„24 საათი“, 4.04.05.
ლიზა იაშვილი
ნარკომანიის სენი, განწყობა, სწორი პოზიცია და... ჩვენ

„არსებობს უამრავი ჭორ-მართალი იმის შესახებ, რომ საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის წიაღშიც მოღვაწეობენ ამ სენით შეპყრობილი ადამიანები; ბევრ ეპარქიაში დადის ხმები ამის შესახებ, ყვებიან, რომ ზოგი თავად მოიხმარს, სხვები კი მრევლის წევრებსაც აძლევენ ამ „საშუალებას“. ისეთებიც ყოფილან, შესამოსელითა და სასულიერო პირისადმი კრძალვით რომ სარგებლობენ და ნარკოტიკების რეალიზებაში იღებენ მონაწილეობას. ადვილი წარმოსადგენია, რამდენნაირი ზიანის მოტანა შეუძლია ასეთ მოძღვარს იმ ადამიანებისათვის, ვინც ეკლესიის ავტორიტეტს უპირობოდ ენდობა“ - ვკითხულობთ სტატიაში.

„ახალი თაობა“, 4.04.05.
მედიანიუსი
რომის პაპის დაკრძალვას საქართველოს ეკლესიის დელეგაციაც დაესწრება

3 აპრილს გაკეთებულ განცხადებაში კათოლიკოს-პატრიარქმა ილია მეორემ მაღალი შეფასება მისცა რომის პაპის იოანე პავლე მეორის მოღვაწეობას და საკაცობრიო ისტორიაში მის მიერ შეტანილ წვლილს, მაგრამ, როგორც მისი განცხადება ცხადყოფს, პაპის დაკრძალვაზე წასვლას უწმინდესი თავად არ გეგმავს - სამგლოვიარო ცერემონიალში მონაწილეობის მისაღებად უფრო დაბალი რანგის იერარქებისაგან შემდგარი სამკაციანი დელეგაცია გაემგზავრება.

„ასავალ დასავალი“, 4-10.04.05.
ნინო კვიტაიშვილი
ბოკერია-რამიშვილის ქრისტეს ფეხისმკვნეტელი დუეტი სკოლებიდან ჯვარს, ხატსა და სამლოცველოს აძევებს

პუბლიკაციის ავტორი აღშფოთბულია იმით, რომ კონკორდატის მიუხედავად განათლების სამინისტრომ „ზოგადი განათლების შესახებ კანონში“ საპატრიარქოს მიერ შეთავაზებული პუნქტები არ შეიტანა, - მაგალითად, საღვთო სჯულის სწავლება სახელმწიფო სკოლებში. მეტიც, - წერია სტსტიაში, - პარლამენტში საკომიტეტო მოსმენებზე საპატრიარქოს წარმომადგენელს პროტოპრესვიტერ გიორგი გამრეკელს საერთოდ არ მისცეს სიტყვა, კანონში კი მოგვიანებით ყველასგან ფარულად 5 ახალი მუხლი გაჩნდა, „რომელის მიზანი, არც მეტი, არც ნაკლები, მართლმადიდებლობის ტოტალური შეზღუდვაა!“ პუბლიკაციის ავტორის აზრით, ეს „კმარელების“ და თავისუფლების ინტიტუტის ინიციატივით მომხდარა. ბოლოს ავტორი მოუწოდებს ჭეშმარიტ მართლმადიდებლებს პარლამენტთან საპროტესტო აქცია გამართონ: „ჯვართან და ხატთან მებრძოლებმა სხვა გზა არ დაგვიტოვეს!“

„ხვალინდელი დღე“, 6.04.05.
ინტერპრესი
მოქმედებს თუ არა კონსტიტუციის 23-ე მუხლი „ქარვასლაში“

სახალხო დამცველის აპარატი თბილისის ისტორიის მუზეუმის („ქარვასლის“) ადმინისტრაციას კონსტიტუციის 23-ე მუხლით გარანტირებული გამოხატვის თავისუფლების და შემოქმედებითი ნაწარმის თავისუფალი გავრცელების უფლების დარღვევაში ადანაშაულებს.

