მურჯიკანი
(→წყარო) |
|||
| (ერთი მომხმარებლის ერთი შუალედური ვერსია არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''მურჯიკანი''' – ისტორიული სოფელი (ამჟამად ნასოფლარი) [[ჯავახეთი|ჯავახეთში]], ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს | + | '''მურჯიკანი''' – ისტორიული სოფელი (ამჟამად ნასოფლარი) [[ჯავახეთი|ჯავახეთში]], [[ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი|ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში]]. მდებარეობს მდინარე ჯავახეთის [[მტკვარი|მტკვრის]] მარცხენა სანაპიროზე, სოფლების, პტენისა და დილისკის მიჯნაზე. „გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი“ (XV ს.) მურჯიკანს სოფლად მოიხსენიებს ხერთვისის რაიონში (ახალციხის ლივა). |
| − | + | ====სახელწოდება==== | |
| + | აღნიშნული სოფლის მიხედვითაა წარმოქმნილი გვარი მურჯიკნელი, ოღონდ საბოლოოდ გარკვეული არ არის თვითონ სოფლის სახელწოდების შინაარსი, წარმომავლობა. | ||
| − | მურჯიკანი ორი [[სიტყვა|სიტყვისაგან]] შედგენილი ტოპონიმია. პირველი | + | ჯავახური [[დიალექტი]]სა და [[ტოპონიმიკა|ტოპონიმიკის]] მკვლევარი გრ. ბერიძე [[ტოპონიმი|ტოპონიმ]] მურჯიკანში გამოყოფს –ან გვაროვნულობის აღმნიშვნელ [[სუფიქსი|სუფიქს]] და მას ქავთარა-ან, ნადიბა-ან… ტიპის სახელად მიიჩნევს,(თუმცა რაიმე მტკიცების გარეშე). [[სამცხე|სამცხის]] ტოპონიმიის მკვლევარი მერ. ბერიძე მურჯიკანში ხედავს მურჯ- [[სიტყვა]]ს, რომელსაც თურმე ფალაური -კან||-აკან [[სუფიქსი]] პქონია დართული. მურჯ- ძირის რაობაზე იგი არაფერს გვეუბნება. |
| + | |||
| + | მურჯიკანი ორი [[სიტყვა|სიტყვისაგან]] შედგენილი ტოპონიმია. პირველი [[ფუძე (ლინგვისტიკა)|ფუძე]]ა მურჯა, რომელიც აღმოსავლეთ [[საქართველო]]ს მთიანეთში გავრცელებული მუჯა||მუნჯა სახელის ვარიანტი ჩანს (სიტყვა მუჯა, იგივე მუნჯა, | ||
მლაშე, ვეძა წყლის სინონიმია); მეორე ფუძეა კან-ი, რომელიც კარი-ს ფონეტიკური სახეცვლილება უნდა იყოს. თუ ჩვენი მოსაზრება სწორია, მაშინ მურჯიკანი (–მურჯი(ს) -კარი) უნდა ნიშნავდეს: „სოფელი, სადაც მურჯა წყალი გამოედინება“. „მლაშე მინერალურ წყაროებიანი ადგილი“, „მურჯების ხევი, მურჯების კარი“. (შეად. სოფლები დიდი და პატარა მურჯები, მურჯქვევიდან და თვით მურჯახეთ-ი). ყველა ეს ტოპონიმი მუჯა (→ მურჯა) სახელთან ჩანს დაკავშირებული. ამასთან უნდა უარვყოთ ჯავახეთური ტოპონიმის მურჯახეთის „ლურჯი ხევისაგან“ მომდინარეობის ვარაუდი, რომელიც სამეცნიერო ლიტერატურაში ჯერ კიდევ 50-იან წლებში იყო გამოთქმული. | მლაშე, ვეძა წყლის სინონიმია); მეორე ფუძეა კან-ი, რომელიც კარი-ს ფონეტიკური სახეცვლილება უნდა იყოს. თუ ჩვენი მოსაზრება სწორია, მაშინ მურჯიკანი (–მურჯი(ს) -კარი) უნდა ნიშნავდეს: „სოფელი, სადაც მურჯა წყალი გამოედინება“. „მლაშე მინერალურ წყაროებიანი ადგილი“, „მურჯების ხევი, მურჯების კარი“. (შეად. სოფლები დიდი და პატარა მურჯები, მურჯქვევიდან და თვით მურჯახეთ-ი). ყველა ეს ტოპონიმი მუჯა (→ მურჯა) სახელთან ჩანს დაკავშირებული. ამასთან უნდა უარვყოთ ჯავახეთური ტოპონიმის მურჯახეთის „ლურჯი ხევისაგან“ მომდინარეობის ვარაუდი, რომელიც სამეცნიერო ლიტერატურაში ჯერ კიდევ 50-იან წლებში იყო გამოთქმული. | ||
| ხაზი 10: | ხაზი 13: | ||
[[ქართულ ტოპონიმთა განმარტებით-ეტიმოლოგიური ლექსიკონი]] | [[ქართულ ტოპონიმთა განმარტებით-ეტიმოლოგიური ლექსიკონი]] | ||
[[კატეგორია:საქართველოს ისტორიული სოფლები]] | [[კატეგორია:საქართველოს ისტორიული სოფლები]] | ||
| − | [[კატეგორია: | + | [[კატეგორია:ნასოფლარები ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში]] |
[[კატეგორია:ნასოფლარები საქართველოში]] | [[კატეგორია:ნასოფლარები საქართველოში]] | ||
[[კატეგორია:ნასოფლარები სამცხე-ჯავახეთის მხარეში]] | [[კატეგორია:ნასოფლარები სამცხე-ჯავახეთის მხარეში]] | ||
[[კატეგორია:ნასოფლარები სამხრეთ საქართველოში]] | [[კატეგორია:ნასოფლარები სამხრეთ საქართველოში]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 09:42, 10 მაისი 2024 მდგომარეობით
მურჯიკანი – ისტორიული სოფელი (ამჟამად ნასოფლარი) ჯავახეთში, ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს მდინარე ჯავახეთის მტკვრის მარცხენა სანაპიროზე, სოფლების, პტენისა და დილისკის მიჯნაზე. „გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი“ (XV ს.) მურჯიკანს სოფლად მოიხსენიებს ხერთვისის რაიონში (ახალციხის ლივა).
[რედაქტირება] სახელწოდება
აღნიშნული სოფლის მიხედვითაა წარმოქმნილი გვარი მურჯიკნელი, ოღონდ საბოლოოდ გარკვეული არ არის თვითონ სოფლის სახელწოდების შინაარსი, წარმომავლობა.
ჯავახური დიალექტისა და ტოპონიმიკის მკვლევარი გრ. ბერიძე ტოპონიმ მურჯიკანში გამოყოფს –ან გვაროვნულობის აღმნიშვნელ სუფიქს და მას ქავთარა-ან, ნადიბა-ან… ტიპის სახელად მიიჩნევს,(თუმცა რაიმე მტკიცების გარეშე). სამცხის ტოპონიმიის მკვლევარი მერ. ბერიძე მურჯიკანში ხედავს მურჯ- სიტყვას, რომელსაც თურმე ფალაური -კან||-აკან სუფიქსი პქონია დართული. მურჯ- ძირის რაობაზე იგი არაფერს გვეუბნება.
მურჯიკანი ორი სიტყვისაგან შედგენილი ტოპონიმია. პირველი ფუძეა მურჯა, რომელიც აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთში გავრცელებული მუჯა||მუნჯა სახელის ვარიანტი ჩანს (სიტყვა მუჯა, იგივე მუნჯა, მლაშე, ვეძა წყლის სინონიმია); მეორე ფუძეა კან-ი, რომელიც კარი-ს ფონეტიკური სახეცვლილება უნდა იყოს. თუ ჩვენი მოსაზრება სწორია, მაშინ მურჯიკანი (–მურჯი(ს) -კარი) უნდა ნიშნავდეს: „სოფელი, სადაც მურჯა წყალი გამოედინება“. „მლაშე მინერალურ წყაროებიანი ადგილი“, „მურჯების ხევი, მურჯების კარი“. (შეად. სოფლები დიდი და პატარა მურჯები, მურჯქვევიდან და თვით მურჯახეთ-ი). ყველა ეს ტოპონიმი მუჯა (→ მურჯა) სახელთან ჩანს დაკავშირებული. ამასთან უნდა უარვყოთ ჯავახეთური ტოპონიმის მურჯახეთის „ლურჯი ხევისაგან“ მომდინარეობის ვარაუდი, რომელიც სამეცნიერო ლიტერატურაში ჯერ კიდევ 50-იან წლებში იყო გამოთქმული.
