ბავშვის ექსუდაციური ოტიტი

ბავშვის ექსუდაციური ოტიტი — ექსუდაციური ოტიტი უფრო ხშირად პატარა ასაკის პაციენტებს ემართება.

ყველაზე ხშირი შემთხვევები ვლინდება 2-4 წლამდე ასაკის ბავშვებში, წლის მანძილზე, 10-20 %, 7 წლის ასაკში – მხოლოდ 5% და 10 წლის ასაკში – 2-3 %. მაპროვოცირებელი ფაქტორებია: ტემპერატურა, მწეველი მშობლები, ბაღში სიარული. გასათვალისწინებელია რასობრივი ფაქტორიც (შავკანიან რასას უფრო იშვიათად ემართება ოტიტები).

ოტოსკოპიური სურათი: ექსუდაციური ოტიტი; კატარალური ოტიტი; ჩირქოვანი ოტიტი.

ასევე, აღსანიშნავია ოტიტების სიხშირის მატება ბოლო 30 წლის განმავლობაში რაც, ჩვენი აზრით, გარემოს დაბინძურებას უკავშირდება.

სიმპტომები

ექსუდაციური ოტიტის აღმოჩენა, როგორც წესი, შემთხვევით ხდება. ტკივილის არარსებობის გამო, ამ პათოლოგიის დიაგნოსტიკა ხდება რაიმე სხვა ჩივილის კვლევის დროს, მაგალითად, სმენის დაქვეითების. ჰიპოაკუზიის ხარისხი 20-40 დბ.– მდე არის გამოხატული. ბავშვებში ის, როგორც წესი, ორმხრივია. ზრდასრულ პაციენტებში შესაძლოა იყოს ცალმხრივიც.

მშობლები ამჩნევენ ბავშვის ქცევის შეცვლას, სკოლაში სწავლის ხარისხის გაუარესებას.

დიფერენციალური დიაგნოზი ოტოსკოპიით ისმება. სახეზე არის აშკარად ამღვრეული და გასქელებული დაფის აპკი. ტიმპანომეტრია ცხადყოფს შუა ყურში სითხის ან დაბალი წნევის არსებობას. აუდიომეტრიაზე ჩანს სმენის დაქვეითების ხარისხი.

დაავადების განვითარება

სპონტანური გამოჯანმრთელება

ანთებითი პროცესი თავისით ქრება, თუმცა ამას შესაძლოა დასჭირდეს კვირები, თვეები ან წლები. ექსუდაციური ოტიტი, უმრავლეს შემთხვევაში, თავისით იკურნება თუმცა, შესაძლოა დატოვოს გართულებები, კერძოდ:

— შიდა ყურზე – ვერტიგო. პატარებში ეს შეუმჩნევლად მიმდინარეობს;

— გახანგრძლივდეს და წლების მანძილზე აწუხებდეს პაციენტს;

— გამოიწვიოს პროცესის გამწვავება;

— გამოიწვიოს დაფის აპკის სკლეროზული დაზიანება.

მწვავე მორეციდივო ოტიტები

შეიძლება ჩაითვალოს, რომ ზოგიერთი მორეციდივო ოტიტი ექსუდაციური ოტიტების ინფიცირების შედეგად ვითარდება.

თუ პატარა პაციენტს, რომელსაც უკვე აქვს გაკეთებული ადენოიდექტომია, აწუხებს მორეციდივო მწვავე ოტიტები, აუცილებელია მას ჩაუტარდეს ოტოსკოპიური კვლევა რემისიის პერიოდში, რათა შემოწმდეს ქრონიკული ექსუდაციური პროცესი ხომ არ არის ამ რეციდივის მიზეზი.

ამ შემთხვევაში, დღის წესრიგში დგება დაფის აპკის შუნტირების საკითხი, რაც, დაფის ღრუს აერაციის შედეგად, უმეტეს შემთხვევაში, იწვევს პაციენტის განკურნებას.

ეს იმით აიხსნება, რომ შუა ყურში უარყოფითი წნევის გამო, ხშირია ცხვირ-ხახაში არსებული ინფექციის გადასვლა შუა ყურში, რაც, თავისთავად, ახდენს იქ მქონე ექსუდატის ინფიცირებას.

