შონიბარე ინკა
ინკა შონიბარე – შონიბარე ლონდონში დაფუძნებული, ნიგერიული წარმოშობის ბრიტანელი ხელოვანი ინკა შონიბარე (Yinka Shonibare, d. 1962) თავისი ხელოვნების საშუალებით, იდენტობის ჩამოყალიბების საკითხებს იკვლევს და გვიჩვენებს, თუ როგორ აღიქმება ის კოლონიური ისტორიის პერიპეტიების, კლასის, რასის და თვით აღქმის ჭრილში. ნამუშევარი როგორ ავაფეთქოთ ერთდროულად ორი თავი (ქალბატონები) წარმოგვიდგენს ნატურალური ზომის, ორი უთავო მანდილოსნის ქანდაკებას. კანის ფერის მიხედვით, ანუ ზედაპირულად, მათი რასობრივი კუთვნილების გარკვევა შეუძლებელია. მიუხედავად იმისა, რომ ფიგურებს ქალის სხეულები აქვს, მათი ხელები მამაკაცურია. ისინი პირისპირ, დუელიანტების პოზაში დგანან და XIX საუკუნის კაჟის პისტოლეტებს უმიზნებენ ერთმანეთს არარსებულ თავებში. მათი სამოსი XIX საუკუნის კოსტიუმს მოგვაგონებს, მაგრამ ჰოლანდიური ქსოვილისგან შეკერილი, კაშკაშა ფერადოვნების კაბები ჩვეულებრივ, დასავლეთი აფრიკის ხალხებთან ასოცირდება. ქსოვილის ისტორიის სირთულე და შონიბარეს მიერ, მისი გამოყენების ხერხი, გვიხსნის ამ ქანდაკების მრავალგვარ, ფარულ საზრისებს. ბრწყინვალე ფერადოვნების მონახჭული ქსოვილი, რომელსაც მილიონობით აფრიკელი ატარებს დღესაც, ინდონეზიური წარმოშობისაა. აფრიკაში ის ჰოლანდიელი კოლონისტების მიერ იყო შემოტანილი, მზადდებოდა ინგლისში, მანჩესტერის ბამბის ფაბრიკებში, შემდეგ კი ისევ დასავლეთ აფრიკაში იგზავნებოდა, სადაც მას მოდიფიცირებული და გარდაქმნილი სახით, უკვე ადგილობრივები მოიხმარდნენ. ნამდვილი ირონიაა, რომ თავისი ქანდაკებებისთვის შონიბარე ქსოვილებს ლონდონში, ბრიქსთონის ბაზარში იძენს. მიუხედავად იმისა, რომ მისი ნამუშევრები მახვილგონივრული და ირონიულია, ისინი მწარე ნოტებსაც შეიცავს, რადგან ააშკარავებს იმ ძალთა დახლართულ ქსელს, რომელიც იდენტობას აყალიბებს და გვიწვევს გადავხედოთ რასის, პოსტ-კოლონიალიზმის, საკუთრების, ქონების, ძალადობისა და კლასის ჩვენეულ აღქმას.
