ყელსაბამი
(→წყარო) |
|||
| ხაზი 16: | ხაზი 16: | ||
[[ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი]] | [[ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი]] | ||
| − | [[კატეგორია:ეთნოგრაფია]][[კატეგორია: | + | [[კატეგორია:ეთნოგრაფია]][[კატეგორია:სამკაული]] |
13:27, 13 ოქტომბერი 2016-ის ვერსია
ყელსაბამი - ყელის სამკაული.
სულხან-საბას მიხედვით მას „ფარღული“ ეწოდება. ყელსაბამი არის ოქროსი, ვერცხლის, თითბრის, სპილენძის (მოოქრული ან მოვერცხლილი). საქართველოს ტერიტორიაზე უძველესი ყელსაბამი აღმოჩენილია თრიალეთში, რომელიც ძვ.წ. XIX ს-ით თარიღდება.
საყოველთაოდაა ცნობილი ვანის, ახალგორის, მცხეთის, ქარელის, დუშეთის და საქართველოს სხვა რეგიონებში არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ყელსაბამები: ფრინველთა გამოსახულებით, კუს გამოსახულებით, ლომებიანი, გომბეშოებიანი, გრეხილით, გვარსით და ინკრუსტაციით შემკულნი.
საქართველოში ძალზე ტრადიციული იყო ვერცხლის ყელსაბამებიც. ცნობილია სვანური ყელსაბამი- „კებზარი“, მას XX საუკუნეებშიც ამზადებდნენ. კებზარის დამზადების ტექნიკა ტრადიციული და ძველისძველია. ახალციხეში ყელსაბამს „ჯიღ-ჯიღასა“ და „ბობღანდს“ უწოდებდნენ. ჯიღ-ჯიღა არის ყელსაბამის ქართული სახელი, რომელიც მესხეთ-ჯავახეთში შემოინახა.
ლიტერატურა
ლ. სოსელია, ოქრომჭედლობის შესწავლისათვის მესხეთში, კრებ.: მესხეთ-ჯავახეთი, 1972 მ.ბ.
