეუღლე.
ბაგრატიონ-გრუზინსკაია-მირსკისა ვერა ილიას ასული (1840-1903)
გიორგი XII ის ვაჟის,
ილიას ქალიშვილი და კასპიისპირა მხარის ჯარების შტაბის უფროს ნიკოლოზ
ივანეს ძე სვიატოპოლკ-მირსკის მეუღლე.
ჭავჭავაძე ალექსანდრე გარსევანის ძე (1786-1886) რომანტიკოსი პოეტი, რუსეთის
არმიის გენერალ-ლეიტენანტი, მონაწილეობდა 1804 წლის აჯანყებაში, 1832
წლის შეთქმულებაში, ნაპოლეონისა და თურქეთის წინააღმდეგ ბრძოლებში.
ჭავჭავაძე-ნიკოლაისა სოფიო ალექსადრეს ასული (1833-1862)
პოეტ ალექსანდრე
ჭავჭავაძის უმცროსი ქალიშვილი. მისი მეუღლე ფინელი ბარონი ალექსანდრე
პავლეს ძე ნიკოლაი იყო კავკასიის მეფისნაცვლის საბჭოს წევრი.
ჭავჭავაძე დავით ალექსანდრეს ძე (1818-1884) პოეტ ალექსანდრე ჭავჭავაძის ვაჟი,
რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი, 1853-1856 წლებში ხელმძღვანელობდა
კახეთის დაცვას. ცოლად ჰყავდა გიორგი XII-ის შვილიშვილი – ანა ილიას ასული
ბაგრატიონ-გრუზინსკაია.
ორბელიანი გრიგოლ დიმიტრის (ზურაბის) ძე (1804-1883) რომანტიკოსი პოეტი,
სამხედრო და საზოგადი მოღვაწე, ინფანტერიის გენერალი.
ორბელიანი ბარბარე იაკობის ასული – (დაბად. 1820)
გენერალ ალექსეი პეტრეს ძე
ოპოჩინინის მეუღლე.
სულხანიშვილი გაბრიელი იასეს ძე (1835-1879) საზოგადო მოღვაწე, პუბლიცისტი.
მონაწილეობდა თეატრალურ წარმოდგენებში.
ფოტო
ილია ჭავჭავაძედგას უკანა
პლანზემარჯვნიდან მესამე. |
|
|
|
|
|
1859 14 სექტემბრამდე ნათესავ სოლომონ ჭავჭავაძეს უბრუნებს იმ თანხას, რაც მისთვის პეტერბურგში>
ჰქონდა გაგზავნილი და რაც ავალდებულებდა, რომ ცოლად შეერთო მისი> ქალიშვილი
– ელისაბედი. |
|
წყარო:
კოხტა აფხაზი, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 566.
დათარიღება:
ალავერდობის დღესასწაული მოიცავდა როგორც ჯვართამაღლებას (14სექტემბერი), ისე იოსებ
ალავერდელის ხსენების დღეს (15 სექტემბერი).
პირთა ანოტაციები:
აფხაზი კოხტა
(ალექსანდრე) ნიკოლოზის ძე (1838წ...)
ილია ჭავჭავაძის სიყრმისმეგობარი და
ნათესავი. მასთან ერთად სწავლობდა გიმნაზიასა დაუნივერსიტეტში.
ჭავჭავაძე სოლომონ
(სიმონ) გრიგოლის ძე (1797-1875)
ყვარლელი მემამულე, ილიაჭავჭავაძის ნათესავი.
სოლომონის მამა – გრიგოლ (გიორგი) და ილიას პაპა– პაატა ჭავჭავაძეები ძმები იყვნენ. |
|
|
|
|
|
1859 14-15 სექტემბერი ხატობაზე დასასწრებად კოხტა აფხაზთან ერთად მიდის ალავერდში. გზაში>
მეგობარს უამბობს თავისი ნათესავის – სოლომონ ჭავჭავაძის ვალების
გასტუმრების> შესახებ. |
|
წყარო:
ჟურნ. „ცისკარი“, 1859, № 9, გვ. 3-4.
