მინდვრის ზამბახი
მინდვრის ზამბახი - Iris reticulata M. Bieb. საქართველოში თორმეტამდე სხვადასხვანაირი ველური ზამბახი იზრდება, რომლებიც მკვეთრად განირჩევიან ერთმანეთისაგან როგორც აგებულებითა და ადგილსამყოფელით, ისე ყვავილობის დროით და ყვავილების შეფერვით. ზოგიერთი ზამბახის ძირი ბოლქვივითაა გამსხვილებული, ზოგი კი გრძელ ფესურებს იკეთებს. ზოგი ჭაობსა და არხებში ხარობს, ზოგი კი თავის ადგილსამყოფელად მშრალ ფერდობებს ირჩევს. ფოთლები ერთს ოთხწახნაგოვანი აქვს, მეორეს ხანჯლისებრი, მესამეს - ნამგლის მოყვანილობისა, ყვავილის შეფერილობაში ხომ უფრო მეტი განსხვავებაა. მინდვრის ანუ ბადიანი ზამბახი ეკუთვნის ზამბახისებრთა ოჯახს. საქართველოს მხოლოდ აღმოსავლეთ ნაწილში გვხვდება. იზრდება მშრალ ფერდობებზე, ბუჩქნარებში, მინდვრად და ზოგჯერ ნათესებშიც.
სიმაღლით 20-35 სმ-ია. ძირი ბოლქვის მსგავსად აქვს გამსხვილებული და გარედან ბადისებრ დაქსელილი გარსით შემოხვეული. ფოთლები ოთხწახნაგოვანია და ბოლოწაწვეტილი, ყველა ძირიდან ამოსული, რიცხვით ორი-ოთხი. საყვავილე ღეროზე მხოლოდ ერთი ყვავილი ზის, უფრო ხშირად იისფერი, იშვიათად ცისფერი ან თეთრი. მინდვრის ზამბახი ველურ ზამბახებს შორის ყველაზე ადრე, მარტში ყვავის. გვირგვინი ძალიან ორიგინალური აგებულებისაა: იგი ექვსფურცლიანია, აქედან სამი განზეა გადახრილი და თითქმის ჰორიზონტალურად მიმართული, სამი შიგნით აშვერილია. შიგნითა ფურცლები ერთფეროვანია, გარეთას ხავერდოვანი გადანაღუნი აქვს და სიგრძეზე ყვითელი ზოლი დაყვება, რომელიც მუქადაა მოწინწკლული. სამბუდიანი ნაყოფი აქვს, რომელიც თესლითაა ამოვსებული.
