„Clobal Finance”-ის რჩეული ბანკი საქართველოში 2008 წლის საუკეთესო ბანკად „Clobal Finance”-მა „საქართველოს ბანკი“ დაასახელა. ჯილდოს მიღების შემთხვევაში იგულისხმება, რომ ბანკი უნდა გამოირჩეოდეს შემდეგი მიღწევებით: აქტივების, შემოსავლიანობისა და სტრატეგიული კავშირების ზრდის კუთხით, ასევე კონკურენტული ფასებით, პროდუქტების ინოვაციითა და მომსახურების მაღალი ხარისხით.

„Clobal Finance”- უკვე 15 წელია ყოველწლიურად აქვეყნებს საუკეთესო ბანკების სიას აზიის რეგიონში. იგი 1987 წლიდან იბეჭდება და ერთ-ერთ წამყვან საერთაშორისოგამოცემადაა აღიარებული.

მობილურებზე და ქალაქის ტელეფონებზე ტარიფის შემცირება იგეგმება

1 მაისიდან საქართველოში მობილურ ტელეფონზე საუბრის ტარიფი 4 თეთრით შემცირდება. კომუნიკაციის ეროვნული მარეგულირებელი კომისიის ინფორმაციით ტარიფის შემცირება მობილურებთან ერთად ქალაქის ნომრებზეც გავრცელდება.

აღსანიშნავია ისიც, რომ საცალო ტარიფზე ფასების ცვლილება საბოლოოდ მაინც თითოეული კომპანიის გადასაწყვეტია.

ნავთობპროდუქტებიდან მობილიზებული თანხები

2008 წლის იანვარ-მარტში საქართველოში იმპორტირებული ნავთობპროდუქტებიდან მობილიზებულმა თანხამ 90 623 020 ლარი შეადგინა, რაც 2007 წლის ანალოგიურ მაჩვენებელს 26%- ით აღემატება.

„ბადაგონის“ წარმატება

იტალიის ქალაქ ვერონაში გამართულ ღვინის ფესტივალ „ვინიტალზე“, ღვინის კომპანია „ბადაგონი“ მეორედ წარსდგა. მის მიერ წარმოდგენილ ღვინოებს შორის იყო წელს ჩამოსხმული „ხვანჭკარა“, რომელმაც გამოფენის მონაწილეთა მხრიდან დიდი მოწონება დაიმსახურა.

„ბადაგონის“ 7 დასახელების ღვინო 160 სპეციალისტის მიერ იქნა დაგემოვნებული.

გამოფენაზე სხვადასხვა ქვეყნებიდან სულ 4200-მდე ღვინის კომპანია მონაწილეობდა.

Warren Buffett არის პლანეტის ყველაზე მდიდარი ადამიანი.

ამერიკის ყველაზე ცნობილი ინვესტორის Warren Buffett - ის კაპიტალმა შეადგინა 62 მილიარდი ამერიკული დოლარი, 2007 წელს მისი შემოსავალი იყო 10 მილიარდი. მისმა დაგროვილმა კაპიტალმა გადააჭარბა მაიკროსოფტის დამფუძნებლის ბილ გეითსის კაპიტალს, რომელიც იყო ყველაზე მდიდარი ადამიანი 13 წლის განმავლობაში.

გეითსის კაპიტალი ამ ეტაპზე შეადგენს 58 მილიარდ დოლარს და იმყოფება მსოფლიოს უმდიდრესი ადამიანების რეიტინგის მესამე პოზიციაზე. წინა წელს მან მიიღო მხოლოდ 2 მილიარდი დოლარი.

მექსიკის ტელეკომუნიკაციის მაგნატი Carlos Slim Helú არის მსოფლიოს უმდიდრესი ადამიანების რეიტინგის მეორე პოზიციაზე. მისი კაპიტალი შეადგენს 60 მილიარდ ამერიკულ დოლარს. მისმა შემოსავალმა წინა წელს შეადგინა 11 მილიარდი ამერიკული დოლარი.

„ენერგო-პრო ჯორჯიასა“ და „საქკაბელის“ ერთობლივი კონტრაქტი

„ენერგო-პრო ჯორჯიამ“ „საქკაბელის“ ქარხანასთან 15 მილიონი ლარის ღირებულების კონტრაქტი გააფორმა, რაც სხვადასხვა ტიპის საკაბელო პროდუქციის წარმოებას გულისხმობს.

„ენერგო-პრო ჯორჯია“ გამრიცხველიანების პროცესში „საქკაბელის“ მიერ წარმოებულ პროდუქციას გამოიყენებს.

25 ყველაზე ძალაუფლებიანი ადამიანი ბიზნესში:

ზოგიერთი მათგანი არის მშენებელი, ზოგიერთი დაქირავებული „იარაღი“, მაგრამ ისინი ცნობილნი არიან მსოფლიოსთვის როგორც ყველაზე, ძალაუფლებიანი ადამიანები. მათი ათეული ასე გამოიყურება:

ფოთის წისქვილქარხნის აქციები გაიყიდა

ფოთის „წისქვილ ქარხნის“ აქციათა პაკეტის 92.8%-ის მფლობელი გახდა შპს „სონატა ალიანს ჯორჯია“. სააქციო საზოგადოების 543848 აქციაზე 5 მარტს დადებული არასაბირჟო გარიგების შედეგები ქარხნის მეპატრონემ კანონით განსაზღვრულ ვადაში საქართველოს საფონდო ბირჟას მიაწოდა. გარიგების მოცულობა 2 692 047 ლარით განისაზღვრა.

ვაგზლის შენობის რესტავრირება 1 წელიწადში დასრულდება

საქართველოს რეკონსტრუქციასა და განვითარების კომპანია (GRDC) რამდენიმე დღეში თბილისის ცენტრალური ვაგზლის შენობაში სამშენებლო სამუშაოებს დაიწყებს. კომპანია 20 მილიონი დოლარის ჩადებას გეგმავს.

ინვესტიცია რკინიგზის სადგურში ახალი ტიპის სატრანსპორტო და სავაჭრო კვანძების შექმნას მოხმარდება. ობიექტი GRDC-მა GMC ჰოლდინგთან ერთად 49- წლიანი იჯარით აიღო. კომპანიამ საცხოვრებელი ფართით უკვე დააკმაყოფილა აფხაზეთიდან დევნილი 90 ოჯახი, რომლებიც წლების მანძილზე რკინიგზის სადგურის შენობაში ცხოვრობდნენ. რესტავრირებულ რკინიგზის სადგურს ინვესტორი მომავალი წლის გაზაფხულზე გახსნის.

ბიზნესის წარმოებისათვის ყველაზე იაფი ქვეყანა

ბიზნესის წარმოებისთვის იაფი ქვეყნის გამოსავლენად აუდიტორიულსაკონსულტაციო საერთაშორისო კომპანიამ გამოკვლევა ჩაატარა. კვლევის შედეგების მიხედვით, ბიზნესის წარმოებისათვის უიაფეს ქვეყნად მექსიკა დასახელდა.

ამ ქვეყანაში ბიზნესის წარმოება აშშ-სთან შედარებით 20.5%-ით იაფია. ამ მხრივ მექსიკური ქალაქები პუაბლა, გვადალახარა და მონტერეია გამოირჩევა. კვლევისას ისეთი მაჩვენებლები იქნა გათვალისწინებული, როგორებიცაა მუშახელის ღირებულება, ინფრასტრუქტურის განვითარება, საგადასახადო სისტემა, უძრავი ქონების ბაზარზე არსებული მდგომარეობა და ა.შ. მექსიკის შემდეგ, რეიტინგის პირველ ათეულში კანადა, აშშ, ავსტრალია, საფრანგეთი, დიდი ბრიტანეთი, ნიდერლანდები, იტალია, იაპონია და გერმანია მოხვდნენ.

საერთაშორისო ტურისტული გამოფენა

10-12 აპრილს „Expogeorgia“-ს საგამოფენო დარბაზში გაიმართა მე-10 საერთაშორისო ტურისტული გამოფენა. ქართულ ტურისტულ ორგანიზაციებთან ერთად წარმოდგენილი იყო ასევე საერთაშორისო ორგანიზაციებიც.

გამოფენის მონაწილენი იყვნენ საერთაშორისო ტურისტული ორგანიზაციები, ტურისტული სააგენტოები და ტუროპერატორები.

მონაწილეობას ღებულობდნენ ასევე სასტუმროები და საზაფხულო სახლები, სამთო და საზღვაო კურორტების, ახალგაზრდული ბანაკებისა და ტურისტული აღჭურვილობების წარმომადგენელნი.

აღნიშნული გამოფენის მონაწილენი ტურისტულ მომსახურებასთან ერთად გვთავაზობდნენ სხვადასხვა პროდუქტსა და მომსახურებას: საკონსულტაციო მომსახურებას, საზოგადოებრივ ურთიერთობებს, განათლებას, ტურისტულ ჟურნალგაზეთებს, გამომცემლობას, ტურისტულ დაზღვევას, საინვესტიციო პროგრამებს, ამავე დროს მუსიკალურ ფესტივალებს, რესტორნებს, თეატრსა და მუზეუმებს.

„სემეკმა“ მიერთების ტარიფები განსაზღვრა

საქართველოს ენერგეტიკის მარეგულირებელმა ეროვნულმა კომისიამ, (სემეკი) ელექტროენერგიის გამანაწილებელ ქსელზე მომმარებლის მიერთების ახალი ტარიფები განსაზღვრა.

სემეკის ინფორმაციით, გამანაწილებელ ქსელზე მიერთებისას მომხმარებელი ერთჯერად გადასახადს იხდიდა.

ახალი დადგენილებით, გადასახადი კილოვატსაათების ოდენობაზე იქნება დამოკიდებული. სემეკმა მიერთების ტარიფი შემდეგნაირად განსაზღვრა: 0 კვტ-დან 6 კვტ-ს ჩათვლით - 0 ლარი; 6 კვტდან 20 კვტ-ს ჩათვლით - 20 ლარი; 20 კვტ-დან 50 კვტ-ს ჩათვლით - 70 ლარი; 50 კვტ-დან 100- კვტ-ს ჩათვლით 120 ლარი და 100 კვტ-დან ზევით 170 ლარი.

ახალი ტარიფი ვრცელდება მხოლოდ იმ საცხოვრებელი ბინის, საწარმოს ან სხვა ობიექტის გამანაწილებელ ქსელთან მიერთებაზე, რომლებიც არ არიან მიერთებულნი გამანაწილებელ ქსელთან.

„საერთაშორისო კერძო მეწარმეობის ცენტრი“ - CIPE ამერიკის შეერთებული შტატების სავაჭრო პალატისა და აშშ-ს დემოკრატიის ეროვნული მხარდაჭრის ორგანიზაციის არაკომერციული წევრია. CIPE-ი ამერიკის შეერთებული შტატების სავაჭრო პალატის მიერ 1983 წელს დაფუძნდა. CIPE-ს მხარდაჭერილი აქვს 1000-ზე მეტი პროექტი, მათ შორის 100-მდე ინიციატივა განვითარებად ქვეყანაში. CIPE-ი ითვალისწინებს კერძო სექტორის ჩართულობას სახელმწიფო პოლიტიკის ხელშეწყობასა და ინსტიტუციონალურ რეფორმეში, ასევე სახელმწიფო მმართველობის გაუმჯობესებასა და საბაზრო საწყისებზე დაფუძნებული დემოკრატიული სისტემის მშენებლობას.

CIPE-ის მისია - მსოფლიოს მასშტაბით დემოკრატიის გაძლიერება კერძო მეწარმეობისა და საბაზრო რეფორმების ხელშეწყობის გზით.

CIPE-ის ამოცანები:

CIPE-ი მუშაობს ოთხი პრინციპული კუთხით, რომელიც მოიცავს ბიზნესსაზოგადოების დახმარებას, გახდნენ საბაზრო რეფორმებისა და დემოკრატიული მმართველობის წამყვანი ხელშემწყობები.

CIPE-ი თანამშრომლობს ბიზნესასოციაციებ- თან და სხვა კერძო სექტორის ორგანიზაციებთან ისეთ ქვეყნებში, სადაც არის პროგრესის საჭიროება და რეფორმების შესაძლებლობა.

2007 წლის სექტემბრიდან საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაცია CIPE-ის პარტნიორია. თანამშრომლობის ფარგლებში საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაცია ახორციელებს პროექტს - „ბიზნესგარემოს გაუმჯობესება საქართველოში“.

საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციის პროექტის - „ბიზნესგარემოს გაუმჯობესება საქართველოში” ფარგლებში განხორციელდა ბიზნესგარემოს კვლევა, რომლის შედეგადაც შესწავლილ იქნა 1000 საწარმო საქართველოს მასშტაბით. აღნიშნული რაოდენობრივი კვლევის შედეგად გამოვლინდა, რომ კანონების ხშირი ცვალებადობა, ასევე მრავალი ორაზროვანი და რთულად გასაგები ჩანაწერი ყველაზე მნიშვნელოვანი პრობლემებია კერძო სექტორისათვის. ბიზნესის წინაშე მდგარი პრობლემებისა და სხვდასხვა სეტორების შესაძლო როლების შესახებ წინა ნომერში ვისაუბრეთ. ახლა გთავაზობთ უშუალოდ კანონდებლობასა და მასთან დაკავშირებული გამოვლენილი მნიშვნელოვანი საკითხების მიმოხილვას.

ზოგადი შეფასებები

შესწავლილი საწარმოების 42%-ს მხოლოდ 1-დან 5 წლამდე ოპერირების გამოცდილება აქვს. თითქმის ყოველთვიურად იზრდება რეგისტრირებულ საწარმოთა რაოდენობა, თუმცა ბევრი მათგანი ვერ ახერხებს ბიზნესის წარმატებულ მართვას და საკმაოდ მოკლე პერიოდში ტოვებს ბაზარს. ყოველივე ეს კიდევ ერთხელ ადასტურებს იმ გარემოებას, რომ ბიზნესის მართვისა და დაგეგმვის კულტურა ძალიან დაბალია. ამ მიმართულებით საკმაოდ ბევრია გასაკეთებელი, განსაკუთრებულ ხელშეწყობას კი მიკრო და მცირე ბიზნესი საჭიროებს.

შესწავლილი საწარმოების ფუნქციონირების პერიოდები:

ჩატარებულ კვლევაში შესწავლილია მეწარმეთა დამოკიდებულებები და ხედვები ბიზნესგარემოს სხვადასხვა ასპექტების მიმართ. რესპოდენტებმა ასევე მოახდინეს ბიზნესგარემოს ზოგადი შეფასება. გამოკითხულთა უმრავლესობის (61%25) აზრით, ბიზნესგარემო საქართველოში მეტ-ნაკლებად ნორმალურია. 26%25-ს მიაჩნია, რომ არსებული გარემო აფერხებს ბიზნესის განვითარებას. გამოკითხულთა მხოლოდ 7%25-სათვის არის ბიზნესგარემო - პოზიტიური და ხელს უწყობს კერძო სექტორის განვითარებას.

ბიზნესგარემოს ზოგადი შეფასება

ბიზნესის ოპერირების ძირითად წესებს აწესებს სახელმწიფო შესაბამისი საკანონმდებლო ბაზით. სწორედ კანონმდებლობაზეა დამოკიდებული, რამდენად გამჭვირვალე, სამართლიანი და მოქნილია ბიზნესგარემო. თუმცა ეს მედლის მხოლოდ ერთი მხარეა. არა ნაკლებ მნიშვნელოვანია, რამდენად ფლობენ მეწარმეები ინფორმაციას მათი საქმიანობის მარეგულირებელი კანონისა თუ ნორმატიული აქტის შესახებ.

კვლევის შემდეგი ბლოკი მიზნად სწორედ კანონმდებლობასთან მიმართებაში კერძო სექტორის ცნობიერების დონისა და დამოკიდებულების გამოვლენას ისახავდა.

საკანონმდებლო რეგულირების ზოგადი შეფასება

გამოკითხული 1000 საწარმოდან კითხვაზე: „რომელი კანონები არეგულირებს თქვენს ბიზნესს?“ - საგადასახადო კოდექსი 77%25-მა დაასახელა. სხვა კანონებზე გაცილებით დაბალი მაჩვენებელი მოდის (საშუალოდ 5%25), რაც მიუთითებს იმაზე, რომ მეწარმეების უმრავლესობა უბრალოდ არ ფლობს ინფორმაციას, თუ რომელი კანონები არეგულირებს მათ საქმიანობას. ზოგადად, საგადასახადო კოდექსის მხრივაც საკმაოდ დაბალი მაჩვენებელია, ანუ შესწავლილი საწარმოების 23%25-მა არც კი იცის, რომელი კანონის მიხედვით იხდის გადასახადებს. ამას ადასტურებს ის ფაქტიც, რომ ზოგიერთმა მცირე მეწრამემ კითხვაზე: „რა გადასახადებს იხდით?“ -

საშემოსავლო გადასახადთან ერთად ელექტროენერგიის, გაზისა და სხვა კომუნალური გადასახადებიც დაასახელა. რესპოდენტთა 14%25-მა საერთოდ ვერ დაასახელა ვერც ერთი კანონი, რომელიც მის ბიზნესს არეგულირებს. ეს, ალბათ, საკმაოდ საგანგაშო მონაცემია.

რესპოდენტთა თითქმის 40%25-ს მიაჩნია, რომ კანონები საჭიროებს ცვლილებებს; დაახლოებით 25%25-ის აზრით, კანონმდებლობა ძალიან ხშირად იცვლება და, ამასთან, მრავლადაა რთული და ორაზროვანი ჩანაწერები. მხოლოდ მეწარმეთა 9%25-მა შეაფასა ქართული ბიზნესმარეგულირებელი კანონმდებლობა, როგორც გამართული და სავსებით გასაგები.

არსებული კანონმდებლობის ზოგადი შეფასება

ლიცენზიები და ნებართვები

ლიცენზიები და ნებართვები ქართული ბიზნესის ერთ-ერთი მძიმე ტვირთი იყო წლების განმავლობაში. 2004 წელს მიღებული ახალი კანონის შედეგად მნიშვნელოვნად შემცირდა ლიცენზიებისა და ნებართვების რაოდენობა. აღნიშნული რეფორმის დადებითი ზეგავლენა კიდევ ერთხელ დაადასტურა ჩატარებულმა კვლევამ. რესპოდენტთა მხოლოდ 23%25 საჭიროებდა ლიცენზიას, 3%25-მა კი არ იცოდა ექვემდებარებოდა თუ არა მათი საქმიანობა ლიცენზირებას. აქ ისევ ინფორმირებულობის პრობლემას ვხვდებით. თუმცა, სხვა კანონებისგან განსხვავებით ამ მიმართულებით მეწარმეები ყველაზე მეტად არიან ინფორმირებულნი. რაც შეეხება იმ მეწარმეებს, რომლებიც საჭიროებენ ლიცენზიას ან/ და ნებართვას, მათი 96%25 უკვე ფლობს შესაბამის ლიცენზიას/ ნებართვას, ხოლო დანარჩენი 4%25 კი კვლევის ჩატარების პერიოდისათვის შესაბამისი დოკუმენტის მიღების პროცესში იყო. ლიცენზიის მფლობელთა ნახევარზე მეტმა პროცედურა უპრობლემოდ გაიარა, ხოლო დანარჩენთათვის ლიცენზიის/ნებართვის მიღების პროცედურა საკმაოდ პრობლემატური აღმოჩნდა.

ლიცენზიის მფლობელთა 31%25-ს მიაჩნია, რომ აუცილებელია ლიცენზიის/ ნებართვის მისაღებად საჭირო დროის შემცირება, 31%25-ის აზრით კი პროცედურა გამართულია და არ საჭიროებს გაუმჯობესებას, 23%25 უკმაყოფილოა წარსადგენი დოკუმენტების სახეებითა და რაოდენობით.

ლიცენზიის/ნებართვის მიღების პროცესის შეფასება

საგადასახადო კანონმდებლობა

როგორც აღინიშნა, საგადასახადო კოდექსი ყველაზე ხშირად დასახელდა მეწარმეების მიერ. ზოგადადაც, ეს ბიზნესის მარეგულირებელი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი იურიდიული დოკუმენტია. კვლევის ერთერთი მიზანი კონკრეტული მიმართულებების მიმართ მეწარმეების ცნობიერების დონისა და დამოკიდებულების შეფასებაა.

კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ მეწარმეთა 96%25 იხდის საშემოსავლო გადასახადს, 86%25 კი -სოციალურ (შენიშვნა: საველე კვლევის პერიოდისათვის საკანონმდებლო ცვლილება სოციალური გადასახადის გაუქმების შესახებ ძალაში არ იყო შესული). საგულისხმოა ის მონაცემი, რომ საწარმოთა მხოლოდ 61%25 იხდის მოგების გადასახადს. დამატებული ღირებულების გადასახადის გადამხდელი გამოკითხულ რესპოდენტთა 27%25-ია.

გადასახადები, რომლებსაც იხდის ქართული ბიზნესი

რესპოდენტებმა შეაფასეს საგადასახადო კოდექსი: მათ 27%25-ს მიაჩნია, რომ კანონი მეტ-ნაკლებად გამართული და გასაგებია. თუმცა, რესპოდენტთა უმრავლესობის (41%25) აზრით, კოდექსი საჭიროებს ცვლილებებს და იგი საკმაოდ დასახვეწია; 12%25-ისათვის კი პრობლემატურია ხშირი საკანონმდებლო ცვლილებები.

საგადასახდო კანონმდებლობისა და მეწარმეების ცნობიერების დონეზე საუბრისას აუცილებელია შევაფასოთ, რამდენად ხელმისაწვდომია ინფორმაცია საკანონმდებლო ცვლილებებისა და ახალი პროცედურების შესახებ. რესპოდენტთა მხოლოდ 27%25-ს მიაჩნია, რომ ისინი სრულიად ინფორმირებულნი არიან; 37%25 ფლობს მათთვის აუცილებელ ძირითად ინფორმაციას; ხოლო 35%25-სთვის კი ინფორმაცია ან საერთოდ არაა ხელმისაწვდომი, ან ძალიან უჭირთ კითხვებზე პასუხების მიღება.

შესწავლილ საწარმოთა 51%25 საგადასახადო ინფორმაციას უშუალოდ საგადასახადო ორგანოში იღებს, რაც, ალაბათ, საკმაოდ კარგი მაჩვენებელია და საგადასახადო ორგანოების მუშაობის გაუმჯობესებაზე მიუთითებს.

ასევე გამოიკვეთა მას-მედიის როლი. მეწარმეთა 39%25 საჭირო ინფორმაციას ტელევიზიის, რადიოს ან/და გაზეთის საშუალებით იღებს. აქვე, ალბათ, უნდა გავითვალისწინოთ ფინანსთა სამინისტროს მიერ წარმოებული კამპანიებიც.ზოგადად, რესპოდენტებმა საგადასახადო პროცედურები შეაფასეს როგორც უპრობლემო ან ნაკლებად პრობლემატური. საკმაოდ კრიტიკულად შეფასდა გადასახადების მოცულობა, მიუხედავად განხორციელებული რეფორმებისა. უნდა გავითვალისწინოთ ისიც, რომ მეწარმისათვის ყოველთვის სასურველი იქნება ყველაზე დაბალი გადასახადის შემცირებაც კი. რესპოდენტთა 53%25-ის შეფასებით, ძალიან მაღალია საშემოსავლო გადასახადი. რაც შეეხება მოგების გადასახადს, მეწარმეთა 40%25-სთვის მისი განაკვეთი ნორმალურია, ხოლო 58%25-სთვის - მაღალი. რესპოდენტთა თითქმის 60%25 მიიჩნევს, რომ ასევე ძალიან მაღალია დამატებული ღირებულების გადასახადი. ქონების გადასახადის შეფასებისას კი რესპოდენტთა უმრავლესობამ (55%25) აღნიშნა, რომ მისი განაკვეთი ნორმალურია.

საველე კვლევის პროცესისათვის ცვლილება სოციალური გადასახადის გაუქმებასა და საშემოსავლოს ზრდასთან დაკავშირებით საგადასახადო კოდექსში უკვე შესული იყო, თუმცა არ იყო ძალაში შესული. რესპოდენტთა 49%25 არ ფლობდა ინფორმაციას ამ მნიშვნელოვანი ცვლილების შესახებ. ინსტრუქციის შესაბამისად ინტერვიუს პროცესში მათ მიეწოდათ შესაბამისი ინფორმაცია. ცნობილია, რომ აღნიშნულ ცვლილებას არაერთგვაროვანი რეაქციები და შეფასებები მოჰყვა. საინტერესოა უშუალოდ მეწარმეების აზრი, თუ რა გავლენას მოახდენდა აღნიშნული ცვლილება მათ ბიზნესზე.

საკანონმდებლო ცვლილების ზეგავლენის შეფასება

საბაჟო კანონმდებლობა

შესწავლილ საწარმოთა მხოლოდ 13%25 ახორციელებს ექსპორტს ან/და იმპორტს. ეს მაჩვენებელი, ალბათ, იმაზეც მიუთითებს, რომ საერთაშორისო ბაზრებზე ძირითადად მსხვილი კომპანიები ახერხებენ გასვლას. ამდენად, აუცილებელი იქნება ექსპორტის ხელშემწყობი ღონისძიებების გატარება. გამოკითხულთა 51%25-ს მიაჩნია, რომ კოდექსი საკმაოდ დასახვეწია; 25%25-ის აზრით, საბაჟო კანონმდებლობა მეტნაკლებად გამართულია; 13%25 კი ფიქრობს, რომ კოდექსში მრავლადაა ორაზროვანი და რთულად გასაგები ჩანაწერები.

ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობის საკითხების გამოვლენისას დადგინდა, რომ ძირითად საბაჟო ინფორმაციას რესპოდენტების 43%25 უკვე ფლობს, 32%25-ს კი მიაჩნია, რომ სრულიად ინფორმირებულები არიან. რაც შეეხება ინფორმაციის წყაროებს, რესპოდენტთა 49%25 ინფორმაციას უშუალოდ საბაჟო ორგანოებიდან იღებს, ხოლო 28%25 კი - მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებიდან. საბაჟო კანონმდებლობა, შეიძლება ითქვას, სრულიად შეიცვალა და ახალი პირობები დააწესა. რესპოდენტებმა შეაფასეს სხვაობები ძველ და ახალ საბაჟო კანონდებლობას შორის. 35%25 საკმაოდ სკეპტიკურად აფასებს ახალ კოდექსს და ფიქრობს, რომ არაფერი არ შეცვლილა; 30%25-ის აზრით, მნიშვნელოვანი სხვაობა იმაში მდგომარეობს, რომ გამარტივდა პროცედურები; 8%25 კი მიიჩნევს, რომ შემცირდა ტარიფები.

დღეს კომპანიები ცდილობენ სხვადასხვა ხერხებითა და მეთოდებით დაიმკვიდრონ კუთვნილი ადგილი ქართულ ბიზნესსექტორში, სწორედ ამიტომ ისინი ხშირად გვევლინებიან ახალი პროდუქტებისა თუ მომსახურებების ინიციატორებად. ხშირ შემთხვევაში ხდება ისე, რომ კომპანიები ჯერ აწარმოებენ ამა თუ იმ ახალ პროდუქტს/მომსახურებას და მხოლოდ შემდგომ აღმოაჩენენ ხოლმე, რომ მათ მიერ შეთავაზებული პროდუქტის/მომსახურების გაყიდვა არც თუ ისე ადვილი ყოფილა. შემდეგ კი ხშირად ჩნდება კითხვები: რატომ არ იყიდება პროდუქტი? რა არის ამის მიზეზი? და ბოლოს კი ფიქრობთ, რომ თქვენ უბრალოდ არ გაგიმართლათ.

პასუხი მარტივია - ბიზნესების უმრავლესობას არ ესმის ბაზრის ხმა, რაც გულისხმობს, რომ ისინი სთავაზობენ ისეთ პროდუქტს ან მომსახურებას, რომელიც არ პასუხობს მომხმარებელთა და ბაზრის საჭიროებებსა და მოთხოვნებს. სწორედ ამიტომ პროდუქციის ან სერვისის შექმნამდე და შეთავაზებამდე, თითოეულმა კომპანიამ კარგად უნდა გაარკვიოს, რა უნდა მომხმარებელს, რა ფასად იყიდის ამ პროდუქტს და რატომ იყიდის სწორედ ამ პროდუქტს და არა სხვას.

ამ სპეციფიკური მარკეტინგული პრობლემების მოგვარების გზა არის მარკეტინგული კვლევები. აქ ჩნდება კიდევ რამოდენიმე კითხვა: რა არის მარკეტინგული კვლევა და რისთვის გვჭირდება იგი?

იმისათვის, რომ მენეჯერმა მიიღოს მართებული გადაწყვეტილება ნებისმიერ საკითხთან დაკავშირებით, იგი აუცილებლად უნდა ფლობდეს ყველა სახის საჭირო ინფორმაციას. საჭირო ინფორმაციის ფლობა ხშირ შემთხვევაში დიდ პრობლემას წარმოადგენს, მენეჯერები მიმართავენ სხვადასხვა მექანიზმებსა და წყაროებს. ინფორმაციის მოძიების ერთ-ერთ გავრცელებულ და ყველაზე აქტუალურ წყაროს წამოადგენს მარკეტინგული კვლევა, რომლის მიზანია უზრუნველყოს მენეჯერი გადაწყვეტილების მიღებისათვის საჭირო ინფორმაციით.

მარკეტინგული კვლევების გამოყენების მიზეზები სხვადასხვაა:

1. ბაზრის შესაძლებლობებისა და პრობლემების იდენტიფიცირება;

2. საჭირო მარკეტინგული ქმედებების განხორციელება, დახვეწა და შეფასება;

3. მარკეტინგული აქტივობების შესრულების მონიტორინგი;

4. მარკეტინგის, როგორც პროცესის გაუმჯობესება. მარკეტინგული კვლევებისგანხორციელება მოიცავს 11 ეტაპს:

ბიზნესსაკონსულტაციო ქსელი - საქართველო მცირე და საშუალო ბიზნესის წარმომადგენლებს სთავაზობს კონსულტაციებსა და ტრენინგებს ბიზნესის სხვადასხვა მიმართულებით. ჩვენ ერთი წლის განმავლობაში უკვე 800-მდე მეწარმეს დავეხმარეთ სხვადასხვა კუთხით, კერძოდ: საწარმოთა რეგისტრაცია, კადრების დაქირავება, კადრების გადამზადება, მარკეტინგული გეგმის და სტრატეგიის შემუშავება, ბიზნესკონსულტაციები და ტრენინგები.

„ბიზნესსაკონსულტაციო ქსელი - საქართველო“, თბილისი კონსალტინგი სხვადასხვა მომსახურებებ- თან ერთად გთავაზობთ მარკეტინგული კვლევების განხორციელებას მთელი საქართველოს მასშტაბით. ჩვენი მომსახურება მოიცავს კვლევის განხორციელებისათვის საჭირო 11 ეტაპს, ანუ პრობლემის იდენტიფიცირებისა და კვლევის ტიპის დაგენიდან საბოლოო ანგარიშის მომზადების ჩათვლით. მოთხოვნის შემთხვევაში თქვენ მიიღებთ ჩვენი ექსპერტების მიერ მომზადებულ რეკომენდაციებსა და კონკრეტულ ქმედებებს, რომლებიც უნდა განახორციელოს თქვენმა კომპანიამ. ჩვენთან თანამშრომლობა იქნება თქვენი ბიზნესის წარმატების საწინდარი.

საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოცაცია სწავლობს შრომის ბაზრის განვითარების ხარისხს საქართველოში. პროექტ „მომავალი სიღარიბის გარეშე“-ს ფარგლებში შესწავლილ იქნა სახელმწიფო დასაქმების პროგრამები, რისთვისაც გამოიკითხა 1000 საწარმო.

ქვეყანაში სიღარიბის დონის შესამცირებლად ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ამოცანაა უმუშევრობის შემცირება, რაც მიიღწევა სტაბილური სამუშო ადგილების შექმნით. აღნიშნულის განხორციელებისათვის კი აუცილებელია არსებული შრომის ბაზრის შესწავლა, მისი მოთხოვნების განსაზღვრა, სახელმწიფოს მხრიდან სწორი სოციალური პოლიტიკის შემუშავება და გატარება.

საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციამ განახორციელა სამაგიდო კვლევა პროექტ - „მომავალი სიღარიბის გარეშე“-ის ფარგლებში, რომელიც ასახავს საქართველოს შრომის ბაზრის პრობლემებსა და გამოწვევებს, სახელმწიფოს როლის მნიშვნელობას უმუშევრობის შემცირების კუთხით, სახელმწიფო დასაქმების პროგრამების შეფასებას და რეკომენდაციებს.

საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციამ ჩაატარა სხვადასხვა ტიპის კვლევები საქართველოში არსებული შრომის ბაზრის ანალიზის, ასევე სახელმწიფო დასაქმების პროგრამების შეფასების მიზნით.

მიმდინარე სახელმწიფო დასაქმების პროგრამები

2007 წლის ივნისიდან ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს მიერ ახალი სამუშაო ადგილების შექმნის მიზნით დაიწყო მცირე და საშუალო ბიზნესის დაფინანსება დაბალპროცენტიანი (low-rate) კრედიტით, რომელიც მიმართულია ტურიზმის სფეროს განვითარებისაკენ.

დასაქმების პროგრამის მიზანს წარმოადგენდა:

მთავრობამ „დასაქმების პროგრამა 2007“-ის პარტნიორად ტენდერის საფუძველზე „პროკრედიტ ბანკი“ შეარჩია, რომელსაც 5-მილიონიანი საკრედიტო რესურსი გამოეყო.

დაგეგმილისამებრ, გაცემული კრედიტების მოცულობამ 1 000 ლარიდან 50 000 ლარამდე შეადგინა 5 წლამდე ვადით. დაფინანსება გაიცა მათზე, ვინც ბანკს წარმოუდგინა საუკეთესო ბიზნესიდეა. აღნიშნულმა პროგრამამ მოიცვა შემდეგი რეგიონები: იმერეთი, კახეთი, სამეგრელო/ზემო სვანეთი, მცხეთა-მთიანეთი, სამცხე-ჯავახეთი, ქვემო ქართლი, შიდა ქართლი, რაჭა/ლეჩხუმი/ქვემო სვანეთი, გურია, აჭარა. პროგრამის ფარგლებში უპირატესობა იმ პროექტებს ენიჭებოდა, რომლებიც ხელს უწყობდნენ ტურიზმის განვითარებას შესაბამის რეგიონებში. ფონდის დიდი ნაწილი (4 მილიონი ლარი) მიმართული იყო მცირე ბიზნესისა და ოჯახური მეურნეობისაკენ, რომლებიც ტურიზმის სფეროში საქმიანობდნენ და დამატებით ფინანსურ და ადამიანურ რესურსებს საჭიროებდნენ.

ტურიზმის განვითარების სესხის პირობები შემდეგნაირად იყო წარმოდგენილი:

კრედიტის დაფარვის გრაფიკი დგებოდა კლიენტთან შეთანხმებით, ძირითადად სესხი გაიცემოდა სეზონური დაფარვებით.

სესხების განაწილება რეგიონების მიხედვით

2008 წლის იანვრის მონაცემებით მცხეთა - მთიანეთის რეგიონზე მოდიოდა გაცემული სესხების 24%25, სულ 625 000 ლარის ოდენობით. ამ რეგიონში თანხები შემდეგნაირად გადანაწილდა:

სამცხე - ჯავახეთის რეგიონში გაცემულმა სესხების ჯამმა შეადგინა 521 500 ლარი (20%25), აქედან ახალციხეზე - 50 000 ლარი, ხოლო ბორჯომის ხეობაზე - 471 500 ლარი. კახეთის რეგიონში გაცემულ იქნა მთელი თანხის 17%25, ანუ 432 000 ლარი, შესაბამისად:

კრედიტი მოცულობით 5 000 (ხუთი ათასი) ლარი მიიღო 26-მა ორგანიზაციამ. როგორც ცხრილიდან ჩანს, აღნიშნულ ორგანიზაციებზე კრედიტის მიცემის შედეგად დასაქმდა 270 ადამიანი, ანუ შეიძლება ითქვას, რომ თითო ორგანიზაციამ საშუალოდ დაასაქმა 10 ადამიანი. 2008 წლის 31 იანვრის მონაცემებით სულ მიღებულია დაახლოებით 1000-ზე მეტი განაცხადი, მათგან გასაცემად დამტკიცდა 115 განაცხადი. შერ- ჩეული განაცხადების საფუძველზე დამტკიცებული და გაცემული თანხა უდრის 2 483 000 ლარს. გაცემული კრედიტების რაოდენობამ შეადგინა 115, აქედან 92%25 ანუ 106 კრედიტი გაიცა ინდ. მეწარმეზე. მხოლოდ 9 კრედიტი გაიცა შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებაზე.

აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ 29 დამწყები ბიზნესი დაფინანსდა საერთო მოცულობით - 664 900 ლარი, რამაც გაცემული სესხების მთლიანი მოცულობის 26%25 შეადგინა. თანხის დანარჩენი 74%25 (1 918 100 ლარი) 86 არსებული საწარმოს დაფინანსებას მოხმარდა.

ტრენინგები გაიარა საქართველოს სხვადასხვა რეგიონების 500-ზე მეტმა მცხოვრებმა. აღნიშნული პროგრამის ფარგლებში სწავლებები განახორციელეს სატრენინგო ცენტრებმა თბილისში, თელავში, ქუთაისში, ზუგდიდში, მესტიაში, ლენტეხში, ახალციხესა და ახალქალაქში.

პრეზიდენტის დასაქმების ეს პროგრამა მიმართული იყო რეგიონებში ეკონომიკური ინფრასტრუქტურის გაძლიერებისა და ტურიზმის სფეროს გააქტიურებისაკენ.

სახელმწიფომ მიიჩნია, რომ საქართველოს რეგიონებში, ტურისტული საქმიანობის პოტენციალის მიუხედავად, მოსახლეობას არასაკმარისი ინფორმაცია და უნარ-ჩვევები გააჩნია ტურისტული ბიზნესის განვითარების შესაძლებლობებსა და ტენდენციებზე.

მოქმედ და პოტენციურ მეწარმეთა მხრიდან ბანკში წარდგენილ განცხადებებში ძირითადი აქცენტი იყო საცხოვრებელი სახლების ოჯახურ სასტუმროებად, ე.წ. „გესტჰაუზებად“ გადაკეთებაზე. უნდა აღინიშნოს, რომ ეს სერვისი გათვლილია არა მხოლოდ უცხოელებზე, არამედ შიდა ტურიზმის განვითარებაზეც, გარდა საოჯახო სასტუმროებისა, აგრეთვე მოთხოვნაა ხალხური რეწვის საქმიანობის, ტურისტულ ეკი პირების და მოწყობილობების გაქირავების დაფინანსებაზე და სხვ.

პროექტის მონაწილეთა კონტინგენტს შეადგენდა როგორც ახალგაზრდა, ასევე ასაკოვანი მოსახლეობა, ხოლო პროექტის მონაწილეთა საშუალო ასაკობრივი მაჩვენებელი 46 წელია. მიჩნეულია, რომ რაიონებში მცხოვრებ ასაკოვან ადამიანებს ბოლო 17 წლის მანძილზე, ფაქტობრივად, არ განუახლებიათ თავიანთი ცოდნის მარაგი, რითაც ძალზედ ჩამორჩნენ თნამედროვე ინფორმაციას და მინიმალური ცოდნის სტანდარტებს. შესაბამისად, სატრენინგო პროგრამებს აქვს ორი მიმართულება:

პროგრამის ფარგლებში დაიბეჭდა სახელმძღვანელოები, რომლებიც ტრენიგების მონაწილეებს გადაეცათ.

სახელმწიფო მიიჩნევს, რომ არსებული 5 მილიონის გრძელვადიანი ინვესტირება მცირე და საშუალო ტურისტულ საწარმოებში რადიკალურად ვერ შეცვლის დასაქმების კუთხით არსებულ პრობლემატიკას, თუმცა ალბათობა კრედიტის მიღებისა მოქმედ თუ დამწყებ მცირე მეწარმეს ბევრად მეტი აქვს სწავლების პროგრამის შემდეგ, ვიდრე ამ სწავლებამდე. იმ შემთხვევაში თუ ბანკი დააფინანსებდა მეწარმის ტურისტულ ბიზნესს, დასაქმების პროგრამა შემდგომ ეტაპებზეც სერიოზულ თანადგომას უწევდა მას კონსულტირებისა და მარკეტინგული დახმარების სახით. ასევე, ბანკი ეხმარებოდა მეწარმეებს ტურისტული მარშუტების ჩამოაყალიბებასა და ტუროპერატორებისათვის წარდგენაში.

რაც შეეხება თავად პროგრამის ინაარსს, აღნიშნული პროგრამის ცალკეული ელემენტები დასავლეთ ევროპული და პოსტ-კომუნისტური სივრცის ტურისტული პროექტებიდან არის შერჩეული. როგორც მთავრობა აცხადებს, პრეზიდენტის დასაქმების პროგრამის მთავარი უპირატესობა ის არის, რომ იგი გრძელვადიანია და წარმატების შემთხვევაში მცირე მეწარმეს სოციალურ მდგრადობას და საკუთარი საქმის დაწყების შესაძლებლობას აძლევს.

2007-2008 წლის დასაქმების საპრეზიდენტო პროგრამა

2007 წლის 5 დეკემბერს საქარ- თველოს პრეზიდენტის ინიციატივით გამოიყო 100 მილიონი ლარი დასაქმების აქტიური პოლიტიკის განხორციელებისათვის, რომელიც ითვალისწინებდა 100 000-მდე სამუშაოს მაძიებლის პროგრამაში ჩართვას. კომპანიებს, რომლებსაც ჰქონდათ თავისუფალი ვაკანსიები და ესაჭიროებოდათ თანამშრომლები სხვადასხვა სფეროში, რეგისტრაცია უნდა გაევლოთ ეკონომიკური განვითარების სამინისტროში.

2007-2008 წლის დასაქმების პროგრამა 25-დან 60-წლამდე ასაკის 100 000 ადამიანზე იყო გათვლილი. პროგრამის ფარგლებში სახელმწიფო უზრუნველყოფდა კომპანიებისთვის საჭირო კადრების სამთვიან პროფესიულ გადამზადებას, რომლის მიმდინარეობისას თითოეული ადამიანი სტიპენდიის სახით თვეში 200 ლარს მიიღებდა. მთლიანად პროგრამის განსახორციელებლად სახელმწიფომ 60 მილიონი ლარი გამოყო.

სარეგისტრაციო პუნქტები გაიხსნა თბილისში, ქუთაისში, რუსთავში, ბა- თუმსა და ფოთში.

2008 წლის თებერვლის მონაცემებით, 114 ათასი ადამიანიდან 200 ლარიანი სტიპენდია 111 ათასმა ადამიანმა მიიღო, რამაც ჯამურად 22 200 000 ლარი შეადგინა. მეორე თვის სტიპენდია აღნიშნული პერიოდისთვის 109 ათასმა ადამიანმა მიიღო. დასაქმების საპრეზიდენტო პროგრამის მესამე ეტაპი 2008 წლის 5 აპრილს დაიწყო და ერთი თვის მანძილზე გაგრძელდება.

საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციამ განახორციელა რაოდენობრივი კვლევა 2007-2008 წლის დასაქმების საპრეზიდენტო პროგრამის ეფექტურობის შეფასების მიზნით. კვლევა ჩატარდა საქართველოს მასშტაბით.

აღნიშნული კვლევა ითვალისწინებდა დასაქმების პროგრამების გძელვადიანი და მოკლევადიანი შედეგების განსაზღვრას და მათ ანალიზს.

სულ გამოკითხული იქნა1001 ორგანიზაცია/საწარმო. გამოკითხულთაგან „2007-2008 წლის დასაქმების საპრეზიდენტო პროგრამაში“ მონაწილეობა მიიღო 95%25-მა ანუ 945-მა საწარმო/ორგანიზაციამ, გამოკითხულთაგან 56 საწარმომ კი არ მიიღო მონაწილეობა დასაქმების პროგრამაში.

რატომ არ მიიღეთ მონაწილეობა დასაქმების პროგრამაში?

მიზეზად რესპოდენტთა ძირითადმა ნაწილმა ინფორმაციის სიმწირე დაასახელა, ხოლო 44%25-ს არ ესაჭიროებოდა დამატებითი კადრები. როგორც აღვნიშნეთ, 2007-2008 წლის დასაქმების საპრეზიდენტო პროგრამაში მონაწილეობა მიიღო (ანუ რეგისტრაცია გაიარა) 945-მა რესპოდენტმა, თუმცა აქედან 297 (ანუ 31.5%25) საწარმოს/ორგანიზაციის განაცხადს არ ჰქონია გამოხმაურება სახელმწიფოს მხრიდან. ასეთი ტიპის შემთხვევები ძირითადად დაფიქსირდა ხელვა- ჩაურში (65 საწარმო), ბათუმში (50 საწარმო), თბილისში (37 საწარმო), ქუთაისში (33 საწარმო), ხულოში (25 საწარმო), ქობულეთში, (33 საწარმო), თელავსა (14 საწარმო) და რუსთავში (6 საწარმო).

იმ საწარმოებმა, რომლებმაც მიიღეს 2007-2008 წლის დასაქმების პროგრამაში მონაწილეობა, პროგრამის ფარგლებში სულ დაასაქმეს 50 824 ადამიანი, თუმცა გრძელვადიან თანამშრომლობას დამქირავებელები გეგმავენ მხოლოდ 5 181 კადრთან, რაც თავდაპირველ დასაქმებულთა მხოლოდ 10.2%25-ს შეადგენს. რესპოდენტთა 63%25-მა კმაყოფილება გამოთქვა დასაქმების პროგრამაში მონაწილეობაზე, 20%25 ნაწილობრივ კმაყოფილია, ხოლო 17%25 - უკმაყოფილო.

გამოკითხულთა 82%25 აპირებს მომავალ დასაქმების პროგრამაში მონაწილეობის მიღებას, 3%25 უარს აცხადებს, ხოლო 15%25 ჯერ არ აქვს გადაწყვეტილი. რაც შეეხება კითხვას: „მოიტანა თუ არა მიმდინარე სახელმწიფო დასაქმების პროგრამამ დადებითი შედეგი უმუშევრობის შემცირების კუთხით?“ - ლოგიკურია, რომ პროცენტული მაჩვენებლები ანალოგიურად გადანაწილდა: კერძოდ, რესპოდენტთა 81%25 ფიქრობს, რომ უმუშევრობასთან ბრძოლაში მსგავსი ტიპის დასაქმების პროგრამები ეფექტური; 7%25-ის აზრით, არ არის ეფექტური; ხოლო 12%25-ს უჭირს კითხვაზე პასუხის გაცემა.

რაც შეეხება კითხვას, რომლის სა- შუალებითაც რესპოდენტებს უნდა შეეფასებინათ სახელმწიფოს როლი უმუშევრობასთან ბრძოლაში, პასუხები შემდეგნაირად გადანაწილდა: მეწარმეების 30%25 მიიჩნევს, რომ სახელმწიფოს მხრიდან იაფი კრედიტების გაცემა კარგი საშუალებაა უმუშევრობასთან ბრძოლაში; 24%25-ის აზრით, მნიშვნელოვანია სახელმწიფომ თავის თავზე აიღოს პოტენციურ კადრთა ტექნიკური და პროფესიული გადამზადება; 21%25 თვლის, რომ მთავრობამ უნდა განაგრძოს მსგავსი ტიპის პროგრამების შემუშავება, 11%25-ის აზრით, სახელმწიფო უნდა ახდენდეს განვითარებადი დარგების სუბსიდირებას; რესპოდენტთა 9%25-მა კი მიუთითა, რომ სახელმწიფო დასაქმებას ხელს შეუწყობს გადასახადების ღირებულებების გზით.

კერძო სექტორისთვის მნიშვნელოვანია დასაქმების სააგენტოების ეფექტური მუშაობა, რომლებიც პერიოდულად შესთავაზებენ მათ გამოცხადებულ ვაკანსიებზე კადრების ალტერნატივებს, რაც, თავის მხრივ, ხელს შეუწყობს უმუშევრებს დასაქმებაში.

კვლევის შედეგებმა გვაჩვენა შრომის ბაზარზე მაღალკვალიფიციური კადრების რეალური დეფიციტის არსებობა, რაც სახელმწიფოსათვისაც არ წარმოადგენდა სიახლეს. შრომის ბაზრის მოთხოვნების პასუხად შეიძლება მივიჩნიოთ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს ინიცირებული პროექტი - „პროფესიული განათლების ინფრასტრუქტურის განვითარების სახელმწიფო პროგრამა“, რომელიც დაიწყო 2008 წლის აპრილში.

ქართული მომხმარებლის აზრი ბაზარზე არსებული უცხოური ბრენდების შესახებ, რა თქმა უნდა, მეტად საინტერესო და საგულისხმოა. ნებისმიერი ცნობილი ბრენდის დისტრიბუტორმა განსაკუთრებული ყურადღება უნდა დაუთმოს სტუდენტების მოთხოვნილებების გათვალისწინებას.

თქვენც გაინტერესებთ სტუდენტების აზრი, არა?

სტუდენტები ყველაზე მოქნილი აუდიტორიაა. მათ შეიძლება ახალი ბრენდი თავდაპირველად „კრიტიკის ქარცეცხლში“ არ გაატარონ, ისე მიიღონ, მაგრამ ასევე იოლად შეუძლიათ „ფავორიტების“ დათმობა.

საინტერესოა, როგორ ირჩევენ სტუდენტები სასურველ პროდუქციას და რამდენად ერთგულები რჩებიან მის მიმართ. კვლევის მიზანია გავარკვიოთ ყველაზე „თუხთუხა“ მომხმარებლების მოთხოვნები და პროდუქციის შეძენისას მათზე მამოტივირებელი ფაქტორები.

საწყის ეტაპზე საჭირო იყო გაგვერკვია, თუ რამდენად დიდია საზოგადოების გავლენა სტუდენტებზე.

უნდა დავეთანხმოთ ან უარვყოთ შემდეგი მოსაზრება - „სტუდენტებს მოსწონთ ის ბრენდები, რაც მათ გარემოცვაში პოპულარობით სარგებლობს“.

ჩვენი ჰიპოთეზური მოსაზრება საჭიროებდა დამტკიცებას. შეირჩა მიზნობრივი აუდიტორია - ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტები (თსუ).

კვლევისათვის შეირჩა 1000 სტუდენტი, მათი ასაკი ძირითადად 16-დან 21- წლამდე მერყეობდა.

მთავრი კითხვები:

კვლევის შედეგად გამოვლენილი ძირეული ტენდენციები:

გამოკითხულთა უმრავლესობას მოსწონს ძვირადღირებული ბრენდები, მაგრამ ხელმისაწვდომობის მიხედვით არიან დაბალფასიანი ტექნიკის მომხმარებლები.

გამოკითხულ სტუდენტთა არჩევანი მობილური ტელეფონების მწარმოებელი ბრენდის შეძენასთან დაკავშირებით გადანაწილდა შემდეგნაირად: ორივე სქესის წარმომადგენელები უპირატესობას ანიჭებენ „Nokia“-ს მობილურ ტელეფონებს.

მათი შეხედულებები ერთმანეთს დაემთხვა ასევე “SonyErison”- ის პროდუქციის არჩევისას

სტუდენტთა სურვილი ტელევიზორის, MP3 ფლეერის, მუსიკალური ცენტრის, საოჯახო კინოთეატრის, DVD ფლეერის შეძენისა, გადანაწილდა შემდეგ ბრენდებზე:

MP3 ფლეერი - მამრობითი სქესის წარმომადგენლების არჩევანი თითქმის თანაბრად გადანაწილდა “Sony”-სა და “apple”-ის პროდუქციაზე. ხოლო მდედრობითი სქესი ცალსახად უპირატესობას ანიჭებს “Sony”-ს პროდუქციას.

სახლის კინოთეატრი - მამრობითი სქესის არჩევანი თანაბრად გადანაწილდა “Sony”-ს, “LG”-სა და “Samsung”-ის პროდუქციაზე,

რაც შეეხება მდედრობითი სქესის წარმომადგენლებს, მათ სურვილი აქვთ მოიხმარონ “BEKO”-ს სახლის კინოთეატრი.

როგორც მუსიკალურ ცენტრზე, ასევე ტელევიზორზეც ორივე სქესის წარმომადგენლებმა ერთობლივად განსაკუთრებული უპირატესობა მიანიჭეს “Sony”-ს პროდუქციას.

მუსიკალური ცენტრი

ტელევიზორი

DVD ფლეერი - როგორც მამრობითი, ასევე მდედრობითი სქესის წარმომადგენლებმა უპირატესობა მიანიჭეს “Sony”-ს DVD ფლეერებს.

როგორც კვლევის შედეგებმა გვიჩვენა, გამოკითხული სტუდენტების უმრავლესობის, როგორც მამრობითი, ასევე მდედრობითი სქესის წარმომადგენლების არჩევანი ერთმანეთს დაემთხვა და ისინი უპირატესობას ანიჭებენ “Sony”-ს პროდუქციას.

მობილურ ტელეფონებში ყველაზე მეტი პოპულარობით სარგებლობს “Nokia”-ს პროდუქცია.

ზემოთ ხსენებული ბრენდების პოპულარობა განპირობებულია იმ ფაქტორით, რომ რესპოდენტების აზრით, მათ ყველაზე სრულყოფილი სერვისი აქვთ. დაფიქსირდა საინტერესო ტენდენცია:

სტუდენტთა უმრავლესობას „მოუძველდა“ ტექნიკა და სურვილი აქვს შეიძინოს ახალი.

საინტერესოა, ძირითადად რა წყაროებიდან იღებენ მომხმარებლები ინფორმაციას პროდუქციაზე.

კვლევის შედეგად გაირკვა, რომ სტუდენტები სასურველი პროდუქციის შესახებ ინფორმაციას ღებულობენ სხვადასხვა წყაროებიდან, განსაკუთრებით კი ინტერნეტისა და ტელევიზიის საშუალებით.

სტუდენტთა ცნობიერებაზე ზეგავლენას ახდენენ ასევე რეფერენტული ჯგუფები.

თუ თქვენ შეძლებთ, სტუდენტები აქციოთ თქვენს ძირითად აუდიტორიად (მომხმარებლად), ანუ ხატოვნად რომ ვთქვათ, „დაღს დაასვამთ“ (სკანდინავიურად branna-გამოწვა) ან „ცეცხლს წაუკიდებთ“ (შვედურად brand ცეცხლი), ჩათვალეთ, რომ ისინი თავიანთ დადებით ემოციებს ხმამაღლა გააჟღერებენ და თქვენი პროდუქტის პოპულარობის ხელშემწყობ ინსტრუმენტადაც მოგვევლინებიან, მაგრამ გახსოვდეთ, რომ ეს ყველაფერი დროებითია. სტუდენტების „მიჯაჭვა“ ხანგრძლივად ძალიან რთულია.

მიიღეთ რთული, თუმცა ამავდროულად საინტერესო გამოწვევა - აქციეთ სტუდენტები თქვენს ძირითად აუდიტორიად.

ქართული ბიზნესის პოპულარიზაციის მიზნით გთავაზობთ კონკურს „ქართული ბრენდების წარმატებული ბიზნესი - საინტერესო ისტორიები“. აღნიშნული კონკურსი ითვალისწინებს დამწყებ ბიზნეს კომპანიების ცნობადობის ამაღლებას და ბაზარზე უკვე არსებული ბრენდების განსხვავებული რაკურსით წარმოჩენას.

კონკურსში მონაწილეობა შეუძლია ყველა ბიზნესორგანიზაციას განურჩევლად მისი ზომისა და ცნობადობისა.

მოთხოვნები:

გამოგზავნეთ თქვენი კომპანიის შესახებ დაწვრილებითი ისტორია - ინფორმაცია სტატიის სახით, რომელიც შეიძლება ეხებოდეს კომპანიის შექმნას ან ნებისმიერ მოვლენას, რაც დააინტერესებს მკითხველს. სტილი შეიძლება იყოს იუმორისტული ან რაიმე სხვა სახის.

კონკურსი ჩატარდება კომპანიებიდან შემოსულ სტატიებს შორის, გამარჯვებული ისტორია მოხვდება ჟურნალის ფურცლებზე და წაიკითხავს მას უამრავი მკითხველი.

გამოგზავნეთ თქვენი ისტორიები ელექტრონულ მისამართზე: business@economists.ge.

არ დაკარგოთ შანსი, საუკეთესოდ წარმოაჩინოთ თქვენი კომპანია.

დღეს მოქმედი საგადასახადო კანონმდებლობიდან საგადასახადო კოდექსი უმნიშვნელოვანესია (ახალი საგადასახადო კოდექსი ძალაშია 2005 წლის 1 იანვრიდან). დღეის მდგომარეობით მასში უკვე 36 ცვლილებაა შესული, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ კანონი საკმაოდ დასახვეწი შევიდა პარლამენტში დასამტკიცებლად. იმავე წელს 10 ცვლილება იქნა განხორციელებული, რომელიც შეეხო 33 მუხლს. ზოგიერთ მუხლს ეს ცვლილება რამდენჯერმე შეეხო. ამ კუთხით რეკორდსმენია 281-ე მუხლი, რომელიც 3-ჯერ იქნა კორექტირებული, ხოლო მუხლები: 121, 123, 131, 275 ორ-ორჯერ იქნა შესწორებული. პირველივე ცვლილება ეხებოდა არბიტრაჟის წესით საქმის განხილვას.

რაც შეეხება 2006 წელს, გაუმჯობესდა შედეგი და ცვლილებების პაკეტმა 13-ს მიაღწია. ყველაზე მასშტაბური აღმოჩნდა 25.05.2006 თარიღით შესული ცვლილებები, რომელიც 62 მუხლს შეეხო, რაც მთლიანი კოდექსის დაახლოებით 20%25-ის ტოლია. მუხლების რაოდენობა, რომლებმაც 2006 წელს ცვლილებები განიცადეს, 158-ია. 275-ე მუხლი, რომელიც გადასახადის გადახდისა და გაანგარიშების წესს შეეხება, 3-ჯერ იქნა კორექტირებული. 281-ე მუხლში კი ისევ მრავალი ცვლილება განხორციელდა და იმავე წელს 7-ს მიაღწია. ეს ძირითადად გამოწვეულია იმით, რომ აღნიშნული მუხლი ეხება გარდამავალ დებულებებს.

