ჯრუჭის მონასტერი
ჯრუჭის მონასტერი – XI ს. ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი, მდებარეობს საჩხერის მუნიციპალიტეტში, მდინარე ყვირილის მარჯვენა შენაკადის — ჯრუჭულას სათავეში, სოფელ ცხომარეთის მიდამოებში.
მონასტრის კედლებზე ლაპიდარული წარწერებია.
ჯრუჭის მონასტერი კულტურულ-საგანმანათლებლო საქმიანობის კერა იყო. აქ მოღვაწეობდნენ დიაკონ-მონაზონი მაქსიმე, რომელმაც გადაწერა იოანე ოქროპირის სწავლანი I785 (K №47); იოანე ზაქარიას ძე გაბაშვილი, რომელმაც გადაწერა სათნოებათა ყვავილი (K №61) და მამათა სწავლანი (K №64) 1788, იოანე სინელის კლემაქსი (K №55) და ა. შ; ბიბლიოფილი მიტროპოლიტი დავით ზურაბის ძე წერეთელი (H №№1516, 1670, 1671, 1683).
ჯრუჭის მონასტერში არსებობდა წიგნსაცავი, რომელიც მდიდრდებოდა შეწირულებით. მაგ. კათალიკოსმა იოსებმა 1765 შესწირა პალავრაში გადაწერილი (1040) ძვირფასი ხელნაწერი (H №1662), მიტროპოლიტმა ექვთიმე გელათელმა – იოანე სინელის კლემაქსი (H №1669) და სხვ. ჯრუჭის მონასტრიდან მოღწეულია მრავალი ხელნაწერი, რომელთაგან საყურადღებოა შატბერდის სახარება 936 (H-1660), პალავრის კრებული 1040 (H №1662), გოლგოთის სვინაქსარი 1156 (H-1661), ოთხთავი XI-XIIL სს. (H-№1667) და სხვ.
ლ. მენაბდე
ლიტერატურა
- მენაბდე ლ, ძველი ქართული კულტურის კერები, თბ., 1992.