ყიფიანი დავით
მ (მომხმარებელმა Masatiani გვერდი „დავით ყიფიანი“ გადაიტანა გვერდზე „ყიფიანი დავით“ გადამისამართ...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''ყიფიანი დავით''' (ფსევდონიმი „ქართლელი“ (1835-1892) | + | '''ყიფიანი დავით''' – (ფსევდონიმი „ქართლელი“ (1835-1892), პუბლიცისტი, კრიტიკოსი, პედაგოგი, მთარგმნელი. |
| + | |||
| + | სწავლობდა [[თბილისი|თბილისის]] კლასიკურ გიმნაზიაში, შემდეგ — პეტერბურგის უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე (1856-60). აქ დაუახლოვდა რუს რევოლუციონერ-დემოკრატებს (დობროლიუბოვს, ჩერნიშევსკის) და ჩაება განმათავისუფლებელ მოძრაობაში. ფლობდა რუსულ, გერმანულ, ფრანგულ და ინგლისურ ენებს. იყო ქართველ სამოციანელთა თანამოაზრე და [[ჭავჭავაძე ილია|ჭავჭავაძის]] ლიტერატურულ-საზოგადოებრივი ჯგუფის მოღვაწე, „[[საქართველოს მოამბე (ჟურნალი)|საქართველოს მოამბის]]“ ერთ-ერთი დამფუძნებელი და რედაქტორი. 1862 წ. თბილისში დააარსა ვაჟთა კერძო პანსიონი, სამეცნიერო ლიტერატურის [[ბიბლიოთეკა]]; მონაწილეობდა ხიზანთა საქმის მოწესრიგებაში, [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] დაარსებაში. მისი კორესპონდენციები, პუბლიცისტური წერილები და გამოკვლევები იბეჭდებოდა „საქართველოს მოამბესა“ და „[[დროება (გაზეთი)|დროებაში]]“. 1863 წ. გამოქვეყნებულ ფელეტონებში ჩამოაყალიბა ქართული პუბლიცისტიკის ამოცანები. გაბედულად ამხელდა ყოველგვარ ზნეობრივ სიმახინჯეს, სულიერ დაცემულობას, თანამემამულეებს რაზმავდა უსამართლობის წინააღმდეგ საბრძოლველად. მის ნაწერებში მიმოხილულია [[ქართული ენა|ქართული ენის]] განვითარების საკითხები, დაცულია თერგდალეულთა ესთეტიკურ-ენათმეცნიერული შეხედულებები. 1867 წ. [[წერეთელი გიორგი (პოეტი)|გ. წერეთელთან]] ერთად გამოსცა „ვეფხისტყაოსანი“. | ||
დ. ყიფიანმა თარგმნა ჟ. ზანდის „გრიბული“, შექსპირის „აურზაური არაფრის გამო“. | დ. ყიფიანმა თარგმნა ჟ. ზანდის „გრიბული“, შექსპირის „აურზაური არაფრის გამო“. | ||
| ხაზი 13: | ხაზი 15: | ||
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]] | [[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]] | ||
[[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]] | [[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]] | ||
| + | [[კატეგორია:ქართველი კრიტიკოსები]] | ||
| + | [[კატეგორია:ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები]] | ||
[[კატეგორია:ყიფიანები]] | [[კატეგორია:ყიფიანები]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 12:30, 16 ოქტომბერი 2023 მდგომარეობით
ყიფიანი დავით – (ფსევდონიმი „ქართლელი“ (1835-1892), პუბლიცისტი, კრიტიკოსი, პედაგოგი, მთარგმნელი.
სწავლობდა თბილისის კლასიკურ გიმნაზიაში, შემდეგ — პეტერბურგის უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე (1856-60). აქ დაუახლოვდა რუს რევოლუციონერ-დემოკრატებს (დობროლიუბოვს, ჩერნიშევსკის) და ჩაება განმათავისუფლებელ მოძრაობაში. ფლობდა რუსულ, გერმანულ, ფრანგულ და ინგლისურ ენებს. იყო ქართველ სამოციანელთა თანამოაზრე და ჭავჭავაძის ლიტერატურულ-საზოგადოებრივი ჯგუფის მოღვაწე, „საქართველოს მოამბის“ ერთ-ერთი დამფუძნებელი და რედაქტორი. 1862 წ. თბილისში დააარსა ვაჟთა კერძო პანსიონი, სამეცნიერო ლიტერატურის ბიბლიოთეკა; მონაწილეობდა ხიზანთა საქმის მოწესრიგებაში, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების დაარსებაში. მისი კორესპონდენციები, პუბლიცისტური წერილები და გამოკვლევები იბეჭდებოდა „საქართველოს მოამბესა“ და „დროებაში“. 1863 წ. გამოქვეყნებულ ფელეტონებში ჩამოაყალიბა ქართული პუბლიცისტიკის ამოცანები. გაბედულად ამხელდა ყოველგვარ ზნეობრივ სიმახინჯეს, სულიერ დაცემულობას, თანამემამულეებს რაზმავდა უსამართლობის წინააღმდეგ საბრძოლველად. მის ნაწერებში მიმოხილულია ქართული ენის განვითარების საკითხები, დაცულია თერგდალეულთა ესთეტიკურ-ენათმეცნიერული შეხედულებები. 1867 წ. გ. წერეთელთან ერთად გამოსცა „ვეფხისტყაოსანი“.
დ. ყიფიანმა თარგმნა ჟ. ზანდის „გრიბული“, შექსპირის „აურზაური არაფრის გამო“.
[რედაქტირება] ლიტერატურა
- ა. კალანდაძე, „საქართველოს მოამბე“, 1963.