2007 წელს საგადასახადო კოდექსში შეტანილი ცვლილებების პაკეტი 9-ით განისაზღვრა და საერთო ჯამში 108 მუხლს შეეხო. ყველაზე მეტი ცვლილება კი შევიდა 2007 წლის 11 ივლისს, რომელიც 80 მუხლს მოიცავდა და საგადასახადო კოდექსის 25 %25-ზე მეტია. თუ მხედველობაში არ მივიღებთ 281-ე მუხლს (რომელიც 6 ჯერ დაკორექტირდა), ყველაზე მეტი ცვლილება განიცადეს მუხლებმა: 168 - რომელიც შეეხება საშემოსავლო გადასახადისგან გათავისუფლებას; 230 - დამატებული ღირებულების გადასახადისგან გათავისუფლება და 275-ე მუხლი - გადასახადის გადახდისა და ანგარიშგების წესი. ყველა ზემოთ მოყვანილმა მუხლმა 3 - ჯერ განიცადა ცვლილება. ალბათ, საინტერესო იქნება ის ფაქტი, რომ 27.04.2007 წლის ცვლილებების შედეგად მოძრავი ნივთის მეპატრონეები (ძირითადად ეხება ავტომობილებს), რომლებიც გაყიდიან თავიანთ საკუთრებას ყიდვიდან 6 თვის შემდეგ, ნამეტი ღირებულების ნაწილში საშემოსავლო გადასახადით არ დაიბეგრებიან.

რაც შეეხება 2008 წელს, დღეის მდგომარეობით საგადასახადო კოდექსში ცვლილებების მხოლოდ ერთი პაკეტია შესული, თუმცა რამდენიმე მუხლი, რომლებშიც ცვლილებები შეტანილ იქნა 2007 წელს, 1 იანვრიდანაც არის ამოქმედებული. აღნიშნული შესწორება დაკავშირებულია 281-ე მუხლთან და მოქმედების ვადა განსაზ- ღვრულია კონკრეტული ვადით. (კერძოდ, 4 თვის ვადით), შემდეგ კი ძალადაკარგულად ჩაითვლება.

საგადასახადო კოდექსის ცვალებადობის კვალდაკვალ იცვლება მასზე დამოკიდებული სხვა ნორმატიული აქტები. ყველაზე აუცილებელი ამ კუთხით ყოველთვიური და წლიური დეკლარაციებია. კერძოდ, საშემოსავლო გადასახადის დეკლარაცია რამდენჯერმე შეიცვალა. ბოლოს გაუქმებული დეკლარაცია შერწყმული იყო სოციალური გადასახადის დეკლარაციასთან. დღესდღეისობით მოქმედ დეკლარაციას კი ჯერ-ჯერობით ცვლილებები არ განუცდია. იგივე შეიძლება ითქვას სოციალური გადასახადის დეკლარაციაზე, რომელიც საგადასახადო კოდექსის ცვლილების გამო საერთოდ გაუქმდა. რაც შეეხება დამატებული ღირებულების გადასახადის დეკლარაციას, პირველად მიღებულმა 07.02.05-დან 01.10.07- მდე იმოქმედა. 2007 წლის 1 ოქტომბერს კი ძალაში შევიდა დეკლარაციის ახალი ფორმა, რომელიც დღემდე მოქმედებს, თუმცა მასში ერთი ცვლილება მაინც აუცილებელი გახდა. უნდა აღინიშნოს, რომ ხშირად ცვალებადობის თვალსაზრისით ყველაზე კარგი მდგომარეობაა აქციზის ეკლარაციასთან, რადგან მისი გაუქმება არ მომხდარა ახალი საგადასახადო კოდექსის მოქმედების დროს, თუმცა შეტანილ იქნა ერთი ცვლილება.

კოდექსში შეტანილი ცვლილებებით გაუქმებულ იქნა სათამაშო ბიზნესის გადასახადი და, შესაბამისად, დეკლარაციაც ძალადაკარგულია 13.03.2007-დან.

2008 წლის 1 იანვრამდე მოქმედ მოგების გადასახადის დეკლარაციაში მხოლოდ ერთი ცვლილება იყო მომხდარი. ზემოაღნიშნული თარიღიდან კი ძალაში შევიდა მოგების გადასახადის ახალი დეკლარაცია, რომელშიც ჯერ-ჯერობით ცვლილებები არ მომხდარა.

ქვეყანაში რომ „სამშენებლო ბუმია“, ამაზე არავინ კამათობს. დღითი დღე უფრო და უფრო იზრდება მშენებლობების მასშტაბები. ყველაზე მაღალი მოთხოვნა აღინიშნება ქალაქის ცენტრში, სადაც სამშენებლო ფართის დეფიციტი განსაკუთრებით შესამჩნევია. ყოველივე ეს და ასევე სამშენებლო რესურსებზე ფასების ზრდა განაპირობებს სტაბილურად მაღალ ფასებს არა მარტო ახლად აშენებულ ბინებზე, არამედ მთელს უძრავ ქონებაზე.

თანდათან მკვიდრდება ტენდენცია, რომ მოსახლეობა უძრავ ქონებას იყენებს დაგროვების საშუალებად, რაც ზრდის ბინებზე მოთხოვნას. სამშენებლო ბაზრის, როგორც ერთერთი ყველაზე მზარდი ბაზრის ფორმირებას, მნიშვნელოვნად შეუწყო ხელი ჩვენი მთავრობის აგრესიულმა საპრივატიზაციო პოლიტიკამ. შეგეგად საქართველოში შემოდის დიდი რაოდენობით უცხოური ინვესტიციები. ეს კიდევ უფრო ამძაფრებს კონკურენციას. ქალაქის ყოველ ფეხის ნაბიჯზე შეხვდებით ისეთი მსოფლიო ბრენდების პროექტების აბრებს, როგორებიცაა „კონტინენტალი“, „ჰილტონი“, „ჰაიატი“ და ა.შ.

უძრავი ქონების ფასების ზრდის კიდევ ერთ მიზეზად მოიაზრება თბილისის მერიის ახალი პროექტი : „რაც შენია, შენია“. ეს პროექტი გულისხმობს მიწისა და მასზე არსებული შენობანაგებობების ლეგალიზაციას. შედეგად ხდება არა მარტო დოკუმენტალურად დაუდასტურებელი მიწებისა და შენობა-ნაგებობების დაკანონება, არამედ თვითნებურად დაკავებული და სარგებლობაში არსებულებისაც.

აღსანიშნავია, რომ მნიშვნელოვნად განსხვავდება შედარებით ძველი ბინებისა და ახალი საცხოვრებელი კომპლექსებისა და ელიტარული სახლების ფასები. რა თქმა უნდა, ამ უკანასკნელის ფასები გაცილებით მაღალია. უბნების მიხედვით გასაყიდი ერთოთახიანი ბინების ფასები (გარდა საცხოვრებელი კომპლექსებისა და ელიტარული სახლებისა) ასე გამოყურება:

რაც შეეხება გაქირავების ბიზნესს, აქაც ფასების ზრდის ტენდენციაა. საშუალოალოდ ერთოთახიანი ბინების გაქირავების ფასები უბნების მიხედვით შემდეგია:

ცენტრალურ უბნებში გაყიდვებისა და გაქირავების ფასებს შორის დამოკიდებულების გასაგებად მაგალითისათვის ავიღოთ ერთოთახიანი ბინა. საბურ- თალოზე ასეთი ბინის საშუალო გასაყიდი ფასია 44270§. რაც შეეხება გაქირავებას, მისი საშუალო ფასი არის 380 ლარი. დავუშვათ, რომ საბურთალოზე ერთოთახიანი ბინა ვიყიდეთ და ვაპირებთ მის გაქირავებას. ამისათვის დაგვჭირდება მისი გარემონტება და კეთილმოწყობა, რაც დაახლოებით ბინის ფასს გაზრდის 75 000 ლარამდე. ჩვენ გაქირავების შემთხვევაში თანხას დაახლოებით 16 წ-ში ამოვიღებთ, ხოლო შემდგომ ჩვენი თვიური შემოსავალი მინიმუმ 380 ლარი იქნება. ასე რომ, უძრავი ქონების ბაზარი, როგორც ერთ-ერთი ყველაზე მყარი და სტაბილური დაგროვების საშუალების ბაზარი საქართველოში თანდათან ვითარდება და მსოფიო ბაზრის განუყოფელი ნაწილი ხდება.

როგორ ფიქრობთ, გჭირდებათ PR სპეციალისტი ორგანიზაციის ბიუჯეტის დაგეგმვისას? იმედი მაქვს, პასუხი დადებითი იქნება. თუმცა, ისიც ცხადია, რომ გარკვეულ ნაწილს ორგანიზაციის საბიუჯეტო საკითხების დაგეგმვაზე ზრუნვა მხოლოდ და მხოლოდ ტოპ და ფინანსური მენეჯერების პრეროგატივად მიაჩნიათ. “PR-მა მიხედოს თავის საქმეს, ჩვენ მივხედავთ ფინანსებს“ - ეს ფრაზა თქვენ მიერ უარყოფილია, არა?

და თუ დაგეგმილი ღონისძიების წინა დღეს აღმოაჩენთ, რომ ბიუჯეტიდან გამოყოფილი თანხა საბრენდინგო საშუალებების შესაძენად არასაკმარისია, ეს იმაზე მიუთითებს რომ თქვენი უიღბლობა PR-თან ცუდმა კომუნიკაციამ განაპირობა. ალბათ, მაინც აჯობებს დავიბაროთ და გულდასმით მოვთხოვთ „არასასურველი“ ფასების კიდევ ერთხელ გადამოწმება. სასურველი „შედეგის“ მოლოდინში გულწრფელად ვნანობთ, რომ „თანამშრომლობა“ ბიუჯეტის დაგეგმვისას არ განხორციელდა.

უსიამოვნო სიურპრიზებისგან თავის დაღწევაში თქვენი PR-ის დაიგნორება ნამდვილად ვერ გიშველით. თუ თქვენს PR მენეჯერს, რბილად რომ ვთქვათ, აიგნორებთ, ეს მხოლოდ და მხოლოდ იმაზე მიუთითებს, რომ ის თქვენ არ გჭირდებათ. თუ თქვნ არ ცნობთ მის როლსა და მნიშვნელობას ორგანიზაციაში, მაშინ გაუშვით სამსახურიდან და განაგრძეთ თქვენი საქმეები მის გარეშე. თუ იგი ნამდვილად გეხმარებოდათ სასურველი იმიჯის დამკვიდრებაში, მის დანაკლის ვერ შეეგუებით.

საინტერესო იდეების მხოლოდ მოფიქრება როდი კმარა, მათ განხორციელება სჭირდება. განახორციელეთ თქვენი კრეატიული იდეები გუნდთან შეთანხმებით და ნურც PR მენეჯერებს ნუ დაივიწყებთ. შეფუთვის ავტორებს ილუზიური იდეების რეალობაში დამკვიდრების უნარიც შესწევთ.

რა როლი ეკისრება PR - მენეჯერს ორგანიზაციის ბიუჯეტის დაგეგმვის პროცესში?

ბერდია ნაცვლიშვილი

PRGUIDE.GE - ის დამფუძნებელი და რედაქტორი:

რა როლი ეკისრება PR მენეჯერს ორგანიზაციის ბიუჯეტის დაგეგმვის პროცესში

ყველა ორგანიზაციას, განურჩევლად მისი სიდიდისა, რომელსაც გაცნობიერებული აქვს PR საქმიანობის აუცილებლობა, სამი ძირითადი მიმართულებით მუშაობს: 1. ორგანიზაციასა და მის მიზნობრივ ჯგუფებს შორის კეთილგანწყობის ჩამოყალიბება და შენარჩუნება; 2. ორგანიზაციის არსებული რეპუტაციის შენარჩუნება და მართვა; 3. ორგანიზაციის შიდა ურთიერთობები. PR საქმიანობას უძღვება ან ორგანიზაციის მიერ დაქირავებული PR მენეჯერი, ან ორგანიზაციის მიერ დაკონტაქტებული PR სააგენტო. PR საქმიანობა - ეს არის დაგეგმილი ან არასპონტანური პროცესი, რომლის ტიპური მოდელი ასე გამოიყურება:

ასე რომ, ჩემი პასუხი თქვენს კითხვაზე ასეთია: „ორგანიზაციის ბიუჯეტის დაგეგმვის პროცესში, PR მენეჯერს ძალიან მნიშვნელოვანი როლი ეკისრება. იგი უნდა მონაწილეობდეს ბიუჯეტის შედგენაში და გაწერილი უნდა ჰქონდეს მთელი წლის PR ბიუჯეტი, როგორც მთლიანი ბიუჯეტის ნაწილი. ეს გამორიცხვას PR საქმიანობის დროს ფინანსური პრობლემების შექმნას, რამაც შეიძლება დააზარალოს ორგანიზაციის იმიჯისა და რეპუტაციის ფორმირებისა და მართვის პროცესი“.

ჯგუფ „ფაბლისითის“ ექსპერტი ელდარ პირმისაშვილი:

PR ეფექტური მეთოდია ბიზნესის დასაწყებად და განსავითარებლად, რადგან ნებისმიერი ორგანიზაცია ორიენტირებულია საზოგადოებაზე, მის მოთხოვნებზე. ევროპული მართვის სტილის ორგანიზაციები ორიენტირებულნი არიან მინიმუმ ერთწლიან და მაქსიმუმ ხუთწლიანი ბიუჯეტის შემუშავებაზე, სადაც თითოეულ დეპარტამენტს, განყოფილებას ან მენეჯერს თავისი გაწერილი ბიუჯეტი აქვს. რადგან PR პროცესია, რომლის მთავარი დავალება კომპანიის იმიჯისა და რეპუტაციის შექმნაა, დასავლური ორგანიზაციიდან გამოყოფილი ფინანსების დაახლოებით 30 %25 PR განყოფილების ან PR მენეჯერის ბიუჯეტია.

დაგეგმარების პროცესი მოიცავს კომპანიის სხვადასხვა მიმართულებების მენეჯერების პროექტების წარმოდგენას, შემდეგ მათ განხილვასა და დამტკიცებას. PR სპეციალისტი კომპანიის სახე და კომუნიკაციაზე პასუხისმგებელი პირია და იგი აქტიურად უნდა ერთვებოდეს ბიუჯეტის დაგეგმვის პროცესში.

ბილ გეიტსმა თქვა: „ბოლო დოლარიანი რომ მქონდეს დარჩენილი, PR-ზე დავხარჯავდი“. ცოტა ვინმე თუ შეეწინააღმდეგება მის ბიზნესალღოს.

თუმცა, არ უნდა დაგვავიწყდეს PR-სთვის მნიშვენლოვანი გამონათქვამი - „მინიმალური ხარჯებით მაქსიმალური ეფექტი“.

იმიჯმეიკერთა საერთაშორისო ასოციაციის ექსპერტი მაია ქავთარაშვილი:

PR სპეციალისტი, თუ ის ტოპ მენეჯმენტში მოიაზრება, ორგანიზაციის ბიუჯეტის დაგეგმვის პროცესში იღებს უშუალო და აქტიურ მონაწილეობას.

ნებისმიერი ორგანიზაცია ბიუჯეტის დაგეგმვისას ეყრდნობა, ერთი მხრივ, PR-ის მიერ გათვალისწინებულ აქციებს, რაც ასევე ბიუჯეტში ჰპოვებს ასახვას და, მეორე მხრივ, PR ღონისძიებას. ასევე კორექტივები შეაქვს კომპანიის მთლიან საქმიანობაში.

PR-ის მაღალპროფესიონალურ დონეზე დაგეგმვა ხელს უწყობს კომპანიის აქტივების ზრდას; სპონსორების, აქციონერების მოტივაციას; მოხმარებელთა ზრდას; პროდუქტების პოპულარიზაციას; აქტივებისა და მთლიანად კომპანიის იმიჯის ნდობის ხარისხის გაუმჯობესებას.

PR-ის ძირითადი მოვალეობები:

PR -ის მენეჯმენტის ფუნქციები:

ნუთუ ყოველთვის ეფექტურად მუშაობს თქვენი რეკლამა?!

ნუთუ არ გიჩნდებათ ეჭვი, რომ ფუჭად დახარჯეთ დრო და უამრავი ფული?!

გავიხსენოთ, რას ემსახურება რეკლამა:

რეკლამა -მომსახურების, ნაწარმის ან იდეის შესახებ ინფორმაციის არაპერსონალური გზით მიწოდება მედიის სხვადასხვა საშუალებებით, რომელიც ფასიანია და ჰყავს გარკვეული სპონსორი.

რეკლამის მიზანი - მიზნობრივ აუდიტორიასთან კომუნიკაციის კონკრეტული ამოცანა, რომელიც მიღწეული უნდა იყოს დროის განსაზღვრულ მონაკვეთში.

დაფიქრდით, თუ რა ხდება იმ სარეკლამო კულისებს მიღმა, რომელსაც ანიჭებთ უპირატესობას.

ჩაუღრმავდით საკითხს და შეისწავლეთ ის ფაქტორები, რომლებიც რეკლამის მიღმა მიმდინარეობს.

არ იმსჯელოთ რეკლამისადმი საკუთარი განწყობის მიხედვით და განსაზღვრეთ, არის ეს ქმედებები მოგების მომტანი?

რეკლამის შეტყობინება სწორად ემსახურება მის მიზანს?

...და მაინც, დანახარჯები არ აისახება მოგებაზე?!

ეს სრულებითაც არ ნიშნავს, რომ თქვენი სარეკლამო რგოლი ცუდია. უბრალოდ თქვენი რეკლამა ვერ შეამჩნიეს ან მისი აუდიტორია სწორად ვერ განისაზღვრა.

შეიძლება, როგორც იტყვიან: „საჭირო დროს საჭირო ადგილას ვერ აღმოჩნდა“.

ძალიან მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ ეფექტური სარეკლამო რგოლის დამზადება, არამედ მისი მიზნობრივი აუდიტორიისათვის სწორად შეთავაზება; არის კი ეფექტური უამრავი ფულის დახარჯვა ყოვლისმომცველ გამოწვევებზე?

მსოფლიოში ტენდენცია იმისა, რომ სარეკლამო ბაზრის უმეტესი წილი დღემდე სატელევიზიო რეკლამაზე მოდიოდა, დღეს უკვე შეიცვალა.

ბოლო პერიოდში ციფრული სისტემების განვითარებამ და სხვა გარე ფაქტორებმა სარეკლამო ბაზარზე წარმოშვეს ისეთი პროდუქტის გაჩენის საჭიროება, როგორიცაა პირდაპირი მარკეტინგი ანუ, რეკლამის განთავსება სწორედ იმ ადგილებში, სადაც სარეკლამო პროდუქტი ექვემდებარება შეძენას.

ალბათ, გსმენიათ სატელევიზიო რეკლამის ალტერნატივის - Indoor & Outdoor TV-ის შესახებ:

Indoor TV - ეს არის უშუალოდ შენობების შიგნით დამონტაჟებული მონიტორების ქსელი, რომელიც მთლიანად ორიენტირებულია უკვე შენობაში მყოფ ადამიანებზე (მაყურებელზე).

Outdoor TV - ეს არის შენობების ფასადებზე დამონტაჟებული მონიტორების ქსელი, რომელიც გამვლელი ადამიანების (მაყურებლის) მოზიდვაზეა ორიენტირებული;

მიზნობრივ ჯგუფებად დაყოფილი Indoor & Outdoor TVis მაყურებლების ვიზიტების ხანგრძლივობა და სიხშირე ამა თუ იმ ადგილას პირდაპირ კავშირშია მონიტორებზე ტრანსლირებული ვიდეორეკლამების ხანგრძლივობასა და გაშვებების რაოდენობასთან.

Indoor & Outdoor TV-ის მეშვეობით მოახდენთ მიზნობრივი აუდიტორიის სეგმენტირებას როგორც სოციალურ-დემოგრაფიული (დიასახლისები, საქმიანი ადამიანები, ბავშვები, მოზარდები, პენსიონერები და ა.შ.), ასევე გეოგრაფიული კუთხით (ქალაქი, რაიონი, უბანი და სხვ). ევროპაში რეკლამის ეს სახეობა სულ რაღაც ხუთიოდე წლის ისტორიას ითვლის. რაც შეეხება რუსეთს, უკრაინასა და პოლონეთს, იქ საერთო სარეკლამო ბიუჯეტის 15-20%25-ს შეადგენს.

პირველი კომპანია საქართველოში, რომელმაც შექმნა რეკლამირების აღნიშნული სახეობა - Indoor & Outdoor TV - არის მედია კომპანია “SBOI”, „საქართველოს ბანკის“ ჯგუფის წევრი კომპანია, რომელიც ფლობს და მართავს Indoor & Outdoor TV-ის ლოკალურ სამაუწყებლო ქსელებს. Indoor & Outdoor TV არის ლოკალური ტელევიზია, რომელიც ტრანსლირებს სწორედ იმ ადგილებში, სადაც ხალხის (მომხმარებლების) მაღალი დენადობაა.ოპტიმალურად შერჩეულ ადგილებში დამონტაჟებულ მონიტორებზე ტრანსლირდება ვიდეორეკლამები, რომლებიც ერთმანეთისგან იმიჯნება გასართობი „კონტენტით“.

„საქართველოში საკმაოდ სწრაფად იკიდებს ფეხს რეკლამირების ეს სახეობა. ამ სფეროში მუშაობის 2 წლის გამოცდილება საკმაოდ დამაიმედებელი პროგნოზების გაკეთების საფუძველს გვაძლევს. მაგალითად, წელს Indoor & Outdoor TV-ის მომხმარებლების რაოდენობა უკვე 2-ჯერ აღემატება გასული წლის მაჩვენებელს. ეს, ერთი მხრივ, პროდუქტის ეფექტურობის განმსაზღვრელია, ხოლო მეორე მხრივ კი - ჩვენდამი ნდობის ზრდის მაჩვენებელი“ - აცხადებს კომპანიის გენერალური დირექტორი მაცაცო ფაცაცია.

ცნობილი ბრენდის მთვარი საზრუნავი

ცნობილი ბრენდის მუდამ ჩვენს გვერდით ყოფნაზე ზრუნვა „ბრენდმეიქერებმა“ 122 წლის წინ დაიწყეს...

ალბათ იცანით...

მთავარი ფერები: წითელი და თეთრი.

დაბადების წელი: 1886, 8 მაისი.

დაპატენტებულია: 1893 წლიდან (აშშ).

დაბადების ადგილი: ჯორჯიას შტატი - ქალქი ატლანტა.

სლოგანი: „ყოველთვის კოკაკოლა“ (1929 წელი - „პაუზა, რომელიც გამოგაცოცხლებს“, 1979 წელი - „მიიღე კოკა-კოლა და გაიღიმე“, 1993 წელი „ყოველ- თვის კოკა-კოლა“).

ჰობი: ბეჭდვითი და სატელევიზიო რეკლამები, აქტიური სპონსორობა.

მთავარი საზრუნავი: რაც შეიძლება მეტი სიახლე, გამუდმებული ზრუნვა ინოვაციებზე.

იცოდით, რომ „მისი“ წინამორბედი იყო ბლანტი და შოკოლადისფერი?

ატლანტაში მცხოვრებმა აფთიაქარმა John Stithe Pemberton-მა 1886 წელს შექმნა სამედიცინო სიროფი, რომლისთვისაც გამოიყენა Kola-ს ექსტრაქტი და Coca - ს ფოთლები. მან მიიღო სქელი, შოკოლადისფერი სითხე, რომელიც აფთიაქში გასინჯვის შემდეგ შეაფასეს დადებითად. მისი ღირებულება იყო მხოლოდ 5 ცენტი. კარბონირებული სითხის დამატების შემდეგ აღნიშნული ექსტრაქტიდან მიიღეს სასმელი, რომლის თავდაპირველი შეფასება იყო - „გემრიელი და გამაგრილებელი“.

Pemberton-მა 5 წლის შემდეგ თავის კომპანია Asa G. Candler-ს მიჰყიდა... ახალმა მფლობელმა იგი დააპატენტა როგორც კორპორაცია „კოკაკოლას კომპანია“(The Coca- Cola Company).

პირველი ბოთლი დაიბადა 1894 წელს მისისი პისშტატში. ეს გადაწყვეტილება მაღაზიის გამყიდველს უკარნახა კოკა-კოლაზე გაზრდილმა მოთხოვნილებამ. მანამდე კოკაკოლა მხოლოდ ჩამოსხმული სახით რეალიზდებოდა.

მასიურად კოკა-კოლას ბოთლით გაყიდვები დაიწყო 1899 წლიდან.

კოკა-კოლა დღეს

კომპანია დღეისათვის აწარმოებს 2800 პროდუქციას, აქვს 450-ზე მეტი ბრენდი, მოღვაწეობს 200-ზე მეტ ქვეყანაში და მთელ მსოფლიოში დასაქმებული ჰყავს დაახლოებით 90500 ადამიანი.

ქართული ბაზრისთვის ჯერჯერობით უცნობი ბრენდები:

1. ენერგიული სასმელები

Full Throttle - არის ენერგიული სასმელი, რომელიც შეიცავს ენერგიული სასმელების მომხმარებლებისათვის სასურველ ინგრედიენტებს, ჟენ-შენის ექსტრაქტს, კოფეინს, გუარანის ექსტრაქტსა და ვიტამინს. ასევე არსებობს უშაქრო Full Throttle-ც, რომელიც ძირითადად ვრცელდება შეერთებულ შტატებსა და კანადაში.

KMX - არის მრავალსივრცული ენერგიული სასმელი, შექმნილი განსაკუთრებით პროგრესულ, კოლეჯის ასაკის ხალხისთვის, რომლებსაც სურთ, არ გაცდნენ.

დიზაინი არის გემოვნების გასაღვიძებლად მათთვის, ვისაც სურს გამოსცადოს ცხოვრება სრულყოფილად.

2. ნატურალური წვენები

Minute Maid Coolers - არის ყველგან და ყოველთვის დასალევი გამაცოცხლებელი ხილის სასმელი. ის არის კარგი კალციუმის წყარო და შეიცავს 100%25 C ვიტამინს. ნატურალური წვენი არის ხილის ლომონათის სახით, ალუბლის, ტროპიკული და ატმის არომატით.

ის ძირითადად ვრცელდება ამერიკის შეერთებულ შტატებში.

Maaza - ნატურალური წვენი ნამდვილი ხილის გემოთი - ძალიან უყვართ ბავშვებს. დამატებული აქვს კალციუმი. მისი ქვესათაური ი ნ დ უ რ ა დ ნიშნავს „მეგობრობის მომენტები ახალ მააზა-სთან ერთად“. წვენი არის მანგოს, ფორთოხლისა და ანანასის.

იგი ვრცელდება ბანგლადეშში, ინდოეთსა და მოლდოვაში.

3. უალკოჰოლო სასმელები

Barq's - აქვს მნიშვნელოვანი ინგრედიენტი, რაც უქმნის თინეიჯერებს სრულყოფილად ცხოვრების ხალისს. ის აერთიანებს მემკვიდრეობით მიღებულ პერსონალურობას არათანაბარი მუქი გემოთი. ეს ბრენდი შეიქმნა 1898 წელს მისისი პიში და შეისყიდა კოკაკოლამ 1995 წელს.სასმელი არის ლუდის ფესვებისა და ვანილის კრემის.

იგი ვრცელდება ამერიკაში, ბაჰამაზე, კანადაში, გერმანიაში, გუამაში, მარიანის კუნძულებზე , ფილიპინებში, თურქეთსა და შეერთებულ შტატებში.

diet Mello Yello - არის არაკალორიული, უალკოჰოლოსასმელი განსაკუთრებული გემოთი და საიდუმლოებით, რაც კონტროლის მხრივ აყენებს მას სხვებისაგან გამორჩეულად. სასმელი არის ციტრუსის - ლიმნით. ძირითადად ვრცელდება ამერიკის შეერთებულ შტატებში.

4. სპორტული სასმელები

Aquarius - არის მინერალური სპორტული სასმელი, რომელიც გათვლილია მომხმარებლებზე, რომელბსაც უყვართ სპორტი და ჯანმრთელი ცხოვრების წესი. ის იყო ოფიციალური სასმელი ბარსელონას ოლიმპიური თამაშების დროს 1992 წელს.

სასმელი არის კენკრის, ციტრუსის კოლას, გრეიფრუტის, თაფლიანი ლიმნის, მანგოსა და ფორთოხლის არომატით.

ვრცელდება ბ ე ლ გ ი ა შ ი , ბრაზილიაში, ჩ ე ხ ე თ შ ი , საფრანგეთში, ინდონეზიაში, იტალიაში , ი ა პ ო ნ ი ა ში , ლ უ ქ ს ე მ ბ უ რ გ შ ი, ჰოლანდიაში, ირლანდიაში, ესპანეთსა და ტაივანში.

5. Enviga - არის მწვანე ჩაი, რომელიც ხ ა ს ი ა თ დ ე ბ ა გამაცოცხლებელი ძალითა და კ ალო რ ი ე ბ ი ს დ ა მ წ ვ ა ვ ი თვისებებით. ჩაი არის ციტრუსის არომატით. ის ვრცელდება ავსტრიაში, ბელგიაში, ჩეხეთში, უნგრეთში, ჰოლანდიაში, სლოვაკეთში, ესპანეთსა და შეერთებულ შტატებში.

6. წყალი

Kinley - არის მაღალი ხარისხის ჩამოსასხმელი წყალი, დამზადებული მინერალების დამატებით. ის პოპულარულია ახალგაზრდებს შორის, რომლებიც ეძებენ ცხოვრების უკეთეს ხარისხსა და ჯანმრთელი ცხოვრების წესს. წყალი ძირითადად ვრცელდება ბანგლადეშში, ბულგარეთში, ინდოეთსა და ნიგერიაში.

7. კოკა - კოლას სუპები B i s t r o n e გემრიელი მარცვლეულის სუპი, ძალიან მოსახერხებელი მგზავრობის დროს. დამზადებულია მარცვლეულისაგან. სუპი რეალიზდება ძირითადად იაპონიაში.

ლეგენდა იწყება ეთიოპიაში, კაფას პროვინციაში, იქ, სადაც სავარაუდოდ ყავის პირველი ხე აყვავდა. არსებობს ყავასთან დაკავშირებული ბევრი ფანტასტიური, მაგრამ არარეალური ისტორია. ერთი ლეგენდის თანახმად, ეთიოპიელმა მეცხვარეებმა შენიშნეს, რომ მათი ცხვრები მიირთმევდნენ რა ამ მარცვლებს, მოზღვავებული ენერგიისგან თითქოს ცეკვას იწყებდნენ... მეორე მხრივ, არსებობს უფრო სარწმუნო მოსაზრება, რომ ყავის მარცვლები პირველად მონებმა დააგემოვნეს სუდანში, იემენსა და არაბეთში. სწორედ იემენში მოხდა ყავის კულტის ჩამოყალიბება.

მოკა დღეს ყავის სინონიმია, თუმცა ადრე ეს იყო საზღავო პორტი მექასთან. ის ერთ-ერთი ყველაზე საქმიანი ადგილი გახლდათ იმ პერიოდში, მაგრამ არაბებს მკაცრად ჰქონდათ განსაზღვრული, არ გაეტანათ არაინარი ნერგი თუ მარცვალი, რათა თავიდან აერიდებინათ ყავის გადინება საზღვარგარეთ.

თავდაპირვლეად იემენის მმართველობა მხარს უჭერდა ყავის გავრცელებას ქვეყნის შიგნით, რადგან ითვლეობოდა, რომ ყავას ბევრი დადებითი თვისება ჰქონდა. პირველი ყავახანა გაიხნსა მექაში და მას „კავეჰ კანეს“ ეწოდა, მას შემდეგ მთელ არაბულ სამყაროში ასეთი დაწესებულებები ფართოდ გავრცელდა და ყავახანები გადიქცა მასობრივი თავშეყრის ადგილებად, სადაც თამაშობდნენ ნარდს, ცვლიდნენ ახალ ამბებს, ცეკვავდენენ და მღეროდნენ.

მალე არაბული ყავის სახლები გადაიქცა პოლიტიკურ ცენტრებად და მთავრობამ აკრძალა როგროც ყავა, ისე მსგავსი დაწესებულებები, მაგრამ ისინი მაინც განაგრძობდნენ არსებობას...

ინდოეთსა და ინდონეზიაში ყავის გავრცელება ჰოლანდიელებს უკავშირდება. ჰოლანდიური კოლონიები იყვნენ ევროპისთვის ყავის მარცვლების ძირითადი მიმწოდებლები. დღეს ინდონეზია არის მსოფლიოში მეოთხე ყავის ექსპორტიორი ქვეყანა.

ევროპაში ყავა ვენეციელმა ვაჭრებმა შეიტანეს 1615 წელს. პირველად ყავა იყიდებოდა ლიმონათებთან ერთად და მას ასაღებდნენ როგორც სამკურნალო საშუალებას. პირველი ევროპული ყავახანა გაიხსნა ვენეციაში 1683 წელს.

ამერიკაში იღებს სათავეს ყავასთან დაკავშირებული ყველაზე რომანტიკული ისტორია: გაბრიელ მეთიუ დე კლიეუ იყო ფრანგი საზღვაო მეომარი, რომელიც 1723 წელს გაემგზავრა პარიზში, საიდანაც ჩამოიტანა ყავის ხე. მგზავრობისას რომ არ დაზაინებულიყო მცენარე, მან მინის ჭურჭელში მოათავსა. მოულოდნელად გემს ტუნისელი მეკობრეები დაესხნენ თავს და გაბრიელი მარტო აღმოჩნდა მტრის წინაშე, მძარცველებს მცენარის მოტაცება სურდათ.

ბრძოლა საასტიკი გამოდგა, მეკობრეებმა ყავის ხეს ტოტი მოსტეხეს, თუმცა მისი მოტაცება ვერ მოახერხეს.. თითქოსდა ყველაფერი კარგად დამთავრდა, მაგრამ გემზე სასმელი წყალი თითქმის აღარ იყო. გაბრიელმა წყლის უკანასკნელი წვეთები მცენარეს დაუსხა, ყავის ხე გადარჩა, მეზღვაური კი დაიღუპა. საბოლოოდ, გემმა მარტინიკას მიაღწია, ხე ხელმეორედ ჩარგეს უკვე ახალ მიწაში, 1726 პირველი მოსავალი მიიღეს. მას შემდეგ მოსავალი უფრო და უფრო იზრდებოდა და 1777 წელს მარტინიკაზე 19 მილიონზე მეტი ყავის ხე იდგა.

მსოფლიო ეკონომიკაში დღეს ყავას ძალიან მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს, ბევრი ქვეყნის ეკონომიკისათვის და პოლიტიკისათვის ყავის წარმოება მნიშვენლოვან და კრიტიკულ როლს თამაშობს. მილინობით ადამიანი არის ჩართული ყავის წარმოებაში, მის დამუშავებაში, გაყიდვაში, ტრანსპორტირებასა თუ მარკეტინგში.

ყავისადმი მაღალ მოთხოვნას შემდეგი სტატისტიკაც აფიქსირებს: ყავა წელიწადში 400 მილიარდ ფინჯანზე მეტი მოიხმარება; ბოლო წლების მონაცემებით მსოფლიო ბაზარზე 600 ტონაზე მეტი ყავის მარცვლების რეალიზება ხდება; 45 ქევეყანა მისდევს ყავის წარმოებას კომერციული მიზნებისთვის; ბრაზიალიაში 5 მილიონზე მეტი ადამიანია ჩართული ყავის მრეწველობაში; ნიუ-იორკში მოსახლეობის 52%25 ყოველ დილას ყავით იწყებს...

ყავა სასარგებლოა მაშინ, როდესაც სამსახურში თავზესაყრელი საქმეა და სიფხიზლე გჭირდებათ, ის გეხმარებათ შეასრულოთ მონოტონური საქმე და იყოთ კონცენტრირებული უკიდურესი დაღლილობის დროს. ყავა ეხმარება ორგანიზმს, განდევნოს ნიკოტონი.

ზოგს მიაჩნია, რომ ყავა კარგ საყვარელს ჰგავს - ის მდიდარია, თბილი და შეუძლია მთელი ღამე არ დაგაძინოს. აღსანიშნავია, რომ ყავას ადამიანები არ მიირთმევენ მხოლოდ მისი სასარგებლო თვისებებიდან გამომდინარე...

ყავის მოდუღება რიტუალია, მისი არომატი - განუმეორებელი და, მართლაც, რომ წარმოუდგენელია მეგობრებთან მუსაიფი ფინჯანი ყავის გარეშე.

“Starbucks”-მა ადამიანებს მოუძებნა მყუდრო კუთხე სახლსა და სამსახურს შორის

1971 წელს დაარსდა ყავის კომპანია - “Starbucks Coffee Company”. დაარსების დღიდან “Starbucks” არ ყიდდა ხის შემწვარი მარცვლებიდან დამზადებულ სასმელს, რომელიც კოფეინის შემცველობის გამო მასტიმულირებელ მოქმედებას ახდენდა, არამედ “Starbucks” ფინჯან ყავაში დებდა სხვა ბევრად უფრო მნიშვნელოვან ფასეულობებს, შთაბეჭდილებას, სიცოცხლესა და ენერგიას.

„შეიგრძენი ყავის სურნელი და ცხოვრებით ოდნავ უფრო მეტად დატკბი“ - ეს “Starbucks”-ის მთავარი სლოგანია, რაც განასხვავებს მას სხვა ყავისგან და ყავახანებისგან.

„ჩვენი ბიზნესი - ეს სულის ავსების და არა კუჭის ავსების ბიზნესია“, „ჩვენ შევცვალეთ ხალხის ცხოვრების სტილი“.

კომპანიამ, მართლაც, შეძლო ცხოვრების სტილის შეცვლა, “Starbucks”-მა ადამიანებს მოუძებნა მყუდრო კუთხე სახლსა და სამსახურს შორის. დიდია იმ ადამიანთა რიცხვი, რომელთაც მიაგნეს და ვერ ელევიან მას. მთელ მსოფლიოში ყოველ კვირას კომპანიის 5900-ზე მეტ სავაჭრო ადგილას 20 მილიონი მომხმარებელი სტუმრობს.

დღეს “Starbucks”-ის მომხმარებელი უკვე მთელი მსოფლიოა და ისინი ამ ადგილს სტუმრობენ არა ფინჯანი ყავის დასალევად, არამედ “Starbucks”-ის ყავის დასაგემოვნებლად. კითხვაზე, თუ რის დალევას ისურვებდა ამერიკელი ახალგაზრდა თუ ხანში შესული ადამიანი, პასუხი არის არა ყავა, არამედ - “Starbucks”- ის ყავა. ამ ფილოსოფიამ გააფართოვა ქსელი - არა მარტო, დაარსების დღიდან ვითარდება და ფართოვდება არა მხოლოდ ყავახანების რაოდენობა, არამედ თავად ყავის არჩევანი.

დღეს “Starbucks”-ში 30-ზე მეტი სახეობის ყავაა ყველა ტიპის მომხმარებლისათვის.

თქვენ შეგიძლიათ დატკბეთ როგორც ჩვეულებრივი ესპრესოთი და ლატე კლასიკურით, ასევე კარამელიანი და ნაყინიანი ცივი და ცხელი ყავით, თაფლიანი ლატეთი, აორთქლებული რძისა და შაქრით მოხატული მდიდარი ესპრესოთი და სხვა აღმოჩენებით. „ჩვენ ასევე ვცდილობთ, ჩვენი კაფე იყოს ადგილი, სადაც სიამოვნებით იკრიბებიან ადამიანები, ცვლიან იდეებს და მიირთმევენ უგემრიელეს სასმელს - “Starbucks”- ის ყავას. ჩვენი ყავახანები გვინდა გადავაქციოთ ადგილად, სადაც ადამიანებს შეეძლებათ გაატარონ შესანიშნავი დრო და ერთ ფინჯან ყავასთან ერთად მიიღონ ბევრად მეტი შთაბეჭდილება“.

2002 წლიდან “Starbucks”- ის მოხმარებელი ყავახანებში სარგებლობს უკაბელო სწრაფი ინტერნეტით. იმ შემთხვევაში, თუ არ გაქვთ ფული, “Starbucks”- ის პლასტიკური ბარათით თქვენ უკვე აღარ გაქვთ პრობლემა- “Starbucks”-ის მაღაზიები უკვე თქვენს საფულეშია. ასევე, მომხმარებელი სარგებლობს “Starbucks”-ის მუსიკალური დისკებით, თამაშებით, ყავის ტოლჩებითა და სხვადასხვა სახალისო სუვენირებით.

ცნობილი ადამიანების ცნობილი ფრაზებით გაწყობილი ყავის ფინჯნები ნამდვილად განსაკუთრებულ სიამოვნებას განიჭებენ “Starbucks”-ის ყავახანაში.

უკანასკნელი 5 წლის განმავლობაში “Starbucks”-ის გაყიდვები და მოგება ყოველწლიურად სამმაგდება.

“Starbucks”-ის მთავარი საიდუმლო მომხამრებელთან მეგობრობაა, მან კარგად იცის, რომ მომხმარებელს ყავაზე მეტად სხვა ემოცია სჭირდება; მომხმარებელი ითხოვს შთაბეჭდილებას, რომელიც მის გულში შეიჭრება; მის ცნობიერებაში დარჩება; ითხოვს ადგილს, სადაც სიმშვიდეა და ყავის არომატი იგრძნობა. “Starbucks”-ი ადგილია, სადაც ძალიან კარგად მოგემსახურებიან, სასურველ ყავის გემოს შემოგთავაზებენ და ერთი ფინჯანი ყავის ფასის სანაცვლოდ დაუვიწყარ ემოციას გაჩუქებენ.

ტურიზმი, შეიძლება ითქვას, ეკონომიკის საკმაოდ ,,დელიკატური“ დარგია, რადგან უმნიშვნელო ფაქტორზეც კი სწრაფად რეაგირებს.

ტურიზმის განვითარების ეროვნული გეგმა და კონცეფცია - ესაა საფუძველი ნებისმიერ ქვეყანაში ტურიზმის განვითარებისა, რითაც უნდა განისაზღვროს, თუ რა და როგორ უნდა გაკეთდეს და წარიმართოს.

ჩვენს ქვეყანაში ტურიზმის განვითარება, შეიძლება ითქვას, ორი მხარის პრეროგატივაა. პირველი, ესაა სახელმწიფო და მეორე - მეწარმე. სწორედ ამ ორი მხარის ურთიერთშეთანხმების საფუძველზე შეიძლება ეკონომიკური სტაბილურობისა და განვითარების მიღწევა. მათ შორის მეტი ვალდებულება აკისრია პირველ მხარეს, რათა უზრუნველყოს ქვეყანაში ნორმალური სამეწარმეო საქმიანობის გარემოს შექმნა.

საქართველოში ტურისტული მომსახურების ორგანიზატორები არიან ტურისტული ფირმები. საქმიანობის მიხედვით ისინი შეიძლება იყვნენ სრული მომსახურების მქონე და სპეციალიზირებული ანუ შეზღუდული მომსახურების. ტურისტული ფირმების სრულ მომსახურებაში იგულისხმება: სავიზო მომსახურება, ბილეთების გაყიდვა/დაჯავშნა, ტვირთის გადაზიდვა, სასტუმროების დაჯავშნა, მოგზაურობის დაზღვევა, ტურისტული, ბიზნეს, საგანმანათლებლო, სათავგადასაალო, ავტო, შოფ და სხვა სახის ტურების მომზადება, რესტორნების დაჯავშნა და სხვა დამატებითი მომსახურების გაწევა.

ასევე არიან ტურისტული ფირმები, რომლებიც სთავაზობენ საქართველოს ტურისტული, რეკრეაციული და ისტორიულ-კულტურული რეგიონების მონახულებას და იქ დასვენებას.

რაც შეეხება ტურისტულ ფირმებს, რომლებიც ტურისტების გაყვანაზე მუშაობენ, ხასიათდებიან აგრეთვე შეზღუდული მომსახურებით, რადგან საქართველოდან გასული ტურისტების უმრავლესობა დიდი ხნით რჩება მიმღებ ქვეყანაში და აღარ საჭიროებს დამატებით ტურისტულ თუ ბიზნესმომსახურებას. გამყვანი ფირმების ძირითად საქმიანობაში შედის: სავიზო მომსახურება, დაზღვევა, ტრანსპორტირება, სასტუმროს დაჯავშნა, აგრეთვე ზოგჯერ ფირმები სთავაზობენ სასწავლო ტურებს, რომლებიც საქართველოში ძლიერ გავრცელებულია.

საქართველოს ტურისტული ფირმების უმრავლესობა მარკეტინგული კვლევების ჩატარებაზე არ არის ორიენტირებული, მაგრამ რეკლამასა და გასაღების სტიმულირებას აქტიურად ახორციელებენ.

ტურისტული ფირმების საქმიანობა მიმართული უნდა იყოს დადებითი იმიჯის ფორმირებისაკენ, რადგან ტურიზმის სფეროში იმიჯი გადამწყვეტია. ტურისტული ფირმების საქმიანობის შეფასება შესაძლებელია მხოლოდ ტურისტული პროდუქტის/მომსახურების მოხმარების პროცესში, ამიტომ ტურისტები და მოგზაურები სააგენტოს მიმართავენ იმიჯიდან გამომდინარე. იმიჯის ფორმირებისათვის კი საჭიროა არა მხოლოდ ეფექტური სარეკლამო კამპანიის წარმოება, არამედ ფირმის მიერ გაწეული მომსახურების მაღალი ხარისხი და საიმედობა. ქვეყანაში არსებული სხვადასხვა ექსტრემალური, არასასურველი პირობები პირდაპირ აისახება იმ სფეროში, რომელიც ადამიანების გაჯანსაღებას, დასვენებას, რეკრეაციას ემსახურება. აქედან გამომდინარე, ტურისტულ ქვეყანაში უნდა არსებობდეს მცირე გარანტია მაინც იმისა, რომ ამ სფეროს განვითარებას არ შეეშლება ხელი ქვეყანაში არსებული სხვადასხვა ხელისშემშლელი პირობებით, რომლებიც მრავალგვარი, არაპროგნოზირებადი და სახიფათოა. ეს იქნება რთული პოლიტიკურ- ეკონომიკური ვითარება, ტერაქტები, ტურისტებისა და ადგილობრივი მოსახლეობის გაქურდვა-გატაცება, თუ რეგიონების დაბომბვა; აღსანიშნავია ბუნებრივი სტიქიური მოვლენები თუ ეკოლოგიური პრობლემები და სხვ.

ადამიანი მოგზაურობის, დაწყებამდე აფასებს სამოგზაურო ქვეყანას, არჩევს მისთვის მისაღებ პირობებს და ცხადია, მიემგზავრება ისეთ ქვეყანაში, სადაც შესაძლებელია მშვიდი, უსაფრთხო დასვენება, სადაც საფრთხე არ ემუქრება მის სიცოცხლეს, ჯანმრ- თელობას. თუმცა, არის ტურისტთა ის კატეგორიაც, რომელიც ექსტრემალურ პირობებს ეძებს, მაგრამ ამ ტიპის მომხმარებელს აინტერესებს მხოლოდ გარკვეული სირთულეების გადალახვა და იგი სრულიად არ ისურვებდა ისეთ ქვეყანაში წასვლას, სადაც იქნება ბუნებრივ-ეკოლოგიური პრობლემები, ტურისტების გაქურდვა-გატაცების ფაქტები და სხვ.

გასვლითი ტურიზმი, რომელიც განსაკუთრებით ბოლო წლებში გააქტიურდა, როგორც ბუნებრივი რეაქცია საზღვრების გახსნაზე და ქვეყნის შიგნით ტურიზმის განუვითარებელ ინფრასტრუქტურაზე, საზღვარგარეთ კაპიტალის გადინებისა და იქ სამუშაო ადგილების შექმნის ძლიერ არხად გადაიქცა.

ამდენად, ტურიზმის შემორჩენილი ინფრასტრუქტურის გამოყენება და ახალი სამუშაო ადგილების შექმნა უშუალოდ საქართველოში - შიდა ტურიზმის მოდელის ძირითადი არსია.ეროვნული ტურიზმი მსოფლიო ტურიზმს არ უპირისპირდება, მხოლოდ ის უარს ამბობს კორპორატიული მექანიზმების დომინირებაზე.

ეროვნული ტურიზმის ჩარჩოებში უნდა აღმოცენდნენ პროფესიული ასოციაციები (მხარეთმცოდნეებისა და ექსკურსიამძღოლთა გილდიები, მუზეუმებისა და ტურისტული კლუბების ასოციაციები და ა.შ.), რომლებიც კოლექტიურ ხელშეკრულებებს დადებენ ტუროპერატორების ასოციაციასთან ტურისტული პროდუქტის ფორმირებასა და ბაზარზე მისი გავრცელების პირობებზე; აგრეთვე, მოსალოდნელია ხელშეკრულებების გაფორმება მომხმარებელთა საზოგადოებებთან (საბავშვო ფონდები, ახალგაზრდული კლუბები, სტუდენტური ასოციაციები, ვეტერანთა კლუბები და ა.შ.) სოციალური პარტნიორობის რეჟიმში მათ მომსახურებაზე;

ეროვნული ტურიზმის ამოცანაა ადამიანთა ყოველდღიური რეკრეაციული მოთხოვნების მომსახურება და „უიკ-ენდის“ პროგრამის ორგანიზება, რომელიც სოციალურ ასპექტში შეიძლება უფრო წონადად ჩაითვალოს;

ალბათ, ამ სტატიის მკითხველთაგან უმეტესობას გარდერობის ყველაზე მიუწვდენელ თაროზე საგულდაგულოდ გაქვთ შემონახული კომბინიზონი, სპორტული ქურთუკი და სხვა დანარჩენი ატრიბუტები სპეციალურად გუდაურისთვის... შესაბამისად, თქვენთვის ნაცნობია სიხარულის შეგრძნება ამ თარომდე მიღწევის, თქვენი საგუდაურო აღჭურვილობის თავიდან შეხებისა და ჩალაგებისა...

თქვენ მოუთმენლად გიხარიათ კვირის ბოლოს მოსვლა, ან თუნდაც კვირის დასაწყისის, რადგან იცით, რომ ორშაბათს მოსდევს სამშაბათი, ოთხშაბათი და ა.შ. შაბათ კვირამდე. შაბათს დილით კი უჩვეულოდ ენერგიულად იღვიძებთ და უკვე მოუთმელად გაჰყურებთ გზას გუდაურისკენ...

თქვენ უკვე გუდაურში ხართ… და ყველაფერი სწორედ აქ იწყება...

საქართველოს ზამთრის კურორტები ყოველ სეზონზე ტურისტების მზარდ რაოდენობას მასპინძლობს. ბაკურიანსა და გუდაურს შორის არჩევანის გაკეთებისას ტურისტები სხვადასხვა გარემოებებს ითვალისწინებენ და არჩევანსაც შესაბამისად აკეთებენ. მაგალითად, თუ გსურთ დაისვენოთ ოჯახთან ერთად, ბაკურიანი თქვენთვის საუკეთესო არჩევანია. ხოლო, თუკი თქვენი მთავარი მიზანი სრიალია, გირჩევთ გეზი გუდაურისკენ აიღოთ.

ასევე გაითვალისწინეთ, რომ სეზონის ხანგრძლივობის მხრივ გუდაური მსოფლიოში პოპულარულ ბევრ კურორტს სჯობს. სეზონი გუდაურში დეკემბრის შუა რიცხვებიდან იწყება და აპრილის შუა რიცვებამდე გრძელდება. ბაკურიანში კი სეზონი ბევრად მოკლეა და როგორც წესი, მარტის შუა რიცხვებისთვის მთავრდება.

საქართველოს ზამთრის კურორტები მიმზიდველია არა მარტო ადგილობრივი დამსვენებლებისთვის, არამედ ტურისტებისთვისაც. ბოლო წლების განმავლობაში მნიშვნელოვნად იმატა უცხოელი ტურისტების რიცხვმა. მათი უმრავლესობა ჩამოდის რუსეთიდან, უკრაინიდან, სომხეთიდან და ლატვიიდან. საერთო ჯამში კი, შარშან ბაკურიანს, ადგილობრივი და უცხოელი ტურისტების ჩათვლით 40 000, ხოლო გუდაურს 22 000 დამსვენებელი ეწვია. წლევანდელი მონაცემები კი, სავარაუდოდ, უფრო მაღალ რიცხვებს დააფიქსირებს. ამასთან აღსანიშნავია, რომ 2006 წელს საქართველომ ვიზიტორების ზრდის მაჩვენებლის 75 %25-იანი ზრდის გამო პირველი ადგილი დაიკავა.

ტურსიტების რაოდენობა მთის კურორტებში წლიდან წლამდე იზრდება და შესაბამისად როდესაც სეზონის პიკია, ძნელია სასტუმროში ადგილის დაჯავშნა. ამ მხრივ ბაკურიანი ნაკლებად პრობლემატურია, რადგან უფრო დიდ არჩევანს სთავაზობს დამსვენებელს, ვიდრე გუდაური. ბაკურიანში სასტუმროებთან ერთად, შეგიძლიათ დაიქირავოთ კერძო ბინა. ეს კი თავისთავად ამ კურორტებით დაინტერესების ზრდის მაჩვენებელია.

რაც შეეხება სასტუმროებში ნომრის ფასს, გუდაურში იგი მერყეობს 40 ლარიდან 110 დოლარამდე დღე-ღამეში.

ფასზე გავლენას სხვა დანარჩენ ფაქტორებთან ერთად ახდენს სიახლოვე ტრასებთან (ლიფტებთან) და სასტუმროს პირობები.

დღესდღეობით სასტუმროს სერვისის მიხედვით გუდაურში ლიდერობს სასტუმრო „მარკო პოლო“, რომელიც დამსვენებელს სთავაზობს ყველა საშუალებას განტვირთვისა და დასვენებისთვის.

რაც შეეხება თხილამურებს, მათ ყიდვასა და გაქირავებას, სტანდარტულად, ერთი დღით თხილამურების დაქირავების ფასი 25 ლარია, იგივე გასაქირავებელი ფასი აქვს „სნოუბორდსაც“. როგორც ადგილობრივი ტრენერები აღნიშნავენ, გუდაურში „სნოუბორდზე“ დგომის მსურველთა რაოდენობა და შესაბამისად სნოუბორდების გაქირავების რაოდენობა მკვეთრად გაიზარდა წინა წელთან შედარებით.

რაც შეეხება თხილამურების შეძენას, სამოყვარულო თხილამურის ყიდვა შეგიძლიათ ადგილობრივ სპორტულ მაღაზიებში 500-800 ლარის ფარგლებში. ამას- თან, თხილამურების გაყიდვების რიცხვი, წინა წელთან შედარებით მკვეთრად გაიზარდა. სპორტულ მაღაზიათა ქსელებმა თბილისში მნიშვნელოვნად გაზარდეს თხილამურების გაყიდვის მაჩვენებელი. ასევე გაიზარდა მოთხოვნა „სნოუბორდზეც“.

სასრიალო მოწყობილობაზე გაზრდილ მოთხოვნაზე საბანკო სექტორმაც არ დააყოვნა რეაგირება და მომხმარებელს შესაბამისი განვადების სისტემა და სესხი შესთავაზა სპეციალურად სასრიალო აღჭურვილობის შესაძენად.

ამ მხრივ ნოვატორი ბაზარზე 2007 წლიდან „საქართველოს ბანკი“ აღმოჩნდა, რომელმაც მომხმარებელს თხილამურის განვადებით ყიდვის შანსი მისცა “ski+”- ის საშუალებით.

სათხილამურო სპორტით დაინტერესებული აუდიტორიისთვის საინტერესო იქნება ასევე ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ სადაზღვევო კომპანიამ „არქიმედეს გლობალ“ ბაკურიანში განახორციელა სადაზღვევო პროგრამა. დაზღვევის პაკეტის დღიური ღირებულებაა 1 ლარი და მასში შედის: სასწრაფო გადაუდებელი დახმარება, სტომატოლოგიური დახმარება და, საჭიროების შემთხვევაში, ჰოსპიტალიზაცია.

გარდა ზემოთ ჩამოთვლილი დეტალებისა, სასურველია გაითვალისწინოთ, რომ გუდაურში მთელი დღის შეუწყვეტელი სრიალისთვის შეგიძლიათ შეიძინოთ 25 ლარიანი დღის აბონემენტი, ხოლო ლიფტით ერთჯერადი სარგებლობისთვის 4 ლარის გადახდა მოგიწევთ. ბაკურიანში ერთჯერადი ასვლა 3 ლარი ღირს, მთელი დღის აბონემენტი კი გუდაურის მსგავსად - 25 ლარი.

ყოველი შემთხვევისთვის, მოგაწვდით ასევე სასარგებლო ინფორმაციას იმ აუდიტორიას, რომელსაც ჯერ არც კომბინიზონი გაქვთ ზედა თაროზე შემოდებული და არც საჭირო აღჭურვილობა მოგიმარაგებიათ სასრიალო სეზონისთვის. სავარაუდოდ, თქვენ შემდეგი ატრიბუტები და ბიუჯეტი დაგჭირდებათ:

კომბინიზონი : 80-დან 300 ლარამდე

ქურთუკი: 70-დან 250 ლარამდე

ფეხსაცმელი: 40-დან 300 ლარამდე

ქუდი: 20-დან 150 ლარამდე

სათვალე: 25-დან 180 ლარამდე

ასევე გირჩევთ, თხილამურზე ან „სნოუბორდზე“ პირველად დადგომისას ისარგებლოთ ტრენერის დახმარებთ. გაითვალისწინეთ, რომ ტრენერთან ერთი საათით ვარჯიშისთვის 25 ლარი უნდა გადაიხადოთ. ტრენერის აყვანა შეგიძლიათ ადგილზე.

ცალკე თემაა, რა არ უნდა წაიღოთ გუდაურში ან ბაკურიანში:

სუსტი სქესის წამომადგენლებო, უპირველეს ყოვლისა შინ დატოვეთ მაკიაჟისთვის საჭირო ყველა საშუალება ჰიგიენური პომადის გარდა. სასტიკად არასასურველია სრიალისას სახეზე გესვათ ტონალური კრემი ან რაიმე კოსმეტიკური საშუალება. თუმცა, აუცილებელია გამოიყენოთ მზის დამცავი კრემი, განსაკუთრებით გუდაურში, სადაც დიდი საშიშროებაა რომელიმე ხარისხის დამწვრობის მიიღებისა. განსაკუთრებით ერიდეთ მარტის მზეს და შეეცადეთ არ მიეფიცხოთ.

ასევე გაითვალისწინეთ, რომ შავ, ელეგანტურ საღამოს კაბას, მთაში ძალიან ადვილად ცვლის ირმების გამოსახულებიანი ჟაკეტი და ფუმფულა კაშნე.

რაც შეეხება მამაკაცებს, ხელს ნუ აიღებთ სახის კანის მოვლაზე, რადგან ძლიერი სქესის წარმომადგენლები ხართ. ნუ მოგერიდებათ დამცავი კრემის წასმა.

