ექსკლუზივი

ავტორი: ნენე კვინიკაძე
ფოტო: საიმონ რიჩარდსონი
დავით მესხი

1987 წელია, ზაფხული. ასზე მეტი გოგო-ბიჭი ახალგაზრდული ღიმილითა და სახის უცნაური მიმიკით, ხან ერთმანეთს ეტმასნება, ხანაც განმარტოვებულები ჩურჩულებენ. ხან არის ტანგო, ზოგჯერ აჟიტირებული შეძახილი, უფრო ხშირად სიმღერა, - ერთი სიტყვით, თეატრალური ინსტიტუტის მისაღები გამოცდები.

სახასიათო გარეგნობის გოგონა, მინაზე გამოკრული ტურების განრიგს ათვალიერებს. და უეცრად, 80-იანების თბილისის ცენტრალურ ქუჩაზე მოტოციკლეტი გამოჩნდა. ეს ის დროა, „ჰარლეი დევიდსონი“ მხოლოდ მეზობლის ჟურნალში რომ გაქვს ნანახი, და მეზობელსაც ახლობელმა რომ ათხოვა.

მოტოციკლეტმა სიჩქარეს უკლო და ინსტიტუტთან გაჩერდა. გადმოდის ბიჭი, გამონაბოლქვისაგან თავიდან ბოლომდე შავი, - ალბათ, მთელი სეზონი მოტოციკლეტზე გაატარა. გამოკრულ საგამოცდო გრაფიკს უახლოვდება და დინჯად იწყებს კითხვას.

იმ წუთიდან სულ რაღაც 24 საათში მათი ისტორიაც დაიწყო. ნატა და ნიკა. მეორე დღეა. პირველი ტურისთვის თავშეყრილ აბიტურიენტებს შორის ისიც გამოჩნდა, ამჯერად სუფთა და მოწესრიგებული.

ყველას ინდივიდუალური ეტიუდი ჰქონდა გასათამაშებელი,მათ - საერთო. კოსტიუმებს თვითონ იგონებდნენ. ნიკაგველი უნდა ყოფილიყო, ამიტომ შავი სამოსის ასაჭრელებლად კედლის ცარცის გამოყენება სცადეს. ყველა ჩართული იყო ამ პროცესში, მაგრამ გველის იმიჯის შექმნაში განსაკუთრებული აქტიურობით ის უცნაური გოგონა გამოირჩეოდა, რომელსაც კურდღლის როლი ერგო და გველისთვის უნდა გაეწია პარტნიორობა.

ერთობლივი ეტიუდი გველისა და კურდღლის გათამაშებით, დრამატული ფინალის ნაცვლად, Happy End -ით დასრულდა. ნიკამ ნატას ყვავილი მიართვა და როლში შეჭრილები, ხტუნვახტუნვით გაუყვნენ ცენტრალურ ქუჩას.

თავიდან თავბრუს ხვევას ჰგავს... თეატრალურ ინსტიტუტში ასე ხდება ხოლმე, - რეპეტიციების და გართობის დელიკატური ბალანსი, ქაოსის ქორეოგრაფია და აქამდე უხილავთან ზიარება. აქ ალერგიაც კი “ეგზოტიკური” იცის - სცენის მტვერისგან გამოწვეული.

მათი ურთიერთობა მეგობრობით დაიწყო. მეგობრობა დილიდან ღამემდე, - თეატრალურში სულ რაღაც რამდენიმე ლექსსა და სიმღერაში ისე შემოგეპარება საღამო, რომ ვეღარაფერს ასწრებ. მეორე დღეს ისევ იგივე. აქ ერთმანეთის ამოცნობა ხდება, ინტერესთა გაზიარება უფრო ახლობელს ხდის მეორე ადამიანს. ხელიდან ხელში გადადის ერთი აჩემებული წიგნი და, რაც უფრო უცნაურია შენი ჩაცმის სტილი, მით უფრო ფასობს შენი ინდივიდუალიზმი.

18 თებერვალია. ნატას დაბადების დღე. დილით დედა აღვიძებს და ეუბნება: ნატა ჩქარა გაიხედე, გარეთ რა ხდებაო. ნატა ლოგინიდან წამოხტა და ხედავს - თხილამურის ორ ჯოხზე გაჭიმულია ზეწარი, რომელზეც წითელი საღებავით წერია „გილოცავ“ და პატარა მინდვრის ყვავილები აქა-იქ არის მიმოფანტული.

საღამოს სტუმრები მოვიდნენ. „მე მინდა, რომ სიურპრიზის ავტორი ნიკა იყოს, მაგრამ არავინ ტყდება, არც მინიშნებას იძლევა. ბოლოს მე თვითონ მივედი და ვეკითხები ნიკას: ვინ გააკეთა? „არ ვიცი”, - მპასუხობს მშრალად. გავბრაზდი. თუ ნიკას არ გაუკეთებია, არანაკლებ საინტერესოა მომხდარზე მისი რეაქციაც : ნეტა თუ იეჭვიანებს?

იქნებ იმან მომიწყო? იქნებ ამან? და დავიწყე ბიჭების ჩამოთვლა. ამით ისე გამწარდა, რომ აღიარა: ოღონდ თავი დამანებე, მე გავაკეთეო. ღამით გვიან თავისივე ზეწარი, რომელზეც იწვა, აუღია და ჩუმად გაუკეთებია წარწერა”.

სიყვარულისთვის სახელის დარქმევას უცხო კაცი დასჭირდა. მათ შემთხვევაში ეს მართლაც უცხოელი იყო. იმ დროისთვის უცხოელის ქუჩაში ხილვა, უცხოპლანეტელის გამოჩენას უდრიდა. ამიტომ, სრულიად მიზანმიმართულად, სტუდენტებთან დასაახლოვებლად სპეციალურად იწვევდნენ ხოლმე საზღვარს მიღმა მცხოვრებ ახალგაზრდებს.

ერთობლივი სეირნობები, გართობა და საუბრები არჩეულ პროფესიებზე. იმ დღესაც ასე იყო, როდესაც ერთ-ერთმა ამერიკელმა ახლად დამეგობრებულ წყვილს ჰკითხა - თქვენ შეყვარებულები ხართ? - დიახ, - უპასუხა ბიჭმა. გოგონა მოულოდნელობისაგან ადგილზე გაშეშდა.

გაცნობიდან ერთი წლის თავზე, ნატა მურვანიძემ და ნიკა თავაძემ იქორწინეს. ქორწინებიდან ერთი კვირის შემდეგ პრობლემები გაჩნდა. ნატა ბავშვს ელოდებოდა და ტოქსიკოზი აღმოაჩნდა. საქორწინო მოგზაურობა ყველაზე ცუდ მოგონებად იქცა.

ამასობაში თეატრალურში ბიუხნერის „ბოიცეკი” იდგმებოდა. ნატას ფეხმძიმობის შესახებ არავინ არაფერი იცოდა, ამიტომ მასაც, სხვების მსგავსად, ერგო როლი - მას მარია უნდა განესახიერებინა. ერთ მიზანსცენაში ნატა მაგიდაზე უნდა შემხტარიყო. ნახტომი გააკეთა და მოულოდნელად პედაგოგმა შეჰკივლა:

- კი მარა, მე რაღაც მითხრეს.

- რა? - უტიფრად ჩაეძია ნატა.

- რომ მთლად კარგად ვერ ხარ...

- რა, ავად ვარ?

- არა...

- არ ვარ ავად!

ამით გამოვაცხადე, რომ მუშაობა შემიძლია და ვთამაშობდი კიდეც.

ზაფხულისთვის ჯგუფი მიმოიფანტა. ტოქსიკოზმა გაიარა და ორივენი ბავშზე ფიქრით ირთობდა თავს. შესანიშნავი პერიოდი დადგა. ნატას მუცელი დაეტყო.

იმ წელს 9 აპრილის ტრაგედია მოხდა, ამიტომ სწავლა სექტემბრის მაგივრად, პირველ ოქტომბერს დაიწყო. ნიკუშა ინსტიტუტში მივიდა და მამა ვარო განაცხადა.

„სხვისი ბავშვები სიგიჟემდე მიყვარდა, მაგრამ ჩემი რომ მეჭირა, ცოტა უცნაური იყო. ბედნიერებას ვგრძნობდი, თუმცა მაინც პატარა ვიყავი.”

ამას ნატას და ნუკუშას პოზიციებისთვის ბრძოლა მოჰყვა: ვინ აბანავებდა პირველი, ვინ უკეთ გამოუცვლიდა. ნიკუშა იტყოდა: მე მთელი ცხოვრება ბავშვებს ვაბანავებდი, ნატა წიგნებიდან ამოკითხული ფრაზებით პასუხობდა. „იმის მაგივრად, რომ მოვდუნებულიყავით და ბედნიერებით ტკბობა შეგვეგრძნო, ერთმანეთს ვჭამდით: დედა უფრო კარგია, თუ მამა?!”

იმ პერიოდში ნატასთან ცხოვრობდნენ. რადგან პატარა ჰყავდათ, მშობლები ეხმარებოდნენ. ახალ ცოლ-ქმარს შორის ურთიერთობა უკიდურესად დაიძაბა. „სულ ვფიქრობ, ცალკე რომ გვეცხოვრა, ასეთი დრამატული სურათი არ იქნებოდა. ბავშვის აღზრდაში ჩვენი მშობლების ჩარევაც კი გაღიზიანებას იწვევდა. ერთი სიტყვით, ჩვეულებრივი პრობლემები, რაც ყველგან ჩნდება, სადაც ეს დროზე ადრე ხდება.” ნიკუშა თავის სახლში გადავიდა. ვერ გავუგეთ ერთმანეთს. ცალ-ცალკე ვართ, მაგრამ ცუდად ვგრძნობთ თავს. ერთ ჯგუფში ვსწავლობთ, ყოველდღე გვიწევს შეხვედრა. ვჯიუტობთ: თვითონ გადადგას პირველი ნაბიჯი! მე როტომ უნდა დავურეკო? და ასე შემდეგ. ასეთ დროს მშვიდობის მტრედი გამოჩნდება ხოლმე, რომელსაც კარგი ამბები დააქვს აქეთ-იქით. ჩვენ შემთხვევაშიც ასე მოხდა, და შედეგიც გამოიღო, რადგან შერიგების იმედი გააღვივა. მე ყოველთვის ნიკასგან ველოდებოდი პირველ ნაბიჯს, ჩემგან ეს ფლირტის დონეზე ხდებოდა, პროვოცირებას მე ვახდენდი, მაგრამ გადაწყვეტილებას ის იღებდა. ამ მხრივ სუსტი ვარ.”

როცა ურთიერთობა აირია, ნიკამ ნატას ნახატი გამოუგზავნა, სადაც ადამიანებიც და სამყაროც, რომელშიც ცხოვრობდნენ, ზუსტად იყო ასახული - უსიტყვოდ ითქვა მთავარი.

რაღაც მოხდა, აფეთქდა, - „ელექტრონები...” „надо жить“

PAUSE

ნატას ათასებში გამოარჩევ - სადად იცვამს: კედები, ფართხუნა შარვალი, განიერი ქურთუკი („მთავარია არ შემცივდეს, ან არ დამცხეს”), ნაწნავი და რაღა თქმა უნდა, სახე - კოსმეტიკის გარეშე.

ჩაცმისთვის დროს არ კარგავს, თუმცაღა, სხვისი მრავალფეროვანი მორთულობა ძალიან მოსწონს. ახალგაზრდას ყველაფერი უხდება, ასაკში კი უამრავი დრო გჭირდება უკან დასაბრუნებლად.”

ნატას საუცხოო აღნაგობამ, დამახასიათებელმა სიარულის მანერამ, მეტყველმა ნაკვთებმა შეუძლებელია ინტერესი არ აღძრას.

ოღონდ კომპლიმენტი არა! ნატა არ ეკუთვნის ქალების იმ რიცხვს, რომლებსაც ცხოვრების ბოლომდე ახსოვთ ყველა ის კომპლიმენტი, რაც კი ოდესმე მიუღიათ.

რაღა თქმა უნდა, ეს არ ვრცელდება პროფესიულ შეფასებებზე. თუ შენი შრომა ადრესატამდე მივიდა, ბედნიერი რჩები, რადგან სწორედ ამისთვის იწვალე.

ნატას არასოდეს უოცნებია მსახიობობაზე, დღემდე უცნაურს უწოდებს სცენაზე აღმოჩენას. „ვძერწავდი, ვხატავდი, - უფრო თითქოს მამისკენ ვიყავი”. უკვე თხუთმეტი წლის ასაკში მამამ ნატას უთხრა - „ძერწავ კარგად, ხატავ ცუდად, ამიტომ, თუ აკადემიაში გინდა ჩაბარება, ჩვენ ძალიან ბევრი მუშაობა მოგვიწევს.“

„ეს რომ სხვისი მშობლები ყოფილიყვნენ, ხომ ვიტყოდი, ნეტავი ჩემები იყვნენ-მეთქი?!“ - ასე ფიქრობდა ნატა სკოლის ასაკში, რაც შემდეგ პროფესიულ შეფასებად იქცა - თვითკონტროლი, ობიექტის ან მოვლენის გარედან დანახვა. მშობლების ოჯახი მისთვის დღემდე იდეალურ მოდელად რჩება.

აუდიტორია თითქოს ყოველთვის ირჩევს დრამას. რაც უფრო ტრაგიკული ბედის მატარებელია ცნობილი ადამიანი, მით უფრო დიდ ზემოქმედებას ახდენს თაყვანისმცემელზე. დამოკიდებულება სიბრალულს და სიმპათიას ერთდროულად მოიაზრებს და შენც მოგწონს „მისნაირად განვლილი ცხოვრება” - იმედგაცრუება, ნარკოტიკებში შვების ძიება და მაინც ვაჟკაცური შემართება - „надо жить”.

ცნობილი ადამიანების ისტორიებს რაღაც აქვთ საერთო. რა არის ეს: მარტოსულობა თუ ტრაგიკული ბედი? რა არის მათი დამაკავშირებელი ხაზი? იქნებ ეს ყველაფერი გამონაგონია?

„მე არ მყოლია მამა ლოთი, მამაჩემს დედა არასოდეს უცემია. სახლიდან არავის გამოვუგდივარ თექვსმეტი წლის ასკში, - დღემდე ერთად ვცხოვრობთ. რაც ოჯახმა მომცა, მეც მის შესაბამისად ვაგრძელებ ცხოვრებას. იმისთვის, რომ რაღაც ღირებული შექმნა, სურვილია საჭირო. როცა ადამიანში სიბრალულის გრძნობას აღვივებ, სამუდამოდ ისადგურებ მის ცნობიერებაში. მე მსახიობი ვარ, ვთამაშობ, მე მაყურებელს ვაცოდებ ჩემს გმირს. ეს აპლოდისმენტის ასპროცენტიანი გარანტიაა. თუ შენ შეგეცოდა გმირი... მე არ მგონია ეს საინტერესო. პირადად მე საცოდავი ადამიანები ნაკლებად მომწონს. ეს სისუსტის გამოვლენა მგონია. ამის დათრგუნვას უფრო უნდა ცდილობდე, ვიდრე სააშკარაოზე გამოტანას.”

ამისთვის საჭიროა სიძლიერე. ქალი კოსმიურად უფრო ძლიერია, თუმცაღა გამუდმებით თავისზე ძლიერის ძიებაშია. ალბათ ამიტომაა, რომ ხშირ შემთხვევაში, ტრფობის სარეცელზეც კი ქალი მამაკაცისაგან ელის გმირს. როგორები არიან ეს გმირები?

„მე არ მგონია, რამდენიმე გმირის აუცილებლობა არსებობდეს. როცა ერთზე ხარ კონცენტრირებული, გმირიც ის არის.”

და თუ შენ თვითონ ხარ გმირი?

PLAY

პირველ გაყრას, პირველი შერიგება მოჰყვა. ამჯერად შეყვარებულების როლები აირჩიეს. ამას, მოულოდნელად, მშობლებთან და გადამღებ ჯგუფთან ერთად, ნიკას იერუსალიმში გამგზავრება დაემთხვა. აქცია წმინდა მიწაზე ფეხით ჩასვლას ითვალისწინებდა. ამიტომ ნიკუშა ხუთი თვით წავიდა. „ალბათ საინტერესო იყო... რადგან მერე, როდესაც თავად აღმოვჩნდი იერუსალიმში, მეც მომინდა ჩამოსვლა და ფეხით ისევ იქ დაბრუნება. თანაც მარტო.”

ხუთი თვის შემდეგ კარზე ზარის ხმა გაისმა. ნიკა დაბრუნდა, ბევრი წყლით, კენჭებით, ქვიშით. მთელი უდაბნო ჩემოდანში ჩაატია. „სახლში პატარა ისრაელი მოვაწყვეთ, ოღონდ აქედან, - კაბადოკიიდან. ეს იყო ყველაზე ძვირფასი საჩუქრები და, თავისთავად, სხვანაირი დაბრუნება. ერთი წელი მშვიდად ვიყავით.”

„მთელი ოჯახი ერთ ოთახში ვცხოვრობდით. საკმაოდ რთული იყო, რადგან არ გვქონდა დასამალი ოთახი: ხომ ხდება, რომ ხანდახან მარტო, შენთვის გინდა ყოფნა. სახლში, პრინციპში, ურთიერთობა ოჯახთან გვქონდა და არა ერთმანეთთან. შეიძლება ამაში ცუდი არაფერია, მაგრამ ჩვენ ერთმანეთს ვკარგავდით. ურთიერთობა არ იყო სათანადოდ მყარი. ერთადერთი, რამაც იმ დროს გადამარჩინა, მთელი დატვირთვით მუშაობა იყო - ნონსტოპი. რუსთაველის თეატრში, რობერტ სტურუასთან დილიდან ღამემდე ვმუშაობდი. სხვა რამეზე ფიქრისთვის დრო არ მრჩებოდა. ზედმეტად გამოვიფიტე.”

ისევ განშორება. ერთ დღესაც აღმოაჩენ, რომ ყველაფერი უკან დარჩა - ოციანი წლების ვალსებიც და ბებიების პოლკებიც. აღარც ლონდონი ჰგავს დიკენსის დროინდელს და არც შენ ხარ ისეთი, როგორიც წინათ. თანდათან ირკვევა, რომ შენს გვერდით გატარებული ღამე, სულაც არ არის ჩვენი საერთო დღე, - თუნდაც კალენდარის მიხედვით.

მე უცხო ქალაქებისკენ მიმიწევს გული.

პეტერბურგი, ლონდონი... მხოლოდ უკან დაბრუნებული ვახერხებ პერცეფციას. რეპეტიციები და გადაღებები კიდევ უფრო მისტიურ ელფერს ანიჭებს ქალაქს და ამიტომ მიჭირს მისი სრულყოფილი აღქმა. არის ოცნების ქვეყნებიც. „ჯერ არ ვარ მზად, თუმცა, აუცილებლად წავალ იტალიაში, წავალ და იქ მოვკვდები.”

მე სულაც არ მაქვს ილუზია, რომ სხვაგან კარგად ვიქნები. ამას არც ოჯახის გამო ვამბობ და არც საქმის. არის უამრავი რაღაც, რასაც ვერ ვეგუები, მაგალითად, ჭუჭყიან ქალაქში ცხოვრებას. ვერ ვეგუები ღამის პირველ საათზე ავტომობილის სიგნალს. არა, იმიტომ კი არა, რომ ვწუხდები, - მე ხუთ საათამდე არ მძინავს - უბრალოდ, დამოკიდებულება მაოცებს, როცა სხვაზე არ ფიქრობენ. „გაკრიალებულ“ გერმანიაში ჩემი ქალაქი აუცილებლად მომენატრება. თუმცა, რატომ უნდა მომინდეს წასვლა იმ ქალაქიდან, სადაც რობერტ სტურუა და თემურ ჩხეიძე მოღვაწეობენ?!

პირველი მსახიობი ქალი, რომელმაც სცენაზე გაიხადა! ეს თავის დროზე რევოლუციის ტოლფასი იყო. თუმცა, დღევანდელი გადასახედიდან ისეთი არაფერი. შხაპში ტანსაცმლით ხომ ვერ შეხვალ... თუ შეხვალ, უნდა გაამართლო კიდეც. თუ სიშიშვლე მაყურებელს ესთეტიკურ სიამოვნებას ანიჭებს, მაშინ რატომაც არა. „მაგრამ მე არ მაქვს იდეალური სხეული. იდეალური არც არაფერი მაქვს.”

სიამოვნებას მანიჭებს პროცესი, რეპეტიცია, სანამ საშუალება გაქვს ძიების, ცვლილების მოხდენის. მერე უკვე შენი ნამუშევარი შენ აღარ გეკუთვნის. ქირურგისთვის ოპერაციის პროცესია მთავარი. საბოლოოდ, რა თქმა უნდა, ახარებს ჯანმრთელი ადამიანის ხილვა, მაგრამ მთავარი მისთვის ის არის, რომ ადამიანი ხელიდან გამოგლიჯოს სიკვდილს.

ნატა გებულობს, რომ „იავნანაში” როლზე დაამტკიცეს. ბედის ირონია თუ რაღაც ამის მსგავსი: „იავნანაში” ნიკუშასაც იღებენ. დაშორებულებს მოსიყვარულე ცოლ-ქმარი უნდა ეთამაშათ. „ყველაზე საინტერესო იყო ის, რომ მთელი ოთხი წლის მანძილზე, სპექტაკლებში ან მამა-შვილს ვთამაშობდით, ან და-ძმას, და მაინდამაინც ახლა, როცა შერიგებაზე საუბარი არ არის, პირველად გვიწევს ცოლ-ქმრის თამაში. მიუხედავად ყველაფრისა, თამაში არ დაგვჭირვებია, რადგან ეს გრძნობა ჩვენში ქვეცნობირად არსებობდა, რაც ფილმსაც წაადგა. კინო ხომ ვერ იტანს გადამეტებულ თამაშს?! ქვეცნობიერად ერთად ყოფნა გვინდოდა... მაინც არ შევრიგებულვართ. ვიკრიბებოდით გადასაღებ მოედანზე, ვურთიერთობდით ადამიანურად, მაგრამ სხვადასხვა სახლებში ვცხოვრობდით.”

ამის შემდეგ ნატამ „ცხოვრება იდიოტისა” ითამაშა. საერთოდ, არავის ეპატიჟება ხოლმე პრემიერაზე. როცა იცის, რომ დარბაზში ახლობელი ზის, ხელი ეშლება. ეს დაახლოებით იგივეა, რომ სცენის მეოთხე კედელზე, რომელსაც დიდ შავ ორმოდ აღიქვამ, ფანჯარა გაიღოს და იქიდან ნაცნობმა ყურება დაგიწყოს.

არ იცოდა, თუ იმ დღეს ნიკუშა ესწრებოდა სპექტაკლს. მხოლოდ გრიმის მოშორების შემდეგ, გარეთ გამოსულმა დაინახა, რომ ის იდგა და ელოდებოდა: ჩამეხუტა, მომილოცა და მითხრა, რომ ძალიან მოეწონა. მე შინ წავედი.

გვიან ღამით, ეზოში, მაღალ გისოსებზე, რომელზეც მცოცავი ეკლიანი ვარდია გაშვებული, საშინელი ბრახუნი გაისმა. შევშინდი, მაგრამ ნიკა შემრჩა, დიდი თაიგულით ხელში. მოვიდა და დარჩა. შევრიგდით... ერთი კვირით“.

ასე ხდებოდა გამუდმებით. ნატა გადაღებებზე წავიდოდა, დაბრუნებულს კი აღარ ჰყავდა ქმარი.

„პეტერბურგში გადაღებებზე ვიყავი. მოულოდნელად ციკლონი დაგვატყდა თავს, მინუს 25 გრადუსში კაბებით უნდა გვევლო. ყინვისგან კამერის ლინზები სკდებოდა. იასამნისფერი ვიყავი. ერთი თვის შემდეგ დავბრუნდი. აეროპორტში დედაჩემი დამხვდა. ნიკუშა რომ მოვიკითხე, მითხრა, ავად არის და თავისთან წევსო. 17 ნოემბერი იყო, კოტეს (კოტე მახარაძე) დაბადების დღე. ნიკუშას იქედან დავურეკე:

- მე ჩამოვედი.

- ვიცი, რო ჩამოხვედი.

- რა ვქნათ?

- მე ავად ვარ!

- ხოო...

- კაი წავედი.

ამის მერე აღარ დამირეკავს. ასე პრინციპულობის გამო ვიქცეოდი. საპასუხო ნაბიჯს ველოდებოდი. ეს ძალიან დიდხანს გაგრძელდა. მთელი რვა წლის მანძილზე შერიგების და დაშორების თაბრუდამხვევი ქაოსი იყო.

თუმცა, რა დისტანციაზეც არ უნდა წახვიდე საყვარელი ადამიანისაგან, მაინც არის შეგრძნება, თითქოს სხვადასხვა ოთახებში ერთი საერთო კარი გაკავშირებთ. ძალიან ხშირად დგებით ამ კართან, ორივენი სახელურს ნელ-ნელა აპარებთ ხელს. გინდა გამოაღო და ყველაფერი თავიდან დაიწყოს, მაგრამ... ფეხაკრეფით ისევ უკან ბრუნდები, რაღაც დრომდე, ხვალამდე. მერე ისევ იგივე.

და რადგან ტრიუმფალური თაღის ორი სვეტიდან ერთი ყოველთვის სიზმარია, ამიტომ ორივე ერთდროულად აღებს კარს: „უკვე დიდები ვიყავით. ორივენი კომპრომისზე წავედით. თან ის მაგნიტიც ამუშავდა, - სადაც არ უნდა იყო, მაინც რომ გაპოვნინებს მეორეს. ჩვენ ბევრ რაღაცას გადავაბიჯეთ, რადგან ერთად ყოფნა უფრო მნიშვნელოვანი იყო.

დათო დოიაშვილი გოგლა ლეონიძის საღამოს აკეთებდა. საერთო მეგობრები შევიკრიბეთ. მათ შორის მეც და ნიკუშაც. ფანტასტიური პერიოდი იყო, ვიცინოდით, ვერთობოდით. თან ისე მოხდა, რომ მანმადე ყველას რთული სამუშაო ჰქონდა, და აქ თითქოს განტვირთვას ვახერხებდით. ზაფხული იყო. გოგა გველესიანმა გადაწყვიტა, რომ ყველანი ერთად წავსულიყავით ხარაგაულში, მასთან სახლში: იქ ჩანჩქერებია, არ არსებობს, უნდა გაჩვენოთ!

ხარაგაულში წასვლა ბავშვთან ერთად გადავწყვიტე. სუფთა ჰაერზე იქნება, თან მამამისთან ერთად. დავტვირთეთ ორი მანქანა, - ნიკუშასი და დოისი. მე, რა თქმა უნდა, დოისთან ვიჯექი, რადგან ნიკუშასთან ძალიან დაძაბული ურთიერთობა მქონდა, ცოტას ვიკბინებოდით და ოფიციალურად მივმართავდით ერთმანეთს.”

მანქანა სხვა მიმართულებით წავიდა. აღმოჩნდა, რომ ეს იყო წინასწარ დადგმული ბლეფი. ნიკუშას აგარაკზე, წეროვანში მივიდნენ. ნატას სუნთქვა შეეკრა, რადგან ეს ის ადგილი იყო, სადაც ცხოვრების ყველაზე ბედნიერი დღეები ჰქონდა გატარებული და შესაბამისად, მტკივნეული იყო იქ დაბრუნება.

ნატას, ამჯერად შვილის ხათრით, არფერი გაუპროტესტებია, უბრალოდ, სრული სამი დღე ხმა არ ამოუღია.

იქ ყოფნის დროს ნიკუშა მოიწამლა, ყველა მას უვლიდა. ერთ საღამოს ნატამ წამალი შეუტანა. ნიკამ ხელი მოჰკიდა და უთხრა, რომ რაღაცის თქმა სურდა. სიგარეტის მოსაწევად აივანზე გავიდნენ.

„იმ დღეს, აივანზე, ერთმანეთს ყველაფერი ვუთხარით, რაც კი ოდესმე გვწყენია. ბავშვებს დავემსგავსეთ: მე რომ შენ მაშინ... შენ არ მითხარი?...”

ქალაქში ერთად დაბრუნდნენ. ნატა სოჭში გაემგზავრა „კინოტავრზე”, სადაც მისი ფილმი მონაწილეობდა. არა! აღარ დაშორებულან. ცალკე ყოფნის ათი დღე ურთიერთობის საბოლოოდ გაღრმავებისთვის საუკეთესო აღმოჩნდა.

მერე ისევ თავიდან დაიწყო,- სეირნობა ანწლის გვირაბებში, ვიდეო იმიჯებში, დათოვლილ ხეებს შორის. ისინი ყველაფერს თავიდან იწყებდნენ. თითქოს ერთი ცნობილი რომანის გმირების მსგავსად, გულში იმეორებდნენ - დამიბრუნე ჩემი ვარსკვლავი! ბავშვივით ჯიუტები ისევ ერთად ყოფნით სიგიჟემდე ბედნიერები იყვნენ, ორივე ნანობდა.

„ჩემს ცხოვრებაში არაფერს შევცვლიდი. ახლა 34 წლის ვარ და ამ ეტაპზე ასე ვფიქრობ. ყველაფერი, რაც გადამხდა, აუცილებელი იყო. თუმცა არის სინანული, რაც ყოველ ღამე, ყოველ დილით მოსვენებას არ მაძლევს, - ანუ ის, რომ ჩემთვის ძვირფას ადამიანებს ვატკინე გული. მხოლოდ ამის გამო მინდა ცხოვრების თავიდან დაწყება. როცა რაღაცას აკეთებ, მარტო არ ხარ, შენთან ერთად ადამიანების ჯგუფიც მონაწილეობს. ფრთხილად უნდა იყო. ხანდახან ასე არ გამოდის, და რა დასანანია, რომ ერთი შეცდომა საკმარისი არ აღმოჩნდება ხოლმე.

იმ რვა წელიწადს თან ვნანობ და თან - არა. თუ მე და ნიკუშა მხოლოდ ამ გზით დავუბრუნდებოდით ერთმანეთს, მაშინ - არა... თუ ერთად ყოფნა ტკივილების გარეშეც შესაძლებელი იყო, მაშინ - ვნანობ.”

სეზონის მიწურულია. იტალიის სამხრეთი მზის ჩასვლების სიამოვნებისაგან ლამის არის საზღვარს გასცდეს და „უცხოეთს” ჩაენავლოს. სანაპიროს მხოლოდ შეყვარებული წყვილები შემორჩნენ. გამჟღავნებული ალერსი და თამამი კოცნა.

ვზივარ ბუნგალოში. ამდენ ხალხში მხოლოდ ერთი წყვილი ავარჩიე და ვუმზერ. ჩალის სკამზე ბიჭი ჩემგან ზურგით ზის. მის მოპირდაპირე მხარეს, ასეთივე სკამზე ქალბატონია მოკალათებული, რომელსაც შიშველი ფეხები, უცნობის მუხლებზე უწყვია. ღია ფერის სიფრიფანა კაბა აცვია, გრძელი თმა გაშლილი აქვს და იღიმება. მე თვალს არ ვაშორებ მათ. ქალბატონი ძალიან ჰგავს რომელიღაც მსახიობს, იქნებ არის კიდეც. მე ახლაც შთამბეჭდავი სიზმარივით მახსოვს ეს სცენა - შეყვარებულების ერთი ჩვეულებრივი დღე.

ჩემს ნივთებს თავს ვუყრი, ვდგები და დინჯად ვბრუნდები სასტუმროს ნომერში. მუშაობას ვაგრძელებ: ვიღებ დიქტოფონს და კასეტის გაშიფვრას ვიწყებ:

„არაფერი არ მომხდარა ისე, შემთხვევით... წყალივით არაფერს ჩაუვლია. თითებს შუა გადიოდა ყველაფერი, - მეხებოდა და ვგრძნობდი, ანუ ჩემი ხელები ამ დინებაში იყო და წინააღმდეგობას უწევდა მას.“

სპეც-პროექტი

ნათია ახალაშვილი
დავით მესხი

ჰეზერ ზიმენი, მასწავლებელი
ლადო ბურდული, მუსიკოსი

ჰეზერი - ჩვენი ერთად ცხოვრება თავისუფალი არჩევანია. გვიყვარს ერთმანეთი და მოგვწონს ერთად ყოფნა. სიმართლე გითხრათ, ლადო ძალიან რთული პიროვნებაა და ძნელია იმის ახსნა, რა მიზიდავს მასში. მომწონს, რომ არაფერს შეუძლია მისი წყობიდან გამოყვანა. ძალიან ენერგიულია.

ლადო - ვალი მაქვს და ვერ ვიშორებ... მიყვარს, მომწონს, მივეჩვიე... მუდმივი სიყვარული ისეთი რთული რაღაცაა... ცხადია, რომ სჯერათ მუდმივი სიყვარულის და იმიტომ უყვარდებათ ერთმანეთი. მაგისი რწმენა რომ არ იყოს, არც შეუყვარდებოდათ. მუდმივი სიყვარულს ბევრი შრომა და მუშაობა სჭირდება, ფორმებს იცვლის და როცა ამ სხვა ფორმებისთვის შენ მზად არ ხარ, სიყვარული უბრალოდ კვდება. ლატარეასავით არის, არსებობს იდეაში, მაგრამ ყველა ამის ღირსი ვერ ხდება. არიან გამარჯვებულებიც, ვინც ამ „პრიზს” იღებენ.

ის რომ ვიცოდე ოცი წლის შემდეგ რა იქნება, ძალიან კარგი იქნებოდა, მაგრამ ისე გარბის დრო... რა ვიცი… ისე, ასე შორს ვერ ვიყურები. ორმოც წლამდე კი ვიყავი იმედებით, მაგრამ მერე უკვე ისე იცვლება ასაკი, რომ თუ ისევ ოცნებებში რჩები, უკვე ფსიქიატრიულის პაციენტი ხდები. აქედან გამომდინარე, დღევანდლი რიტმით თუ გავაგრძელე ცხოვრება, არა მგონია, რომ რამე რადიკალურად შეიცვალოს.

ნინო თარხან-მოურავი, მსახიობი
თემიკო ჭიჭინაძე, მსახიობი

ნინო - მახსოვს, ჯერ კიდევ შეყვარებულობის ხანა გვქონდა. დილას რა დროსაც არ უნდა გამეღვიძა, კარს რომ გავაღებდი, ძირს ვარდების თაიგული მხვდებოდა. ეს არასოდეს დამავიწყდება.

თემური - მანამ ერთმანეთი შეგვიყვარდებოდა, მეგობრები, კოლეგები ვიყავით. ვხვდებოდით ყოველ დღე. ეტაპობრივად მეგობრობა გადაიზარდა სიყვარულში, ერთ დღეს სხვანაირად რომ შეხედავ ადამიანს, რომელსაც საუკუნეა იცნობ და მიხვდები, რომ, თურმე ის ყოფილა ვისაც ამდენ ხანს ეძებდი. ასე დაგვემართა. მწამს, რომ არსებობს მარადიული სიყვარული. უბრალოდ, სტადიები აქვს. თავიდან რაღაც გაუთვითცნობიერებელი ემოციებია, შემდეგ გადადის სხვა ურთიერთობაში და ეს ყველაფერი ერთად რომ იკრიბება, სიყვარულის ცალკე კონგლომერატი გამოდის. მე არ ვიცი ამ ყველაფერს რა ქვია. თუ დაგცალდა, რომ პირველი სიყვარული ოჯახში გადაიტანო და ოჯახად აქციო, როცა წრე შეიკვრება, ამ ყველაფრის დანგრევა ძალიან ძნელია.

ნინოს ბევრი თვისება მომწონს. ისე ერთად ვერ ვიქნებოდით. თუნდაც ის, რომ საოცრად უყვარს თავისი ოჯახი, შვილი. გვერდში დგომა იცის საოცარი. ძალიან გვეხმარება ის, რომ ერთი პროფესია გვაქვს. მხარდამხარ მივდივართ ყოველთვის.

რუსუდან ფეტვიაშვილი, მხატვარი
თემურ ბადრიაშვილი, რეჟისორი

რუსუდანი - 18 წლის ვიყავი. დედასთან სამსახურში (თოჯინების თეატრში) მივედი და თემური იქ გავიცანი, გამოსაშვებ სპექტაკლს დგამდა. მე მეათე კლასში ვიყავი, ის კი ინსტიტუტს ამთავრებდა და გული დამწყდა, ყურადღებას ვერ მივიქცევდი. მაშინ ავსტრიაში მივდიოდი. ერთი წლის შემდეგ შეხვედრის ადგილი იგივე თოჯინების თეატრი იყო და დაბადების დღეზე დამპატიჟა. ნელ-ნელა დავმეგობრდით და ორ წელიწადში დავქორწინდით.

სიყვარული უბრალოდ ფორმებს იცვლის - ჯერ არის მძაფრი, შემდეგ ხდება მშვიდი, შემდეგ არის მეგობრობასიყვარული, შემდეგ ურთიერთგაგებასა და მიჩვევაში გადადის და ამ ყველაფერს სიყვარული ჰქვია.

თემური - მუდმივი სიყვარულის მჯერა და ამაში არაფერი ისეთი გასაოცარი არ არის. პირიქით როცა ხდება, ის უფრო მიკვირს ხოლმე.

ჩვენი ურთიერთობა არ მგონია, რომ შეიცვალოს. შეიძლება შეიცვალოს ჩვენს გარშემო ყოფა. ურთიერთობა ისეთივე დარჩება როგორიც პირველი დღიდან გვაქვს. ურთიერთპატივისცემა, სიყვარული, გაგება და მეგობრობა.

დეა ვადაჭკორია, სტომატოლოგი
დათო ებრალიძე, უროლოგი

დეა - ერთხელ სტაჟირებაზე მივდიოდი ავსტრიაში. მაშინ შეყვარებულები ვიყავით, ოღონდ არავინ იცოდა. დავემშვიდობე და ავედი თვითმფრინავში. უკვე უნდა გაფრენილიყო, რომ გამცილებელი შემოვიდა, ჩემი სახელი და გვარი იკითხა და უზარმაზარი თაიგული გადმომცა. თაიგულში იდო ბარათი, რომლის ფონზეც სულ ჩემი სახელი და რომ ვუყვარდი ის ეწერა.

20 წლის შემდეგ, ვფიქრობ, ღირებულებები, რომლებიც გვქვს და რაც გვაკავშირებს ისევ გვექნება, უბრალოდ ასაკი მოგვემატება და უფრო შევეჩვევით ერთმანეთს.

დათო - დეას საჩუქარი ყოველთვის ისეთია, რომელიც ძალიან გინდა იმ დროს. ერთი მახსენდება - ორი წლის წინ ესპანეთში ვიყავი წასული. წასვლამდე გავყიდეთ მანქანა და ჩამოსვლის შემდეგ ვაპირებდი ყიდვას. რომ ჩამოვედი დეამ დამახვედრა მთელი სამეცნიერო კვლევა, თუ რომელი მანქანა იყო ოპტიმალური იმ მომენტისათვის და ჰქონდა დასაბუთებული პასუხი - რატომ, თან მანქანის ისეთ დეტალებზე ლაპარაკობდა, რომლებშიც მეც კი ვერ ვერკვევი... მანქანა არჩეული დამხვდა. ისეთი დამაჯერებელი იყო, აღარაფერი შემიცვლია, პირდაპირ ვიყიდეთ. კვლევა ჰქონდა ჩატარებული.

20 წლის შემდეგ რა თქმა უნდა, ერთად ვიქნებით, ალბათ უფრო დიდი ოჯახით. იმედი მაქვს, რომ მაგ დროისთვის ჩვენი საზრუნავი არა გენერატორის ბენზინი, გაზის „ბალონები”, სახლის ფანჯრებზე მჭიდრო გისოსების დამაგრება და მსგავსი იქნება, არამედ - რაიმე უფრო ლამაზი და რომანტიული.

ქეთი უკლება, ეკონომისტი
გუგა ახალაძე, პრომოუტერი

ქეთი - მე 15 წლის ვიყავი როცა ერთმანეთი შეგვიყვარდა. შემდეგ დავშორდით რაღაც პერიოდი და მერე თავიდან დავიწყეთ ყველაფერი, დაახლოებით, ორი წლის წინ.

ყველაზე დიდი სიურპრიზი ის იყო, რომ ამდენი წლის შემდეგ ჩვენი სიყვარული ისევ განმეორდა.

გუგა - ზუსტად არ მახსოვს ქეთა როდის შემიყვარდა, 16 თუ 17 წლის ასაკში. მერე რაღაც პერიოდი ერთად ვიყავით. შემდეგ ცხოვრება ისე წავიდა, რომ მე ჩემი ძალიან გრძელი გზა გავიარე და ქეთამ - თავისი და აი, თითქმის ათი წლის შემდეგ ისევ დავუბრუნდით ერთმანეთს.

გერმანიში ვიყავი, ქეთა მიდიოდა ჰაიტიზე (სამი დღე უნდა ეფრინა). გერმანიაში გზად ერთი დღე უნდა გაჩერებულიყო. ცხადია, შეხვედრა გვქონდა დაგეგმილი. ორი თვის უნახავი მყავდა და მერე კიდევ რამდენ ხანს ვერ ვნახავდი, ღმერთმა იცოდა. და ამ ყველაზე დიდი სიურპრიზის მოლოდინში, ეს ჩვენი შეხვედრა ჩაიშალა.

ნინო ჯაფიაშვილი, ჟურნალისტი
დათო მაკარიძე, დიზაინერი

ნინო - ერთმანეთი ხუთი წლის წინ შეგვიყვარდა. დათოს ცხოვრება უხარია, ბედნიერი ადამიანია და არ ართულებს სიტუაციებს. ერთხელ შვედეთში ვიყავი სასწავლო სემინარებზე რამდენიმე თვით. მაშინ ჯერ კიდევ შეყვარებულები ვიყავით. სკოლაში ინტერნეტი მხოლოდ ერთ კომპიუტერთან იყო და ერთ დღესაც ი-მეილის შემოწმებისას დათოს წერილი აღმოვაჩინე, რომელიც ვერაფრით გავხსენი. რაღაც უცნაურ ფორმატში იყო. მე ვთქვი, რომ ძალიან მნიშვნელოვანი წერილი მივიღე საქართველოდან და ვერ ვხსნიდი. მთელი სკოლა დაფაცურდა, ყველა „კომპიუტერშჩიკი” მობილიზებული იყო და ერთი საათის წვალების შემდეგ გახსნილი ფაილის შინაარსი შემდეგი აღმოჩნდა - ორმოდან ეშმაკი ხტებოდა და მღეროდა. მე ძალიან შემრცხვა, სხვებმა ერთი კი შემომხედეს გაოცებით და მერე ხარხარი აუტყდათ.

დათო - იქნება 5-6 წელი, რაც ერთმანეთი შეგვიყვარდა და მჯერა, რომ მუდმივი სიყვარული არსებობს და სხვანაირი მე არ მესმის. ნინოში ყველაზე ძალიან მისი ბუნებრიობა მომწონს. 20 წლის შემდეგ ალბათ, ლაპარაკი აღარ დაგჭირდება.

დათო დობორჯგინიძე, ბანკირი
ლიკა მარუაშვილი, ბანკირი

ლიკა - ერთად ვმუშაობდით ბანკ „ქართუში”. მე მისი განყოფილების უფროსი ვიყავი და თავიდან უფროსისა და ქვეშევრდომის ურთიერთობა გვქონდა. დაახლოვებით ერთი წელი ვიცნობდით ერთმანეთს. დათოს ჰქონდა რაღაც გრძნობა და მე ძალიან სხვანაირად ვუყურებდი ამას. მერე სტაჟირებაზე ინგლისში წავედი ექვსი თვით და იქ, ეტყობა, ნოსტალგიური გრძნობა გამიჩნდა. რომ ჩამოვედი, რაღაც სხვანაირად შევხვდით და ამის შემდეგ უკვე ძალიან სწრაფად გაღრმავდა ჩვენი ურთიერთობა და გადაიზარდა სიყვარულში. ვთვლი, რომ სიყვარული არ არის ერათნაირი გრძნობა. ძალიან ბევრი ეტაპებისგან შედგება ნამდვილი გრძნობა. სულ სხვანაირია თავიდან შეყვარებულობა და აბსოლუტურად განსხვავებული გრძნობა აკავშირებთ ადამიანებს 3-4 წლის შემდეგ და კიდევ უფრო განსხვავებული 20 წლის შემდეგ. მგონია, რომ წყვილს შეიძლება სიყვარული მთელი ცხოვრების მანძილზე აკავშირებდეს. უბრალოდ სხვადასხვა ტიპისაა.

ჩვენ ნაკლებად ვუკეთებთ ერთმანეთს სიურპრიზებს. იმდენად გახსნილი ურთიერთობა გვაქვს, რომ ვერ ვახერხებთ რამის დამალვას. ყველაზე დასამახსოვრებელი მაინც ერთი იყო. მაშინ ჯერ ცოლ-ქმარი არ ვიყავით. ჩემი დაბადების დღე იყო და მომიტანა ძალიან ბევრი ბუშტები. მაგრამ, მთლად სიურპრიზი არ გამოუვიდა, იმიტომ, რომ ქუჩაში აბერინებდა და მე ფანჯრიდან ვუყურებდი ამ ყველაფერს.

