ჟოლიო-კიური ფრედერიკ
| (ერთი მომხმარებლის 2 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
'''ფრედერიკ ჟოლიო-კიური''' – (ფრანგ. Jean Frédéric Joliot-Curie, 1900 - 1958), ფრანგი ფიზიკოსი და ქიმიკოსი. | '''ფრედერიკ ჟოლიო-კიური''' – (ფრანგ. Jean Frédéric Joliot-Curie, 1900 - 1958), ფრანგი ფიზიკოსი და ქიმიკოსი. | ||
| − | + | [[ფაილი:Ireno fe federiki.PNG|thumb|ირენი და ფრედერიკ ჟოლიო-კიური, 1940 წელი]] | |
ფრედერიკ ჟოლიო დაიბადა პარიზში 1900 წლის 19 მარტს. საშუალო სკოლა პარიზში დაამთავრა, შემდეგ შევიდა ქიმიის და ფიზიკის სკოლაში, 1923 წელს მიიღო ინჟინრის დიპლომი. სწავლის დამთავრების შემდეგ არმიაში გაიწვიეს. სამხედრო სამსახურის დამთავრების შემდეგ მუშაობდა ლუქსემბურგის მძიმე მრეწველობის საწარმოებში, 1925 წელს დაბრუნდა პარიზში და მუშაობა დაიწყო მარია სკლოდოვსკა-კიურის რადიუმის ინსტიტუტში პრეპარატორის თანამდებობაზე მუშაობა დაიწყო ახალგაზრდა ფიზიკო-ქიმიკოსმა ფრედერიკ ჟოლიომ. აქ გაეცნო რადიოაქტიური გაზომვების მეთოდებს. 1926 წელს ცოლად შეირთო მარიას ქალიშვილი ირენ კიური, რომელიც დედამისის ხელმძღვანელობით მუშაობდა ინსტიტუტში. ამის შემდეგ ფრედერიკი და ირენი ერთად მუშაობდნენ ძლიერი რადიოაქტიური პრეპარატების მიღების მეთოდების სრულყოფაში. 1930 წელს ფრედერიკმა დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია. ამავე დროს მუშაობდა ვილსონის კამერის სრულყოფისათვის, შექმნა მისი რამდენიმე სახეობა, ამ კამერას მეუღლეები იყენებდნენ ნეიტრალური გამოსხივების თვისებების გამოკვლევაში ცოლ-ქმარი ჟოლიო-კიურები შემდგომი ერთობლივი მუშაობით მივიდნენ ხელოვნური რადიოაქტივობის აღმოჩენამდე, რისთვისაც 1935 წელს [[ნობელის პრემია]] მიენიჭათ. | ფრედერიკ ჟოლიო დაიბადა პარიზში 1900 წლის 19 მარტს. საშუალო სკოლა პარიზში დაამთავრა, შემდეგ შევიდა ქიმიის და ფიზიკის სკოლაში, 1923 წელს მიიღო ინჟინრის დიპლომი. სწავლის დამთავრების შემდეგ არმიაში გაიწვიეს. სამხედრო სამსახურის დამთავრების შემდეგ მუშაობდა ლუქსემბურგის მძიმე მრეწველობის საწარმოებში, 1925 წელს დაბრუნდა პარიზში და მუშაობა დაიწყო მარია სკლოდოვსკა-კიურის რადიუმის ინსტიტუტში პრეპარატორის თანამდებობაზე მუშაობა დაიწყო ახალგაზრდა ფიზიკო-ქიმიკოსმა ფრედერიკ ჟოლიომ. აქ გაეცნო რადიოაქტიური გაზომვების მეთოდებს. 1926 წელს ცოლად შეირთო მარიას ქალიშვილი ირენ კიური, რომელიც დედამისის ხელმძღვანელობით მუშაობდა ინსტიტუტში. ამის შემდეგ ფრედერიკი და ირენი ერთად მუშაობდნენ ძლიერი რადიოაქტიური პრეპარატების მიღების მეთოდების სრულყოფაში. 1930 წელს ფრედერიკმა დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია. ამავე დროს მუშაობდა ვილსონის კამერის სრულყოფისათვის, შექმნა მისი რამდენიმე სახეობა, ამ კამერას მეუღლეები იყენებდნენ ნეიტრალური გამოსხივების თვისებების გამოკვლევაში ცოლ-ქმარი ჟოლიო-კიურები შემდგომი ერთობლივი მუშაობით მივიდნენ ხელოვნური რადიოაქტივობის აღმოჩენამდე, რისთვისაც 1935 წელს [[ნობელის პრემია]] მიენიჭათ. | ||
მიმდინარე ცვლილება 22:46, 14 იანვარი 2025 მდგომარეობით
ფრედერიკ ჟოლიო-კიური – (ფრანგ. Jean Frédéric Joliot-Curie, 1900 - 1958), ფრანგი ფიზიკოსი და ქიმიკოსი.
ფრედერიკ ჟოლიო დაიბადა პარიზში 1900 წლის 19 მარტს. საშუალო სკოლა პარიზში დაამთავრა, შემდეგ შევიდა ქიმიის და ფიზიკის სკოლაში, 1923 წელს მიიღო ინჟინრის დიპლომი. სწავლის დამთავრების შემდეგ არმიაში გაიწვიეს. სამხედრო სამსახურის დამთავრების შემდეგ მუშაობდა ლუქსემბურგის მძიმე მრეწველობის საწარმოებში, 1925 წელს დაბრუნდა პარიზში და მუშაობა დაიწყო მარია სკლოდოვსკა-კიურის რადიუმის ინსტიტუტში პრეპარატორის თანამდებობაზე მუშაობა დაიწყო ახალგაზრდა ფიზიკო-ქიმიკოსმა ფრედერიკ ჟოლიომ. აქ გაეცნო რადიოაქტიური გაზომვების მეთოდებს. 1926 წელს ცოლად შეირთო მარიას ქალიშვილი ირენ კიური, რომელიც დედამისის ხელმძღვანელობით მუშაობდა ინსტიტუტში. ამის შემდეგ ფრედერიკი და ირენი ერთად მუშაობდნენ ძლიერი რადიოაქტიური პრეპარატების მიღების მეთოდების სრულყოფაში. 1930 წელს ფრედერიკმა დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია. ამავე დროს მუშაობდა ვილსონის კამერის სრულყოფისათვის, შექმნა მისი რამდენიმე სახეობა, ამ კამერას მეუღლეები იყენებდნენ ნეიტრალური გამოსხივების თვისებების გამოკვლევაში ცოლ-ქმარი ჟოლიო-კიურები შემდგომი ერთობლივი მუშაობით მივიდნენ ხელოვნური რადიოაქტივობის აღმოჩენამდე, რისთვისაც 1935 წელს ნობელის პრემია მიენიჭათ.
მალე ფრედერიკმა დაიკავა კათედრა პარიზის უნივერსიტეტის ზუსტი მეცნიერების ·ფაკულტეტზე და ბირთვული ქიმიის კათედრა კოლეჯ დე ფრანსში (1937). აქ მან ჩამოაყალიბა ბირთვული ქიმიის ლაბორატორია. ფრედერიკ ჟოლიო-კიურიმ გამოიკვლია პროცესები, რომლებიც ურანში მიმდინარეობს ნეიტრონების მოქმედების გავლენით, აღმოაჩინა ბირთვული წარმოშობის ძალიან დიდი ენერგიების მიღების შესაძლებლობანი., პერენთან ერთად დაამუშავა და დააპატენტა პირველი ატომური რეაქტორის კონსტრუქციის პროექტი, რომლის აგებასაც II მსოფლიო ომმა შეუშალა ხელი.
ოკუპაციის დროს ჟოლიო ჰიტლერელებმა მძიმე წყლის მთელი მარაგის დამალვისათვის დააპატიმრეს, მძიმე წყალი ატომური რეაქტორისათვის იყო საჭირო. მან არ გასცა იმ გემის სახელწოდება, რომლითაც მძიმე წყალი კანადაში გადაიტანეს. ომის შემდეგ 1947 წელს მას დაავალეს ბირთვული კვლევის ორგანიზებული ცენტრის ხელმძღვანელობა. მეთაურობდა ატომური ენერგიის უმაღლეს კომისარიატს. ირენთან ერთად აქტიურად მონაწილეობდა ევროპაში პირველი ატომური რეაქტორის გაშვებაში.
1949 წელს შედის მშვიდობის მომხრეთა საფრანგეთის ორგანიზაციის წევრად, შემდეგ ირჩევენ მსოფლიოს მშვიდობის საბჭოს თავმჯდომარედ. თავისი მოღვაწეობის და მშვიდობის განმტკიცების საქმეში დამსახურებისათვის 1951 წელს მას მიანიჭეს მშვიდობის საერთაშორისო ლენინური პრემია.
1954 წელს სორბონაში საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიის საზეიმო სდომაზე ხელოვნური რადიოაქტივობის აღმოჩენის 20 წლისთავთან დაკავშირებით ცოლ-ქმარ ფრედერიკ და ირენ ჟოლიოებს გადაეცათ დამსახურების ყველაზე მაღალი ნიშანი – ლავუაზიეს მედალი.
ირენ კიურის გარდაცვალების შემდეგ ფრედერიკმა თავის თავზე აიღო ბირთვული ფიზიკის კათედრის ხელმძღვანელობა პარიზის უნივერსიტეტში.
იყო მრავალი უნივერსიტეტის, მათ შორის ვარშავის უნივერსიტეტის დოქტორი.
ირენ და ფრედერიკ ჟოლიო-კიური გულისხმიერებას არ აკლებდნენ პოლონელ ახალგაზრდა მეცნიერებს, რომლებიც მათ ლაბორატორიაში მუშაობდნენ. ირენ კიური მრავალჯერ ეწვია პოლონეთს.
