ფორთოხალი ბათუმის
ფორთოხალი ბათუმის - ფორთოხლის ეს ჯიში ადგილობრივ ჯიშებში მეტად გამოირჩევა. გავრცელებულია ბათუმის რაიონში – გონიოში. გამოყოფილი და პირველად აღწერილია ე. თოფურიძისა და მ. ტაბლიაშვილის მიერ.
ხე 6–7 მეტრის სიმაღლისაა, მძლავრად დატოტვილი უხფოთლიანი ვარჯით. ფოთლები დიდია, გრძელი, მოგვაგონებს მანდარინის ფოთლებს, ყუნწი მოკლეა, ფრთა არ ემჩნევა, ტანი (შტამბი) საკმაოდ დიდია – 0,5–1 მეტრამდე, მუქი ნაცრისფერი ქერქით.
ნაყოფი მსხვილია, წესიერი ფორმის, მრგვალია, ზედაპირი ღია ნარინჯისფერია, ეთერზეთოვანი ჯირკვლები პატარებია, როგორც ჩამჯდარი, ისე ზედაპირული. საშუალო წონა 250 გრამამდეა, სიმაღლე 7,0–7,5 სმ. და დიამეტრი 8,5 სმ-მდე. ნაყოფის ფუძე ჩაღრმავებულია, წვერი ბრტყელი და მომრგვალებული.
კანი სქელია, მკვრივი, 0,5 – 1,0 სმ-მდე, კანის ქვედა ფენა მოყვითალოა და რბილობთან მჭიდროდ შებმულია, სეგმენტები წესიერია, სოლისებრი, ცენტრისაკენ ბლაგვი, გულის ღერძი დიდია, დიამეტრი 1,3 სმ., ამოვსებული ფუყე ალბედოთი.
რბილობის განაჭერი ლამაზი, წესიერ-ჯავარიანი, მუქი ნარინჯისფერისაა. სეგმენტების აპკები მეტად უხეში და სქელია. საწვნე უჯრედები საშუალო ზომისაა, მოგრძო, თითისტარისებრია. წვენი უხვია, ყვითელი, სასიამოვნო ტკბილ-მჟავე გემოსი, ხორცი სასიამოვნო, მდნობარე, ნაზი კონსინსტენციისა.
თესლი ნაყოფში 2–18-ია, საკმაოდ მსხვილებია, თესლის საფარის შიგაფენი ვარდისფერია, ქალაძასთან – წითელია. ლებნები თეთრია, ჩანასახი – მოყვითალო. ჯიში საკმაოდ ადრეულა და უხვმოსავლიანია.