დათო - სიყვარულს არ აღვიქვამ როგორც მოკლე დროით მოვლენას. აღვიქვამ, როგორც ხანგრძლივ დროში განგძობად ფუნქციუნალურ წარმონაქმნს, რომელშიც არ არის აუცილებელი თავიდან როგორი ქიმიურად აღგზნებადი დამოკიდებულება გქონდა, იგივე გაგრძელდეს ბოლომდე. ის შეჩვევა, ურთიერთობა, პატარ-პატარა სიამოვნებები და სიხარულები, რაც გაკავშირებს ამ ადამიანთან, რაც მოგწონს მასში და არ მოგწონს, ერთობლიობაში ქმნის იმ სიყვარულს, რომელიც ცხოვრების ბოლომდე მიგყვება.

ჩემთვის, ყველაზე დიდი სიურპრიზი მაინც მისი აყოლიება იყო. ასაკით ჩემზე უფროსია და თავიდან დიდ წინააღმდეგობას მიწევდა, ჩვენი ურთიერთობა არ გამოვაო და იმდენი მოვახერხე, რომ დავარწმუნე და შევძელი მომეხვია თავზე ჩვენი ურთიერთობა. ისიც დიდი სიურპრიზია, რომ ამდენ ხანს გაძლო.

გიორგი ჟორჟოლიანი, მუსიკოსი
თეა მაქაცარია, დამდგმელი ქორეოგრაფი

გიორგი - ერთმანეთი ლიკანის სანატორიუმში გავიცანით და ორივე რაღაც მძიმე, ჩაკეტილ მდგომარეობაში ვიყავით. მაშინ 17 წლის ვიყავი და იმის მერე ერთად ვცხოვრობთ, ხან გერმანიში, ხან მოსკოვში, ხან თბილისში, ყველგან - ერთად. მუდმივ სიყვარულს მე ჩემს ცხოვრებაში ვახორციელებ, მე შევძელი ამეშენებინა. თავისთავად ეს არ არსებობს, მას ბევრი შენება, გაცნობიერება და გათავისება სჭირდება. ბრმად და ინფანტილურად ასეთი სიყვარული საერთოდ არ არსებობს. მე თეას ყველაფერი მომწონს, ყველა თვისება. უკვე მთლიანად ჩემი ნაწილია - ჩემი ცხოვრების და შემეცნების. ყოველდღიურ რუტინას ჩვენ სიურპრიზებით ვუხალისებთ ერთმანეთს. სიურპრიზები შეიძლება აბსოლუტური მინიმუმიდან მაქსიმუმამდე ავიდეს. ყველა სიურპრიზი სიხარულის მომტანია და ისე კონკრეტულად, ორ თვეში შვილი გაგვიჩნდება. ოცი წლის შემდეგაც ისევე წარმომიდგენია ჩვენი ურთიერთობა, როგორიც დღესაა.

თეა - ერთმანეთი ლიკანში გავიცანით, თავიდან საკურორტო რომანივით იყო, მაგრამ იქვე არ დამთავრებულა, უკვე თერთმეტი წელია გრძელდება. მერე ძალიან კარგი მეგობრები ვიყავით დიდ ხანს და მერე გადაიზარდა სიყვარულში. მუდმივი სიყვარულის მჯერა. მთლიანად მომწონს მისი ყველაფერი და მთლიანად მიყვარს თავისი მინუსებითა და პლუსებით. ყოველდღე არის სიურპრიზი და ყოველდღე არის საჩუქარი. ჩვენი ურთიერთობა ოცი წლის შემდეგაც ისეთივე ემოციური და „бурный” წარმომიდგენია, როგორიც დღესაა, ოღონდ რეინკარნაციაში - სხვა ფაზაში. ასეთივე საინტერესო იქნება და აქტუალური.

თეონა თავართქილაძე, დიზაინერი
რეზო არველაძე, ქიმიკოსი

თეონა - მე და რეზი მეგობრები ვიყავით. მერე მეგობრობა სიყვარულში გადაიზარდა, მაშინ მე 16 წლის ვიყავი. ჩემი პარიზში წასვლის გამო ძალიან ვიჩხუბეთ და დავშორდით. ერთერთ ჩამოსვლაზე, როცა, სწავლის კიდევ ერთი წელი მქონდა დარჩენილი, ისევ გადავეყარეთ ერთმანეთს და დავქორწინდით. მჯერა, რომ მუდმივი სიყვარული არსებობს, ოღონდაც, აქვს სხვადსხვა ეტაპი და გრძნობაც ამ ეტაპების მიხედვით იცვლება. სიყვარული მუდმივია, ოღონდ სხვადასხვანაირი. რეზის იუმორი ცხოვრებაში მეხმარება. კამათიც არ გამოგვდის ამის გამო. ისეთ რაღაცას მეტყვის უცებ, რომ არ არსებობს, არ გამეცინოს. ძალიან ყურადღებიანია და ერთგული. დაახლოებით 2 წლის წინ, მოხდა ისე, რომ ჩემს დაბადების დღეს ვხვდებოდით ცალცალკე. მე კიევში მქონდა ჩვენება და რეზი კი ეროვნული ნაკრების თამაშზე უნდა ყოფილიყო. ამ თერთმეტი წლის განმავლობაში პირველი შემთხვევა იყო, რომ ერთად არ ვიყავით ჩემს დაბადების დღეზე, რომელიც 19 აპრილსაა. თვრამეტში ღამე გემზე, რესტორანში ვვახშმობდით. მარხვაზე ვიყავი და მხოლოდ შემწვარი კარტოფილი მქონდა შეკვეთილი. ყველას კერძი მოიტანეს ჩემის გარდა და მიკვირდა მხოლოდ ჩემს საჭმელს რომ დასჭირდა ამდენი დრო. იმდენად ვიყავით საქმეზე საუბრით გართული, რომ ყურადღება არც მიგვიქცევია 12 საათის შესრულებისთვის. უცბად ოფიციანტი ჩემსკენ წამოვიდა თავდახურული ლანგრით. გამიკვირდა, იმას ვფიქრობდი, ეს რა უბედურებაა, კარტოფილი, როდის აქეთ დააქვთ ასე მეთქი და ოფიციანტმა ხმამაღლა გამომიცხადა, - რეზო გილოცავთ დაბადების დღესო. სახურავი ახადა და იმ ლანგარზე ჩემი საყვარელი სუნამო, წერილი და კიდევ რაღაც საჩუქრები იყო. დღემდე ვერ გამოვიძიე, როგორ მოახერხა ამის მოწყობა.

რეზო - ზუსტად არ მახსოვს ერთმანეთი როდის შეგვიყვარდა, ბავშვობიდან ვიცნობთ ერთმანეთს. მე კი ვარ ოთხი წლით უფროსი, მაგრამ საერთო წრე გვყავდა. მერე მეგობრობა სიყვარულში გადაიზარდა. მერე ვიჩხუბეთ, თეოს პარიზში წასვლის გამო და აღარ ვკონტაქტობდით. მერე ისევ შევხვდით და ეს შეხვედრა ქორწინებით დამთავრდა. მჯერა, რომ მუდმივი სიყვარული არსებობს. თეოსი ყველაზე ძალიან ის მომწონს - დილას ადრე რომ დგება. სიურპრიზად მახსოვს, ერთხელ გერმანიაში დამადგა უდროო დროს. უფრო სწორად, რომ არ ველოდი მაშინ. 20 წლის შემდეგ ჩემი თავი ცილინდრით წარმომიდგენია, თეონა - ბერეტით და რომელიმე ქუჩაზე საღამოობით ვისეირნებთ.

ნუნუკა ხიზანიშვილი, აღმოსავლეთმცოდნე
გიორგი ლიფონავა, რეჟისორი

ნუნუკა - 9 წლის წინ პერფორმანს თეატრში ვიყავი და იქ ვნახე პირველად. მაშინ გიოს ჯგუფი ჰქონდა და იქ მღეროდა. ძალიან მომეწონა. მაშინ სხვა მიყვარდა. რამდენიმე შეხვედრის შემდეგ, მივხვდი, მომწონდა - გავიცანი. 7-8 თვე ერთად დავდიოდით. როცა ვიგრძენით, რომ ეს საკმარისი არ იყო, საცხოვრებლად ერთად გადავედით.

როცა ვიცინი, გიო, დელფინს მამსგავსებს. ერთი პერიოდი, ხშირად დადიოდა მივლინებაში და იქედან სუვენირად ყოველთვის დელფინები ჩამოჰქონდა.

20 წლის შემდეგ არ ვიცი, ერთად ვიქნებით, თუ - არა, მაგრამ გიორგის ჩემს ცხოვრებაში ყოველთვის განსაკუთრებული ადგილი ექნება.

გიორგი - ერთმანეთი დაახლოვებით ათი წლის წინ გავიცანით. თავიდან შვიდი წლის განმავლობაში ძალიან ეჭვიანი იყო, ყველა ჩემს მივლინებაში წასვლას მტკივნეულად განიცდიდა. პასპორტიც კი დაუმალია, რომ არ წავსულიყავი. სულ პრობლემა გვქონდა. ძირითადად მე დავდიოდი მივლინებებში, თვითონ არსად უწევდა ხოლმე წასვლა. ერთხელ იყო, რომ მე ვერ მოვახერხე სამსახურის გამო და რამდენიმე დღით მარტო წავიდა ქობულეთში. იქედან ჩამოსულმა პირდაპირ სამსახურში მომაკითხა და ისეთი ლამაზი იყო, მთელი ცხოვრება არ დამავიწყდება. ისეთი წითელი მოწნული მუხლამდე სანდლები ეცვა, მაშინ რომ არავის ჰქონდა, წითელივე ქვედა ბოლო და თეთრი მაისური, და ეს ყველაფერი ისე უხდებოდა ნამზეურზე, მთელი სამსახური ნუნუკაზე ლაპარაკობდა. დაახლოვებით 2 წელია შეიცვალა და აღარ ეჭვიანობს, ძმაკაცივით მყავს.

ექსკლუზივი

ავტორი: ნენე კვინიკაძე
ფოტო: დავით მესხი

„I drive around all day.
I have clothes in my car, music, chocolate…It's great“.
ჟურნალი „Interview”
2003 April

- ნუცა!
პასუხი არ არის
- შენ პატარა ხარ, ჯერ ვერ ხვდები რამხელა მნიშვნელობა აქვს ამას!
- არ მინდა!
- გიო არაჩვეულებრივი რეჟისორია.იცი ვისთან ერთად უნდა ითამაშო? ამ ხალხის გაცნობა მაინც არ გინდა?
- არა!

არა, მეგობარო!!!

მიუხედავად იმისა რომ ნუცას იმ დროისთვის მსახიობობა სენივით ჰქონდა შეყრილი და თავის „დასის“ დახმარებით, გამუდმებით სპექტაკლებს მართავდა, ფილმში გადაღებაზე მაინც ვერ დაიყოლიეს. ეს გაუცნობიერებელი შიში იყო, თამაში მთავრდებოდა და ცხოვრებაში ნამდვილი კინოკამერა და მსახიობები უნდა შემოსულიყვნენ.

ნუცას ის ფილმები აჩვენეს, რომლებშიც მისი მომავალი პარტნიორი თამაშობდა. ცხრა წლის გოგონა გაოცებული დარჩა და საბოლოოდ, გიო მგელაძის „არა მეგობაროში” მონაწილეობაზე დათანხმდა. მთავარმა მოქმედმა გმირმა კი აშკარად მოხიბლა. ეს ლევან აბაშიძე იყო.

ნუცა რეჟისორმა ლევანის გასაცნობად წაიყვანა: „ნახატივით მახსოვს ფერები, ეზო მწვანეში იყო ჩაფლული, სახლის კარი გაიღო და გამოვიდა ახლად გაღვიძებული ლევანი, - თმააჩეჩილი, საცვლით და გამწვანებული ეზოსფერი მაისურით.”

ამ დღის შემდეგ მეგობრობა დაიწყო, რაც უთავბოლო სეირნობას, სახინკლეების შემოვლას და სტუმრად სიარულს გულისხმობდა. ნუცას ცნობიერებაში რაღაც ძვირფასი ილექებოდა. ამაყობდა, რომ გაიცნო, უყვარს და ასე იქნება მთელი ცხოვრება.

ნუცას სცენები თამაშ-თამაშში გადაიღეს, ყველაფერი ბუნებრივად ხდებოდა. ცხრა წლის გოგონას ძალიან მოსწონდა გადაღების პროცესი: ჩართული კამერა, ხალხი, მუხტი. გადაღებები დიდხანს გაიწელა, ხან რაღაც აკლდათ, ხან ერთი აგვიანებდა ხან მეორე. ნუცას დედა გიო მგელაძეს აფრთხილებდა, მალე დაამთავრე, ნუცა ამერიკაში უნდა წავიყვანოო.

დაიწყო ზაფხული, - აგარაკების სტიქია. ნუცა ოჯახთან ერთად ახალდაბას ეწვია. ლევან აბაშიძესთან მეგობრობა კვლავ გრძელდებოდა, ის ხშირად სტუმრობდა პატარა პარტნიორის საზაფხულო სამყაროს. ნუცას სამყაროში კი, მართალია, გაუაზრებელი, მაგრამ პირველი სიყვარული უკვე იყო. ლევანის ამოსვლა და შემდეგ წასვლა ბავშვისთვის უცხო გრძნობით შეპყობილ ნუცას გულს უჩქარებდა და იმ დღესაც, როდესაც გაიგო ლევანი ჩამოვიდაო, აჟიტირებულმა ჩაირბინა კიბე, მერე ეზო და... ლევანი შეყვარებულთან ერთად ესტუმრა ახალდაბაში დაბინავებულ ოჯახს. ნუცა თავის ოთახში ჩაიკეტა და მის წასვლამდე სტუმრებთან აღარ გამოსულა. უფროსები ხვდებოდნენ რაშიც იყო საქმე, - ნუცამ იეჭვიანა.

„ფანჯარასთან ვიდექი, დარაბების ღრიჭოდან ვხედავდი ლევანს, რომელიც ხელს მიქნევდა და მემშვიდობებოდა. დარწმუნებული ვიყავი, რომ ვერ მხედავდა: ნუცა! დაბადების დღეზე აუცილებლად ამოვალ! - მითხრა და წავიდა. ამის მერე აღარ მინახავს, ექვსი სექტემბრის შემდეგ, კი აღარც არავის. ის დრო იმ ფერებში მახსოვს, როგორი ესთეტიკაც არის „არა, მეგობარო!..”-ში.”

ნუცა სკოლიდან გამოიყვანეს. პირველი შოკი - ძვირფასი ადამიანის დაღუპვა - ცხრა წლის ასაკში განიცადა. და ლევანს დაჰპირდა: მე აუცილებლად გავხდები მსახიობი.

Another Georgia

ერთ დროს ტელევიზორში ნანახი ამერიკა, ახლა ნუცას სახლი უნდა გამხდარიყო. ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება - ეს იყო დისნეილენდი, მიკი მაუსის ჭიქა, რომელიც ჩასვლისთანავე შეიძინა. კიდევ იყო „რუსალოჩკას” ტორტი. ზაფხული და დიდი ცისფერი აუზი. ეს ყველაფერი თბილისური ერთფეროვნების შემდეგ ხდებოდა. ომი, დათრგუნული ხალხი და გაჭირვება: „მახსოვს, ბაბუაჩემმა რომ „აუდი” იყიდა, იმ დროს ეს ერთერთი პირველი უცხოური მანქანა იყო ქალაქში. ოჯახში დიდი ამბავი ატყდა, ჩვენ რატომ უნდა გვყავდეს კარგი მანქანა, როცა სხვებს საჭმლის ფული არ აქვთ! დღის სინათლეზე „აუდი” ერთხელაც არ გამოგვიყვანია, თვალშისაცემი რომ არ ყოფილიყო. მხოლოდ გვიან ღამით ბაბუა მანქანაში ჩაგვსვამდა და ქალაქს წრეს ვურტყამდით.”

ამის შემდეგ, რაღა თქმა უნდა, ატლანტა კულტურული შოკი იქნებოდა. თუმცა, ყველაფერი წინ იყო. ნუცა სკოლაში მიიყვანეს, სადაც ერთი უცნაური რამ აღმოაჩინა: ამერიკა სულაც არ ყოფილა „ამერიკა”.

სკოლაში ჯინსებით და მაისურით მივიდა. მეორე დღესაც იგივე ეცვა; ამერიკელმა თანატოლებმა ნუცა აითვალწუნეს, ფული არ გაქვსო, დასცინოდნენ. მერე იყო ენის ბარიერი: სიტყვა შეეშლებოდა თუ არა, მთელი კლასი სიცილს იწყებდა. ტიპურ თბილისურ გარემოში გაზრდილი, ვერაფრით ხვდებოდა სად მოხვდა, რატომ ხდებოდა ასე. არადა, ქართულ სკოლაში სწავლის დროს, ყველა ახალ კლასელს უცხოობას უადვილებდა, ახლა კი თავად აღმოჩნდა უცხო და, აქედან გამომდინარე, უცნაური და მარტოსული. ყოველი დღე ტირილით მთავრდებოდა - არ მინდა აქ ცხოვრება! ნუცა თავის სამყაროში ჩაიკეტა. კლასში თვითდამკვიდრების მცდელობა კრახით დასრულდა, რადგან ნუცამ გამოაცხადა, მე ფილმში ვარ გადაღებულიო. ახლა ამაზე დასცინეს - ეს მატყუარაც ყოფილაო. მერე თქვა, ბებიაჩემი თავადი იყო და ჩვენ სასახლეც კი გვაქვსო. ეს ზღვარს გადასვლად შეაფასეს და მასწავლებელმა სკოლაში ნუცას დედა დაიბარა: თქვენი შვილი ავად არის, ქრონიკულად იტყუება!

ახლა უკვე ყველაფერს ებრძოდა და არაფერი მოსწონდა. ამას ისიც დაემთხვა, რომ ზამთარ-ზაფხულ დედას თბილისში ჩამოჰყავდა ხოლმე, სადაც ენერგიით ივსებოდა და პირველი კვირის მანძილზე, ყოველ დილით სიზმარში ეგონა თავი. ისევ ამერიკაში დაბრუნებულს, თავისიანებთან გატარებული დღეები, გარკვეული დროის მანძილზე ჰყოფნიდა.

და აი, ძლივს! კლასში ახალი ბავშვი გადმოვიდა, ბრაზილიელი, რომელიც ანალოგიურ ქარცეცხლში გაატარეს. ნუცა მაშინვე დაუმეგობრდა, რომ წყენა შემსუბუქებოდა ბრაზილიელს და თითქმის დღე არ გავიდოდა, ერთად რომ არ ყოფილიყვნენ. დაიწყო საიდუმლოებების გაცვლა, ხალისიც თავისით მოვიდა.

არდადეგები ახლოვდებოდა. მეგობრები ერთმანეთს ატირებულები გამოეთხოვნენ. დაბრუნებულმა ნუცამ კი, კიდევ ერთი შოკი მიიღო - ბრაზილიელი მეგობარი ახლა უკვე ჩინებულად მორგებოდა კლასის სიტუაციას და ნუცას ზედაც არ უყურებდა. ერთადერთი საყრდენი თოთხმეტი წლის ნუცასთვის ისევ თავისი ქვეყანა იყო: რაც უნდათ, ის თქვან ჩემზე; მერე რა, დამცინონ, ჩემი სამშობლო ხომ მაინც სხვაგან არის.

ჯულიეტას „დაკარგული კოცნები”

ნუცაც ადამინების იმ რიცხვს ეკუთვნის, ვის ცნობიერებაშიც ძეფირელის „რომეო და ჯულიეტამ” სიყვარულზე წარმოდგენა მთლიანად შეცვალა. ამ მაგიურ ამბავს ისეთი ზემოქმედება მოუხდენია, რომ ეს ფილმი ნუცას დიდ ოჯახში ბავშვებისთვის დღემდე იკრძალება.

ამ დღიდან, რეალობა თავგანწირული სიყვარულის იდეას გაემიჯნა. თან ზაფხულია, თან ნუცა საყვარელ თბილისშია. მეგობრები მოგროვდნენ და ნუცას ირგვლივ შემოკრებილები სტუმრად მიდიან.

- ნუცა! - ეუბნება ერთერთი, - იქ მოვა ცუდი ბიჭი, უზრდელურ სიტყვებს ამბობს და სულ ქუჩაში დგას, იცოდე არ მოგეწონოს!

- რატომ უნდა მომეწონოს? - დაეჭვდა ნუცა.

- იმიტომ, რომ ძალიან ლამაზია.

ბიჭი შემოსული არ იყო, რომ ნუცამ თავისი განცდების რეალიზებისთვის საუკეთესო ობიექტი აღმოაჩინა. არადა, მეორე დღეს ამერიკაში ბრუნდებოდა. ჩასვლის დღიდან მთელი ერთი წლის მანძილზე „რომეოს” გმირს ქმნიდა და ხვეწდა: ალბათ ამ შემთხვევაში ასე მოიქცევა, ალბათ ასე იტყვის. მოკლედ, ერთ წელიწადში იდეალური ადამიანი გამოიძერწა.

თბილისში დაბრუნება და სატელეფონო საუბრების დაწყება ერთმანეთს დაემთხვა. უგონოდ შეყვარებულებმა არავის მოუსმინეს, არც ანგარიში გაუწიეს ვინმეს და იქორწინეს.

ცხოვრება ჩვეულებრივი დინამიკით მიდიოდა, ახალგაზრდული განწყობა და სიხალასე. ერთ დღესაც ნუცასთვის ცნობილი გახდა, რომ კინორეჟისორი ნანა ჯორჯაძე მთავარი როლისთვის ეძებს გოგონას. ნუცამ იცოდა, რომ ფილმში გადაღების უფლებას ახლადშეუღლებული ქმრისგან ვერ მიიღებდა, ამიტომ ახალ როლზე ფიქრი პერიოდულად მოდიოდა, მაგრამ იქვე იფანტებოდა. ცოტა ხანში ნუცას ახსენდება ერთ დროს მიცემული პირობა და აშკარა სიმძაფრით იგი არჩევანის წინაშე დგება: პირადი ცხოვრება თუ კინო?!

მოულოდნელად ნუცა იღებს ტელეფონს და ნანა ჯორჯაძესთან რეკავს:

- გამარჯობათ, მე ნუცა კუხიანიძე ვარ. კიდევ ეძებთ გოგონას როლისთვის?

- ჩვენ უკვე ვიპოვეთ... მაგრამ იქნებ მაინც მოხვიდეთ.

ნუცა ფოტოსინჯებზე წავიდა. საცვლების ამარა დააყენეს და სინჯები გააკეთეს.

სახლში დაბრუნებული ქმარს უხსნის, რომ ამ ფილმზე შესანიშნავი ხალხი მუშაობს. სთავაზობს, თვითონაც წაჰყვეს და რამე თუ არ მოეწონება, უსიტყვოდ დაბრუნდება უკან.

სტუდიაში მისულ ქმარს ნუცას ფოტოები ხვდება. აქ უკვე განხეთქილება იწყება. როლზე დამტკიცებული, რეჟისორს ეუბნება - „გადავიფიქრე”.

ურთიერთობა იძაბება, ამასობაში ნუცას არ ასვენებს ერთი აკვიატებული აზრი - კინო. თვალწინ წარმოუდგება ბავშვობაში დადგმული სპექტაკლები, „არა მეგობაროს” გადაღებები...

ქმართან ნაჩხუბარი, ერთ საღამოს დედასთან ერთად კაფეში წავიდა. მოულოდნელად კარი გაიღო და გიო მგელაძე შემოვიდა: „ჩემს ცხოვრებაში პირველად ვნახე გიო ასეთი მოწესრიგებული, წვერგაპარსული, ცისფერი პერანგით, ლამაზი ქუდით. გიო ჩვენთან დაჯდა. მკითხა, მივედი თუ არა ნანასთან. მე გამოვუცხადე, რომ ვერ მივიდოდი. სამი საათის მანძილზე გიოს მონოლოგს ვისმენდით; ისეთი გრძნობა მქონდა, თითქოს მისი პირით ლევან აბაშიძე მესაუბრებოდა და მარწმუნებდა, კინოს გზას გავყოლოდი.”

ნუცამ დაიჯერა, რომ ეს ღმერთის მინიშნება იყო და ამის არდანახვა სისულელე იქნებოდა, ამიტომ მეორე დღესვე გადასაღებ მოედანზე მივიდა.

და უეცრად, ამდენი კონფლიქტის და სირთულეების შემდეგ, თექვსმეტი წლის ნუცა საოცრებათა ქვეყანაში აღმოჩნდა. მასშტაბური და სერიოზული იყო ყველაფერი: ზაფხული, ახალი ხალხის გაცნობა, ათასნაირი კოსტიუმები.

გადაღებები საბერძნეთში უნდა გაგრძელებულიყო, რაც იმას ნიშნავდა, რომ ოდესღაც დედის ნაამბობი მითების, ზღაპრების და ღმერთების ქვეყნის შესახებ, ნუცასთვის რეალობად იქცეოდა.

მარტო, მშობლების გარეშე, უცხო ქვეყანაში პირველად უხდებოდა გამგზავრება. ყველანი ერთ სასტუმროში ცხოვრობენ. დიდი ავტობუსით საბერძნეთის მთიან სოფლებში მოგზაურობენ. ნუცა ყველაზე პატარაა, თანაც, მთავარი როლის შემსრულებელი. ყველა თავს ევლება.

ჩაკეტილი სივრციდან ღმერთების ქალაქში აღმოჩენილი ნუცა, აქ გაიცნობს ფილმის ოპერატორ ფედონ პაპამიხაილს - ვიმ ვენდერსთან ნამუშევარ, ჰოლივუდში წარმატებულ პიროვნებას და ამერიკელი კინოკლასიკოსის, ჯო კასავეტესის დის შვილს. და რაც ყველაზე მთავარია, შესანიშნავ ადამიანს: „სულ მეგონა, რომ უცხოელთან ნაკლები საერთო შეიძლება მქონდეს, მაგრამ ფედონი ის ადამიანი იყო, ვინც ეს წარმოდგენა დაანგრია. აღმოჩნდა, რომ ოცი წლით უფროს უცხოელთან შესანიშნავად ვგრძნობდი თავს. ჩვენი ინტერესები და განცდები ემთხვეოდა. ნახევრად ბერძენი, ნახევრად გერმანელი ოპერატორი ჩემი საუკეთესო მეგობარი გახდა. ერთ დროს, ოცი წლის ასაკში, ნიუ-იორკში ჩასული საბოლოოდ მოაჯადოვა მანჰეტენის განათებამ. მე ოპერატორი გავხდები, - თქვა და ამის შემდეგ აღარაფერს გაუკვირვებია.”

ფედონი დღემდე ნუცას გვერდითაა. ხუთი წლის წინ დაწყებული „მასტერკლასები”, რასაც ნუცა ბავშვური სიჯიუტით ხშირად ეწინააღმდეგებოდა და ამბობდა: „მე ეს ვიცი!“ - თავისდაუნებურად ილექებოდა ახალგაზრდულ ცნობიერებაში და ალბათ ამიტომაც, მადლიერი ნუცა ამბობს, რომ ადამიანად ჩამოყალიბებაში მას ფედონი დაეხმარა.

„27 დაკარგული კოცნა”-ს გადაღებები დასრულდა. ყველა თავის გზაზე წავიდა. ნუცა თბილისს შემორჩა. რაც ამერიკაში აკლდა, იმას ინაზღაურებდა: დიდი ოჯახი, მეგობრები და ემოციები.

ვიდრე ფილმი დამონტაჟდება, გახმოვანდება და გამოვა - ეს ხანგრძლივი პროცესია. ნუცა თავის ფიქრებს უღრმავდებოდა: რადგან ყველაფერს ორი მხარე აქვს, გამოდის, რომ ვერც ვერასოდეს გაიგებ, რა ჯობია. გრძნობების დროზე ადრე ჩამოყალიბება იმ განცდებმაც განაპირობა, რაც ჯერ კიდევ არასრულწლოვანს დაატყდა თავს: ჯერ იყო ლევანის დაკარგვა; შემდეგ კი ოჯახში პირველი ტრაგედია მოხდა - ნუცას სამი თვის დეიდაშვილი დაეღუპა.

„27 დაკარგული კოცნის” მოლოდინში ნუცა ატლანტაში ჩავიდა დედასთან. ერთ კვირაში ტელეფონმა დარეკა. ეს ფედონი იყო, რომელიც ნუცას ლოს ანჯელესში ეპატიჟებოდა.

კულტურული შოკი

„მახსოვს პალმები და ზღაპრული ამინდი. იანვარი იყო, მაგრამ როგორც მივხვდი, ეს ლოს ანჯელესისთვის ჩვეულებრივი ამინდი იყო.”

ნუცა ფედონის გარემოცვას ეცნობოდა. ეს წარმატებული ინტელექტუალების წრე იყო, რომელიც ჰოლივუდის სივრცეში ათქვეფას, განცალკევებით ყოფნას ამჯობინებდა. იანუშ კამინსკი („შინდლერის სიის” ოპერატორი), ჯო კასავეტესის შვილები და სხვა უამრავი საინტერესო ადამიანი.

ნუცა ჩვეულებრივად იღებდა ყველაფერს. მორალური გადასახედიდან აფასებდა ამ ხალხს, რადგან კარგად ჰქონდა გააზრებული ის, რომ, მაგალითად, ტომ კრუზის გაცნობა საინტერესოა, მას ხომ მთელი ბავშვობა ტელევიზორში ხედავდა. მაგრამ თუ ტომ კრუზი ცუდი ადამიანია, რა საერთო შეიძლება იპოვო მასთან. ასეთი კრიტერიუმით დაიწყო ამერიკული კინოს სამყაროსთან ზიარება.

ლოს ანჯელესში ჩასვლისას ნუცა თექვსმეტი წლის იყო. აქედან გამომდინარე, უფლებები შეზღუდული ჰქონდა - ვერც კლუბებში ერთობოდა, არც მანქანის მართვის უფლებას აძლევდნენ და რადგან შესანიშნავ სახლში ცხოვრობდა, გასართობს გარეთ აღარ ეძებდა. ქვეყანა რომ დაქცეულიყო, იქ მაინც ზაფხული იქნებოდა, უამრავი წიგნი, ფილმები და მუსიკა. ეს ის პერიოდია, როცა ნუცამ საკუთარ თავს დრო დაუთმო და ალტერნატიული ვარიანტები შესთავაზა.

„მივხვდი, რომ საკუთარ თავთან შენობით უნდა საუბრობდე, თორემ სხვებთან კონტაქტი გაგიჭირდება.” ამაში მას ფედონი ეხმარებოდა.

ნუცას ცხოვრების დაგეგმვა არასოდეს უცდია, თუმცა, ბავშვობაში ამერიკას ქვეცნობიერად მაინც მსახიობობას უკავშირებდა: იქ არის სამსახიობო სკოლები, ჰოლივუდი და აქედან გამომდინარე, შანსიც მეტია. მაგრამ ოცნება სადღაც მიიკარგებოდა ხოლმე; უფრო ზუსტად კი, ასი პროცენტით სრულდებოდა, თანაც ისე სწრაფად, რომ გააზრებასაც ვერ ასწრებდა.

ასე იყო იმ დღესაც, როცა საოცნებო ლოს ანჯელესიდან თბილისში დაბრუნებულმა შეიტყო: „27 დაკარგული კოცნა” კანის ფესტივალზე წარადგინეს. ნუცაც მიწვეულია.

კანის ფესტივალი

ფესტივალზე ნუცა გადამღებ ჯგუფთან ერთად გაემგზავრა. გაზაფხული და ჩვიდმეტი წლის მსახიობი. ევროპაში ეს იმას ნიშნავს, რომ ნებისმიერი კლუბის კარი ღიაა. ნუცა ემოციებს ირგვლივ მყოფ ქართველებს უზიარებს, ხოლო გემზე გამართულ წვეულებებს მისი ეროტიულობით დაბალანსებული ბავშვური გამომეტყველება ამშვენებს.

ამას თბილისური პრემიერაც მოჰყვა. მერე პრიზები. და აჭრელდა ჟურნალ-გაზეთები. ყველაზე ხშირად, ეკრანზე ჯულიეტას დაბრუნების შესახებ წერდნენ. აღნიშნავდნენ, რომ ასაკით პატარა გოგონას უჩვეულოდ ბოხი ხმა აქვს, არის გამხდარი, ჯინსებით და ბოტასებით დადის. ბავშვობაში ამერიკაში ცხოვრობდა და კიდევ...

ნუცა ჩვეული სასიამოვნო სიმშვიდით ხვდება წარმატებას. კულტურული შოკის ქარცეცხლში დროზე ადრე მოხვედრილი, ისევ სიყვარულში ეძებს სიმშვიდეს.

ამ პერიოდში ახალი სასიყარულო ამბავი და შესაბამისად, ახლი წრე იკვრება. აქეთ-იქით მოგზაურობის გამო, ნუცას ბევრი მეგობარი არ ჰყავდა. ეს ინტერვალები თავისებურად მოქმედებდა. ამიტომ ახლად შეძენელი მეგობრები მისთვის უძვირფასესი გახდა.

„არ მომწონს თბილისური დოგმით გამოწვეული, ჯგუფებად და კლანებად დაყოფილი საზოგადოება. ამ მხრივ ამერიკამ გადამარჩინა”. არადა, ყველაზე მეტად მაინც თბილისი უყვარს. აქედან ვერსად წავალო, - ასე ამბობს.

ამერიკაში სწავლის გაგრძელებას ისევ პირადი ცხოვრება არჩია. არ უსმენდა რჩევებს აგენტის პოვნის და ამერიკაში დაბრუნების შესახებ. რადგან სიყვარული გაჩნდა, ამერიკამ აქტუალობა დაკარგა, მაგრამ ეს გაორება გამუდმებით იჩენს ხოლმე თავს, თანაც ისეთი სიძლიერით, რომ თავს კარგავ.

დაიწყო ისევ იგივე: აქ ვიყო, თუ იქ? „ბოლოს მივხვდი, ეს ქვეყნების ბრალი სულაც არ არის. თუ მშვიდად არ ხარ, ეს პირველ რიგში შენი ბრალია.”

ნუცა ისევ ამერიკაში გაემგზავრა, დედასთან. დეპრესიამ შეიპყრო, დათრგუნული იყო: „ვერ ვხვდებოდი ვინ ვიყავი, ვხედავდი დიდ შავ სივრცეს, სადაც ნათელი პერსპექტივა არ ჩანდა. ვიწექი ლოგინში. ცოტას ვლაპარაკობდი და უეცრად, ერთ დღესაც, დილის რვა საათზე რეკავს ტელეფონი. ეს კასტინგების აგენტი - სუზი ფიგისი იყო, რომელიც ლონდონიდან გვეხმიანებოდა. რეჟისორი ნილ ჯორდანი ახალი ფილმისთვის გოგონას ეძებდა“.

„27 დაკარგული კოცნა“ მას პარიზში უნახავს და ნუცასთან შეხვედრა სურდა. „გაოგნებულებმა ინტერნეტში ნილ ჯორდანის ძებნა დავიწყეთ. დაუჯერებელია, მისი ყველა ფილმი ნანახი გვაქვს. შესანიშნავი რეჟისორია!

ისევ კინომ მიშველა“.

TR Y EN D RE MEMBER THI S NAME „Cook-in-aza“

ლონდონის სასტუმროს ფოიეში ნუცა ნილ ჯორდანს შეხვდა. თბილისური დეპრესიული იერი, ავარიის შედეგად თვალთან მიღებული ნაიარევი, შავად შეღებილი თმა - ასე გამოიყურებოდა ქართველი გოგონა, რომელსაც დიდი რეჟისორი ტექსტს აკითხებდა. რეპეტიციის დასრულების შემდეგ ნუცა ნომერში ავიდა, სადაც კვლავინდებურად გაისმა სატელეფონო ზარი და ნუცა ისევ ფოიეში იხმეს. ჩაურთეს მუსიკა და აცეკვეს. ამის შემდეგ შუქზე გაიყვანეს და ნაიარევს დააკვირდნენ, - ალბათ გაქრობას მოვახერხებთ. მერე ახალგაზრდა მსახიობს მადლობა გადაუხადეს და გამოეთხოვნენ.

ნუცა ატლანტაში დაბრუნდა, სადაც ძალიან მალე ისევ შეეხმიანა ფილმის დირექტორი და აუწყა: როლზე დამტკიცებული ხართ. მარტში ნიცაში ჩამობრძანდებით გადაღებებზე. რადგან ნუცა არასრულწლოვანი იყო, ჰონორარს დედამისს უთანხმებდნენ:

- თქვენი შვილის ჰონორარი 10 ათასი დოლარია...

ნუცას დედამ აღფრთოვანება ვერ მოასწრო, რომ აგენტმა უეცრად დააყოლა:

- 10 ათასი დოლარი კვირაში... კვირაში.

ნუცა ახალ ზღაპულ სამყაროში აღმოჩნდა: მაისი, სასტუმრო ზღვის ხედით, ბევრი ფული: „სასწრაფოდ უამრავი ტანსაცმელი ვიყიდე, რაც დღემდე შემომრჩა. დედაჩემი, ჩემი და და მეგობრები ჩავიყვანე, ლონდონიდან ჩემი მეგობარი, თეონა ჩამოდიოდა ხოლმე. რაც მთავარია, ჩემი პარტნიორი ნიკ ნოლტი იყო.”

გადასაღებ მოედანზე ნუცა ყველას დაუმეგობრდა. ამ მხრივ მან სტერეოტიპები დაანგრია. „იქ მსახიობი ისეთ სიმაღლეზე აჰყავთ, რომ თავში აზრად არავის მოუვა მძღოლებთან და გამნათებლებთან მეგობრობა“. ნუცა გამონაკლისი იყო, ზემოდან არავის უყურებდა. გამუდმებით საქართველოზე უამბობდა მათ. გამოცდილი, კინოინდუსტრიაში დაბერებული ადამიანები პირდაღებულები უსმენდნენ 17 წლის გოგონას, რომელიც გადასაღებ მოედანს არ სცილდებოდა მაშინაც კი, როცა მისი გადაღების დღე არ იყო, ყოველ დილით, მაღვიძარას ზარის დარეკვამდე ათი წუთით ადრე ეღვიძებოდა.

„როლი გამიადვილდა, რადგან ნილ ჯორდანი ყოველთვის ზუსტ შენიშვნებს მაძლევდა, მეორეს მხრივ კი ნიკ ნოლტი მეხმარებოდა, საუკეთესო თაობის ჰოლივუდელი. ახლანდელ ჰოლივუდში ხომ ნამდვილი კრიზისია - ჰოლივუდი ერთ დიდ ფაბრიკად იქცა, სადაც კონვეირული წესით ამზადებენ პროდუქციას.”

„მე და ნუცა ერთ დონეზე ვართ“, - ამბობდა ნიკ ნოლტი, მიუხედავად იმისა, რომ ის სახელგანთქმული მსახიობი იყო. ნიკ ნოლტმა ნუცას თავისი აგენტი გააცნო და შემდგომ თანამშრომლობაზეც შეთანხმდნენ.

გადაღების ბოლო დღე იყო. ნუცას სცენები ამ დროისთვის უკვე დამთავრებული იყო, მაგრამ მაინც გადასაღებ მოედანზე ტრიალებდა.

დარჩენილი სცენა, რომელშიც ნიკ ნოლტი მონაწილეობდა, უაზროდ გაიწელა. რაღაცა აკლია კადრს - ფიქრობდა ნიკიც და ნილიც და უეცრად, ორივე ხვდება, რომ ამ კადრში ნუცას აუცილებლობაა. სასწრაფოდ ჩააცვეს, გრიმი გაუკეთეს და გადაიღეს.

„კარგი ქურდის” გადაღებები დასრულდა. ღამე ბანკეტი იყო. ტელეფონის ნომრები იცვლებოდა: ჩეკი კარიო, რალფ ფაინსი, კუსტურიცა, ნიკ ნოლტი... და კიდევ უამრავ შესანიშნავ ადამიანს უნდა გამოთხოვებოდა ზღაპარში მოხვედრილი ქართველი მსახიობი, რომელიც ცოტა ხნის შემდეგ ინტერვიუში იტყვის: I'm still in shock that I'm here.

თბილისიდან ჩამოტანილი სუვენირები: ხმლები, ქუდები,სამაჯურები, სამახსოვროდ დაურიგდა გადამღებ ჯგუფს, რადგან დამთავრდა კინოს გადაღება და ერთი დიდი ოჯახი უნდა დაშლილიყო; რადგან შეიძლება ვეღარასოდეს ნახო ადამიანები, რომლებთან შეხვედრამაც დაგარწმუნა, რომ როცა კინოს იღებ, მნიშვნელობა არ აქვს, რომელი ქვეყნიდან ხარ, ან ვინ ხარ.

ვიდრე კვლავინდებურად გამიჯნურებული, საქართველოს ზღვისპირა ქალაქებში საკუთარი მანქანით დასეირნობდა, პრესა სტატიებით აჭრელდა - პოსტსაბჭოთა ქვეყნიდან მოვლენილი ნუცა: ვინ არის ეს გამხდარი, პატარა გოგონა, - სექსუალური ხმით და სამხრეთული აქცენტის გარეშე? ჯულიანა მურისა და მერილ სტრიპის ფანი, თვლის რომ ჯო კასავეტესი საუკეთესო რეჟისორია. ნუცას კეთილი ძაღლის თვალები და შერონ სთოუნის ხმა აქვს... ამერიკაში მხოლოდ ლოს ანჯელესი უყვარს და საკუთარი ქვეყნის მიმართ მძაფრი განცდა გააჩნია.

ამ დროისთვის ნუცას კვლავინდებურად არჩევანის გაკეთება უწევს: ამერიკაში სწავლის გაგრძელება, თუ პირადი ცხოვრება.

„კარგი ქურდის” გახმოვანებაც დასრულდა. როლებზე შემოთავაზება არ ჩანს. არადა, ნუცას ენატრება კინო. ისევ ქაოსი დაიწყო. მოულოდნელად იღუპება მისი შეყვარებული.

ამ დღიდან ყველაფერი იცვლება. ნუცა ერთ ადგილას ზის და ვერავის და ვერაფერს ვერ ხედავს. მას კინოს სიყვარულიც დაავიწყდა. ხალხთან, მათ შორის ფედონთან კავშირიც გაწყვიტა.

სადილად ჯერემი აირონსთან

იტალიაში მცხოვრებმა ხორვატმა რეჟისორმა ნინა მიმიცამ, რომელიც იტალიელების დაფინანსებით პირველი სრულმეტრაჟიანი ფილმის გადასაღებად ემზადებოდა, ოპერატორობა ფედონს შესთავაზა და შესაბამისად, სცენარიც მიაწოდა. ოპერატორი სცენარს თვითმფრინავში გაეცნო და მაშინვე ნინას დაუკავშირდა:

- მთავარი როლის შემსრულებელი - მატილდა უკვე ნაპოვნი გყავს?

- არა, და ახლაც მის ძებნაში ვარ.

- მე ვიცნობ ამ გოგოს, - უპასუხა ფედონმა.

ნუცას დათანხმება რთული იყო, რადგან ღრმა დეპრესიაში მყოფს გადაღებების თავი არ ჰქონდა. ახლობლების დაჟინებული თხოვნის და რჩევის შედეგად, ნუცა საბოლოოდ დათანხმდა. ახლა უკვე გამოცდილი მსახიობი ჩასვლისთანავე მატილდას როლზე დაამტკიცეს. პარტნიორებით გათამამებული, ამჯერადაც ლეგენდარული ჯერემი აირონსის გვერდით აღმოჩნდა.

ფილმში მოქმედება ბალკანეთის ომის ფონზე ვითარდება. ნუცასთვის როლი რთული ასათვისებელი არ ყოფილა, ამას შინაგანი განწყობაც უწყობდა ხელს: „მარტოობის საშინელი განცდა მქონდა, მიუხედავად იმისა, რომ ფედონი იქ იყო - ძვირფასი მეგობარი, რომელსაც გადასაღებ მოედანზე უკვე მეორედ ვხვდებოდი. კამერის წინ რომ ვდგებოდი, ყველაფერი მავიწყდებოდა. მაგრამ მაინც ცუდად ვიყავი.”

ეს ის დრო იყო, როცა ნუცამ ცხოვრებაზე წარმოდგენა შეიცვალა და უფრო ფრთხილი გახდა. ამ სამი თვის მანძილზე ნუცა მოვლენებზე დაკვირვებას მიეჩვია, შორიდან უყურებდა და ისე აფასებდა. ეს ერთგვარი გამოფხიზლების პერიოდი იყო. ცუდად ყოფნას სხვებიც ატყობდნენ.

ერთ საღამოს ჯერემი აირონსმა პარტნიორი სადილზე დაპატიჟა. დასხდნენ. საუბარს ინტერვიუს სახე მიეცა: „კითხვებს მისვამდა: ვინ ხარ? როგორ ცხოვრობ? რას ფიქრობ? და უეცრად გავიხსენი და ყველაფერი, რაც მაწუხებდა, მტკიოდა და ვფიქრობდი, სრულიად უცხოს, ჯერემი აირონსს ვუამბე. როლში შევიჭერი და ხელებით, აჟიტირებული ვესაუბრებოდი. თავად ეს ინგლისელი ინტელექტუალი თევზს მიირთმევდა და თავს დინჯად მიქნევდა: “Yes… I know what you mean“.

მე და ჯერემიმ ერთმანეთს გავუგეთ. შესანიშნავი ადამიანი აღმოჩნდა მიუხედავად იმისა, რომ თავშეკავებული ინგლისელია და საერთოდ არ ჰგავს თუნდაც ნიკ ნოლტს, რომელიც ტიპური ჰიპია.”

