1857 იანვარი

ჟურნალ „ცისკარში“ თავსდება მისი პირველი პუბლიკაცია, ლექსის „ჩიტი“ თარგმანი

წყარო:

ჟურნ. „ცისკარი“ 1857, № 1, გვ. 7.

დოკუმენტი:

ჩიტი

1857 27 მარტის შემდეგ

პეტერბურგიდან იღებს უმცროსი ძმის თეიმურაზის წერილს, სააღდგომო მილოცვით.

წყარო:

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ილია ჭავჭავაძის საარქივო ფონდი, № 17626, გვ. 1-2.

დათარიღება:

წერილი დათარიღებულია 27 მარტით.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე თეიმურაზ გრიგოლის ძე (1844-1860)

ილია ჭავჭავაძის უმცროსი ძმა. სწავლობდა თბილისის სათავადაზნაურო გიმნაზიაში და პეტერბურგის კადეტთა კორპუსში. გარდაიცვალა პეტერბურგში და დაკრძალულია იქვე.

1857 15 აპრილი

სოფელ კარდანახში, დასთან – ნინო ჭავჭავაძე-აფხაზთან სტუმრად ყოფნის დროს,წერს ლექსს „ყვარლის მთებს“.

წყარო:

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი №108, ფ. 10-11.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე-აფხაზისა ნინო, გრიგოლის ასული (1834-1883)

ილია ჭავჭავაძის უფროსი და. სწავლობდა თბილისის წმ. ნინოს სასწავლებელში.

1857 28 აპრილი

მისი და – ელისაბედი ცოლად მიჰყვება ნიკოლოზ ესტატეს ძე ორბელიანს.

წყარო:

იური ჩიქოვანი, ქართული წარჩინებული გვარები, თავადი ჭავჭავაძეები, არტანუჯი, თბ., 2002, გვ. 71.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე (ჭავჭავაძე-ჯამბაკურ-ორბელიანისა, ჭავჭავაძე-საგინაშვილისა) ელისაბედ (ლიზა) გრიგოლის ასული (1840-1925)

ილია ჭავჭავაძის უმცროსი და.

ორბელიანი ნიკოლოზ (ივანე) ესტატეს ძე

ილია ჭავჭავაძის დის, ელისაბედ ჭავჭავაძის პირველი მეუღლე.

1857 მაისიდან

იწყებს წერილის წერას თავისი ახალგათხოვილი დის - ელისაბედისთვის („ვაპირობწასვლას რუსეთში...“). აღწერს საკუთარ განცდებს მშობლიური სახლისა დასამშობლოს დატოვებასთან დაკავშირებით, მაგრამ ბარათს აღარ ამთავრებს.

წყარო:

გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი (ნაკლული და დაუსრულებელი) № 17614; ი. ჭავჭავაძე, წერილები (რედ. ი. ბოცვაძე, სოხუმი, 1949, გვ. 11; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ათ ტომად, X, 1961, გვ. 7; ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 13, 365.

1857 ივნისი

ჟურნალ „ცისკრის“ რედაქტორი ივანე კერესელიძე მადლობას უცხადებს იმმწერლებს, რომლებმაც ჟურნალს გამოსაქვეყნებლად გაუგზავნეს მასალები. ჩამონათვალში არის ილია ჭავჭავაძეც.

წყარო:

ჟურნ. „ცისკარი“, 1857, № 6, გვ. 76.

პირთა ანოტაციები:

კერესელიძე ივანე ივანეს ძე (1829-1892)

მწერალი, პუბლიცისტი და საზოგადო მოღვაწე. ჟურნალ ,,ცისკრის” რედაქტორ-გამომცემელი 1857-1875 წლებში.

1857 ივლისის შუა რიცხვებამდე

მამიდა – მაკრინე ჭავჭავაძე-ერისთავისა ყვარელში მათ მეზობლად მცხოვრებნათესავ სოლომონ ჭავჭავაძესთან დებს გარიგებას, რომლის მიხედვითაცსოლომონმა მის ძმისწულს პეტერბურგში უნდა უგზავნოს თვეში ოთხასი მანეთიუნივერსიტეტის დასრულებამდე, ილია კი ვალდებულია, ცოლად მოიყვანოს მისიქალიშვილი – ელისაბედი.

ალექსანდრე (კოხტა) აფხაზი, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 566.

პირთა ანოტაციები:

ილია ჭავჭავაძის გამზრდელი მამიდა, ივანე რაფიელის ძე არაგვის ერისთავის მეუღლე.

ყვარლელი მემამულე, ილია ჭავჭავაძის ნათესავი. სოლომონის მამა – გრიგოლ (გიორგი) და ილიას პაპა – პაატა ჭავჭავაძეები ძმები იყვნენ.

ილია ჭავჭავაძის ნათესავი. მისი შთამომავლები არიან მონაზონი – დედა  ფამარი და ცნობილი რეჟისორი – კოტე მარჯანიშვილი

1857 ივლისის შუა რიცხვებამდე

სოლომონ ჭავჭავაძე სთავაზობს ვენახების დაგირავებას და მისი ახალგათხოვილიდის – ელისაბედისთვის მზითევის მიცემას, მაგრამ ამისათვის სჭირდება,რომ ილიამ ვინმე ახლობელს გაუფორმოს მინდობილობა მისი მამულებისგანკარგვაზე. ნათესავებს არ უნდათ პასუხისმგებლობის საკუთარ თავზე აღებადა უარს ეუბნებიან.

წერილი, რომლიდანაც არის მოპოვებული ეს ინფორმაცია, შემორჩენილია მხოლოდ ასლის სახით და თხზულებათა ოცტომეულში იბეჭდება „სავარაუდონის“ განყოფილებაში.

პირთა ანოტაციები:

ჭავჭავაძე სოლომონ (სიმონ) გრიგოლის ძე (1797-1875)

ყვარლელი მემამულე, ილია ჭავჭავაძის ნათესავი. სოლომონის მამა – გრიგოლ (გიორგი) და ილიას პაპა – პაატა ჭავჭავაძეები ძმები იყვნენ.

ილია ჭავჭავაძის უმცროსი და.

1857 ივლისის შუა რიცხვებამდე

საქართველოს სამხედრო გზის გავლით მიემგზავრება პეტერბურგში, უნივერსიტეტში შესასვლელად.

ჟურნ. „მნათობი“ 1936, № 5-6, გვ. 233-234.

დათარიღება:

20 ივლისს უკვე პეტერბურგშია.

1857 20 ივლისამდე

ჩადის პეტერბურგში და ქირაობს ბინას ამაღლების პროსპექტის № 122-ში.

პეტერბურგის სახელმწიფო ცენტრალური არქივი, საქმე № 313, გვ. 1; მასალები ილია ჭავჭავაძის ბიოგრაფიისათვის, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, ტფილისი, 1935, გვ. 558; იაკობ ბალახაშვილი, ილია ჭავჭავაძის მოწაფეობა და სტუდენტობა, 1937, გვ. 42-43; „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“ ტ. 1, 1935, გვ. 557.

20 ივლისს უკვე პეტერბურგშია.

1857 20 ივლისი

განცხადება შეაქვს პეტერბურგის უნივერსიტეტის რექტორის მოვალეობის შემსრულებლის – ემილ ლენცის სახელზე გამოცდებზე დაშვების ნებართვისა და,მათი წარმატებით ჩაბარების შემთხვევაში, იურიდიული ფაკულტეტის კამერალურ განყოფილებაზე სტუდენტად ჩარიცხვის თხოვნით.

წყარო:

პეტერბურგის სახელმწიფო ცენტრალური არქივი, საქმე № 313, გვ. 1; მასალები ილია ჭავჭავაძის ბიოგრაფიისათვის, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, ტფილისი, 1935, გვ. 558 (გ. ლეონიძის პუბლიკაცია); ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 17, 2012, გვ. 14, 365-366.

1857 21 ივლისი

აძლევენ პეტერბურგის უნივერსიტეტში გამოცდების ჩაბარების უფლებას.  

გურამ შარაძე, „ილია ჭავჭავაძე (ცხოვრება, მოღვაწეობა, შემოქმედება – ფოტომატიანე)“, ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 88.

1857 აგვისტო-სექტემბერი

აბარებს უნივერსიტეტში მისაღებ გამოცდებს.

„ლიტერატურული მემკვიდრეობა”, წ. 1, 1935, გვ. 558.

1857 28 სექტემბერი

პეტერბურგის სამოსწავლო დარგის მზრუნველის მოვალეობის შემსრულებლის გადაწყვეტილებით, ირიცხება თავისუფალ სტუდენტად იურიდიული ფაკულტეტის კამერალურ განყოფილებაზე.

„ლიტერატურული მემკვიდრეობა”, წ. 1, 1935, გვ. 558.

1857 15 ოქტომბერი

პეტერბურგის უნივერსიტეტის სამოსწავლო დარგის მზრუნველის მოვალეობის შემსრულებელი პეტერბურგის საუნივერსიტეტო საბჭოს ატყობინებს იურიდიული ფაკულტეტის კამერალურ განყოფილებაზე ილია ჭავჭავაძის ჩარიცხვის შესახებ.

„ლიტერატურული მემკვიდრეობა”, წ. 1, 1935, გვ. 558.

1857 15 ოქტომბრის შემდეგ

პეტერბურგის უნივერსიტეტის პოლონელ სტუდენტებთან ერთად იღებს ფოტოს.

საქართველოს ეროვნული არქივი, № 0-42384.

1857 1 ნოემბერი

უნივერსიტეტში შეაქვს სწავლის გადასახადი.

გურამ შარაძე, ილია ჭავჭავაძე (ცხოვრება, მოღვაწეობა, შემოქმედება – ფოტომატიანე), ტ. 1, თბ., 1987, გვ. 89.

1857 16 დეკემბერი

წერს ლექსს „სანთელი“.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, ფ. 25, 26.

1857 27 დეკემბერი

წერს ლექსის „ხმა სამარიდამ“ პირველ ვარიანტს.

კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ი. ჭავჭავაძის პირადი საარქივო ფონდი, ავტოგრაფი № 108, ფ. 5, 6.

1857 დეკემბერი

იწყებს მოთხრობა „დიამბეგობის“ წერას, რომელსაც ამ ფაბულით და სათაურითაღარ განაგრძობს, მაგრამ მის ცალკეულ პასაჟებს მოგვიანებით იყენებს მოთხრობის „სარჩობელაზედ“ ადრეულ ვარიანტში.

ი. ჭავჭავაძე, თსკ ოც ტომად, ტ. 2, თბ., 1988.

1857

ხდება პეტერბურგის კავკასიელ სტუდენტთა წრის ხელმძღვანელი და, სხვასტუდენტებთან ერთად, ხელს აწერს დავით ჩუბინაშვილის მიერ ამ წრისთვის გადაცემული სალომე ბატონიშვილისეული 38 წიგნის მიღების დოკუმენტს

ნიკო ნიკოლაძის მოგონება, ტ. 1, 1931, გვ. 95; კ. აფხაზი, „ლიტერატურული მემკვიდრეობა“, წ. 1, 1935, გვ. 95.

ჩუბინაშვილი დავით იესეს ძე (1814-1891)

მეცნიერი, ლექსიკოლოგი, მთარგმნელი, რუსთველოლოგი. პეტერბუგის უნივერისტეტის პირველი ქართველი პროფესორი. შეადგინა ქართულ-რუსულ-ფრანგული ლექსიკონი. დიდი ღვაწლი მიუძღვის ქართული კულტურის აღორძინებისა და განვითარების საქმეში.

ერეკლე მეფის ვაჟის – ფარნაოზის ქალიშვილი. რუსეთის წინააღმდეგ 1832 წლის შეთქმულებაში მამის მონაწილეობის გამო ოჯახთან ერთად გადასახლებული იყო ჯერ ვორონეჟში, შემდეგ კი პეტერბურგში.

1857

პეტერბურგში ვასილის კუნძულზე მდებარე იაფფასიან სასადილოში ეცნობა პროფესორ ვლადიმერ სპასოვიჩს, რომელიც შემდეგ ლექციებს უკითხავს უნივერსიტეტში.

ი. ჭავჭავაძე, თხზულებანი, 1914 გვ. 24-25.

სპასოვიჩი ვლადიმერ დანიელის ძე (1829-1906)

რუსი იურისტი, პეტერბურგის უნივერსიტეტში სწავლისას ილია ჭავჭავაძეს ლექციებს უკითხავდა სისხლის სამართალში. 1861 წლის სტუდენტური შფოთის დროს პროტესტის ნიშნად დატოვა უნივერსიტეტი.