არყის ხე

არყი

არყი

ოჯახი არყისებრნი - (betulaceae)
გვარი – betula L, – არყი
სახეობა – B.Pwndula - Roth

არყი მრავალწლიანი ხე მცენარეა, 25 მ სიმაღლის, პრიალა თეთრი ქერქით ღეროზე და ხანდაზმულ ტოტებზე. ახალგაზრდა ღეროები მოწითალო-ნაცრისფერია, ხშირად მტირალაა. ფოთლები რომბულ-კვერცხისებურია, შიშველი, ორმაგად ხერხკბილა. ყვავილები ერთსქესიან მჭადა ყვავილედებად არის შეკრებილი. ფოთლები ადრე იშლებიან (აპრილის ბოლოს ანდა მაისის დასაწყისში), რასაც აყვავებაც მოსდევს. იმტვერება ქარით. ნაყოფები მწიფდება ივლისში, ცვივა აგვისტო–სექტემბერში შუა ზამთრისპერიოდამდე. ღია ადგილებში მეათე წელს იწყებს აყვავილებას, ტყეში-მეოცე წელს. გავრცელებულია ევროპული ნაწილის, დასავლეთ ციმბირის, ჩრდილო ყასახეთის ტყიან და ტყესტეპიან რეგიონებში. კავკასიაში და მთიან შუააზიაში შერეულია მონათესავე სახეობებთან.

არყის მერქანი გამოყენებულია ქაღალდის წარმოებაში, აგრეთვე მისგან ამზადებენ ავეჯსაც, ძმრის მჟავასა და ეთილის სპირტს. გამოიყენება სადეზინფექციო, ჭრილობის შემხორცებელ, ქავილისა და სოკოვანი დაავადების საწინააღმდეგო მალამოების დასამზადებლად.

წყარო

სამკურნალო მცენარეთა მავნებლები და დაავადებები