ტენია (პარაზიტი)

ტენია – (Taenia; ლათ. taenia ლენტი), ცესტოდების გვარი; მიეკუთვნება Taeniata-ს ქვერაზმს. ზრდასრულ ფორმებს, რომლებიც ტენიოზების აღმძვრელებია, შეიარაღებული სკოლექსი აქვთ. ისინი პარაზიტობენ ადამიანისა და ხორცისმჭამელი ცხოველების წვრილ ნაწლავებში. მათი ლარვული ფორმები – ცისტიცერკები, რომლებიც ცისტიცერკოზების აღმძვრელებია, პარაზიტობენ სასოფლო-სამეურნეო ცხოველებისა და ადამიანის ორგანიზმში.

სახეობები:

- Taenia solium (ლათ. solium ძეწკვი) – (ღორის სოლიტერი), პარაზიტობს ადამიანის წვრილ ნაწლავებში, ხოლო მისი ლარვული ფორმა – Cysticercus cellulosae ბუდობს ღორის კუნთებში, გულში და იწვევს ღორის ცელულოზურ ცისტიცერკოზს. იგივე ცისტიცერკა ბუდობს ადამიანის თავის ტვინსა და თვალში. გავრცელებულია ყველგან;

- Taenia hydatigena (ბერძნ. hydor წყალი + genes წარმომქმნელი) – პარაზიტობს ძაღლის და სხვა ხორცისმჭამელების წვრილ ნაწლავებში. მისი ლარვული ფორმა – Cysticercus tenuicollis (ნაზყელიანი ცისტიცერკა), ბუდობს ცხვრის, თხის, ღორის, იშვიათად ძროხეულის, ასევე, მრავალი გარეული ძუძუმწოვრის ჯორჯალზე, ბადექონზე, ღვიძლზე, სხვა ორგანოებზე. იწვევს ნაზყელიან ცისტიცერკოზს. გავრცელებულია ყველგან;

- Taenia ovis (ლათ. ovis ცხვარი) – პარაზიტობს ხორცისმჭამელი ცხოველების წვრილ ნაწლავებში. მისი ლარვული ფორმაა – Cysticercus ovis, რომლის ჩაბუდების ადგილებია ცხვრის, თხის გული, დიაფრაგმა, საღეჭი და ენის კუნთები, ჩონჩხის მუსკულატურა, იშვიათად – ფილტვები, ღვიძლი, საყლაპავისა და კუჭის კედლები, თირკმელები, თავის ტვინი. იწვევს ოვისურ ცისტიცერკოზს;

- Taenia pisiformis (ლათ. pisum მუხუდო + forma ფორმა) – პარაზიტობს ხორცისმჭამელების წვრილ ნაწლავებში. ლარვული ფორმა – Cysticercus pisiformis ბუდობს ბოცვრისა და კურდღლის ჯორჯალზე, ბადექონსა და ღვიძლზე. იწვევს პიზიფორმულ ცისტიცერკოზს. გავრცელებულია ყველგან.

წყარო

სავეტერინარო პარაზიტოლოგიის ტერმინთა ლექსიკონი