კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო
ფონდი, ავტოგრაფი № 403; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, ტ. 10, 1961, გვ. 445; ი.
ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 73, 341. პირთა ანოტაციები: გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927) საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების,
ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი,
ქველმოქმედი. სერგეი მესხი, გაზ. „დროება“, 1875, 2 აპრილი, № 39, გვ. 1; 4 აპრილი, №
40, გვ. 1; 9 აპრილი,№ 42, გვ. 1. პირთა ანოტაციები: ყიფიანი დიმიტრი ივანეს ძე (1814-1887) მწერალი, მთარგმნელი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, სათავადაზნაურო
ბანკის, თბილისის ბიბლიოთეკის, წერა-კითხვის გამავრცელებელი და დრამატული
საზოგადოებების ერთ-ერთი დამაარსებელი. გადასახლებაში მოკლეს რუსეთის
აგენტებმა. ქართულმა მართლმადიდებელმა ეკლესიამ წმინდანად შერაცხა. წერეთელი აკაკი როსტომის ძე (1840-1915) პოეტი, პროზაიკოსი, დრამატურგი, მთარგმნელი, საზოგადო მოღვაწე. ერისთავი რაფიელ დავითის ძე (1824-1901) პოეტი, დრამატურგი, ეთნოგრაფი, ლექსიკოლოგი, საზოგადო მოღვაწე, ქართული
საბავშვო ლიტერატურის ერთ-ერთი ფუძემდებელი. გაზ. „ივერია“, 1877, № 5, გვ. 13-14. კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო
ფონდი, ასლი № 177, გვ. 71; გაზ. „ივერია“, 1886, № 74, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ
ოც ტომად, ტ. 7, თბილისი, 2005, გვ. 513. კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო
ფონდი, ასლი № 1052, გვ. 619-621; გაზ. „ივერია“, 1887, 2 აპრილი, № 69, გვ. 1; ი.
ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 9, თბ., 2006, გვ. 189 „საისტორიო მოამბე“, ტ. 3. 1947, გვ. 242; „სურათები მოწაფეთა ცხოვრებიდამ“,
გაზ. „ივერია“, 1896, № 39-41. პირთა ანოტაციები: ცინცაძე იაკობ თომას ძე (1872-1933) ქართველი პედაგოგი, პუბლიცისტი და საზოგადო მოღვაწე. ცნობილია ფსევდონიმით „ია
ეკალაძე“. გაზ. „ივერია“, 1898, 2 აპრილი, № 71, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, „სომეხთა მეცნიერნი
და ქვათა ღაღადი“, ტფ., „ივერიის“ რედაქციის გამოცემა, 1899; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც
ტომად, ტ. 14, 2007, გვ. 238. პ ირთა ანოტაციები: ეზოვი გერასიმე არტემის ძე (1835-1905) სომეხი ისტორიკოსი პეტერბურგის უნივერსიტეტის პროფესორი, აღმოსავლეთმცოდნე. გაზ. „ივერია“, 1900, 1 აპრილი, № 73, გვ. 1-3; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ.
14, 2007, გვ. 367. პირთა ანოტაციები: ჟორდანია ნოე ნიკოლოზის ძე (1868-1953) სოციალ-დემოკრატი, ქართველი მენშევიკების ლიდერი. 1898 წლიდან „კვალის“
რედაქტორი. 1918-21 წლებში საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის თავჯდომარე. 1921
წლიდან ცხოვრობდა ემიგრაციაში, გარდაიცვალა საფრანგეთში. გაზ. „კვალი“, 1900, № 14, გვ. 219-220. გაზ.„ივერია“, 1903, № 74. კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ილია ჭავჭავაძის არქ. № 669. პირთა ანოტაციები: ოლდენბურგელი ალექსანდრე პეტრეს ძე (1844-1932) რუსეთის ინფანტერიის გენერალი, სახელმწიფო საბჭოს წევრი, პეტერბურგში
ექსპერიმენტული მედიცინის ინსტიტუტისა და საქართველოში კურორტ გაგრის დამაარსებელი. კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ილია ჭავჭავაძის არქ. № 669. პირთა ანოტაციები: სარაჯიშვილი დავით ზაქარიას ძე- (1848-1911) მეწარმე და მეცენატი, ქართული
კონიაკის წარმოების ფუძემდებელი. განათლება მიიღო პეტერბურგის, მიუნხენისა და
ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტებში. 1885 წელს თბილისში ააგო კონიაკის დასაძველებელი
საწყობი.
1863
2 აპრილი
ოლღა გურამიშვილს უგზავნის მოკლე ბარათს, რომლითაც ატყობინებს, რომ დილის 5
საათზე ადგა, რათა ყველა საქმე დროულად მოაგვაროს და მეტი დრო დარჩეს
ოლიკოსთან სალაღობოდ. სამომავლოდაც გეგმავს, რომ დილის საათებში იმუშაოს,
სანამ ოლიკოს ეძინება, რათა შემდეგ მთელი დრო ერთად გაატარონ.
წყარო:
1875
2 აპრილი
გაზეთ „დროებაში“ ცხადდება, რომ პარასკევს, 4 აპრილს გაიმართება
სალიტერატურო-მუსიკალური საღამო დიმიტრი ყიფიანის, ილია ჭავჭავაძის, აკაკი
წერეთლის, რაფიელ ერისთავისა და სხვათა მონაწილეობით.
წყარო:
1877
2 აპრილი
გამოდის „ივერიის“ მეხუთე ნომერი, რომელშიც აქვეყნებს მხატვრულ-ისტორიული
ხასიათის პროზაულ ტექსტს „ამბავათ გაგონილნი“.
წყარო:
1886
2 აპრილი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად აქვეყნებს მოწინავეს თარიღით
„ტფილისი, 1 აპრილს“ („ჩვენა ვსთქვით, რომ ირლანდიაში...“). მწერლის
თხზულებათა კრებულებში იბეჭდება სათაურით „მოუსავლიანობა ირლანდიაში“.
წყარო:
1887
2 აპრილი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად აქვეყნებს გაგრძელებას ვრცელი
ნარკვევისა თარიღით „ტფილისი, 1 აპრილი“ („ჩვენ გავსინჯეთ სამი ევროპიული
სიტემა ღვინის კეთებისა...“). მწერლის თხზულებათა კრებულებში იბეჭდება
სათაურით „ღვინის ქართულად დაყენება“.
წყარო:
1896
.
2 აპრილი
საცენზურო კომიტეტის დაბარებით ესწრება სხდომას, რომელიც განიხილავს გაზეთ
„ივერიაში“ იაკობ ცინცაძის მიერ „თომაანთ კობას“ ფსევდონიმით
გამოქვეყნებული ფელეტონის „სურათები მოწაფეთა ცხოვრებიდამ“ საკითხს.
პუბლიკაციაში მხილებულია იმპერიის სასწავლებლებში გამეფებული გარემო:
აღმზრდელთა ფარისევლობა და მოწაფეთა ჩაგვრა. ნაჩვენებია, რომ განათლების
ნაცვლად ახალგაზრდებს სასწავლებლიდან მიაქვთ „გატეხილი გული“, „დასუსტებული
ჯანი“ და „შერყეული რწმენა“. ამ ფელეტონის გამოქვეყნებისთვის ილია
ჭავჭავაძეს, როგორც რედაქტორ-გამომცემელს ეძლევა შენიშვნა.
წყარო:
1899
2 აპრილი
გაზეთ „ივერიაში“ განაგრძობს ვრცელი ნარკვევის ბეჭდვას სათაურით „სომეხთა
მეცნიერნი და „ქვათა ღაღადი“ („ეს ხომ შეგვამკო ტოტლებენის მოწმობით ბ-ნმა
ეზოვმა... “).
წყარო:
1900
2 აპრილი
გაზეთ „ივერიაში“ ფსევდონიმით „ახალ-მოსული“ ბეჭდავს სტატიას „ახალი
უმეცრობანი ბ-ნ ნოე ჟორდანიასი“ („ბ-ნმა ნოე ჟორდანიამ პასუხი
მაღირსა...“). ილია ჭავჭავაძის სახელით პირველად დაიბეჭდა მწერლის თხზულება
ოცტომეულში.
წყარო:
2 აპრილი
გაზეთ „კვალში“ იბეჭდება მიმოხილვითი წერილი „ჟურნალ-გაზეთებიდან“. მასში
ილია ჭავჭავაძის მიერ „ახალმოსულის“ ფსევდონიმით გამოთქმული აზრი
ინტერპრეტირებულია ისე, თითქოს მწერალს საზოგადოებისთვის ეთქვას „ნულები
ხართო“. მიმოხილვის ავტორი ცდილობს მკითხველთა წაქეზებას და წერს, რომ ამას
„არ დაივიწყებს ქართველი ხალხი“.
წყარო:
1903
2 აპრილი
გაზეთ „ივერიაში“ ქვეყნდება სია დუშეთის მაზრის თავადაზნაურთა, რომელთაც
აქვთ საზოგადო კრებაში მონაწილეობის უფლება. მათ შორის არის ილია
ჭავჭავაძე.
წყარო:
2 აპრილი
იღებს პრინც ალექსანდრე ოლდენბურგის დეპეშას, რომელშიც მადლობას უხდის მის
წერილზე გაგზავნილი პასუხისთვის.
წყარო:
1906
2 აპრილი
იღებს დავით სარაჯიშვილის დეპეშას აღდგომის ბრწყინვალე დღესასწაულის
მილოცვით.
წყარო: