ავდ დალძახი

ავდ დალძახ-ი (ოს. Авд дæлдзæхы) – ოსური მითოლოგიის მეშვიდე მიწისქვეშეთი, სადაც ე. წ. დალიმონები (Дæлимонтæ – „ქვესკნელის სულები“) – ეშმაკები და ქაჯები – მკვიდრობენ.

ოსური წარმოდგენების თანახმად, მიწისქვეშეთი, ისევე როგორც ზეცა, შვიდი სფეროსგან შედგება, რომელთაგან ყველაზე საშინელი მეშვიდე მიწისქვეშეთია. ამიტომაც ოსებში განსაკუთრებით ულმობლად მიიჩნევა წყევლა: „შენ ჩაინთქე მეშვიდე მიწისქვეშეთში“, რაც ქაჯთა და ეშმაკთა ლუკმად გახდომის ტოლფასია.

ერთ-ერთი ნართული თქმულება („როგორ იქორწინა სოსლანმა ქოსერზე“) მოგვითხრობს: როცა ქოსერის კოშკმა სოსლანი წამის გაელვებაში ზეცაში აიყვანა, ქოსერმა მოატყუა იგი – თავად მიწაზე დარჩა. გაიგო რა ეს, სოსლანი გაბრაზდა და კოშკიდან ისეთი სიმძლავრით გადმოხტა, რომ მიწა გააპო და მეშვიდე მიწისქვეშეთში დემონებთან აღმოჩნდა, მაგრამ ამ უკანასკნელებს მოხერხებით დაუსხლტა და მიწაზე უვნებელი დაბრუნდა.

ლიტერატურა

• Нартовские сказания. Эпос осетинского народа. Книга 3. Владикавказ, 2005;
• Цгоев Х. Ф. Словарь осетинской мифологии и уклада жизни. Владикавказ, 2015.

წყარო

კავკასიის ხალხთა მითები და რიტუალები