აშვიმკჲათ

აშვიმკჲათ - აფხ..

1. ოთხ მაღალ ბოძზე გამართული სარიტუალო მაგიდა, ფიცარნაგი. ჩვეულებრივ მას წმინდა ჭალის ან ტყის ნაპირზე აკეთებდნენ, სადაც კულტის მსახურება ეწყობოდა. მასზე აწყობდნენ და იქვე ტოვებდნენ რელიგიური რიტუალისთვის შეწირული საკლავის ტყავს, თავს, ჩლიქებს. ძველად მათი სახლში წაღება არ შეიძლებოდა. ფიცარნაგს მაღალ ბოძებზე აკეთებდნენ, რომ ნადირი ვერ მისწვდომოდა. ტერმინს იმ ფიცარნაგისათვისაც ხმარობდნენ, რომელზედაც მეხის დაცემით მოკლულ ადამიანს ასვენებდნენ, ან საქონელსაც დებდნენ. ამ შემთხვევაში მიცვალებულის სახლში დატირება არ შეიძლებოდა, რადგან ითვლებოდა, რომ იგი ღვთის რჩეული იყო. ტირილის ნაცვლად ადამიანსაც და საქონელსაც მხიარული რიტუალური სიმღერებით აცილებდნენ იმქვეყნად. რიტუალში მთელი სოფელი იღებდა მონაწილეობას.

დასაფლავება მეხის დაცემის ადგილიდან პირდაპირ სასაფლაოზე ხდებოდა. მსგავსი ტერმინი იმ მცირე ზომის ფიცარნაგისათვისაც გამოიყენებოდა, რომელიც მთის საძოვარზე მწყემსებს ღამის კარვისა და ცეცხლის გვერდით ჰქონდათ. ამ შემთხვევაში ფიცარნაგს გვერდებზე ლატნები ჰქონდა დატანებული. მასზე იდებოდა და იკიდებოდა ის ნივთები, რომლებსაც მწყემსები ყოველდღიურად მოიხმარდნენ. ნ. ჯანაშიას მასალით, ეს ტერმინი უმეტესად აბჟუას აფხაზეთში იყო გავრცელებული. რელიგიური რიტუალის აღვლენის შემდეგ აშვამკჲათს სამ ფეხს ჭრიდნენ და მეოთხეს უტოვებდნენ. მისი ვარაუდით, დასახელება მეგრული სუმკეტ სამჯოხი ან სუმკვათ სამ ნაჭერიდან უნდა მოდიოდეს (Джанашия Н., Статьи по этнографии АСухуми, 1960, 28).

2. ფიცარი, რომელზედაც ახლად ამოყვანილი ყველი იწურებოდა.

წყარო

აფხაზურ-ქართულ ეთნოგრაფიულ ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი