ეზრა
(ახალი გვერდი: '''ეზრა''' (X ს.) — ჰიმნოგრაფი. ზოგი მეცნიერის (კ. [[კეკელიძე კორნელი...) |
|||
| (2 მომხმარებლების 7 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''ეზრა''' (X ს.) | + | '''ეზრა''' — (X ს.), ჰიმნოგრაფი. ზოგი მეცნიერის (კ. [[კეკელიძე კორნელი|კეკელიძე]], [[ინგოროყვა პავლე|პ. ინგოროყვა]]) ვარაუდით, ეზრა „[[გრიგოლ ხანძთელი|გრიგოლ ხანძთელის]] ცხოვრებაში“ მოხსენებული ეზრა ანჩელი [[ეპისკოპოსი|ეპისკოპოსია]]. უკანასკნელი კვლევა-ძიებით (ლ. ჯღამაია) ეზრა მიჩნეულია სინურ ხელნაწერებში დადასტურებულ ეზრა ქობულეანად. ამ თვალსაზრისის თანახმად, ეზრა X ს. 80-იანი წლებისთვის [[მღვდელი|მღვდელია]] და [[იოანე-ზოსიმე|იოანე-ზოსიმეს]] თანამოღვაწე. [[მიქაელ მოდრეკილი|მიქელ მოდრეკილის]] კრებულში შესულია ეზრას ერთადერთი [[საგალობელი]], მიძღვნილი ექვთიმე დიდი პალესტინელისადმი. ჩანს, ეს ნაწარმოები ეზრასთვის დაუკვეთიათ საგალობელის [[კიდურწერილობა|კიდურწერილობაში]] მოხსენებულ [[საურმაგი|საურმაგსა]] და მის ძეს მირეანს, რომელთა ვინაობა საბოლოოდ დადგენილი არ არის. |
| + | საგალობელი დაწერილია კანონის ფორმით, შეიცავს ცხრა გალობას. ძეგლის ენა გამოირჩევა ხატოვანი სიტყვა-თქმათა უჩვეულო სიუხვით. მას თავიდან ბოლომდე გასდევს ნათელი და ამაღლებული განწყობილების გამომხატველი ინტონაცია, რომელიც პირველსავე [[ტროპარი|ტროპარში]] მთელი სისრულით ვლინდება: „ეჰა შვენიერსა დღესა, დღესასწაულსა შენსა, ნეტარო მამაო ევთვიმი, ვითარცა ღრუბელი აეროვანი, დღეს ქუხს ეკლესიასა შინა ღმრთის მგალობელთა ხმითა შენთა მათ სულიერთა ღმრთისა სათნოვებათა, და ვითარცა სულნელთა საკუმეველთა სულნელებამან განგვასულნელნა დიდებულმან სახსენებელმან შენმან და შენ ჰსუფევ სურნელთა შინა სამოთხისათა“. საგალობელში ჩანს მაღალი პოეტური კულტურა და ავტორის ელვარე პოეტური ნიჭი. | ||
| − | + | ==ტექსტი და ლიტერატურა== | |
| − | ==ტექსტი და | + | * [[ინგოროყვა პავლე|პ. ინგოროყვა]], ძველი ქართული სასულიერო პოეზია, გვ. რნჱ-რჲმ; |
| − | * [[ინგოროყვა პავლე|პ. ინგოროყვა]], ძველი ქართული სასულიერო პოეზია, გვ. რნჱ-რჲმ; მისივე, თხზულებათა კრებული, III, 1965, გვ. 347-348; ძველი ქართული ლიტერატურის ქრესტომათია, I, 1946, გვ. 344-346; | + | * მისივე, თხზულებათა კრებული, III, 1965, გვ. 347-348; |
| + | * ძველი ქართული ლიტერატურის ქრესტომათია, I, 1946, გვ. 344-346; | ||
* ლ. ჯღამაია, მეათე საუკუნის ქართველი ჰიმნოგრაფები, მაცნე, 1973, N4, გვ. 51-56, 60-63. | * ლ. ჯღამაია, მეათე საუკუნის ქართველი ჰიმნოგრაფები, მაცნე, 1973, N4, გვ. 51-56, 60-63. | ||
| ხაზი 10: | ხაზი 12: | ||
[[ქართული მწერლობა: ლექსიკონი-ცნობარი]] | [[ქართული მწერლობა: ლექსიკონი-ცნობარი]] | ||
| − | + | [[კატეგორია: ქართული მწერლობა]] | |
| − | [[კატეგორია: | + | |
| − | + | ||
[[კატეგორია: ქართველი ჰიმნოგრაფები]] | [[კატეგორია: ქართველი ჰიმნოგრაფები]] | ||
| − | [[კატეგორია: | + | [[კატეგორია:ქართველი პოეტები]] |
| + | [[კატეგორია:სასულიერო პირები]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 17:24, 19 ოქტომბერი 2023 მდგომარეობით
ეზრა — (X ს.), ჰიმნოგრაფი. ზოგი მეცნიერის (კ. კეკელიძე, პ. ინგოროყვა) ვარაუდით, ეზრა „გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრებაში“ მოხსენებული ეზრა ანჩელი ეპისკოპოსია. უკანასკნელი კვლევა-ძიებით (ლ. ჯღამაია) ეზრა მიჩნეულია სინურ ხელნაწერებში დადასტურებულ ეზრა ქობულეანად. ამ თვალსაზრისის თანახმად, ეზრა X ს. 80-იანი წლებისთვის მღვდელია და იოანე-ზოსიმეს თანამოღვაწე. მიქელ მოდრეკილის კრებულში შესულია ეზრას ერთადერთი საგალობელი, მიძღვნილი ექვთიმე დიდი პალესტინელისადმი. ჩანს, ეს ნაწარმოები ეზრასთვის დაუკვეთიათ საგალობელის კიდურწერილობაში მოხსენებულ საურმაგსა და მის ძეს მირეანს, რომელთა ვინაობა საბოლოოდ დადგენილი არ არის.
საგალობელი დაწერილია კანონის ფორმით, შეიცავს ცხრა გალობას. ძეგლის ენა გამოირჩევა ხატოვანი სიტყვა-თქმათა უჩვეულო სიუხვით. მას თავიდან ბოლომდე გასდევს ნათელი და ამაღლებული განწყობილების გამომხატველი ინტონაცია, რომელიც პირველსავე ტროპარში მთელი სისრულით ვლინდება: „ეჰა შვენიერსა დღესა, დღესასწაულსა შენსა, ნეტარო მამაო ევთვიმი, ვითარცა ღრუბელი აეროვანი, დღეს ქუხს ეკლესიასა შინა ღმრთის მგალობელთა ხმითა შენთა მათ სულიერთა ღმრთისა სათნოვებათა, და ვითარცა სულნელთა საკუმეველთა სულნელებამან განგვასულნელნა დიდებულმან სახსენებელმან შენმან და შენ ჰსუფევ სურნელთა შინა სამოთხისათა“. საგალობელში ჩანს მაღალი პოეტური კულტურა და ავტორის ელვარე პოეტური ნიჭი.
[რედაქტირება] ტექსტი და ლიტერატურა
- პ. ინგოროყვა, ძველი ქართული სასულიერო პოეზია, გვ. რნჱ-რჲმ;
- მისივე, თხზულებათა კრებული, III, 1965, გვ. 347-348;
- ძველი ქართული ლიტერატურის ქრესტომათია, I, 1946, გვ. 344-346;
- ლ. ჯღამაია, მეათე საუკუნის ქართველი ჰიმნოგრაფები, მაცნე, 1973, N4, გვ. 51-56, 60-63.