ამ ხალხისგან ნუცა ცხოვრებას სწავლობდა. ეცნობოდა გარემოს, სადაც მათი მსოფლმხედველობა ყალიბდებოდა და მიუხედავად იმისა, რომ ხშირად ნუცასთვის გაუგებარ თემებზე ლაპარაკობდნენ, ეს ცოცხალი ლეგენდები მაინც ჩვეულებრივი და შესანიშნავი ადამიანები არიან.

ნუცას ქალაქი

ცოტა ხნით ატლანტაში ჩასულს, ქუჩაში მოულონელად უცნობები შემოეხვივნენ. ნუცა დააკვირდა და ის კლასელები ამოიცნო, მთელი ბავშვობა რომ კოშმარად უქციეს. ახლა კი მათ წინ იდგა ცნობილი მსახიობი, რომელიც თურმე არ იტყუებოდა.

ჰოლივუდის ვარსკვლავების ცხოვრების ტიპური სცენარი, ნუცას შემთხვევაშიც განხორციელდა, თუმცა, მას კლასელებისთვის სამაგიერო არ გადაუხდია, რადგან ნუცას და მასთან ერთად ნიკ ნოლტს და ნილ ჯორდანს, „კარგი ქურდის” თბილისურ პრემიერაზე თავისი ქალაქი ელოდებოდა.

ერთ დროს გადასაღებ მოედანზე საქართველოს შესახებ მოსმენილმა ამბებმა მოლოდინს გადააჭარბა. ღირსშესანიშნაობები და პიკნიკები ქალაქგარეთ, საჩუქრების უზომო რაოდენობა, სითბო და გადაჭარბებული ემოციების გამოხატვა. თბილისი ნიკ ნოლტის საყვარელ ქალაქად იქცა.

ნუცა იმიჯს უფრთხილდება. ფიქრობს, რომ გამუდმებით ტელევიზიით გამოჩენა ცნობილ ადამიანს იდუმალებას ართმევს: „ყველამ იცის ბრიტნი სპირსის საცვლების ამბავი, მაგრამ მერილ სტრიპი საკუთარ თავზე არასოდეს საუბრობს, ამას მისი ფილმებით ისედაც ხვდები.”

თბილისში ყოფნის პერიოდში ნუცამ კიდევ ერთ ფილმში ითამაშა. ეს იყო ლევან თუთბერიძის „მოგზაურობა ყარაბახში”: „პატარა როლია, მაგრამ ჩემთვის ძვირფასი. ზოგჯერ მაყურებელს ის ერთი წამი ამახსოვრდება ხოლმე მთელი ცხოვრების მანძილზე.”

მერე ისევ ამერიკა, - ეს დაუსრულებელი გაორება. მერე ისევ თბილისი: მე მივხვდი, რომ რაღაც პერიოდი აქ ცხოვრება მჭირდება, ჩემიანები... ვიცი, რომ აქ ცხოვრება ყველაზე ძნელია, მაგრამ თუ შემიძლია რაიმე სასიკეთო გავაკეთო ჩემი ქვეყანისთვის, მაშინ აქ ვიქნები, ვერსად გადავიხვეწები. სადაც არ ჩავედი, მე და ჩემი ქვეყანა ხელჩაკიდებულები ვიყავით და ყველას ვაცნობდი, - გაიცანით ეს ჩემი ქვეყანაა“.

„Girl with perfect, sexily accented English“ ბოლოს ჩიკაგოს სტუმრობდა, სადაც რეჟისორ ბრიუს ტერისის ფილმში “ბინძური სამუშაო” იღებდა მონაწილეობას . ეს დაბალბიუჯეტიანი ფილმია DV-cam-ზე.

„ყველა ფილმს თავისი განწყობა აქვს და როლსაც აქედან გამომდინარე ქმნი“.

საუკეთესო პარტნიორად და მეგობრად ნიკ ნოლტს ასახელებს, ოცნებობს შონ პენის გაცნობაზე. ყველაზე მეტად კი ლევან აბაშიძე ენატრება: „მინდა მხედავდეს. ჩემთვის ლევანი სიმბოლოა.”

გპირდები

„ამ ეტაპზე არაფერს ვნანობ. იყო ცუდიც და კარგიც, მაგრამ ჩემი შინაგანი ზნეობისთვის არასოდეს მიღალატია.

გული მწყდება, რომ კარგად ვერ გავუფრთხილდი ძვირფას ადამიანებს, მაგრამ ღმერთს ერთი დღეც არ მივუტოვებივარ.

მთავარი ჩემთვის სიყვარულია, სიყვარული ადამიანებს შორის.

ვსწავლობ შეცდომებზე.

ბედნიერი ვარ იმით, რომ ვიცი, რა მინდა.

ვამაყობ ჩემი ქვეყნით. ასე რომ არ იყოს, სამუდამოდ გადავიხვეწებოდი იქ, სადაც ადვილია ცხოვრება.

ხშირად ისეთ მდგომარეობაში ვარ, რომ სიტუაცია გამოუვალი მგონია ხოლმე. ამას წინათ, ერთ-ერთი ასეთი „ჩავარდნის“ დროს დაწერილი წერილი ვიპოვნე, რომელსაც მეგობარს ვწერდი. ამ წერილში მას რაღაცეებს ვპირდებოდი: გპირდები, რომ ვიმოგზაურებ ქვეყნებში; გპირდები, რომ ფანტასტიურ კონცერტებს დავესწრები; გპირდები, რომ გავიცნობ საუკეთესო ადამიანებს; გპირდები, სიკეთეს გავაკეთებ, არავის ვაწყენინებ, სულ მეყვარება... წერილი სავსე იყო დაპირებებით. ვისაც მივწერე, ის დაიღუპა, მე კი აღმოვაჩინე, რომ დაპირებულიდან ძალიან ცოტა რამ ავასრულე... სულ ცუდ ხასიათზე ვარ.

მერე მივხვდი - მინდა თუ არა, არ ვარ მარტო. ამიტომ არ მაქვს უფლება, სამყაროში არსებულ სიბნელეს თავი დავაჩაგვრინო. ასეთ შემთხვევაში ხომ უფრო გამიადვილდება ცხოვრება.

მე არ ვარ გამორჩეული. თუ კარგად ვარ, მინდა გვერდით საყვარელი ადამიანი მყავდეს და ბედნიერებას ვუნაწილებდე.

საკუთარ თავს ჩემს ქვეყანასთან ვაიგივებ. ამიტომ, რასაც ერთს ვპირდები, მეორეზეც ვრცელდება. ვპირდები, რომ არასოდეს ვუღალატებ ჩემს მრწამსს. სულ ისეთი ვიქნები, როგორიც ვარ.

როგორი ვარ და... მე ჩემს თავს შენობით ვესაუბრები!“

ექსკლუზივი

მაია ბაგრატიონ-გრუზინსკი

ავტორი: ნიკოლოზ დემეტრაძე
ფოტო: დავით მესხი

თბილისში სეირნობით დაღლილები კაფეში ყავის დასალევად შევედით. მე ოსმალურ ყავას შევექცევი და გაოცებული ვუმზერ გვერდით მაგიდაზე მსხდომ გოგონებს, უფრო სწორად, ერთ-ერთს, - ჯინსებსა და ბოტასებში გამოწყობილს, ნაწნავი რომ მხარზე გადმოუგდია. თვალის ჭრილი - თხელი და ნაზი - რაღაც ძვირფასს მაგონებს. ზის თამბაქოს კვამლში გახვეულ კაფეში, ესპრესოს მიირთმევს. ძალიან დიდი დრო დასჭირდებოდა ამ გენის გამოყვანას. ისეთი მშვენიერია, თითქოს უცხოელ დამპყრობლებს არაფერი დაუშავებიათ მისი წინაპრებისთვის.

ზის მოკრძალებული სახის გამომეტყველებით და მეორე გოგონას რაღაცას უყვება.

- მე ერთმნიშვნელოვნად უარს ვამბობ მეფის ასულობაზე.

მომესმა?

ერთხელ, სკოლაში სწავლის პერიოდში, მე და ჩემს დას - ანას, მასწავლებელმა გვკითხა, რას ნიშნავს ბაგრატიონ გრუზინსკიო. ჩვენ ვერ ავუხსენით. მერე მამამ დაგვისვა და მარტივად, 8-9 წლის ბავშვებისთვის გასაგებ ენაზე აგვიხსნა: იმ დროიდან, როცა მეფე გადააგდეს, ჩვენი გვარი ასე იწერებოდა - ბაგრატიონ-გრუზინსკი. თუ რა პროცესები და საიდუმლოებები იმალებოდა ამის უკან, ბავშვის ცნობიერებისთვის ნაადრევი იყო. ამიტომ დიდგვაროვან წინაპართა ისტორიასთან ზიარება უფრო ხანგრძლივი პროცესი აღმოჩნდა.

სვეტიცხოველში საკურთხევლის წინ ბაბუაჩემის მამა იყო დაკრძალული. იქ ჩასულები მის საფლავზე სანთლებს ვანთებდით ხოლმე. მოწიწება და სიამაყის შეგრძნება დროდადრო ჩემში ილექებოდა. როცა ბაბუაც იქ გადაასვენეს, ეს განცდა კიდევ უფრო გაიზარდა.

სხვა ბავშვების მსგავსად, მეც პრინცესობაზე ვოცნებობდი. კაბებს ვიკერავდი, დიდს და თეთრს. უფრო დიუმასთან ამოკითხული პრინცესობა მხიბლავდა, რადგან არასოდეს მიფიქრია, ძველი დრო რომ ყოფილიყო, მეც ხომ მეფის ასული ვიქნებოდი. თან, ჩვენი მეფის ასულები ბავშვის ფანტაზიისთვის უინტერესო სისადავით გამოირჩეოდნენ. ბავშვის წარმოდგენაში სასახლე მდიდრულს და მორთულს უკავშირდება. როცა ჩვენებურ დარეჯანის სასახლეში აღმოვჩნდი, მივხვდი, რომ ჩვენი სამეფო კარი სრულიად განსხვავებული ტვირთია. აქ თავშეკავებულობა ჭარბობს.

გვარისა და წარმომავლობის მიმართ არასდროს მქონია განსაკუთრებული დამოკიდებულება. უცნაური გაუცხოება მაქვს. განსხვავებულს ვერაფერს ვხედავ. ისეთივე ვარ, როგორც აქ მცხოვრები გოგონების ოთხმოცი პროცენტი. როდესაც კონკრეტულ ფორმალურ გარემოებათა გამო ჩემი გვარის დასახელება მიწევს, ცნობისმოყვარე მზერას ვგრძნობ ხოლმე. ნეტავი რა არის უჩვეულო?

ოჯახში ყურადღებას არ გვიმახვილებდნენ: განსხვავებულები ხართ ან სხვებს არ გავხართო. „უქარქაშო ხმლებს” და ქართულ ლიტერატურას გვაკითხებდნენ. მერე წაკითხულს მამას ვაბარებდით.

ძირფესვიანად დღემდე არ ვიცი ჩვენი გვარის ისტორია. უფრო იმიტომ, რომ ჩემი გვარი გათავისებული არ მაქვს. დისტანციას ვგრძნობ. ნუთუ იმ დიდი გვარის გაგრძელება ვარ?!

ჩემს დას უფრო გამძაფრებული დამოკიდებულება აქვს. ალბათ იმიტომ, რომ, რადგან უფროსია, თავს ვალდებულად თვლის. მისი შვილი ბაგრატიონ გრუზინსკის გვარს ატარებს. მე ასეთი სურვილი არ გამჩენია. ჩემი მხრიდან არაკორექტულიც იქნებოდა, რადგან, თუ ოდესმე რაიმე შეიცვალა, მაინც უფროსობით გადადის ეს მემკვიდრეობა.

მთელი ამ წლების მანძილზე, მამას თქვენობით ვესაუბრებით. ეს ჩემი ბავშვობის ყველაზე მძაფრი შთაბეჭდილებაა. ვხვდები, ეს წარსულის გადმონაშთი უნდა იყოს. ბაბუაჩემიც თქვენობით ესაუბრებოდა დედას, მაგრამ ისინი იმ ეპოქაში ცხოვრობდნენ, სადაც თავაზიანობის ასეთი ხარისხი გამართლებული იყო. მამამ ჩვენს დროშიც იგივე გაიმეორა. არ ვიცი, ნოსტალგია იყო?

ფაქტია, როცა გავაანალიზე, რომ ჩვენს სამეგობრო წრეში მშობელს არავინ მიმართავდა „თქვენობით”, საშინლად განვიცადე. ამან მამასთან ურთიერთობაზეც იმოქმედა. ოჯახში ამ განცდაზე არ ვსაუბრობდით, მაგრამ განსხვავებულობის შეგრძნება გვეუფლებოდა.

როცა სტუმრად ვიყავი და შინ ვრეკავდი, ტელეფონთან მამა თუ შემხვდებოდა, ლაპარაკს ვერიდებოდი, რადგან იქ მყოფები შენიშნავდნენ: სახლში ვრეკავ, თუმცა, მამას თქვენობით მივმართავ. ამაზე საუბარი ახლა შედარებით ადვილია, რადაგან უკვე დიდი ვარ.

საბჭოთა კავშირი ახალი დაშლილი იყო. ნორვეგიაში კონსტიტუციის დღესთან დაკავშირებით, სკოლიდან მოსწავლეები შეკრიბეს და რამდენიმე მეცხრეკლასელი სადღესასწაულო ცერემონიალზე დასასწრებად ოსლოს გავემგზავრეთ.

მოსკოვიდან მივფრინავდით. საელჩოში შესულებს, უეცრად მომმართეს: პრინცესა თქვენ ბრძანდებით? ამ სიტყვის სიმძაფრე პირველად მაშინ ვიგრძენი. მაგრამ, როცა ოსლოში მიღებაზე, ნორვეგიის სამეფო კარის წარმომადგენლები აივანზე ჩამწკრივებულები ვიხილე, - ეს მდგომარეობა ისეთი მიუწვდომელი მეჩვენა, რომ კიდევ უფრო გამიმძაფრდა გაუცხოება. ამიტომ, როცა ნორვეგიელ ბავშვებთან ერთად მოწყობილ საღამოზე გამოაცხადეს, საქართველოდან პრინცესაა ჩამოსულიო, ვერაფრით მივხვდი, რატომ მოჰყვა ამას დიდი აჟიოტაჟი, ავტოგრაფების თხოვნა და შეძახილები. მეკითხებოდნენ, როგორ ცხოვრობ, რაზე ფიქრობ? მე დავიბენი. ყველაფერი ხომ ჩვეულებრივად მიდის ჩემს ცხოვრებაში?!

შეზღუდულები არ ვყოფილვართ. მიუხედავად იმისა, რომ საღამოს 11 საათზე შინ უნდა ვყოფილიყავით, თითქმის ყველგან წასვლის უფლება გვქონდა. სტუმრებიც ხშირად მოდიოდნენ.

პატარა ვიყავი, როცა ჩვენთან გამუდმებით რეკავდნენ კინოსტუდიიდან. ლეილას ჰყავს ქალიშვილი, იქნებ სინჯებზე მოვიყვანოთ! ოცზე მეტი ფოტო-სინჯი მაქვს გაკეთებული.

ერთ-ერთი ასეთი სინჯის შემდეგ, კინორეჟისორმა მიშა კალატოზიშვილმა, რომელიც „მატეო ფალკონეს“ მიხედვით „რჩეულს“ იღებდა, მცხეთაში ჩამომაკითხა. მე ყრუ-მუნჯი გოგონა უნდა მეთამაშა - გოგონა, რომელიც უბედურების მოახლოებას გრძნობს, მაგრამ დედას ვერ უხსნის განცდას.

რეჟისორი მეუბნება: აი, ეს არის ლუკა, ვისი მეგობარიც უნდა ითამაშო, ხარ ყრუ-მუნჯი. ახლა მიდი და როგორც გინდა, ხელებით და ფეხებით აუხსენი ეს სიტყვები: სად ხარ დაკარგული ამდენ ხანს, მე ხომ ძალიან მომენატრე.

ბავშვური თავხედობა თუ არა, აბა როგორ მივედი და რა გავაკეთე ისეთი, რომ იმწამსვე თქვეს: დამტკიცებულია, წავედით სიღნაღში.

თორმეტი წლის ვიყავი. ამიყვანეს მასწავლებელი, რომელიც ჩემთვის უცნობი ჟესტების და მიმიკების ათვისებაში მეხმარებოდა.

გადაღებები საერთოდ არ მხიბლავდა. სკოლის გაცდენა მიწევდა და ძალიან განვიცდიდი, რომ თბილისში ახლა უჩემოდ მიდიოდა ცხოვრება. მახსოვს, „მატორ!” უკვე ნათქვამი იყო, როცა გაბრაზებული, საკუთარ თავს ვეუბნებოდი - რა მინდა ახლა აქ?

ყველასთვის ცნობილი ფაქტი იყო, რომ მიშა კალატოზიშვილს გადასაღებ მოედანზე უცენზურო სიტყვებით მიმართვა ახასიათებდა (გადაღების დროს ასეთი რამ, ერთგვარად, გამართლებულიც არის). მახსოვს, გაკვირვებული ამბობდა - საკმარისია გადასაღებ მოედანზე მაია გამოჩნდეს და განწყობა მეცვლება. ვერაფრით ვხსნი, რას მიკეთებს ეს თორმეტი წლის გოგონა.

გარკვეული დროის შემდეგ, ისევ კინოსტუდიაში აღმოვჩნდი დედასთან ერთად. დერეფანში რეჟისორი ნანა ჯანელიძე შეგვხვდა. იმ დროის „იავნანას” გადაღებას აპირებდა და ქეთოს როლისთვის გოგონას ეძებდნენ. გვთხოვეს და ჩვენც რეჟისორის ოთახში აღმოვჩნდით.

ნანამ „იავნანას” ჩემთვის უკვე ცნობილი სიუჟეტის თხრობა დაიწყო. ნელ-ნელა ემოციებით ვივსებოდი. კულმინაციამდე რომ მივიდა, თვალები ამიცრემლიანდა. ალბათ, იმ წამს ქეთოს ამბავი მძაფრად შევიგრძენი. ამას რეჟისორიც მიხვდა. ვიდეოსინჯები გამიკეთეს და ფილმზე დამამტკიცეს.

ეს დრო გარდატეხის პერიოდს დაემთხვა - როცა არც ბავშვი ხარ და არც ქალი. ჩემი თავი საშინლად არ მომწონდა. „რჩეულისაგან” განსხვავებით, ფლეგმატური და ზედაპირული ვიყავი. იქ ხომ ბავშვური გამბედაობა მაინც მქონდა.

მიუხედავად იმისა, რომ გადასაღებ მოედანზე ყველას ვიცნობდი, მიყვარდა და მომწონდა, არც ამას მოვუხიბლივარ.

„იავნანას” პრემიერა დღესასწაულივით იყო, რადგან იმ პერიოდში ქალაქი ახალი ფილმებით გათამამებული არ ყოფილა. ქუჩაში მცნობდნენ, - ეს მომწონდა, მაგრამ მალევე გადავაფასე, რადგან ყოველთვის ვიცოდი, რომ იქ ჩემი ადგილი არ არის. მამას პოზიციაც ვიცოდი - მსახიობობა აკრძალული მქონდა, მაგრამ არც ვაპროტესტებდი. ეს, უბრალოდ, დროებითი გართობა იყო. ამიტომ, არც ვნანობდი, როცა როლებზე არ მიწვევდნენ. რაღაც მონაკვეთი დასრულდა თითქოს და იქ თავისი ადგილი დაიკავა.

ჩემი და ერთი წლით უფროსია. პატარაობიდან, ხელოვნურად, ტყუპებად გვაქციეს: ბაღშიც და სკოლაშიც ერთად შეგვიყვანეს. ჩვენს შორის უცნაური დამოკიდებულება გაჩნდა - ტყუპები არ ვართ, მაგრამ ერთმანეთს ვართ მიჯაჭვული.

სადღაც მეათე კლასში ირკვევა, რომ განსხვავებული ინტერესები გვაქვს - მე ჰუმანიტარული საგნები არ მხიბლავს, ანას მათემატიკა არ აინტერესებს. ასე რომ, ძალაუნებურად გავიყავით.

მე ფსიქოლოგია ავირჩიე; ავირჩიე იმ პერიოდში, როცა საკუთარ თავში დიდი ცვლილება ვიგრძენი. თუმცა არჩევანი გავაკეთე არა ჩემს შესაცნობად, არამედ ფსიქოლოგიაში ჩასაღრმავებლად. ჩემს არჩევანში დღემდე დარწმუნებული ვარ.

სასიყვარულო ისტორიაც ისეთივე სადა და სიურპრიზებს მოკლებულია, როგორც სხვა დანარჩენი ჩემს ცხოვრებაში.

ჯერ კიდევ სკოლაში სწავლის დროს შევიტყვე, რომ ერთ ბიჭს, ნიკას მოვწონდი. თაყვანისმცემლებით განებივრებულს, მაშინ ამ ამბისთვის დიდი ყურადღება არ მიმიქცევია. მე პეტრიაშვილის ქუჩაზე მდებარე მე-6 სკოლაში ვსწავლობდი, ის - ბროსეს ქუჩაზე.

ნიკა მორიდებული ჩანდა. ამიტომ კარგად მხოლოდ 5 წლის შემდეგ გავიცანი, როცა ჩემს დას დაუმეგობრდა და სტუმრად სიარული დაიწყო.

18 წლის ვიყავი. რადგან სიმპათიას ვგრძნობდი, სიდინჯეს ვინარჩუნებდი. ისიც, მორიდებული, ჩემგან ელოდა ინიციატივას. იდგა უხერხული სიჩუმე, რასაც ჩემი და არღვევდა ხოლმე.

ნიკა მაშინ ავსტრიაში სწავლობდა და 3-4 თვე იქ უწევდა ყოფნა. მხოლოდ მისი ავსტრიაში ყოფნისას მონატრებამ მიმახვედრა, რომ მიყვარს.

ურთიერთობა ძალიან ფაქიზი იყო. ხელს ხელზე არ მახებდა. დამოკიდებულება ყველაფრის მიმართ სერიოზული ჰქონდა. ერთხელ პატარები ვიყავით, როცა დამირეკა და სადილზე დამპატიჟა. სახლში ვთქვი, სადილზე დამპატიჟესმეთქი. ბევრი იცინეს. მე აღარ წავსულვარ.

1996-97 წლებია. თბილისი იცვლება. შიმშილობა წარსულს ჩაბარდა და ქალაქში ახალი კაფე-ბარები ჩნდება.

ჩემს ოჯახს ნიკას საწინააღმდეგო არაფერი ჰქონია, კარგად იცნობდნენ ხშირ სტუმარს. თან, რახან მეც სიამოვნებით ვთანხმდებოდი მასთან ერთად სეირნობას, ამიტომ არ აუკრძალავთ.

ხელის თხოვნაც ძალიან ოფიციალურად მოხდა. ნიკა მამასთან კაბინეტში შევიდა, ძალიან ღელავდა, მაგრამ ჩემი ხელი წინააღმდეგობის გარეშე მოიპოვა.

ქორწილი ისეთი იყო, როგორიც მინდოდა: ლამაზი სტუმრები, შესანიშნავი სუფრა.

- კაბა?

- კაბა - დიდი, ვეებერთელა, ცისფერი იყო და რძიანი ყავისფერით იყო გაწყობილი. ნაწნავებში ყვავილები მქონდა. არანაირი აქსესუარი, მხოლოდ ჯვარი მეკეთა. მაკიაჟიც სადა და მსუბუქი

სახლიც ისეთი გვქონდა, როგორიც მინდოდა - მყუდრო. ნიკას ეს სახლი ძალიან უყვარს. თითოეული ნივთის ისტორია იცის. ამ სივრცეს მივეჩვიეთ.

- როგორი ხარ?

- ზედსართავები უნდა ვთქვა?... არ მიყვარს სიურპრიზები. არ ვარ მეოცნებე. საკუთარ ოჯახზე ვოცნებობდი და ამისრულდა კიდეც.

შემიძლია ერთ რამეზე ვიყო ორიენტირებული: ვაკეთო ის, რასაც ჩემგან ელიან და არა ის, რაც მხოლოდ მე მსურს. საკუთარ თავს ვაფასებ არა ჩემი გადასახედიდან, არამედ სხვისი თვალით. არც კი ვიცი, ეს კარგია თუ ცუდი. მაგრამ ანგარიშს ვუწევ ყველას. სითამამე მაკლია.

არ მიყვარს სამკაულები. არასოდეს ჩავიცვამ ისეთ კაბას, რომელიც არ მიხდება. ყველაფერში ზომიერება მომწონს. გამოსასვლელი ტანსაცმელი ძალიან ცოტა მაქვს, ამიტომ ყოველთვის, როცა ამის საჭიროება დგება, პრობლემა მექმნება.

არც რომანტიული ვარ. არ ვიცი გარემოს, თუ ბუნების გამო, მაგრამ პრაგმატულ ადამიანად ჩამოვყალიბდი. ვარ მშვიდი. მირჩევნია სახლში ყოფნა, დასვენება. არ ვარ ემოციური. მუსიკა დიდად არ მასვენებს, უფრო წიგნები, პოეზიაზე მეტად - პროზა მირჩევნია. ფსიქოლოგიური წყობის მიხედვით, ფლეგმატური ვარ. ნიკუშას დახურული სივრცე არ ჰყოფნის, სულ გარეთ უნდა. თუმცა იდეურად ძალიან ბევრი გვაქვს საერთო. ისიც დინჯია, ფიზიკურადაც ეტყობა ეს სიდინჯე.

- წარუშლელი შთაბეჭდილება?

- ბოლო ოთხი წელია, უნარშეზღუდულ ბავშვებთან კონტაქტი მიწევს. თავიდან სხვის პრაქტიკას ვაკვირდებოდი, ახლა დამოუკიდებელი პრაქტიკა დაიწყო.

პირველად დიდ დერეფანში დავინახე დაახლოებით 50- მდე ბავშვი, სხვადასხვა უნარშეზღუდვებით. ერთმანეთში ლანდებივით ირეოდნენ. ამდენი და ასეთი თვალების შემხედვარეს, ტირილი მომინდა. მერე მივეჩვიე. მიხაროდა, რომ რაღაცით ვუმსუბუქებდი ტკივილს.

ახლა სხვა ქალაქში საცხოვრებლად გადასვლის პირობა დაგვიდგა. მიუხედავად იმისა, რომ ნიკუშასთან და ჩემს ორ შვილთან ერთად ვიქნები, მაინც ორად გაყოფილი ვარ; მიჭირს იმათი დატოვება, ძალიან მომეჩვიენ. ადაპტაციისთვის მათ დიდი დრო სჭირდებათ. ბავშვი უცხო ხელს გრძნობს. მათ შემთხვევაში ხომ ძალიან ნელა მიდიხარ წინ, ყოველი პატარა ნაბიჯი უკვე გამარჯვებაა.

უცხო ქალაქში ცხოვრების შემთხვევაში, მეშინია არ მოვიწყინო. გამუდმებით ახალი შთაბეჭდილების ძიებაში ვიქნები, მაგრამ დიდ ქალაქში მაინც იმ შემთხვევაში გავძლებ, თუ ჩემი გარემოცვა იქ მეყოლება.

დროდადრო რაღაცეების გადაფასება მიხდება. მეგონა, პარიზი საუკეთესო ქალაქი იყო. საქორწინო მოგზაურობისთვისაც ეს ზღაპრული ადგილი ავირჩიე, მაგრამ იმედი გამიცრუვდა.

შარშან პრაღაში აღმოვჩნდი, - მართალია ნიკას გარეშე, მაგრამ ამ ქალაქმა გამაოგნა. პრაღამ აშკარად აჯობა პარიზს.

მე და ჩემი ორი მეგობარი ჩეხეთიდან ჰოლანდიაში ავტობუსით გადავედით. ავტობუსი ევროპელებით იყო სავსე. გერმანიის საზღვარს ღამით მივადექით. გვეძინა. უეცრად ჩვენ სამნი გაგვაღვიძეს, ჩაგვიყვანეს ავტობუსიდან. ალბათ, ამდენ ევროპელში ქართული გვარების გარევამ დააეჭვა ისინი.

ჩემი გვარის შესახებ შეძახილებს და ოვაციებს უკვე მივეჩვიე. მაგრამ ამას ღიმილით ვხვდები.

მიუნხენში ბებიას მეგობართან ხანგრძლივად ვცხოვრობდით ხოლმე. “ROYAL FAMILY”, - ასე გვეძახდა. ყველას ეუბნებოდა სამეფო კარის შთამომავალი მყავს სტუმრადო და მთხოვდა, სტუმრებისთვის ჩემი საგვარეულოს შესახებ მომეთხრო. ბებიას სერიოზულად წყინდა, როცა მისთვის ნაცნობი სამეფო კარის შთამომავლები ცოლად სხვებს ირთავდნენ და არა მის შვილიშვილებს. მე მეღიმებოდა.

ვერ გამიგია, რატომ დავობენ ბაგრატიონობაზე გამუდმებით. აქ ხომ ყველაფერი უფრო მარტივად არის. სხვას რომ თავი დავანებოთ, ერეკლეს შემდეგ მეშვიდე თაობა მამაჩემზე გადმოდის. ან უფროსს არ ჰყავდა ძე, ან მომდევნო ძმა დაიღუპა. კამათი შეიძლება იყოს იმაზე, თუ ვინ გავამეფოთ: იმერეთის ბაგრატიონები თუ კახეთის ბაგრატიონები. თუნდაც ის ფაქტი რად ღირს, რომ ჩვენი დიდი ბაბუა სვეტიცხოვლის საკურთხევლიდან პირველ რიგშია დაკრძალული და მხოლოდ შემდეგ მოდიან მუხრანელი ბაგრატიონები, დავითიშვილები. იმხანად ხომ არავინ დაუშვებდა შეცდომას.

ასე რომ, უკანასკნელი მეფე ნამდვილად ბატონი ნუგზარია.

- გულის სიღრმეში?

- რაღა თქმა უნდა, მიფიქრია. მიფიქრია იმაზე, ჩვენთან რომ კონსტიტუციური მონარქია ყოფილიყო. მაგრამ ჩემი თავი იქ ელიზავეტას მსგავს მდგომარეობაში, უბრალოდ, ვერ წარმომიდგენია. მე არ მაქვს ის ძალა და უნარი, რაც მონარქს უნდა ჰქონდეს. ეს იმხელა პასუხისმგებლობაა, რომ ჩემში შიშს იწვევს. მირჩევნია სხვაზე ვიყო დამოკიდებული, ვიდრე მთელი ქვეყანა ჩემს ხელში იყოს. ამიტომ, უარს ვამბობ მეფის ასულობაზე.

ექსკლუზივი

ელფრიდე იელინეკი
ანა კორძაია-სამადაშვილი

10 დეკემბერს, ალფრედ ნობელის გარდაცვალების დღეს, მწერალ ელფრიდე იელინეკს 2004 წლის ნობელის პრემია გადაეცა. მიუხედავად მეგობრების და თავად გიუნტერ გრასის დაჟინებული თხოვნისა, სოციალური კლაუსტროფობიის მძიმე ფორმით ტანჯულმა ავსტრიელმა ავტორმა განაცხადა, რომ ჯილდოს გადაცემას პირადად ვერ დაესწრებოდა და მისი სამადლობელი სიტყვა შვედეთის აკადემიას ვიდეოჩანაწერის სახით წარუდგინეს. გულდასაწყვეტი კია, ჩინებული სანახავები იქნებოდნენ ერთად შვედეთის მეფე და სკანდალური ავტორი...

მისი წიგნები აგრესიულია - როგორც იძულებითი თავდაცვის აქტი. მათი კითხვა დიდად სასიამოვნო არაა, და არც მათ უთბობს გულს, ვისაც ეხება. „ჭუჭყიანი საქმეც ხომ ვინმემ უნდა აკეთოს,” - ამბობს ელფრიდე იელინეკი და ომს და ტყუილს, ფაშიზმს და პორნოგრაფიას, ქალებს და მამაკაცებს, მოკლედ, მთელს სამყაროს გულისხმობს.

„დიდი ქალაქის წყნარ კუნძულზე იწყება ჩვენი ამბავი, რომელიც მალევე დასრულდება.

ბედისწერა აქ არ ჭრის.

თუ ვინმეს ბედი აქვს, კაცი ყოფილა. თუ ბედი ეღირსა, ქალია.

სამწუხაროდ, აქ ცხოვრება განზე რჩება, მხოლოდ სამუშაოა უცვლელი. ზოგჯერ ზოგი ქალი ცდილობს, განზე დარჩენილ ცხოვრებას მიეტმასნოს და ცოტა წაიჭორაოს მაინც.

სამწუხაროდ, ცხოვრება ხშირად მანქანით ჩაიქროლებს ხოლმე, ველოსიპედით ვერ დაეწევი.

ნახვამდის!”

ელფრიდე იელინეკი, „საყვარლები”

თუკი ელფრიდე იელინეკის ერთი ნაწარმოები მაინც გაქვთ წაკითხული, ვთქვათ, „პიანისტი ქალი”, რომლითაც პოსტსაბჭოთა სივრცეში განსაკუთრებით ამავე სახელწოდების ფილმის ეკრანზე გამოსვლის შემდეგ დაინტერესდნენ, აუცილებლად გაიზიარებთ ჩემს აზრს: ამ მწერლის მიმართ გულგრილი მკითხველი არ არსებობს. ის ან ძალიან მოსწონთ (ღვთის წინაშე, ასეთები იშვიათად შემომყრიან, თბილისელი „ინტელექტუალების” მიერ რატომღაც იქედნურად მოხსენიებული და ჩემთვის კი ერთობ სიმპათიური ერთიორი „ლევაკი” თუა აღტაცებული), ან სძულთ - ეს ხალხი უმრავლესობას წარმოადგენს. არიან ისეთებიც, ვისაც ის საშინლად აღიზიანებს, მაგრამ მაინც აღიარებენ, რომ ქალბატონი ელფრიდე იელინეკი, მისი პარანოიული განწყობის და რადიკალურ-ფემინისტური შემართების მიუხედავად, არაჩვეულებრივი მწერალია. მე სწორედ ამ უკანასკნელთა რიცხვს განვეკუთვნები.

გარდა იმისა, რომ დეპრესიულ პროზას ვერ ვიტან, თუნდაც იმიტომ, რომ დეპრესია ჩემიც მეყოფა და საერთოდ, თავისი დეპრესია ყველამ თავისთვის უნდა შეინახოს, ხოლო „ჩერნუხა”, ისევე, როგორც ჩემი თაობის წარმომადგენელთა უმრავლესობას, ყელში მაქვს ამოსული და სულაც არ მიმაჩნია, რომ ვინმემ კიდევ ერთხელ უნდა შემახსენოს, შენი ყოფა ნეხვია და საბოლოოდ, თუ მანამდე რამე სხვა უბედურება არ დაგეტაკა, აუცილებლად დაბერდები, ავად გახდები და მოკვდებიო, ელფრიდე იელინეკის თავდადებული მკითხველი გახლავართ. ის საშინელებას შესანიშნავად წერს და თავისი აშკარად ნაღრძობი ფსიქიკის მიუხედავად, ძალიან მიმზიდველი ქალი ბრძანდება. და როცა გამოცხადდა, ელფრიდე იელინეკი ნობელის პრემიის ლაურეატი გახდაო, ბედნიერი ვიყავი, თუნდაც იმის გამო, რომ ამ ამბავმა მრავალს მოუშალა ნერვები, ნეონაცისტებით დაწყებული და „საყვარლების” ქართული თარგმანის ხელნაწერის მკითხველი რამდენიმე პაწია მორალისტით დამთავრებული, ანუ სწორედ მათ, ვინც მე მიშლიან ხოლმე ნერვებს. და ის ფაქტი, რომ ქალბატონმა იელინეკმა მათთვის სათანადოდ მოახერხა ნერვების მოშლა, ჩემს მოშლილ ნერვულ სისტემას მალამოდ დაედო.

ელფრიდე იელინეკი მონოტონურად, ხშირად მდაბიო, მაგრამ ყოველთვის ძალიან მუსიკალური ენით აღწერს ყოველდღიურ ცხოვრებას, რომელიც ნეგატიურია, მახინჯი და სასტიკი. ერთ ადრეულ ინტერვიუში მწერალმა თავად თქვა, რომ მის მიერ მოთხრობილიდან ყველაზე ნაზი და რომანტიკული ორი ვამპირი ქალის მიერ კუბოში ატეხილი სექსის ამბავი იყო - კი, ვამპირები არიან, მაგრამ ერთმანეთი ხომ უყვართ! განსაკუთრებით უსიამოვნო ის ფაქტი გახლავთ, რომ ელფრიდე იელინეკი დიდოსტატია, თუნდაც სიძულვილისა, მაგრამ დიდოსტატი, და მის მიერ ნაჩვენები სამყაროს სურათი მკითხველზე უდიდეს შთაბეჭდილებას ახდენს - ძალიან ძნელია, ასეთ ავტორს შეედავო, რომ ის აფრენს, რომ სინამდვილეში ცხოვრება მშვენიერია, საზოგადოება - დიდებული, და კაცებს და ქალებს უანგაროდ და ნაზად უყვართ ერთმანეთი. კარგი, რა!

მაგალითად: პატარა მოთხრობაში, რომელიც ოდესღაც ერთ ჟურნალში წავიკითხე და რომლესაც, ძალიან კი ვეცადე, მაგრამ ვეღარ მივაგენი, ელფრიდე იელინეკი შესანიშნავ მიდამოს აღწერს - მდინარე, წიწვნარი, სუფთა ჰაერი, ქალი და მამაკაციც საუკეთესოდ ერწყმიან გარემოს, და როცა კაცი თავის ქალს სცემს და ამცირებს, ის - მოგეხსენებათ, ქალების ნაზი და მგრძნობიარე სქესის წარმომადგენლები არიან და განსაკუთრებული სიმწვავით გრძნობენ სილამაზეს და მსგავსებს - გარემოს მშვენიერებით ტკბება. ბუნება ხომ ძალიან ლამაზია! ისევე, როგორც ბრიგიტას ახლადშეღებილი თმა, მწიფე წაბლივით რომ ბზინავს მზეზე. რა ლამაზია!

„შემთხვევის ამბავია, როგორ იქნება: იცოცხლებს ბრიგიტა ჰაინცთან თუ მოკვდება.

აქ არანაირი კანონზომიერება არ არსებობს. ბრიგიტას ბედი ისე გადაწყდება, როგორც უწერია. მნიშვნელობა არ აქვს იმას, თუ რას შვრება ბრიგიტა და რას წარმოადგენს; მნიშვნელოვანია ჰაინცი და ის, თუ რას შვრება იგი და რას წარმოადგენს.

ბრიგიტას და ჰაინცს ამბავი არ აქვთ...”

ელფრიდე იელინეკი, „საყვარლები”

რადიკალური და შეპყრობილი - ბევრი ვერაფერი დახასიათებაა! - ელფრიდე იელინეკი 1946 წლის 20 ოქტომბერს დაიბადა, ისეთ პრივინციაში, ახლაც რომ მოწყენილობისგან სული ამოგხდება, და მაშინ ალბათ მთლად კოშმარი იყო.

მამამისი ჩეხურ-ებრაული წარმოშობის სოციალისტი გახლდათ, ქიმიკოსი იყო და ომის ინდუსტრიას ემსახურებოდა. ნაცისტებს ის თავისი ცოლის, ანუ ელფრიდეს დედის წყალობით გადაურჩა, რომელსაც არიელობის შესახებ ყალბი საბუთი ჰქონდა (ასეთი რამეც არსებობდა, თან არა ბნელ დროში და ბნელ მხარეში, არამედ რამდენიმე ათეული წლის წინათ, ევროპის შუაგულში). დედა, გერმანულ-რუმინული სისხლის მქონე კათოლიკე, ელფრიდე იელინეკმა „პიანისტ ქალში” აღწერა - დედისა და ქალიშვილის ჩახლართული ურთიერთობის და ქალიშვილისა და მისი საყვარლის მაზოხისტური თანაცხოვრების ამბავი ისეთი შემზარავია, სიცოცხლის ხალისი დაგეკარგებათ, მაგრამ თან ძალიან შთამბეჭდავიცაა - მოკლედ, ზუსტად ისეთი, როგორიც თავად ელფრიდე იელინეკი ბრძანდება („პიანისტ ქალთან” დაკავშირებით ერთ რამეს გირჩევდით: ბავშვებს, ასაკგადასულ ქალწულებს და მართლმორწმუნეებს ნუ შესთავაზებთ, - ან გაგიჟდებიან, ან გამხეცდებიან. მაგრამ თუ საკუთარი თავის იმედი ოდნავ მაინც გაქვთ, აუცილებლად წაიკითხეთ, თუნდაც იმისთვის, რომ თქვენს ცხოვრებაში მსგავსი რამ არ მოხდეს). დედ-მამის შესახებ ქალბატონ იელინეკს ნათქვამი აქვს, ამ ორმა დიდმა სამყარომ დამფრქვაო. თან გვიანი ბავშვი იყო: როცა გაჩნდა, მამამისი 48 წლისა იყო, დედა - 43-ის. საერთოდ, ქალბატონ იელინეკს რომ ჰკითხოთ, სულ ოჯახის ბრალია ყველაფერი. მაგალითად: „მამასთან ნორმალური ურთიერთობა არასოდეს მქონია. მეტისმეტად სუსტი პიროვნება იყო და მალე გაგიჟდა”. 1969 წელს ეს პატიოსანი კაცი ფსიქიატრიულ კლინიკაში გარდაიცვალა, და ამ ფონზე ქალბატონ იელინეკს საკუთარ ფსიქიურ პრობლემებსა და მკურნალობაზეც უყვარს საუბარი. „სკოლიდან მოყოლებული, მტანჯავს შიშები”. რა კარგია!

სწორედ ებრაელმა და გიჟმა მამამ გაზარდა ელფრიდე გააფთრებულ ანტიფაშისტად: „როცა პატარა ვიყავი, იძულებით დავყავდი ხოლმე კინოში, სადაც გვამების მთებს აჩვენებდნენ”.

„იძულებით” - ეს სიტყვა მასთან საუბარში ხშირად ჟღერს, ისევე, როგორც „დისციპლინა”. „ამ მორჩილების რეფლექსებს სულ ვგრძნობ და ვებრძვი,” ჩივის ქალბატონი იელინეკი. „აუცილებლად უნდა დავძლიო”.

მამის კვალად, ელფრიდე არამარტო ანტიფაშისტი, არამედ არაჯანსაღი ფსიქიკის მქონე ბავშვიც იყო. ნიჭიერი გოგონა, რომელმაც ვენის კონსერვატორიაში ჯერ კიდევ სკოლის დროს დაიწყო ორღანისა და ფლეიტის კლასებში სიარული და სულ მალე კომპოზიციის ხელოვნებითაც დაინტერესდა, რამდენიმე სემესტრის განმავლობაში ვენის უნივერსიტეტში თეატრთმცოდნეობას და ხელოვნების ისტორიას სწავლობდა - და მერე გააფრინა. მთელი 1968 წელი მან მშობლების, ანუ დიქტატორი დედისა და შიზოფრენიკი მამის სახლში სრულ იზოლაციაში გაატარა, ოთახებში ბოლთას სცემდა და კედლებს თავს ურტყამდა - სიტყვის სრული მნიშვნელობით. ამის მერე მან თავისი პირველი ლექსები დაწერა, რომელთა წაკითხვას მტერსაც არ ვუსურვებ, მიუხედავად იმისა, რომ ნამდვილად პოეზიაა, ვერაფერს ვიტყვი.

ის სტუდენტურ მოძრაობაში და ჟურნალ „მანუსკრიპტეს” ირგვლივ გამართულ ლიტერატურულ დისკუსიებში ჩაება. ელფრიდემ „ძალიან დიდი წარმატებით” დაამთავრა კონსერვატორიის საორღანო კლასი - თავის დროზე დაკვრა დედამ აიძულა, როიალი ახლაც სახლში უდგას. „წესით, ვინმესთვის უნდა მიმეცა,” ქალბატონი იელინეკიც იპრანჭება ხოლმე. „ძალიან ცოტას ვუკრავ. ამ დროს კარგი აკომპანიატორი ვარ”.

ის ბერლინში, რომში ცხოვრობდა და გათხოვდა კიდეც - გოტფრიდ ჰიუნგსბერგსი, რომელიც ამჟამადაც მისი ქმარია, თუმცა მიუნხენში ცხოვრობს, 60-იანებში რაინერ ვერნერ ფასბინდერის წრეში ტრიალებდა. ცხადია, შვილი არა ჰყავს, არასოდეს გაუჩენია „ჭუპრივით თეთრი, მჩხავანა ძუძუმწოვარი” - ელფრიდე იელინეკმა უარი თქვა ერთადერთ საქმეზე, რომლის გაკეთებასაც მარტო, მამაკაცის მონაწილეობის გარეშე ვერ შეძლებდა.

