ლულუ (ოპერა)
ლულუ – ალბან ბერგის ოპერა.რომელიც მას დაუმთავრებელი დარჩა. ოპერას საფუძვლად დაედო ფრანკ ვედეკინდის დრამატული დილოგია.
ვოცეკისგან განსხვავებით, სადაც ბერგმა უპირატესობა ინსტრუმენტულ ფორმებს მიანიჭა, ლულუ ტრადიციულ საოპერო ფორმებს – არია, დუეტი, ანსამბლი – ეფუძნება. ამ ნაწარმოებში კომპოზიტორი მოცარტისეული, ე. წ. ნომრული საოპერო დრამატურგიის ტიპს ირჩევს. ამავდროულად, ოპერაში არსად გვხვდება სტილიზაცია, მაგრამ აქ არც ნეოკლასიცისტური ტიპის მოდელირების მეთოდია გამოყენებული. ოპერის მუსიკალური ენა აბსოლუტურად ბერგისეულია და ისევე, როგორც გვიანი პერიოდის მის სხვა ნაწარმოებებში, აქაც ტონალობის, თავისუფალი ატონალობის და დოდეკაფონიის თავისებური სინთეზია მოცემული.
ლულუში კომპოზიტორი დიდ ყურადღებას უთმობს ვოკალურ ინტონაციას, რომელიც განსაკუთრებითაა ხაზგასმული ე. წ. სცენა-პაექრობებში: ყოველ პერსონაჟს საკუთარი თემატური ელემენტით ახასიათებს, რომელიც საწყისი სერიიდანაა გამოკვეთილი. ასე, მაგალითად, დოქტორ შონისთვის ტიპურია მკვეთრი კვარტული სვლა, მისი შვილი ალვა დახასიათებულია პატარა სექსტით და, უმთავრესად, ელეგიური ტიპის მელოდიკით, მომხიბვლელ ლულუს კი კომპოზიტორი მოქნილი აღმავალი მოძრაობის მელოდიით ახასიათებს.
მუსიკალური თეატრის ისტორიაში ცოტა ნაწარმოები თუ მოიძებნება, რომელთა არქიტექტონიკა, თავისი სიმწყობრით და ლოგიკურობით, ლულუსას შეედრება. როგორც თავად ბერგი აღნიშნავდა, მთელი ნაწარმოების ცენტრს წარმოადგენს საორკესტრო ინტერლუდია მეორე აქტის პირველ და მეორე სცენებს შორის, რომლის დროსაც, ავტორის ჩანაფიქრის თანახმად, ნაჩვენები უნდა იყოს მუნჯი ფილმი. ამ ანტრაქტში ოპერის მთავარი გმირი, მეძავი ლულუ აღწევს სოციალური კიბის მწვერვალს და ამის შემდეგ იწყება დაღმასვლა კატასტროფისკენ, ლულუს მკვლელობისკენ ოპერის ფინალში. შონბერგისადმი მიწერილ წერილში ბერგი აღნიშნავდა, რომ კლიენტები, რომლებიც სხვენზე მცხოვრებ ლულუს ეწვევიან (III მოქმედება) იმავე მომღერლებმა უნდა განასახიერონ, ვინც მისი მომხიბვლელობის მსხვერპლნი იყვნენ ოპერის პირველ ნახევარში, ცხადია, საპირისპირო თანმიმდევრობით.
ლულუზე ბერგი 1928 წლიდან მუშაობდა, მაგრამ 1935 წლის გაზაფხულზე მან შეწყვიტა მუშაობა ოპერის პარტიტურაზე და მთლიანად გადაერთო სავიოლინო კონცერტის შექმნაზე – XX საუკუნის მუსიკის ერთ-ერთ ყველაზე შთაგონებულ ქმნილებაზე.
ოპერა ლულუ, რომელიც მას დაუმთავრებელი დარჩა. ოპერის მესამე აქტი, ავტორისეული ესკიზების საფუძველზე, დაასრულა ავსტრიელმა კომპოზიტორმა ფრიდრიხ ცერჰამ.
