რაპალოს ხელშეკრულება 1920
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''რაპალოს ხელშეკრულება 1920''' – ხელი მოაწერეს 1920 წლის 12 ნოემბერს [[იტალია|იტალიის]] ქალაქ რაპალოში. განისაზღვრა იტალია-იუგოსლავიას შორის ახალი საზღვარი. ვინაიდან 1919 [[პარიზის საზავო კონფერენცია 1919-20|პარიზის საზავო კონფერენცია]]ზე იტალიის მხარის პრეტენზიები ვერ დაკმაყოფილდა, კერძოდ, [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]]ს [[ანტანტა|ანტანტის]] სასარგებლოდ მასში მონაწილეობისათვის იტალიამ მოითხოვდა დალმაციას | + | '''რაპალოს ხელშეკრულება 1920''' – ხელი მოაწერეს 1920 წლის 12 ნოემბერს [[იტალია|იტალიის]] ქალაქ რაპალოში. განისაზღვრა იტალია-იუგოსლავიას შორის ახალი საზღვარი. ვინაიდან 1919 [[პარიზის საზავო კონფერენცია 1919-20|პარიზის საზავო კონფერენცია]]ზე იტალიის მხარის პრეტენზიები ვერ დაკმაყოფილდა, კერძოდ, [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]]ს [[ანტანტა|ანტანტის]] სასარგებლოდ მასში მონაწილეობისათვის იტალიამ მოითხოვდა დალმაციას, რიეკას და ყოფილი ავსტრია-უნგრეთის სხვა ნაწილებს, იტალიის მიერ რიეკას [[ოკუპაცია|ოკუპირებამ]] გაამწვავა იტალია-იუგოსლავიის [[კონფლიქტი]]. მაგრამ „დიდი სამეულის“ ([[აშშ]], [[საფრანგეთი]] და ინგლისი) ზემოქმედებით ურთიერთობა დარეგულირდა და იტალიამ მიიღო საფრანგეთის მიერ შემუშავებული საზავო პირობები. რაპალოს ხელშეკრულების თანახმად, იტალიამ მიიღო მთელი ისტრია (ტრიესტით და პულით), ოპატია – სანაპირო ზოლი რიეკამდე. პორტი ზადარი გამოცხადდა თავისუფალ ქალაქად იტალიის სუვერენობით. დალმაციის კუნძულები: ცრესი, ლოშინი, ლასტოევო და პალაგრუჯა გადაეცა იტალიას,ხოლო რიეკის ოლქი გამოცხადდა დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ. ორივე მხარემ აიღო ვალდებულება, დაეცვა [[სენ-ჟერმენის საზავო ხელშეკრულება 1919|სენ-ჟერმენის]] და [[ტრიანონის საზავო ხელშეკრულება 1920|ტრიანონის სამშვიდობო ხელშეკრულებები]]. თვალყური ედევნებინა ავსტრიისა და უნგრეთის საგარეო პოლიტიკისათვის (განსაკუთრებით ჰაბსბურგთა რესტავრაციის შესაძლებლობების აღკვეთა). იტალიის მიერ მიღებული ტერიტორიის მოსახლეობის 70% სლავური იყო. რაპალოს ხელშეკრულება გადაისინჯა 1947 პარიზის საზავო მოლაპარაკებით. |
მიმდინარე ცვლილება 22:35, 30 სექტემბერი 2024 მდგომარეობით
რაპალოს ხელშეკრულება 1920 – ხელი მოაწერეს 1920 წლის 12 ნოემბერს იტალიის ქალაქ რაპალოში. განისაზღვრა იტალია-იუგოსლავიას შორის ახალი საზღვარი. ვინაიდან 1919 პარიზის საზავო კონფერენციაზე იტალიის მხარის პრეტენზიები ვერ დაკმაყოფილდა, კერძოდ, პირველ მსოფლიო ომშის ანტანტის სასარგებლოდ მასში მონაწილეობისათვის იტალიამ მოითხოვდა დალმაციას, რიეკას და ყოფილი ავსტრია-უნგრეთის სხვა ნაწილებს, იტალიის მიერ რიეკას ოკუპირებამ გაამწვავა იტალია-იუგოსლავიის კონფლიქტი. მაგრამ „დიდი სამეულის“ (აშშ, საფრანგეთი და ინგლისი) ზემოქმედებით ურთიერთობა დარეგულირდა და იტალიამ მიიღო საფრანგეთის მიერ შემუშავებული საზავო პირობები. რაპალოს ხელშეკრულების თანახმად, იტალიამ მიიღო მთელი ისტრია (ტრიესტით და პულით), ოპატია – სანაპირო ზოლი რიეკამდე. პორტი ზადარი გამოცხადდა თავისუფალ ქალაქად იტალიის სუვერენობით. დალმაციის კუნძულები: ცრესი, ლოშინი, ლასტოევო და პალაგრუჯა გადაეცა იტალიას,ხოლო რიეკის ოლქი გამოცხადდა დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ. ორივე მხარემ აიღო ვალდებულება, დაეცვა სენ-ჟერმენის და ტრიანონის სამშვიდობო ხელშეკრულებები. თვალყური ედევნებინა ავსტრიისა და უნგრეთის საგარეო პოლიტიკისათვის (განსაკუთრებით ჰაბსბურგთა რესტავრაციის შესაძლებლობების აღკვეთა). იტალიის მიერ მიღებული ტერიტორიის მოსახლეობის 70% სლავური იყო. რაპალოს ხელშეკრულება გადაისინჯა 1947 პარიზის საზავო მოლაპარაკებით.
