IV ტომში მოცემულია 1990 წლის 14 ნოემბრიდან 1991 წლის 13 აპრილამდე ოფიციალურ პრესაში გამოქვეყნებული უზენაესი საბჭოს დადგენილებები, გამოტანილი ისეთ მნიშვნელოვან საკითხებზე, როგორებიცაა უზენაესი საბჭოს რეგლამენტი, უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარისა და წევრების არჩევა, მინისტრების დანიშვნა, გარდამავალ პერიოდში ადგილობრივ მმართველობაზე გადასვლა, საქართველოს რესპუბლიკის კონსტიტუციისა და კანონმდებლობის შემოღება, რეფერენდუმის ჩატარების წესი, დებულებები სახელმწიფო გერბისა და დროშის შესახებ და სხვ.

წიგნში შეტანილია ასევე უზენაესი საბჭოს პრეზიდიუმის სახელით გაკეთებული განცხადებები, მიმართვები უცხო ქვეყნის მთავრობებისადმი, „საქინფორმის“ მიერ გავრცელებული ინფორმაციები სხვადასხვა შეხვედრებისა და პრესკონფერენციების, მათ შორის, მოსკოვში ამერიკის სახელმწიფო მდივან ჯეიმს ბეიკერთან შეხვედრის შესახებ, მოცემულია ყაზბეგში სამხრეთ ოსეთის რეგიონში ვითარების სტაბილიზაციისათვის ზ. გამსახურდიასა და ბ. ელცინს შორის შემდგარი შეხვედრისა და მოლაპარაკების შედეგად მიღებული ერთობლივი მოქმედების ოქმი.

საქართველოს უზენაესი საბჭოს
თავმჯდომარის არჩევის შესახებ

საქართველოს უზენაესი საბჭო ადგენს:

არჩეულ იქნეს საქართველოს უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარედ დეპუტატი ზვიად კონსტანტინეს ძე გამსახურდია.

საქართველოს უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 14 ნოემბერი.

დადგენილება : საქართველოს უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის არჩევის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 15 ნოემბერი. - №2-3 (21011). - 1 გვ.

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს
თავმჯდომარის პირველი მოადგილის არჩევის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

არჩეულ იქნეს საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის პირველ მოადგილედ დეპუტატი აკაკი თორნიკეს ძე ასათიანი.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 15 ნოემბერი.

დადგენილება : საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის პირველი მოადგილის არჩევის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 16 ნოემბერი. - №4 (21012). - 1 გვ.

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს
თავმჯდომარის მოადგილის არჩევის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

არჩეულ იქნეს საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილედ დეპუტატი ნემო პიერის ძე ბურჭულაძე.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 15 ნოემბერი.

დადგენილება : საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილის არჩევის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 16 ნოემბერი. - №4 (21012). - 1 გვ.

საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს
განცხადების შესახებ

საქართველოს უზენაესი საბჭო ადგენს:

1. მიღებულ იქნეს ცნობად საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს განცხადება ახლად არჩეული საქართველოს უზენაესი საბჭოს წინაშე თავისი უფლებამოსილების მოხსნის თაობაზე.

2. დაევალოს საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს განაგრძოს თავის მოვალეობათა შესრულება, სანამ საქართველოს უზენაესი საბჭო საქართველოს ახალ მინისტრთა საბჭოს შექმნიდეს.

საქართველოს უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 14 ნოემბერი.

დადგენილება : საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს განცხადების შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 15 ნოემბერი. - №2-3 (21011). - 2 გვ.

გ. ვ. აბსანძის საქართველოს რესპუბლიკის
ფინანსთა მინისტრად დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს გურამ ვალიკოს ძე აბსანძე საქართველოს რესპუბლიკის ფინანსთა მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : გ. ვ. აბსანძის საქართველოს რესპუბლიკის ფინანსთა მინისტრად დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

ლ. ნ. ანდღულაძის
საქართველოს რესპუბლიკის განათლების მინისტრად
დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს ლია ნიკოლოზის ასული ანდღულაძე საქართველოს რესპუბლიკის განათლების მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : ლ. ნ. ანდღულაძის საქართველოს რესპუბლიკის განათლების მინისტრად დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

ა. პ. ჩხეიძის საქართველოს რესპუბლიკის
ტრანსპორტის მინისტრად დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს ალექსანდრე პეტრეს ძე ჩხეიძე საქართველოს რესპუბლიკის ტრანსპორტის მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : ა. პ. ჩხეიძის საქართველოს რესპუბლიკის ტრანსპორტის მინისტრად დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

თ. გ. გველესიანის საქართველოს რესპუბლიკის
ვაჭრობის მინისტრად დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს თამაზ გურამის ძე გველესიანი საქართველოს რესპუბლიკის ვაჭრობის მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : თ. გ. გველესიანის საქართველოს რესპუბლიკის ვაჭრობის მინისტრად დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

ი. ს. ჟორდანიას საქართველოს რესპუბლიკის
მეცნიერების, ტექნიკისა და პერსპექტიული დაგეგმვის
მინისტრად დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს ირაკლი სერგოს ძე ჟორდანია საქართველოს რესპუბლიკის მეცნიერების, ტექნიკისა და პერსპექტიული დაგეგმვის მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : ი. ს. ჟორდანიას საქართველოს რესპუბლიკის მეცნიერების, ტექნიკისა და პერსპექტიული დაგეგმვის მინისტრად დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

გ. მ. ხოშტარიას საქართველოს რესპუბლიკის
საგარეო საქმეთა მინისტრად დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს გიორგი მეთოდეს ძე ხოშტარია საქართველოს რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : გ. მ. ხოშტარიას საქართველოს რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა მინისტრად დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

თ. შ. კვანტალიანის საქართველოს რესპუბლიკის
ტელევიზიისა და რადიომაუწყებლობის
სახელმწიფო კომიტეტის თავმჯდომარედ დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს თეიმურაზ შოთას ძე კვანტალიანი საქართველოს რესპუბლიკის ტელევიზიისა და რადიომაუწყებლობის სახელმწიფო კომიტეტის თავმჯდომარედ.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : თ.შ. კვანტალიანის საქართველოს რესპუბლიკის ტელევიზიისა და რადიომაუწყებლობის სახელმწიფო კომიტეტის თავმჯდომარედ დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

ი. ა. მენაღარიშვილის
საქართველოს რესპუბლიკის ჯანმრთელობის დაცვის და
სოციალური უზრუნველყოფის მინისტრად დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს ირაკლი ათინოგენის ძე მენაღარიშვილი საქართველოს რესპუბლიკის ჯანმრთელობის დაცვის და სოციალური უზრუნველყოფის მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : ა. პ. ჩხეიძის საქართველოს რესპუბლიკის ტრანსპორტის მინისტრად დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

არსებული უქმე დღეების გაუქმებისა
და ტრადიციულთა აღდგენის შესახებ

იზიარებს რა ქართველი საზოგადოებრიობის აზრს, საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

1. გაუქმდეს საქართველოს რესპუბლიკის მთელ ტერიტორიაზე დღემდე არსებული ყველა დღესასწაული და მათთან დაკავშირებული უქმე დღე, გარდა ახალი წლის (1 იანვარი) უქმე დღისა. გაუქმდეს ამასთან დაკავშირებული ყველა ნორმატიული აქტი.

2. საქართველოს სახელმწიფოებრიობის დამოუკიდებლობის აღდგენის დღე 26 მაისი გამოცხადდეს დღესასწაულად და უქმე დღედ.

3. აღდგენილ იქნეს საეკლესიო დღესასწაულებთან დაკავშირებული შემდეგი უქმე დღეები:

ბრწყინვალე აღდგომა უფლისა ღვთისა და მაცხოვრისა ჩვენისა იესო ქრისტესი (თარიღი გარდამავალია).

ნათლისღება - განცხადება უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესი - 19 იანვარი (ძველი სტილით 6 იანვარი).

მცხეთობა (სვეტიცხოვლობა, კვართის დღესასწაული) - 14 ოქტომბერი (ძველი სტილით 1 ოქტომბერი).

მიძინება ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლისა (მარიამობა) - 28 აგვისტო (ძველი სტილით 15 აგვისტო).

გიორგობა - 23 ნოემბერი (ძველი სტილით 10 ნოემბერი).

შობა უფლისა ღვთისა და მაცხოვრისა ჩვენისა იესო ქრისტესი - 7 იანვარი (ძველი სტილით 25 დეკემბერი).

გამოცხადდეს აგრეთვე უქმე დღედ მიცვალებულთა მოხსენიების დღე (აღდგომის მეორე დღე, ორშაბათი, თარიღი გარდამავალია).

