გაზ. „დროება, 1885, 19 იანვარი, №14, გვ. 2.

გაზ. „დროება“, 1885, 23 იანვარი, № 17, გვ. 1.

პირთა ანოტაციები:

გაბუნია ნატო (ნატალია) მერაბის ასული (1859-1910)

მსახიობი, დრამატურგ ავქსენტი ცაგარლის მეუღლე, მოღვაწეობდა გორსა და თბილისში.

ცაგარელი ავქსენტი ანტონის ძე (1857-1902)

პოეტი და პუბლიცისტი, 1879 წელს თბილისში შექმნილი მუდმივი ქართული თეატრის მსახიობი და დრამატურგი, მსახიობ ნატო გაბუნიას მეუღლე.

ჟურნ. „ივერია“, 1885, № 1, გვ. 5-44; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 16, 2017.

ატრიბუცია:

„ასული ფარაონისას“ თარგმანი ილია ჭავჭავაძის თხზულებათა მე-16 ტომში დაბეჭდილია „სავარაუდონის“ განყოფილებაში. ატრიბუციის შესახებ იხ. იქვე.

პირთა ანოტაციები:

ებერსი გეორგ (1837-1898)

გერმანელი მწერალი, ეგვიპტოლოგი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 32.

პირთა ანოტაციები:

ქანანოვი ნიკოლოზ დავითის ძე

ჟურნალისტი, თანამშრომლობდა ჟურნალ „ივერიასთან“. ილია ჭავჭავაძე ენდობოდა, ფსევდონიმით „დავითიშვილი“ მასზე მიანიშნებდა და ნიღბავდა საკუთარ ავტორობას.

გაზ. „დროება“, 1885, № 42, გვ. 4.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 34.

პირთა ანოტაციები:

დეფო დანიელ (1660-1731)

ინგლისელი მწერალი, ჟურნალისტი და პამფლეტისტი.

თუმანიშვილი-წერეთლისა ანასტასია მიხეილის ასული (1849-1932)

საბავშვო მწერალი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი, საზოგადო მოღვაწე. ქალთა საზოგადოება „განათლების“ და ჟურნალ „ჯეჯილის“ დამაარსებელი.

დადიანი ნიკო დავითის ძე (1847-1903)

სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი, რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი.

ყიფშიძე გრიგოლ თევდორეს ძე (1858-1921)

მწერალი, პუბლიცისტი, ჟურნალისტი, ისტორიკოსი, ლიტერატურათმცოდნე, ბიბლიოგრაფი, მთარგმნელი. თანამშრომლობდა ქართულ გაზეთებთან.

ჟურნ. „თეატრი“, 1885, № 9, გვ. 88.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ავტოგრაფი № 175/67; ასლი № 168, გვ. 531; ჟურნ. ივერია, 1885, № 2, გვ. 128-138. გვ. 24-91; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 16, 2017; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 7, თბილისი, 2005, გვ. 221.

ატრიბუცია:

„ასული ფარაონისას“ თარგმანი ილია ჭავჭავაძის თხზულებათა მე-16 ტომში დაბეჭდილია „სავარაუდონის“ განყოფილებაში. ატრიბუციის შესახებ იხ. იქვე.

პირთა ანოტაციები:

ებერსი გეორგ (1837-1898)

გერმანელი მწერალი, ეგვიპტოლოგი.

ექვთიმე თაყაიშვილი, მოგონებანი ქართველ მწერლებზე, ლიტერატურის მატიანე, წ. 6, ნაკვ. 1,1952, გვ. 45-46.

დათარიღება:

იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 279.

პირთა ანოტაციები:

სარაჯიშვილი დავით ზაქარიას ძე- (1848-1911)

მეწარმე და მეცენატი, ქართული კონიაკის წარმოების ფუძემდებელი. განათლება მიიღო პეტერბურგის, მიუნხენისა და ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტებში. 1885 წელს თბილისში ააგო კონიაკის დასაძველებელი საწყობი.

თაყაიშვილი ექვთიმე სიმონის ძე (1863-1953)

მეცნიერი, აკადემიკოსი, პროფესორი. 1921- 1945 წლებში ემიგრაციაში იცავდა საქართველოს სამუზეუმო განძეულობას. დიდი ამაგი დასდო ქართული არქეოლოგიისა და ლიტერატურის შესწავლაგანვითარების საქმეს.

ღოღობერიძე ნიკოლოზ ბესარიონის ძე (1838-1911)

პედაგოგი, პუბლიცისტი, გამომცემელი. მომრიგებელი მოსამართლე, ქუთაისის საადგილმამულო ბანკის მმართველი, მარგანეცის ექსპორტიორი, ილია ჭავჭავაძის სტუდენტობისდროინდელი მეგობარი.

ცაგარელი ალექსანდრე ანტონის ძე (1844-1929)

ფილოლოგი, ისტორიკისი, პეტერბურრგის უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ სწავლობდა გერმანიასა და ავსტრიაში. 1872 წლიდან პეტერბურგის უნივერსიტეტში განაგებდა ქართული ენის კათედრას. 1922 წლიდან იყო თბილისის უნივერსიტეტის პროფესორი

პეტრე ნაკაშიძე უგზავნის სტატიას ჟურნალ „ივერიაში“ დასაბეჭდად.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ილია ჭავჭავაძის არქ. № 556; საქართველოს მოამბე, 1863, № 7, გვ. 41-50.

დათარიღება:

თარიღზე მინიშნებულია პეტრე ნაკაშიძის 15 მარტის წერილში.

პირთა ანოტაციები:

ნაკაშიძე პეტრე (1838-1895)

მწერალი, პუბლიცისტი, ილია ჭავჭავაძის სტუდენტობისდროინდელი მეგობარი, „თერგდალეულთა“ წრის წევრი. ჟურნალ „საქართველოს მოამბეში“ გამოაქვეყნა „სამგზავრო წერილები“.

პეტრე ნაკაშიძეს ატყობინებს, რომ მის მიერ გაგზავნილი სტატია ჩასასწორებელია.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ილია ჭავჭავაძის არქ. № 556.

დათარიღება:

თარიღზე მინიშნებულია პეტრე ნაკაშიძის 15 მარტის წერილში.

პირთა ანოტაციები:

ნაკაშიძე პეტრე (1838-1895)

მწერალი, პუბლიცისტი, ილია ჭავჭავაძის სტუდენტობისდროინდელი მეგობარი, „თერგდალეულთა“ წრის წევრი. ჟურნალ „საქართველოს მოამბეში“ გამოაქვეყნა „სამგზავრო წერილები“.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ილია ჭავჭავაძის არქ. № 556.

პირთა ანოტაციები:

ნაკაშიძე პეტრე (1838-1895)

მწერალი, პუბლიცისტი, ილია ჭავჭავაძის სტუდენტობისდროინდელი მეგობარი, „თერგდალეულთა“ წრის წევრი. ჟურნალ „საქართველოს მოამბეში“ გამოაქვეყნა „სამგზავრო წერილები“.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 36.

პირთა ანოტაციები:

დადიანი ნიკო დავითის ძე (1847-1903),

სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი, რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი.

ცხვედაძე ნიკოლოზ (ნიკო) ზებედეს ძე (1845-1911)

საზოგადო მოღვაწე, პედაგოგი, პუბლიცისტი. დაამთავრა მოსკოვის აკადემია. 1869 წლიდან ასწავლიდა თბილისის სასულიერო სემინარიაში, 1874 წლიდან – თბილისის ქალთა ინსტიტუტში. 1898 წლიდან სათავეში ჩაუდგა ქართული გიმნაზიის, სინამდვილეში მომავალი ქართული უნივერსიტეტისათვის შენობის აგების საქმეს.

ერისთავი დავით გიორგის ძე (1847-1890)

მწერალი, დრამატურგი, საზოგადო მოღვაწე.

თუმანიშვილი ვასილ მიხეილის ძე (1857 – 1912)

ჟურნალისტი, მსახიობი, რეჟისორი, საზოგადო მოღაწე. ქართული დრამატული საზოგადოების კომიტეტის წევრი 1890 წელს. გაზ. „ნოვოე ობოზრენიეს“ რედაქტორი 1891-1903 წლებში.

სოლ. ცაიშვილი, ლიტ. ნარკვევები,1965, გვ. 106.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე-დადიანისა ეკატერინე ალექსანდრეს ასული (1816-1882)

პოეტ ალექსანდრე ჭავჭავაძის ქალიშვილი, სამეგრელოს სამთავროს უკანასკნელი დედოფალი.

დადიანი ნიკო დავითის ძე (1847-1903)

სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი, რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 17, 2056; სოლ. ცაიშვილი, ლიტ. ნარკვევები,1965, გვ. 106.

პირთა ანოტაციები:

დადიანი ნიკო დავითის ძე (1847-1903)

სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი, რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი.

მაჩაბელი ვასილ გიორგის ძე (1845-1918)

თავადი, ვექილი, საზოგადო მოღვაწე, ივანე მაჩაბლის ძმა.

ყიფშიძე გრიგოლ თევდორეს ძე (1858-1921)

მწერალი, პუბლიცისტი, ჟურნალისტი, ისტორიკოსი, ლიტერატურათმცოდნე, ბიბლიოგრაფი, მთარგმნელი. თანამშრომლობდა ქართულ გაზეთებთან.

მეუნარგია იონა მიხეილის ძე (1852-1919)

მწერალი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე. მარტვილისა და თბილისის სასულიერო სემინარიების შემდეგ სწავლობდა პარიზსა და ჟენევაში. მისი წერილები იბეჭდებოდა სხვადასხვა ჟრნალ-გაზეთებში. იყო „ვეფხისტყაოსნის“ 1888 წლის გამოცემის ერთ-ერთი ინიციატორი და მისი ფრანგულ ენაზე მთარგმნელი.

ერისთავი დავით გიორგის ძე (1847-1890)

მწერალი, დრამატურგი, საზოგადო მოღვაწე.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ილია ჭავჭავაძის არქივი № 8

ნასიძე მიხეილ, ქართული ქრესტომატია უმცროს კლასებისათვის“, ტფ. 1885.

პირთა ანოტაციები:

ნასიძე მიხეილ ალექსანდრეს ძე (1859-1935)

პედაგოგი, პოეტი, პუბლიცისტი, ვექილი. წლების მანძილზე მსახურობდა სამასწავლებლო ინსტიტუტში.

ჟურნ. „ივერია“, 1885, № 3, გვ. 9-61; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 16, 2017.

ატრიბუცია:

„ასული ფარაონისას“ თარგმანი ილია ჭავჭავაძის თხზულებათა მე-16 ტომში დაბეჭდილია „სავარაუდონის“ განყოფილებაში. ატრიბუციის შესახებ იხ. იქვე.

პირთა ანოტაციები:

ებერსი გეორგ (1837-1898)

გერმანელი მწერალი, ეგვიპტოლოგი.

ქუთაისიდან გორდში მიჰყვებიან სიმონ ღოღობერიძე და სამსონ ყიფიანი.

სოლ. ცაიშვილი, ლიტ. ნარკვევები,1965, გვ. 106.

პირთა ანოტაციები:

ღოღობერიძე სიმონ ბესარიონის ძე (1843-1913)

ისტორიკოსი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე. განათლება მიიღო პეტერბურგის უნივერსიტეტში.

ყიფიანი სამსონ გიორგის ძე (1855-1937)

პედაგოგი, მსახიობი, პუბლიცისტი, სენაკის სააზნაურო სკოლის ინსპექტორი.

ტ. ხუნდაძე. „ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება“. 1960, გვ. 62; გაზ. „დროება“, 1885 № 72, გვ. 1.

პირთა ანოტაციები:

დადიანი ნიკო დავითის ძე (1847-1903)

სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი, რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი.

„საისტორიო მოამბე“, ტ. 3, 1947, გვ. 214.

ი. მეუნარგია, ნანახი და განაგონი ილიას ცხოვრებიდამ, 1937, გვ. 28.

პირთა ანოტაციები:

ფაღავა მელქისედეკ (მექი) გრიგოლის ძე

თავადი. ვექილი, საზოგადო მოღვაწე.

მეუნარგია იონა მიხეილის ძე (1852-1919)

მწერალი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე. მარტვილისა და თბილისის სასულიერო სემინარიების შემდეგ სწავლობდა პარიზსა და ჟენევაში. მისი წერილები იბეჭდებოდა სხვადასხვა ჟრნალ-გაზეთებში. იყო „ვეფხისტყაოსნის“ 1888 წლის გამოცემის ერთ-ერთი ინიციატორი და მისი ფრანგულ ენაზე მთარგმნელი.

დადიანი ნიკო დავითის ძე (1847-1903)

სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი, რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი.

ი. მეუნარგია, ნანახი და განაგონი ილიას ცხოვრებიდამ, 1937, გვ. 28.

ი. მეუნარგია, ნანახი და განაგონი ილიას ცხოვრებიდამ, 1937, გვ. 28; სოლ. ცაიშვილი, ლიტ. ნარკვევები, 1965, გვ. 107.

ჟურნ. „თეატრი“, 1885, № 16

პირთა ანოტაციები:

ბერიძე ალექსანდრე ლონგინოზის ძე (1858-1917)

ფერმწერი და გრაფიკოსი, ახალი ქართული რეალისტური მხატვრობის ფუძემდებელი საქართველოში.

