ჩვეულებრივი რემეზი
ჩვეულებრივი რემეზი (ლათ. Remiz pendulinus Linnaeus, 1758) – ფრინველი ბეღურასნაირთა რიგიდან.
- კლასი − ფრინველები (AVES)
- რიგი − ბეღურასნაირნი (Passeriformes)
- ოჯახი − წივწივასებრნი (Paridae)
- გვარი − რემეზი (Remiz)
ჩვეულებრივი რემეზი პატარა ზომის ფრინველია; ფრთა 50-60 მმ-ია, კუდი 40-50 მმ, ნისკარტი – 7-10 მმ, წონა – 8-12 გ. სქესობრივი დიმორფიზმი სიდიდესა და შეფერილობაში შეუმჩნეველია. ზრდასრული ფრინველის თავი ზემოდან და კისერი თეთრია, მორუხო ელფერით. შუბლი და ფართო ზოლები თავის გვერდებზე შავია. ზურგის ზემო ნაწილი მოჟანგისფრო-ქარცია, ხოლო წელისა და კუდზედა ბუმბულები უფრო მკრთალია და ჟანგმიწისფერ-ყვითელში გადადის. ფრთის პატარა მფარავები ჟანგისფერ-ქარცია, საშუალო და დიდი მფარავები – მურა, ღია მოქარცისფრო კიდეებითა და წვეროებით. ყელი და ჩიჩახვი მოთეთროა; მკერდი, მუცელი, კუდქვეშა ბუმბულები და სხეულის გვერდები ღია მოქარცისფროა, უფრო მუქი წინწკლებით მკერდსა და გვერდებზე. მურა ფერის პირველი რიგის მომქნევებზე ვიწრო, ხოლო მეორე რიგის მომქნევებზე ფართო ღია ფერის არშიებია. ნისკარტი მურაა, ხოლო ფეხები – შავი.
აღწერილია 10-13 ქვესახეობა. საქართველოში მოიპოვება ირანული ჩვეულებრივი რემეზი – R. p. menzbieri Sarudny, 1913 და კასპიის ჩვეულებრივი რემეზი – R. p. caspius Poelzam, 1872.
სარჩევი |
გავრცელება
სახეობის ბუდობის არეალი მოიცავს ევროპისა და აზიის ვიწრო ზოლს დასავლეთით ესპანეთის სამხრეთ-აღმოსავლეთი ნაწილიდან და საფრანგეთის ბისკაის უბის სანაპიროებიდან, ამურის შუა დინებამდე. არეალის ჩრდილოეთი საზღვარია – უნგრეთი, ავსტრია, გერმანიისა და პოლონეთის ცენტრალური რაიონები, კალუგა, ტამბოვი, ტიუმენი და იშიმი; სამხრეთით – ხმელთაშუა ზღვის სანაპიროები, თურქეთი, ამიერკავკასია, ჩრდილოეთი ირანი, დასავლეთი ჩინეთი, სამხრეთი მონგოლეთი. არეალის ჩრდილოეთი რაიონებიდან გადამფრენია, სამხრეთ ნაწილში – მობინადრე. ზამთარს ატარებს იტალიასა და ბალკანეთში, მცირე აზიაში, ერაყსა და ირანში, ტიანშანის დასავლეთ ნაწილში, ინდოეთის ოკეანის სანაპიროებამდე. საქართველოში ორივე ქვესახეობა მობუდარია, ზოგჯერ ზამთარსაც აქ ატარებენ.
ბიოტოპი
ბინადრობს შიდა წყალსატევების სანაპიროებთან ჭალის ტყეებში, ლერწმიანებსა და ლელიანში, ზოგჯერ წყლიდან მოშორებით, მშრალ ადგილებშიც.
გამრავლება
მონოგამიური ფრინველია. მცენარეული ბოჭკოებისა და სხვა მასალისაგან წნავს ტომრისმაგვარი ფორმის ბუდეს, მილისებური გვერდითი შესასვლელით. ბუდის კედლები ქეჩასავით რბილი და მოქნილია. იგი დაკიდებულია მეტწილად წყლის მხარეს გადახრილი ხის წვრილი შტოს ბოლოზე, წყლის ზედაპირიდან 2-3 მ-ისა და მეტ სიმაღლეზე. ზოგიერთი მონაცემების მიხედვით, წელიწადში ორჯერ უნდა მრავლდებოდეს; მაისიდან ივნისის ბოლომდე ნაპოვნია კრუხად მჯდომარე ფრინველი. დებს 5-10 კვერცხს. კრუხად ჯდება მხოლოდ დედალი. საინკუბაციო პერიოდი 13-14 დღეს გრძელდება.
კვება
რემეზის ძირითადი საკვებია პატარა ზომის მწერები, მათი ლარვები, აგრეთვე ობობები. მცირე რაოდენობით ჭამს მცენარეთა თესლებსაც.
მნიშვნელობა
კვების ხასიათის მიხედვით მეტად სასარგებლო ფრინველია.
