ზოგიერთი უცხოენოვანი ბგერისა და ბგერათკომპლექსის გადმოცემა ქართულში

გერმანული
aa – აა (და არა: ა): Aachen – აახენ-ი
ä ან ae - ე: Gräbner – გრებნერ-ი, Graebe – გრებე, Güldenstaedt - გიულდენშტედტ-ი.
ch – ხ (და არა: ჰ): Zürich - ციურიხ-ი, Buchenwald – ბუხენვალდ-ი, Bochum – ბოხუმ-ი.
ch – კ (და არა: ქ): Christoph – კრისტოფ-ი, Christian – კრისტიან-ი.
ck – კ: Dick - დიკ-ი, Becker - ბეკერ-ი.
dt – დტ: Schmidt – შმიდტ-ი, Brandt - ბრანდტ-ი.
ee - ეე (და არა: ე): Bodensee – ბოდენზეე.
ei და ey – აი: Einstein – აინშტაინ-ი, Braunschweig – ბრაუნშვაიგ-ი, Heinrich – ჰაინრიხ-ი, Beyer – ბაიერ-ი, Weydemeyer – ვაიდემაიერ-ი.
eu – ოი: Bleuler - ბლოილერ-ი, Feuerbach – ფოიერბახ-ი, Eugen – ოიგენ-ი, მაგრამ (ტრადიციის გამო) Euler – ეილერ-ი.
h - ჰ: Hamburg - ჰამბურგ-ი, Hermann Hesse - ჰერმან ჰესე.
h (არ გამოითქმის):
ა) სიტყვის ბოლოს: Neuloh – ნოილო.
ბ) r-ს შემდეგ: Rhowolt – როვოლტ-ი.
გ) ხმოვნის შემდეგ, როდესაც მას მოსდევს თანხმოვანი: Behling – ბელინგ-ი, Behrendt – ბერენდტ-ი.
დ) ხმოვნის შემდეგ, როდესაც მას მოსდევს e: Hohenzollern – ჰოენცოლერნ-ი.
ie – ი: Dietrich – დიტრიხ-ი, Griesbach – გრისბახ-ი.
ö და oe – ე (და არა: იო ან ო): Köln – კელნ-ი (და არა: კიოლნ-ი ან კოლნ-ი), Schönberg – შენბერგ-ი (და არა: შონბერგ-ი), Röntgen – რენტგენ-ი, Wilamowitz-Moellendorf – ვილამოვიც-მელენდორფ-ი, Ötztaler Alpen – ეცტალის ალპები.
ph – ფ: Philipp – ფილიპ-ი, Gryphius - გრიფიუს-ი.
q – კ (და არა: ქ): Quedenfeldt – კვედენფელდტ-ი (და არა: ქვედენფელდტ-ი).
s (ხმოვნის წინ) – ზ: Sommerfeld - ზომერფელდ-ი, Salzburg - ზალცბურგ-ი, Saarbrücken - ზაარბრიუკენ-ი.
ss და ß – ს: Lessing – ლესინგ-ი, Fluss ან Fluß – ფლუს-ი.
st - სტ (სიტყვის თავში – შტ): Stephan – შტეფან-ი, Steiner – შტაინერ-ი.
th - თ: Lothar – ლოთარ-ი, Abendroth – აბენდროთ-ი, Thüringen – თიურინგია, მაგრამ (ტრადიციის გამო) ტ: Thälmann – ტელმან-ი.
tz - ც: Fritz – ფრიც-ი, Moritz – მორიც-ი, Leisewitz – ლაიზევიც-ი.
u – უ: Ludwig – ლუდვიგ-ი, Gluck – გლუკ-ი.
ü – იუ: Büchner – ბიუხნერ-ი, Lübeck – ლიუბეკ-ი.
v (გერმანულ სახელებში) – ფ: Bremerhaven – ბრემერჰაფენ-ი, Vogt – ფოგტ-ი, Vogel – ფოგელ-ი.
v (უცხო წარმოშობის სახელებში) – ვ: Crivitz - კრივიც-ი.
x – ქს: Axel – აქსელ-ი, Alex – ალექს-ი.
y – ი: Ryck – რიკ-ი.
z – ც: Salzburg – ზალცბურგ-ი, Zimmerwald – ციმერვალდ-ი.

დანიური

ch – კ: Christopher – კრისტოფერ-ი, Christian – კრისტიან-ი (და არა: ქრისტოფერ-ი, ქრისტიან-ი).
d (ზოგჯერ არ იკითხება): Richard – რიჩარ-ი, Nordskov – ნორსკოვ-ი, Gunhild – გუნჰილ-ი.
eg – აი: Hegn – ჰაინ-ი.
hj – ი: Hjalf – იალფ-ი.
nd – ნ: Hjortlund – იორტლუნ-ი, Linderstrøm-Lang – ლინერსტრემ-ლანგ-ი.
s – ს: Ågesen – ოგესენ-ი.
sj – შ: Sjaellander – შელანერ-ი.
ø ან ö – ე: Brøndal – ბრენდალ-ი, Ørsted – ერსტედ-ი, Bergstrøm – ბერგსტრემ-ი.
å ან aa – ო: Ålborg – ოლბორგ-ი.