პირთა ანოტაციები:
ბაირონი ჯორჯ ნოელ გორდონ
(1788-1824)
ინგლისელი პოეტი, რომანტიკოსი. |
|
|
|
|
|
1859 სექტემბერი ჟურნალ
„ცისკარში“ აქვეყნებს ჯორჯ ბაირონის ლექსის „სტიროდეთ” თარგმანს. |
|
წყარო:
კოხტა აფხაზი, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 565.
პირთა
ანოტაციები:
აფხაზი კოხტა (ალექსანდრე) ნიკოლოზის ძე (1838წ...)
ილია ჭავჭავაძის
სიყრმისმეგობარი და ნათესავი. მასთან ერთად სწავლობდა გიმნაზიასა
დაუნივერსიტეტში.
გაუხარაშვილი კაკო
კარდანახელი გლეხი, რომელმაც ესროლა თავად
ვაჩნაძეს დაყაჩაღად გავარდა. |
|
|
|
|
|
1859 სექტემბრის ბოლო
პეტერბურგიდან ახლადდაბრუნებულ კოხტა აფხაზთან მიმავალს სოფელ> კარდანახთან
გზას უღობავს იქაური აბრაგი გაუხარაშვილი. გამოსაუბრების შემდეგ> აბრაგი
სტუმრად იწვევს და მეგობრის ოჯახში გვიან ღამით მიდის. კოხტა აფხაზის>
გადმოცემით, პოემას „რამდენიმე სურათი ანუ ეპიზოდი ყაჩაღის ცხოვრებიდამ“,>
სწორედ ამ გაუხარაშვილის ამბავი დაედო საფუძვლად. |
|
წყარო: კ.
კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი,
ავტოგრაფი № 108; ი. ჭავჭავაძე, თხზ. სრ. კრებ., ტ. I, 1951, გვ. 410,436. დათარიღება:
„ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა დაშემოქმედების მატიანისთვის“,
თბ. 2016, გვ. 174. |
|
|
|
|
|
1859 3 ოქტომბერი თბილისშია
და წერს ლექსს „მტკვრის პირას“. |
|
წყარო:
„ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 562. |
|
|
|
|
|
1859 ივლისი – ოქტომბრის პირველი ნახევარი
წერს ლექსს „ღამე“. |
|
წყარო:
ჟურნ. „ცისკარი“, 1859, № 10, გვ. 101,102. |
|
|
|
|
|
1859 ოქტომბრის შუა რიცხვები მიემგზავრება პეტერბურგში და მლეთასთან ხვდება პეტერბურგიდან თბილისისკენ>
მომავალ გრიგოლ ორბელიანს. |
|
წყარო: კ.
კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი,
ავტოგრაფი № 108, გვ. 46; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ.,1987, გვ. 365; ი.
ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 529. |
|
|
|
|
|
1859 ოქტომბრის ბოლომდე აბარებს გადავადებულ გამოცდებს და იღებს შეფასებებს: მიწათმოქმედება – 4,>
ფსიქოლოგია – 4, სამოქალაქო სამართალი – 5, ბოტანიკა – 4, ქართული ენა –
5.> გადადის მესამე კურსზე. |
|
წყარო: გ.
ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ.36; კ.
კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი,
ავტოგრაფი № 108, გვ. 104. |
|
|
|
|
|
1859 ოქტომბერი ჟურნალ
„ცისკარში“ ბეჭდავს ნაწყვეტს პოემა „აჩრდილიდან“ (V თავი),> სათაურით
„არაგვი“. ტექსტის დანარჩენი ნაწილის დაბეჭდვაზე ვერ იღებს> ცენზურის
ნებართვას. |
|
წყარო: ჟურნ. „ცისკარი“, 1859, №
10, გვ. 101,102. |
|
|
|
|
|
1859 30 ნოემბრამდე წერს
ლექსს „სიზმარი“ („ძმაო, სურვილით...“). ავტოგრაფი მის მიერვე არის>
გადახაზული. . |
|
წყარო: კ. კეკელიძის სახ.
ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი
№ 108, გვ. 46; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 365; ი.
ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 529. |
|
|
|
|
|
1859 30 ნოემბერი წერს
ლექსს „ჩემი სიჭაბუკე“, რომელიც შემდგომში უსათაუროდ იბეჭდება („ოჰ, სად>
არიან...“). |
|
წყარო:
გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ.
36; კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო
ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 104. |
|
|
|
|
|
1859 ნოემბერი ჟურნალ „ცისკარში“ ბეჭდავს ლექსს „ელეგია“. |
|
წყარო:
ჟურნ. „ცისკარი“, № 1, გვ. 1-3.
დათარიღება:
ვათარიღებთ ჟურნალის ნომერზე აღნიშნული ცენზურის ნებართვის დროის
მიხედვით.
პირთა ანოტაციები:
პოლონსკი იაკობ პეტრეს ძე (1819-1898)რუსი პოეტი. ხუთი წელი ცხოვრობდა
თბილისში, კარგად იცნობდა ქართულ კულტურას და წერდა მასზე. |
|
|
|
|
|
1859 26 დეკემბერი
წერს ლექსს „დაკარგული ედემი“, რომელიც ავტორის სიცოცხლეში არ>
გამოქვეყნებულა. |
|
წყარო: გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის
სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ.36-37. |
|
|
|
|
|
1859 დეკემბერი ჟურნალ
„ცისკარში“ ბეჭდავს ფრიდრიხ რიუკერტის ლექსის „კართა თანა“ თარგმანს |
|
წყარო: ცისკარი, 1859, № 12, გვ. 279-280. პირთა ანოტაციები:
რიუკერტი ფრიდრიხ (ფრაიმუნდ რაიმარი) (1788-1866)
გერმანელი პოეტი. |
|
|
|
|
|
1859
წერს ლექსის „მითხარით, რისთვის“ ახალ რედაქციას. |
|
წყარო: კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 34. |
|
|
|
|
|
1859
პეტერბურგის ქართველ სტუდენტებთან ერთად იღებს სალონურ ფოტოს.
 |
|
წყარო: გ. ლეონიძის სახელობის ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი,ფოტოკოლექცია, № 4413-i.
ფოტო ილია ჭავჭავაძე არის მარცხნიდან მეორე. |
|
|
|
|
|
1859
მუშაობს მოთხრობაზე „კაკო“, რომელშიც იკვეთება სამი ნაწარმოების:
„კაცია> – ადამიანი?!”, „გლახის ნაამბობი“ და „რამდენიმე სურათი ანუ
ეპიზოდი ყაჩაღის> ცხოვრებიდამ“ შემოქმედებითი სათავეები. |
|
წყარო: კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 140; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 2, თბ., 1988, გვ.648. |
|
|
|
|
|
1859
განაგრძობს მუშაობას პოემა „აჩრდილის“ ორ ეპიზოდზე –
დასაწყისი და აჩრდილის> ლოცვა. ტექსტს სათაურად აქვს „აჩრდილი ყაზბეგზედ
ანუ ჩანგი მოხუცისა“. |
|
წყარო: გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ.40-41; ი. ჭავჭავაძე , თხზულებათა სრული, კრებული, ტ. Ι, 1951 წ., გვ. 475. |
|
|
|
|
|
1859-1860
იწყებს მუშაობას ახალ ლექსზე, მაგრამ გადაწყვეტილებას
მალევე ცვლის და> ფრაგმენტი „ჯერეთ ყრმა ვიყავ...“ დაუსრულებელი
რჩება. |
|
წყარო: გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ.60, 96; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 306, 532-533.
დათარიღება: ტექსტი მოთავსებულია ხელნაწერი კრებულის იმ ნაწილში, რომელშიც1859-1860 წლის ტექსტებია. |
