თიმსარიანი

„თიმსარიანი" (XVIII ს.) — ინდური წარმოშობის ერთი ჩარჩოთი შემოფარგლული არაკების კრებული ბრძენი სინდბადისა და შვიდი ვეზირის შესახებ ანუ „სინდბადი და ქალთა მზაკვრობა“ (იგივე „შვიდვეზირიანი“, როგორც უწოდებენ „ბახთიარ-ნამესგან“ ანუ „ათვეზირიანისგან“ განსხვავებით). ძეგლი ფაჰლაური და არაბული გზით შემოვიდა ახალ სპარსულ მწერლობაში. კლასიკურ ხანაში შეიქმნა რამდენიმე პოეტური და პროზაული ვერსია, მათ შორის — ზაჰირი სამარყანდელის - (XII ს.) ლექსნარევი პროზით დაწერილი „სინდბანდ-ნამე“. არაკებს ჰყვებიან ვეზირები, რათა უდანაშაულო უფლისწული სიკვდილისგან იხსნან. ამ ე. წ. „დიდ სინდბადს“ (არსებობს შემოკლებული ვერსიაც) უკავშირდება ქართული „თიმსარიანი“ (არაბულ-სპარსული „თამსილ“ ნიშნავს არაკს). თხზულების მთარგმნელი არის თეიმურაზ მეორე. თარგმანი საკმაოდ თავისუფალია, შემოკლებულია უმთავრესად გაჭიანურებული მრავალსიტყვაობა, ამოღებულია უამრავი ჩანართი ლექსი. დაცულია არაკების რაოდენობა (ოცდათორმეტი) და თანმიმდევრობა. ზოგი განსხვავებული დეტალი საინტერესოა სპარსული ტექსტის შესასწავლად. „თიმსარიანი“ ოთხჯერ არის გამოცემული: 1903 წ. ე. თაყაიშვილის რედაქტორობით; 1935 წ. ა. გაწერელიამ გაიმეორა ეს გამოცემა; 1939 წ. გ. ჯაკობიას რედაქტორობით; 1965 წ. თ. გორელიშვილის რედაქტორობით.

ტექსტი და ლიტერატურა

• თეიმურაზ მეორე, თხზულებანი, 1939;
• თ გორელიშვილი, „სინდბად-ნამესა“ და „თიმსარიანის“ ურთიერთობისათვის, თსუ შრომები, ტ. 99, 1962.

წყარო

ქართული მწერლობა: ლექსიკონი-ცნობარი