საქართველოს ეროვნული არქივი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი №
394, I, 3, გვ. 15; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 61, 392. პირთა ანოტაციები: ანდრონიკაშვილი რევაზ ივანეს ძე (1818-1877) რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი, თბილისის გუბერნიის თავად აზნაურთა
მარშალი. მან მიართვა ადრესი 1871 წელს თბილისში ჩამოსულ იმპერატორ ალექსანდრე II-ეს,
სადაც თერგდალეულთა მიერ მოთხოვნილი უნივერსიტეტის ნაცვლად იმპერატორს კადეტთა
კორპუსის გახსნას სთხოვდნენ. „საისტორიო მოამბე“, ტ. 37–38, 1978, გვ. 28-29. პირთა ანოტაციები: ყიფიანი დიმიტრი ივანეს ძე (1814-1887) მწერალი, მთარგმნელი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, სათავადაზნაურო ბანკის,
თბილისის ბიბლიოთეკის, წერა-კითხვის გამავრცელებელი და დრამატული საზოგადოებების
ერთ-ერთი დამაარსებელი. გადასახლებაში მოკლეს რუსეთის აგენტებმა. ქართულმა
მართლმადიდებელმა ეკლესიამ წმინდანად შერაცხა. ერისთავი რაფიელ დავითის ძე (1824-1901) პოეტი, დრამატურგი, ეთნოგრაფი, ლექსიკოლოგი, საზოგადო მოღვაწე, ქართული საბავშვო
ლიტერატურის ერთ-ერთი ფუძემდებელი. კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო
ფონდი, ასლი № 1052, გვ. 519; გაზ. „ივერია“, 1886, 23 დეკემბერი, № 278, გვ. 1,
1-3;. (ცენზურის ნებართვა 1886, 22/XII).ი. ჭავჭავაძე, თსკ ცხრა ტომად (პ.
ინგოროყვასა და ალ. აბაშელის რედ.), ტ. VIII, 1928, გვ 239; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც
ტომად, ტ. 8, თბ., 2007, გვ. 616; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 5, თბ., 1991, გვ.
337. კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო
ფონდი, ასლი № 1052, გვ. 777780, გაზ. „ივერია“, 1887, 23 დეკემბერი, № 270, გვ. 1;
ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 9, თბ., 2006, გვ. 640. გაზ. „ივერია“, 1888, 23 დეკემბერი, № 271, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად,
ტ. 10, 2007, გვ. 440.
წყარო:
კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ილია
ჭავჭავაძის არქივი № 34 (303). პირთა იდენტიფიკაცია: დოკუმენტში ნოლდეს
სახელი მითითებული არ არის. პირთა ანოტაციები:
ნოლდე ემანუილ იულის ძე (1854-1909) რუსი სახლმწიფო მოღვაწე, 1902-1906 წლებში მინისტრთა
კომიტეტის საქმეთა მმართველი, 1905 წელს ასრულებდა კავკასიის მეფისნაცვლის
მოვალეობას, 1906 წელს აირჩიეს სახელმწიფო საბჭოს წევრად.
1874
23 დეკემბერი
კიდევ ერთხელ წერილობით ატყობინებს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის
წინამძღოლ რევაზ ანდრონიკაშვილს, რომ რუსეთის შიდა ვაჭრობის ბანკთან
შეთანხმება შედგა. ასევე შეახსენებს, რომ ელის თანხას.
წყარო:
1879
23 დეკემბერი
მონაწილეობს ქშწ-კგ საზოგადოების გამგეობის სხდომაში, რომელზეც ავალებენ
ბათუმის სკოლასთან დაკავშირებით მოლაპარაკებას სხვადასხვა პირთან. გარდა ამისა,
იღებენ დადგენილებას, რომ მან, დიმიტრი ყიფიანთან და რაფიელ ერისთავთან ერთად,
აკონტროლოს სახელმძღვანელოების ენა.
წყარო:
1886
23 დეკემბერი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად აქვეყნებს მოწინავეს თარიღით „ტფილისი,
22 დეკემბერი“ („ვერავინ იტყვის, რომ ჩვენში გაღვიძებული არ იყოს სწავლისა...“).
მწერლის თხზულებათა ათტომეულში დაიბეჭდა სათაურით „ქართველი სტუდენტობა რუსეთში“,
ოცტომეულში კი სათაურით „ნუ ვიქნებით გულგრილნი“. გაზეთის ამავე ნომრის
რუბრიკაში „ქართული თეატრი“ ხელმოუწერლად აქვეყნებს რეცენზიის დასასრულს („ჩვენ
წინა წერილში ვსთქვით, რომ ლომინაძის ახალგაზრდა ცოლი...“). მწერლის თხზულებათა
კრებულებში იბეჭდება სათაურით „გავიყარენით“ და „ხანუმა“.
წყარო:
1887
23 დეკემბერი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად აქვეყნებს მოწინავეს თარიღით „ტფილისი,
22 დეკემბერი“ („ამ ბოლო დროს ჩვენს განათლებულ საზოგადოებაში...“). მწერლის
თხზულებათა კრებულებში იბეჭდება სათაურით „ხალხის ჩვეულებათა შესწავლის შესახებ“.
წყარო:
1888
23 დეკემბერი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად აქვეყნებს მოწინავეს თარიღით „ტფილისი,
22 დეკემბერი“ („სახელმწიფო სათავადაზნაურო და საგლეხო ბანკები დღეს არა...“).
მწერლის თხზულებათა ოცტომეულში დაიბეჭდა სათაურით „სახელმწიფო სათავადაზნაურო
და საგლეხო ბანკების უმთავრესნი საფუძველნი“.
წყარო:
1905
23 დეკემბერი
მინისტრთა კომიტეტის მდივანი ბარონი ემანუელ ნოლდე წერილობითი თხოვნით
მიმართავს, გამოცხადდეს მინისტრთა კომიტეტის კანცელარიაში სახელმწიფო
სათათბიროში კავკასიის მხარიდან დეპუტატთა არჩევის დებულების პროექტის წინასწარ
განხილვაზე.