გაზ. „დროება“, 1873, № 1. საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 394,
საქმე 3831; გ. ყიფშიძე, ი ჭავჭავაძის თხზულებანი, ტ. 1 1914, გვ. II. პირთა ანოტაციები: ყიფიანი დიმიტრი ივანეს ძე (1814-1887) მწერალი, მთარგმნელი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, სათავადაზნაურო
ბანკის, თბილისის ბიბლიოთეკის, წერა-კითხვის გამავრცელებელი და დრამატული
საზოგადოებების ერთ-ერთი დამაარსებელი. გადასახლებაში მოკლეს რუსეთის
აგენტებმა. ქართულმა მართლმადიდებელმა ეკლესიამ წმინდანად შერაცხა. გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ი.
ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, № 9603. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი,
ავტოგრაფი № 361; ჟურნ. “მაცნე“, ენისა და ლიტერატურის სერია, 1992, I, გვ.
149; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 197–198, 368.
დათარიღება: იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და
შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 253-254. პირთა იდენტიფიკაცია:
წერილში „ციციანოვია“ ნახსენები; ასევე მხოლოდ გვარით არის მოხსენიებული
ქანანოვი. იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და
შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 166-167. პირთა ანოტაციები: გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927) საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი
საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო
საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი. ციციშვილი დავით ილია ჭავჭავაძის საგურამოს მოურავი 1866-1887 წლებში. ქანანოვი დავით იოსების ძე სამხედრო და სახელმწიფო მოღვაწე, 1874 წლიდან მუშაობდა ბუღალტრად
თბილისის პოლიციის უფროსის უწყებაში. გაზ. „ივერია“, 1886, 29 ნოემბერი, № 259, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც
ტომად, ტ. 8, 2007, გვ. 553. გაზ. „ივერია“, 1888, 29 ნოემბერი, № 251, გვ. 1-2; ი. ჭავჭავაძე, თსკ
ოც ტომად, ტ. 10, 2007, გვ. 410. გაზ. „ივერია“, 1889, 2 დეკ. № 257, 31 დეკ. № 279. პირთა ანოტაციები: გოგებაშვილი იაკობ (1840-1912) - მწერალი, პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე. „იაფფასიანი წიგნების გამო“, გაზ. „ივერია“, 1892, 29 ნოემბერი, გვ. 3.
პირთა ანოტაციები: გომელაური ივანე მიხეილის ძე (1867-1951 მწერალი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე. დიმიტრი თავდადებული (დემეტრე II თავდადებული) (1259-1289) საქართველოს მეფე 1271-1289 წლებში. ყაენის ბრძანებით თავი
მოჰკვეთეს. გაზ. „ივერია“, 1895, 29 ნოემბერი, № 258, გვ. 1-2; ი. ჭავჭავაძე, თსკ
ოც ტომად, ტ. 13, თბილისი, 2007, გვ. 116. გაზ. „ივერია“, 1898, 29 ნოემბერი, № 255, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც
ტომად, ტ. 14, თბილისი, 2007, გვ. 148. გაზ. „ივერია“ 1905, 30 ნოემბერი, № 215, გვ. 2. კ. კეკელიძის სახ.
ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ილია ჭავჭავაძის არქივი № 33. პირთა ანოტაციები: მელიქიშვილი დავით ზაქარიას ძე (1856-1909) თბილისის გუბერნიის მარშალი, იმპერატორის კარის ეგერმაისტერი, ოლღა
გურამიშვილ-ჭავჭავაძის სიძე, დისშვილის – რუსუდან სტაროსელსკაიას მეუღლე.
ჟურული გიორგი დურმიშხანის ძე (1865-1951) პოლიტიკური მოღვაწე, საქართველოს პირველი რესპუბლიკის ფინანსთა მინისტრი.
ავტორი მოგონებებისა ილია ჭავჭავაძეზე. გარდაიცვალა ემიგრაციაში. სოლსკი დიმიტრი მარტინის ძე (1833-1910) რუსეთის სახელმწიფო სათათბიროში დეპუტატთა არჩევის წესების დამდგენი
კომისიის თავმჯდომარე 1905 წელს, სახელმწიფო საბჭოს თავმჯდომარე 1905-1906
წლებში. „საისტორიო მოამბე“, ტ. 3, 1947, გვ. 269
1872
29 ნოემბერი
მონაწილეობს თბილისის გუბერნიის თავად–აზნაურთა სხდომაში, რომელზეც ხმის
უმეტესობით იმარჯვებს დიმიტრი ყიფიანისა და მისი პროექტი. იღებენ გადაწყვეტილებას,
რომ დაარსდეს თბილისის გუბერნიის საადგილმამულო ბანკი და ირჩევენ წესდების
შემმუშავებელ ახალ კომისიას ილია ჭავჭავაძის თავმჯდომარეობით
წყარო:
1878
29 ნოემბერი
თბილისის სასამართლო პალატა იღებს დადგენილებას ილია
ჭავჭავაძისა და მისი ყოფილი თანამესაკუთრეებისათვის მიწების დაკანონების შესახებ.
