The National Library of Georgia მთავარი - ბიბლიოთეკის შესახებ - ელ.რესურსები


1864
1864

1864

1864 იანვარი

   
     
გამოდის ჟურნალ „საქართველოს მოამბის“ ბოლო, მეთორმეტე ნომერი. მასში ილია ჭავჭავაძე არცერთ თავის ტექსტს აღარ აქვეყნებს და განცხადებასაც, მომდევნო წელს ჟურნალზე ხელმოწერის პირობების შესახებ, ხელმოუწერლად აკეთებს. ამ ნომრით წყდება „საქართველოს მოამბის“ გამოცემა.  

წყარო:

ჟურნ. „საქართველოს მოამბე“, 1863, № 12.

     

1864 იანვარი

   
     
ჟურნალ „ცისკრის“ პირველ ნომერში იბეჭდება ალექსანდრე ორბელიანის წერილი „მოთმინებისაგან გამოსვლა“, რომელიც გამოწვეულია „საქართველოს მოამბესა“ და „ცისკარს“ შორის წარმოებული პოლემიკის გამო პერიოდული გამოცემების მიმართ მკითხველთა გულის აცრუებით. სტატიის ავტორი განმარტავს, რომ პოლემიკა მწერლებს შორის ბუნებრივია და ყველგან ხდება, მაგრამ ამის გამო ჟურნალების გამოწერაზე მკითხველები უარს არ ამბობენ. მისი აზრით, ორი კი არა, უკეთესი იქნებოდა, ქართველებს ათი ჟურნალიც რომ ჰქონოდათ. აქვე „მყვირალა ქართლელის“ ფსევდონიმით იბეჭდება დიმიტრი ყიფიანის წერილი „ჩვენი ნაცარქექიები“, რომელშიც ილია ჭავჭავაძეს და თავის ძმისწულ დავით ყიფიანს ეკამათება ქართული ენის საკითხებზე, კერძოდ, ხმარებიდან გამოსული ასოების ამოღებასთან დაკავშირებით.  

წყარო:

ჯოლოგუა, „თ. „მყჳრალა (ქართლელი)“ - ის ვინაობისათვის“, „ჟურნალისტიკა“, X, თსუ-სა და საქ. სსრ უმაღლ. სასწ. რესპ. სამეცნ. კონფერენცია, 2002, მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები, თბ., 2002, გვ. 35-36.

პირთა ანოტაციები:

ორბელიანი ალექსანდრე ვახტანგის ძე (1802-1869)

პოეტი, პროზაიკოსი, დრამატურგი, პუბლიცისტი. ქართველ რომანტიკოსთა თაობის უფროსი წარმომადგენელი, თბილისის მაზრის თავადაზნაურობის წინამძღოლი, 1932 წლის შეთქმულების ერთ-ერთი ხელმძღვნელი.

ყიფიანი დიმიტრი ივანეს ძე (1814-1887)

მწერალი, მთარგმნელი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, სათავადაზნაურო ბანკის, თბილისის ბიბლიოთეკის, წერა-კითხვის გამავრცელებელი და დრამატული საზოგადოებების ერთ-ერთი დამაარსებელი. გადასახლებაში მოკლეს რუსეთის აგენტებმა. ქართულმა მართლმადიდებელმა ეკლესიამ წმინდანად შერაცხა.

ყიფიანი დავით ქაიხოსროს ძე (1835-1892)

დიმიტრი ყიფიანის ძმისწული, პუბლიცისტი, მთარგმნელი და საზოგადო მოღვაწე. სხვადასხვა დროს თბილისის საადგილმამულო ბანკის დირექტორი და ზედამხედველი კომიტეტის თავმჯდომარე, ნოტარიუსი.

     

1864 12 მარტი

   
     
გაზეთ „კავკაზში“ იბეჭდება „საქართველოს მოამბის“ რედაქციის განცხადება ჟურნალის დახურვის შესახებ.  

წყარო:

გაზ. «Кавказ», 1864, № 20.

     

1864 მარტი

   
     

ჟურნალ „ცისკარში“ იბეჭდება სარედაქციო წერილი, რომელიც ნიშნის მოგებით იუწყება „საქართველოს მოამბის“ შესაძლო დახურვის შესახებ და ეს კანონზომიე[1]რად არის მიჩნეული.

 

წყარო:

ჟურნ. „ცისკარი“, 1864, № 3, გვ. 178.

