თორაძე დავით
თორაძე დავით (გუგული) ალექსანდრეს ძე - (14. IV. 1922, თბილისი, – 6. XI. 1983, იქვე), ქართველი კომპოზიტორი. საქართველოს სახალხო არტისტი.
1937-39 თორაძე სწავლობდა თბილისის კონსერვატორიის საკომპოზიციო (ს. ბარხუდარიანის კლასი) და საფორტეპიანო (ა. ვირსალაძის კლასი) განყოფილებებზე. 1939-41 მოსკოვის კონსერვატორიაში (რ. გლიერის საკომპოზიციო კლასი). 1953-იდან იგი თბილისის კონსერვატორიის პედაგოგია (1973-იდან პროფესორი), 1962-68 საქართველოს კომპოზიტორთა კავშირის თავმჯდომარის მოადგილე.
თორაძე ძირითადად მუსიკალურ-თეატრალურ და სიმფონიურ ჟანრებში მოღვაწეობდა. მისი გამორჩეული ნაწარმოებებია: ოპერები – „მთების ძახილი“ (1947) და „ჩრდილოეთის პატარძალი“ (1958); ბალეტები – „გორდა“ (1949, სსრკ. სახ. პრემია 1951), რომელიც ყველაზე სარეპერტუარო ქართული ბალეტია და დღესაც იდგმება სცენაზე. „გორდა“ და „ჩრდილოეთის პატარძალი“ წარმოადგინეს ქართული ხელოვნების დეკადაზე მოსკოვში (1958), „გორდა“ აგრეთვე – უნგრეთში (1966) და პარიზში (1966), თეატრის გასტროლების დროს. მისი ბალეტებია აგრეთვე „მშვიდობისათვის“ (1953) და „მწირი“ (1977). (ამ ბალეტის მიხედვით შექმნილმა ტელეფილმმა მიიღო „გრანპრი“ საერთაშორისო კონკურსზე ნიუ-იორკში 1978), ოპერეტები – „ნათელა“ (1950) და „შურისმაძიებელი“ (1952); ორი სიმფონია (II „ქებათა ქება ნიკორწმინდას“ – 1968 თანამედროვე ქართული სიმფონიური მუსიკის თვალსაჩინო ნიმუში), საგუნდო სიმფონია „ქართული ხალხური ჩანამღერები“ (1974), საფორტეპიანო კონცერტი (1983), „აფრიკული ესკიზები“ – საესტრადო ორკესტრისათვის (1962), საესტრადო სიმღერები, კინომუსიკა ფილმებისათვის: „ჭირვეული მეზობლები“, „პალიასტომი“, „შეხვედრა წარსულთან“ „დღე უკანასკნელი დღე პირველი“ (დიდი პოპულარობა მოიპოვა ლირიკულ სიმღერამ „გზა მშვიდობისა“ ამ ფილმიდან), „კაცია ადამიანი?!“ და სხვ. (გ. ტორაძე)