4. კანონი ძალაში შედის მიღებისთანავე.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : არსებული უქმე დღეების გაუქმებისა და ტრადიციულთა აღდგენის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

ფ. გ. ტყებუჩავას საქართველოს რესპუბლიკის
კავშირგაბმულობის მინისტრად დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს ფელიქს გრიგოლის ძე ტყებუჩავა საქართველოს რესპუბლიკის კავშირგაბმულობის მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : ფ. გ. ტყებუჩავას საქართველოს რესპუბლიკის კავშირგაბმულობის მინისტრად დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

ნ. ა. წულეისკირის საქართველოს რესპუბლიკის
კულტურის მინისტრად დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს ნოდარ ალექსანდრეს ძე წულეისკირი საქართველოს რესპუბლიკის კულტურის მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : ნ. ა. წულეისკირის საქართველოს რესპუბლიკის კულტურის მინისტრად დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

დ. მ. ხაბულიანის საქართველოს რესპუბლიკის
შინაგან საქმეთა მინისტრად დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს დილარ მიხეილის ძე ხაბულიანი საქართველოს რესპუბლიკის შინაგან საქმეთა მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : დ. მ. ხაბულიანის საქართველოს რესპუბლიკის შინაგან საქმეთა მინისტრად დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

ჯ. გ. ხეცურიანის საქართველოს რესპუბლიკის
იუსტიციის მინისტრად დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დაინიშნოს ჯონი გრიგოლის ძე ხეცურიანი საქართველოს რესპუბლიკის იუსტიციის მინისტრად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილის არჩევის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 23 ნოემბერი. - №9 (21017). - 1 გვ.

სამედიცინო ინსტიტუტში აბიტურიენტთა ჩარიცხვასთან დაკავშირებული

საკითხების გამომკვლევი კომისიის შექმნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

შეიქმნას სამედიცინო ინსტიტუტში აბიტურიენტთა ჩარიცხვასთან დაკავშირებული საკითხების გამომკვლევი კომისია.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : სამედიცინო ინსტიტუტში აბიტურიენტთა ჩარიცხვასთან დაკავშირებული საკითხების გამომკვლევი კომისიის შექმნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 25 ნოემბერი. - №10- 11 (21019). - 1 გვ.

27 ნოემბერს საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარემ ბატონმა ზვიად გამსახურდიამ მიიღო ჩვენს რესპუბლიკაში მყოფი ესტონეთის რესპუბლიკის მთავრობის დელეგაცია, რომელსაც მეთაურობს ამ რესპუბლიკის პრემიერ-მინისტრი ბატონი ედგარ სავისაარი.

საუბრის დროს, რომელმაც გულთბილ და კონსტრუქციულ ვითარებაში ჩაიარა, შეეხნენ ორივე მხარისათვის საინტერესო ფართო წრის აქტუალურ საკითხებს. ხაზგასმით აღინიშნა, რომ საჭიროა დაამყარონ მჭიდრო ურთიერთობა საზოგადოებრივ-პოლიტიკური, სამეურნეო პრობლემების ერთობლივი გადაჭრის მიზნით, რომლებიც თავს იჩენენ გარდამავალი პერიოდის პირობებში, როგორც ესტონეთში, ისე საქართველოში. ბატონმა ედგარ სავისაარმა ილაპარაკა იმაზე, თუ როგორ ყალიბდება ახალი სახელმწიფო ინსტიტუტები ესტონეთში, სიძნელეებზე, რომლებსაც აწყდება რესპუბლიკის მთავრობა. მან თქვა, რომ ესტონეთში დიდი ყურადღებით ადევნებენ თვალს მოვლენათა განვითარებას საქართველოში და ესტონელ ხალხს გულწრფელად ახარებს უკანასკნელი სამოცდაათი წლის მანძილზე პირველი მრავალპარტიული არჩევნების შედეგები.

თავის მხრივ, ბატონი ზვიად გამსახურდია სტუმრებს ესაუბრა საქართველოს რესპუბლიკის ახლად არჩეული უზენაესი საბჭოს პირველი ნაბიჯების შესახებ. ამასთან ხაზგასმით აღინიშნა, რომ გარდამავალი პერიოდი ჩვენში გულისხმობს სახელმწიფო ხელისუფლების ახალი სტრუქტურების შექმნისათვის გამიზნულ ღონისძიებათა პროგრამის თანდათან განხორციელებას; აღინიშნა, რომ უწინარეს ყოვლისა, სანამ პოლიტიკური დამოუკიდებლობა გამოცხადდებოდეს, უზრუნველყოფილ უნდა იქნეს მტკიცე ეკონომიკური დამოუკიდებლობა.

საუბარში მონაწილეობდნენ საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარე ბატონი თენგიზ სიგუა, საქართველოს უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილეები ბატონი აკაკი ასათიანი და ნემო ბურჭულაძე, რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე ბატონი ოთარ მელქაძე, საქართველოს უზენაესი საბჭოს მუდმივ კომისიათა თავმჯდომარეები, პრესცენტრის ხელმძღვანელი, მინისტრები, ესტონეთის დელეგაციის წევრები, სხვა ოფიციალური პირნი.

შეხვედრა საქართველოს რესპუბლიკის უზენაეს საბჭოში // ახალი საქართველო. - 1990. - 29 ნოემბერი. - №13-14 (21022). - 1 გვ.

ორი საკითხი - „პოლიტიკურ-ეკონომიკური სიტუაცია საქართველოში“ და „მომავალი მუნიციპალური არჩევნებისათვის მზადება“ იყო განხილვის ძირითადი თემა 30 ნოემბერს თბილისის ფილარმონიის დიდ საკონცერტო დარბაზში გამართულ „მრგვალი მაგიდა - თავისუფალი საქართველოს“ პოლიტიკური ორგანიზაციების სრულიად საქართველოს შეკრებაზე. ორივე საკითხზე მოხსენება გააკეთა საქართველოს რეპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარემ ბატონმა ზვიად გამსახურდიამ.

შეკრებაზე აღინიშნა, რომ ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობა შედის თვისებრივად ახალ ფაზაში. ოფიციალურ ხელისუფლებაში მისმა მოსვლამ ბევრი რამ შეცვალა. მისი საქმიანობა გახდა უფრო მრავალმხრივი და პასუხსაგები. მისმა მოსვლამ ბევრი რამ შეცვალა. თუ უწინ ეროვნული მოძრაობის ამოცანა იყო მხოლოდ არსებული წესწყობილების შეცვლა და საქართველოს გათავისუფლება ამ გზით, რაც ნაწილობრივ მიღწეულია კიდეც, დღეს გასაკეთებელი უფრო მეტია. ნურავინ იფიქრებს, რომ მივაღწიეთ მთავარს, საბოლოოდ გავიმარჯვეთ და ძირითადი ამოცანები უკვე შევასრულეთ. ჩვენ მხოლოდ გზის დასაწყისში ვართ. მარტო ის რად ღირს, რომ არჩევნებში ასეთი სოლიდური გამარჯვების მიუხედავად, ახალი პარლამენტი და მთავრობა ჯერ კიდევ ვერ უწევენ კონტროლს საქართველოს მთელი ტერიტორიის მნიშვნელოვნ ნაწილს. რასაკვირველია, ეს კომუნისტური ხელისუფლების დანაშაულიც არის. კომუნისტურმა პარტიამ დაანაწევრა საქართველო, გააბატონა უცხო ერების წარმომადგენლები, ხელში ჩაუგდო მათ მთელი რეგიონები. სამწუხაროდ, თქვა შეკრებაზე ბატონმა ზვიად გამსახურდიამ, იმ რაიონებშიც კი, სადაც ძირითადად ქართული მოსახლეობაა, სადაც ეროვნული მოძრაობა ასე თუ ისე აქტიური იყო, მაინც არ არის უზრუნველყოფილი ვითარების კონტროლი ჩვენი მხრივ. ეს ძალზე სავალალოა, რადგან ჩვენი რევოლუციის უმთავრეს მიზანს სწორედ ეს შეადგენს. რიგ რაიონებში კვლავ გრძელდება განუკითხაობა კომუნისტების, აგრეთვე თვითმარქვია ეროვნული პარტიებისა და სამხედრო დაჯგუფებების მხრივ. ხდება სისხლის სამართლის მძიმე დანაშაულობანი, მოსახლეობა ტერორიზებულია, არის მოქალაქეთა და სახელმწიფო ქონების ძარცვა, ყაჩაღობა, შეიარაღებული ბანდები თავს ესხმიან არა მარტო ცალკეულ მოქალაქეებს, არამედ მილიციას და სამხედრო მოსამსახურეებსაც. ყველაფერი ეს იწვევს მდგომარეობის დესტაბილიზაციას მთელ რიგ რაიონებში. მომხსენებლმა მოუწოდა შეკრების მონაწილეებს ამხილონ დამნაშავეები, ის პირები, ვისაც სურს საქართველოს ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის დამარცხება და იმპერიული ძალების კვლავ გაბატონება საქართველოში, მისი სამუდამოდ დარჩენა საბჭოთა იმპერიის შემადგენლობაში.