ესპანური

c (e, i, y-ს წინ) – ს: Cesar – სესარ-ი, Andalucia – ანდალუსია, Algeciras – ალხესირას-ი, Asuncion – ასუნსიონ-ი.
c (a, o, u-ს წინ, თანხმოვნების წინ და სიტყვის ბოლოში) – კ: Jalisco – ხალისკო, Costa Rica – კოსტა-რიკა, Cuba – კუბა.
ch – ჩ: Echeverria – ეჩევერია, Chinchilla – ჩინჩილია.
g (a, o, u-ს და თანხმოვნების წინ) – გ: Ygnacio – იგნასიო, Guernica – გერნიკა.
g (e, i-ს წინ) – ხ: Angel – ანხელ-ი, Algeciras – ალხესირას-ი, San Jorge – სან-ხორხე, Lago Argentino – ლაგო-არხენტინო.
gu (e, i-ს წინ) – გ: Guernica – გერნიკა, Miguel – მიგელ-ი, Guillen – გილიენ-ი.
gu – გვ: Guadalajara – გვადალახარა, Guatemala – გვატემალა, Paraguay – პარაგვაი.
h (არ გამოითქმის): Hector – ექტორ-ი, Huelva – უელვა, Halen – ალენ-ი. გამონაკლისია: Honduras – ჰონდურას-ი, Haiti – ჰაიტ-ი, La Habana – ჰავანა.
j - ხ: Juan – ხუან-ი, Jorge – ხორხე, José – ხოსე, Guadalajara – გვადალახარა, Jimenes – ხიმენეს-ი.
lla – ლია: Antilla – ანტილია, Sevilla - სევილია, Valladolid - ვალიადოლიდ-ი.
lle – ლიე: Rio Gallegos – რიო-გალიეგოს-ი, Alle – ალიე, Valle del Cauca – ვალიე-დელ-კაუკა.
llo – ლიო: Hermosillo - ერმოსილიო, Trujillo - ტრუხილიო.
llu – ლიუ: Caballuco – კაბალიუკო.
ña - ნია: Cataluña - კატალონია.
ño – ნიო: Marañon – მარანიონ-ი.
ñu - ნიუ: Bañusca - ბანიუსკა.
que – კე: Enrique – ენრიკე, Siqueiros – სიკეიროს-ი.
qui - კი: Quintana - კინტანა, Quito - კიტო.
s – ს: Santa Rosa – სანტა-როსა, Formosa - ფორმოსა, Rosario - როსარიო.
x – ს: Extremadura - ესტრემადურა.
z – ს: Juan Fernandez – ხუან-ფერნანდეს-ი, Fortaleza – ფორტალესა, Zaragoza - სარაგოსა, Cádiz - კადის-ი, Guzman – გუსმან-ი.