გამოცდილი მოთხილამურე მეგობრის რჩევით, ასევე არაფერში დაგჭირდებათ ჰალსტუხი, თეთრი პერანგი, წვერის საპარსი, სავარცხელი, სერფინგის დაფა და თვით საქორწინო ბეჭედი. შეიძლება გარკვეული დოზით ალკოჰოლი გამოგადგეთ, ტრასაზე მხნედ გასასვლელად.

თუ ადგილობრივი ზამთრის კურორტები თქვენს მოთხოვნილებას ვერ აკმაყოფილებენ, გირჩევთ ეწვიოთ ევროპის ცნობილ სათხილამურო დასასვენებლ ადგილებს. საფრანგეთში ცნობილ სათხილამურო კურორტებზე 1 ღამის ღირებულება საშუალო დონის სასტუმროში დაახლოებით 60 ევრო ღირს და ფასები სასტუმროს ვარსკვლავების რაოდენობის ზრდის შესაბამისად იზრდება.

იტალიაში დაახლოებით იგივე სიტუაციაა ფასებთან დაკავშირებით. გარდა ამისა, შეგიძლიათ ეწვიოთ აღმოსავლეთ ევროპის სხვადასხვა სათხილამურო კურორტებს, სადაც ფასები შედარებით ნაკლებია და სერვისის დონე საქართველოსთან შედარებით ბევრად მაღალია. პირადი გამოცდილებიდან კი ალპების დედაქალაქად წოდებულ ინსბრუკს გირჩევდით ავსტრიაში. ამ ულამაზეს ადგილას შეგიძლიათ თვალყური ადევნოთ ზამთრის ოლიმპიურ შეჯიბრებებს და თავადაც ისრიალოთ გაუთავებლად. სასტუმროების ფართო არჩევანი კი შესაძლებლობას გაძლევთ შეარჩიოთ თქვენთვის სასურველი პირობები და ფასები. საშუალოდ კი, ბიუჯეტის შედგენისას, გირჩევთ ერთ ღამეზე სასტუმროში 80 ევრო გაითვალისწინოთ.

იმედია, მოწოდებულმა ინფორმაციამ დააკმაყოფილა და კიდევ უფრო გააღრმავა თქვენი ინტერესი სათხილამურო სპორტთან დაკავშირებით. ვიმედოვნებ, ისევ შევხვდებით, ოღონდ ამჯერად ტრასაზე...

ოცნება, რომელიც რეალობაა?!

ჩემი ნაცნობებისა და მეგობრების წრეში ბლიც-გამოკითხვა ჩავატარე: უცებ მილიონი რომ აღმოჩნდეს მათ ხელში, როგორ დახარჯავდნენ?! ყველას პასუხი განსხვავებული იყო, თუმცა ერთი საერთო რამ მაინც აღმოვაჩინე. ოცნებების გრძელ ნუსხაში ყველას მიუჩენია ადგილი რომელიმე განსაკუთრებულ, ეგზოტიკურ ადგილზე საუცხოო დროის გატარებისათვის.

ალბათ, სწორედ ასეთი ადგილია ბორა-ბორა და მილიონი თუ არა, 10-15 000 ევრო მაინც უნდა გქონდეთ ამ საუცხოო ადგილის მოსანახულებლად.

ბორა-ბორა შედის ფრანგული პოლინეზიის ლივორდის ჯგუფში, რომელიც, თავის მხრივ, წარმოადგნეს საფრანგეთის ტერიტორიას წყნარ ოკეანეში. ბორა-ბორა მცირე ზომის კუნძულია, რომლის გარშემოც არის გამაოგნებელი ლაგუნა და ბარიერული რიფი. კუნძულის ცენტრში არის ანტიკური ხანის ვულკანული წარმოშობის ორი კლდე - პაია და ოტემანუ, უმაღლესი წერტილი კი 727 მეტრს აღწევს.

ტაიტურ ენაზე (მიეკუთვთება ავსტრონეზიური ენების ოჯახს, გავრცელებულია ფრანგულ პოლონეზიაში. ამ ენაზე საუბრობს მხოლოდ 100 000 ადამიანი) კუნძულის სახელი გამოითქმის როგორც „ფორა ფორა“ და ნიშნავს „პირველ დაბადებას“.

კუნძულზე IV საუკუნიდან ცხოვრობდნენ პოლინეზიელები. მათ პოლინეზიურ ენაზე მოიხსენიებდნენ, როგორც „ვავაუ“. პირველად ეს კუნძული მხოლოდ 1769 წელს იქნა აღმოჩენილი ჯეიმს კუკის მიერ. 1822 წელს ლონდონის მისიონერთა საზოგადოებამ პროტესტანტური ეკლესია ააგო. 1842 წლიდან ბორა-ბორა საფრანგეთის პროტექციის ქვეშ მოექცა ადმირალ აბელ აუბერტის ძალისხმევით.

დღეს კუნძული სრულიად ორიენტირებულია ტურიზმზე. აქ ძირითადად მაღალი კლასის სასტუმრო კომპლექსებია განლაგებული და ელიტარული გართობის სავანეს წარმოადგენს. ძირითადი ინფორმაცია, რომელსაც სასურველია ფლობ- დეთ კუნძულზე გამგზავრებისათვის:

აცვიათ. ტანსაცმელი სასურველია იყოს ბამბის ქსოვილის. თუ გემით სეირნობასაც აპირებთ, აუცილებლად წაიღეთ თბილი მოსასხამი (საღამოობით საკმაოდ გრილა). რაც შეეხება ფეხსაცმელს, ყველაზე აქტიურად დაგჭირდებათ სანდლები.

მთებში ექსკურიაზე კი რეკომენდირებულია მოხერხებული დახურული ფეხსაცმელი და, რაც მთავარია, არ დაგავიწყდეთ რეზინის სანდლების წაღება, რომელიც წყალში შესვლისთვის გამოგადგებათ (იქ ბევრი რიფია და შეიძლება შიშველი ფეხი დაგიზიანდეთ). სავალდებულოა, თან იქონიოთ მზის დამცავი კრემი, მუქი სათვალეები, პანამა და, რა თქმა უნდა, საცურაო კოსტიუმი.

ბორა-ბორაზე დაბალი დონის სასტუმრო უბრალოდ არ არსებობს. აქ ყველაზე იაფად, შედარებით ცუდი ხედით, ყველაზე პატარა ნომერი ღამეში 250-300 ევრო ღირს. ხოლო თუ მართლაც ყველაფერ საუკეთესოს ესწრაფვით, მაშინ თქვენ საშუალოდ 700 ან/და უმჯობესია 1000 ევროდ ღირებული ბუნგალოში შესახლდეთ.

აქ თქვენ, შეიძლება ითქვას, გაშლილ ოკეანეში ცხოვრობთ. თქვენ შეგიძლიათ დატკბეთ მზის ამოსვლისა და ჩასვლის ულამაზესი ხედებით, მკვეთრი ფერების საუცხოო კონტრასტებით და უბრალოდ დაივიწყოთ თქვენი ცხოვრების დამღლელი ყოველდღიურობა. და თუ ამ მშვენიერ ადგილზე მაინც მოხვდით და თან ოკეანეში შეჭრილ ერთერთ საუკეთესო ბუნგალოში ცხოვრობთ, აუცილებლად უნდა მოინახულოთ პოლონეზიის სხვა ღირშესანიშნაობები.

ადგილობრივი ტურ-აგენტები მარავალ საინტერესო ექსკურსიას შემოგთავაზებენ - ოკეანესა თუ მთებში.

თქვენი ტურის ბოლოს კი, როდესაც მოინახულებთ უამრავ ეგზოტიკურ ადგილს, დატკბებით რა მზის ჩასვლითა და ულამაზესი ხედებით თქვენი ბრწყინვალე ბუნგალოდან, საქართველოში გამომგზავრების წინ არ დაგავიწდეთ სასტუმროს პერსონალსა და მომღიმარ მესაზღვრეს უთხრათ „მაურუურუ“, რაც ადგილობრივ ენაზე მადლობას ნიშნავს.

ზოგადი დახასიათება

გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის მოსახლეობაა 81 მილიონი. რელიგიის თვალსაზრისით მოსახლეობა იყოფა ორ ნაწილად: რომაული კათოლიკები, რომლებიც ძირითადად ცხოვრობენ ქვეყნის სამხრეთ ნაწილში და პროტესტანტები, უმეტესად ჩრდილოეთ ნაწილის მკვიდრნი. გერმანიის ეკონომიკა განიხილება როგორც უდიდესი ევროპაში და მესამე მსოფლიოში, აშშ-სა და იაპონიის შემდეგ.

გადაწყვეტილებების მიღების პროცესი გერმანიაში გაცილებით ნელია, ვიდრე აშშ-ში, რაც შეიძლება შემაშფოთებელი იყოს ამერიკელი ხელმძღვანელისთვის.

ბიზნესმენები გერმანიაში ატარებენ ძალზედ კონსერვატიულ ტანსაცმელს, როგორიცაა: მუქი კოსტიუმები, კონსერვატიული ჰალსტუხები და თეთრ პერანგები. ქალბატონები კი ძირითადად იმოსებიან მუქ პიჯაკებსა და თეთრ ბლუზებში.

გერმანელები ინდივიდუალისტები არიან. მათ არ უყვართ სიურპრიზები. მოულოდნელი ცვლილებები ბიზნესსაქმიანობებში, მაშინაც კი, თუ ამან შეიძლება გაზარდოს წარმოება, მიუღებლად ითვლება.

გერმანიის მოქალაქეებს არ სჭირდებათ და არც ელიან ქათინაურებს. გერმანიაში ითვლება რომ ზედმეტი კომლიმენტები საქმეს ვერ წაადგება. პუნქტუალურობა აუცილებელია გერმანიაში. დაგვიანება, თუნდაც რამდენიმე წუთით, ძალიან განარისხებს გერმანელ უფროსს.

გერმანიში ბიზნესი მიიჩნევა ძალიან სერიოზულად და იუმორი მიუღებელია ბიზნესურთიერთობაში. გერმანელები პატივს სცემენ უფროსს და ყოველთვის წინ აყენებენ ბიზნესში. გერმანელების ის ნაწილი, რომლებიც წლების მანძილზე ერთად მუშაობენ, მისალმებისას ხელს ართმევენ ერთმანეთს, თითქოს ეს იყოს მათი პირველი შეხვედრა. გერმანელი კაცები ხშირად გვარით მიმარ- თავენ ერთმანეთს, მაშინაც კი, როცა კარგი ნაცნობები არიან.

გერმანელები სვამენ დიდი რაოდენობით ლუდს, თუმცა ცდილობენ არ დაკარგონ ზომიერება.

გერმანული არის ოფიციალური ენა, მოსახლების 99%25 ლაპარაკობს გერმანულად, მაგრამ არსებობს რამდენიმე დიალექტიც.

გერმანელებს უყვართ ტელეფონზე ლაპარაკი, თუმცა მნიშვნელოვანი ბიზნესგადაწყვეტილებების მიღება ტელეფონით არ ხდება. ისინი უფრთხილდებიან პირად ცხოვრებას, ასე რომ არ დაურეკოთ გერმანელ უფროსს სახლში ნებართვის გარეშე.

ეკონომიკა

გერმანიას აქვს მდიდარი და ტექნოლოგიურად ძლიერი ეკონომიკა. მნიშვნელოვანი გაუმჯობესებაა 2007 წელს, რაც გამოიხატება 2.6%25-იანი ზრდით. 2001-05 წლების ხანგრძლივი გაჩერების პერიოდის შემდეგ, 0.7%25-იანი ზრდითა და მაღალი უმუშევრობით, 2007 წლის ძლიერი ზრდა გახდა უმუშევრობის დაცემის მიზეზი, დაახლოებით 8%25-ით. ყველაზე მნიშვნელოვანი მიზეზები გერმანიის მაღალი უმუშევრობისა იყო მაკროეკონომიკური გაჩერება, ინვესტიციების შემცირება, კომპანიების რესტრუქტურიზაცია, შრომის ბაზრის სიხისტე, მომსახურების სექტორში კონკურენციის სიმცირე და მაღალი საპროცენტო განაკვეთი. მოდერნიზება და აღმოსავლეთ გერმანიის ეკონომიკის ინტეგრირება არის ძვირი და ხანგრძლივი პროცესი, წლიური გადარიცხვები დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ შეადგენს დაახლოებით 80 მილიარდ დოლარს. გერმანიის მთავრობამ გაატარა რეფორმები შრომის ბაზარზე: საპენსიო ასაკის ზრდა 65-დან 67 წლამდე, ქალის წილის გაზრდა შრომის ბაზარზე და სხვ.

2007 წლისთვის გერმანიის მთლიანი შიდა პროდუქტი რეალური ზრდის პროცენტის მიხედვით შეადგენდა 2.6%25-ს. მშპ სექტორების მიხედვით: სოფლის მეურნეობა - 0.9%25, ინდუსტრია - 29.6%25 და მომსახურების სფერო - 69.5%25. გასულ წელს უმუშევრობის დონე შეადგენდა 9.1%25-ს, ხოლო ინფლაცია 18.4%25-ს. სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ იმყოფება გერმანიის მოსახლეობის 11%25. გერმანიაში ძალიან კარგადაა განვითარებული ინდუსტრიული სექტორი. გერმანია მსოფლიოს უდიდეს და ტექნოლოგიურად ყველაზე განვითარებულ მწარმოებლებს შორისაა რკინის, ფოლადის, ნახშირის, ქიმიური ნივთიერებების, მანქანა-დანადგარების, ელექტრონიკის, საკვების, ხომალდებისა და ქსოვილების წარმოებით. გერმანიის ექსპორტი 2007 წლისთვის შეადგენდა 1361 ტრილიონ დოლარს, ხოლო იმპორტი - 1121 ტრილიონ დოლარს. გერმანიის ეროვნული ვალუტა 2002 წლიდან არის ევრო.

დედაქალაქი - ბერლინი

ბერლინი მეორედ გაერთიანებული გერმანიის დედაქალაქი გახდა 1990 წელს. ის არის ევროპის ათ უდიდეს ქალაქს შორის ერთ-ერთი, 890 კმ² ფართობითა და დაახლოებით 3.5 მილიონი მოსახლით. ბერლინის კედელის დანგრევამ 1989 წელს მოახდინა დრამატული გავლება ქალაქზე. თუმცა ეს კულტურული და ეკონომიკური ძვრა აღმოჩნდა წარმატებული და ბერლინი გახდა მსოფლიოში მნიშვნელოვანი ბიზნესცენტრი. ბერლინი ეკონომიკური თვალსაზრისითაც მიიწევს წინ და საგრძნობლად ვითარდება. დიდი შესაძლებელობები არსებობს ქალაქში ინფრასტრუქტურის გასავითარებლად ვითარებლად და მიმდინარეობს სერიოზული სამუშაოები. ქალაქის კულტურული მემკვიდრეობა არის მნიშვნელოვანი: 160-ზე მეტი მუზეუმი, დაახლოებით 150 თეატრი, 8 სიმფონიური ორკესტრი, დიდი რაოდენობით კაფეები, ბარები, ლუდის სახლები და ღამის კლუბები არის ქალაქში ნებისმიერი გემოვნებისათვის. ბოლო წლებში, ბერლინში საოფისე ფართის ქირაობის ფასები უახლოვდება მსოფლიოს ბევრ სხვა ქალაქების ფასებს. ბერლინში ოფისის ქირაობის ფასი შეადგენს დაახლოებით 28.30 ევროს კვადრატულ ფუტზე. ცხოვრების სტანდარტები არის მაღალი და მუდმივად მზარდი.

ბიზნესეტიკეტი გერმანიაში

ნებისმიერ ქყეყანაში არსებობს განსაკუთრებული ჩვეულებები და წესები, რომლებიც გამოიყენება როგორც ყოველდღიურ ცხოვრებაში, ასევე საქმიანი მოლაპარაკებების დროს. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ეტიკეტის დაცვა რესტორანში ყოფნის დროს.

ტრადიციულად, გერმანიაში სადილობენ თორმეტის ნახევრიდან ორის ნახევრამდე. მათი მენიუ არ შედგება უამრავი კერძისაგან - მიირთმევენ წვნიან კერძს, მთავარ საჭმელს და დესერტს. საკონფერენციო გარემოში ბიზნეს ლანჩი არის განუყოფელი ნაწილი ადამიანური ურთიერთობებისა და გაგრძელება მსჯელობისა მიმზიდველ გარემოში. ძველი წესების მიხედვით მანდილოსნები არც ღვინოს სინჯავდნენ, არც ოფიციანტთან საუბრობდნენ და მამაკაცები იხდიდნენ საფასურს. დღეს ქალების მხრიდან მსგავსი მანერები ისტორიის საკუთრებაა. ბიზნესლანჩის დროს ძირითადად უალკოჰოლო სასმელებს მიირთმევენ, თუმცა იშვიათად არც ალკოჰოლიან სასმელზე ამბობენ უარს. დღეს აღარავის უკვირს, თუ ერთმა პიროვნებამ ალკოჰოლური სასმელი მხოლოდ თავისთვის შეუკვეთა სხვებისთვის შეთავაზების გარეშე. გერმანიაში მომსახურების პროცენტი შეადგენს 5-დან 10%25-მდე. თუკი უკმაყოფილო ხართ მომსახურების ხარისხით, შეგიძლიათ გამოიყენოთ უარყოფითი ტონი, ან არ გადაიხადოთ მომსახურების საფასური. ამავე დროს შეგიძლიათ, უფრო მეტი გადაუხადოთ ოფიციანტს, თუკი იგი განსაკუთრებულად განებივრებთ. კმაყოფილების გრძნობა შეგიძლიათ გამოხატოთ ასევე არავერბალური საქციელით, ჩვეული სიტყვის „დიდი მადლობის“ გარდა. მოსაუბრეს პირველ რიგში უსურვეთ „მიირთვით გემრიელად”. დაჯექით მაგიდასთან ახლოს გამართულად, ხელები არ დასწიოთ დაბლა და დაელოდეთ, სანამ ყველა კერძი არ იქნება სუფრაზე მოტანილი. ასევე დაელოდეთ სხვებს, რომ დაიწყონ ჭამა და ასევე სასმელის დალევა. სუფრიდან არ ადგეთ მანამ, სანამ სხვები არ მორჩებიან სადილს. სადილის დამთავრებისას, არ დაგავიწყდეთ დანისა და ჩანგლის პარალელურად თეფშის მარჯვენა მხარეს დაწყობა. გერმანიაში მიღებულია, რომ თეფში ბოლომდე სუფთა უნდა იყოს. წინააღმდეგ შემთხვევაში ეს აღიქმება, რომ არ მოგეწონათ საჭმელი.

ჩინეთს, უძველესი ცივილიზაციის ქვეყანას, აქვს განვითარების 4000 წლიანი ისტორია. ჩინეთის დედაქალაქია პეკინი, ოფიციალური ენა - ჩინური, რომელიც წარმოიშვა მანდარინის (ჩინელი მოხელე) დიალექტიდან. ჩინეთში ბევრი დიალექტია, დამწერლობა კი - მხოლოდ ერთი. ბიზნესსაზოგადოების უმრავლესობა საუბრობს ინგლისურ ენაზე.

ჩინეთში არის მართვის კომუნისტური ფორმა. მთავრობა მხარს უჭერს ათეიზმს, თუმცა კონსტიტუციით გარანტირებულია რელიგიური თავისუფლება. ჩინეთი გამოირჩევა რელიგიის მრავალფეროვნებით.

ჩინეთის მოსახლეობა 1992 წლის მონაცემებით არის დაახლოებით 1.17 მილიარდი ადამიანი. ის ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული ქვეყანაა მსოფლიოში.