დაფის აპკის და სასმენი ძვლების დაზიანებები

შუა ყურის ქრონიკული ანთება ახდენს სამშრიანი დაფის აპკის შუა ნაწილის – არმირებული ნაწილის დაზიანებას. ეს ხდება, როგორც წესი, აპკის ზედა უკანა კვადრანტში, ე. წ. შრაპნელის მიდამოში. ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტის ნიშანი ასევე, არის ტიმპანოსკლეროზული მიდამოები დაფის აპკზე. ეს ცვლილება არანაირად არ ცვლის სმენის ხარისხს, თუმცა, როდესაც პროცესი უფრო წინ მიდის, სახეზეა დაფის აპკის მიერ გრდემლის და უზანგის დაშლა-ლიზისი. ამას უკვე სმენის სერიოზული დაზიანება მოსდევს თან.

თუ პროცესი უფრო შორს მიდის და დაფის აპკის ინვაგინაცია (ე. წ. რეტრაქციული ჯიბის წარმოქმნა) იწყება, ამ ადგილას დაგროვებული დესკვამაცია, უმეტესწილად, ქოლესტეატომური დაავადების განვითარების მიზეზი ხდება.

მკურნალობა

მკურნალობას, შესაძლოა, სმენის დაქვეითების და პროცესის გამწვავების თავიდან აცილება მოჰყვეს, მაგრამ ეს ანთებითი პროცესის პროგნოზს მაინც ვერ ცვლის. ანუ, შუა ყურის ანთებით-შეშუპებითი პროცესის მიმდინარეობა მაინც რჩება შეუსწავლელი.

მკურნალობის პრინციპები

— შუა ყურის აერაციის უზრუნველყოფა (ცხვირის ადგილობრივი მოქმედების სტეროიდული და არასტეროიდული საშუალებებით (Polydexa, Etacid, Palada);

— ადენოიდექტომია;

— ანთების საწინააღმდეგო მკურნალობა, სტეროიდული და არასტეროიდული, ჰომეოპათიური საშუალებებით (Medrol,Diclac, Cinnabsin);

შუა ყურის აერაცია

ტრანსტიმპანალური აერატორი

შუა ყურში მანკიერი წრის პრინციპით ჩამოყალიბებული ანთებითი პროცესის გაწყვეტის ერთადერთ საშუალებას აერაციის დაბრუნება წარმოადგენს. ევსტაქის მილის დისფუნქციის მიზეზი შესაძლოა იყოს მარტივი, მაგალითად: მაგარი სასის ანომალიური ანატომია, რაც ხშირი ექსუდაციური ოტიტების მიზეზი ხდება.

შუა ყურში განვითარებული ვაკუუმი, კოლაფსი, რომელიც აირთა ცვლას მოსდევს – ლორწოვანი გარსი შთანთქავს ჟანგბადს და ეს იწვევს ევსტაქის მილის კოლაფსს. ამას მოსდევს დაფის აპკის რეტრაქცია.

ამ წრის გარღვევა, როგორც ვთქვით, ტიმპანალური აერატორით შეიძლება, რაც გულისხმობს პარაცენტეზის შემდეგ, დაფის აპკში შუნტის-აერატორის ჩასმას, მიკროსკოპის კონტროლის ქვეშ.

აერატორების უამრავი ნაირსახეობიდან, შეგვიძლია ავირჩიოთ ის მოდელი, რომელიც უფრო მოგვწონს. მოდელი უნდა შეირჩეს იმის მიხედვით, რომელსაც უკეთ აიტანს ორგანიზმი. როგორც წესი, აერატორის ამოღება დაფის აპკიდან 10-12 თვეში ხდება. თუმცა, ზოგიერთი დაფის აპკი უფრო ადრე იშორებს უცხო სხეულს.

ერთ წელიწადზე მეტხანს ჩარჩენილი აერატორი, შესაძლოა, გახდეს ნარჩენი პერფორაციის მიზეზი, რაც ქრონიკული ოტიტის დროს პირიქით, სასარგებლო „გართულებაა“. როდესაც (რამდენიმე წელიწადში) ანთებითი პროცესი გაქრება, ამ პერფორაციის დახურვა მარტივი ტიმპანოპლასტიკით შეიძლება.

ადენოიდექტომია

ტრანსტიმპანალური აერატორის მუშაობის პრინციპი

ქრონიკული ოტიტის მკურნალობა, როგორც წესი, ამ ქირურგიული ჩარევით ყოველთვის შედეგიანია. 6-7 წლამდე ასაკში მას სისტემატურად ვაკეთებთ, როდესაც ოტიტების რაოდენობა წლის განმავლობაში 3-ზე მეტია. ამ ასაკის ზემოთ, აუცილებელია ცხვირ-ხახის დათვალიერება და ტაქტიკის ამის მიხედვით არჩევა.

