საბიი ურლაბ ჯაშირიუ
საბიჲ ურლაბ ჯაშირიუ (ბალყ.-ყარაჩ. Сабий урлаб джашырыу) – ახალშობილის გატაცების ინსცენირების ბალყარულ-ყარაჩული წეს-ჩვეულება. ამ რიტუალს იმ შემთხვევაში ასრულებდნენ, თუ ოჯახს ზედიზედ რამდენიმე ბავშვი უკვდებოდა. ახალშობილს როგორც კი ჭიპს გაუნასკვავდნენ და დაბანდნენ, რბილი ქსოვილის ნაჭერში შეახვევდნენ და დედის ფეხებთან დააწვენდნენ. ოჯახში მოსული ერთ-ერთი ახლობელი ქალი, რომელსაც ჯანმრთელი შთამომავლობა ჰყავდა, ჩვილს აიყვანდა და „შეუმჩნევლად“ თავის სახლში მიყავდა. რამდენიმე დღის შემდეგ ხდებოდა „გამოსყიდვა“. რიტუალის მაგიური არსი ის იყო, რომ ავის მოქმედი ძალები ყალბ გზაზე დაეყენებინათ და ბავშვი მათი დევნისგან დაეხსნათ.
გარდა აღნიშნულისა, ბავშვთა ხშირი სიკვდილიანობის შემთხვევაში სხვა წესსაც მიმართავდნენ: ახალშობილს იმ ვარცლში აბანავებდნენ, რომლიდანაც ძაღლს კვებავდნენ. ამასთან, ჭურჭელს საგულდაგულოდ გარეცხავდნენ და მასში ვერცხის საგნებს ჩადებდნენ. მიიჩნევდნენ, რომ ამით ახალშობილს ნაკლებ პატივს მიაგებდნენ და ავსულებს მოატყუებდნენ.
ლიტერატურა
Каракетов Д. М. Традиционные верования // Карачаевцы. Балкарцы. М., 2014.