ტ. ხუნდაძე, ქშწ-კგ საზოგადოება და ი. ჭავჭავაძე, ჟურნ. „მნათობი“, 1959, № 5, გვ. 140-141; საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, აღწ. 1, საქმე 66, ფ. 37.

პირთა ანოტაციები:

დადიანი ნიკო დავითის ძე (1847-1903)

სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი, რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 37.

პირთა ანოტაციები:

დადიანი ნიკო დავითის ძე (1847-1903)

სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი, რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი.

გოგებაშვილი იაკობ (1840-1912)

მწერალი, პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 480, ანაწ. 1, საქმე 655, გვ. 120-124.

გაზ. „დროება“, 1885, 30 აპრილი, № 91, გვ. 1-2.

ჟურნ. „ივერია“, 1885, № 4-5, გვ. 36-79; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 16, 2017.

ატრიბუცია:

„ასული ფარაონისას“ თარგმანი ილია ჭავჭავაძის თხზულებათა მე-16 ტომში დაბეჭდილია „სავარაუდონის“ განყოფილებაში. ატრიბუციის შესახებ იხ. იქვე.

პირთა ანოტაციები:

ებერსი გეორგ (1837-1898)

გერმანელი მწერალი, ეგვიპტოლოგი.

გაზ. „დროება“, 1885, 2 მაისი, № 93, გვ. 1-2; გაზ. «Новое обозрение», 1885, № 465, 466; გაზ. «Кавказ», 1885, № 116.

«Новое обозрение», 1885, № 477.

პირთა ანოტაციები:

სუმბათაშვილი დავით ალექსანდრეს ძე (1831–1920)

გენერალ-ლეიტენანტი, თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურთა წინამძღოლი 1882 წელს.

წერილობით სთხოვს რაფიელ ერისთავს, მასთან მივიდეს ძალზე საჭირო საქმის გამო.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, რაფიელ ერისთავის ფონდი, ავტოგრაფი № 227; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 87; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 259, 507.

დათარიღება:

წერილი გაგზავნილია ქშწ-კგ საზოგადოების თავმჯდომარის მოადგილის სახელით. ამ თანამდებობაზე კი ილია ჭავჭავაძე იყო 1885 წლის 15 მაისამდე.

პირთა ანოტაციები:

ერისთავი რაფიელ დავითის ძე (1824-1901)

პოეტი, დრამატურგი, ეთნოგრაფი, ლექსიკოლოგი, საზოგადო მოღვაწე, ქართული საბავშვო ლიტერატურის ერთ-ერთი ფუძემდებელი.

„საისტორიო მოამბე“, ტ. 37-38, 1978 გვ. 9.

გაზ. „დროება“, 1885, № 99.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 40.

პირთა ანოტაციები:

გოგებაშვილი იაკობ (1840-1912)

მწერალი, პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე.

დავითაშვილი იოსებ სიმონის ძე (1850-1887)

თვითნასწავლი პოეტი, რომელსაც ჩაგრულთა ხსნის ერთადერთ პირობად ცოდნის შეძენა მიაჩნდა.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, I, 95; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 110, 413-414.

პირთა ანოტაციები:

დადიანი ნიკო დავითის ძე (1847-1903)

სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი, რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 42.

პირთა ანოტაციები:

ღოღობერიძე ნიკოლოზ ბესარიონის ძე (1838-1911)

პედაგოგი, პუბლიცისტი, გამომცემელი. მომრიგებელი მოსამართლე, ქუთაისის საადგილმამულო ბანკის მმართველი, მარგანეცის ექსპორტიორი, ილია ჭავჭავაძის სტუდენტობისდროინდელი მეგობარი.

ქართველიშვილი გიორგი დავითის ძე (1827-1901)

ქველმოქმედი, მეცენატი, საზოგადო მოღვაწე, მისი ხარჯით გამოიცა ვახუშტის „საქართველოს ისტორია“ და „ვეფხისტყაოსანი“, ზიჩის ილუსტრაციებით, 1883-1885 წლებში იყო გაზეთ „დროების“ გამომცემელი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 44.

პირთა ანოტაციები:

მირიანაშვილი პეტრე გრიგოლის ძე (1860-1940)

პუბლიცისტი, მთარგმნელი, პედაგოგი, ლიტერატურის კრიტიკოსი. სწავლობდა პეტერბურგისა და პარიზის უნივერსიტეტებში. თარგმნა ევრიპიდეს, ჰომეროსის, გოეთესა და სხვა კლასიკოსთა თხზულებები.

ჭიჭინაძე ზაქარია ეგნატეს ძე (1834-1931)

საზოგადო მოღვაწე, გამომცემელი, ლიტერატურისა და ისტორიის მკვლევარი, ბიბლიოფილი. აქვეყნებდა წერილებსა და ნარკვევებს საქართველოს სოციალურ, ეკონომიკური და კულტურის ისტორიის საკითხებზე.

გოგებაშვილი იაკობ (1840-1912)

მწერალი, პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე.

მთვარელიშვილი ნიკოლოზ ვასილის ძე (1844-1923)

პედაგოგი, პუბლიცისტი, მკვლევარი. პეტერბურგის სასულიერო აკადემიის დამთავრების შემდეგ მუშაობდა თელავის სასულიერო სასწავლებელში, იყო ქშწ-კგ საზოგაოდოების მდივანი.

თსუ შრომები, ისტორია, ხელოვნებათმცოდნეობა, ეთნოგრაფია, თბ. 1982, გვ. 262. 1885 წლის 30 მაისის საზოგადოების მმართველობის ოქმი, № 2 არქივი, ფ. 481, აღწ. 1, საქმე 66, ფ. 44.

პირთა ანოტაციები:

ჭიჭინაძე ზაქარია ეგნატეს ძე (1834-1931)

საზოგადო მოღვაწე, გამომცემელი, ლიტერატურისა და ისტორიის მკვლევარი, ბიბლიოფილი. აქვეყნებდა წერილებსა და ნარკვევებს საქართველოს სოციალურ, ეკონომიკური და კულტურის ისტორიის საკითხებზე.

„საისტორიო მოამბე“, წ. 3, 1947, გვ. 221-228. სცა, ფ. 12, საქმე 268, გვ. 62-63.

ჟურნ. „ივერია“, 1885, № 4-5; ილია ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 16, 2017.

ატრიბუცია:

„ასული ფარაონისას“ თარგმანი ილია ჭავჭავაძის თხზულებათა მე-16 ტომში დაბეჭდილია „სავარაუდონის“ განყოფილებაში. ატრიბუციის შესახებ იხ. იქვე.

პირთა ანოტაციები:

ებერსი გეორგ (1837-1898)

გერმანელი მწერალი, ეგვიპტოლოგი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, № 231.

ჟურნ. „ივერია“, 1885, № 6, გვ. 3-68; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 16, 2017.

ატრიბუცია:

„ასული ფარაონისას“ თარგმანი ილია ჭავჭავაძის თხზულებათა მე-16 ტომში დაბეჭდილია „სავარაუდონის“ განყოფილებაში. ატრიბუციის შესახებ იხ. იქვე.

პირთა ანოტაციები:

ებერსი გეორგ (1837-1898)

გერმანელი მწერალი, ეგვიპტოლოგი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, № 231.

პოლიციის ზედამხედველობის საქმე, საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 17, 2056.

ჟურნ. „ივერია“, 1885, № 7.

დათარიღება:

ვათარიღებთ პუბლიკაციაზე მიწერილი ცენზურის ნებართვის დროის მიხედვით.

გაზ. «Кавказ», 1885, № 206.

პირთა ანოტაციები:

გულაკი ნიკოლოზ ივანეს ძე (1821-1899)

უკრაინელი პედაგოგი, პუბლიცისტი, საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწე. სარაჯიშვილი ალექსანდრე ივანეს ძე (1851-1914) მწერალი, კრიტიკოსი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, საქართველოს საისტოიო და საეთნოგრაფიო საზოგაოების ერთ-ერთო ფუძემდებელი, 1902-03 წლებში იყო „ივერიის“ რედაქტორ-გამომცემელი.

უმიკაშვილი პეტრე იოსების ძე (1838-1904)

საზოგადო მოღვაწე, ფოლკლორისტი. იყო მასწავლებელი თბილისის ქართულ გიმნაზიაში, შემდეგ მუშაობდა შავი ქვის წარმოებში ზესტაფონსა და და ბათუმში. წერდა ნარკვევებს, პიესებს, შექმნა ქართული ფოლკლორის მდიდარი კოლექცია.

ილია ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 224-225, 376.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 371; ი. ჭავჭავაძე, თსკ (ათ ტომად), ტ. 10, 1961, გვ. 386-387; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 224-225, 376.

დათარიღება:

იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 264-266.

პირთა ანოტაციები:

მაჩაბელი ვასილ გიორგის ძე (1845-1918)

თავადი, ვექილი, საზოგადო მოღვაწე, ივანე მაჩაბლის ძმა.

ლაისტი არტურ (1852-1927)

გერმანელი მწერალი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი. შეისწავლა ქართული ენა, და აქვეყნებდა საქართველოსთან დაკავშირებულ სტატიებს. თბილისში დააარსა გერმანული გაზეთი “Kaukazishe post”.

ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 362; ი. ჭავჭავაძე, თსკ (ათ ტომად), ტ. 10, 1961, გვ. 379; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 236, 382.

დათარიღება:

იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 264-266.

პირთა იდენტიფიკაცია:

ძმებ ზუბალაშვილებს თბილისში არაერთი სახლი ჰქონდათ და უცნობია, კონკრეტულად რომელი მათგანის იყო ის შენობა, სადაც ილია გადავიდა, შემდეგ კი ივერიის რედაქციაც გადაიტანა.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

А. Калиновский, «Где правда? История Афонского Иверского монастыря», СПб., 1885.

პირთა ანოტაციები:

ბარკალაია ვახტანგ (ბენედიქტე) (1834-1911)

ბერად აღიკვეცა 1870 წელს. 12 ქართველთან ერთად ათონზე დააარსა ახალი მონასტერი. 1890-იანი წლების ბოლოს დაბრუნდა საქართველოში და იყო დავით გარეჯის მონასტრის წინამძღვარი.

კალინოვსკი ა

ათონის ივერიის მონასტრის იღუმენი. ამტკიცებდა, რომ ცნობილი ლექსი „ცისკრის ზარები“ ეკუთვნის გიორგი მთაწმინდელს.

გაზ. «Кавказ», 1885, № 210, 211, 214, 216.

პირთა ანოტაციები:

გულაკი ნიკოლოზ ივანეს ძე (1821-1899)

უკრაინელი პედაგოგი, პუბლიცისტი, საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწე.

სარაჯიშვილი ალექსანდრე ივანეს ძე (1851-1914)

მწერალი, კრიტიკოსი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, საქართველოს საისტოიო და საეთნოგრაფიო საზოგაოების ერთ-ერთო ფუძემდებელი, 1902-03 წლებში იყო „ივერიის“ რედაქტორ-გამომცემელი.

უმიკაშვილი პეტრე იოსების ძე (1838-1904)

საზოგადო მოღვაწე, ფოლკლორისტი. იყო მასწავლებელი თბილისის ქართულ გიმნაზიაში, შემდეგ მუშაობდა შავი ქვის წარმოებში ზესტაფონსა და და ბათუმში. წერდა ნარკვევებს, პიესებს, შექმნა ქართული ფოლკლორის მდიდარი კოლექცია.

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბილისი, 2009, გვ. 224-225, 236.

დათარიღება:

დროზე მინიშნებულია მეუღლისთვის 5 აგვისტოს შემდეგ გაგზავნილ წერილებში.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

„საისტორიო მოამბე“, ტ. 9, 1956, გვ. 366-367.

პირთა ანოტაციები:

ქართველიშვილი გიორგი დავითის ძე (1827-1901)

ქველმოქმედი, მეცენატი, საზოგადო მოღვაწე, მისი ხარჯით გამოიცა ვახუშტის „საქართველოს ისტორია“ და „ვეფხისტყაოსანი“, ზიჩის ილუსტრაციებით, 1883-1885 წლებში იყო გაზეთ „დროების“ გამომცემელი.

მაჩაბელი ივანე (ვანო) გიორგის ძე (1854-1898)

პოეტი, მთარგმნელი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, სათავადაზნაურო საადგილმამულო ბანკის დირექტორი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 46.

პირთა ანოტაციები:

ჭიჭინაძე ზაქარია ეგნატეს ძე (1834-1931)

საზოგადო მოღვაწე, გამომცემელი, ლიტერატურისა და ისტორიის მკვლევარი, ბიბლიოფილი. აქვეყნებდა წერილებსა და ნარკვევებს საქართველოს სოციალურ, ეკონომიკური და კულტურის ისტორიის საკითხებზე.

გოგებაშვილი იაკობ (1840-1912)

მწერალი, პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე.

„საისტორიო მოამბე“, ტ. 9, 1959, გვ. 367; წყარო: საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 480, საქმე 672, ფურ. 9; ა. იოვიძე, ივანე მაჩაბელი და მეფის ცენზურა, „საისტორიო მოამბე“, 1956, № 9, გვ. 367; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 110, 414-415.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, დიმიტრი ყიფიანის არქივი № 1767 . წყარო: კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, დიმიტრი ყიფიანის ფონდი, ავტოგრაფი № 118; ი. ჭავჭავაძე, წერილები (ი. ბოცვაძის რედ.), სოხუმი, 1949, გვ. 72-75; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 105-106; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 111-112, 415;

პირთა ანოტაციები:

ყიფიანი დიმიტრი ივანეს ძე (1814-1887)

მწერალი, მთარგმნელი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, სათავადაზნაურო ბანკის, თბილისის ბიბლიოთეკის, წერა-კითხვის გამავრცელებელი და დრამატული საზოგადოებების ერთ-ერთი დამაარსებელი. გადასახლებაში მოკლეს რუსეთის აგენტებმა. ქართულმა მართლმადიდებელმა ეკლესიამ წმინდანად შერაცხა.

„საისტორიო მოამბე“, ტ. 9, 1956, გვ. 368–369.

პირთა ანოტაციები:

მაჩაბელი ივანე (ვანო) გიორგის ძე (1854-1898)

პოეტი, მთარგმნელი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, სათავადაზნაურო საადგილმამულო ბანკის დირექტორი.

დიმიტრი ყიფიანისგან იღებს სამადლობელ წერილს, ქუთაისის გუბერნიის თავადაზნაურთა წინამძღოლად არჩევის მოლოცვისათვის.

ჟურნ. „თეატრი“, 1885, № 3, გვ. 25-26.

პირთა ანოტაციები:

ჩიკვაიძე რაჟდენ ნიკოლოზის ძე (1863-1940)

პოეტი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი. წერდა ფსევდონიმით „რ. ალისუბნელი”. გოგოლი ნიკოლოზ ვასილის ძე (1809-1852), რუსი მწერალი და დრამატურგი, კრიტიკული რეალიზმის ფუძემდებელი.

ჟურნ. „თეატრი“, 1885, № 3, გვ. 25-26.

პირთა ანოტაციები:

ჩიკვაიძე რაჟდენ ნიკოლოზის ძე (1863-1940)

პოეტი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი. წერდა ფსევდონიმით „რ. ალისუბნელი”.

გოგოლი ნიკოლოზ ვასილის ძე (1809-1852)

რუსი მწერალი და დრამატურგი, კრიტიკული რეალიზმის ფუძემდებელი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 48.

პირთა ანოტაციები:

გამრეკელი სეით

ხელთუბნის სკოლის მასწავლებელი 1885 წელს.

ცხვედაძე იოსებ ზებედეს ძე (1855-1934)

პედაგოგი, ქშწკ-ის საზოგადოების ერთ-ერთი დამაარსებელი.

საგურამოში ეპატიჟება პეტრე უმიკაშვილს.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17547; ი. ჭავჭავაძე, წერილები (ი. ბოცვაძის რედ.), სოხუმი, 1949, გვ. 41; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 39; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 112, 415-416;

დათარიღება:

ეპატიჟება 13 სექტემბრისთვის.

პირთა ანოტაციები:

უმიკაშვილი პეტრე იოსების ძე (1838-1904)

საზოგადო მოღვაწე, ფოლკლორისტი. იყო მასწავლებელი თბილისის ქართულ გიმნაზიაში, შემდეგ მუშაობდა შავი ქვის წარმოებში ზესტაფონსა და და ბათუმში. წერდა ნარკვევებს, პიესებს, შექმნა ქართული ფოლკლორის მდიდარი კოლექცია.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17547; ი. ჭავჭავაძე, წერილები (ი. ბოცვაძის რედ.), სოხუმი, 1949, გვ. 41; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 39; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 112, 415-416;

დათარიღება:

იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 199.

პირთა ანოტაციები:

უმიკაშვილი პეტრე იოსების ძე (1838-1904)

საზოგადო მოღვაწე, ფოლკლორისტი. იყო მასწავლებელი თბილისის ქართულ გიმნაზიაში, შემდეგ მუშაობდა შავი ქვის წარმოებში ზესტაფონსა და და ბათუმში. წერდა ნარკვევებს, პიესებს, შექმნა ქართული ფოლკლორის მდიდარი კოლექცია.

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ფ. 481, № 101, ფ. 15.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 480, საქმე 123, ფ. 1 (რუსული ენაზე); ა. იოვიძე, ილია ჭავჭავაძე – დოკუმენტალური მასალები, „საისტორიო მოამბე“, 1947, № 3, გვ. 215; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 112, 416.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 52.

პირთა იდენტიფიკაცია:

ანოტაციაში მოხსენიებული ილია ბაგრატიონ-მუხრანელის ვინაობა ვერ დადგინდა, რადგან ამ პერიოდის წყაროებში იძებნება მხოლოდ ილია გიორგის ძე ბაგრატიონ-მუხრანელი, რომელიც ამ პერიოდში 7 წლის იყო.

პირთა ანოტაციები:

ნათაძე მოსე ივანეს ძე (1856-1890)

საზოგადო მოღვაწე, პედაგოგი. მასწავლებლად მუშაობდა პატარძეულის, მეჯვრისხევის, ხონის სკოლებში.

ბარათაშვილი სულხან გერმანოზის ძე (1821-1866)

ისტორიკოსი, სწავლობდა კადეტთა კორპუსში, იცოდა ევროპული ენები, დაწერა საქართველოს ისტორია 5 წიგნად (უძველესი დროიდან მე-13 ს-მდე).

თუმანიშვილი-წერეთლისა ანასტასია მიხეილის ასული (1849-1932)

საბავშვო მწერალი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი, საზოგადო მოღვაწე. ქალთა საზოგადოება „განათლების“ და ჟურნალ „ჯეჯილის“ დამაარსებელი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 480, საქმე 123, ფ. 1 (რუსული ენაზე); „საისტორიო მოამბე“, ტ. 3, 1947, გვ. 215.

ივ. მაჩაბელი, ჟურნ. „მწყემსი“, 1893, № 18, გვ. 9-10; გრ. ყიფშიძე, გაზ. „სახალხო ფურცელი“, 1916, № 469.

დათარიღება:

გრიგოლ ყიფშიძე წერს, რომ კრება ოქტომბერში გაიმართა, მაგრამ ილია ჭავჭავაძეს ჟურნალ „ივერიის“ გაზეთად გადაკეთებაზე 8 ოქტომბრის განცხადება დაწერილი ჯერ არ ჰქონდა.

პირთა ანოტაციები:

მელიქიშვილი იოსებ (სოსიკო) გრიგოლის ძე (1841-1886)

საზოგადო მოღვაწე, სტეფანე მელიქიშვილის უფროსი ძმა, მეტსახელად „ჭია“.

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 113, 417.

დათარიღება:

დროზე მინიშნებულია დავით მესხისთვის 9 ოქტომბერს გაგზავნილ წერილში.

წერილს იღებს დავით მესხისაგან, რომელიც ატყობინებს, რომ ქუთაისში უარს ამბობენ მიეშველონ ივანე მაჩაბელს გაზეთ „დროების“ ვალის გადახდაში.

ჟურნ. „ნიშადური“, 1908, № 59 (ვ. გუნიას პუბლიკაცია); ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 113, 417.

პირთა ანოტაციები:

მესხი დავით სიმონის ძე (1860-1943)

ჟურნალისტი, მემუარისტი, მთარგმნელი, დრამატურგი, მსახიობი, თეატრის დეკორატორი. მუშაობდა „დროებაში“, 1908 წ. რედაქტორობდა გაზ. „შრომას“.

მაჩაბელი ივანე (ვანო) გიორგის ძე (1854-1898)

პოეტი, მთარგმნელი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, სათავადაზნაურო საადგილმამულო ბანკის დირექტორი.

ჟურნ. „ნიშადური“, 1908, № 59 (ვ. გუნიას პუბლიკაცია); ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 19-21; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 113, 417.

პირთა ანოტაციები:

მესხი დავით სიმონის ძე (1860-1943)

ჟურნალისტი, მემუარისტი, მთარგმნელი, დრამატურგი, მსახიობი, თეატრის დეკორატორი. მუშაობდა „დროებაში“, 1908 წ. რედაქტორობდა გაზ. „შრომას“.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 60.

პირთა ანოტაციები:

წერეთელი აკაკი როსტომის ძე (1840-1915)

პოეტი, პროზაიკოსი, დრამატურგი, მთარგმნელი, საზოგადო მოღვაწე.

იოსელიანი გიორგი ნიკოლოზის ძე (1847-1919)

მწერალი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, პედაგოგი, „ივერიის“ ტანამშრომელი, ქშწ-კგ საზოგადოების გამგეობის წევრი. წერდა „წყალტუბელის“ ფსევდონიმით.

მირიანაშვილი ალექსი ივანეს ძე (1860-1925)

მწერალი, პუბლიცისტი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე, საქართველოს საისტორიო და საეთნოგრაფიო საზოგადოების წევრი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 62

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 63.

პირთა ანოტაციები:

ქართველიშვილი გიორგი დავითის ძე (1827-1901)

ქველმოქმედი, მეცენატი, საზოგადო მოღვაწე, მისი ხარჯით გამოიცა ვახუშტის „საქართველოს ისტორია“ და „ვეფხისტყაოსანი“, ზიჩის ილუსტრაციებით, 1883-1885 წლებში იყო გაზეთ „დროების“ გამომცემელი.

ჩოლოყაშვლი ალექსანდრე (სანდრო) ზაალის ძე

თავადი – თსს ბანკის დირექტორი 1874 წელს, ქშწკგ საზ-ის გამგეობის წევრი 1885-1886 წლებში, 1898 წელს შეწირულობა გაიღო სათავადაზნაურო სკოლისათვის ადგილის შესაძენად და შენობის ასაგებად.

ნ. ნიკოლაძის არქივის კატალოგი. ნაწ. 1, 1954, გვ. 140.

პირთა ანოტაციები:

ჭყონია ალექსანდრე მირიანის ძე (1855-1907)

საზოგადო მოღვაწე, ქუთაისის გიმნაზიის შემდეგ სწავლობდა მოსკოვსა და პარიზში. სხვადასხვა დროს მუშაობდა ფოთის, ოზურგეთის, შორაპანის, ქუთაისის სასამართლოებში, იყო „მოამბისა“ და „ცნობის ფურცელის“ რედაქტორი.

ნიკოლაძე ნიკო (ნიკოლოზ) იაკობის ძე (1843- 1928)

ცნობილი პუბლიცისტი, კრიტიკოსი და საზოგადო მოღვაწე.

ი. გოგებაშვილი, „ბუნების კარი“, მე-5 გამოცემა, ტფილისი, 1885.

პირთა ანოტაციები:

გოგებაშვილი იაკობ (1840-1912)

მწერალი, პედაგოგი და საზოგადო მოპღვაწე.

ბარათაშვილი ნიკოლოზ მელიტონის ძე (1817-1845)

პოეტი, რომანტიკოსი.

გაზ. „ივერია“, 1886, 11 ივნ., № 123; თეატრი, 1886, № 24.

დათარიღება:

დრო მითითებულია 11 ივნისის პუბლიკაციაში.

პირთა ანოტაციები:

კანდიანო-კოლონა

ფრანგი მწერალი და მთარგმნელი.

„საისტორიო მოამბე“, ტ. 3, 1947, გვ. 221.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, აღწ. 1, საქ. 93.

პირთა ანოტაციები:

ღულაძე ანდრია სოლომონის ძე (1857-1920)

პედაგოგი, ჟურნალისტი, საზოგადო მოღვაწე, საბავშვო ჟურნალ “ნობათისა” და გაზეთ „დილას“ რედაქტორი.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 65.

პირთა ანოტაციები:

პოტო ვასილი ალექსანდრეს ძე (1836-1911)

წარმოშობით გერმანელი, რუსეთის არმიის გენერალი, კავკასიის სამხედრო ოლქის შტაბთან არსებული სამხედროისტორიული განყოფილების უფროსი.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17572; ი. ჭავჭავაძე, წერილები (ი. ბოცვაძის რედ.), სოხუმი, 1949, გვ. 98; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 117-118; მ. კვატაია, ილია ჭავჭავაძის პირადი წერილების დათარირებისთის. „ლიტერატურული ძიებანი“, № 3, თბ., 1989, გვ. 467-468; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 114, 417; ჟურნ. „ივერია“, 1885 წ., № 12, გვ. 66-79.

დათარიღება:

ხსენებული თხზულება გამოქვეყნდა ჟურნალ „ივერიის“ დეკემბრის ნომერში.

პირთა ანოტაციები:

ყიფშიძე გრიგოლ თევდორეს ძე (1858-1921)

მწერალი, პუბლიცისტი, ჟურნალისტი, ისტორიკოსი, ლიტერატურათმცოდნე, ბიბლიოგრაფი, მთარგმნელი. თანამშრომლობდა ქართულ გაზეთებთან.

არჩილ მეფე (1647-1713)

ქართლის მეფის ვახტანგ V-ის (შაჰნავაზის) შვილი, პოეტი. მისი შემოქმედების უმთავრესი მოტივია ქრისტიანულ მორალზე დამყარებული დიდაქტიკა. 1699 წელს გადასახლდა მოსკოვში და დაკრძალულია იქვე.

საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 3, გვ. 70.

პირთა ანოტაციები:

ცხვედაძე ნიკოლოზ (ნიკო) ზებედეს ძე (1845-1911)

საზოგადო მოღვაწე, პედაგოგი, პუბლიცისტი. დაამთავრა მოსკოვის აკადემია. 1869 წლიდან ასწავლიდა თბილისის სასულიერო სემინარიაში, 1874 წლიდან – თბილისის ქალთა ინსტიტუტში. 1898 წლიდან სათავეში ჩაუდგა ქართული გიმნაზიის, სინამდვილეში მომავალი ქართული უნივერსიტეტისათვის შენობის აგების საქმეს.

ფურცელაძე ანტონ ნიკოლოზის ძე (1839-1913)

მწერალი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე. მუშაობდა თბილისის გიმნაზიაში, შემდეგ ზუგდიდში. მოღვაწეობდა „ცისკარში“, „მნათობში“, „გუთნის დედასა“ და სხვა ჟურნალებში.

ჭიჭინაძე ზაქარია ეგნატეს ძე (1834-1931)

საზოგადო მოღვაწე, გამომცემელი, ლიტერატურისა და ისტორიის მკვლევარი, ბიბლიოფილი. აქვეყნებდა წერილებსა და ნარკვევებს საქართველოს სოციალურ, ეკონომიკური და კულტურის ისტორიის საკითხებზე.

კარბელაშვილი პოლიევქტოს გრიგოლის ძე (1855 – 1936)

თბილისის ანჩისხატის ტაძრის დეკანოზი, ისტორიკოსი, პუბლიცისტი და საზოგადო მოღვაწე.

„საისტორიო მოამბე“, ტ. 3, 1947, გვ. 221.

ჟურნ. „თეატრი“, 1885, № 16, გვ. 155-156.

პირთა ანოტაციები:

ჩიკვაიძე რაჟდენ ნიკოლოზის ძე (1863-1940)

პოეტი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი. წერდა ფსევდონიმით „რ. ალისუბნელი”.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ილია ჭავჭავაძის არქ. № 990.

ექვთიმე ხელაძის სტამბაში ბეჭდავს გაზეთ „ივერიის“ სარეკლამო ფურცელს და პროგრამას.

წერილი იონა მეუნარგიასადმი, ი. ჭავჭავაძე, თსკ 20 ტომად, ტ. 17, გვ. 114.

დათარიღება:

20 დეკემბერს ამ ამონაბეჭდის ერთ ეგზემპლარს უგზავნის იონა მეუნარგიას.

გაზეთის დასაბეჭდად ასოებს საქართველოშივე ასხმევინებს.

წერილი იონა მეუნარგიასადმი, ი. ჭავჭავაძე, თსკ 20 ტომად, ტ. 17, გვ. 115.

ილია ოქრომჭედლიშვილს უგზავნის წერილს, რომელშიც სთხოვს, რომ პეტერბურგში შეუძინოს ქაღალდი გაზეთ „ივერიის“ დასაბეჭდად.

წერილი იონა მეუნარგიასადმი, ი. ჭავჭავაძე, თსკ 20 ტომად, ტ. 17, გვ. 115.

პირთა ანოტაციები:

ოქრომჭედლიშვილი ილია ლაზარეს ძე (1838-1898)

საზოგადო მოღვაწე, მეცნიერი, პედაგოგი, ქველმოქმედი, აღმოსავლური ენების სპეციალისტი. ასწავლიდა ქართულს მოსკოვის უნივერსიტეტში.

წერილი იონა მეუნარგიასადმი, ი. ჭავჭავაძე, თსკ 20 ტომად, ტ. 17, გვ. 114; ზუგდიდის მხარეთმცოდნეობის საელმწიფო მუზეუმი, ლიტერატურული არქივი, 41 (23441); ი. მეუნარგია, ნანახი და გაგონილი ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებიდამ, თბ., 1937, გვ. 33-35; გაზ. „კომუნისტური განათლება“, 1937, № 52; ი. მეუნარგია, ქართველი მწერლები, II; ზუგდიდის მუზეუმის შრომები, ტ.ნI; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 114-115, 418.

პირთა ანოტაციები:

მეუნარგია იონა მიხეილის ძე (1852-1919)

მწერალი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე. მარტვილისა და თბილისის სასულიერო სემინარიების შემდეგ სწავლობდა პარიზსა და ჟენევაში. მისი წერილები იბეჭდებოდა სხვადასხვა ჟრნალ-გაზეთებში. იყო „ვეფხისტყაოსნის“ 1888 წლის გამოცემის ერთ-ერთი ინიციატორი და მისი ფრანგულ ენაზე მთარგმნელი.

ნიკოლაძე ნიკო (ნიკოლოზ) იაკობის ძე (1843- 1928)

ცნობილი პუბლიცისტი, კრიტიკოსი და საზოგადო მოღვაწე.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, რაფიელ ერისთავის ფონდი, № 957; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 86; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 115, 418.

პირთა ანოტაციები:

ერისთავი რაფიელ დავითის ძე (1824-1901)

პოეტი, დრამატურგი, ეთნოგრაფი, ლექსიკოლოგი, საზოგადო მოღვაწე, ქართული საბავშვო ლიტერატურის ერთ-ერთი ფუძემდებელი.

წერეთელი აკაკი როსტომის ძე (1840-1915)

პოეტი, პროზაიკოსი, დრამატურგი, მთარგმნელი, საზოგადო მოღვაწე.

ერისთავი დავით გიორგის ძე (1847-1890)

მწერალი, დრამატურგი, საზოგადო მოღვაწე.

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 116-117.

პირთა ანოტაციები:

წერეთელი აკაკი როსტომის ძე (1840-1915)

პოეტი, პროზაიკოსი, დრამატურგი, მთარგმნელი, საზოგადო მოღვაწე.

ილ. ხონელი, „ივერია“, 1886, № 3; არ. ლაისტი. საქართველოს გული. 1963, გვ. 57.

პირთა ანოტაციები:

ერისთავი რაფიელ დავითის ძე (1824-1901)

პოეტი, დრამატურგი, ეთნოგრაფი, ლექსიკოლოგი, საზოგადო მოღვაწე, ქართული საბავშვო ლიტერატურის ერთ-ერთი ფუძემდებელი.

ხიზანიშვილი ნიკოლოზ თადეოზის ძე (1851-1906)

იურისტი, ისტორიკოსი, ეთნოგრაფი, პუბლიცისტი, ლიტერატურის კრიტიკოსი. განათლება მიიღო ნოვოროსიის უნივერსიტეტში, მუშაობდა საქართველოს სხვადასხვა მაზრებში. ბოლოს იყო თბილისის მომრიგებელი მოსამართლის მოადგილე, თანამშრომლობდა სხვადასხვა ჟურნალ-გაზეთებთან.

ერისთავი (ქსნისა) ნიკოლოზ (კოლა) რევაზის ძე (1850-1915)

ნიკოლოზ ბარათაშვილის დის და რევაზ შალვას ძე ერისთავის ვაჟი. ყიფშიძე გრიგოლ თევდორეს ძე (1858-1921) მწერალი, პუბლიცისტი, ჟურნალისტი, ისტორიკოსი, ლიტერატურათმცოდნე, ბიბლიოგრაფი, მთარგმნელი. თანამშრომლობდა ქართულ გაზეთებთან.

ყიფშიძე ალექსანდრე თევდორეს ძე (1862-1916)

ისტორიკოსი, პუბლიცისტი, საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწე, მთარგმნელი. გაზ. „საქართველოს“ ერთ-ერთი დამაარსებელი. წერდა ფსევდონიმით „ფრონელი”.

ჭრელაშვილი სტეფანე თევდორეს ძე (1857-1917)

საზოგადო მოღვაწე, პუბლიცისტი, რევოლუციონერი. თანამშრომლობდა გაზ. „ივერიასთან“. იყო ფუნიკულიორის პირველი დირექტორი. წერდა „სანოსა“ და „ტატალას“ ფსევდონიმებით

ალექსანდრე ყაზბეგს, სოფრომ მგალობლიშვილს, ნიკო ლომოურს, ეგნატე იოსელიანს, დავით კარიჭაშვილს, მიხეილ მაჩაბელსა და სხვებს სტამბურად დაბეჭდილი წერილით აცნობებს, რომ 1886 წლის 1 იანვრიდან გამოვა ყოველდღიური გაზეთი „ივერია“, უგზავნის პროგრამას და სთხოვს თანამშრომლობას.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, მიხეილ მაჩაბლის არქივი № 355.

პირთა ანოტაციები:

ყაზბეგი ალექსანდრე მიხეილის ძე (1848-1893)

პროზაიკოსი, დრამატურგი, პოეტი, სამოციანელთა მიმდევარი, ისტორიული დრამის ერთ-ერთი ფუძემდებელი საქართველოში.

მგალობლიშვილი სოფრომ ზაქარიას ძე (1851-1925)

ხალხოსანი მწერალი, მემუარისტი, პუბლიცისტი, გაზ. „თემის“ რედაქტორი.

ლომოური ნიკო იოსების ძე (1852-1915)

მწერალი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, პედაგოგი.

იოსელიანი ეგნატე ონისიმეს ძე (1843-1926)

მწერალი, ხალხოსანი, საზოგადო მოღვაწე, კავკასიის სოფლის მეურნეობის საზოგადოების მდივანი.

კარიჭაშვილი დავით გიორგის ძე (1862-1927)

მწერალი, ისტორიკოსი, ლიტერატურათმცოდნე, ენათმეცნიერი. მრავალი სამეცნიერო წიგნის ავტორი და გამომცემელი-რედაქტორი.

მაჩაბელი მიხეილ (მიშო) ვახტანგის ძე (1858-1927)

„ნადვორნი სოვეტნიკი“, ქშწ-კგ საზოგადოების რწმუნებული ყვირილაში, ივანე მაჩაბლის მეგობარი.

 დეკემბრის ბოლოექვთიმე ხელაძის სტამბაში იბეჭდება სარეკლამო ფურცელი, რომელიც იუწყება, რომ 1886 წლის 1 იანვრიდან ილია ჭავჭავაძის რედაქტორობით გამოვა ყოველდღიური გაზეთი „ივერია“.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ილია ჭავჭავაძის არქ. № 991.

პირთა ანოტაციები:

ხელაძე ექვთიმე ივანეს ძე (1845-1905)

მესტამბე, წიგნის გამომცემელი. მის სტამბაში პერიოდულად იბეჭდებოდა გაზეთი „ივერია“.

მასპინძლობს გერმანიიდან მეორედ ჩამოსულ არტურ ლაისტს და მისგან საჩუქრად იღებს მიუნხენში გამოცემულ წიგნს „გოეთეს გალერია“, რომელშიც წარმოდგენილია გერმანელი კლასიკოსის მიერ შექმნილ პერსონაჟთა ილუსტრაციები.

Goethe Galerie, München, 1885.

პირთა ანოტაციები:

ლაისტი არტურ (1852-1927)

გერმანელი მწერალი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი. შეისწავლა ქართული ენა, და აქვეყნებდა საქართველოსთან დაკავშირებულ სტატიებს. თბილისში დააარსა გერმანული გაზეთი “Kaukazishe post”.

გოეთე იოჰან ვოლფგანგ (1749-1832)

გერმანელი მწერალი.

არტურ ლაისტი საგურამოში ილია ჭავჭავაძის დახმარებით იწყებს ქართველ პოეტთა ლექსების თარგმნას.

არ. ლაისტი, საქართველოს გული. 1963, გვ. 4.

პირთა ანოტაციები:

ლაისტი არტურ (1852-1927)

გერმანელი მწერალი, პუბლიცისტი, მთარგმნელი. შეისწავლა ქართული ენა, და აქვეყნებდა საქართველოსთან დაკავშირებულ სტატიებს. თბილისში დააარსა გერმანული გაზეთი “Kaukazishe post”.

ესწრება ალექსანდრე ოსტროვსკისა და ნიკოლოზ სოლოვიოვის კომედიის „ბედნიერი დღე“ წარმოდგენას, სადაც ფოსტის მოხელის როლში არაჩვეულებრივად თამაშობს ნოდარ ჯორჯაძე (საბუელი).

გაზ. „ივერია“, 1886, 7 ოქტომბერი, კვირა, № 215, გვ. 3; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 5, თბ., 1991, გვ. 244.

დათარიღება:

დროზე მინიშნებულია 1886 წლის 7 ოქტომბრის სტატიაში.

პირთა ანოტაციები:

ოსტროვსკი ალექსანდრე ნიკოლოზის ძე (1823-1886)

რუსი დრამატურგი, განათლებით იურისტი.

სოლოვიოვი ნიკოლოზ იაკობის ძე (1845-1898)

რუსი დრამატურგი, პედაგოგი. თანამშრომლობდა ალექსანდრე ოსტროვსკისთან. მათი პიესები იდგმებოდა მოსკოვის მცირე თეატრში.

ჯორჯაძე ნოდარ მიხეილის ძე (1855-1907)

ქართული მუდმივი თეატრალური დასის მსახიობი. გამოდიოდა ფსევდონიმით „ნ. საბუელი“. ილია ჭავჭავაძის მდივანი თსს ბანკში

მისი ხელმოწერით ცალკე წიგნად გამოდის თსს ბანკის მმართველობის განვლილი წლის ანგარიში.

„Доклад Правления Тифлисского Дворянского Земельного Банка общему собранию о действиях банка в течении одиннадцатого отчетного 1885 года“, 1885.

ქშწ-კგ საზოგადოების წიგნსაცავს სწირავს ჟურნალ „ივერიის“ ყველა ნომერს, 10 „ქართლის ცხოვრებას“, 2 „სიტყვის კონას“, 7 ქართულ ხელნაწერ წიგნს, 9 ხელნაწერს და ძველებურ მონეტებს.

თსუ შრომები, ისტორია, ხელოვნებათმცოდნეობა, ეთნოგრაფია, თბ. 1982, გვ. 262. ილია ჭავჭავაძის მიერ შეწირული ნუმიზმატიკური ნიმუშების სია, კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი , ილია ჭავჭავაძის არქივი № 53