     

1864 10 აპრილი

   
     

ნიშნავენ იმერეთში, ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორის საგანგებო მინდობილო[1]ბათა მოხელედ.

 

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, „ავტობიოგრაფია“, თსკ ოც ტომად, ტ. 14, თბ., 2007, 445;”ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 570-571; საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 214-1-2734, 3.

დოკუმენტი:

 

     

1864 24-30 აპრილი

   
     
მონაწილეობს თავადაზნაურთა საგანგებო კრებაში, რომელზეც იხილავენ საგლეხო რეფორმას. თავგამოდებით იცავს გლეხების მიწიანად გათავისუფლების მოთხოვნას, რის გამოც დაპირისპირება უხდება „მამების“ თაობასთან. კრება 135 ხმით, 4-ის წინააღმდეგ მხარს უჭერს მის წინადადებას.  

წყარო:

ქრ. მამაცაშვილი, ილია ჭავჭავაძის სიკვდილი და დასაფლავება, 1907, გვ. 67. Кипиани Д. И., “Русская Старина”, 1886, ტ. XLIX, L, LI, 55 – 80, 447 — 465.

     

1864 4 მაისამდე

   
     
მონაწილეობს საგლეხო რეფორმის გატარებასთან დაკავშირებული კანონმდებლობის შემუშავებაში. წერს თბილისის გუბერნიაში მებატონეთა მფლობელობაში არსებულ მიწებზე დასახლებული გლეხების მიწათმოწყობის პროექტთან დაკავშირებულ კრიტიკულ შენიშვნებს, მაგრამ დოკუმენტს ამიერკავკასიის ცენტრალურ საგლეხო კომიტეტში თავისი სახელით წარადგენს ამ საბჭოს წევრი, იურისტი ნიკოლოზ დიმიტრის ძე ჭავჭავაძე. _50 1864 21 მაისამდე ჩადის ქუთაისში და ბინავდება სიმონ ღოღობერიძის ოჯახში.  

წყარო:

„Kритические замечания по параграфaм предворительного проекта местного положения о поземельном устройстве крестьян, водворённых на помещичьих землях в Тифлисской губерни“, საქართველოს ეროვნული არქივი, განსაკუთრებულ საქმეთა ფონდი, საქმე № 123, ფ. 217-240; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 16, თბ., 2015. ვახტანგ კოტეტიშვილი, “საქართველოს ლიტერატურის ისტორია“, 1925 წ., ნაწ. II; პ. რატიანი, რჩეული ნაწერები: ტ. 3, 1985, გვ. 107. ა. იოვიძე, “საისტორიო მოამბე“, 1947 წ., № 3; პაატა გუგუშვილი, “საგლეხო რეფორმის მომზადება ამიერკავკასიაში“; В Мочалов, „Крестьянское хозяйство в Закавказье к концу XIX в“; პრ. რატიანი, „ილია ჭავჭავაძე და გლეხთა განთავისუფლების პრობლემა“, თბ., 1963 წ., გვ. 42.

ატრიბუცია:

თხზულებათა აკადემიურ გამოცემაში ტექსტი დაბეჭდილია „სავარაუდოთა“ განყოფილებაში, ატრიბუციის შესახებ იხ. ილია ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 16; „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 102-105. დათარიღება: ვათარიღებთ პროექტის წარდგენის დროის მიხედვით.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე ნიკოლოზ დიმიტრის ძე (1830-1903)

თბილისის მაზრის სასამართლო პალატის სამოქალაქო დეპარტამენტის თავმჯდომარე. ილია ჭავჭავაძის ნათესავი და მეჯვარე.

     

1864 21 მაისი

   
     
ქუთაისში იღებს მეუღლის მიერ თბილისიდან გაგზავნილ ბარათს. ისევ სწერს, რომ უმისოდ მოწყენილია.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 75-77. დათარიღება: დროზე მინიშნებულია მეუღლისთვის 22 მაისს გაგზავნილ წერილში. პირთა იდენტიფიკაცია: ოლღასადმი 5 ივნისის წერილში ნახსენებია „ღოღობერიძის ძმა“, სხვა წყაროებიდან კი ვიცით, რომ თავისი თანაკურსელის ძმას – სიმონ ღოღობერიძეს ილია 1896 წელსაც სტუმრობდა ქუთაისში. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 160.

პირთა ანოტაციები:

ღოღობერიძე სიმონ ბესარიონის ძე (1843-1913)

ისტორიკოსი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე. განათლება მიიღო პეტერბურგის უნივერსიტეტში.

     

1864 22 მაისი

   
     
საპასუხო წერილს უგზავნის მეუღლეს ქუთაისიდან თბილისში. ატყობინებს, რომ მისმა იქ გამოჩენამ თავადაზნაურთა შორის აღშფოთება გამოიწვია, რადგან ასოცირდებოდა ყმების გათავისუფლებასთან. სწერს, რომ ოლღას წასაყვანად მისი თბილისში ჩასვლა დამოკიდებულია ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორის – დიმიტრი სვიატოპოლკ-მირსკის დაბრუნებაზე ქუთაისში, რადგან მისგან უნდა გაიგოს თავისი მოვალეობები. ამავე წერილით თავის ცოლისდას – ეკატერინე გურამიშვილ[1]სტაროსელსკისას უთვლის, რომ მისი მეუღლე, დიმიტრი სტაროსელსკი, 4 ივნისს ჩავა ქუთაისში მეფისნაცვალ მიხაილ რომანოვთან ერთად.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 75-77. დათარიღება: დროზე მინიშნებულია მეუღლისთვის 22 მაისს გაგზავნილ წერილში.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

     

1864 24 მაისი

   
     
ქუთაისში სტუმრად მიდის იმხანად გუბერნიის თავადაზნაურთა წინამძღოლობის კანდიდატ ლევან გურიელის ოჯახში და ეცნობა ადგილობრივ საზოგადოებას.  

წყარო:

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 286; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, ტ. 10, 1961, გვ. 239- 240; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 75-76, 342-343.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

სვიატოპოლკ-მირსკი დიმიტრი ივანეს ძე (1825-1899)

რუსეთის არმიის გენერალი, კავკასიის მეფისნაცვალ მიხეილ ვორონცოვის ადიუტანტი. 1857-1859 წლებში ყაბარდოს პოლკის მეთაური, 1863-1866 – ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორი.

გურამიშვილი-სტაროსელსკისა ეკატერინე თადეოზის ასული

ილია ჭავჭავაძის მეუღლის ოლღას და. კავკასიის მეფისნაცვლის მთავარი სამმართველოს უფროსის მეუღლე.

სტაროსელსკი დიმიტრი სვიმონის ძე (1832-1884)

გენერალი, სენატორი, ილია ჭავჭავაძის ქვისლი. 1872-1876 წლებში ბაქოს გუბერნატორი. 1876 წელს დაინიშნა კავკასიის მეფისნაცვლის მთავარი სამმართველოს დეპარტამენტის დირექტორად, 1878 წელს კი – იმავე სამმართველოს სამოქალაქო ნაწილის უფროსად.

     

1864 25 მაისამდე

   
     
იღებს მეუღლის წერილს და საჩუქარს – მანჟეტების საკინძეს.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 77-78, 343. დათარიღება: დროზე მინიშნებულია მეუღლისთვის 25 მაისს გაგზავნილ წერილში.

პირთა ანოტაციები:

გურიელი ლევან დავითის ძე (1824-1888)

გენერალ-ლეიტენანტი, გურიის უკანასკნელი მთავრის – მამია გურიელის შვილიშვილი. ყირიმისა და რუსეთ-ოსმალეთის 1877-78წ.წ ომების მონაწილე, ქუთაისის გუბერნიის თავადაზნაურთა წინამძღოლი

     

1864 25 მაისი

   
     
ქუთაისიდან თბილისში წერილს უგზავნის მეუღლეს, მადლობას უხდის წერილისა და საჩუქრისთვის და უყვება ადგილობრივ ამბებს. იმ დროს ქუთაისში უნდა ჩატარებულიყო მაზრის თავადაზნაურთა წინამძღოლის პირველი არჩევნები. ამასთან დაკავშირებით 4 ივნისს ელოდნენ კავკასიის მეფისნაცვლის – მიხაილ რომანოვისა და მისი მეუღლის – ოლგა ფეოდორის ასულის სტუმრობას, რის გამოც ქუთაისში ჩასული იყო მთელი მაზრის თავადაზნაურობა და ბინის შოვნა ჭირდა. სწერს, რომ დიმიტრი სვიატოპოლკ-მირსკი ისევ არ გამოჩენილა. ასევე, ატყობინებს, რომ თბილისში ჩასვლას აპირებს ლუი სულიეს ცირკი შესანიშნავი ახალი ჯგუფით.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 77-78, 343. პირთა იდენტიფიკაცია: ბარათში წერია „Суллье“.

პირთა ანოტაციები:

რომანოვი მიხეილ ნიკოლოზის ძე (1832-1909)

დიდი მთავარი გენერალ-ფელდმარშალი, იმპერატორ ალექსანდრე II-ის ძმა. კავკასიის მეფისნაცვალი 1862-82 წლებში.

რომანოვი ოლღა თეოდორეს ასული

მეფისნაცვალ მიხეილ ნიკოლოზის ძე რომანოვის მეუღლე.

სვიატოპოლკ-მირსკი დიმიტრი ივანეს ძე (1825-1899)

რუსეთის არმიის გენერალი, კავკასიის მეფისნაცვალ მიხეილ ვორონცოვის ადიუტანტი. 1857-1859 წლებში ყაბარდოს პოლკის მეთაური, 1863-1866 – ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორი.

სულიე ლუი (1813-1886)

ფრანგი მოჯირითე, 1860-იან წლებში კონსტანტინეპოლის ცირკის დირექტორი. 1866 წელს იყო გასტროლებზე თბილისში.

     

1864 29 მაისი

   
     
წერილს იღებს მეუღლისაგან, რომელიც იმ დროს დის ოჯახთან ერთად მამასთან იმყოფება. ბარათიდან იგებს, რომ მის მიერ რაღაც თანხის დროულად გადაუხდელობის გამო ოლღასთვის მიუკითხავთ.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 78. დათარიღება: დროზე მინიშნებულია მეუღლისთვის 22 მაისს გაგზავნილ წერილში.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

გურამიშვილი-სტაროსელსკისა ეკატერინე თადეოზის ასული

ილია ჭავჭავაძის მეუღლის ოლღას და. კავკასიის მეფისნაცვლის მთავარი სამმართველოს უფროსის მეუღლე.

გურამიშვილი თადეოზ ზაალის ძე (1800-1875)

ქართლელი მემამულე, ქართლ-კახეთის უკანასკნელ დედოფალ მარიამ ციციშვილის დედის – ელენე გიორგის ასულ გურამიშვილის ძმიშვილი, ილია ჭავჭავაძის სიმამრი.

     

1864 29 მაისი

   
     
პასუხს უგზავნის მეუღლეს ქუთაისიდან თბილისში. ატყობინებს, რომ ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორი მომდევნო დღეს უნდა დაბრუნდეს და თავად, სავარაუდოდ, ერთ კვირაში შეძლებს თბილისში გამგზავრებას მის ქუთაისში წასაყვანად. _51 1864 30 მაისი მეუღლისაგან იღება წერილს, რომელშიც ოლღა წუხილს გამოთქვამს, რომ გადასახადთან დაკავშირებით მისწერა. იქვე ატყობინებს „პრიკაზისა“ და დამფასებლების აზრს მათი მამულის ღირებულებასთან დაკავშირებით.  

წყარო:

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 288; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, ტ. 10, 1961, გვ. 242; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 78, 343.

     

1864 30 მაისი

   
     
ხვდება თავის ქვისლს – დიმიტრი სტაროსელსკის, რის შესახებაც სწერს თავის მეუღლეს.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 79-80, 343. დათარიღება: დროზე მინიშნებულია 2 ივნისს მეუღლისთვის მიწერილ ბარათში.

პირთა ანოტაციები:

სტაროსელსკი დიმიტრი სვიმონის ძე (1832-1884)

გენერალი, სენატორი, ილია ჭავჭავაძის ქვისლი. 1872-1876 წლებში ბაქოს გუბერნატორი. 1876 წელს დაინიშნა კავკასიის მეფისნაცვლის მთავარი სამმართველოს დეპარტამენტის დირექტორად, 1878 წელს კი – იმავე სამმართველოს სამოქალაქო ნაწილის უფროსად.

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი. ^0442 წ

     

1864 30 მაისი

   
     
წერილს სწერს მეუღლეს ქუთაისიდან თბილისში. ატყობინებს, რომ დიმიტრი სვიატოპოლკ-მირსკის უკვე შეხვდა და ორი კვირით დაეთხოვა, მაგრამ იმის გამო, რომ კავკასიის მეფისნაცვალმა მიხაილ რომანოვმა ქუთაისიდან თავის გამგზავრებამდე აკრძალა ცხენების გაცემა, ილია ჭავჭავაძე ქალაქიდან ვერ გადის. ასევე სწერს, რომ საქირავებელ ბინას ვერაფრით შოულობს.  

წყარო:

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 289; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, ტ. 10, 1961, გვ. 242- 243; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 79-80, 343. დათარიღება: დროზე მინიშნებულია 5 ივნისს მეუღლისთვის მიწერილ ბარათში.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

სვიატოპოლკ-მირსკი დიმიტრი ივანეს ძე (1825-1899)

რუსეთის არმიის გენერალი, კავკასიის მეფისნაცვალ მიხეილ ვორონცოვის ადიუტანტი. 1857-1859 წლებში ყაბარდოს პოლკის მეთაური, 1863-1866 – ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორი.

რომანოვი მიხეილ ნიკოლოზის ძე (1832-1909)

დიდი მთავარი გენერალ-ფელდმარშალი, იმპერატორ ალექსანდრე II-ის ძმა. კავკასიის მეფისნაცვალი 1862-82 წლებში.

     

1864 30-31 მაისი

   
     
შოულობს საქირავებელ ბინას, მეპატრონეს ფასზე ურიგდება და თბილისში მიმავალ დიმიტრი სტაროსელსკის აბარებს, რომ ოლღას უთხრას.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 80-81, 344. დათარიღება: დროზე მინიშნებულია 5 ივნისს მეუღლისთვის მიწერილ ბარათში.

პირთა ანოტაციები:

სტაროსელსკი დიმიტრი სვიმონის ძე (1832-1884)

გენერალი, სენატორი, ილია ჭავჭავაძის ქვისლი. 1872-1876 წლებში ბაქოს გუბერნატორი. 1876 წელს დაინიშნა კავკასიის მეფისნაცვლის მთავარი სამმართველოს დეპარტამენტის დირექტორად, 1878 წელს კი – იმავე სამმართველოს სამოქალაქო ნაწილის უფროსად.

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

     

1864 31 მაისი

   
     
ვერ ასწრებს, რომ წინა დღეს მეუღლისადმი დაწერილი ბარათი ფოსტით გაგზავნოს და ატანს თავის ქვისლ დიმიტრი სტაროსელსკის.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 80-81, 344. დათარიღება: დროზე მინიშნებულია 5 ივნისს მეუღლისთვის მიწერილ ბარათში.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

სტაროსელსკი დიმიტრი სვიმონის ძე (1832-1884)

გენერალი, სენატორი, ილია ჭავჭავაძის ქვისლი. 1872-1876 წლებში ბაქოს გუბერნატორი. 1876 წელს დაინიშნა კავკასიის მეფისნაცვლის მთავარი სამმართველოს დეპარტამენტის დირექტორად, 1878 წელს კი – იმავე სამმართველოს სამოქალაქო ნაწილის უფროსად.

     

1864 5 ივნისი

   
     
მეუღლისაგან ორ წერილს იღებს ერთად. როგორც ჩანს, მისმა ბარათებმა დაიგვიანა და ოლღა საყვედურობს მიუწერლობისთვის.  

წყარო:

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 290; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, ტ. 10, 1961, გვ. 244- 245; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 80-81, 344.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

     

1864 5 ივნისი

   
     
საპასუხო წერილს უგზავნის მეუღლეს ქუთაისიდან თბილისში. ატყობინებს, რომ საქირავებელი სახლის პატრონმა მოატყუა და ფასის მომატება მოინდომა, რის გამოც აღარ იქირავა. მისი მეგობრის ძმა – სიმონ ღოღობერიძე სთავაზობს, რომ სანამ ბინას იშოვნიდნენ, ორივენი მის სახლში დაბინავდნენ.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 80-81.

პირთა იდენტიფიკაცია:

წერილში ნათქვამია „ღოღობერიძის ძმა“. იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 160.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

ღოღობერიძე სიმონ ბესარიონის ძე (1843-1913)

ისტორიკოსი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე. განათლება მიიღო პეტერბურგის უნივერსიტეტში.