მისი რომანტიკული თავგადასავლების შესახებ „ბილდმაც” კი არაფერი დაწერა და მეც ბევრი არაფერი ვიცი. ქალბატონი იელინეკი ხალისით ჰყვება თავისი არაჯანსაღი ფსიქიკის შესახებ, თავის მოკვლის საუკეთესო ხერხებსაც გასწავლით, მაგრამ საყვარელი მამაკაცების თემას არ ეხება. მისი მეუღლის შესახებ ცნობილია, რომ ის მარტოსულია და ელფრიდეს მის შესახებ ჟურნალისტებთან საუბარი აკრძალული აქვს. ცნობილია - ეს თავად მწერალმა ბრძანა, თორემ ვინ რას გაუგებდა - რომ ელფრიდე სიამოვნებით იქნებოდა ლესბოსელი, რადგან ქალებთან ურთიერთობა ურჩევნია მამაკაცებთან ჭიდილს, მაგრამ ლესბოსელი არაა, რადგან ქალები უყვარს, მაგრამ არ მოსწონს. ცნობილია, რომ ქალბატონ იელინეკს ლამაზად ჩაცმა სჩვევია და ეს საქმე ჩინებულადაც გამოსდის, მაგრამ ვერ იტანს, როცა ვინმე ათვალიერებს ან, მთლად უარესი, გამოლაპარაკებას ცდილობს, ანუ მე დიდად ვერ გავიგე, რისთვის იპრანჭება.

ცნობილია, რომ ქალბატონმა ელფრიდემ ერთხელ ერთი ილუსტრირებული გამოცემისთვის შიშველმა და ლოგინზე მიჯაჭვულმა გადაიღო სურათი (ფოტო არ მინახავს, მაგრამ, როგორც მოგახსენეთ, ძალიან მიმზიდველი ქალია და სხეულიც ლამაზი აქვს, ალბათ ურიგო სანახავი არ იქნებოდა). თავისი ასეთი გამოსვლა მან იმით განმარტა, რომ სტატიის ავტორი ჟურნალისტი ქალი იყო და ძალიან სთხოვა, და ის კი ქალებს უარს ძნელად ეუბნება. კიდევ: ერთხელ ქალბატონმა იელინეკმა დიდი სამართებელი გახსნა და ვაგინა დაისერა, მამაკაცთა მიერ ქალების ჩაგვრის წინააღმდეგ პროტესტის ნიშნად. ეს ორი ამბავი რამდენიმე წლის წინათ (მაშინ ნობელის პრემიაზე არავის უფიქრია) საგანგებოდ მისთვის მიძღვნილ ჟურნალ „დუ”-ში ამოვიკითხე და ახლა ძალიან მიკვირს, რომ ჟურნალისტებმა ხმაური არ ატეხეს. თუმცა რა, დაისერა და დაისერა, ბოლოსდაბოლოს, მისი ვაგინა იყო და მისი სამართებელი...

„ბნელდება, ტყეში ცხოველები შარიშურობენ, მელას სოროში ფაჩუნი ისმის. ორი დაღლილი კაცი მიიჩქარის შარაზე, სახლში უნდათ, ოჯახთან და ტელევიზორთან. აქა-იქ სინათლე ირთვება. ზოგ სამზარეულოში ბავშვები ყვირიან. დედა ვახშამს აწყობს სუფრაზე. პროჟექტორი მძიმედ გადაივლის ნისლებს. ტყე ბუნება არაა. ტყე სამუშაო ადგილია. პატრიოტულ რომანს ხომ არ ვწერ, ბოლოსდაბოლოს!”

ელფრიდე იელინეკი, „საყვარლები”

ელფრიდე იელინეკს უამრავი ჯილდო აქვს მიღებული, თუმცა ყოველთვის ფრიად სადავო ავტორი იყო. მისი შემოქმედების ძირითადი თემები მდედრის სექსუალობა და ავსტრიის საზოგადოებაა, რომლისთვისაც ნაცისტური წარსული დღემდე ვერ უპატიებია. არაერთგზის უთქვამს, ავსტრია კანიბალების ქვეყანააო. ყველა სიკეთესთან ერთად, 1974-დან 1991 წლამდე იელინეკი ავსტრიის კომუნისტური პარტიის წევრი იყო, და თუმცა დღეს კომუნისტებიც სძულს, ის კვლავ შემართებით ებრძვის მემარჯვენე ექსტრემისტებს, უპირველეს ყოვლისა, იორგ ჰაიდერის პარტიას.

ცხადია, არც იორგ ჰაიდერია ელფრიდე იელინეკის ტრფიალი. სატელევიზიო გადაცემაში „შეხვედრის ადგილი - კულტურა” მან ნობელის პრემიის ლაურეატი თანამემამულე საშინლად გააკრიტიკა. მისი თქმით, იელინეკმა მხოლოდ იმის წყალობით გაითქვა სახელი, რომ „ავსტრიას ცუდი ამინდი შეუქმნა”, და რომ პრიზის მინიჭებაც ამ უმსგავსობამ განაპირობა: „საკუთარი ქვეყნის მიმართ სიძულვილი მის (ელფრიდე იელინეკის - ა.კ.ს.) მიმართ განსაკუთრებულ ინტერესს იწვევს. ჩემთვის ამას ლიტერატურასთან არაფერი აქვს საერთო”. მოკლედ, ჰაიდერი ძალიან გაჯავრებულია, მის მიერ „მიწასთან გასწორებული” ელფრიდე კი მოკრძალებით შენიშნავს, რომ ჰაიდერისთვის არაფერს აქვს ლიტერატურასთან რამე საერთო, რადგან თავად ჰაიდერს ლიტერატურასთან არაფერი აქვს საერთო და ა.შ. სიტყვაპასუხში ჰაიდერი ელფის ვერ მოერევა.

სამაგიეროდ, მწერლის დაცვა ქვეყნის ფედერალურმა პრეზიდენტმა, ჰაინც ფიშერმა იტვირთა. მან იმავე გადაცემაში ბრძანა, რომ „იელინეკის უკომპრომისობა პატივისცემას იმსახურებს. იმას, რაც მისთვის მნიშვნელოვანია, ეს ავტორი ძალიან მკაფიოდ აყალიბებს, არადა, საქმის მიმართ ასეთი დამოკიდებულება ხომ თავისთავად არ იგულისხმება”.

გარდა ამისა, ქვეყნის ეროვნული საბჭოს პრეზიდენტი ანდრეას ქოლი იელინეკის თავდადებული თაყვანისმცემელი ყოფილა. მანაც გაილაშქრა თავისი საყვარელი მწერლის დასაცავად. ქოლის თქმით, იელინეკის შემოქმედების სიყვარული მისი პოლიტიკური მრწამსის მიუღებლობის შემთხვევაშიც შეიძლება - თავად ის სწორედ ასე იქცევა: „ბოლოსდაბოლოს, ჩვენს ქვეყანაში აზრის თავისუფლება არსებობს”.

აშკარად არსებობს, თორემ ქალბატონ იელინეკს ამდენ ჯილდოს ვინ მისცემდა!

„მნიშვნელობა მხოლოდ იმას აქვს, რომ სიყვარული, როგორც იქნა, მობრძანდა, და არა მახინჯი, ნახმარი, გალოთებული, გამოფიტული, ჩვეულებრივი, ნაძირალა ხის მჭრელისა, არამედ ლამაზი, გალოთებული, ჩასკვნილი, ჩვეულებრივი, ნაძირალა ხის მჭრელისა. ეს მთელს ამ ამბავს არაჩვეულებრივად აქცევს.”

ელფრიდე იელინეკი, „საყვარლები”

კრიტიკოსების მიერ „წითელ პორნოგრაფად” შერაცხული მწერალი ნობელის პრემიაზე დიდ იმედებს არ ამყარებს. ელფრიდე იელინეკი იმ აზრს „ეთამაშება”, რომ ერთ მშვენიერ დღეს წერას საერთოდ დაანებებს თავს. მისთვის წერა „საჭირო რამ” ყოფილა, და თუმცა სინამდვილეში სიამოვნებს კიდეც, გადაწყვეტილი აქვს, რომ ამიერიდან ის უნდა აკეთოს, რაც უბრალოდ გაუხარდება და არა ის, რაც საჭიროა.

გაზეთ „ველთისთვის” მიცემულ ინტერვიუში ელფრიდე იელინეკმა წერის მიმართ დამოკიდებულება ჩამოაყალიბა - მე რომ მსგავსი რამ მეთქვა, აღარავინ მომესალმებოდა, ქუჩაში დამხვდებოდნენ და მცემდნენ: „ეს ისეთი რამაა, საკუთარი ნებით რომ აირევ გულს”. მიუხედავად იმისა, რომ ეს საქმე სიამოვნებით უკეთებია, ახლა ცოტა სხვა აზრებიც მოსვლია თავში, კერძოდ, ის, რომ გულისრევა კმარა. მართალია, თავად წერის პროცესს მაინც არ შეეშვება, უბრალოდ, ამიერიდან საკუთარი თავისთვის დაწერს, ანუ მისი გულისრევის შედეგებს ჩვენ ვეღარ გავეცნობით.

როგორც მოგახსენეთ, იმთავითვე გაირკვა, რომ ქალბატონი იელინეკი ჯილდოს გადაცემის ცერემონიალს არ დაესწრება - არ შეუძლია. ძირითადად, ყველაფერი ისეა გათვლილი, რომ გული მოგიკვდეთ: ო, როგორი მძიმეა ყველაფერი ამ სიფრიფანა ქალისთვის! ნობელის პრემიაც კი: “ჩემთვის ეს მეტისმეტად დიდი პატივია,” ამბობს ქალბატონი იელინეკი. „წარმოუდგენელია, რომ ახლა ხალხი ბეკეტისა და ჰემინგუეის გვერდით მაყენებს”. მაგრამ მწერლის მოკრძალებულ ტონს მაინცდამაინც ნუ ენდობით, რადგან ის აუცილებლად დაურთავს: „ამავე დროს ეს პრიზი აგრესიული აქტია,” და მერე კვლავ ანგელოზივით აღაპყრობს მზერას: „ამას ვერ ვუძლებ, ამ დაჟინებულ მზერას, იმას, რომ ყველა მომჩერებია. ერთხელაც იქნება და ვეღარ გავძლებ”.

ის ერთ პატარა და არაღირსშესანიშნავ სახლში ცხოვრობს, რომელიც ქალაქის ასეთსავე პატარა და არაღირსშესანიშნავ ნაწილში დგას - ვენის ცენტრიდან ოციოდე წუთის სავალია ჰიუტელდორფამდე, რომელიც მწვანე ბორცვებზეა გაშენებული. ეს სახლი დედამისისა ყოფილა, დედას კი ჩვენი გმირი მაინცდამაინც ტკბილად არ იხსენებს: „ყველაზე დიდ პატივს იმ ადამიანებს ვცემ, ვინც სხვებს უვლიან, მაგრამ დედის მოვლის შემდეგ სიბერის პანიკური შიში დამჩემდა. მე ვფიქრობ, რომ ადამიანმა დროულად უნდა მოიკლას თავი”.

სახლი ნაცრისფრად და ყავისფრადაა შეღებილი, და ისეთი ფანჯრები აქვს, რომ უმალვე მიხვდებით - ამ სახლში მცხოვრებს ან ხმაურის, ან მძარცველების არაჯანსაღი შიში უნდა ჰქონდეს. ბაღის შესასვლელში ორი ზარია, მაგრამ აბრებზე სახელები არ წერია.

მე რომ მკითხოთ, უკვე კმარა დასაზაფრად.

ძალიან თუ გაგიმართლათ, ვთქვათ, თუ საუბარი ნობელის პრემიის გადაცემას უნდა შეეხოს, კარს ელფრიდე იელინეკი გაგიღებთ - მუდამ ელეგანტური, საუკეთესო მაკიაჟით. აუცილებლად გაგიღიმებთ, მაგრამ აუცილებლად დაღლილი სახე ექნება, აქაოდა, სულ არ მიხარია თქვენი დანახვა, მაგრამ საქმე საქმეა, რა გაეწყობაო.

მე მგონი, მას საერთოდ არაფერი უხარია და აღარც გაუხარდება.

თუკი ნირი საბოლოოდ არ წაგიხდებათ, კიბეს აუყვებით და ნათელ მისაღებში ამოყოფთ თავს, სადაც რაღაც ვარდისფერი სურათი კიდია და ლამის მთელი მსოფლიოს გაზეთებია მიმოფანტული - ტელევიზორში სულ ამას აჩვენებენ, თორემ მე იქ არ ვყოფილვარ. თეთრ დივანზე დათუნია ზის - ცხადია, სათამაშო, ვარდისფერ ბალიშზე მფლობელის სახელია ამოქარგული: „ელფი”.

„ერთადერთი, რაც მინდა, განმარტოებით ცხოვრებაა. მხოლოდ ის მინდა, თავი დამანებონ,” - მსოფლიოს უმაღლესი ლიტერატურული ჯილდოს მიღების შემდეგ ქალბატონი იელინეკი სულ ამის მტკიცებაში იყო, და იქვე თავისი სამომავლო გეგმების შესახებ ჰყვებოდა: რომ პოლიტიკოსებს არ შეეშვება, სანამ კიბოს არ გაუჩენს, რომ კვლავაც პიესებს დაწერს. „ეს საქმე ძალიან მომწონს,” ბრძანა მან, როცა საუბარი დრამატურგიას შეეხო. „მომწონს, როცა ჩემს ფანტაზიას სხვა ვინმე იტაცებს. მე დიდად ვაფასებ ამ თამაშს რეჟისორებთან. რაც მინდა, ეს თავადაც მომეხსენება, უმალ ის მაინტერესებს, რას გააკეთებს ამისგან ვინმე სხვა”. მისი ახალი პიესა ერაყის ომს ეძღვნება, შემდგომ კი „მარია სტიუარტის” მისეულ ვერსიას გავეცნობით. „მოჩვენებები და საშინელებები იქნება, გოთური ნოველა”, - ესღა გვაკლდა, ვითომ ყოფითი საშინელებები არ იყო საკმარისი! მაგრამ ელფრიდე იელინეკის თქმით, ავსტრიის თემა მისთვის უკვე ამოწურულია, ტკბილს და საამურს ის ვერაფერს დაწერს, არადა, ხომ უნდა წეროს?!

ეს როგორ გავიგოთ, ფრაუ იელინეკ? აკი მოვრჩი წერას და გულისრევასო?

ექსკლუზივი

ავტორი: სოფიო კირვალიძე

ფოტო: დავით მესხი

ერთი ფრანგი რეჟისორი გავიცანი, დღემდე ვერ დამიდგენია, ფრანგი იყო თუ უბრალოდ პარიზში მცხოვრები. ასე თუ ისე, გავიცანი. მას ჰქვია იაკობ ბერგერი, ახალგაზრდა, ფრიად სასიამოვნო კაცია, ღვთის წყალობით, ჩემთვის გასაგებ ენაზე მოსაუბრე, და ჩაის სმისა და ყოვლად გაუსაძლისი კულტურათა დიალოგის გარდა, ერთი საინტერესო საქმითაც ვიყავით დაკავებული: ის მიყვებოდა თავის თავგადასავლებს, შორეულ ქვეყნებში გადახდენილ ფათერაკებს... მოკლედ, ძალიან ნასიამოვნები გახლდით, სანამ ერთ მშვენიერ საღამოს არ გაირკვა, რომ მას მამამისი ეჯავრება, რომ ფილმი, რომლის საჩვენებლადაც ის ჩვენს მზიან ქალაქს ესტუმრა, სწორედ იმის გამო გადაუღია, რომ საკუთარი მამა, ლამის საკულტო მწერალი, დიდი სიძულვილით სძულს, რომ ამ ფილმით ის მამამისისთვის ჭკუის სწავლებას ეცადა, მაგრამ მამამ, ცხადია, ვერაფერი გაიგო და ახლა საერთოდ აღარ ელაპარაკება. აღმოჩნდა, რომ სიძულვილის მიზეზი - ვერასოდეს წარმოიდგენთ! - ის ყოფილა, რომ მამა ძალიან მაგარია, რომ მისი წიგნები საყოველთაო მოწონებით სარგებლობს, რომ ის ქალებს უყვართ და სხვა და სხვა - რომელი ერთი ჩამოვთვალო; და ეს ყველაფერი მის ვაჟს ჩაგრავდა და სწორედ ამიტომ გადაუღია მშვენიერ რეჟისორს და მართლა კარგ ბიჭს, იაკობ ბერგერს, ფილმი „შეიყვარე მამაშენი”, და სწორედ ამის გამო მიუწვევია მას მთავარი როლების შემსრულებლებად ჟერარ დეპარდიე და მისი ვაჟი - ამ უკანასკნელს, რეჟისორისა არ იყოს, თურმე მამა ეჯავრება, დაახლოებით იმავე მიზეზების გამო.

რა უბედურებაა!

მე კი ბედნიერი ქალი ვარ, რადგან ჩემს გარშემო მყოფთა უმრავლესობა მამით ამაყობს, განურჩევლად იმისა, მართლაც საამაყონი არიან ეს მამები თუ არა. ხოლო თუ მამა ცალსახად საამაყოა, ამას რა სჯობს? თუმცა ავმა მოწინააღმდეგემ შეიძლება მითხრას, ქალი ხარ და არაფერი გესმის, შენთვის კია მამა ყველაზე დიდი, ყველაზე ჭკვიანი და ყველაზე ღონიერი, მაგრამ მამისა და ვაჟის ურთიერთობა სულ სხვააო, და ამიტომ გადავწყვიტე, ამ ვინ იცის და მართლა ჩახლართული ამბის გასარკვევად ბატონ ლაშა თაბუკაშვილისთვის მიმემართა.

თუკი საოცარი ამბავი შეგემთხვათ და ბატონ ლაშას არ იცნობთ, მოგახსენებთ, რომ ის არის მწერალი, დრამატურგი, მეუღლესთან, ქალბატონ მედეასთან ერთად ნათელ სახლში ცხოვრობს, ჰყავს ორი ვაჟი და ერთი ლამაზი შვილიშვილი, მრავალი მეგობარი და მრავალი თაყვანისმცემელი - მოკლედ, დიდი მამის მიერ დაჩაგრულისა არაფერი ეტყობა. მე მგონი, სულ პირიქით.

ასე თუ ისე, ბატონ ლაშა თაბუკაშვილის სტუმარი გახლდით, და ის შესანიშნავ ამბებს მიყვებოდა, რომელთაგანაც ზოგის თქვენთვის მოყოლასაც ვეცდები, ზოგს კი არ მოვყვები, რადგან თუ საჭიროდ ჩათვლის, ბატონი ლაშა თავადაც გიამბობთ. წესით, იმაზე ვაპირებდით საუბარს, თუ როგორი რამაა კარგი კაცის შვილობა და კიდევ ერთი კარგი კაცის შესახებაც მინდოდა ამბების მოსმენა. საბოლოოდ კი გამოვიდა, რომ ზოგადად კარგი კაცების შესახებ ვისაუბრეთ, უფრო სწორედ, ბატონი ლაშა ლაპარაკობდა, მე კი გულმოდგინედ ვუქნევდი თავს, და ვიმედოვნებდი, რომ ეს შესანიშნავი კაცები მართლა არსებობენ, მთხრობელის ფანტაზიის ნაყოფი არ არიან, რომ ყველაფერი კარგად იქნება და ჩემი მარადიული რწმენა ცრუ არაა - ქალებს და კაცებს ყოველთვის ეყვარებათ ერთმანეთი.

ბატონ ლაშას ჩემი შეკითხვა დიდად არ გაჰკვირვებია. ბრძანა, რომ მრავალ კაცს, რომელსაც ცნობილი მამა ჰყავს, შეჯიბრის გრძნობა მართლაც უჩნდება, და ამასთან დაკავშირებით ლევ ტოლსტოის თოთხმეტი შვილის სევდიანი ამბავი გაიხსენა: არცერთმა არ ივარგა, და მათმა დედამ თქვა, ზოგჯერ ბუნება ისვენებსო. ისე, დედას რომ ჩემს შესახებ ასეთი რამ ეთქვა, ალბათ დარდით მოვკვდებოდი...

„არ ვიცი, რამდენად დაისვენა ბუნებამ ჩემთან დაკავშირებით,” - ჩემი აქტიური თავის ქნევა არ შეიმჩნია, „მაგრამ შეჯიბრის გრძნობა არასოდეს მქონია, რადგან აპრიორი ვიცოდი, რომ რეზო ყველა პუნქტში ჩემზე მაღლა იდგა. ეს არ მთრგუნავდა. პირიქით, ეს იყო ჩემი მასტიმულირებელი ფაქტორი, რომ მამისთვის თავი მომეწონებინა, დაწყებული წერით, დამთავრებული, ელემენტარულად, ლამაზი ჩხუბით. რეზოს თვალს სულ ვგრძნობდი და ახლაც ხშირად ვფიქრობ ხოლმე, თუ რას იტყოდა და როგორ შეაფასებდა ამა თუ იმ ამბავს”.

თურმე მამა-შვილს უამრავი კონფლიქტიც მოსდიოდა, „მე ძალიან გალაღებული ვიყავი, ის კი პანიკიორი მამა იყო”. მამამ იცოდა, რა ხიფათები ელის კაცს, რომელიც თვითდამკვიდრებისთვის იბრძვის. თვითდამკვიდრებისთვის? „მე ეს მჭირდებოდა, ყველა დარგში, რადგან მედეას და რეზოს შვილი ვიყავი. ღვთის წყალობით, ამის გამო სილაღე არ დამიკარგავს და ეს კომპლექსში არ გადამსვლია, მაგრამ, მეორეს მხრივ, მე რომ ვყოფილიყავი, ვთქვათ, მწყემსის შვილი, უფრო იოლი იქნებოდა ყველაფერი...”

. . .