ჩინეთში მოქმედებს მკაცრი კანონი ბავშვის დაბადებასთან დაკავშირებით. კერძოდ, თითოეულ წყვილს ეკრძალება ერთ ბავშვზე მეტის ყოლა.

ჩინეთის ბიუჯეტია 640.6 მილიარდი დოლარი. აქ წარმოებული ძირითადი სამეურნეო პროდუქტებია: ბრინჯი, ხორბალი, კარტოფილი, მიწის თხილი, ჩაი, ფეტვი, ქერი, ვაშლი, ბამბა, ღორის ხორცი, თევზი და სხვ.

ჩინეთის ექსპორტი არის დაახლოებით 1.222 ტრილიონი დოლარი. ექსპორტის ძირითად ნაწილს შეადგენს: მანქანამოწყობილებები, ელექტრონული ხელსაწყოები, ტანსაცმელი, ქსოვილები, ფოლადი და მობილური ტელეფონები.

ექსპორტის პარტნიორი ქვეყნებია: შეერთებული შტატები (21%25), ჰონგ-კონგი (16%25), იაპონია (9.5%25), სამხრეთ კორეა (4.6%25) და გერმანია (4.2%25).

ჩინეთის იმპორტი 917.4 მილიარდი დოლარია. იმპორტის პარტნიორი ქვეყნებია: იაპონია (14.6%25), სამხრეთ კორეა (11.3%25), ტაივანი (10.9%25), აშშ. (7.5%25), გერმანია (4.8)%25 და ა.შ.

ჩინეთის მთლიანი შიდა პროდუქტი (მშპ) შეადგენს 7.043 ტრილიონ ამერიკულ დოლარს, უმუშევართა რაოდენობა - 4%25- ს, ინფლაციის დონე კი - 4.7%25-ს.

ჩინეთის ეროვნული ვალუტა არის რენმინბი (CMB), რომელსაც მოიხსენიებენ ჩინური იენის (CNY) სახელით.

Financial Times-ის მიხედვით 2007 წლის ჩინეთის პოპულარული ბრენდების ათეული ესე გამოიყურება:

ჩინეთი ტრადიციების ქვეყანაა. მისი კულტურის განუყოფელ ნაწილად იქცა „დრაკონის ძვლის“ (კუს და საქონლის ძვლები) ამოთხრის ტრადიცია. ეს ძვლები ხშირად გამოიყენება მომავლის წინასწარმეტყველებისთვის. ძვლებს აწერენ კითხვებს, შემდეგ ახურებენ და მასზე ეძებენ პასუხს. ტრადიცია სათავეს იღებს ბრინჯაოს ხანიდან. ჩინელი ქალები თავს არიდებენ მაღალქუსლიანი ფეხსაცმლისა და მოკლე კაბის ჩაცმას. მამაკაცები და ქალბატონები ატარებენ ნაზ და ნატურალური ფერის კოსერვატიულ ყოველდღიურ ტანსაცმელს. მათ შეუძლიათ ატარონ ჯინსებიც, თუმცა ჯინსი არ არის მიღებული ფორმა ბიზნესშეხვედრებისთვის. ჩინელი ბიზნესმენები ქალბატონების მიერ დეკოლტის ჩაცმას განიხილავენ როგორც თავდაცვით პოზიციას.

ჩინელები გამოირჩევიან ქცევის თავისებურებებით: საუბრისას არ იყენებენ ხელებს, არ მოძრაობენ გაშლილი ხელებით, შეუფერებლად ითვლება მამაკაცის მიერ ქალბატონისთვის სახალხოდ შეხება და ა.შ.

ჩინელებთან ურთიერთობისას უნდა აირიდოთ პირადი კონტაქტები. საუბრის დროს არ უნდა მიუთითოთ რაიმეზე. მითითების საჭიროებისას სასურველია გამოიყენოთ გახსნილი ხელი და არა საჩვენებელი თითი. შეუფერებლად ითვლება პირში ხელის ჩადება.

საჩუქრების ჩუქება ჩინეთში ძალიან დელიკატური საკითხია. არალეგალურად ითვლება საჩუქრების ჩუქება მთავრობის წარმომადგენლებისთვის. ყველაზე მისაღები საჩუქარია წვეულებაზე დაპატიჟება. კარგ და ღირებულ საჩუქრად ითვლება ხარისხიანი კალამი.

შემდეგი ნივთები ან/და ფერები ასოცირდება სიკვდილთან და მათი ჩუქება არ შეიძლება: საათები, სანდლები, ყარყატი ან წერო, ცხვირსახოცი, რაიმე თეთრი, ლურჯი ან შავი ნივთი.

ჩინელები სტუმრად ყოველთვის თავის დროზე ან უფრო ადრე მიდიან. არ საუბრობენ ბიზნესზე ჭამის დროს. ჭამა-სმას იწყებს მასპინძელი. ტრადიციის მიხედვით, სტუმარმა უნდა გასინჯოს ყველა კერძი, რასაც შესთავაზებენ. შეთავაზებულ კერძზე უარის თქმა უზრდელობად ითვლება. ჭამის დროს ჩხირების ძირს დავარდნა მიანიშნებს ცუდ იღბალზე. თუ სტუმარი საჭმელს მთლიანად მიირთმევს, ჩინელები ფიქრობენ, რომ ის მშიერი დარჩა. ქალბატონები არ სვამენ ჭამის დროს.

ჩინეთში „ფეხის ქირას“ დამცირებად აღიქვამენ.

ჩინელების კომუნიკაციური უნარ - ჩვევები.

უნდა დაელოდო ჩინელების შემოთავაზებას და მსგავსად მიესალმო. გაცნობა არის ფორმალური.

ჩინეთში პუნქტუალურობა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. კონტაქტები უნდა იყოს მოგვარებული ჩასვლამდე.

შეხვედრის დაწყებამდე საჭიროა დოკუმენტების რამდენიმე ასლის გაკეთება.

გადაწყვეტილების მიღების პროცესი ჩინეთში ნელია და დროში გაწელილი.

ბევრი ჩინელი კონსულტაციას იღებს ვარსკვლავებისგან ან გადაწყვეტილების მიღებისთვის ელოდება იღბლიან დღეს.

ჩინელებს უყვართ საჩუქრების და მისალოცი ბარათების მიღება. სავიზიტო ბარათებს ატარებენ სპეციალური ჩასადებით.

არ მოსწონთ, როდესაც აკეთებენ წარწერას სავიზიტო ბარათზე და ინახავენ საფულეში.

ჩინეთში მნიშვნელოვან შეხვედრას უნდა უძღვებოდეს კომპანიის ან ჯგუფის ყველაზე მნიშვნელოვანი პირი.

ისინი აფასებენ სტატუსს. შეხვედრას ტოვებენ პირველები და მოსწონთ, როდესაც სტუმრები იცნობენ ჩინელების კულტურას.

2008 Mercedes-Benz C-Class

„მერსედეს ბენცმა“ განაახლა C-კლასის დიზაინი 2008 წლისთვის. ძრავის მონაცემები იგივე დარჩა, რაც წინა წელს: C300 V6 აქვს 228 ცხენის ძალა, C350 V6 268 ცხენის ძალა. C300 არის როგორც მექანიკური გადამცემთა კოლოფით, ასევე ავტომატური გადამცემთა კოლოფით, მაგრამ C350 არის მხოლოდ ავტომატური გადამცემთა კოლოფით.

გარეგნული მხარე; C300-თვის შესაძლებელია როგორც Luxury, ასევე სპორტული ვარიანტები. C350 არის მხოლოდ სპორტული ვარიანტი. 17-იანი საბურავები სტანდარტული მოდელებისთვის, ხოლო სპორტული მოდელებისთვის ფართე საბურავები.

ინტერიერი: სტანდარტულ მოდელს აქვს: ორმაგი სივრცის კლიმატკონტროლი და ლუქი, ტყავის სალონი, ქსენონის განათება და ნავიგაციის სისტემა. 5-ადგილიანი ინტერიერი იძლევა უფრო დიდ სივრცეს უკანა სავარძელზე მსხდომთათვის.

„კაპოტის ქვეშ“: ორივე მოდელს, C300 და C350, აქვს V6 ტიპის ძრავი. C300, 3.0- ლიტრიანი, გამოიმუშავებს 228 ცხენის ძალას, მაშინ, როდესაც C350, 3.5 ლიტრიანი გამოიმუშავებს 268 ცხენის ძალას. C300- თვის არის შესაძლებელი 6 სიჩქარიანი მექანიკური გადამცემთა კოლოფი და ასევე 7 სიჩქარიანი ავტომატური გადამცემთა კოლოფი. C350-თვის არის მხოლოდ ავტომატური გადამცემთა კოლოფი. ორივე მოდელის ავტომატური გადამცემთა კოლოფი არის აღჭურვილი მექნიკური გადამცემთა კოლოფით (ტიპტრონიკი).

უსაფრთხოება: სტანდარტულ უსაფრთხოების ბალიშებს დაემატა უსაფრთხოების ბალიშები კარში და ჯამში გამოვიდა 6 უსაფრთხოების ბალიში. სხვა უსაფრთხოების მოწყობილობას შეადგენს ოთხივე საბურავის სამუხრუჭე მოწყობილობები და მოჭიდების კონტროლი.

2008 Rolls-Royce Phantom Coupe

გარეგნული მხარე:

ავტომობილის წინა მხარე გამოიყურება უფრო მსუბუქად, ვიდრე Phantom - ის სედანი. წინა კარები იღება ისევე, როგორც ძველ Rolls-Royceze. შესაძლებელია - 20-21 ინჩიანი საბურავები.

ინტერიერი:

ოთხადგილიანი სალონი გაწყობილია ხის კარბანითა და ტყავით. ავტომობილში ჩამონტაჟებულია სტერეო სისტემა.

„კაპოტის ქვეშ“:

6.8 ლიტრიანი V-12 გამოიმუშავებს 453 ცხენის ძალას. აქვს 6 სიჩქარიანი ავტომატური გადამცემთა კოლოფი. ძრავის სიმძლავრე აძლევს ავტომობილს საშუალებას განავითაროს 60 მილის სისწრაფე 5.7 წამში.

ის არის ისეთივე სწრაფი, როგორც Infiniti G35 და იმავე წონის, როგორც Ford Expedition-ი.

უსაფრთხოება:

უსაფრთხოების მოწყობილობას შეადგენს ოთხივე საბურავის სამუხრუჭე მოწყობილობა, უსაფრთხოების ბალიშები და შეჭიდების სისტემა, რომელიც ექვემდებარება გათიშვას.

Lamborghini Murciélago LP640

6 სიჩქარიანი მექანიკური გადაცემათა კოლოფი, ოთხივე წამყვანი თვლები

ლამბორჯინის ავტომობილების 40 %25 გაყიდულია ამერიკის შეერთებულ შტატებში. ახალი LP640 როადსტერი ასევე შესანიშნავი იქნება მზიანი კალიფორნიისთვის.

გარეგნული მხარე:

LP640 roadster-ს აქვს ახალი წინა და უკანა ბამპერი, ავტომობილს აქვს 18 ინჩიანი დიამეტრის და წინა მოდელთან შედარებით, 4.5 ინჩით უფრო ფართე ალუმინის საბურავები.

ინტერიერი: LP640 roadster-ს აქვს 2-ადგილიანი კარბონით გაწყობილი სალონი.

სავარძლები მოთავსებულია იატაკთან ახლოს, რაც იძლევა მოხერხებულად დაჯდომის საშუალებას. მოდელს აქვს ასევე ნავიგაციის სისტემა.

„კაპოტის ქვეშ“: LP640 roadster-ს აქვს 6.5 ლიტრიანი V-12 ძრავა, რომელიც გამოიმუშავებს 640 ცხენის ძალას.

6-სიჩქარიანი მექანიკური გადაცემთა კოლოფი არის სტანდარტული. იგი 0-იდან 60 მილამდე სიჩქარის განვითარებას ანდომებს 3.4 წამს.

სტანდარტული ოთხივე წამყვანი თვლების პირობებში წინა თვლები იღებს 30 %25-იან დატვირთვას და უკანა თვლები, შესაბამისად - 70 %25.

უსაფრთხოება: ყველა საბურავის სამუხრუჭე მოწყობილობა.

პოპულარულმა ამერიკულმა გამოცემ “Consumer Reports” 2008 წლის ყველაზე ცუდი ავტომობილების ყოველწლიური რეიტინგი შეადგინა.

მსაჯები 260 პრეტენდენტიავტომობილიდან შემდეგი კრიტერიუმებით ირჩევდნენ: საიმედობა, საწვავის ხარჯი, მანევრირება, სალონის კომფორტულობა, ხმაურიანობა, მყიდველის აზრი და უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად სხვადასხვა მოწყობილობების არსებობა.

სიის სათავეში მოექცა ამერიკული ყველგანმავალები, თუმცა მასში Toyota-ს ზოგიერთი მოდელიც აღმოჩნდა, იმ მწარმოებლის, რომლის ავტომობილებიც ამ გამოცემის მიერ ყველაზე საიმედოდ არის აღიარებული წერს „ვედომოსტი“.

ყველაზე ნაკლები ქულა - 17, შესაძლო 100-დან - Jeep Wrangler Unlimited Sahar-m მოაგროვა. ექსპერტებმა მის ერთადერთ დადებით თვისებად კარგი გამავლობა დაასახელეს.

ყველგანმავალმა Hummer H3 five-cylinder-ma და Jeep Liberty Sport-მა შესაძლო 100-დან 27-27 ქულა დააგროვეს. საშუალო ზომის ყველგანმავალს Dodge Nitro SLT-ს ექსპერტებმა საერთოდ ვერც ერთი დადებითი მხარე ვერ უპოვეს, თუმცა მას 100-დან 33 ქულა მისცეს - მაღალი კომფორტულობისთვის.

2008 წლის ცუდი ავტომობილების სიაში ასევე მოხვდნენ:

სპირტზე მომუშავე მანქანები

„ბრაზილიაში იმ მანქანების რიცხვმა, რომლებსაც ერთდროულად სპირტითაც შეუძლიათ მოძრაობა და ბენზინითაც, ხუთ მილიონს გადააჭარბა“. - აღნიშნავს ქვეყნის ავტომწარმოებელთა ნაციონალური ასოციაცია.

ორგანიზაციის მონაცემებით, ბრაზილიაში გაყიდული მანქანების 88%25 აღჭურვილია “fleqs” სისტემით, რომელიც ბაკში როგორც ტრადიციული ბენზინის, ისე ბიოლოგიური საწვავის ჩასხმის შესაძლებლობას იძლევა.

ეს ტექნოლოგია, რომელიც ქვეყანაში 2002 წელს დააპატენტეს, ავტორთა თქმით, მძღოლებს საშუალებას აძლევს, გააკეთონ არჩევანი არა მარტო ბენზინსა და სპირტს შორის, არამედ შეურიონ ერთმანეთს საწვავის ეს ორი სახეობა ნებისმიერი პროპორციით. ავტომატი დამოუკიდებლად ამოიცნობს საწვავის შემადგენლობას და მის თვისებებს და მასთან ავტომობილის ძრავის ადაპტაციას მოახდენს.

„ავტომობილების მწარმოებელთა შეფასებით, 2013 წლისთვის ასეთი ძრავები ბრაზილიის ავტომობილების 52%25-ს ექნება.“ აღნიშნავს „რია ნოვოსტი“.

ბრაზილიას ავტომობილის საწვავის სახით სპირტის გამოყენების 30-წლიანი გამოცდილება აქვს. თუმცა, მე-20 საუკუნის 70-იანი წლებიდან დაწყებული მანქანებს აპროექტებდნენ საწვავის გარკვეული სახეობისთვის - ავტოპარკის ნაწილი აღიჭურვებოდა ჩვეულებრივი ბენზინის ძრავებით, დანარჩენ ავტომობილებს კი მოძრაობა შეეძლოთ მხოლოდ იაფფასიან და ეკოლოგიურად სუფთა სპირტზე.

2003 წელს პირველი „უნივერსალური“ მოდელების გამოჩენამ ბაზარზე ნამდვილი რევოლუცია მოახდინა, რადგან ის ფასების კონიუნქტურიდან გამომდინარე ავტომობილის კონსტრუქციის შეუცვლელად საწვავის თავისუფალი არჩევის შესაძლებლობას იძლევა.

Marketing Warfare: 20th Anniversary Edition

ავტორები: Al Ries, Jack Trout

ინფორმაცია პროდუქტზე:

გვერდების რაოდენობა: 224 გვერდი.

გამომცემელი: McGraw-Hill (22 ნოემბერი 2005 წელი).

ენა: ინგლისური.

ზომები: 8.1 х 7.3 х1.3 დიუმი.

წიგნის ანოტაცია: წიგნი, რომელმაც შეცვალა მარკეტინგი სამუდამოდ, განახლდა ახალი ათასწლეულისთვის.

1986 წელს მარკეტინგულმა ომებმა გადაიყვანა ინდუსტრია ახალ, თანამედროვე, მგრძნობიარე და უპრეცედენტო მოგების მსოფლიოში. ახლა, ორი დეკადის შემდეგ, ეს ანოტაციური გამოცემა გთავაზობთ უკანასკნელ, ყველაზე ძლიერ ტაქტიკებს, რომლებიც გახდა Ries-ს და Trout-ის სინონიმები. ახალი გამოცემა მოიცავს უკანასკნელი ორი დეკადის ისეთი კომპანიების მარკეტინგულ წარმატებებს როგორებიცაა “Volkswagen”,”Sony”, “Coca-Cola”, “Budweiser”,m “IBM”, “McDonalds”.

101 Biggest Mistakes Managers Make and How to Avoid Them

ავტორი: Mary Albright.

ინფორმაცია პროდუქტზე:

გვერდების რაოდენობა: 352 გვერდი.

გამომცემელი: Prentice Hall Press (9 იანვარი 1997 წელი)

ენა: ინგლისური.

ზომები: 9.2 x 7.2 x 1 დიუმი.

წიგნის ანოტაცია:

ეს არის მარტივი გზამკვლევი იმისათვის, რათა თავი აარიდოთ 100 ყველაზე გავრცელებული საყოველთაო შეცდომას, რომელიც დაუშვიათ მენეჯერებს.

Gravitational Marketing: The Science of Attracting Customers

ავტორები: Jimmy Vee; Travis Miller; Joel Bauer.

ინფორმაცია პროდუქტზე:

გვერდების რაოდენობა: 272 გვერდი.

გამომცემელი: Wiley (3 მარტი 2008 წელი).

ენა: ინგლისური

ზომები: 9.2 x 6.3 x 1.1 დიუმი.

წიგნის ანოტაცია:

თუ შენ ფლობ ბიზნესს, ან ხარ გაყიდვების პროფესიონალი, „მიზიდულობის მარტკეტინგი“ გთავაზობთ მომხმარებლების მიზიდვის მარტივ მეთოდს. თუ გინდა, რომ გაყიდო მეტი და იმუშაო ნაკლები, ეს წიგნი დაგეხმარება მარტივად და ეფექტურად მიიზიდო მომხმარებელი. „მიზიდულობის მარტკეტინგი“- ს მეშვეობით შენ შეძლებ შეწყვიტო მომხმარებლის დევნა და ნება დართო მათ თავად მოვიდნენ შენთან.

Inspired Marketing!: The Astonishing Fun New Way to Create More Profits for Your Business by Following Your Heart

ავტორები: Joe Vitale, Craig Perrine.

ინფორმაცია პროდუქტზე:

გვერდების რაოდენობა: 224 გვერდი.

გამომცემელი: Wiley (21 მარტი 2008 წელი).

ენა: ინგლისური.

ზომები: 9.1 x 6.1 x 1დიუმი.

წიგნის ანოტაცია: