: ჟურნ. „ცისკარი“ 1860, № 4, გვ. 243-245.

პირთა ანოტაციები:

წერეთელი აკაკი როსტომის ძე (1840-1915)

პოეტი, პროზაიკოსი, დრამატურგი, მთარგმნელი, საზოგადო მოღვაწე.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17541.

დათარიღება:

მამიდისადმი 14 მაისს მიწერილი ბრათიდან ჩანს, რომ თეიმურაზი ახალგარდაცვლილია, მაგრამ საქართველოში მყოფმა მამიდამ ამის შესახებ უკვე იცის.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე თეიმურაზ გრიგოლის ძე (1844-1860)

ილია ჭავჭავაძის უმცროსი ძმა. სწავლობდა თბილისის სათავადაზნაურო გიმნაზიაში და პეტერბურგის კადეტთა კორპუსში. გარდაიცვალა პეტერბურგში და დაკრძალულია იქვე.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 85-86; კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 103; ი. ჭავჭავაძე, თხზულებანი ოც ტომად, ტ. 1, გვ. 368.

დათარიღება:

ილიას უმცროსი ძმა, 15 წლის თეიმურაზი გარდაიცვალა 1860 წლის აპრილში.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17541.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე-ერისთავისა მაკრინე პაატას ასული

ილია ჭავჭავაძის გამზრდელი მამიდა. ივანე რაფიელის ძე არაგვის ერისთავის მეუღლე.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17541; ი. ჭავჭავაძე, წერილები (რედ. ი. ბოცვაძე, სოხუმი, 1949, გვ. 22; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 21-22; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 23-24, 369-370.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე-ერისთავისა მაკრინე პაატას ასული

ილია ჭავჭავაძის გამზრდელი მამიდა. ივანე რაფიელის ძე არაგვის ერისთავის მეუღლე.

ჭავჭავაძე თეიმურაზ გრიგოლის ძე (1844-1860)

ილია ჭავჭავაძის უმცროსი ძმა. სწავლობდა თბილისის სათავადაზნაურო გიმნაზიაში და პეტერბურგის კადეტთა კორპუსში. გარდაიცვალა პეტერბურგში და დაკრძალულია იქვე.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 106.

დათარიღება:

11 ივნისს დაწერილ ლექსს აწერია „პავლოვსკი“.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 46-47, 50-51. № 108, გვ. 106.

დათარიღება:

იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 289-292.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 105.

დათარიღება:

„ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ. 2016, გვ. 176-178.

: ჟურნ. „ცისკარი“, 1860, № 9, გვ. 75.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 57-60.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 106. ლადო მინაშვილი, „ილია ჭავჭავაძის ერთი ლექსის ეპიგრაფის შესახებ“,ელექტრონული ჟურნალი „სპეკალი“, № 8; Н. П. Огарев. Избранные произведения в двух томах,Том второй. Поэмы. Проза. Литературно- критические статьи, М., ГИХЛ, 1956.

პირთა ანოტაციები:

ოგარიოვი ნიკოლოზ პლატონის ძე (1813-1877)

რუსი პოეტი, პუბლიცისტი, რევოლუციონერი.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმიი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17501, გვ. 84.

პირთა ანოტაციები:

ნაკაშიძე პეტრე (1838-1895)

მწერალი, პუბლიცისტიილია ჭავჭავაძის სტუდენტობისდროინდელი მეგობარი, „თერგდალეულთა“ წრის წევრი. ჟურნალ „საქართველოს მოამბეში“ გამოაქვეყნა „სამგზავრო წერილები“.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმიი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17501, გვ. 84.

დათარიღება:

ეს ვარიანტი 14 ივლისით დათარიღებულზე ადრეულია.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 109.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ავტოგრაფი, № 108, გვ. 116. ჟურნ. «ცისკარი», 1861, № 4 გვ. 517.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე ალექსანდრე გარსევანის ძე (1786-1886)

რომანტიკოსი პოეტი, რუსეთის არმიის გენერალ-ლეიტენანტი, მონაწილეობდა 1804 წლის აჯანყებაში, 1832 წლის შეთქმულებაში, ნაპოლეონისა და თურქეთის წინააღმდეგ ბრძოლებში.