ბატონ ზვიად გამსახურდიას მოხსენებაში დიდი ადგილი დაეთმო ცენტრთან ურთიერთობების საკითხებს. „დასამალი არაა, აღნიშნა მან, რომ ჩვენს მშვიდობიან დემოკრატიულ რევოლუციას მოჰყვა ცენტრის მეტად მწვავე რეაქცია. იგი ვერ ეგუება ჩვენს დამოუკიდებელ ეროვნულ პოლიტიკას, საკადრო პოლიტიკას, წარმატებებს რეალური დამოუკიდებლობისაკენ და სისტემატურად შეგვახსენებს თავის დიქტატს, გვიგზავნის სხვადასხვა ბრძანებებსა და განკარგულებებს, რომლებსაც ჩვენ, ცხადია, არ ვასრულებთ. ეს იწვევს ცენტრის კიდევ უფრო მეტ გაღიზიანებას. ყოველივე ამას ანგარიში უნდა გავუწიოთ, მზად უნდა ვიყოთ ნებისმიერ დროს, ხაზგასმით აღნიშნა ბატონმა ზვიად გამსახურდიამ, და თუ ცენტრი არ მოიშლის თავის დიქტატს, განვახორციელოთ ეროვნული დაუმორჩილებლობა საქართველოში. ჩვენ უკვე განვაცხადეთ უზენაესი საბჭოს პირველივე სესიაზე, რომ ვართ არა მხოლოდ ხელისუფლება, არა მხოლოდ ოფიციალური მთავრობა, არამედ ეროვნული დაუმორჩილებლობის ინსტიტუტი და ცენტრისადმი დაპირისპირებული შეურიგებელი ოპოზიცია.

ჩვენი მიზნებისა და ამოცანების განხრციელებისათვის, რა თქმა უნდა, საჭიროა კონკრეტული ღონისძიებების განხორციელება. ადრე ხელისუფლებას რაიონებში წარმოადგენდნენ კომპარტიის რაიკომები. ამჟამად ისინი ფაქტობრივად აღარ ფუნქციონირებენ. აღმასკომებსაც უჭირთ თავიანთი ფუნქციების შესრულება. ასეთ სიტუაციაში გზა ეხსნება ანარქიასა და განუკითხაობას. ადგილებზე გამოჩნდა ძალაუფლების მრავალი პრეტენდენტი სისხლის სამართლის დამნაშავეთა ბანდები, რომლებიც ცდილობენ შექმნან თავიანთი უჯრედები და მოსახლეობის ტერორიზებით ერთგვარი ადგილობრივი ხელისუფლების როლიც კი შეასრულონ. ამის გამო საჭიროა რაიონებში გავააქტიუროთ პრაქტიკული მუშობა. ვაპირებთ დაუყოვნებლივ შევქმნათ ადგილებზე საპარლამენტო კომისიები, რომლებსაც უხელმძღვანელებენ რეგიონებში არჩეული საქართველოს უზენაესი საბჭოს დეპუტატები. ამ კომისიებში შევლენ „მრგვალი მაგიდის“ ორგანიზაციების წარმომადგენლებიც. ისინი შეუწყობენ ხელს სტაბილურობას, კანონიერების განმტკიცებას და, თუ საჭიროა, რაიონებში მოსახლეობის მობილიზებას ანარქიული მოვლენების წინააღმდეგ საბრძოლველად. რაც შეეხება აღმასკომებს, მართვის ეს ინსტიტუტი ჯერჯერობით შენარჩუნებული უნდა იქნეს, ვინაიდან ჯერ კიდევ არ გამართულა ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები.

როგორც რაიონებში, ისე ქალაქებში საპარლამენტო კომისიების შექმნის შესახებ უკვე მიღებულია საქართველოს უზენაესი საბჭოსა და საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს დადგენილება, რომელიც გამოქვეყნდება პრესაში.

რაც შეეხება მიწის კერძო საკუთრებაში გადაცემას, ამის შესახებ შეკრებაზე ითქვა, რომ ჯერჯერობით ეს პროცესი შეჩერებულია, რადგანაც მისაღებია მიწის კანონი. მიუხედავად ამისა, ზოგიერთ რაიონში არის მიწების თვითნებურად მიტაცების ფაქტები, რაც ყოვლად დაუშვებელია. იგივე შეიძლება ითქვას სახელმწიფო ქონების ყიდვა-გაყიდვის შესახებაც. ხალხმა სამართლიანად აღიქვა საქართველოში მომხდარი რევოლუცია, როგორც სახელმწიფო წყობილების შეცვლა, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ყველაფერი თვითდინებას მივანდოთ და ვაკეთოთ კანონის დარღვევით. ყველა პროცესი კანონით უნდა რეგულირდებოდეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში კატასტროფის წინააღმდეგ აღმოვჩნდებით.“

შეკრების მონაწილეებმა კონკრეტულად ილაპარაკეს სხვადასხვა დარგში შექმნილ მდგომარეობაზე, მწვავედ შეეხნენ სავაჭრო ორგანიზაციების მუშაობას, სადაც, როგორც შინაგან საქმეთა მინისტრმა დილარ ხაბულიანმა განაცხადა, სრული განუკითხაობა სუფევს. პროდუქციის მწვავე ნაკლებობის პირობებში სავაჭრო ბაზებს გადამალული აღმოაჩნდათ დიდძალი დეფიციტური საქონელი. უახლოეს ხანს ეს პროდუქტები მოსახლეობას მიეყიდება. შეკრებაზე გადაწყდა შეიქმნას საპარლამენტო კომისიები, რომლებსაც დაევალებათ ქალაქებსა და რაიონებში კონტროლი გაუწიონ ადგილობრივი ხელისუფლების არსებული ორგანოების საქმიანობას.

გიორგი კორძაძე
სს „საქინფორმის“ კორ.

მრგვალი მაგიდის პოლიტიკურ ორგანიზაციათა შეკრება // ახალი საქართველო. - 1990. - 2 დეკემბერი. - №16-17 (21025). - 1 გვ.

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაეს საბჭოსა და საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს საჭიროდ მიაჩნიათ მუნიციპალური არჩევნების გამართვამდე, სამეურნეო და სოციალურ-კულტურული მშენებლობის საკითხთა ადგილებზე დემოკრატიული და საჯარო გადაწყვეტის უზრუნველსაყოფად, რაიონებისა და ქალაქების სახალხო დეპუტატთა საბჭოების აღმასკომებთან შეიქმნას კომისიები რეგიონებში არჩეული საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს დეპუტატების მონაწილეობით.

კომისიებს ქმნიან და მათ შემადგენლობას არჩევენ საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს დეპუტატები.

კომისიებმა ქალაქებისა და რაიონების სახალხო დეპუტატთა საბჭოების აღმასკომებთან უნდა განახორციელონ ღონისძიებანი მტკიცე საზოგადოებრივი წესრიგის დასამყარებლად, სახალხო და სახელმწიფო ქონების დანიავება-დატაცების აღსაკვეთად.

მუნიციპალური არჩევნების გამართვამდე და მიწის ახალი კანონის მიღებამდე შეწყდეს სახელმწიფო და კოოპერაციული ქონების ყიდვა-გაყიდვა და მოსახლეობისა და ორგანიზაციებისათვის მიწის ნაკვეთების გამოყოფა.

ქალაქებისა და რაიონების სახალხო დეპუტატთა საბჭოების აღმასკომებს გევალებათ შეუქმნათ კომისიებს მუშაობის სათანადო პირობები. გამოუყოთ სამუშაო ოთახები, უზრუნველყოთ ტრანსპორტით, კავშირგაბმულობის და სხვა საშუალებებით.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე ზ. გამსახურდია.
საქართველოს რესპუბლიკის
მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარე თ. სიგუა

მიმართვა : ქალაქებისა და რაიონების სახალხო დეპუტატთა საბჭოების აღმასკომებს / გამსახურდია ზ., სიგუა თ. // ახალი საქართველო. - 1990. - 2 დეკემბერი. - №16-17 (21025). - 1 გვ.

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

1. ამნისტიის კანონის მოქმედება ვრცელდება საქართველოს რესპუბლიკის სასამართლოების მიერ მსჯავრდებულ პირებზე, რომლებმაც ჩაიდინეს დანაშაული კანონის ძალაში შესვლამდე, ე.ი. 1990 წლის 22 ნოემბრის 20.00 საათამდე.

2. საქართველოს რესპუბლიკის 1990 წლის 22 ნოემბრის ამნისტიის კანონის შესრულება დაეკისროთ:

ა) შინაგან საქმეთა ორგანოებს;

- მსჯავრდებულთა მიმართ, რომლებიც თავისუფლების აღკვეთის ადგილებში იმყოფებიან - შრომა-გასწორების დაწესებულების უფროსის დადგენილებით.

- იმ პირთა მიმართ, რომელთაც პირობით აქვთ მისჯილი თავისუფლების აღკვეთა შრომაში სავალდებულო ჩაბმით ან პირობით არიან გათავისუფლებული თავისუფლების აღკვეთის ადგილიდან შრომაში სავალდებულო ჩაბმით - სპეცკომენდანტურის უფროსის დადგენილებით;

- იმ პირთა მიმართ, რომელთაც მისჯილი აქვთ თავისუფლების აღკვეთა და არ არიან დაპატიმრებულნი ან პირობით აქვთ მისჯილი თავისუფლების აღკვეთა შრომაში სავალდებულო ჩაბმით და არ არიან გაგზავნილი სამუშაო ადგილას, აგრეთვე იმ პირთა მიმართ, რომლებიც სასჯელს იხდიან გადასახლების, თავისუფლების აღუკვეთლად გამასწორებელი სამუშაოების, გარკვეული თანამდებობის დაკავების ან გარკვეული საქმიანობის უფლების ჩამორთმევის სახით - შინაგან საქმეთა რაიონული (ქალაქის) განყოფილების (სამმართველოს) უფროსის დადგენილებით;

ბ) მოკვლევისა და წინასწარი გამოძიების ორგანოებს:

- იმ პირთა მიმართ, რომელთა დანაშულის შესახებ საქმეები და მასალები ამ ორგანოების წარმოებაშია;

გ) სასამართლოებს:

- იმ პირთა მიმართ, რომელთა დანაშაულის შესახებ საქმეები და მასალები სასამართლოების წარმოებაშია და კანონის ძალაში შესვლის დროისათვის არ არის განხილული, აგრეთვე იმ პირთა მიმართ, რომელთა დანაშაულის შესახებ საქმეები განხილულია, მაგრამ განაჩენი კანონიერ ძალაში არ შესულა;

- საქართველოს სსრ სისხლის სამართლის კოდექსის 46-ე მუხლის შესაბამისად პირობით მსჯავრდებულთა და იმ პირთა მიმართ, რომლებსაც განაჩენის აღსრულება გადაუვადდათ ამავე კოდექსისი 471 მუხლით გათვალისწინებული წესით;

- მსჯავრდებულთა მიმართ, რომელთაც ძირითად სასჯელად მისჯილი აქვთ ჯარიმა, თუ კანონის ძალაში შესვლამდე ჯარიმა გადახდევინებული არ არის, ამნისტიის გამოყენების საკითხს წყვეტს სასამართლო, რომელმაც განაჩენი გამოიტანა;

- სასჯელისაგან ვადამდე პირობით გათავისუფლებულ და იმ პირთა მიმართ, რომელთაც სასჯელის მოუხდელი ნაწილი შეცვლილი აქვთ უფრო მსუბუქი სასჯელით კანონის ძალაში შესვლამდე ამნისტიის გამო.

საკითხს წყვეტს სასამართლო, რომელმაც გამოიტანა დადგენილება ვადამდე პირობით გათავისუფლების ან სასჯელის მოუხდელი ნაწილის უფრო მსუბუქი სასჯელის შეცვლის შესახებ.

3. მსჯავრდებულთა მიმართ, რომლებიც სასჯელს იხდიან რესპუბლიკის ფარგლებს გარეთ, ამნისტიის შეფარდების საკითხს წყვეტენ განაჩენის დამდგენი საქართველოს რესპუბლიკის სასამართლოები შინაგან საქმეთა ორგანოების წარდგინებით.

4. შინაგან საქმეთა ორგანოების, აგრეთვე მოკვლევისა და წინასწარი გამოძიების ორგანოების დადგენილებას ამნისტიის შეფარდების შესახებ ამტკიცებს პროკურორი. სასამართლოების მიერ ამნისტიის კანონის შეფარდების დროს პროკურორის მონაწილეობა აუცილებელია.

5. განიმარტოს, რომ ამნისტიის გამოყენების დროს:

ა) ამნისტიის კანონის პირველი, მეორე, მესამე და მეოთხე მუხლების მოქმედება ვრცელდება სისხლის სამართლის კოდექსის 46-ე და 471 მუხლების გამოყენებით მსჯავრდებულ პირებზე, აგრეთვე მათზე, ვისაც პირობით მიესაჯა თავისუფლების აღკვეთა შრომაში სავალდებულო ჩაბმით, ან პირობით არიან გათავისუფლებული შრომაში სავალდებულო ჩაბმით.

ბ) კანონის პირველი მუხლის „ბ“ პუნქტის მოქმედება ვრცელდება მამაკაცებზე, რომლებიც 60 წლის ასაკს მიაღწევენ კანონის შესრულების პერიოდში;

გ) კანონის პირველი მუხლის „მ“ პუნქტის მოქმედება ვრცელდება პირებზე, რომლებიც დადგენილი წესით მიჩნეულ იყვნენ ინვალიდებად კანონის ძალაში შესვლამდე, აგრეთვე მათზე, რომელთა კანონის ძალაში შესვლის დროისათვის ინვალიდობის ფაქტი დადასტურდება კანონის შესრულების პერიოდში;

დ) კანონის მე-3 მუხლი ვრცელდება იმ მსჯავრდებულებზე, რომლებმაც რეალურად მოიხადეს სასჯელის ნახევარი ამნისტიის შეფარდების დროისათვის;

ე) კანონის მე-4 მუხლის მოქმედება ვრცელდება მსჯავრდებულებზე, რომლებმაც დანაშაული ჩაიდინეს არასრულწლოვანობის პერიოდში.

არასრულწლოვან ქალებზე ვრცელდება კანონის პირველი მუხლის „ა“ პუნქტი.

ვ) კანონის მე-6 და მე-9 მუხლების საფუძველზე უნდა შემცირდეს კანონის ძალაში შესვლის დროისათვის სასჯელის მოუხდელი ნაწილი.

ზ) კანონის მე-8 მუხლის „ა“ ჩამონათვალში სიტყვები „სსკ 245-ე მუხლის მე-2 ნაწილი“ უნდა იკითხებოდეს „სსკ 243-ე მუხლის მე-3 ნაწილი“.

6. თავისუფლების აღუკვეთლად გამასწორებელი სამუშაოების მოხდა, ძირითად სასჯელად შეფარდებული გადასახლება, გასახლება, გარკვეული თანამდებობის დაკავების ან გარკვეული საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა შეწყდება შინაგან საქმეთა ორგანოს მიერ ამნისტიის შეფარდების თაობაზე პროკურორის მიერ დამტკიცებული დადგენილების გამოტანის დღიდან.

7. შეწყდეს იმ დანაშაულობათა გამო აღძრული ყველა საგამოძიებო და სასამართლოებში განუხილველი საქმის წარმოება, რომელთათვისაც კანონით გათვალისწინებულია სასჯელი თავისუფლების აღკვეთის სახით ვადით ხუთ წლამდე ჩათვლით ან სასჯელი, რაც არ არის დაკავშირებული თავისუფლების აღკვეთასთან, თუ პირს, რომლის მიმართაც აღძრულია საქმე, მანამდე არ მოუხდია სასჯელი შრომა-გასწორების დაწესებულებაში. ასევე შეწყდეს საგამოძიებო და სასამართლოებში განუხილველი საქმეები კანონის მე-4 მუხლში აღნიშნული პირების მიმართ.

8. ამნისტიის კანონის გამოყენების დროს მხედველობაში არ მიიღება ნასამართლობა, რომელიც გაქარწყლებული ან მოხსნილია კანონით დადგენილი წესით.

ასევე არ მიიღება მხედევლობაში იმ პირთა ნასამართლობა, რომლებიც ადრე მსჯავრდებულნი იყვნენ გაუფრთხილებლობით ჩადენილი დანაშულისთვის ან მსჯავრდებული იყვნენ განზრახ დანაშულისათვის და შეეფარდათ სასაჯელი, რაც არ არის დაკავშირებული თავისუფლების აღკვეთასთან.

9. იმ პირთა მიმართ ამნისტიის გამოყენებისას, რომელთაც სასჯელის მოხდის პერიოდში სასჯელის ვადა უკვე შეუმცირდათ შეწყალების ან ამნისტიის წესით და არ ჩაუდენიათ ახალი განზრახი დანაშაული, ამნისტიის შეფარდებისას მხედველობაში მიიღება სასჯელის ის ვადა, რომელიც ამ აქტებით იქნა საბოლოოდ განზრახული.

10. დანაშაულის ერთობლიობისას ამნისტიის შეფარდების საკითხი უნდა გადაწყდეს თითოეული დანაშაულის მიმართ ცალ-ცალკე.

11. წინადადება მიეცეს აფხაზეთის ასსრ და აჭარის ასსრ უზენაესი საბჭოების პრეზიდიუმებს, სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის სახალხო დეპუტატთა საბჭოს აღმასრულებელ კომიტეტს უზრუნველყონ კონტროლი ამნისტიის კანონის შესრულებისადმი.

12. დაევალოთ აფხაზეთის ასსრ და აჭარის ასსრ მინისტრთა საბჭოებს, სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის სახალხო დეპუტატთა საბჭოს აღმასრულებელ კომიტეტს, რესპუბლიკის სახალხო დეპუტატთა რაიონული, საქალაქო, ქალაქის რაიონული საბჭოების აღმასკომებს უზრუნველყონ:

ა) ყველა იმ პირის დროული აღრიცხვის ორგანიზაცია, რომლებიც ამნისტიის კანონის საფუძველზე დაბრუნდნენ სასჯელის მოხდის ადგილებიდან, მათი შრომითი მოწყობა არა უგვიანეს 15-დღიანი ვადისა საცხოვრებელ ადგილზე ჩამოსვლიდან;

ბ) ინვალიდთა სახლებში იმ გათავისუფლებული ინვალიდებისა და ხანდაზმულების მოთავსება, რომლებსაც არა ჰყავთ მარჩენალი.