ადენოიდექტომია ნიშნავს არა მარტო ადენოიდური ვეგეტაციის, როგორც ობსტრუქციის მიზეზის, მოშორებას, არამედ, ის ინფექციის წყაროს ლიკვიდაციაც არის.

ტონზილების ჰიპერტროფია, როდესაც მათი ზომა ცხვირ-ხახაშიც პრობლემას ქმნის, ადენოიდექტომიასთან ერთად, ტონზილექტომიის ჩვენებასაც წარმოადგენს.

თერაპიული მკურნალობა

ჩვენი პრაქტიკიდან გამომდინარე, ისევე როგორც ოტიტების დროს, 3 კვირიანი ადგილობრივი მოქმედების ანტიბიოტიკოთერაპია (Polydexa, Isofra) კორტიკოსტეროიდულ თერაპიასთან ერთად, 7 დღის განმავლობაში, კარგ შედეგებს იძლევა. ასევე, ეფექტურია ადგილობრივი სტეროიდის, Etacid spray-ს მოხმარება 3-4 თვის განმავლობაში. შეშუპების საწინააღმდეგო ჰომეოპათიური საშუალებები, ისეთი როგორიც არის Cinnabsin, რომელიც ადენოიდური ვეგეტაციის და ლორწოვანი გარსის შეშუპების შემცირებისათვის გამოიყენება, ძალიან ეფექტურია ერთი თვის მანძილზე. თუმცა, შესაძლო ხშირი რეციდივების ფონზე, ოპერაციული მკურნალობა საჭირო ხდება.

მკურნალობის ჩვენებები

მკურნალობის ჩვენებებს ვადგენთ გასინჯვის მონაცემებზე დაყრდნობით. ამ კუთხით არ არსებობს არანაირი დოგმა.

მნიშვნელოვანია ასაკი, სეზონი, ანამნეზი (რამდენი ოტიტი ჰქონდა) დაფის აპკის მდგომარეობა, სმენის დაქვეითების % და სოციალური დისკომფორტი (სწავლის პროცესში ხელის შეშლის დონე).

რა სახის მკურნალობა უტარდებოდა, იყო თუ არა ეს მკურნალობა ადეკვატური. რამდენად ინიცირებადია ეს ოტიტები და რამდენად სარისკოა ქრონიკული ჩირქოვანი ოტიტის ჩამოყალიბება.

როგორც წესი, ექსუდაციური ოტიტის დიაგნოზი, პირველ რიგში, თერაპიულ მკურნალობას ითვალისწინებს. თუ მისი დინამიკა უცვლელია და ხარისხობრივად არ არის შემაწუხებელი, შესაძლოა, მხოლოდ მეთვალყურეობით შემოვიფარგლოთ.

როდესაც თერაპიული მკურნალობა უშედეგოა და სმენის დაქვეითება მკვეთრად გამოხატულია, მაშინ პაციენტს ვთავაზობთ ქირურგიულ მკურნალობას. ამ ტერმინის ქვეშ იგულისხმება ადენოიდექტომია.

ასევე, შესაძლოა განვიხილოთ ე. წ. „შუნტირება“ ანუ, აერატორის ინსტალაცია დაფის აპკში. აერატორის ინსტალაცია განიხილება არა მარტო სმენის დიდი %-ით დაქვეითების დროს, არამედ ხშირი ოტიტების შემთხვევაშიც. აუცილებელია პაციენტის მშობლების ინფორმირება ამ პათოლოგიის სერიოზულობის შესახებ და გაფრთხილება გართულებებზე. ამით ჩვენ შეგვიძლია ადრეულ სტადიაზე ჩავერიოთ და თავიდან ავიცილოთ ადჰეზიური ან პერფორაციული ოტიტის ჩამოყალიბება.

NOTA BENE ექსუდაციური ოტიტი ბავშვებში, შესაძლოა დაიწყოს უეცრად და მიმდინარეობდეს სიმპტომების გარეშე ანუ უმტკივნეულოდ; მაგარი სასის ანომალიის შემთხვევაში, აუცილებელია ბავშვის ორმხრივი ოტოსკოპია; ექსუდაციური ოტიტის მკურნალობა მიზნად ისახავს, პირველ რიგში, რეციდივების გაიშვიათებას და სმენის დაქვეითების აღმოფხვრას;

წყარო

ოტო-რინო-ლარინგოლოგია და თავ-კისრის პათოლოგიები