: ჟურნ. «ცისკარი», 1861, № 4 გვ. 517.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე ალექსანდრე გარსევანის ძე (1786-1886)

რომანტიკოსი პოეტი, რუსეთის არმიის გენერალ-ლეიტენანტი, მონაწილეობდა 1804 წლის აჯანყებაში, 1832 წლის შეთქმულებაში, ნაპოლეონისა და თურქეთის წინააღმდეგ ბრძოლებში.

კოხტა აფხაზი, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 564. კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 117.

დათარიღება:

19 ივლისს წერს ბარათაშვილისადმი მიძღვნილი ლექსის პირველ ვარიანტს.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე-დადიანისა ეკატერინე ალექსანდრეს ასული (1816-1882)

პოეტ ალექსანდრე ჭავჭავაძის ქალიშვილი, სამეგრელოს სამთავროს უკანასკნელი დედოფალი.

ბარათაშვილი ნიკოლოზ მელიტონის ძე (1817-1845)

პოეტი, რომანტიკოსი.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ავტოგრაფები, № 108, გვ. 117.

პირთა ანოტაციები:

ბარათაშვილი ნიკოლოზ მელიტონის ძე (1817-1845)

პოეტი, რომანტიკოსი

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 117; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 101, 378-379; მოდესტ ჩაიკოვსკი, ცხოვრება პეტრე ილიას ძე ჩაიკოვსკისა, ტ. 1-3, მოსკოვი-ლაიფციგი, 1903; გურამ შარაძე. ილია ჭავჭავაძე (ცხოვრება, მოღვაწეობა, შემოქმედება – ფოტომატიანე), ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 127-131.

პირთა იდენტიფიკაცია:

განსხვავებული მოსაზრებით, ლექსი ეძღვნება პეტრე ჩაიკოვსკის არა დას, არამედ ბიძაშვილ - სოფიო ჩაიკოვსკაიას. იხ. შალვა ალხაზიშვილიილია ჭავჭავაძის სამი ლექსის ადრესატის დაზუსტებისათვის, „სახალხო განათლება“, 1978, 8.XII, № 88; ჯიმშერ მუჯირი, შროშანების ფიანდაზი, გაზ. „თბილისი“, 1982 წ.,10 IX; კოხტა აფხაზი, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 565.

პირთა ანოტაციები:

ჩაიკოვსკაია ალექსანდრა ილიას ასული (1842-1891)

გენერალ ილია ჩაიკოვსკის ქალიშვილი, რუსი კომპოზიტორის პეტრე ჩაიკოვსკის და. 1860 წელს ცოლად გაჰყვა ლევ ვასილის ძე დავიდოვს.

ჩაიკოვსკი პეტრე ილიას ძე (1840-1893)

ცნობილი რუსი კომპოზიტორი.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 118; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 102, 379; მოდესტ ჩაიკოვსკი, ცხოვრება პეტრე ილიას ძე ჩაიკოვსკისა, ტ. 1-3, მოსკოვი-ლაიფციგი, 1903; გურამ შარაძე. ილია ჭავჭავაძე (ცხოვრება, მოღვაწეობა, შემოქმედება – ფოტომატიანე), ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 127-131.

პირთა იდენტიფიკაცია

განსხვავებული მოსაზრებით, ლექსი ეძღვნება პეტრე ჩაიკოვსკის არა დას, არამედ ბიძაშვილ - სოფიო ჩაიკოვსკაიას. იხ. შალვა ალხაზიშვილიილია ჭავჭავაძის სამი ლექსის ადრესატის დაზუსტებისათვის, „სახალხო განათლება“, 1978, 8.XII, № 88; ჯიმშერ მუჯირი, შროშანების ფიანდაზი, გაზ. „თბილისი“, 1982 წ.,10 IX; კოხტა აფხაზი, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 565.

პირთა ანოტაციები:

ჩაიკოვსკი პეტრე ილიას ძე (1840-1893)

ცნობილი რუსი კომპოზიტორი.

ჩაიკოვსკაია ალექსანდრა ილიას ასული (1842-1891)

გენერალ ილია ჩაიკოვსკის ქალიშვილი, რუსი კომპოზიტორის პეტრე ჩაიკოვსკის და. 1860 წელს ცოლად გაჰყვა ლევ ვასილის ძე დავიდოვს.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 119; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 103.

დედა და შვილი და რამდენიმე ლექსი თ. ილია ჭავჭავაძისა, ზ. ჭიჭინაძის გამ., ტფ., 1882, გვ. 14.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 121; ნ. ბერძენიშვილის სახელობის ქუთაისის სახელმწიფო ისტორიული მუზეუმიი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 1038; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 104, 381-382; ნიკოლოზ ნათიძე, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 573.

პირთა ანოტაციები:

გარიბალდი ჯუზეპე (1807-1882)

იტალიის ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ლიდერი, გენერალი, პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე.  

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 88-89; კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი №№ 108, ფ. 57; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 3, თბ., 1988, გვ. 51, 675.

დათარიღება:

„ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ. 2016, გვ. 177.

პირთა ანოტაციები:

ლერმონტოვი მიხეილ იურის ძე (1814-1841)

რუსი კლასიკოსი.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 89-91; კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, ფ. 57; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 3, თბ., 1988, გვ. 52, 676.

პირთა ანოტაციები:

ლერმონტოვი მიხეილ იურის ძე (1814-1841)

რუსი კლასიკოსი.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 91-93; კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, ფ. 58; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 3, თბ., 1988, გვ. 54, 676.

პირთა ანოტაციები:

ლერმონტოვი მიხეილ იურის ძე (1814-1841)

რუსი კლასიკოსი.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ავტოგრაფი, № 17501, გვ. 106–107; კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ავტოგრაფი, № 108, გვ. 153.

დათარიღება:

ერთ-ერთი მოსაზრებით ეს არის არა ახალი ლექსი, არამედ 1858 წლის 30 დეკემბერს დაწერილი ლექსის „ს...ს“ რედაქცია. იხ. მაია ნინიძე, მადლის წყარო, ილია ჭავჭავაძის მრწამსი და მისი შემოქმედება, თბ. 1997, გვ. 216-236.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 93-99.

დათარიღება:

18 აგვისტოს ვარიანტზე ადრეულია.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ავტოგრაფი, № 108, გვ. 125.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 129.

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, თბ., 2012, გვ. 272.

პირთა ანოტაციები:

ანდრონიკაშვილი არჩილ ივანეს ძე (1834-1864)

ცნობილი გენერლის – ივანე მალხაზის ძე ანდრონიკაშვილის ვაჟი.

ჭავჭავაძე-ერისთავისა მაკრინე პაატას ასული

ილია ჭავჭავაძის გამზრდელი მამიდაივანე რაფიელის ძე არაგვის ერისთავის მეუღლე.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 37- 39; გვ. 42-43.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ავტოგრაფები, № 108, გვ. 130.

პირთა ანოტაციები:

დიმიტრი თავდადებული (დემეტრე II) (1259-1289)

საქართველოს მეფე 1270- 1289 წლებში. თავი მოჰკვეთეს მონღოლთა ხანის – არღუნის ბრძანებით. შერაცხილია წმინდანად.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ავტოგრაფები, № 108, გვ. 130.

დათარიღება:

12 სექტემბერს დაწერილ ლექსს „პავლოვსკი“ აწერია.

: ჟურნ. „ცისკარი“, 1860, № 9, გვ. 74, 75.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 132.

1860 10 ოქტომბრამდე

მამიდის – მაკრინე ჭავჭავაძე-ერისთავის წერილიდან იგებს, რომ სოლომონჭავჭავაძეს, რომლის ქალიშვილზეც გარიგების საფუძველზე უნდადაქორწინებულიყო, მის მიერ გაგზავნილი წერილები არ მიუღია.

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, თბ., 2012, გვ. 270-274.

ატრიბუცია:

ილია ჭავჭავაძის ეს წერილი შემორჩენილია მხოლოდ ასლის სახით და თხზულებათა ოცტომეულში იბეჭდება „სავარაუდონის“ განყოფილებაში.

პირთა ანოტაციები:

ჩაიკოვსკაია ალექსანდრა ილიას ასული (1842-1891)

გენერალ ილია ჩაიკოვსკის ქალიშვილი, რუსი კომპოზიტორის პეტრე ჩაიკოვსკის და. 1860 წელს ცოლად გაჰყვა ლევ ვასილის ძე დავიდოვს.

ჭავჭავაძე სოლომონ (სიმონ) გრიგოლის ძე (1797-1875)

ყვარლელი მემამულე ილია ჭავჭავაძის ნათესავი. სოლომონის მამა – გრიგოლ (გიორგი) და ილიას პაპა – პაატა ჭავჭავაძეები ძმები იყვნენ.

წერილი ილია წინამძღვრიშვილისადმი, ავტოგრაფი, გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17543; „აჩრდილის“ ხელნაწერი ასლი, კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, № 112; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 370-371.

დათარიღება:

ნოემბრის „ცისკარში“ იბეჭდება ჩვენამდე მოღწეული ხელნაწერებისაგან განსხვავებული, გადამუშავებული ტექსტი.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 132; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 111, 399-401.

პირთა იდენტიფიკაცია:

 „კანვოელი“ მიემართებოდა რუსეთის ჯარში მომსახურე ქართველს, მაგრამ, რამდენადაც ასეთი ტექსტის დაბეჭდვა ცენზურის გამო გამორიცხული იყო, ავტორმა სათაური და ტექსტის ცალკეული ადგილები შეცვალა და ადრესატად გამოიყვანა თურქეთის ჯარში მომსახურე ქართველი – იანიჩარი.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ასლი № 217, გვ. 154-170; № 1052, გვ. 1-20. ჟურ. „ცისკარი“, 1861, № 4, გვ. 557-594.

პირთა ანოტაციები:

ერისთავი რევაზ შალვას ძე (1827-1899 )

ოეტი, მთარგმნელი. გორის მაზრის თავადაზნაურთა წინამძღოლი.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 133; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 112.

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, თბ., 2012, გვ. 274.

ატრიბუცია:

წერილი, რომლიდანაც არის მოპოვებული ეს ინფორმაცია, შემორჩენილია მხოლოდ ასლის სახით და თხზულებათა ოცტომეულში დაბეჭდილია „სავარაუდონის“ განყოფილებაში. პირთა იდენტიფიკაცია: წერილში წილოსნის სახელი მითითებული არ არის და კვლევით დადგინდა, რომ ეს უნდა იყოს მეფისნაცვლის კანცელარიის მოხელე კაპიტანი იოსებ წილოსანი (რედ.)

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე სოლომონ (სიმონ) გრიგოლის ძე (1797-1875)

ყვარლელი მემამულეილია ჭავჭავაძის ნათესავი. სოლომონის მამა – გრიგოლ (გიორგი) და ილიას პაპა – პაატა ჭავჭავაძეები ძმები იყვნენ.

წილოსანი იოსებ ლაზარეს ძე (1804-1873)

გურული გლეხის შვილი. ბავშვობაში გაყიდეს ოსმალეთში და მამობილის გარდაცვალების შემდეგ დაბრუნდა საქართველოში. 1832 წელს მთარგმნელად დაიწყო სამსახური მეფისნაცვლის კანცელარიაში, მუშაობდა ინჟინრად, მიაღწია პოლკოვნიკის წოდებას.

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, თბ., 2012, გვ. 274. ასლიიოსებ გრიშაშვილის ბიბლიოთეკა-მუზეუმის ფონდი 14; გაზ. „სახალხო განათლება“, 1988, 24 ივნისი, № 51, გუბაზ მეგრელიძის პუბლიკაცია; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 274-276, 515-516.

ატრიბუცია:

ილია ჭავჭავაძის ეს წერილი შემორჩენილია მხოლოდ ასლის სახით და თხზულებათა ოცტომეულში იბეჭდება „სავარაუდონის“ განყოფილებაში.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე სოლომონ (სიმონ) გრიგოლის ძე (1797-1875)

ყვარლელი მემამულეილია  ჭავჭავაძის ნათესავი. სოლომონის მამა – გრიგოლ (გიორგი) და ილიას პაპა – პაატა ჭავჭავაძეები ძმები იყვნენ.

: ჟურნ. „ცისკარი“, 1861, № 1, გვ. 134.

დათარიღება:

ლექსის ავტოგრაფი არ არსებობს, პუბლიკაციაზე კი ცენზურის ნებართვა გაცემულია 1860 წლის 20 ნოემბერს.

: ჟურნ. „ცისკარი“, 1860, № 11, გვ. 311-335.

პირთა ანოტაციები:

ლერმონტოვი მიხეილ იურის ძე (1814-1841)

რუსი კლასიკოსი.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმიი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17506; კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 134; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 208, 496-497.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმიი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17543; ი. ჭავჭავაძე, წერილები (რედ. ი. ბოცვაძე, სოხუმი, 1949, გვ. 24-27; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 23-24; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 24-25, 370-371.

დათარიღება:

„ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ. 2016, გვ. 179-182.

პირთა ანოტაციები:

წინამძღვრიშვილი ილია ივანეს ძე (1834-1920)

აგრონომი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწეილია ჭავჭავაძის სტუდენტობისდროინდელი მეგობარი. 1883 წელს სოფელ წინამძღვრიანთკარში გახსნა სასოფლო-სამეურნეო სკოლა.

ერისთავი რევაზ შალვას ძე (1827-1899 )

პოეტი, მთარგმნელი. გორის მაზრის თავადაზნაურთა წინამძღოლი

პეტერბურგში წერს პოემის „რამდენიმე სურათი ანუ ეპიზოდი ყაჩაღის ცხოვრებიდამ“ახალ რედაქციას.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 110; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 208, 496-497.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, გვ. 152; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987გვ. 115, 403.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 62-64; ი. ჭავჭავაძე, თხზულებათა სრული კრებული, ტ. I, 1951 , გვ. 435; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 117, 405-407.

დათარიღება:

ტექსტი მოთავსებულია ხელნაწერი კრებულის იმ ნაწილში, რომელშიც 1860 წლის შავი ავტოგრაფებია.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 71-83; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 1, თბ., 1987.

დათარიღება:

ტექსტი მოთავსებულია ხელნაწერი კრებულის იმ ნაწილში, რომელშიც 1860 წლის შავი ავტოგრაფებია.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 49; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 3, თბ., 1988, გვ. 67, 680.

დათარიღება:

ტექსტი მოთავსებულია ხელნაწერი კრებულის იმ ნაწილში, რომელშიც 1860 წლის შავი ავტოგრაფებია.

პირთა ანოტაციები:

ლერმონტოვი მიხეილ იურის ძე (1814-1841)

რუსი კლასიკოსი.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 53-56; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 3, თბ., 1988, გვ. 63, 679.

დათარიღება:

ტექსტი მოთავსებულია ხელნაწერი კრებულის იმ ნაწილში, რომელშიც 1860 წლის შავი ავტოგრაფებია.

პირთა ანოტაციები:

ბაირონი ჯორჯ ნოელ გორდონ (1788-1824)

ინგლისელი პოეტი, რომანტიკოსი.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 67-68; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 3, თბ., 1988, გვ. 65, 679-680.

დათარიღება:

ტექსტი მოთავსებულია ხელნაწერი კრებულის იმ ნაწილში, რომელშიც 1860 წლის შავი ავტოგრაფებია.

პირთა ანოტაციები:

ბაირონი ჯორჯ ნოელ გორდონ (1788-1824)

ინგლისელი პოეტი, რომანტიკოსი./td>

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 17501 გვ. 101.

დათარიღება:

ტექსტი მოთავსებულია ხელნაწერი კრებულის იმ ნაწილში, სადაც 1860 წლის შავი ავტოგრაფებია.

პირთა ანოტაციები:

მიცკეჩივი ადამ (1798-1855)

პოლონელი პოეტი, ეროვნულ-განმათავისუფლეელი მოძრაობის აქტიური მონაწილე.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, ფ. 44-49; გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, № 7989; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 3, თბ., 1988, გვ. 45.

პირთა ანოტაციები:

ლერმონტოვი მიხეილ იურის ძე (1814-1841)

რუსი კლასიკოსი.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი №№ 108 გვ. 129.

: საქართველოს ეროვნული არქივი, 0-36099.

: საქართველოს ეროვნული არქივი, ა. 691/3.

: საქართველოს ეროვნული არქივი, 2-3796.

: საქართველოს ეროვნული არქივი, 0-42393.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმიი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17501, გვ. 102.

დათარიღება:

ავტოგრაფულ რვეულში ფრაგმენტი მოთავსებულია 1860 და 1861 წლებით დათარიღებულ თხზულებებს შორის.