დომიე ონორე
ონორე დომიე – (Honoré Daumier, 1808-1879) პარიზში მარსელიდან 1816 წელს ჩავიდა. ხატვა სუისის აკადემიაში ისწავლა, ლითოგრაფიის ტექნიკა კი ბელარდის თანაშემწედ ყოფნის დროს აითვისა. პირველი ლითოგრაფია დომიემ 1829 წელს, 21 წლის ასაკში გამოაქვეყნა ყოველკვირეულ სატირულ ჟურნალში „ლა სილუეტ“ (La Silhouette). 1830 წლის რევოლუციის შემდეგ დომიე ნამუშევრებს ანტიმონარქისტული, პრორესპუბლიკური ჟურნალისთვის „ლა კარიკატურ“ (La Caricature) და ლითოგრაფიით ილუსტრირებული პირველი ყოველდღიური გაზეთის - პარტიზანული „ლე შარივარისთვისაც“ (Le Charivar) ქმნიდა.
დომიე ალბათ ლითოგრაფიის ყველაზე დიდი ოსტატი იყო XIX საუკუნეში. ეს ტექნიკა ფართოდ გამოიყენებოდა საფრანგეთში სახვითი ხელოვნების ნიმუშების ანაბეჭდების მისაღებად და პოპულარული ჟურნალებისა და გაზეთების ილუსტრირებისათვის. 1830-იანი წლებისთვის ბეჭდური ნამუშევრებით ვაჭრობას საფრანგეთში დიდი გასაქანი ჰქონდა. მხატვრებს ლითოგრაფიის ტექნიკით საკუთარი ნამუშევრების შექმნა ახლა უკვე გრავიორის ძვირადღირებული დახმარების გარეშეც შეეძლოთ. დომიეს ლითოგრაფიაზე ბეჭდვის მოყვარულები ასახულია სამი ადამიანი, რომლებიც მიუხედავად იმისა, რომ გარშემო კედელზე უამრავი ხელოვნების ნიმუშია, სწორედ ანაბეჭდებს დასცქერიან ყურადღებით. XIX საუკუნის ბოლოს იაფი ლითოგრაფია საზოგადოების ყველა ფენისთვის იყო ხელმისაწვდომი და ის ყველა სოციალური ფენის წარმომადგენლის სახლში მოიპოვებოდა.
1834 წელს დომიე ტრანსნონას ქუჩის საშინელებათა შესახებ ლითოგრაფიულ ანაბეჭდს ქმნის. ლითოგრაფიის ამ სერიის გაყიდვიდან შემოსული თანხა სასამართლოში „ლე შარივარის“ დასაცავად შექმნილ ფონდსა და, შესაბამისად, პრესის თავისუფლებას მოხმარდა. ამ ქუჩაზე, რომელიც დომიეს სახლის მახლობლად მდებარეობდა, დემონსტრაციის დროს მუშებმა გუშაგი მოკლეს. საპასუხოდ, გუშაგებმა იმ შენობის ყველა მახცოვრებელი ამოხოცეს, სადაც, მათი აზრით, მკვლელი იმალებოდა. დომიემ იმ სისხლიანი ტრაგედიის შედეგი ასახა, რომლის დროსაც ოჯახი ჯერ გააღვიძეს და შემდეგ მისი ყველა წევრი დახოცეს. ცოლი მარცხნივ, ჩაბნელებულ კუთხეში აგდია, ქმარი - ოთახის ცენტრში, ხანშიშესული კაცი კი - მარჯვნივ. მნახველს გარკვეული დრო სჭირდება, რათა ცენტრალური ფიგურის - მოკლული ბავშვის სისხლიანი თავი და ხელები აღიქვას. დომიე, ზოგადად, ცნობილი იყო თავისი მწვავე კარიკატურებითა და სოციალური კომენტარებით, მაგრამ ეს მისი ერთ-ერთი ყველაზე შთამბეჭდავი ნამუშევარია.