საქმე ეხება მუზეუმში პერფორმანსული ნამუშევრების გამოფენასთან დაკავშირებულ სკანდალს. სახალხო დამცველის აპარატის ცნობით, გამოფენის გახსნისთანავე, ახალგაზრდა მხატვრის თორნიკე ჭაფოძის ნამუშევრებმა დამთვალიერებელთა ერთი ჯგუფის აგრესია გამოიწვია. ამ ჯგუფის წევრებმა თავი სასულიერო სემინარიის სტუდენტებად წარმოადგინეს. მათ განაცხადეს, რომ მხატვარ თორნიკე ჭაფოძის ნამუშევრებმა მათი რელიგიური გრძნობები შეურაცხყო. მუზეუმის ადმინისტრაციამ უსიამოვნების თავიდან ასაცილებლად მუზეუმის შენობა ჩაკეტა. დავამ ქუჩაში გადაინაცვლა და მხატვრებსა და მათ კრიტიკოსებს შორის ხელჩართულ ბრძოლაში გადაიზარდა. როგორც ომბუდსმენის ოფისში აცხადებენ, „სემინარისტები“ ხელკეტებით, დანებით და სხვა ცივი იარაღით იყვნენ შეიარაღებული. ჩხუბის დროს რამოდენიმე ახალგაზრდა დაშავდა.

„ქარვასლის“ ადმინიატრაციის გადაწყვეტილებით, გამოფენა, რომელიც 31 მარტს გაიხსნა და 5 აპრილამდე უნდა გაგრძელებულიყო, ყოველგვარი განმარტების გარეშე მეორე დღესვე დაიხურა. ომბუდსმენის აპარატში აცხადებენ, რომ მუზეუმის ადმინისტრაციამ ვერანაირი იურიდიული არგუმენტი ვერ მოიყვანა თავისი გადაწყვეტილების გასამართლებლად და მიიჩნევენ, რომ საქმე პროკურატურამ უნდა განიხილოს.

„ქრონიკა“, 11-17.04.05
ლევან ცალუღელაშვილი
უნიტაზის თაყვანისმცემლების არასაიდულო სერობა სიონის ტაძართან

მუზეუმში მომხდარ ინციდენტს გაზეთი სულ სხვა ინტერპრეტაციას აძლევს. პუბლიკაციის ავტორის ცნობით, პერფორმანსულ გამოფენაზე, უნიტაზზე მჯდარმა ახალგაზრდა მხატვარმა, თორნიკე ჭაფოძემ სახარებიდან ფურცელი ამოხია და შეჭამა, რის გამოც ძლივს გადაურჩა გამოფენაზე მისული თბილისლების რისხვას.

ინციდენტის შემდეგ მუზეუმის ხელმძღვანელობამ გამოფენა დახურა.

პუბლიკაციაში ახალგაზრდა მხატვრის საქციელი „ჯერ არგაგონილ მკრეხელობად, სიონის ტაძრის სამრეკლოსთან ეშმას ხარხარად, ქართველი ერის და ზოგადად რელიგიის ამაზრზენი ფორმით შებილწვად“ არის მოხსენიებული. კრიტიკის ქარცეცხლშია გატარებული სახალხო დამცველიც, რომელიც მხატვარს გამოექომაგა და განაცხადა, რომ დაირღვა თვითგამოხატვის და შემოქმედებითი თავისუფლების კონსტიტუციური ნორმა. სტატიის ავტორის აზრით, მსგავსი გამოფენების მოწყობა საერთოდ უნდა აიკრძალოს. მუზეუმის თანამშრომლები და დირექტორი მედეა თავაძე, რომელთაც ჟურნალისტი კომენტარისთვის მიმართავს, მას უხალისოდ ეთანხმებიან. „მომხდარს, - წერია სტატიაში, - პროვოკაციისა და „კმარელების“ სუნი ასდის.“

„ახალი თაობა“, 12.04.05.
ნათია მსხილაძე
ეკლესია კუთვნილ ქონებას დაიბრუნებს

11 აპრილს გამართულ დედაქალაქის საკრებულოს სხდომაზე თბილისის მთავრობას დაევალა, სახელმწიფოსა და მართლამადიდებელ ეკლესიას შორის დადებული საკონსტიტუციო შეთანხმების გათვალისწინებით, ერთი კვირის ვადაში წარმოადგინოს იმ სამსახურების ნუსხა, რომლებიც საკრებულოს, მთავრობისა და საპატრიარქოს ერთობლივ კომისიაში შევლენ. ამ კომისიამ საკონსტიტუციო შეთანხმების მე-4 მუხლის შესრულებაზე უნდა იმუშაოს, რომელიც მიტოვებული ეკლესიებისა და მონასტრების საპატრიარქოს კუთვნილებაში გადაცემას ითვალისწინებს. კომისიამ საქართველოს ერთიან საჯარო რეესტრში ეკლესიებისა და მონასტრების სათანადო ფორმით რეგისტრაციის საფუძველი უნდა მოამზადოს.

