გოკიელი ლევან
ლევან გოკიელი – (1901-1975), ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა დოქტორი (1935) პროფესორი (1936), მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე (1944), საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი (1961);
დაიბადა ქუთაისში, დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. 1935-1948 წლებში მუშაობდა საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მათემატიკის ინსტიტუტში, ხოლო 1948-1953 წლებში - ამავე აკადემიის ფილოსოფიის ინსტიტუტში. იყო საქართველოს მათემატიკური საზოგადოების პრეზიდენტი (1967-1970) ლევან გოკიელი მუშაობდა მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლების საკითხებზე. მისი სამეცნიერო მოღვაწეობის ძირითად სფეროს დიალექტიკური ლოგიკის პრობლემები წარმოადგენდა. შეიმუშავა „ძირეული დასკვნების თეორია“, რომელიც, მისი აზრით, საფუძვლად უნდა დაედოს ლოგიკურ აზროგნებას. მან ამ თეორიის საფუძველზე ახსნა მათემატიკური და ლოგიკური პარადოქსები. ლევან გოკიელის „ძირეული დასკენის თეორია“ უარყოფით დიალექტიკას ეფუძნება.
„მირეული დასკვნის“ არსი, ლევან გოკიელის აზრით, იმაში მდგომარეობს, რომ რაიმეს უარყოფა იწვევს რეგრესს უსასრულობაში, სახელდობრ, ნებისმიერი უარყოფა აუცილებლობით გულისხმობს უარყოფის უარყოფას და ასე - უსასრულოდ. თუ უარყოფას უარვყოფთ, მაშინ მანამდე აუცილებელი გახდება მისი უარყოფა. აქ „უარყოფითი მომენტი ფიგურირებს არა როგორც დადებითი სახით გამოწევრებული წანამძღვარი, არამედ ის ორგანულად მონაწილეობს იმ ერთიან ლოგიკურ პროცესში, რომელშიც იგი გარკვეულ დადებით როლს ასრულებს” (ლ. გოკიელი).
ლევან გოკიელის „ძირეული დასკვნის თეორია“ დიალექტიკური ლოგიკის ერთ-ერთ ვარიანტს წარმოადგენს. იგი თელიდა, რომ ლოგიკა მხოლოდ ერთი შეიძლება იყოს და ეს არის დიალექტიკური ლოგიკა. ფორმალური ლოგიკა კი არის მისი დაბალი საფეხური. მისი ლოგიკური განვითარების ეტაპი.
თხზულებები
- „სიმრავლეთა თეორიის დაფუძნების საკითხები“ (თბილისი, 1934);
- „მარქსის „მათემატიური ხელნაწერების“ ქართული თარგმანი და ვრცელი გამოკვლევა“ (თბილისი, 1947);
- „მათემატიკის საფუძვლები“ (თბილისი, 1957);
- «О понятии числа» (Тбилиси, 1951)
- «О природе логического» (Тбилиси, 1958);
- «Логика» т.т.I-II, (Тбилиси, 1965-1967