წყარო:
29 ნოემბერი
ყვარლიდან თბილისში მეუღლეს უგზავნის წერილს და აძლევს სამეურნეო ხასიათის
დარიგებებს. გარდა ამისა, სთხოვს უყიდოს და დავით ციციშვილის ხელით გაუგზავნოს
შემოსავალ-გასავლის ორი დავთარი. დავით ქანანოვს უთვლის, რომ იმ საქმესთან
დაკავშირებით, რომელზეც ის სწერდა, თბილისში დაბრუნების შემდეგ მოელაპარაკება
წყარო:
1886
29 ნოემბერი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად
აქვეყნებს მოწინავეს თარიღით „ტფილისი, 28 ნოემბერი“ („ვის არ მოეხსენება, რომ მას
აქეთ...“). მწერლის თხზულებათა ოცტომეულში დაიბეჭდა სათაურით „ბაჟის შემოღების გამო“.
წყარო:
1888
29 ნოემბერი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად აქვეყნებს მოწინავეს თარიღით „ტფილისი,
28 ნოემბერი“ („გუშინწინ, 26 ნოემბერს, კრება ჰქონდა...“). მწერლის თხზულებათა
ოცტომეულში დაიბეჭდა სათაურით „კავკასიის სამეურნეო საზოგადოების კრება“.
წყარო:
1889
29 ნოემბერი
იაკობ გოგებაშვილისაგან იღებს წერილს და ოთხ
ქრონიკალურ ცნობას, რომლებსაც აქვეყნებს გაზეთ „ივერიაში“.
წყარო:
1892
29 ნოემბერი
გაზეთ „ივერიაში“ „გ-რი“-ს ფსევდონიმით იბეჭდება
ივანე გომელაურის სტატია, რომელშიც მოთხრობილია, რა სიამოვნებით ისმენდნენ თუშები
ილია ჭავჭავაძის პოემებს: „მეფე დიმიტრი თავდადებული“ და „რამდენიმე სურათი ანუ
ეპიზოდი ყაჩაღის ცხოვრებიდამ“, რომლებსაც ის უკითხავდა და გამოთქმულია სურვილი, რომ
უნდა არსებობდეს ასეთი ტექსტების იაფფასიანი გამოცემები, რომლებიც ხელმისაწვდომი
იქნება ყველასათვის.
წყარო:
1895
29 ნოემბერი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად
აქვეყნებს გაგრძელებას ვრცელი მოწინავე წერილისა თარიღით „ტფილისი, 29 ნოემბერი“ („ჩვენ
ამას წინად მოკლედ აღვნიშნეთ ის საგნები...“). მწერლის თხზულებათა კრებულებში
იბეჭდება სათაურით „კახეთის სოფლის მეურნეთა კავშირი“.
წყარო:
1898
29 ნოემბერი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად
აქვეყნებს დასასრულს მოწინავე წერილისა თარიღით „ტფილისი, 28 ნოემბერი“(„ჩვენს
უკანასკნელს მეთაურში („ივერია“ № 253) მოვიხსენიეთა...“). მწერლის თხზულებათა
კრებულებში იბეჭდება სათაურით „სატეხნიკო და სახელოსნო სასწავლებელთა შესახებ“.
წყარო:
1905
29 ნოემბერი
თბილისის გუბერნიის ყოფილ მარშალ დავით
მელიქიშვილთან და გიორგი ჟურულთან ერთად საგანგებო მატარებლით მიემგზავრება
პეტერბურგში გრაფ დიმიტრი სოლსკის კომისიაში მონაწილეობის მისაღებად.
წყარო:
1906
29 ნოემბერი
თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურთა კრება იხილავს
ილია ჭავჭავაძის მიერ წარდგენილ ანგარიშს და თხოვნას სახელმწიფო საბჭოს სესიებში
მონაწილეობისთვის კუთვნილი თანხის გაცემის შესახებ. მას უარს ეუბნებიან 1907 წლის
ანაზღაურების მიცემაზე ამ წლის სესიების დამთავრებამდე.
წყარო: