ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 147-148. დათარიღება: ამის შესახებ ნათქვამია მეუღლისთვის 5 ოქტომბერს გაგზავნილ წერილში. გაზ. “დროება“, 1881, 1 ოქტომბერი, № 204, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც
ტომად, ტ. 15, 2007, გვ. 272. ატრიბუცია: სტატია დაიბეჭდა „სავარაუდო“ თხზულებათა ტომში. ატრიბუციის
არგუმენტირება მოცემულია იქვე; იხ. ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 15,
2007, გვ. 272, 681. პირთა იდენტიფიკაცია: საუბარია ლევ ლევის ძე მარკოვზე. პირთა ანოტაციები: მარკოვი ლევ ლევის ძე (1837-1911) სამოქალაქო მრჩეველი, მწერალი, თბილისის კლასიკური გიმნაზიის დირექტორი
1874-1902 წლებში. ქშწ-კგ საზოგადოების ოქმი, საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481 № 67,
გვ. 23. პირთა ანოტაციები: წინამძღვრიშვილი ილია ივანეს ძე (1834-1920) აგრონომი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე, ილია ჭავჭავაძის
სტუდენტობისდროინდელი მეგობარი. 1883 წელს სოფელ წინამძღვრიანთკარში გახსნა
სასოფლო-სამეურნეო სკოლა. კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი
საარქივო ფონდი, ასლი № 1052, გვ. 461; გაზ. „ივერია“, 1886, 1 ოქტომბერი,
№ 211, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად (შემდგ. პ. ინგოროყვა), ტ. VIII,
1957, გვ. 223; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 8, 2007, გვ. 406. გაზ. „ივერია“, 1887, 1 ოქტომბერი, № 203, გვ. 1-2; ი. ჭავჭავაძე, თსკ
ოც ტომად, ტ. 9, თბ., 2006, გვ. 565. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ფ. 481, № 117, გვ. 1. პირთა ანოტაციები: ყიფიანი სამსონ გიორგის ძე (1855-1937) პედაგოგი, მსახიობი, პუბლიცისტი, სენაკის სააზნაურო სკოლის ინსპექტორი. საქართველოს კალენდარი, 1890, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული
ბიბლიოთეკა, ილია ჭავჭავაძის პირადი კოლექცია. პირთა ანოტაციები: გუნია ვალერიან ლევანის ძე (1862-1938) მსახიობი, რეჟისორი, დრამატურგი, კრიტიკოსი, თეატრალური მოღვაწე. Записки духа. Нехданчик. Первая муха. СПб., 1895. პირთა ანოტაციები: ველიჩკო ვასილ ლვოვის ძე (1860-1903) პოეტი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი. რედაქტორი გაზეთებისა „კავკაზ“
(1897-დან), „რუსსკი ვესტნიკ“ (1901-დან). გაზ. „ივერია“, 1904, № 226. პირთა ანოტაციები: ვერმიშევი ქრისტეფორე ავაკუმის ძე (1863-1933) ეკონომისტი, სტატისტიკოსი. 1891 წლიდან მართავდა თბილისის სავაჭრო
ბანკის ბათუმის ფილიალს. 1904 წელს აირჩიეს მერად. ჯაში დიმიტრი სოფრონის ძე სტამბის მუშა და პუბლიცისტი, სოციალ-დემოკრატიული პარტიის წევრი,
ოხრანკის აგენტი. ილია ჭავჭავაძის უკანასკნელი მოურავი და, არაერთი
მტკიცებულებით, მისი მკვლელობის ორგანიზატორი. ამ ბრალდებით იყო
დაპატიმრებული, მაგრამ გაათავისუფლეს. გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი,
ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17 586; ი. ჭავჭავაძე,
წერილები (ი. ბოცვაძის რედ.), სოხუმი, 1949, გვ. 102; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც
ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 245, 493-494. დათარიღება: იხ. „ტექსტოლოგიური
კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ.,
2016, გვ. 199-200. პირთა ანოტაციები: ცხვედაძე ნიკოლოზ (ნიკო) ზებედეს ძე (1845-1911) საზოგადო მოღვაწე, პედაგოგი, პუბლიცისტი. დაამთავრა მოსკოვის აკადემია.