„ახალი ვერსია“, 25-26.04.05.
ბელა ზაქაიძე, რიტა ყაველაშვილი - ახალციხიდან
სოფელი, რომელსაც წყალი არ ჰქონდა

პუბლიკაციაში რელიგიურ ნიადაგზე წარმოშობილ იმ დაძაბულობაზეა საუბარი, რომელიც სამცხე-ჯავახეთის პატარა სოფელ ივლიტაში დიდი ხანია არსებობს. აქაური კათოლიკეები და მართლმადიდებლები წმინდა ტაძარს ვერ იყოფენ. ჯერჯერობით, ავტორთა ცნობით, ორივე მხარე ამ ტაძარში ლოცულობს - თერთმეტ საათამდე კათოლიკეები, თერთმეტის შემდეგ - მართლმადიდებლები. ხატები და სხვა სიწმინდეებიც ასევე შერეულია, - კათოლიკურიცაა და მართლმადიდებლურიც. თითოეული მხარე ცდილობს მეორე ტაძრიდან განდევნოს: კათოლიკეები ირწმუნებიან, რომ ტაძარი მათ მიერ აშენებულია და ამიტომ მათი კუთვნილებაა. მართლმადიდებლების აზრით (მაგალითად, ტაძრის წინამძღვრის, დეკანოზ იოანე გელაშვილის თანახმად) ტაძარი მართლმადიდებლებმა ააგეს, რასაც მოწმობს ის, რომ მის კედლებში საფლავის ქვებია ჩატანებული, ქვებზე კი გარდაცვლილების მართლმადიდებლური მრწამსია მითითებული, მაშასადამე კათოლიკეებმა ტაძარი უნდა დატოვონ. მართლმადიდებელი წინამძღვარი და მისი მრევლი ჩივის, რომ თავისუფლების ინსტიტუტის და სხავა საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ არიან შეწუხებული; ამ ორგანიზაციების წარმომადგენლები სოფელში ჩადიან და მოუწოდებენ მრევლს, დატოვონ ტაძარი. (ალბათ აქ იგულისხმება ის, რომ შარშან კავკასიური ინსტრიტუტის ინიციატივით არასამთავრობო ორგანიზაციების, მათ შორის თავისუფლების ინსტიტუტის და საზოგადოების სხვა წარმომადგენლები ივლიტაში ჩავიდნენ, რადგან გავრცელდა ცნობები, რომ მართლმადიდებელმა წინამძღვარმა ტაძრის ეზოში დაკრძალული კათოლიკე მისიონერების უძველესი საფლავები ასფალტის ფენის ქვეშ მოაქცევინა. წინამძღვარმა ჩასულებს განუმარტა, რომ მას მხოლოდ კეთილი ზრახვები ამოძრავებდა, - სურდა უკეთ შეენახა საფლავები. - რედ.)

„ახალი თაობა - კვირიდან კვირამდე“, 24-25.04.05.
ნათია მსხილაძე
ეკლესიაში განხეთქილებით შეიძლებოდა თავზე ჭერი დაგვქცეოდა

გაზეთი აქვეყნებს ვრცელ ინტერვიუს გიორგი ანდრიაძესთან. ბ-ნი გიორგი მრავალ თემას ეხება და ძირითად აქცენტს ადამიანის უფლებებზე აკეთებს, რომელიც, მისი სიტყვებით, დღეს ყველა სფეროში ირღვევა. ანდრიაძე საგანგებო ყურადღებას ჯარში შექმნილ ვითარებაზე ამახვილებს; მისი სიტყვებით, „დედოვშჩინა“ და „ჯარისკაცის დამონების მექანიზმი“ იქ დღესაც ძალაშია, რაც, არანაირად არ შეესაბამება „ყბადაღებულ“, როგორც ანდრიაძე უწოდებს, ნატოს სტანდარტებს. ბატონი ანდრიაძე იმასაც წუხს, რომ საზოგადოებისთვის ისედაც დახურული ჯარის საკითხი ოქრუაშვილის გამინისტრების შემდეგ კიდევ უფრო გასაიდუმლოვდა.

ანდრიაძე პენიტენციალურ სისტემაზეც საუბრობს; აქ კვლავინდებურად სასჯელმისჯილთა დასჯის და მათზე შურისძიების პრინციპია გაბატონებული, მათ გამოსწორებაზე კი არავინ ფიქრობს. ამ სიტუაციიდან გამოსავალი ბ-ნი გიორგის აზრით ჯარში კაპელანის, ხოლო საპყრობილეებში მოძღვრის ინსტიტუტის შემოღება იქნებოდა.

ბ-ნ ანდრიაძეს თურმე არც მედიაში საკუთარი პოზიციის გამოხატვის საშუალება ეძლევა ხოლმე, ამის მიზეზად ის იმას ასახელებს, რომ ბოლო დროს ხელისუფლება ზეწოლას ახორცორციელებს პრესაზე, განსაკუთრებით კი ტელევიზიაზე. ეს, მისი სიტყვებით, ევროსაბჭოს დასკვნაშიც აისახა.

ამ და სხვა საკითხებში „უპრინციპობის“ გამო ანდრიაძე მკაცრად აკრიტიკებს სახალხო დამცველს, სოზარ სუბარს; ის არც ადამიანის უფლებათა დაცვის საპარლამენტო კომიტეტის თამჯდომარეს, ელენე თევდორაძეს სწყალობს. ანდრიაძე თვლის, რომ ომბუდსმენი არ არის ობიექტური, ის ხელისუფლებასთან ფარულად თანამშრომლობს, რის მაგალითადაც გამოდგება ის ფაქტი რომ, როცა საეკლესიო საქმეებში „ზოგიერთი“ მაღალი რანგის პოლიტიკოსის ჩარევით ეკლესიაში განხეთქილების პროვოცირება ხდებოდა, ომბუდსმენი თურმე დუმდა... ანდრიაძე ამბობს, რომ პრეზიდენტი მაშინ მიხვდა, მართლმადიდებლობა რომ არ „არის რომელიმე რიგითი კონფესია საქართველოში, როგორც ეს ე.წ. ლიბერალებს უნდოდათ წარმოეჩინათ... და მკაცრად გააფრთხილა ყველა“. მაგრამ ანტიეკლესიური „ძალები“ (ამ „ძალებიდან“ მხოლოდ დეკანოზი ბასილ კობახიძე და „მეამბოხე“ სემინარისტებისტები არიან მოხსენიებული), რომლებიც ძლევამოსილი პოლიტიკოსების მფარველობით სარგებლობენ, ანდრიაძის აზრით, მხოლოდ დროებით გაჩუმდნენ - უბრალოდ ისინი ტაკტიკას ცვლიან.

„რეზონანსი“, 27.04.05
მასალა მოამზადა გერა მაულეშვილმა
ზეინო ბარანი: „მოსკოვის საპატრიარქო რუსეთის იზოლაციას აძლიერებს“

გაზეთი აქვეყნებს წერილს „არაორთოდოქსული მარლმადიდებლობა“, რომელიც ამერიკულ ჟურნალ „ნეიშენალ რევიუში“ დაიბეჭდა. ავტორები - ნიქსონის ცენტრის საერთაშორისო უსაფრთხოებისა და ენერგეტიკის პროგრამების დირექტორი ზეინო ბარანი და ამავე ცენტრის მეცნიერ-თანამშრომელი ემეთ ტუოჰი არიან. ისინი არ ეთანხმებიან სამუელ ჰანტინქტონს, რომელმაც თავის სტატიაში - „ცივილიზაციათა შეხლა“ წყალგამყოფი კათოლიკურ-პროტესტანტულ, ერთი მხრივ, და მართლმადიდებლურ, მეორე მხრივ, რეგიონებს შორის გაავლო. ისინი თვლიან, რომ ბოლო დროს განვითარებული მოვლენების გათვალისწინებით, უფრო მკაფიო გამყოფი ხაზის გავლებაა შესაძლებელი: რუსული მართლმადიდებელი ეკლესიის გავლენის სფერო და დანარჩენი ევროპა, იმ ქვეყნების ჩათვლით, სადაც მართლმადიდებელი ეკლესიება. ამ მოსაზრების გასამყარებლად, ავტორებს საქართველოსა და უკრაინის მაგალითი მოჰყავთ, სადაც დემოკრატიული რევოლუციების დროს ადგილობრივმა მართლმადიდებელმა ეკლესიებმა მხარი ლიბერალური დემოკრატიისადმი სწრაფვას დაუჭირეს. ავტორების აზრით, ეს ეკლესიები რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის წინააღმდეგობას ყოველ ნაბიჯზე აწყდებიან; მოსკოვის საპატრიარქო ყოფილი საბჭოეთის ტერიტორიაზე მხარს რეპრესიულ რეჟიმებს და სეპარატისტულ რეგიონებს უჭერს. ეს, ავტორების აზრით, გააძლიერებს რუსეთის იზოლაციას დასავლური ცივილიზაციისაგან, რომელიც მის საზღვრებს მიუახლოვდა.