„უცხოელი მეგობრები ხუმრობით მსაყვედურობდნენ ხოლმე, რომ национальная заостренность მახასიათებს, იმ მცირედის გამოც კი, რის უფლებასაც თავს ვაძლევდი,” - ამასთან დაკავშირებით ბატონმა ლაშამ ასეთი ამბავი გაიხსენა: „მამას ვეჭიდავებოდი. ექვსი წლის ვიყავი. მამა იყო ჯალალ-ედ-დინი და მე ვიყავი ერეკლე მეფე - ექვსი წლის ბიჭს ქრონოლოგიური ცდომილებები ეპატიება. ჰოდა, ფეხი რომ გავუყარე, უცაბედად მე თვითონ გავიშხლართე და დავუყვირე, შენ ხარ ერეკლე მეფე და მე ვარ ჯალალ-ედ-დინი-მეთქი, დაცემის პროცესში მოვასწარი ამის დაყვირება...” ამ ფონზე ბატონ ლაშას, ცოტა არ იყოს, ეცინება იმ ადამიანებზე, რომლებიც თავიანთი კოსმოპოლიტიზმითა თუ სამყაროს მოქალაქეობით ტრაბახობენ, თუმცა ერთის მხრივ, ეს ძალიან მოსახერხებელი პოზიციაა. თავად სულ სხვა სკოლა აქვს გავლილი

„ხუთი წლის ასაკში არცთუ ბევრი რამ გამახსოვრდება, მაგრამ 1956 წლის 9 მარტის ზოგიერთი ფრაგმენტი მკაფიოდ ჩამებეჭდა მეხსიერებაში... ფეხში დაჭრილი ბიჭი მამამ და დედამ რომ ამოიყვანეს სახლში... სროლა... ჩემი ძიძა ნასტია პირჯვარს რომ მაწერინებდა... რუსთაველზე ვცხოვრობდით მაშინ, ლუქსის თავზე, კომუნალურ ბინაში. საპირველმაისო დღესასწაულების წინ ჩვენი აივნის ქვეშ ტანკები იდგა ხოლმე. იმ საბედისწერო 9 მარტის შემდეგაც, პირველი მაისის დილას, ტანკებით იყო გაძეძგვილი ქუჩა. მეძინა. მამა მოვიდა. გარიჟრაჟს ცოტა უკლდა. რეზომ ხელი დამტაცა მძინარეს, აივანზე გამიყვანა ხელში ატაცებული და რუსთაველზე გამწკრივებულ ჩაჩქანიან, ტანკისტებს გადამახედა, შემდეგ რუსულად დაიყვირა: „შვილო, შეხედე და დაიმახსოვრე, ესენი არიან შენი ერის ჯალათები!” შემდეგ ძირს დამსვა და მეორე სართულიდან ისკუპა სალდათების გინებაზე საპასუხოდ. ჩხუბი დიდხანს არ გაგრძელებულა, ჯარისკაცები ხიშტზე უპირებდნენ აგებას, მაგრამ ამ დროს დედაჩემი ფეხშიშველა, გრძელი ღამის პერანგის ამარა გამოვარდა გარეთ და გადაეფარა... მერე მეზობლებიც ჩაერივნენ. არ ვიცი, რატომ დაინდეს მამა ან დედა, ალბათ ძალიან ლამაზი იყო მედეა! მერე გამახსენდა მამას ეს აღზევება, როცა სხვებთან ერთად მე და ჩემი უფროსი ვაჟიშვილიც დავდექით იმ გარეწრებთან საომრად 9 აპრილს სამი ათეული წლის შემდეგ”.

ლამაზი ამბავია, მაგრამ ყოველდღიური ყოფა ნებისმიერ მითს და მითოლოგიურ პერსონაჟს აფერმკრთალებს, და ის, ვისზედაც სხვები ზეაღმატებულ ხარისხში ლაპარაკობენ და რენესანსულ ტიპადაც მიიჩნევენ - მაგალითად, ბატონი რეზო თაბუკაშვილი, - სინამდვილეში ხომ ზუსტად ისეთივეა, როგორიც ყველანი ვართ: ხან სიმპათიური ადამიანია, ხან ცუდ გუნებაზეა და აუტანელი ხდება. „უცნაური რამ მოხდა - მე მამის მიმართ რომანტიკული აღქმა ბოლომდე დამრჩა. უმძიმეს დღეებშიც კი, როცა ნარკოტიკის გარეშე ყოფნა შეუძლებელი იყო, ის გამაყუჩებლებზე უარს ამბობდა, ჩვენი დიდი თხოვნის მიუხედავად. ჰქონდა თვითტრენინგი: ახლა ამ ტკივილს დავაპატარავებ, დავიყვან პატარა ნაპერწკალამდე, მერე წყალს დავასხამ და ჩავაქრობ

რომანის გმირივით. საერთოდ, რასაც ბატონი ლაშა ჰყვებოდა, უფრო გმირის შესახებ ნაამბობს ჰგავდა, ვიდრე რეალური მამაკაცის გახსენებას. „ჩემთვის ლიტერატურული გმირები და რეზო ძალიან ხშირად იგივდებოდნენ. თვითონ მწერლებსაც ჰგავდა, მაგალითად, ჯეკ ლონდონს, ჰემინგუეის. საოცარი მსგავსებაა - გარეგნობას არ ვგულისხმობ. ყველაზე მეტად შინაგანი დაუცველობით ჰგავდა: ძლიერი მამაკაცები, რომლებსაც იმუნიტეტი არა აქვთ”. - და რომლებსაც უნდა გავახსენოთ ხოლმე, რომ ძალიან კარგი ბიჭები არიან, ნუ დავინანებთ

იცით, რომ როცა ფოლკნერს ჰემინგუეის შესახებ ჰკითხეს, ფოლკნერმა თქვა, მშიშარააო. ვაი! უვაჟკაცეს ჰემინგუეიზე ამან ისე საშინლად იმოქმედა, რომ მან სამ გენერალს მიაწერინა ფოლკნერისთვის წერილი, როგორი უშიშარი მეომარი იყო, როგორ ქედმოუხრელად იდგა ტყვიების ქვეშ - მოკლედ, ბავშვური რეაქცია ჰქონდა. ფოლკნერი შეძრწუნებულა, რომ არასწორად გაუგეს. მან ახსნა, სხვა შიშს ვგულისხმობდიო: „თქვენ წერთ იმას, რაც აბსოლუტური სიზუსტით, ზედმიწევნით კარგად იცით და არ გყოფნით გამბედაობა, გასცდეთ ამ ბარიერს და შებედოთ იქ, სადაც არაფერი არ იცით”.

„ეს უკვე გენიოსების თამაშებია,” განმარტავს ბატონი ლაშა. „აი, თავად ფოლკნერი კი დიდი ფანტაზიორი იყო. რას აღარ ჰყვებოდა თავის თავზე, ლამის თვითმფრინავიდან უპარაშუტოდ იყო გადმომხტარი...”

ბატონმა ლაშამ მითხრა, რომ მამაკაცი ბავშვობაში ბევრს ტყუის, არარსებულ ამბებს, არარსებულ გმირობებს იგონებს. ვერაფრით გავიხსენე, გოგოებიც იტყუებიან? მაგრამ ეს სხვა თემაა. ბიჭების ტყუილებთან დაკავშირებით კი ვაჟა გიგაშვილს ჰქონია ერთ მოთხრობაში ნათქვამი - მწერალს მიმართავს, თუ როგორ სჭირდება მას ბავშვობის ტყუილების განხორციელება და ზოგჯერ პროვოცირებაც იმისა, რომ იმ ხიფათში ჩაიგდოს თავი და ისე გამოვიდეს იმ ხიფათიდან, როგორც ბავშვობაში მოუყოლია... რამდენი ტყუილი უთქვამს ოდესღაც საბრალო ფოლკნერს!

„ცუდია და ადრეა, როცა სიყმაწვილეში ვინმეს ასე უყვარხარ, ეს ცუდ ჩვევებს ავითარებს. მერე ფიქრობთ, რომ უკვე მოვიდა. გჯერათ, რომ სიყვარული სადღაც გელით, უბრალოდ, უნდა იპოვნოთ. თქვენ მისი იმედი გაქვთ. ეძებთ, იმედი გაქვთ, ელით. დედის სიყვარულთან ერთად სიყმაწვილის გარიჟრაჟზე პირობა გეძლევათ, რომელსაც ცხოვრება არასოდეს შეასრულებს...”

რომან გარი, „დაპირება ალიონზე”

„დედასთან ბიჭებს ყველაფერი ეპატიებათ,” განმარტავს ბატონი ლაშა. „ჭიპლარი არ გადაუჭრიათ - ეს მანამდე ვთქვი, სანამ ამ ფრაზას რომან გარისთან წავიკითხავდი”. მამა-შვილის მეგობრობა კი ნებისმიერი ფორმის ფამილარობას და ლაზღანდარობას გამორიცხავდა - დისტანციას იცავდნენ. ისე, რთულია ისეთ კაცთან ლაზღანდარობა, რომელიც რომანტიზმს ყოველდღიურ ყოფაშიც არ კარგავს, ყოველთვის იპრანჭება - კარგი გაგებით - და არასოდეს დაენახვება დედათქვენს ისეთ მდგომარეობაში, რომელშიც მას შეიძლება არ მოეწონოს.

„ხანდახან ვფიქრობდი ხოლმე: რატომ არ მაქვს ფოტოაპარატი, რომ ეს წამი არ გაქრეს, რომ სხვებმაც ნახონ ასეთი რეზო. კი მახსოვს ლიძავის სახლის აივანი და ნადირობიდან დაბრუნებული, ახლად შხაპმიღებული და წვერგაპარსული რეზო, რაღაც ხავერდის კურტაკი ჰქონდა და ეწეოდა, ჩაფიქრებული იდგა. გული შემეკუმშა წამო, გაჩერდი!”

...ქართველებს შესანიშნავი სიტყვა გვაქვს: ოჯახიშვილი. რა კარგია, როცა პასუხად კითხვაზე: „ვისი შვილი ხარ?” გაწითლდები. ამ შეკითხვაზე პასუხის თამამად გაცემა ძალიან დიდი ბედნიერებაა. თქვენ რას იტყვით?

წაგიკითხავთ „კომოციო”? თუ არა - ძალიან გირჩევთ. ერთმა ქალმა მითხრა, „შესანიშნავი შვიდეულის” ნახვის მერე შვიდი ღამე არ მეძინა და ახლა ზუსტად ვიცი, როგორ კაცზე უნდა ვიოცნებოო; ჰოდა, თუ ქალი ბრძანდებით, „კომოციოს” შემდეგ კიდევ ერთხელ დარწმუნდებით, რომ რაინდის მოლოდინში ხართ - ცხადია, თუ უკვე არ შემოგეყარათ, ხოლო თუ მამაკაცი ბრძანდებით, ზუსტად გეცოდინებათ, როგორ კაცზე ოცნებობენ ქალები. მართალია, არავის უხარია, როცა მისი კაცი დასისხლიანებული, ნაცემი და, რბილად რომ ვთქვათ, ნასვამი ბრუნდება შინ, მაგრამ, მეორეს მხრივ, მამაკაცები, რომლებიც უცნობი და პრინციპში, გაუგებარი ქალების გამო მდინარეში ხტებიან... რა კარგია! საიდან ასეთი ბიჭები, ბატონო ლაშა?

„რაინდული კოდექსი - მე ცხოვრებაშიც შევხვედრივარ ადამიანებს, რომლებიც ისევე, როგორც ლიტერატურული გმირები, ამ კოდექსის მატარებლები იყვნენ. მათ თავიანთი სიცოცხლით, თავიანთი სიკვდილითაც დაამტკიცეს, რომ ეს მოგონილი ამბავი არაა. თუნდაც მისიმა. იმის გამო, რომ სამურაის სულის დაცემას შეესწრო, მან ხარაკირი გაიკეთა”.

1970 წლის 25 ნოემბერს იუკიო მისიმამ ნაციონალისტური დაჯგუფების, „ფარის საზოგადოების” ფორმა ჩაიცვა და ძველებური სამურაის ხმალი მოიმარჯვა. სახლიდან გასვლის წინ მან გამოსაჩენ ადგილას დადო თავის უკანასკნელი რომანის, „ანგელოზის დაცემის” ბოლო გვერდები და ბარათი: „ადამიანის სიცოცხლე შეზღუდულია, მაგრამ მე მარად სიცოცხლეს ვისურვებდი”.

- შტაბში იარაღით როგორ შემოგიშვეს? - ჰკითხა მწერალს გაკვირვებულმა გენერალმა მისიტამ.

- არ იდარდოთ, ეს სამუზეუმო რელიქვიაა, მეთექვსმეტე საუკუნე, სეკის სკოლა. ნახეთ, რა ნაკეთობაა!

როდესაც გენერალი მდიდრულად მორთული ხმლის დასათვალიერებლად დაიხარა, „ფარის საზოგადოების” წევრებმა მას ყელში თავსაფარი წაუჭირეს და სულ მალე გენერალი სავარძელზე იყო დაბმული.

მისიმამ შეპყრობილ გენერალს თავისი მოთხოვნები წაუყენა: თავდაცვის ძალები პლაცზე უნდა დამწკრივებულიყვნენ მისიმას სიტყვის მოსასმენად. გენერალი დათანხმდა.

აივნიდან „ფარის საზოგადოების” წევრები ფურცლებს ისროდნენ - მისიმას მოწოდებას, მის უკანასკნელ ნაწარმოებს: „მოდით, დავუბრონოთ იაპონიას მისი წარსული დიდება, მოდით, მოვკვდეთ. ნუთუ მხოლოდ სიცოცხლეს აფასებთ და სულის კვდომაზე დაყაბულდებით?.. ჩვენ გაჩვენებთ, რომ ჩვენს სიცოცხლეზე დიდი ფასეულობა არსებობს. ეს არც თავისუფლებაა და არც დემოკრატია. ეს იაპონიაა! იაპონია, ისტორიისა და ტრადიციების ქვეყანა. იაპონია, რომელიც გვიყვარს”.

აივანზე გასულ მისიმას თავზე თეთრი თავსაფარი ეხურა, ამომავალი მზის წითელი წრითა და შუასაუკუნეების სამურაის ლოზუნგით დამშვენებული:

- „თავდაცვის ძალები” იაპონიის უკანასკნელი იმედი მეგონა, იაპონური სულის უკანასკნელი ციხე-სიმაგრე. მაგრამ დღეს იაპონელები მხოლოდ ფულზე ფიქრობენ. სადაა თქვენი ეროვნული სული?.. უნდა აღდგეთ. იაპონიის დასაცავად! დიახ, იაპონიის დასაცავად! იაპონური ტრადიციებისა! ჩვენი ისტორიისა! ჩვენი კულტურისა! იმპერატორისა! რატომ არ იღვიძებთ?

- აღდგება ვინმე ჩემთან ერთად?

- იცით, რა არის მეომრის გზა, მახვილის გზა? რას ნიშნავს მახვილი იაპონელისთვის?

- თქვენ არ ხართ მეომრები. თქვენ არ აღდგებით. თქვენ არაფერს გააკეთებთ.

ჭეშმარიტი სამურაის ტრადიციის თანახმად, მისიმამ გაიხადა და მუცელი ხმლით გადაიხსნა. სეპუკუ - ისევე იწერება, როგორც ევროპელთათვის ცნობილი ხარაკირი, „გაკეთილშობილებას” ნიშნავს.

ერთგულ მოსწავლეს მისთვის თავი უნდა მოეკვეთა. ან ღელავდა, ან გამოუცდელი იყო: თავისი საქმე მხოლოდ მესამე ჯერზე აღასრულა, რის შემდეგაც, მოძღვრის კვალდაკვალ, მანაც მუცელი გადაიხსნა.

„ბევრი რამ ხდება, ჰორაციო, ამ ანთხლეულ თბილისში. ბოლო ჟამს სულ შავ-თეთრად აღვიქვამ საყვარელ ქალაქს.”

ლაშა თაბუკაშვილი, „კომოციო”

„ვაჟკაცი, ნათელი, განათლებული... სიტყვა „ნათელს” ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. შეიძლება იყო ნაკითხი, ენციკლოპედიურად ერუდირებული, მაგრამ „განათლებული” ინტელექტის გამოსხივებასაც ნიშნავს. აქ პიროვნული ფაქტორი მუშაობს. სევდიანი მაგალითები გვაქვს იმისა, თუ რას ნიშნავს შტაინერის და განსაკუთრებით კი ფროიდის წაკითხვა „თხა და გიგოს” შემდეგ, „ტომ სოიერის” და სათავგადასავლო წიგნების გამოტოვებით”.

იმის სევდიანი მაგალითებიც გვაქვს, თუ როგორ ნაადრევად დაბერებულან 20 წლის ბიჭები, რომლებიც, ილია ჭავჭავაძის თქმით, ცხოვრებას ლეკის ნაბადივით ჯერ არ გაუთელია, როგორ დამსგავსებიან ისინი 60 წლის, კარგად გალახულ და ქედმოდრეკილ კაცებს. „ძალიან ბევრი რამ არის გარშემო, რის გამოც მამაკაცმა შეიძლება ისედაც ქედი მოიხაროს - შფოთვა ოჯახზე, შენს ახლობელზე, რომლებსაც ზოგჯერ ქედუხრელობის გამო საშინელ მდგომარეობაშიც აგდებ. ცხოვრება ბევრ საცდუნებელს გიგზავნის, კომფორტს, მატერიალურ კეთილდღეობას, და სწორედ მაშინ ძალიან სასარგებლოა ხოლმე იმის გახსენება, რომ შენ სხვა რამეს ამბობ, რომ სხვას ფიქრობ, და როგორ კოხტადაც არ უნდა მოეწყო, ამ პრინციპულ საკითხში კომპრომისზე თუ წახვედი, სარკეში ვეღარ ჩაიხედავ”.

ისე, სიტყვები და ცნებები აშკარად ტრანსფორმაციას განიცდის. „აქტივისტი” ჩვენთვის ძალიან კონკრეტული, კომკავშირული ცნება იყო, ბატონმა ლაშამ კი მითხრა, რომ ადრე კიდევ ერთ რამეს ნიშნავდა - ციხის ადმინისტრაციასთან შეკრულ ადამიანს, დამბეზღებელს. “ერთს ვკითხე: რატომ მიხვედი-მეთქი სუკში, რომანტიკაა, „მაიორი პრონინი” წაიკითხე, თუ რა? არა, იმის გამო, რომ შური ვიძიო ჩემს დამჩაგვრელებზე, ვინც ბავშვობა გამიმწარესო”. რა მოწყალე იქნებოდა!

„არ არსებობს ბიჭი, რომელიც არასოდეს გალახულა, მეც უამრავჯერ გავლახულვარ, ძვალი არა მაქვს მთელი. ვაჟკაცობად ითვლებოდა ბოდიშის მოხდა, ვაჟკაცობად ითვლებოდა პატიება. არიქა, ვერ ვაპატიებ, იტყვიან, რომ მშიშარა ვარ - ეს ავადმყოფობაში გადაზრდილი თვითდამტკიცებაა. მახსოვს, ტელევიზორით გამოაცხადეს, რომ რეზო თაბუკაშვილს სისხლი სჭირდება, და საბურთალოზე სისხლის ჩასაბარებლად კილომეტრიანი რიგი დადგა. მანამდე ბომბოს, ჩემს უმცროს ვაჟიშვილს და მის მეგობრებს კონფლიქტი ჰქონდათ საბურთალოელ ბიჭებთან - კიდევ კარგი, მერე შერიგდნენ და დამეგობრდნენ, თორემ შეიძლება ეს ამბავი ძალიან ცუდად დამთავრებულიყო. ბომბო მივიდა და ურიგოდ შესვლას აპირებდა. წინ ის ბიჭები იდგენენ, ბომბოს ბაბუისთვის აპირებდნენ სისხლის მიცემას. წინ არ გაუშვეს, ის შენთვის ბაბუაა და ჩვენთვის რეზო თაბუკაშვილიო, თავისთან კი დაიყენეს. ეს მიყვარს თბილისში, ნოსტალგია სხვა რამაა”.

მე კი ნოსტალგია მაქვს. მე მენატრებიან ხოლმე კეტებიანი, გახეხილჯინსებიანი ბიჭები, რომლებიც როკს უსმენდნენ, მთაში დადიოდნენ და ზუსტად იცოდნენ, რომ კარგი კაცებისთვის სისხლი აუცილებლად უნდა მიეცათ. რაღაც, აღარ ჩანან, დაბერდნენ ალბათ... თორემ ეპატაჟი იმათი გეკითხათ: „ოპლა, ჩვენ აქ ვართ! ჩვენ ვარსებობთ!” ნოდარ დუმაბაძეს აუხსნია, თუ როგორ ხდება ხელოვანის ხერხემალში გადატეხა: ლანძღვით, გადაჭარბებული ქებით და სიჩუმით - და სიჩუმე ყველაზე საშინელია, ახალგაზრდა კაცს სიჩუმე ზარავს. „ეს ჯანსაღი გრძნობაა და იმასაც არა უშავს, რომ ახალგაზრდებს ნაკლები თვითირონია აქვთ, ნაკლებად თვითკრიტიკულნი არიან, და ჰგონიათ, რომ მათი არამცთუ გაკეთებული, არამედ ნაოცნებარიც გეოლოგიურ ცვლილებებს მოახდენს და ქანებს შეძრავს... მაგრამ ისეთ რამეს არ უნდა შეუტიო, რაც მრავალთათვის ფასეულია, საყვარელი ქვეყნის საყვარელი ხალხის ხერხემალს, იმას, რამაც დღემდე მოგვიტანა”.

ბატონი ლაშას თქმით, ამგვარი ქმედება საკუთარი თავის გაბახებას ნიშნავს, კასტრირებას - თუ ასეთებს საერთოდ აქვთ რამე საკასტრაციო... რა კარგია, ვინმეს ძალიან გალანძღვას რომ დავაპირებ, სწორედ ასე ვეტყვი.

იმის გამო, რომ რამდენჯერმე შევხვედრივარ, მისი ნაწარმოებები წაკითხული მაქვს და მისგან მრავალი თბილი სიტყვა მსმენია, მიმაჩნდა, რომ ბატონ ლაშა თაბუკაშვილს ვიცნობდი - ჰოდა, ძალიან შევცდი, რადგან იმ დღეს, როცა მისი სტუმარი ვიყავი და ქალბატონ მედეას მიერ მორთმეულ ყავას გეახლებოდით, სულ სხვა კაცი დავინახე, კვლავ მაღალი, კვლავ კეთილმოსურნე, მაგრამ თან - რა ვიცი, ვეცდები, ავხსნა: ასე დიდი ხარების სიახლოვეს ვგრძნობ ხოლმე თავს - კეთილია, მომთმენი, თბილი, მაგრამ ჩემი ზომის არსებისთვის მეტისმეტად ღონიერი, და როგორ ძალიანაც არ უნდა მომწონდნენ, ხელის ხლებას ვერ ვუბედავ, მეშინიასავით, არადა, სასიამოვნო გრძნობაა... მოკლედ, არ ვიცი.

მხოლოდ იმას დავურთავდი, რომ ბატონ ლაშა თაბუკაშვილს დიდი ქათინაური მიუღია: მასთან მიმართებაში რამდენიმე ადამიანმა ათოსი ახსენა. „თუ ჩემზე რამემ განსაკუთრებით იმოქმედა, „სამი მუშკეტერია”. ახლაც ახსოვს იმ წიგნის სურნელი, საძაგელ თარგმანში ჰქონდა წაკითხული. „წიგნი მეგობრობაზე, მეგობრისთვის თავდადებაზე - თავისთავად შედევრია, ჩემი დახასიათება არ სჭირდება. ათოსი ჩემთვის ერთ-ერთი უდიდესი გმირია, აბსოლუტურად რეალური სახე, და არანაირი იდეალიზაცია დიუმას არ უცდია”.

ვოლტერს უთქვამს: „თქვენი აზრები ყოვლად მიუღებელია ჩემთვის, აუტანელიც კი. მაგრამ მე სიცოცხლეს გავწირავდი იმისთვის, რომ თქვენ ამ აზრების გამოთქმის უფლება გქონდეთ”. ჰოდა, მეც გაგიზიარეთ ჩემი აზრი ერთი კაცის შესახებ. ესაა და ეს.