     

1864 6-7 ივნისი

   
     
ქუთაისიდან თბილისში მოემგზავრება მეუღლის ქუთაისში წასაყვანად.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 80-81, 344. დათარიღება: დროზე მინიშნებულია 5 ივნისს მეუღლისთვის მიწერილ ბარათში.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

     

1864 24 აგვისტომდე

   
     
ქუთაისში იღებს კირილე ლორთქიფანიძის წერილს პეტერბურგიდან. ატყობინებს რომ აპირებს ქართული პოეტური ნაწარმოებების კრებულის გამოცემას და სთხოვს, სასწრაფოდ გაუგზავნოს თავისი ლექსები.  

წყარო:

ნ. ბერძენიშვილის სახელობის ქუთაისის სახელმწიფო ისტორიული მუზეუმი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 1056; ჟურნ. „მნათობი“, 1933, № 8-9 (სიმონ ხუნდაძის პუბლიკაცია); ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 25-26; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 25-26, 372-373.

პირთა ანოტაციები:

ლორთქიფანიძე კირილე ბეჟანის ძე (1839-1919)

საზოგადო მოღვაწე, პოეტი, ჟურნალისტი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი.

     

1864 24 აგვისტო

   
     
ქუთაისიდან საპასუხო წერილს უგზავნის პეტერბურგში კირილე ლორთქიფანიძეს, უწონებს კრებულის გამოცემის განზრახვას და ჰპირდება თხოვნის აღსრულებას, მაგრამ სთხოვს, რომ ლექსები ხელმოუწერლად დაბეჭდოს, ჰონორარზე კი წინასწარვე უარს ამბობს. ურჩევს, თანხა პეტერბურგში მყოფ ხელმოკლე სტუდენტებს გადასცეს. _52 1864 29 აგვისტო ქუთაისიდან პეტერბურგში კირილე ლორთქიფანიძეს წერილთან ერთად უგზავნის თავის ლექსს „ქართველი სტუდენტების სიმღერა“. პოემა „ქართვლის დედის“ შესახებ სწერს, რომ ჯერ დასამუშავებელია, მეორე პოემას „რამდენიმე სურათი ანუ ეპიზოდი ყაჩაღის ცხოვრებიდამ“ კი არ უგზავნის იმიტომ, რომ ცენზურა მის გავრცელებას არ დაუშვებს.  

წყარო:

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 424/508 (ფოტო); ნ. ბერძენიშვილის სახელობის ქუთაისის სახელმწიფო ისტორიული მუზეუმი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 1039; ი. ჭავჭავაძე, წერილები (რედ. ბოცვაძე, ი.), სოხუმი, 1949, გვ. 29; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 26-27; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 27, 373; დათარიღება: იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 183-184.

პირთა ანოტაციები:

ლორთქიფანიძე კირილე ბეჟანის ძე (1839-1919)

საზოგადო მოღვაწე, პოეტი, ჟურნალისტი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი.

     

1864 ივლისი–ოქტომბერი

   
     
სამსახურებრივი საქმეების გამო მოგზაურობს ქუთაისის მაზრის სოფლებში.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 83.

დათარიღება:

დროზე მინიშნებულია ივლის-ოქტომბერში მეუღლისთვის გაგზავნილ წერილში.

     
1864 ივლისი–ოქტომბერი    
     
წერილს უგზავნის საჯავახოს უბნიდან ქუთაისში მყოფ მეუღლეს. სთხოვს, ნიკოლოზ აბაშიძეს მისთვის უწყებები გააგზავნინოს, რადგან, რაც ჰქონდა, სულ გახარჯა. აცნობებს, რომ ხუთი სოფელიღა დარჩა მოსავლელი და ოთხ-ხუთ დღეში დაბრუნდება.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 83. დათარიღება: იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 227.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

აბაშიძე ნიკოლოზ სიმონის ძე (დაახლ. 1820-1898)

ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორის კანცელარიის მმართველი, ქუთაისის ქალაქის თავი 1875-1879 წლებში.

     
1864 ნოემბრის დასაწყისი    
     
ქუთაისიდან თბილისში მიემგზავრება კავკასიის მეფისნაცვლის სამმართველოს გამოძახებით. თბილისის გუბერნიაში ბატონყმობის გაუქმების გამოცხადებასთან დაკავშირებით სამუშაოდ გადაჰყავთ აღმოსავლეთ საქართველოში. ეს ისე სწრაფად ხდება, რომ ვეღარ ახერხებს ქუთაისში ჩასვლას და მეუღლის წამოყვანას.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, „ავტობიოგრაფია“, თსკ ოც ტომად, ტ. 14, თბ., 2007, 445.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

     

1864 4-8 ნოემბერი

   
     
წერილს სწერს მეუღლეს ქუთაისში, ატყობინებს, რომ ახალ სამსახურს იწყებს იგორ სტარიცკისთან და ვერ ჩააკითხავს, უგზავნის მათი ერთად გადაღებული სურათის ეგზემპლარებს ქუთაისელი ახლობლებისთვის დასარიგებლად. სთხოვს, რომ დიმიტრი ვეზირიშვილს გამოჰყვეს თბილისში.  

წყარო:

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 81-82. დათარიღება: იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 228.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

სტარიცკი იგორ (იაგორ) პავლეს ძე (1825-1899)

იურისტი, თბილისის კომერციული სასამართლოს და სასამართლო პალატის თავმჯდომარე, სხვადასხვა დროს კავკასიის მეფისნაცვლის საბჭოსა და რუსეთის სახელმწიფო საბჭოს წევრი.

ვეზირიშვილი დიმიტრი გიორგის ძე ( 1825-1898)

ოსიაურელი მემამულე, რუსეთის არმიის გენერალი. ნიკოლოზ ბარათაშვილის უმცროსი დის – ბარბარეს მეუღლე.

     
1864 8 ნოემბერი    
     
ინიშნება მომრიგებელ შუამავლად თბილისის მაზრაში. პირველ ხანებში მისი სამუშაო უბნებია გარეკახეთი და მცხეთა, მოვალეობებში შედის: გლეხებისათვის სანადელო მიწების მიზომვა, მემამულეთა და გლეხთა ნაკვეთების მიჯნების დაზუსტება, გარიგების სიგელების შედგენა და სხვ. მის მიერ გლეხთა ინტერესების დაცვა და მიუკერძოებლობა თავადებს აღიზიანებს.  

წყარო:

„ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 570-571. წყარო: ტ. პაპიაშვილი, ლიტერატურული მატიანე, წ. 1–2, 1940, გვ. 175.

     

1864 14 ნოემბერი

   
     
თბილისის სამოქალაქო გუბერნატორი კონსტანტინე ორლოვსკი კავკასიის მეფისნაცვლის მთავარი სამმართველოს საფინანსო დეპარტამენტს სწერს, რომ გლეხთა საქმეების მოსაგვარებლად დანიშნულ 12 მომრიგებელ შუამავალზე გამოყოფილი თანხები გაიცემა 1864 წლის 8 ნოემბრიდან. იქვე დანართის სახით წარმოდგენილია ამ შუამავალთა სია და ილია ჭავჭავაძის გვართან მინიშნებულია, რომ იგი დაინიშნა თბილისის მაზრის I განყოფილებაში.

 

წყარო:

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 10, აღწ. 1, საქ. 3056, 19967.

პირთა ანოტაციები:

ორლოვსკი კონსტანტინე ივანეს ძე (1810-1876)

პოლონელი სახელმწიფო მოღვაწე, რუსეთის სახელმწიფო საიდუმლო მრჩეველი. 1834 წლიდან მოღვაწეობდა საქართველოში. 1860 წელს დაინიშნა თბილისის სამოქალაქო გუბერნატორად.

დოკუმენტი:

 

     

1864 16 ნოემბრამდე

   
     
თბილისიდან ქუთაისში წერილს უგზავნის მეუღლეს. სთხოვს, დეპეშით შეატყობინოს გამომგზავრების დრო, რომ მცხეთაში დახვდეს. სწერს, რომ ორ დღეზე მეტ ხანს ვერ დაელოდება, რადგან მეფისნაცვალ მიხაილ რომანოვთან უნდა გამოცხადდეს.  

წყარო:

ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 415-4. ჭავჭავაძე ი., თსკ (ათ ტომად), ტ. 10, 1961, გვ. 378-379; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 235, 381. დათარიღება: იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 256-258.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

რომანოვი მიხეილ ნიკოლოზის ძე (1832-1909)

დიდი მთავარი გენერალ-ფელდმარშალი, იმპერატორ ალექსანდრე II-ის ძმა. კავკასიის მეფისნაცვალი 1862-82 წლებში.

     

1864

   
     
გამოდის კრებული „სალამური“, რომელშიც იბეჭდება მისი ლექსი „ელეგია“  

წყარო:

სალამური, ანუ ლექსთა კრება ქართველთა მწერალთა, გამოცემული ზ. ჭიჭინაძისაგან, ტფილისი, 1877, გვ. 8.