თავისპირის ლექსი
NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
თავისპირის ლექსი – საერთო ზომასა და რიტმზე დამყარებული დიალოგური ლექსის ტრადიცია მთაში: როცა ორი მოლექსე პირისპირ ეჯიბრება ერთმანეთს და სალექსო სტრიქონებს გონებამახვილურად აწყობს. ფშაური კაფიის შესაბამისი ხევსურული ტერმინი. პოეტურ შეჯიბრში ვინც უფრო აზრიანსა და გაგებულ ლექსს იტყვის ერთყუვზე გამარჯვებაც მას რჩება. მამა-შვილის შემღერნება-გალექსების ხევსურული ნიმუში ასეთია:
- მამა: გიორგი შემომიმღერე, მამა ენაცვლოს შვილსაო,
- შვილი: ნეტავი ჩემო მამაო, არ მოსცდებოდე ძილსაო,
- წახვიდოდ, დაიძინოდი, ლოგინს ნახავდი თბილსაო.
ხევსურეთი „თავისპირის ლექსს“ ზოგჯერ „თავისპირის სიმღერებსაც“ უწოდებენ. თავისპირის ლექსი ლექსი ანუ კაფია ლირიკული პოეზიის მნიშვნელოვანი ჟანრია, რომელიც ამჟამად აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთშია გავრცელებული და ხანგრძლივი წარსული აქვს.
მ. ჩიქოვანი
ლიტერატურა
- მ. ჩიქოვანი, კახეთის 1961 წლის ფოლკლორული ექსპედიცია, ქართ. ფოლკლორი, I, II, 1964;
- ა. ცანავა, გალექსება-გაშაირება და ფშაური კაფია. 1964;
- ფშაური კაფია, 1969.