1869 წლიდან ასწავლიდა თბილისის სასულიერო სემინარიაში, 1874 წლიდან -
თბილისის ქალთა ინსტიტუტში. 1898 წლიდან სათავეში ჩაუდგა ქართული გიმნაზიის,
სინამდვილეში მომავალი ქართული უნივერსიტეტისათვის შენობის აგების საქმეს.
1873
1 ოქტომბერი
სადილს უმართავენ ქართველი კანვოელები. ყურადღებით კმაყოფილია, მაგრამ
ზედმეტი ქება აწუხებს.
წყარო:
1881
1 ოქტომბერი
გაზეთ „დროების“ სარედაქციო გვერდზე ხელმოუწერლად აქვეყნებს სტატიას „ბ.
მარკოვის საჩივარი“. ტექსტი ილია ჭავჭავაძის სახელით პირველად დაიბეჭდა
მწერლის თხზულებათა ოცტომეულში.
წყარო:
1884
1 ოქტომბერი
თავმჯდომარეობს ქშწ-კგ საზოგადოების სხდომას, რომელზეც განიხილავენ სოფელ
წინამძღვრიანთკარში სხვა ადგილებიდან ჩამოსული მოსწავლეების საცხოვრებლით
უზრუნველყოფის საკითხს და იღებენ დადგენილებას, რომ ილია წინამძღვრიშვილს
გამოუყონ შესაბამისი თანხა.
წყარო:
1886
1 ოქტომბერი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად აქვეყნებს დასასრულს მოწინავე
სტატიისა თარიღით „ტფილისი, 30 სექტემბერი“ („ჩვენ გუშინდელს წერილში
მოვიყვანეთ სიტყვა-სიტყვით...“). მწერლის თხზულებათა ათტომეულში სათაურად
აქვს „სოფლის მმართველობის რეფორმის საკითხები“, ხოლო ოცტომეულში - „საგლეხო
მმართველობის ზედამხედველობის ახალი წესი“.
წყარო:
1887
1 ოქტომბერი
გაზეთ „ივერიაში“ უსათაუროდ და ხელმოუწერლად აქვეყნებს მოწინავეს თარიღით „ტფილისი,
30 სექტემბერი“ („არ ვიცით, შეხვედრია თუ არა ოდესმე...“). მწერლის
თხზულებათა ოცტომეულში დაიბეჭდა სათაურით „სამრეწველო და სამეურნეო
ნაწარმთა გამოფენის მოწყობის შესახებ“.
წყარო:
1 ოქტომბერი
მეგრული ენის სწავლებასთან დაკავშირებით წერილს უგზავნის სენაკის სკოლის
ინსპექტორ სამსონ ყიფიანს.
წყარო:
1890
1 ოქტომბერი
ვალერიან გუნია წარწერით უძღვნის „საქართველოს კალენდარს“.
წყარო:
1895
1 ოქტომბერი
რუსი პოეტი ვასილი ველიჩკო წარწერით უძღვნის საკუთარ წიგნს.
წყარო:
1904
1 ოქტომბერი
გაზეთ „ივერიაში“ ილია ჭავჭავაძის ნარკვევის „სომეხთა მეცნიერნი და ქვათა
ღაღადი“ საპასუხოდ დაწერილი ქრისტეფორ ვერმიშევის წიგნის შესახებ „ირტიმიდის“
ხელმოწერით იბეჭდება დიმიტრი ჯაშის წერილი „გაკვრით. ნარევნაკვეს გასართობი“.
წყარო:
1905
1 ოქტომბერი
ნიკო ცხვედაძეს სთხოვს მიაწოდოს ინფორმაცია იმ დეპუტაციის შემადგენლობის
შესახებ, რომელიც გზათა მინისტრს უნდა შეხვდეს და დაუკონკრეტოს შეხვედრის
დრო.
წყარო: