სამხედრო-საჰაერო ძალები
Labashidze (განხილვა | წვლილი) (→წყარო) |
(→წყარო) |
||
| (ერთი მომხმარებლის 2 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''სამხედრო-საჰაერო ძალები''' - (ზოგ სახელმწიფოში – [[სამხედრო ავიაცია]]), [[შეიარაღებული | + | '''სამხედრო-საჰაერო ძალები''' - (ზოგ [[სახელმწიფო|სახელმწიფოში]] – [[სამხედრო ავიაცია]]), [[შეიარაღებული ძალების სახეობა]], რომელიც განკუთვნილია სხვა სახეობებთან ერთობლივი მოქმედებისათვის მოწინააღმდეგის საავიაციო, სახმელეთო და საზღვაო დაჯგუფებების გასანადგურებლად, მისი სამხედრო-ეკონომიკური პოტენციალის ძირის გამოთხრისთვის, სახელმწიფო და სამხედრო მმართველობის, ლოგისტიკის და ტრანსპორტის მუშაობის დეზორგანიზაციისათვის. აგრეთვე საკუთარი სახმელეთო [[ჯარები]]ს და [[ფლოტი]]ს ძალების მხარდაჭერისთვის, [[საჰაერო დესანტი|საჰაერო დესანტის]] გადასხმის, [[საჰაერო დაზვერვა|საჰაერო დაზვერვისა]] და საჰაერო გადაზიდვებისათვის. |
| − | სამხედრო | + | ზოგი ქვეყნის სამხედრო-საჰაერო ძალების შემადგენლობაში შედის საჰაერო თავდაცვის შენაერთები და ნაწილები, რომლებიც მოწინააღმდეგის საჰაერო [[შეტევა (სამხედრო ტერმინი)|შეტევებისგან]] იცავენ ქვეყნის ადმინისტრაციულ, სამრეწველო ცენტრებს და რაიონებს, [[შეიარაღებული ძალები|შეიარაღებული ძალების]] დაჯგუფებებს, მნიშვნელოვან სამხედრო და სხვა ობიექტებს. |
| − | 1911 წელს [[იტალია]]მ პირველმა გამოიყენა [[ | + | ჩვეულებრივ, სამხედრო-საჰაერო ძალები მოიცავს სამხედრო მმართველობის, [[ავიაცია|ავიაციის]] გვარეობის ([[ბომბდამშენი ავიაცია]], [[გამანადგურებელ-ბომბდამშენი]] ავიაცია, გამანადგურებელი ავიაცია, [[მოიერიშე ავიაცია]], [[სადაზვერვო ავიაცია]], სამხედრო-სატრანსპორტო ავიაცია), საჰაერო თავდაცვის [[ჯარების გვარეობა|ჯარების გვარეობის]] (საზენიტო სარაკეტო [[ჯარები]], რადიოტექნიკური ჯარები) ორგანოებს, [[სპეციალური ჯარები|სპეციალურ ჯარებს]], ლოგისტიკის ნაწილებს და დაწესებულებებს, სხვა ნაწილებს, დაწესებულებებსა და ორგანიზაციებს. |
| + | |||
| + | სამხედრო დანიშნულების პირველი [[თვითმფრინავი|თვითმფრინავები]] XX საუკუნის დამდეგს გაჩნდა. [[საფრანგეთი]]ს (1909), [[რუსეთი]]ს (1910) და სხვა ქვეყნების სამხედრო სამინისტროებმა დაიწყეს თვითმფრინავების შეძენა და სამხედრო მფრინავთა კადრების მომზადება. 1911 წელს [[იტალია]]მ პირველმა გამოიყენა ავიაცია [[მოწინააღმდეგე (სამხედრო ტერმინი)|მოწინააღმდეგის]] ჯარების დაზვერვისა და [[დაბომბვა|დაბომბვისათვის]]. [[პირველი მსოფლიო ომი 1914–18|I მსოფლიო ომი]]ს დასაწყისში [[ავსტრია]]-[[უნგრეთი|უნგრეთს]] ჰქონდა 65 სამხედრო თვითმფრინავი, [[გერმანია]]ს – 232, რუსეთს 263, საფრანგეთს – 156. [[ომი]]ს წლებში მეომარი ქვეყნების თვითმფრინავების საერთო რაოდენობა 12-ჯერ გაიზარდა. ცალკე გამოიყო ავიაციის გვარეობები: სადაზვერვო, გამანადგურებელი, [[ბომბდამშენი]]. | ||
| + | |||
| + | [[საავიაციო ტექნიკა|საავიაციო ტექნიკის]] რაოდენობრივმა და თვისებრივმა განვითარებამ გააძლიერა ავიაციის როლი სამხედრო [[ოპერაცია (სამხედრო ტერმინი)|ოპერაციებში]]. სულ უფრო მეტი მნიშვნელობა ენიჭებოდა ჰაერში უპირატესობისათვის [[ბრძოლა|ბრძოლას]]. | ||
| + | |||
| + | სახელმწიფოთა უმრავლესობის სამხედრო-საჰაერო ძალები მოიცავენ საავიაციო [[სარდლობა|სარდლობებს]], რომლებიც აერთიანებენ ტაქტიკური გამანადგურებლების, მოიერიშეების, სადაზვერვო, სამხედრო-სატრანსპორტო თვითმფრინავების და [[ვერტმფრენი|ვერტმფრენების]] შენაერთებს და ნაწილებს, ხოლო [[აშშ|შეერთებული შტატების]], [[დიდი ბრიტანეთი|დიდი ბრიტანეთის]], საფრანგეთის სამხედრო-საჰაერო ძალები – აგრეთვე [[სტრატეგიული ავიაცია|სტრატეგიული ავიაციისა]] და [[ბალისტიკური რაკეტა|ბალისტიკური რაკეტების]] შენაერთებს. შეერთებულ შტატებს საავიაციო სარდლობები და სამხედრო-საჰაერო ძალები ჰყავს მსოფლიოს სხვადასხვა რაიონში. აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები [[ევროპა]]ში შეადგენს [[ნატო (ორგანიზაცია)|ნატოს]] გაერთიანებული სამხედრო-საჰაერო ძალების საფუძველს. | ||
| ხაზი 10: | ხაზი 16: | ||
[[კატეგორია:შეიარაღებული ძალები]] | [[კატეგორია:შეიარაღებული ძალები]] | ||
[[კატეგორია:სამხედრო-საჰაერო ძალები]] | [[კატეგორია:სამხედრო-საჰაერო ძალები]] | ||
| − | [[კატეგორია: | + | [[კატეგორია:შეიარაღებული ძალების სახეობები]] |
მიმდინარე ცვლილება 16:30, 7 ივნისი 2018 მდგომარეობით
სამხედრო-საჰაერო ძალები - (ზოგ სახელმწიფოში – სამხედრო ავიაცია), შეიარაღებული ძალების სახეობა, რომელიც განკუთვნილია სხვა სახეობებთან ერთობლივი მოქმედებისათვის მოწინააღმდეგის საავიაციო, სახმელეთო და საზღვაო დაჯგუფებების გასანადგურებლად, მისი სამხედრო-ეკონომიკური პოტენციალის ძირის გამოთხრისთვის, სახელმწიფო და სამხედრო მმართველობის, ლოგისტიკის და ტრანსპორტის მუშაობის დეზორგანიზაციისათვის. აგრეთვე საკუთარი სახმელეთო ჯარების და ფლოტის ძალების მხარდაჭერისთვის, საჰაერო დესანტის გადასხმის, საჰაერო დაზვერვისა და საჰაერო გადაზიდვებისათვის.
ზოგი ქვეყნის სამხედრო-საჰაერო ძალების შემადგენლობაში შედის საჰაერო თავდაცვის შენაერთები და ნაწილები, რომლებიც მოწინააღმდეგის საჰაერო შეტევებისგან იცავენ ქვეყნის ადმინისტრაციულ, სამრეწველო ცენტრებს და რაიონებს, შეიარაღებული ძალების დაჯგუფებებს, მნიშვნელოვან სამხედრო და სხვა ობიექტებს.
ჩვეულებრივ, სამხედრო-საჰაერო ძალები მოიცავს სამხედრო მმართველობის, ავიაციის გვარეობის (ბომბდამშენი ავიაცია, გამანადგურებელ-ბომბდამშენი ავიაცია, გამანადგურებელი ავიაცია, მოიერიშე ავიაცია, სადაზვერვო ავიაცია, სამხედრო-სატრანსპორტო ავიაცია), საჰაერო თავდაცვის ჯარების გვარეობის (საზენიტო სარაკეტო ჯარები, რადიოტექნიკური ჯარები) ორგანოებს, სპეციალურ ჯარებს, ლოგისტიკის ნაწილებს და დაწესებულებებს, სხვა ნაწილებს, დაწესებულებებსა და ორგანიზაციებს.
სამხედრო დანიშნულების პირველი თვითმფრინავები XX საუკუნის დამდეგს გაჩნდა. საფრანგეთის (1909), რუსეთის (1910) და სხვა ქვეყნების სამხედრო სამინისტროებმა დაიწყეს თვითმფრინავების შეძენა და სამხედრო მფრინავთა კადრების მომზადება. 1911 წელს იტალიამ პირველმა გამოიყენა ავიაცია მოწინააღმდეგის ჯარების დაზვერვისა და დაბომბვისათვის. I მსოფლიო ომის დასაწყისში ავსტრია-უნგრეთს ჰქონდა 65 სამხედრო თვითმფრინავი, გერმანიას – 232, რუსეთს 263, საფრანგეთს – 156. ომის წლებში მეომარი ქვეყნების თვითმფრინავების საერთო რაოდენობა 12-ჯერ გაიზარდა. ცალკე გამოიყო ავიაციის გვარეობები: სადაზვერვო, გამანადგურებელი, ბომბდამშენი.
საავიაციო ტექნიკის რაოდენობრივმა და თვისებრივმა განვითარებამ გააძლიერა ავიაციის როლი სამხედრო ოპერაციებში. სულ უფრო მეტი მნიშვნელობა ენიჭებოდა ჰაერში უპირატესობისათვის ბრძოლას.
სახელმწიფოთა უმრავლესობის სამხედრო-საჰაერო ძალები მოიცავენ საავიაციო სარდლობებს, რომლებიც აერთიანებენ ტაქტიკური გამანადგურებლების, მოიერიშეების, სადაზვერვო, სამხედრო-სატრანსპორტო თვითმფრინავების და ვერტმფრენების შენაერთებს და ნაწილებს, ხოლო შეერთებული შტატების, დიდი ბრიტანეთის, საფრანგეთის სამხედრო-საჰაერო ძალები – აგრეთვე სტრატეგიული ავიაციისა და ბალისტიკური რაკეტების შენაერთებს. შეერთებულ შტატებს საავიაციო სარდლობები და სამხედრო-საჰაერო ძალები ჰყავს მსოფლიოს სხვადასხვა რაიონში. აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები ევროპაში შეადგენს ნატოს გაერთიანებული სამხედრო-საჰაერო ძალების საფუძველს.
