კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 249; ჟურნ. „ცისკარი“, 1961, № 3, გვ. 113; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, ტ. 10, 1961, გვ. 432-433; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 55, 334.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

ჭავჭავაძე ნიკოლოზ დიმიტრის ძე (1830-1903)

თბილისის მაზრის სასამართლო პალატის სამოქალაქო დეპარტამენტის თავმჯდომარე. ილია ჭავჭავაძის ნათესავი და მეჯვარე.

8 მარტის ბარათი დაუმთავრებელი რჩება, 9 მარტის ბარათიდან კი ჩანს, რომ უკვე ექიმთანაც არის ნამყოფი. პირთა ანოტაციები: გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

 საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 18, თბ., 2009, გვ. 105-107.

პირთა ანოტაციები:

გურამიშვილი-ჭავჭავაძისა ოლღა თადეოზის ასული (1842-1927)

საზოგადო მოღვაწე, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტისა და საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოებების წევრი, ქველმოქმედი.

გაზ. „დროება“, 1874, № 414, გვ. 2.

პირთა ანოტაციები:

მაჩაბელი ივანე (ვანო) გიორგის ძე (1854-1898)

პოეტი, მთარგმნელი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, სათავადაზნაურო საადგილმამულო ბანკის დირექტორი.

ქშწ-კგ საზოგადოების ოქმი, საქართველოს ეროვნული არქივი, ფ. 481, № 2 გვ. 43–44.

პირთა ანოტაციები:

კონსტანტინოვი ტიმოთი 

დამატებითი ცნობები პიროვნების შესახებ არ მოგვეპოვება.

ყიფიანი მიხეილ (მიშო) ქაიხოსროს ძე (!1846-1916)

რევოლუციურ-ხალხოსნური მოძრაობის ერთ-ერთი მეთაური, პედაგოგი. წერდა ფსევდონიმებით: „იორდანე ტუსაღი“, „ტუსაღი“, „ზემო ქართლელი“, „ტ“-ი და სხვ.

ჟორდანია თევდორე (თედო) დავითის ძე (1853/4-1916)

ისტორიკოსი, არქეოლოგი, ლიტერატორი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე. 1888 წელს დაინიშნა საეკლესიო მუზეუმის გამგედ. ავტორია 60-დე ისტორიული ნაშრომისა.

გამყრელიძე ივანე ევდოკიმეს ძე (1856-1939)

ფიზიკა-მათემატიკოსი, პედაგოგი, ასწავლიდა თბილისის გიმნაზიებსა და სასულიერო სემინარიაში. 1905- 1911 წლებში ვაჟთა გიმნაზიის დირექტორი. 1915 წელს დააარსა „საშუალო კულტურულ–ტექნიკური სასწავლებელი”.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ავტოგრაფი, ილია ჭავჭავაძის ფონდი 113; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 125; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 120, 420-421.

პირთა ანოტაციები:

ისარლიშვილი ლუკა სტეფანეს ძე (1814-1893)

 კავკასიის საცენზურო კომიტეტის ცენზორი.

„ივერია“, 1886, 27 მარტი, № 68, გვ. 4.

გაზ. „ივერია“, 1886, № 52, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 7, თბილისი, 2005, გვ. 420.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ასლი № 1052, გვ. 582-584, გაზ. „ივერია“, 1887, 8 მარტი, № 49, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 9, თბ., 2006, გვ. 146.

გაზ. „ივერია“, 1888, 8 მარტი, № 49, გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 10, 2007, გვ. 120.

გაზ. „ივერია“, 1889, 8 მარტი, № 50 , გვ. 1; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 11, თბილისი, 2007, გვ. 120.

პირთა ანოტაციები:

ტირარი პიერ ემანუელ (1827-1893) საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრი 1887-1888 წლებში.

გაზ. „ივერია“, 1890, 8 მარტი, № 50, გვ. 1-2; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 11, თბილისი, 2007, გვ. 521.

ექვთიმე თაყაიშვილი, მოგონებანი ქართველ მწერლებზე, „ლიტერატურის მატიანე“, წ. 6, ნაკვ. 1,1952, გვ. 9; გაზ. „კვალი“, 1896, № 12; დ. კლდიაშვილი, მემუარები. 1932. გვ. 110; გაზ. „ივერია“, 1896 № 63.

პირთა ანოტაციები:

ჯანდიერი (ჯანდიერაშვილი) ლევან გიორგის ძე (1840-1918)

კახელი მემამულე, ილია ჭავჭავაძის ახლო მეგობარი. სხვადასხვა დროს თიანეთისა და თბილისის მაზრების უფროსი.

ღოღობერიძე ნიკოლოზ ბესარიონის ძე (1838-1911)

პედაგოგი, პუბლიცისტი, გამომცემელი. მომრიგებელი მოსამართლე, ქუთაისის საადგილმამულო ბანკის მმართველი, მარგანეცის ექსპორტიორი, ილია ჭავჭავაძის სტუდენტობისდროინდელი მეგობარი.

რატიშვილი ივანე გიორგის ძე (1862-1933)

აზნაური, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე, ქშწ-კგ საზ-ის გამგეობის წევრი და რწმუნებული ბაქოში, ქველმოქმედი.

ღულაძე ანდრია სოლომონის ძე (1857-1920)

პედაგოგი, ჟურნალისტი, საზოგადო მოღვაწე, საბავშვო ჟურნალ “ნობათისა” და გაზეთ „დილას“ რედაქტორი.

გაბრიელ ეპისკოპოსი, ერისკაცობაში გერასიმე მაქსიმეს ძე ქიქოძე (1825-1896)

იმერეთის ეპისკოპოსი 1860-96 წლებში, თეოლოგი, პედაგოგი, ფსიქოლოგი, საზოგადო მოღვაწე, ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის აქტიური მონაწილე.

გაზ. „ცნობის ფურცელი“, 1903, 10 მარტი, № 2092; გაზ. „ივერია“, 1903, 8 მარტი, № 54, გვ. 1.

გაზ. „ივერია“, 1903, 8 მარტი, № 54, გვ. 1.

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 17592-ხ; გაზ. „დროება“, 1909, № 32, ილია წინამძღვრიშვილის პუბლიკაცია; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 162; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 239, 489.

დათარიღება:

იხ. „ტექსტოლოგიური კვლევები ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებისა და შემოქმედების მატიანისთვის“, თბ., 2016, გვ. 220-221.

პირთა ანოტაციები:

მემარნიშვილი მოსე ოტოს ძე

ილია ჭავჭავაძის მოურავი საგურამოში, მოკლეს 1907 წლის 7 ივნისს.

გაზ. „ივერია“, 1905, 8 მარტი, № 20, გვ. 2-3.

დათარიღება:

იმის შესახებ, რომ 6 მარტს მის მიერ წარმოთქმული სიტყვა დაიბეჭდა 8 მარტს გაზეთის მე-20 ნომერში, უწერია თავად ილია ჭავჭავაძეს 9 მარტის წერილში „ივერიის“ რედაქტორის მიმართ, მაგრამ ნომრები ან არეულია ან ერთი და იგივე ნომერი ეწერა 10 თებერვალს და 8 მარტს გამოსულ ორ გაზეთს. გლეხთა არეულობის გამო ნომრები შეფერხებით გამოდიოდა. ამჟამად ხელთ გვაქვს მე-20 ნომერი, რომელსაც 10 თებერვალი აწერია, მაგრამ 6 მარტის შეკრების ამბები მასში, ბუნებრივია, განხილული არ არის.

„საისტორიო მოამბე“, ტ. 3, 1947, გვ. 267.