ინგლისური

a - ა: Aberystwyth - აბერისტუით-ი, Adams - ადამს-ი, Franklin - ფრანკლინ-ი, Cardiff - კარდიფ-ი.
a – ეი: David – დეივიდ-ი, Davis – დეივის-ი, Graves – გრეივზ-ი.
a - ო: Galsworthy - გოლზუორთი.
a – ე: Birmingham – ბირმინგემ-ი, Jackson – ჯექსონ-ი, Mary – მერ-ი.
ae - ი: Aegis - იჯის-ი, Caesar - სიზარ-ი.
ai და ay – ეი: Clay – კლეი, Medway – მედუეი, Gray – გრეი.
ai - ე: Cairns - კერნზ-ი.
au და aw – ო: Austin – ოსტინ-ი, Pauling – პოლინგ-ი, Shaw – შო.
c (e, i, y-ს წინ) - ს: Cecil - სესილ-ი, Cinderford - სინდერფორდ-ი.
c (სხვა შემთხვევებში) – კ (და არა ქ): Catherine – კათრინ-ი (და არა: ქეთრინ-ი), Caistor – კეისტორ-ი, Corwen – კორუენ-ი, Atlantic City – ატლანტიკ-სიტი.
ch - ჩ: Chichester - ჩიჩესტერ-ი, Churchill - ჩერჩილ-ი.
ch (ბერძნული და, აგრეთვე, გერმანული წარმოშობის სახელებში) – კ: Christina – კრისტინა, Christopher – კრისტოფერ-ი (და არა: ქრისტინა, ქრისტოფერ-ი), Ulrich – ულრიკ-ი.
ck – კ (და არა: ქ): Pocklington - პოკლინგტონ-ი, Cockermouth - კოკერმუთ-ი.
dg – ჯ: Bridgetown – ბრიჯტაუნ-ი.
e - ი: Beresford - ბერისფორდ-ი, Eden - იდენ-ი, Exeter - ექსიტერ-ი.
e – ე: Reston – რესტონ-ი, Manchester – მანჩესტერ-ი.
ea - ი: Beadnell - ბიდნელ-ი, Deanston - დინსტონ-ი, Seaborg - სიბორგ-ი, Dearborn - დირბორნ-ი.
ea – ეი: Breakspear – ბრეიქსპირ-ი.
ee - ი: Green - გრინ-ი, Lee - ლი, Peekskill - პიქსკილ-ი, Seebom - სიბომ-ი.
ei – ი: O’Neill – ო’ნილ-ი, Keith – კით-ი.
ei – აი: Steinbeck – სტაინბეკ-ი.
eu და ew – იუ: Matthews – მათიუზ-ი, Dewsbury – დიუზბერი.
ew – უ: Andrew – ენდრუ (და არა: ენდრიუ).
ew – უი: Lewis – ლუის-ი.
ey – ი: Sidney – სიდნი.
g (a, o, u-ს წინ და სიტყვის ბოლოში) – გ: Donegal – დონეგოლ-ი, Dolgarog – დოლგაროგ-ი.
g (e, i, y-ს წინ) – ჯ: George – ჯორჯ-ი, Gerald – ჯერალ-ი, Rogers – როჯერზ-ი.
ზოგჯერ ამ პოზიციაში გამოითქმის როგორც გ: Gertrude – გერტრუდ-ი, Gilbert – გილბერტ-ი.
gh – გ: Birmingham – ბირმინგემ-ი.
h – ჰ: Hillary – ჰილარი, Hubert – ჰიუბერტ-ი, Harrisson – ჰარისონ-ი.
i – აი: Caroline – კაროლაინ-ი, Whitehead – უაიტჰედ-ი, Dwight – დუაიტ-ი, Brierly Hill – ბრაიერლი-ჰილ-ი.
i – ი: Brighouse – ბრიგჰაუზ-ი, Littleton – ლიტლტონ-ი.
i – ე: Firth – ფერთ-ი.
k – კ (და არა: ქ): Katherine – კათრინ-ი (და არა: ქეთრინ-ი), Keats – კიტს-ი, Kevin – კევინ-ი.
o და oa – ოუ: Cope – კოუპ-ი, Sevenoaks – სევენოუქს-ი.
o – ო: Gordon – გორდონ-ი, Rogers – როჯერზ-ი, Coventry – კოვენტრი.
oe – ოუ: Sillitoe – სილიტოუ.
oo – უ: Moor – მურ-ი, Goodman – გუდმენ-ი, Blackpool – ბლაკპულ-ი.
ou და ow – აუ: Grout – გრაუტ-ი, Brownville – ბრაუნვილ-ი, Bower – ბაუერ-ი.
ou – უ: Coupar Angus – კუპარ-ანგუს-ი, Bournemouth – ბორნმუთ-ი.
ou – ა: Douglas – დაგლას-ი.
ow – ოუ: Lowell – ლოუელ-ი.
p – პ (და არა: ფ): Portia – პორშია, Parker – პარკერ-ი.
ph – ფ: Josephine – ჯოზეფინ-ი, Philip – ფილიპ-ი.
qu – კუ (და არა: ქუ): Quine – კუაინ-ი, Quincy – კუინს-ი.
s – ს: Burns – ბერნს-ი, Bakersfield – ბეიკერსფილდ-ი.
s – ზ: James – ჯეიმზ-ი, Charles – ჩარლზ-ი, Brisbane – ბრიზბენ-ი, Graves – გრეივზ-ი.
s (ზოგჯერ არ გამოითქმის): Long Island – ლონგ-აილენდ-ი.
sh – შ: Shakespeare – შექსპირ-ი.
ss – ს: Furness – ფერნეს-ი.
t – ტ (და არა: თ): Coventry – კოვენტრი, Hubert – ჰიუბერტ-ი.
t (ზოგჯერ არ გამოითქმის): Christmas – კრისმას-ი, Whistler – უისლერ-ი.
tch – ჩ (t არ გამოითქმის): Fletcher – ფლეჩერ-ი, Dutch-Harbour–დაჩ-ჰარბორ-ი.
th – თ: Arthur – ართურ-ი, Elizabeth – ელიზაბეთ-ი, Jonathan – ჯონათან-ი, Macbeth – მაკბეთ-ი, Catherine – კათრინ-ი, Thornton – თორნტონ-ი, Thackeray – თეკერეი, Plymouth – პლიმუთ-ი.
th – დ: Sutherland – სადერლენდ-ი.
th – ზ: Rutherford – რეზერფორდ-ი.
th (რამდენიმე სახელში) – ტ: Anthony – ანტონი, Thomas – ტომას-ი, Thames – ტემზა, Theresa – ტერეზა.
tz – ც: Fitzgerald – ფიცჯერალდ-ი.
u – უ: Arthur – ართურ-ი, Julian – ჯულიან-ი.
u – იუ: Canute – კანიუტ-ი, Hubert – ჰიუბერტ-ი, Dunkerque – დიუნკერკ-ი, Butte – ბიუტ-ი.
u – ა: Butler – ბატლერ-ი, Russell – რასელ-ი, Sullivan – სალივან-ი, Sumner – სამნერ-ი.
u – ე: Churchill – ჩერჩილ-ი, Ogburn – ოგბერნ-ი, Burbank – ბერბანკ-ი.
w – უ: William – უილიამ-ი, Wellington – უელინგტონ-ი, Warren – უორენ-ი, Windsor – უინძორ-ი.
w – ვ: Washington – ვაშინგტონ-ი, Darwin – დარვინ-ი.
x – ქს: Oxford – ოქსფორდ-ი.
x – გზ: Alexander – ალეგზანდერ-ი.
y – აი: Dyson – დაისონ-ი, Argyll – არგაილ-ი, Bryce Canyon – ბრაის-კანიონ-ი.
y – ე: Byrd – ბერდ-ი, Byrne – ბერნ-ი.
z – ზ: Elizabeth – ელიზაბეთ-ი.