გ) უზრუნველყონ ამნისტიის კანონის საფუძველზე სასჯელისაგან გათავისუფლებულ არასრულწლოვანთა დროული აყვანა აღრიცხვაზე, შრომითი მოწყობა, საჭიროების შემთხვევაში ბავშვთა სახლებში, სასწავლებლებში მოთავსება.

13. საქართველოს რესპუბლიკის 1990 წლის 22 ნოემბრის ამნისტიის კანონის შესრულებისათვის მუშობა დასრულდეს ექვსი თვის ვადაში მისი ძალაში შესვლიდან.

14. ამნისტიის გამოყენების თაობაზე საჩივრები და პროტესტები განიხილება კანონით დადგენილი წესით.

15. ზედამხედველობას ამ დადგენილების შესრულებისადმი ახორციელებენ რესპუბლიკის პროკურატურის ორგანოები.

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი
საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 22 ნოემბერი.

დადგენილება : საქართველოს რესპუბლიკის 1990 წლის 22 ნოემბრის ამნისტიის კანონის გამოყენების წესის შესახებ / გამსახურდია ზ. // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 7 დეკემბერი. - №2. - 2 გვ.

როგორც რძის მრეწველობის რესპუბლიკური საწარმოო გაერთიანება გვაუწყებს, საკავშირო მთავრობის გადაწყვეტილებით რესპუბლიკას შეუმცირდა მშრალი რძის ფხვნილის მოწოდება, რის გამოც ქ. თბილისსა და სამრეწველო ცენტრებში შეიქმნა მწვავე დეფიციტი მოსახლეობის რძის პრიდუქტების მომარაგებაში.

ასეთი მწვავე დეფიციტი გამოიწვია აგრეთვე იმან, რომ რესპუბლიკის რაიონებში არ ასრულებენ მთავრობის დავალებას ნატურალური რძის ნედლეულის საწარმოებში ჩაბარების შესახებ. ამასთან, რესპუბლიკის თითქმის ყველა რაიონში შეიმჩნევა როგორც მეურნეობებისა და კოლმეურნეობების, ასევე საიჯარო ორგანიზაციების მიერ რძის რესურსების განიავებისა და ყოველგვარი განრიგის გარეშე პროდუქციის გაცემის ტენდენცია.

ყოველივე ეს შეიძლება ჩაითვალოს წინასწარგანზრახულ საბოტაჟად ახალი პარლამენტისა და ხელისუფლების მიმართ, ხალხის ინეტერესების საზიანოდ.

მოვითხოვთ, ამ საქმეში სტაბილურობის მიღწევის მიზნით დეტალურად დაადგინოთ მეურნეობებში ნედლეული რესურსების რეალური რაოდენობა, მიიღოთ კონკრეტული ზომები მათი ჩაბარებისათვის და გვაცნობოთ იმ ორგანიზაციების შესახებ, რომლებშიც გამოვლინდება რესურსების განიავების შემთხვევები.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია

საქართველოს რესპუბლიკის სახალხო დეპუტატთა საქალაქო და რაიონულ საბჭოებს, მრგვალი მაგიდის ადგილობრივ ორგანიზაციებს, დეპუტატთა რაიონულ კომისიებს / გამსახურდია ზ. // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 7 დეკემბერი. - №2. - 1 გვ.

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს
დეპუტატთა არჩევნების ზოგიერთ საარჩევნო ოლქში
ხელახალი არჩევნების დანიშვნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს დეპუტატთა ხელახალი არჩევნების № 78 ლენტეხის, №80 აბაშისა და №125 ახალგორის საარჩევნო ოლქებში დაინიშნოს 1991 წლის 3 თებერვალს, ხოლო №108 ტყვარჩელის, №106 გუდაუთის, №121 ცხინვალისა და №123 ჯავის საარჩევნო ოლქებში გადატანილ იქნეს 1991 წლის გაზაფხულისათვის.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 11 დეკემბერი.

დადგენილება : საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს დეპუტატთა არჩევნების ზოგიერთ საარჩევნო ოლქში ხელახალი არჩევნების დანიშვნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 12 დეკემბერი. - №5-6. - 4 გვ.

გ. დ. მგელაძის საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს
თავმჯდომარის პირველი მოადგილის - საქართველოს რესპუბლიკის
სახელმწიფო აგროსამრეწველო კომიტეტის თავმჯდომარის თანამდებობიდან
განთავისუფლების შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

განთავისუფლდეს გურამ დავითის ძე მგელაძე საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარის პირველი მოადგილის - საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო აგროსამრეწველო კომიტეტის თავმჯდომარის თანამდებობიდან.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 11 დეკემბერი.

დადგენილება : გ. დ. მგელაძის საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარის პირველი მოადგილის - საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო აგროსამრეწველო კომიტეტის თავმჯდომარის თანამდებობიდან განთავისუფლების შესახებ / გამსახურდია ზ. // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 12 დეკემბერი. - № 5-6. - 4 გვ.

ქ. ცხინვალსა და ჯავის რაიონის ტერიტორიაზე საგანგებო წესების გამოცხადების შესახებ საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს
პრეზიდიუმის დადგენილების თაობაზე

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

დადასტურდეს საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს პრეზიდიუმის 1990 წლის 12 დეკემბრის დადგენილება „ქ. ცხინვალსა და ჯავის რაიონის ტერიტორიაზე საგანგებო წესების გამოცხადების შესახებ“ და ჩამოყალიბდეს იგი შემდეგი რედაქციით. (თან ერთვის)

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 13 დეკემბერი.

ქ. ცხინვალსა და ჯავის რაიონის ტერიტორიაზე
საგანგებო წესების გამოცხადების შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს პრეზიდიუმი აღნიშნავს, რომ ბოლო დღეებში ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ავტონომიურ ოლქში, და კერძოდ ქ. ცხინვალში, სეპარატისტული ძალების უკანონო დანაშაულებრივმა მოქმედებამ მიაღწია კულმინაციას, მოეწყო ანტიკონსტიტუციური არჩევნები, გამოცხადდა ე.წ. „სამხრეთ ოსეთის საბჭოთა რესპუბლიკა“, მოხდა ხელისუფლების უზურპაცია თვითმარქვია ავანტიურისტული ელემენტების მიერ, საფრთხე ემუქრება სამოქალაქო მშვიდობას, სჩადიან ტერორისტულ აქტებს. დღეს ქ. ცხინვალის ერთ-ერთ ცენტრალურ ქუჩაზე ცეცხლსასროლი ავტომატური იარაღის გამოყენებით მოკლულ იქნა სამი მოქალაქე, ხოლო სამი დაიჭრა.

საქართველოს რესპუბლიკის სუვერენიტეტის დაცვის, მოქალაქეთა უსაფრთხოების უზრუნველყოფის, კანონიერებისა და მართლწესრიგის აღდგენის, ვითარების უსწრაფესი ნორმალიზაციის მიზნით, საქართველოს რესპუბლიკის კონსტიტუციის 113-ე მუხლის მე-7 პუნქტის შესაბამისად, საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

1. გამოცხადდეს საგანგებო წესები ქ. ცხინვალსა და ჯავის რაიონის ტერიტორიზე, 1990 წლის 12 დეკემბრიდან. საგანგებო წესების მოქმედების ვადა განისაზღვროს ერთი თვით.

2. ქ. ცხინვალის ტერიტორიაზე და ჯავის რაიონში შემოღებულ იქნეს კომენდანტის საათი 1990 წლის 12 დეკემბრის 22 საათიდან. კომენდანტის საათის მოქმედების ხანგრძლივობა განისაზღვროს 22.00 საათიდან 7.00 საათამდე.

3. ცხინვალის და ჯავის რაიონის კომენდანტს ნიშნავს და ათავისუფლებს საქართველოს რესპუბლიკის შინაგან საქმეთა მინისტრი.

მოქალაქეთა უფლებებისა და საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვის, მოსახლეობის უსაფრთხოებისა და სახალხო მეურნეობის ობიექტების ფუნქციონირების უზრუნველყოფისათვის გამოყენებულ იქნეს საქართველოს რესპუბლიკის შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტის ძალები და ქ. ცხინვალსა და ჯავის რაიონში განლაგებული სსრ კავშირის შინაგან საქმეთა სამინისტროს შინაგანი ჯარები. ისინი ხელმძღვანელობენ იმ კანონებითა და წესდებებით, რომლებიც არ ხელყოფენ საქართველოს რესპუბლიკის სუვერენულ უფლებებს, აგრეთვე ამ დადგენილებით.

5. საქართველოს რესპუბლიკის შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო უშიშროების ორგანოებს, სსრ კავშირის შინაგან საქმეთა სამიისტროს შინაგან ჯარებსა და მათ რწმუნებულებს ამ დადგენილების პირველ პუნქტში აღნიშნულ ტერიტორიაზე „საგანგებო წესების შესახებ“ საქართველოს რესპუბლიკის 1990 წლის 11 დეკემბრის კანონის შესაბამისად მიეცეთ უფლება გამოიყენონ შემდეგი ღონისძიებები:

1) გააძლიერონ საზოგადოებრივი წესრიგისა და იმ ობიექტების დაცვა, რომლებიც უზრუნველყოფენ მოსახლეობის ცხოველქმედებასა და სახალხო მეურნეობის ობიექტების ფუნქციონირებას;

2) შემოიღონ მოქალაქეთა შესვლისა და გასვლის განსაკუთრებული რეჟიმი;

3) აუკრძალონ ცალკეულ მოქალაქეებს დატოვონ დადგენილი ვადით გარკვეული ადგილი, თავისი ბინა (სახლი), გააძევონ საზოგადოებრივი წესრიგის დამრღვევნი, რომლებიც არ არიან მოცემული ადგილის მცხოვრებნი, საკუთარი ხარჯით თავიანთ მუდმივ ადგილსამყოფელში ან იმ ადგილის ფარგლებს გარეთ, სადაც საგანგებო წესებია გამოცხადებული;

4) დროებით ჩამოართვან მოქალაქეებს ცეცხლსასროლი და ცივი იარაღი და ტყვია-წამალი, ხოლო საწარმოებს, დაწესებულებსა და ორგანიზაციებს - აგრეთვე სასწავლო სამხედრო ტექნიკა, ფეთქებადი, რადიაქტიური ნივთიერებანი და მასალები, ძლიერმოქმედი ქიმიური და შხამიანი ნივთიერებანი;

5) აკრძალონ კრებების, მიტინგების, ქუჩაში მსვლელობებისა და დემონსტრაციების, აგრეთვე სანახაობრივი, სპორტული და სხვა მასობრივი ღონისძიებების მოწყობა;

6) შეიტანონ ცვლილება საწარმოო-ორგანიზაციათა პროდუქციის წარმოებისა და მიწოდების გეგმებში, დააწესონ საწარმოების, დაწესებულებებისა და ორგანიზაციების მუშაობის განსაკუთრებული რეჟიმი, აგრეთვე გადაწყვიტონ მათი სამეურნეო საქმიანობის სხვა საკითხები;

7) დანიშნონ და გაათავისუფლონ თანამდებობიდან საწარმოების, დაწესებულებებისა და ორგანიზაციების ხელმძღვანელები, აკრძალონ მუშა-მოსამსახურეთა სამუშაოდან დათხოვნა საკუთარი სურვილით, საპატიო მიზეზით დათხოვნის შემთხვევების გარდა;

8) გამოიყენონ საწარმოების, დაწესებულებებისა და ორგანიზაციების რესურსები საგანგებო ვითარების შედეგების თავიდან აცილებისა და ლიკვიდაციისათვის;

9) აკრძალონ გაფიცვების მოწყობა;

10) ჩააბან შრომისუნარიანი მოქალაქენი საწარმოების, დაწესებულებებისა და ორგანიზაციების მუშაობაში, აგრეთვე საგანგებო ვითარების შედეგების ლიკვიდაციაში, ამასთან უზრუნველყონ შრომის უსაფრთხოება;

11) შეზღუდონ ან აკრძალონ იარაღით, ძლიერმოქმედი ქიმიური და შხამიანი ნივთიერებებით, აგრეთვე სპირტიანი სასმელებით და სპირტშემცველი ნივთიერებებით ვაჭრობა;

12) შემოიღონ კარანტინი და გაატარონ სხვა სავალდებულო სანიტარიულ-ეპიდემიასაწინააღმდეგო ღონისძიებანი;

13) შეზღუდონ და აკრძალონ გასამრავლებელი ტექნიკის, აგრეთვე რადიო და ტელეგადამცემი აპარატურის, აუდიო და ვიდეოჩამწერი ტექნიკის გამოყენება. ჩამოართვან ხმის გამაძლიერებელი ტექნიკური საშუალებანი; დაუწესონ კონტროლი მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებს;

14) შემოიღონ კავშირგაბმულობით სარგებლობის განსაკუთრებული წესები;

15) შეზღუდონ სატრანსპორტო საშუალებათა მოძრაობა და მოაწყონ მათი გასინჯვა;

16) შეაჩერონ პოლიტიკური პარტიების, საზოგადოებრივი ორგანიზაციების, მასობრივი მოძრაობების, მოქალაქეთა თვითმოქმედი გაერთიანებების საქმიანობა იმ შემთხვევაში, თუ ისინი აბრკოლებენ ვითარების ნორმალიზაციას;

17) აკრძალონ მოქალაქეთა შეიარაღებული ფორმირებების შექმნა და საქმიანობა, რომლებიც არ არის გათვალისწინებული საქართველოს რესპუბლიკის კანონმდებლობით;

18) შეამოწმონ დოკუმენტები მოქალაქეთა მასობრივი თავშეყრის ადგილებში, ხოლო საჭიროების შემთხვევაში მოაწყონ პირადი გასინჯვა, ნივთებისა და სატრანსპორტო საშუალებების შემოწმება.

6. მოქალაქეებს კომენდანტის საათის დროს აკრძალული აქვთ სპეციალურად გაცემული საშვებისა და მათი პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტების გარეშე იყვნენ ქუჩებში ან სხვა საზოგადოებრივ ადგილებში.

7. პირნი, რომლებიც ახდენენ საზოგადოებრივი წესრიგის დარღვევის პროვოცირებას, ავრცელებენ პროვოკაციულ ხმებს, უშლიან ხელს მოქალაქეთა და თანამდებობის პირთა მიერ მათი კანონიერი უფლებების განხორციელებას, არღვევენ საგანგებო მდგომარეობის რეჟიმს, შეიძლება დაკავებულ იქნენ ადმინისტრაციული წესით 30-მდე დღე-ღამის ვადით; ეს პირები შეიძლება მიცემულ იქნენ ადმინისტრაციულ ან სისხლის სამართლის პასუხისგებაში კანონის შესაბამისად.

8. ტრანსპორტის შეუფერხებელი მუშაობის უზრუნველსაყოფად შემოღებულ იქნეს რკინიგზისა და სხვა კომუნიკაციების დაცვა საქართველოს რესპუბლიკის შინაგან საქმეთ სამინისტროს და სსრ კავშირის შინაგან საქმეთ სამინისტროს შინაგანი ჯარების ძალების გამოყენებით.

9. ეს დადგენილება ძალაში შედის 1990 წლის 12 დეკემბრის 220.00 საათიდან და მოქმედებს საგანგებო მდგომარეობის გაუქმებამდე.

10. საგანგებო წესების გამოცხადება დაუყოვნებლივ ეცნობოს სსრ კავშირის უზენაეს საბჭოს და სსრ კავშირის პრეზიდენტს.

საქართველოს რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ საგანგებო წესების გამოცხადება აცნობოს გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის გენერალურ მდივანს და სთხოვოს მას, მოავლინოს საქართველოს რესპუბლიკაში თავისი მეთვალყურენი.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს პრეზიდიუმი
თბილისი. 1990 წლის 12 დეკემბერი.

დადგენილება : ქ. ცხინვალსა და ჯავის რაიონის ტერიტორიაზე საგანგებო წესების გამოცხადების შესახებ საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს პრეზიდიუმის დადგენილების თაობაზე / გამსახურდია ზ. // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 14 დეკემბერი. - №8 - 1 გვ.

17 დეკემბერს საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე ზვიად გამსახურდია შეხვდა და ესაუბრა სსრ კავშირში ჩეხეთ-სლოვაკეთის ფედერაციული რესპუბლიკის საელჩოს წარმომადგენლებს საელჩოს მრჩევლის მილან ტოკარის მეთაურობით. დელეგაციის შემადგენლობაში იყვნენ აგრეთვე ამ საელჩოს პირველი და მესამე მდივნები ინჯიჰ პოკორნი და იოზეფ გრაბეცი.

გაიმართა საქმიანი, დაინტერესებული სჯა-ბაასი, რომლის დროს ბატონმა ზვიად გამსახურდიამ სტუმრებს გააცნო რესპუბლიკის საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ ცხოვრებაში უკანასკნელ ხანს მომხდარი რადიკალური ცვლილებები, საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის გზაზე უზენაესი საბჭოს მიერ გამოცხადებული გარდამავალი პერიოდის მიზნები და ამოცანები.

ჩეხეთ-სლოვაკეთის ფედერაციული რესპუბლიკის საელჩოს წარმომადგენლებს ესაუბრნენ საქართველოს ახალი პარლამენტის მიერ მიღებული უმნიშვნელოვანესი გადაწყვეტილებების, რესპუბლიკაში შექმნილი პოლიტიკური ვითარების სტაბილიზაციის, მისი ეკონომიკის გაჯანსაღების, სოციალურ პრობლემათა გადაჭრის ღონისძიებებზე.

საუბრის დროს ყურადღება დაეთმო საქართველოს და ჩეხეთ-სლოვაკეთის ფედერაციული რესპუბლიკის საქმიანი თანამშრომლობის გაფართოებისა და გაღრმავების პერსპექტივებს. ხაზგასმით აღინიშნა, თუ რა დიდი მნიშვნელობა აქვს ორი ქვეყნის პარლამენტების პირდაპირი ურთიერთობის განმტკიცებასა და განვითარებას, ცხოვრების ყველა სფეროში ჩეხეთ-სლოვაკეთისა და საქართველოს ხალხების უშუალო კონტაქტების გაფართოებას.

სს „საქართველო“

საუბარი საქართველოს რესპუბლიკის უზენაეს საბჭოში // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 18 დეკემბერი. - №11 - 1 გვ.

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სხდომების დროებით რეგლამენტში
ცვლილების შეტანის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1990 წლის 14 ნოემბრის დადგენილებით დამტკიცებული საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სხდომების დროებითი რეგლამენტის მე-11 მუხლის მეორე ნაწილი ჩამოყალიბდეს შემდეგნაირად:

„კანონებისა და სხვა აქტების პროექტთა შესწორებებს კენჭს უყრიან, როგორც წესი, მას შემდეგ, რაც მათ თაობაზე დასკვნას წარმოადგენს უზენაესი საბჭოს შესაბამისი მუდმივი კომისია ან ერთობლივად რამდენიმე მუდმივი კომისია. იმ შემთხვევაში, თუ კანონის ან სხვა აქტის მიღება საჭიროა სხდომაზე, რომელზეც შემოთავაზებულ იქნა შესწორება, კენჭისყრა გაიმართება მხოლოდ უახლოესი შესვენების შემდეგ, რომლის დროსაც შესაბამისი მუდმივი კომისია მოამზადებს დასკვნას.

იმ შემთხვევაში, თუ დეპუტატი არ დაეთანხმება კომისიის დასკვნას, მისი მოთხოვნით შემოთავაზებულ შესწორებას კენჭი უნდა უყარონ როგორც ალტერნატიულ წინადადებას“.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 20 დეკემბერი.

დადგენილება : საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სხდომების დროებით რეგლამენტში ცვლილების შეტანის შესახებ / გამსახურდია ზ. // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 21 დეკემბერი. - № 13. - 1გვ.

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამანდატო კომისიის
საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამანდატო და
სადეპუტატო ეთიკის მუდმივ კომისიად გარდაქმნის შესახებ

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო ადგენს:

გარდაიქმნას საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამანდატო კომისია საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამანდატო და სადეპუტატო ეთიკის მუდმივ კომისიად.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია.
თბილისი. 1990 წლის 20 დეკემბერი.

დადგენილება : საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამანდატო კომისიის საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამანდატო და სადეპუტატო ეთიკის მუდმივ კომისიად გარდაქმნის შესახებ / გამსახურდია ზ. // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 21 დეკემბერი. - № 13. - 1 გვ.

საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე ზვიად გამსახურდია შეხვდა უნგრეთის საგარეო ვაჭრობის საწარმოს წარმომადგენელს ანდორ პარკსა და უნგრეთის სავაჭრო წარმომადგენელს საქართველოში ეგონ ჩანაკს.

გაიმართა კონსტრუქციული საუბარი, რომელიც შეეხებოდა ორი ქვეყნის თანამშრომლობის პერსპექტივებს.

სს „საქართველო“

შეხვედრა უნგრეთის წარმომადგენლებთან // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 25 დეკემბერი. - №16. - 1 გვ.

ძვირფასო მეგობრებო, ძვირფასო ახალგაზრდებო!

მოგილოცავთ კომკავშირის რიგების დატოვებას. გისურვებთ 1990 წელს არ დარჩენილოყოს არც ერთი კომკავშირელი, პიონერი და ოქტომბრელთა ორგანიზაცია. ამაზე უკეთესი საახალწლო მილოცვა მე მგონი წარმოუდგენელია, მეგობრებო. ამავე დროს მე მინდა მოგახსენოთ, რომ ეს უნდა იყოს სავსებით შეგნებული პოლიტიკური აქცია. ეს არ უნდა იყოს გამოწვეული ან გაღიზიანებით, ან მხოლოდ წყენის საფუძველზე და ყოველმა თქვენგანმა უნდა იცოდეს, თუ რა არის კომკავშირი, რა არის კომუნისტური პარტია და რატომ უნდა დატოვოს ყოველმა ქართველმა პარტიულმა ეს ორგანიზაცია. ეს უნდა ჰქონდეს შეგნებული ყოველ ახალგაზრდას, რომელიც ტოვებს საქართველოსადმი მტრულად განწყობილ ამ ორგანიზაციებს. რამდენი უბედურება, რამდენი სისხლი, რამდენი ეროვნული კატასტროფა მოუტანა საქართველოს კომუნიზმმა, მარქსიზმმა და მისმა პირმშომ, კომკავშირმა - აი, მაშინ ექნება ფასი მანდატების დატოვებას. პარტიული თუ კომკავშირელი, მრავალი ადამიანი, მეგობრებო, თუ გამოდის პარტიიდან არა იმის გამო, რომ მან შეიგნო, თუ რა დამღუპველია ეს პარტია საქართველოსათვის, არამედ იმის გამო, რომ მას აწყენინეს, მას არ მისცეს თანამდებობა, არ მისცეს ბინა, ის დაჩაგრეს რაღაც თვალსაზრისით - ამგვარი გამოსვლა პარტიიდან, კომკავშირიდან არავითარი პოლიტიკური აქცია არ არის. პოლიტიკური მიზნებით უნდა ხდებოდეს ეს და არა პირადი განაწყენების მიზეზით, მაშინ აქვს ამას ფასი. მე დარწმუნებული ვარ, რომ ამ შემთხვევაში, რამდენადაც მესმოდა მე ამ მოძრაობის შესახებ, ეს სწორედ პოლიტიკური მაღალი შეგნების შედეგი არის და ამას მოგილოცავთ.

გისურვებთ, რომ ეს ყოფილიყოს პირველი ნაბიჯი თქვენი ეროვნული მოძრაობის გზაზე, ეროვნული მოძრაობის კონსოლიდაციის გზაზე. ეს დიდად სასიხარულო პროცესია, დიდად სასიხარულო ამბავია და უკეთესი რა უნდა გისურვოთ. 1990 წელს ყველანი შევხვედროდეთ თავისუფალ საქართველოში.

მეგობრებო, ამავე დროს უნდა მოგახსენოთ, რომ ყოველი თქვენგანი, ვინც დღეს დასტოვა კომკავშირი, ვინც დღეს დასტოვებს პარტიას, ამავე დროს უნდა გადაიქცეს ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის აქტიურ მონაწილედ, ეროვნული საქმის აქტივისტ ეროვნულ მებრძოლად. მხოლოდ მაშინ აქვს ფასი ყოველივე ამას. როგორც იესო ქრისტემ ბრძანა სახარებაში „სამკალი ფრიად არს, ხოლო მუშაკნი მცირე“, ე.ი. დიდია ეროვნული საქმე, უამრავი და ურთულესი პრობლემებია ჩვენს წინაშე და მცირეა ადამიანები, ვინც თავდადებით და ერთგულად ემსახურებიან მას. გისურვებთ, რომ ყოველი თქვენგანი ჩამდგარიყოს ამ საქმის სამსახურში და ყოფილიყოს მოწოდების სიმაღლეზე. გახსოვდეთ, ვისი გორისანი ხართ, მე დავამატებდი, ვისი ერისანი ხართ.

* * *

მეგობრებო, უაღრესად დაძაბული მდგომარეობა არის შექმნილი საქართველოში. ის, რაც დღეს საქართველოში ხდება, არის დაპყრობითი ომი კრემლისა, რომელიც წამოიწყო მან საქართველოს წინააღმდეგ ჯერ კიდევ 1921 წელს და რომელიც დღეს გრძელდება ამგვარ ფორმებში. ნურავინ იფიქრებს, რომ საბჭოთა რუსეთის აგრესია 1921 წლისა დასრულდა, დასრულდა საქართველოს ანექსია. არა, მეგობრებო, ეს დაპყრობითი ომი გრძელდება, უკვე სხვა ერების წარმომადგენლების ხელით. ის, რაც ხდება დღეს სამაჩაბლოში, აფხაზეთში და სხვა რეგიონებში, ეს კრემლისთვის, მეგობრებო, არის ეთნოკონფლიქტი, ეთნოკრიზისი - ეს კრემლის ტერმინებია, ხოლო ჩვენთვის ეს არის დაპყრობითი ომი ქართველი ერის წინააღმდეგ, რომელსაც კრემლი ახორციელებს სხვა ერების მეშვეობით, სხვა ერების ხელით. ისინი არიან კრემლის იარაღი ამ შემთხვევაში, ისინი არიან დამპყრობელნი, ასეთივე დამპყრობელნი, როგორიც ჟლობას კავალერია, როგორიც მე-11 არმია. ისინი განაგრძობენ, აგრძელებენ ჟლობას კავალერიის საქმეს, ორჯონიკიძის საქმეს. დიახ, მათი ხელით სურს კრემლს, მოახრჩოს ქართველი ერი, მოახრჩოს ჩვენი ეროვნული მოძრაობა, მოახდინოს მისი სრული პარალიზება, მეგობრებო. დაპყრობით ომს უნდა ვუპასუხოთ ომით. არ არის საჭირო ლაპარაკი იმაზე, რომ ჩვენ არ უნდა ჩავერიოთ არც ეთნოკონფლიქტებში და არც ეთნოკრიზისებში და ა.შ. - ეს მოსკოვის ტერმინოლოგიაა. არათუ უნდა ჩავერიოთ, ჩვენ უნდა დავიცვათ ჩვენი მოსახლეობა, დავიცვათ ქალები და ბავშვები. სამაჩაბლოს ქალები და ბავშვები გამორბიან ცხინვალიდან და ჩვენ შველას გვთხოვენ, რა უფლება გვაქვს ჩვენ გულხელდაკრეფილნი ვიჯდეთ. ჩვენ უნდა ვაიძულოთ ეს მთავრობა მიიღოს ქმედითი ზომები, თუ არა და ქართველი ხალხი მიიღებს ზომებს, უკვე ღებულობს კიდევაც. დიახ, მეგობრებო, არც ერთი რეგიონი, სადაც ქართველი კაცი იჩაგრება, სადაც ქართველი ერის წინააღმდეგ მიმდინარეობს დაპყრობითო ომი, ჩვენ არ უნდა დავტოვოთ უყურადღებოდ. უნდა ვიზრუნოთ თავდაცვაზე. ჩვენი ბრძოლა დამოუკიდებლობისათვის განუყრელი უნდა იყოს თავდაცვითი მომზადებისაგან, რამეთუ დამოუკიდებელ საქართველოს ჭირდება დაცვა.

აი, წარმოიდგინეთ, მეგობრებო, ჯერ საოკუპაციო ჯარებს არ დაუტოვებიათ საქართველო, ჯერ ისინი აქ არიან და უკვე დაიწყეს ყოველმხრივ თავდასხმები ქართველ ერზე უცხო ეროვნებათა წარმომადგენლებმა. წარმოიდგინეთ ის დრო, როდესაც გაუქმდება საბჭოთა ხელისუფლება საქართველოში და დატოვებს საოკუპაციო ჯარი საქართველოს, როგორი შემოსევები იქნება ყოველი მხრიდან და ჩვენ უნდა გავუმკლავდეთ ამ შემოსევებს, გავუმკლავდეთ იარაღით ხელში. უნდა დავიცვათ ქართველი ერი იარაღით ხელში. ეს არის ჩვენი ვალი ქართველი ერის წინაშე.

მე გუშინ ვიყავი სამაჩაბლოში, ფრონეს ხეობაში, ე.წ. ზნაურის რაიონში. კარგად შევისწავლე იქაური ვითარება და დავრწმუნდი, რომ კრემლი აიარაღებს ოსურ მოსახლეობას უახლესი ტექნიკით. სპეციალურად მოვლენილი არის საკავშირო უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარის რეფერენტი, გენერალი ცოგოლოვი, ეროვნებით ოსი, რომელსაც გამოვლილი აქვს ავღანეთის სკოლა და დავრწმუნდით, რომ იგი აიარაღებს ოსურ მოსახლეობას საბჭოთა არმიის მიერ მიცემული იარაღით. სხვაგვარი ახსნა არა აქვს იმ შეიარაღებას, რომელიც გააჩნია ოსურ პიკეტებს ზნაურის რაიონში და რომელიც შეისწავლა ჩვენმა შტაბმა და ქართველმა მილიციამ. ამ იარაღს ოსური მოსახლეობა ვერავითარ შემთხვევაში ვერ შეიძენდა შავ ბაზარზე. აქ არის უახლესი ტექნიკით გამართული პროჟექტორები, ტყვიამფრქვევბი, საზენიტო ტყვიამფრქვევები. საკუთარი ჯავშანტრანსპორტიორებიც აქვთ, ე.ი. არმია, საბჭოთა არმია გადავიდა არაქართული მოსახლეობის შეიარაღებაზე, რათა ისინი დაესხნენ თავს ქართულ მოსახლეობას და მოაწყონ გენოციდი. მზადდება ქართველი ერის გენოციდი, ამას ვაცხადებ სრული პასუხისმგებლობით. ეს პირდაპირ განუცხადა „კომსომოლსკაია პრავდის“ კორესპონდენტმა ქართველ მოპიკეტეებს. დიახ, ჩვენ - რუსები, აფხაზები, ოსები, თათრები და სომხები - ყველანი შევერთდებით და ამოვხოცავთ ქართველებსო. აი, ასე განაცხადა პირდაპირ. ამით მან თავისი პატრონების გულისნადები გაამჟღავნა. ამიტომ არ უნდა ვიყოთ, მეგობრებო, გულხელდაკრეფილნი და უნდა ვემზადოთ ჩვენი სამშობლოს დაცვისათვის.

გაუმარჯოს დამოუკიდებელ საქართველოს!

ზვიად გამსახურდიას სიტყვა - წარმოთქმული 1989 წლის 25 დეკემბერს თბილისში გამართულ მიტინგზე // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 27 დეკემბერი. - №17. - 1 გვ.

სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის გაუქმების შესახებ საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1990 წლის 11 დეკემბრის დადგენილების გამო თქვენი პროტესტის პასუხად საჭიროდ ვთვლი განვაცხადო:

1. საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს გადაწყვეტილება კანონიერია როგორც მორალურ-პოლიტიკური თვალსაზრისით, ასევე იურიდიული საფუძვლების მიხედვითაც, რაც აღნიშნული იყო საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საჭოს სესიაზე ჩემს მოხსენებაში, რომელიც გამოქვეყნდა გაზეთ „ზარია ვოსტოკას“ ამა წლის 14 დეკემბრის ნომერში.

2. მიუხედავად იმისა, რომ სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის შესახებ გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება იმ დროსაც კი საყოველთაოდ აღიარებულ სამართლებრივ ნორმებს, რომლებიც არ ცნობდნენ ეროვნულ უმცირესობათა მიერ პოლიტიკური ავტონომიის შექმნის უფლებას, სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი ხელოვნურად მაინც შეიქმნა და თანაც ოდინდელ ქართულ ტერიტორიაზე, ქართველებით დასახლებული სოფლებისა და ქალაქ ცხინვალის ოლქის საზღვრებში მოქცევის გზით, რითაც დაირღვა შიდა ქართლის რეგიონის ერთადერთი მკვიდრი მოსახლეობის უფლებები.

3. თქვენს ყურადღებას მივაპყრობ იმ ფაქტს, რომ სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის შექმნის არამართლზომიერების მიუხედავად, ოსი მოსახლეობის უფლებები არათუ ილახებოდა, არამედ, პირიქით მას სრული შესაძლებლობა მიეცა იმისა, რომ მაქსიმალურად განევითარებინა ეროვნული კულტურა, ეკონომიკა, პოლიტიკური თვითმმართველობა ხელისუფლების ადგილობრივი ორგანოების დონეზე, რასაც ვერ ვიტყვი ჩრდილოეთი ოსეთის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის ოსი მოსახლეობის მდგომარეობის შესახებ.

4. მიუხედავად ყველა ამ უპირატესობისა, რომლებიც მათ ოლქის ქართველი მოსახლეობის უფლებათა აშკარა შელახვის ფონზე მოიპოვეს, სეპარატისტთა ჯგუფმა უკვე კარგა ხანია აიღო კურსი ამ რეგიონში ფაქტობრივად დამოუკიდებელი რესპუბლიკის შექმნისა, რამაც ასახვა პოვა „სუვერენული რესპუბლიკის“ გამომცხადებელი საოლქო საბჭოს მთელ რიგ გადაწყვეტილებებში, აგრეთვე მოცემული რესპუბლიკის ე.წ. უზენაესი საბჭოს არჩევნების ჩატარებაში.

ოლქის ხელმძღვანელობამ უგულებელყო საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს არაერთი მითითება ამ აქტების არაკონსტიტუციურობის შესახებ, რის გამოც აუცილებელი გახდა გადამწყვეტი ზომების მიღება საქართველოს რესპუბლიკის ტერიტორიული მთლიანობის შესანარჩუნებლად და ამით ისტორიული სამართლიანობის აღსადგენად.

და ბოლოს, საჭიროდ ვთვლით ყურადღება გავამახვილოთ თქვენი პროტესტის დაუშვებელ ტონზე, უხეშად რომ ამახინჯებს შექმნილ ვითარებაში საქმის ფაქტობრივ მხარეს. ყოველივე ეს თქვენი მხრიდან უხეში ჩარევაა ჩვენი რესპუბლიკის საშინაო საქმეებში, რასაც შეიძლება ერთობ არასასურველი შედეგები მოჰყვეს, რომლებიც კიდევ უფრო გაამწვავებენ ისედაც დაძაბულ ვითარებას და გამოიწვევენ დაძაბულობის პროვოცირებას ჩვენს რესპუბლიკებს შორის. ასეთ შემთხვევაში მთელი პასუხისმგებლობა დაეკისრება ჩრდილოეთ ოსეთის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის ხელმძღვანელობას.

საქართველოს რესპუბლიკის
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე
ზ. გამსახურდია

მიმართვა : ჩრდილოეთ ოსეთის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს პრეზიდიუმს / გამსახურდია ზ. // საქართველოს რესპუბლიკა. - 1990. - 27 დეკემბერი. - №17. - 1 გვ.

საქართველოს რესპუბლიკის 1989 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების ანგარიშის დამტკიცების შესახებ