იტალიური

c (a, o, u-ს და თანხმოვნების წინ) – კ: Cadore – კადორე, Cursolo – კურსოლო, Macchi – მაკი.
c (e, i-ს წინ) – ჩ: Cesare – ჩეზარე, Cimarosa – ჩიმაროზა.
cc – კ: Dallapiccola – დალაპიკოლა.
cc – ჩ: Boccaccio – ბოკაჩო, Vespucci – ვესპუჩი, Contucci – კონტუჩი.
ch – კ: Cherubini – კერუბინი, Michele – მიკელე, Schipa – სკიპა, Chiuro – კიურო, მაგრამ Michelangelo – მიქელანჯელო, Archangelo – არქანჯელო.
cch – კ: Zecchi – ცეკი, Verrocchio – ვეროკიო, Sacchetti – საკეტი.
g (a, o, u-ს და თანხმოვნების წინ) – გ: Guttuso – გუტუზო, Grana – გრანა.
g (e, i-ს წინ) – ჯ: Agira – აჯირა, Germanetto – ჯერმანეტო.
gh – გ: Alighieri – ალიგიერი, Quarenghi – კვარენგი.
gia – ჯა, gio – ჯო: Giacomo – ჯაკომო, Giorgione – ჯორჯონე.
gna – ნია: Agnana – ანიანა.
gno – ნიო: Vignola – ვინიოლა.
gu – გუ: Guasila – გუაზილა, Guerrazi – გუერაც-ი.
gu – გვ: Guarneri – გვარნერი.
i (უმახვილო) – c-ს შემდეგ არ გამოითქმის: Maggio – მაჯო, Riccioli – რიჩოლი.
qu – კვ: Quasimodo – კვაზიმოდო, Quercia – კვერჩა.
s – ს: Secchi – სეკი, Chiusdino – კიუსდინო, De Amicis – დე ამიჩის-ი.
s – ზ: Ysola – იზოლა, Cimarosa – ჩიმაროზა, Smeraldi – ზმერალდი, Della Casa – დელა კაზა.
sc (a, o, u-ს წინ) – სკ: Bosco – ბოსკო.
sc (e, i-ს წინ) – შ: Scicolone – შიკოლონე, Scisciaro – შიშარო.
z და zz – ც: Zacconi – ცაკონი, Zappa – ცაპა, Bozzole – ბოცოლე.
z და zz – ძ: Mazzini – მაძინი, Lazzari – ლაძარი (ლაცარი), Verzone – ვერძონე.

ნორვეგიული

aa – ო: Vesaas – ვესოს-ი.
au – ეუ: Aursand – ეურსან-ი, Haugesund – ჰეუგესუნ-ი.
g – გ: Sigurd – სიგურდ-ი.
g – ი: Egner – ეინერ-ი.
g (ზოგჯერ არ იკითხება): Gjaerder – იერდერ-ი.
ie – ი: Grieg – გრიგ-ი.
k – კ: Kommandantvold – კომანდანტვულ-ი.
ki და kj – ხი: Kielland – ხიელან-ი, Kjelstadli – ხიელსტადლი.
ld – ლ: Kommandantvold – კომანდანტვულ-ი.
nd – ნ: Øverland – ევერლან-ი.
o – ო: Oslo – ოსლო.
o – უ: Kommandantvold – კომანდანტვულ-ი, Evensmo – ევენსმუ.
sch – სკ: Schou – სკოუ.
sj – შ: Sjøberg – შებერგ-ი.
sk – სკ: Skouen – სკოუენ-ი, Skre – სკრე.
ski, skj – შ, Skien – შიენ-ი, Skjerper – შერპერ-ი, Werenskiold – ვერენშიოლ-ი.
tj – ხ: Tjølling – ხელინგ-ი.
å – ო: Istgård – ისტგორდ-ი.
ø – ე: Bodø – ბუდე, Bømlo – ბემლო, Grønland – გრენლანდია.

პოლონური

ą – ომ: Dąbrowska – დომბროვსკა.
ą – ონ: Katski – კონტსკი.
c (ყველა შემთხვევაში): – ც: Cetner – ცეტნერ-ი, Stobiecki – სტობიეცკი, Solec – სოლეც-ი.
ch – ხ: Chamiec – ხამიეც-ი.
cz – ჩ: Czerniatowicz – ჩერნიატოვიჩ-ი, Leszczynski – ლეშჩინსკი.
drz - ჯ: Andrzej – ანჯეი.
o – უ: Jelenia Góra – ელენია-გურა.
rz - შ: Przybyszewski – ფშიბიშევსკი.
rz - ჟ: Brzeg – ბჟეგ-ი, Kazimierz – კაზიმიეჟ-ი, Bzytka – ჟიტკა, Bobrzynski – ბობჟინსკი.
sz - შ: Leszczynski – ლეშჩინსკი, Szymon – შიმონ-ი, Lukasz – ლუკაშ-ი, Szymanowski – შიმანოვსკი, Warszawa – ვარშავა.
z - ზ: Zbigniew – ზბიგნიევ-ი, Zielona Góra – ზიელონა-გურა.
z - ჟ: Zulawski – ჟულავსკი.

პორტუგალიური

ã – ან: Meã – მეან-ი.
ão – ან: Tristão – ტრისტან-ი, Garção – გარსან-ი, São Paulo – სან-პაულუ.
c (a, o, u-ს და თანხმოვნების წინ, b, d, p, t-ს გარდა) – კ: Cabral – კაბრალ-ი, Curral – კურალ-ი.
c (e, i-ს წინ) – ს: Celso – სელსუ, Cidadela – სიდადელა.
c (b, d, p, t-ს წინ) არ გამოითქმის: Octavio – ოტავიუ, Victoria – ვიტორია.
e – ე: Hernani – ერნანი, Peneda – პენედა.
g (a, o, u-ს წინ) – გ: Gastăo – გაშტან-ი, Gustavo – გუშტავუ.
g (e, i-ს წინ) – ჟ: Gilberto – ჟილბერტუ, Lagedo – ლაჟედუ.
h (არ იკითხება): Belo Horizonte – ბელუ-ორიზონტი, Hernani – ერნანი.
j – ჟ: Baixo Alentejo – ბაიშუ-ალენტეჟუ, Jorge – ჟორჟი.
lhe – ლიე: Guilherme – გილიერმი.
lho – ლიუ: Fialho – ფიალიუ.
m – მ: Menton – მენტონ-ი, Humberto – უმბერტო.
nha – ნია: Saldanha – სალდანია.
nhu – ნიუ: Garanhuns – გარანიუნშ-ი, Curralinho – კურალინიუ.
o – ო: Orlando – ორლანდუ.
o – უ: Joaquim – ჟუაკინ-ი, Soares – სუარეშ-ი, Ricardo – რიკარდუ, Amado – ამადუ.
õe – ოინ: Simões – სიმოინშ-ი.
qu – კ: Queluz – კელუშ-ი, Joaquim – ჟუაკინ-ი.
s – ს: Sales – სალიშ-ი, Monserrate – მონსერატ-ი.
s (ორ ხმოვანს შორის) – ზ: Aloisio – ალოიზიუ, Trancoso – ტრანკოზუ, Isabel – იზაბელ-ი.
s – შ (ბრაზილიურ სახელებში – ს): Cristino – კრიშტინუ (ბრაზილ.: კრისტინუ), Vasco – ვაშკუ (ბრაზილ.: ვასკუ).
s – ჟ (ბრაზილიურ სახელებში – ს): Caldas Novas – კალდაჟ-ნოვას-ი (ბრაზილ.: კალდას-ნოვას-ი), Três Lagoas – ტრეჟ-ლაგოაშ-ი (ბრაზილ.: ტრეს-ლაგოას-ი).
th – თ: Theo – თეუ, Ruth – რუთ-ი, Catharina – კათარინა.
x – ზ: Exalte – ეზალტი.
x – შ: Xavier – შავიერ-ი, Maximiliano – მაშიმიანუ, Porto Alexandre – პორტუ-ალეშანდრი.
z – ზ: Ezalte – ეზალტი, Belo Horizonte – ბელუ-ორიზონტი.
z – შ (ბრაზილიურ სახელებში – ს): Luizburgo – ლუიშბურგუ (ბრაზილ.: ლუისბურგუ), Queluz – კელუშ-ი (ბრაზილ.: კელუს-ი).

რუმინული

ă – ე: Bistriţa-Năsăud – ბისტრიცა-ნესეუდ-ი, Vlahută – ვლაჰუცე, Bacău – ბაკეუ.
c (a, o, u-ს წინ, თანხმოვნების წინ და სიტყვის ბოლოს) – კ: Camil – კამილ-ი, Nicoleta – ნიკოლეტა.
c (e, i-ს წინ) – ჩ: Cezar – ჩეზარ-ი, Donici – დონიჩ-ი.
ch – კ: Michaela – მიკაელა, Chira – კირა, Costache – კოსტაკე, Nichita – ნიკიტა.
cea და cia – ჩა: Suceava – სუჩავა, Marcian – მარჩან-ი.
ciu – ჩუ: Viniciu – ვინიჩუ.
g (a, o, u-ს წინ, თანხმოვნების წინ და სიტყვის ბოლოს) – გ: Grigore – გრიგორე.
g (e, i-ს წინ) – ჯ: Argeş – არჯეშ-ი, Virginia – ვირჯინია.
gh (e, i-ს წინ) – გ: Gheorghe – გეორგე, Harghita – ჰარგიტა.
h – ჰ: Mihai – მიჰაი.
h (ზოგჯერ არ გამოითქმის): Băile Herculane – ბეილე-ერკულანე.
ii (სიტყვის ბოლოში) – ი: Cocoreştii-Colt – კოკორეშტი-კოლც-ი, Ploeştii – პლოეშტი.
j – ჟ: Cujmir – კუჟმირ-ი, Lugoj – ლუგოჟ-ი, Dolj – დოლჟ-ი.
s – ს: Sanda – სანდა, Constantin – კონსტანტინ-ი.
ş – შ: Argeş – არჯეშ-ი, Braşov – ბრაშოვ-ი, Ploeştii – პლოეშტ-ი.
t – ტ: Timişoara – ტიმიშოარა.
ţ – ც: Bistriţa – ბისტრიცა, Constanţa – კონსტანცა, Jalomiţa – იალომიცა.
th – თ: Theodor – თეოდორ-ი.
z – ზ: Zoe – ზოე, Suzana – სუზანა.

უნგრული

c (e, i, y-ს წინ) – ს: Francis – ფრანსის-ი, Marcel – მარსელ-ი.
ch - შ: Charles – შარლ-ი, Richard – რიშარ-ი.
ch – კ: Christiane – კრისტიან-ი (და არა: ქრისტიან-ი).
d – დ (ფრანგული სახელების ბოლოში ჩვეულებრივ არ გამოითქმის): Fernand – ფერნან-ი, Gounod – გუნო, Rolland – როლან-ი, Gérard – ჟერარ-ი; მაგრამ: David – დავიდ-ი, Alfred – ალფრედ-ი, Sand – სანდ-ი.
e – ე (სიტყვის ბოლოში, ზოგჯერ კი სიტყვის შუაშიც არ გამოითქმის, თუ არა აქვს რაიმე დიაკრიტული ნიშანი): Emile – ემილ-ი, Rabelais – რაბლე; მაგრამ: Littré – ლიტრე.
c (ყველა შემთხვევაში) – ც: Cuca – ცუცა, Vönöck – ვენეცკ-ი.
cs – ჩ: Gyurkovics – დიურკოვიჩ-ი, Békéscsaba – ბეკეშჩაბი, Lukács – ლუკაჩ-ი.
eö – ე: Eötvös – ეტვეშ-ი.
gy – დი: Gyila – დიულა, Gyurkovics – დიურკოვიჩ-ი, Megyer – მედიერ-ი, Nagykörös– ნადიკერეშ-ი.
Iy – ი: Károly – კაროი, Mihaly – მიჰაი.
ö – ე: Petöfi – პეტეფ-ი, Ottömös – ეტემეშ-ი, Mezöföld – მეზეფელდ-ი.
s და ss – შ: Békés – ბეკეშ-ი, Sopron – შოპრონ-ი, Lajos – ლაიოშ-ი, Kossuth – კოშუტ-ი.
sz – ს: Szeged – სეგედ-ი, Tisza – ტისა, Laszlo – ლასლო, Szabó – საბო.
th – ტ: Horthy – ჰორტ-ი, Horvath – ჰორვატ-ი, Kossuth – კოშუტ-ი.
ts – ჩ: Derkovits – დერკოვიჩ-ი.
ü – იუ: Balatonfüred – ბალატონფიურედ-ი.
z – ზ: Lázár – ლაზარ-ი, Zoltan – ზოლტან-ი.
zs – ჟ: Jozsef – იოჟეფ-ი, Zsuzsa – ჟუჟა, Nagykanizsa – ნადიკანიჟა.

ფრანგული

ai – და ay – ე: Romaine – რომენ-ი, Du Bellay – დიუბელე, La Fontaine – ლაფონტენ-ი.
au – ო: Paul – პოლ-ი, Gaulle – გოლ-ი, Daudet – დოდე, Perrault – პერო.
auld და ault – ო: La Rochefoucauld – ლაროშფუკო, Boussingault – ბუსენგო, Perrault – პერო.
ay – აი: Raymond – რაიმონ-ი.
ay – ეი: Raynal – რეინალ-ი.
c (a, o, u-ს წინ, თანხმოვნების წინ და სიტყვის ბოლოში) – კ: Claude – კლოდ-ი, Pascal –
პასკალ-ი, Jeanne ďArc – ჟანა დ’არკ-ი.
eau – ო: Bordeau – ბორდო, Rousseau – რუსო, Chateaubriand – შატობრიან-ი,
Beaumarchais – ბომარშე.
ei და ey – ე: Beine – ბენ-ი, Montmirey – მონმირე.
ei და ey – ეი: Reynaud – რეინო.
em - ამ: Montalembert - მონტალამბერ-ი, Sembat - სამბა.
en – ან, ენ: Henri – ანრი, Noulens – ნულანს-ი, Senderans – სანდერან-ი, ďEntrecasteau – დ’ანტრკასტო.
eu – ე: Eugène – ეჟენ-ი, Babeuf – ბაბეფ-ი, Pasteur – პასტერ-ი, Montesquieu – მონტესკიე, Richelieu – რიშელიე.
g (a, o, u-ს და თანხმოვნების წინ) – გ: Auguste – ოგიუსტ-ი, Gaston – გასტონ-ი.
g (e,i, y-ს წინ) – ჟ: Germain – ჟერმენ-ი, Georges – ჟორჟ-ი.
g (სიტყვის ბოლოს ჩვეულებრივ არ გამოითქმის): Cherbourg – შერბურ-ი.
geo – ჟო: Geoffroy – ჟოფრუა.
gn (ჩვეულებრივ სიტყვის შუაში ხმოვნის წინ) – ნი: Avignon – ავინიონ-ი, Cognac – კონიაკ-ი, Du Vigneaud – დიუ ვინიო.
gne (სიტყვის ბოლოში) – ნ: Bretagne – ბრეტან-ი, Boulogne – ბულონ-ი, Bourgogne – ბურგონ-ი, Charlemagne – შარლემან-ი.
gh – გ: Le Burghet – ლე ბიურგე.
gu (ხმოვნების წინ) – გ: Guy – გი, Péguy – პეგი.
gu (თანხმოვნების წინ და სიტყვის ბოლოს) – გიუ: Gustave – გიუსტავ-ი, Auguste – ოგიუსტი.
h (ფრანგულში ჩვეულებრივ არ გამოითქმის): Hélène – ელენ-ი, Henri – ანრი, Cahen – კაენ-ი, Hector – ექტორი; მაგრამ: Hugo – ჰიუგო, Havre – ჰავრ-ი.
iI და iII (ხმოვნის შემდეგ) – ი: Excideuil – ექსიდეი, Aureille – ორეი, Rambouillet – რამბუიე.
iII (თანხმოვნის შემდეგ) – იი: Guillaume – გიიომ-ი, მაგრამ Grandville – გრანვილ-ი.
in – ენ: Dullin – დიულენ-ი, Vincent – ვენსან-ი, Rodin – როდენ-ი, Chardin – შარდენ-ი, Cachin – კაშენ-ი.
j – ჟ: Jules – ჟიულ-ი, Anjou – ანჟუ.
la – ლა: Abelard – აბელარ-ი, Labourbe – ლაბურბ-ი.
lu – ლუ: Lully – ლულ-ი, Eluard – ელუარ-ი, Blume – ბლუმ-ი.
m – მ: Ampère – ამპერ-ი, ďAlambert – დ’ალამბერ-ი.
m – ნ: Comte – კონტ-ი, Amfreville – ანფრევილ-ი.
mb – ნ: Coulomb – კულონ-ი.
oe (œ) oeu (œu) (სიტყვის თავში და ხმოვნის შემდეგ ) – ე: Œrlicon – ერლიკონ-ი, Œutrange – ეტრანჟ-ი, Sacré-Cœur – საკრე-კერ-ი.
oi – უა: Antoine – ანტუან-ი, Dubois – დიუბუა, Grégoire – გრეგუარ-ი, Loire – ლუარა, Lavoisier – ლავუაზიე.
ou – უ: Decour – დეკურ-ი, Pompadour – პომპადურ-ი..
ph – ფ: Philippe – ფილიპ-ი, Joseph – ჟოზეფ-ი.
que – კ: Loire-Atlantique – ლუარ-ატლანტიკ-ი.
r – რ (სიტყვის ბოლოში ხან გამოითქმის, ხან – არა:) Renoir – რენუარ-ი, Victor – ვიქტორ-ი, Berger – ბერჟე, Roger – როჟე, Beranger – ბერანჟე, Granger – გრანჟე.
s (სიტყვის თავში და თანხმოვნის წინ) – ს: Serge – სერჟ-ი, Justine – ჟიუსტინ-ი.
s (ორ ხმოვანს შორის) – ზ: Josephine – ჟოზეფინ-ი.
s (ფრანგული სახელების ბოლოში ჩვეულებრივ არ გამოითქმის): Dumas – დიუმა, Louis – ლუი, Charles – შარლ-ი, Arles – არლ-ი, Artois – არტუა, მაგრამ: Jaurès –
ჟორეს-ი, Saint-Saëns – სენ-სანს-ი.
s – ს (I, m, n-ის წინ, სიტყვის შუაში, ხშირად არ გამოითქმის): Isle-Jourdain – ილ-ჟურდენ-ი, Rouget de Lisle – რუჟე დე ლილ-ი, Lebesgue – ლებეგ-ი.
t – ტ: Tristan – ტრისტან-ი, Gautier – გოტიე.
t (სიტყვის ბოლოში ჩვეულებრივ არ გამოითქმის): Belfort – ბელფორ-ი, Goncourt – გონკურ-ი, Daudet – დოდე, Bleriot – ბლერიო, Duguit – დიუგ-ი; მაგრამ: Brest – ბრესტ-ი, Marat – მარატ-ი.
th – ტ: Arthur – არტიურ-ი, Barthou – ბარტუ, Thorez – ტორეზ-ი, Thibaud – ტიბო; მაგრამ: Berthollet – ბერთოლე, Théophile – თეოფილე, Théodor – თეოდორ-ი.
tz (სიტყვის ბოლოში ზოგჯერ არ გამოითქმის): Beaumetz – ბომე.
tz ( სიტყვის ბოლოში ხშირად) – ს: Retz – რეს-ი, Jametz – ჟამეს-ი.
u – იუ: Dumas – დიუმა, Camus – კამიუ, Duvalier – დიუვალიე, Dubois – დიუბუა.
un – ენ: – Lebrun – ლებრენ-ი.
x – ქს: Xavier – ქსავიე, Luxembourg – ლუქსემბურგ-ი.
x – გზ: Saint-Exupéry – სენტ-ეგზიუპერი.
x – ს: Xertigny – სერტინ-ი, Auxerre – ოსერ-ი.
x (სიტყვის ბოლოში არ გამოითქმის): Delacroix – დელაკრუა.
z – ზ: Zola – ზოლა.
z ( ფრანგული სიტყვების ბოლოში ზოგჯერ არ გამოითქმის): Valdonnez – ვალდონე, Odomez – ოდომე.

შვედური

an – ა: Siegbahn – სიგბან-ი, Svahnström – სვანსტრემ-ი.
ch – კ: Erich – ერიკ-ი.
dj (სიტყვის თავში) – ი: Djurberg – იურბერგ-ი.
gi – იი: Gidlung – იიდლუნგ-ი.
gä – ე: Gällivare – ელივარე, Gärdstam – ერდსტამ-ი.
gö – იე: Götherström – იეთერსტრემ-ი.
gy – იუ: Gyllensten – იულენსტენ-ი.
h – ჰ: Hylander – ჰიულანდერ-ი.
hj – ი: Hjälmaren – იელმარენ-ი, Hjorth – იორთ-ი.
ie – ი: Siegbahn – სიგბან-ი.
k – კ: Kalling – კალინგ-ი.
k – ჩ: Kjellberg – ჩელბერგ-ი.
ი – (ზოგჯერ) უ: Borås – ბუროს-ი, Orebro – ერებრუ, Lo-Johansson – ლუ-იუჰანსონ-ი.
s – ს: Siegbahn – სიგბან-ი.
sk – შ: Skjöld – შელდ-ი.
y – ი: Ylander – ილანდერ-ი.
y (თანხმოვნის შემდეგ) – იუ: Hylander – ჰიულანდერ-ი, Almeby – ელმებიუ, Byskeälv – ბიუსკეელვ-ი.
å –ო: Boras – ბუროს-ი, Västerås – ვესტეროს-ი, Skellefteå – შელეფტეო.
ä – ე: Älmeby – ელმებიუ, Borlänge – ბურლენგე, Västerås – ვესტეროს-ი.
ö – ე: (და არა: იო): Göteborg – გეტებორგ-ი, Malmö – მალმე, Ångström – ონგსტრემ-ი.

ჩეხური

c – ც: Ciprova – ციპროვა, Třeblicki – ტრშებლიცკი
č – ჩ: Kabiček – კაბიჩეკ-ი, Poláček – პოლაჩეკ-ი.
ch – ხ: Mudroch – მუდროხ-ი, Pichlik – პიხლიკ-ი.
h – ჰ: Kohout – კოჰოუტ-ი, Hašek – ჰაშეკ-ი, Mahačkova – მაჰაჩკოვა.
r – რ: Ciprova – ციპროვა, Zaruba – ზარუბა.
ř – რჟ: Řada – რჟადა, Řezáč – რჟეზაჩ-ი.
ř – რშ: Třeblicki – ტრშებლიცკი.
s – ს: Kozusky – კოზუსკი.
š – შ: Aleš – ალეშ-ი, Ambruš – ამბრუშ-ი.
z – ზ: Zaruba – ზარუბა, Zazvorka – ზაზვორკა.
ž – ჟ: Žižka – ჟიჟკა, Domažlice – დომაჟლიცე.


ჰოლანდიური

aa – ა: Breebaart – ბრებარტ-ი.
ae – ა: Aerstens – არსტენს-ი, Bogaerts – ბოგარტს-ი.
c (e, i, y-ს წინ) – ს: Arcen – არსენ-ი.
c (ყველა სხვა შემთხვევაში) – კ: Coolen – კოლენ-ი.
ch – ხ: Schildpad – სხილდპად-ი, Schidam – სხიდამ-ი.
ck – კ: Jonckheere – იონკჰერე, Jackijst – იაკეისტ-ი.
ckx – ქს: Amelinckx – ამელინქს-ი, Blockx – ბლოქს-ი.
ee – ე: Breebaart – ბრებარტ-ი, Eeden – ედენ-ი.
eu – ე: Beunke – ბენკე, Beuzemaker – ბეზემაკარ-ი.
eu – ეი: Euve – ეივე.
h– ჰ: Haasse – ჰასე.
ie – ი: Rogier van Weyden – როგირ ვან დერ ვეიდენ-ი.
ij – ეი: Burkij-Bartelink – ბიურკეი-ბარტელინკ-ი, Bevervijk – ბევერვეიკ-ი.
oe – უ: Goes – გუს-ი.
oo–ო: Coolen – კოლენ-ი, Amersfoort – ამერსფორტ-ი
th – თ: Beth – ბეთ-ი.
tius – ციუს: Grotius – გროციუს-ი.
u – იუ: Buntinx – ბიუნტინქს-ი, Hilversum – ჰილვერსიუმ-ი.
ui – ეი: Buiskool – ბეისკოლ-ი, Kruissink – კრეისინკ-ი.
z – ზ: Dozy – დოზ-ი.

* * *

რიგ შემთხვევაში უცხოური საკუთარი სახელების ქართული დაწერილობა და წარმოთქმა ტრადიციითაა განპირობებული. მაგ; ფრანგ. Paris – პარიზი (და არა პარი), Hugo – ჰიუგო (და არა: იუგო), Marat – მარატი (და არა: მარა), ინგლ. Darwin – (და არა: დარუინი), Shakespeare – შექსპირი (და არა: შეიქსპირი ან შეიქსპიარი), Washington – ვაშინგტონი (და არა: უოშინგტონი) და ა.შ.

უცხო ენებიდან ქართულად გადმოდის: x (cs, ks) – ქს, ps – ფს, ct – ქტ, (და არა: კს, კტ)2

უცხო წარმოშობის სიტყვებში ასევეა: ქშ, ფშ, ფჩ, ფც (და არა: კშ, პშ, კჩ, პჩ, პც): ინგლ. Jorkshire – იორქშირ–ი, New Hampshire – ნიუ-ჰემფშირ-ი, პოლონ. Przybyszewski – ფშიბიშევსკი, Lapczinski – ლაფჩინსკი, kszisztof – ქშიშტოფ-ი, Leipzig – ლაიფციგ-ი და ა.შ.

განმტკიცებული ტრადიციის მიხედვით დავას აღარ იწვევს ის, რომ სიტყვა (და, კერძოდ, საკუთარი სახელი), რომელშიც გაორმაგებული თანხმოვანია, ქართულში გადმოდის ერთი თანხმოვნით: ll – ლ, mm – მ, nn – ნ, rr – რ, tt – ტ და ა.შ.

ფრანგ. Apollinnaire – აპოლინერ-ი, Cézanne – სეზან-ი, Massenet – მასნე, ინგლ. Sierra-Nevada – სიერა-ნევადა, გერმ. Wassermann – ვასერმან-ი, Zimmerwald – ციმერვალდ-ი, Lübeck – ლიუბეკ-ი, იტალ. Dallapiccola – დალაპიკოლა და ა.შ.
_______________________
1 აქ მოცემული წესების შესადგენად ვისარგებლეთ სხვადასხვა ლექსიკოგრაფიული წყაროთი და, კერძოდ, უკანასკნელ წლებში გამოსული ცნობარით: П. С. Гиляревский, Н. А. Старостин, Иностранные имена и названия в русском тексте, изд. второе, М., 1978, изд. третье, М. 1985.
გეოგრაფიული და პირთა სახელების ნიმუშები მოყვანილია ერთად, გადმოცემის წესი ყველა ტიპის სახელებისათვის ერთია.
2 იხ. თანამედროვე ქართული სალიტერატურო ენის ნორმები. 1. თბ. 1970 და 1986.